စိတ္ဆိုးရင္လည္း မတတ္ႏုိင္ေတာ့ဘူး
ေပါ့ပ္ဆိုတာ ႏွာေခါင္း႐ံႈ႕စရာ မဟုတ္ပါဆိုတဲ့ေခါင္းစဥ္နဲ႔ ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္ေရးဖူး႐ံုမက ေပါ့ပ္ယဥ္ေက်းမႈဆိုတာ ကိန္းႀကီးခမ္းႀကီးႏိုင္လွတဲ့ အထက္တန္းလႊာလူတစ္စုရဲ႕ ဧည့္ခန္းေဆာင္ထဲက စိန္ေရာင္ျမ ေရာင္ပိုးဖဲကတၱီပါေရာင္ေတြ ရႊန္းလက္ေတာက္ပေနတာေတြကို ဆန္႔က်င္အရြဲ႔တိုက္ရာကေပၚထြက္လာတဲ့ လူထုယဥ္ေက်းမႈျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း စာေတြလည္းေရးခဲ့ဖူးပါတယ္။
ေစာဒကတက္ဖို႔သက္ေသေတြ
တစ္ေန႔ေတာ့လူငယ္တစ္ေယာက္က ဂ်ာနယ္ေတြထဲကျဖတ္ညႇပ္ၿပီး သိမ္းထားတဲ့ ေပါ့ပ္စာမ်က္ႏွာေတြ အထပ္လိုက္ယူခ်လာၿပီး ေစာဒကတက္ပါတယ္။ သူယူလာတာေတြ ေကာက္ၾကည့္လိုက္ေတာ့ 'Celebs' လို႔အတိုေကာက္ေခၚေလ့ရွိတဲ့ ထင္ေပၚေက်ာ္ၾကားသူမ်ားအေၾကာင္း သတင္းေတြ၊ အင္တာဗ်ဴးေတြ၊ ႏိုင္ငံျခားေစ်း၀ယ္ထြက္တဲ့ သတင္းဓာတ္ပံုေတြစံုေနတာ ေတြ႕ရတယ္။ ဒါ့အျပင္ စကတ္တိုနဲ႔ ရင္ရွားဂါ၀န္၀တ္ပံုေတြလည္း တစ္ထပ္ႀကီးပါလာေသးတယ္။ ဒါေတြကိုႏွာေခါင္းမ႐ံႈ႕ရေတာ့ဘူးလားခင္ဗ်ာလို႔လည္း သူကေမးလိုက္ပါတယ္။ ႏွာေခါင္း႐ံႈ႕႐ံုတင္မကပါဘူးကြယ္။ မီးဖိုထဲေတာင္ထည့္ပစ္သင့္ ပါတယ္လို႔ေျဖလိုက္ေတာ့ ဆရာပဲ ေပါ့ပ္ဆိုတာႏွာေခါင္း႐ံႈ႕စရာမဟုတ္ပါ လို႔ေရးခဲ့တာပဲလို႔ျပန္ၿပီးေခ်ပပါတယ္။
ၾကံဳဗ်ဴးတဲ့
သူယူလာတာေတြကိုတစ္ထပ္ခ်င္းဆြဲထုတ္ၿပီး အင္တာဗ်ဴးသပ္သပ္၊ သတင္းသပ္သပ္၊ ဓာတ္ပံုသပ္သပ္သူ႕ေရွ႕မွာခ်လိုက္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ အင္တာဗ်ဴးေတြကိုျပၿပီး "ကဲ ဒါေတြဟာသတင္းအင္တာဗ်ဴးေတြ လား" လို႔ သူ႕ကိုေမးခြန္းထုတ္လိုက္ပါတယ္။ အင္တာဗ်ဴးနာမည္ခံထားတာေတြ ၾကည့္ပါဦး။ တစ္စကၠန္႔အင္တာဗ်ဴးတဲ့၊ ၾကံဳတုန္းဗ်ဴးတဲ့၊ ၾကံဳဗ်ဴးတဲ့၊ ေမးခ်င္သလိုေမးၿပီး ေျဖခ်င္သလိုေျဖထားတဲ့ အရည္မရ အဖတ္မရ ေပါက္ပန္းေစ်းစာေတြ။ မထင္ေပၚနဲ႔ကိုေက်ာ္ၾကားမ်ားအတြက္ အက်ဳိးမရွိ။ စာဖတ္သူမ်ားအတြက္လည္း ပိုက္ဆံေပးဖတ္ရက်ဳိးမနပ္တာမ်ဳိးေတြခ်ည္းပဲ။
ထိမ္ခ်န္မႈနဲ႔ၿငိဦးမယ္
သတင္းဆိုတာေတြကလည္း သတင္းမဟုတ္ပါဘူး။ လူေၾကာ္ျငာေတြပါ။ ေနာက္ၿပီး မထင္ေပၚနဲ႔ကိုေက်ာ္ၾကားမ်ားက ေရွာ့ပင္းထြက္တာေတြကို ေဖာ္ျပေပးေနတာေတြလည္း ဆင္ျခင္သင့္ၾကတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေဒၚလာကိုင္တာေတြ႕ရင္ အေရးယူလို႔ရတယ္ဆိုတာ မသိၾကတာလား။ သိရက္နဲ႔ ဂ႐ုမစိုက္ၾကတာလား။ မသိေပမယ့္ ေတာ္ၾကာရင္ ဂ်ာနယ္ဆရာပါသိလ်က္နဲ႔ ထိမ္ခ်န္မႈနဲ႔ၿငိေနပါဦးမယ္။ မသိလို႔ခ်ဳိးေဖာက္မိပါတယ္ဆိုလို႔ ဥပေဒကခ်မ္းသာေပးမွာမဟုတ္ဘူး။ ႏိုင္ငံျခားသြား ႐ုပ္ရွင္႐ိုက္မယ္၊ ေၾကာ္ျငာ႐ိုက္မယ္ဆိုသူေတြလည္း သတိနဲ႔ဆင္ျခင္သင့္ၾကတယ္။
ေပါ့ပ္ကိုဖ်က္တဲ့ပက္ပ္
ေပါက္ပန္းေစ်း အရည္မရအဖတ္မရသတင္းေတြကို ေပါ့ပ္သတင္းေတြလို႔ ေခၚေနၾကတာျဖစ္တယ္။ တကယ္ေတာ့ ဒါမ်ဳိးေတြဟာ ေပါ့ပ္မဟုတ္သလို ဒါမ်ဳိးေတြထည့္တဲ့ဂ်ာနယ္ေတြကိုလည္း ေပါ့ပ္ဂ်ာနယ္လို႔မေခၚႏိုင္ပါဘူး။ ဒါမ်ဳိးေတြကိုပက္ပ္ (Pep)အမိႈက္သ႐ိုက္ေတြ၊ အေပါစားေတြလို႔ ေခၚပါတယ္။ လူထုယဥ္ေက်းမႈ (Pop Culture) ကိုပံုပ်က္ပန္းပ်က္ျဖစ္ေအာင္ တမင္တကာလုပ္တဲ့ (Pep Culture)သာျဖစ္တယ္။ အဲဒီလိုပက္ပ္ေတြကို ေပါ့ပ္စစ္စစ္ အႏုပညာသမားေတြက ဘန္းစကားနဲ႔ 'ရွေလာ့' (Schlock)လို႔ေခၚၾကတယ္။ ဒီမွာ အေတြ႕ရမ်ားတာက ပက္ပ္ေတြရွေလာ့ေတြျဖစ္တယ္။ ေပါ့ပ္မဟုတ္ဘူး။
ပညာေပးေဖ်ာ္ေျဖမႈ
စာနယ္ဇင္းဆိုတာ သတင္းေပးဖို႔နဲ႔ အသိ(ပညာ)ေပးဖို႔သာမက ေဖ်ာ္ေျဖမႈေပးဖို႔ပါ လိုအပ္တယ္။ လူ႕ဦးေႏွာက္ဟာလည္း အေညာင္းေျဖဖို႔လိုတယ္။ ေဖ်ာ္ေျဖမႈနဲ႔ဦးေႏွာက္ကို လန္းဆန္းေအာင္လုပ္ေပးရတယ္။ ဒါေပမဲ့ စာနယ္ဇင္းသမားဆိုတာ ေပ်ာ္ေတာ္ဆက္ (clown) မဟုတ္ဘူး ဆိုတာလည္း ေမ့မထားရဘူး။ စာနယ္ဇင္းရဲ႕ ပင္မတာ၀န္က သတင္းေပးဖို႔နဲ႔ အသိ(ပညာ) ေပးဖို႔သာျဖစ္တယ္။ ေဖ်ာ္ေျဖမႈကို ပညာေပးတာနဲ႔ ဆက္စပ္ၿပီး ကြၽဲကူးေရပါသေဘာေပးရမွာျဖစ္တယ္။ ဒါကိုစာနယ္ဇင္းစကားနဲ႔ (Edutainment) ပညာေပးေဖ်ာ္ေျဖမႈလို႔ေခၚတယ္။ ေရွးအစဥ္အဆက္ ျမန္မာေတြေျပာေလ့ရွိတဲ့ ဇာတ္သမားလာရင္ မွတ္သားစရာပါရမယ္။ ဇာတ္သမားျပန္ရင္ မွတ္သားစရာက်န္ရမယ္ဆိုတဲ့ သေဘာမ်ဳိးျဖစ္တယ္။
ေရွးကဇာတ္သဘင္ဆိုတာ
ေရွးကျမန္မာဇာတ္သဘင္ဟာ အပ်င္းေျပေပ်ာ္ေတာ္ဆက္သက္သက္ မဟုတ္ဘူး။ ေနာက္ပိုင္းဇာတ္ထုပ္ႀကီးေတြဟာ ေကာင္းမႈနဲ႔မေကာင္းမႈ၊ ဓမၼနဲ႔အဓမၼ အားၿပိဳင္မႈေတြကိုျပၿပီး ေနာက္ဆံုးမွာ ဓမၼကအႏိုင္ရသြားရတာေတြကို ပညာေပးသြားခဲ့ၾကတယ္။ ရတနာပံုေခတ္က ေရွ႕ေတာ္မွာကျပခဲ့ၾကတဲ့ ၀ိဇယျပဇာတ္၊ ပါပဟိန္နဲ႔ေရသည္ျပဇာတ္မ်ားဟာ ေဖ်ာ္ေျဖေရးသက္သက္မဟုတ္ၾကဘူး။ မင္းညီမင္းသားမ်ားရဲ႕ ရမ္းကားမႈမ်ားနဲ႔တိုင္းသူျပည္သားမ်ားရဲ႕ ပကတိအေျခအေနမ်ားကို ေရႊနားေတာ္အေရာက္ၾကားသိရေအာင္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကတာျဖစ္တယ္။ ပေဒသရာဇ္ေခတ္ႀကီးထဲမွာေတာင္ စာဆိုေတာ္ႀကီးမ်ားနဲ႔ ဇာတ္သဘင္ပညာရွင္မ်ား တာ၀န္ေက်ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကတာ ၾကည္ညိဳစရာေကာင္းလွတယ္။
ဆိုဂ်ဴေသာက္တာအတုခိုး
စာနယ္ဇင္းဆရာေတြက ဦးၾကင္ဥတို႔၊ ဦးပုညတို႔ကိုေတာ့ အတုယူဖို႔စိတ္မကူးၾကဘဲ အေနာက္ႏုိင္ငံေတြက ပက္ပ္စာေစာင္ေတြနဲ႔ ကိုရီးယားမင္းသား၊ မင္းသမီးေတြအေၾကာင္း ပံုတူကူးခ်ဖို႔ေလာက္သာ အၿပိဳင္အဆိုင္ႀကိဳးစားေနၾကတာေတြ႕ရတယ္။ ေဖ်ာ္ေျဖေရးနယ္ပယ္က မထင္ေပၚတို႔ကိုေက်ာ္ၾကားတို႔ကလည္း ကိုရီးယားမင္းသား၊ မင္းသမီးမ်ားရဲ႕ သ႐ုပ္ေဆာင္မႈအတတ္ပညာေတြကို အားက်အတုယူရမယ့္အစား ဖင္ေပၚရင္ေပၚ ၀တ္တာစားတာေတြနဲ႔ 'ဆိုဂ်ဴ' ေသာက္တာေလာက္ကိုပဲ အတုခိုးေနၾကတယ္။ ေျပာလိုက္ရင္ေတာ့ အႏုပညာအလုပ္၊ အႏုပညာရွင္ဆိုတဲ့ စကားေတြက မိုးမႊန္ေနတာပါပဲ။
သံကုန္ဟစ္မွငိုတာမဟုတ္
အားမနာတမ္းေျပာရမယ္ဆိုရင္ အႏုပညာလို႔ ေခၚေလာက္တဲ့အဆင့္ကိုေရာက္ဖို႔ ေတာ္ေတာ္လိုေသးတယ္လို႔ပဲ ထင္တယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ ေဖ်ာ္ေျဖေရးအဆင့္ထက္ မပိုေသးပါ ဘူး။ သ႐ုပ္ေဆာင္ပံုကိုၾကည့္။ ငိုစရာရွိရင္ ခုနစ္အိမ္ၾကား၊ ရွစ္အိမ္ၾကားသံကုန္ဟစ္ေအာ္ငိုခ်လိုက္ၿပီး ႏွာရည္တရႊဲရႊဲၫွစ္ျပလိုက္တာပဲ။ လူၾကမ္းဆိုရင္လည္း အ႐ုပ္ဆိုးဆိုး မ်က္ႏွာေၾကာတင္းတင္းနဲ႔ ေအာ္ဟစ္ႀကိမ္းေမာင္းလုပ္ျပလိုက္တာပဲ။ ခ်စ္ခန္းႀကိဳက္ခန္းဆိုလည္း မင္းသား၊ မင္းသမီးဖက္ျပလိုက္႐ံုပဲ။ မ်က္ရည္မရႊဲ၊ ႏွပ္မၫွစ္ဘဲေမးေၾကာေလး တစ္ခ်က္တင္း႐ံု၊ အေၾကာၿပိဳင္းၿပိဳင္းထေအာင္ လက္သီးဆုပ္လိုက္႐ံုနဲ႔ ၾကည့္သူရဲ႕ရင္ထဲမွာ ဆို႔နင့္သြားေစႏိုင္တယ္ဆိုတာ သေဘာေပါက္ပံုမရၾကဘူး။ လူဆိုးဆိုတုိင္း အ႐ုပ္ဆိုးတာမဟုတ္ဘူး။ ဗိုလ္ေအာင္ဒင္လို ဂုဏ္သေရရွိ လူဆိုးႀကီးေတြရွိတတ္တာကိုလည္း သိပံုမရၾကပါဘူး။
စိတ္ဆိုးရင္လည္းမတတ္ႏိုင္
ဒီေန႔ျမန္မာသ႐ုပ္ေဆာင္အမ်ားစုရဲ႕ သ႐ုပ္ေဆာင္ပံုေတြဟာ ဇာတ္ခံုေပၚမွာ သ႐ုပ္ေဆာင္တာနဲ႔ အတူတူလိုျဖစ္ေနတာ သတိထားမိတယ္။ ႐ုပ္ရွင္သ႐ုပ္ေဆာင္နဲ႔လံုး၀မတူပါဘူး။ မ်က္ႏွာအမူအယာတစ္မ်ဳိးတည္းနဲ႔ အလြမ္း၊ အေသာ၊ အခ်စ္၊ အၾကမ္း၊ အရမ္းအမ်ဳိးမ်ဳိး သ႐ုပ္ေဆာင္ျပႏိုင္စြမ္းရွိတဲ့ ႐ုပ္ရွင္မင္းသားေက်ာ္ေဆြလို သ႐ုပ္ေဆာင္မ်ဳိး တစ္ေယာက္မွမရွိဘူးလို႔ေျပာရင္ လြန္မယ္မထင္ဘူး။အဲဒါေၾကာင့္အႏုပညာလို႔ ေခၚေလာက္တဲ့အဆင့္မေရာက္ေသးဘူး။ေဖ်ာ္ေျဖေရးအဆင့္ေလာက္ပဲ ရွိေသးတယ္လို႔ဆိုခဲ့တာပါ။ စိတ္ဆိုးၾကရင္လည္း မတတ္ႏိုင္ေတာ့ဘူး။
လူထု စိန္ဝင္း
