အာဇာနည္ ေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ား၏ အတၴဳပၸတိၲ အက်ဥ္း

ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း(ခ)ဗုိလ္ေတဇ(၁၉၁၅-၁၉၄၇)

သခင္ ေအာင္ဆန္းသည္ ဒုတိယ ကမာၻစစ္ ျဖစ္လာ၍ ျမန္မာ့ လြတ္လပ္ေရး အတြက္ စည္းစည္းလံုးလံုး ေဆာင္႐ြက္ႏိုင္ရန္ ဖြဲ႕စည္းခဲ့ေသာ ဗမာ ထြက္ရပ္ဂုိဏ္းတြင္ အတြင္းေရးမွဴး အျဖစ္လည္း တာဝန္ ယူခဲ့သည္။ ျမန္မာ့ လြတ္လပ္ေရး အတြက္ လက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ေရး ဆင္ႏြဲရန္ ေပၚေပါက္ခဲ့ေသာ ျပည္သူ႕ အေရးေတာ္ပံု ပါတီ (ေနာင္ ဆုိရွယ္လစ္ ပါတီ) ၏ ျပည္ပ ဆက္သြယ္ေရး ေခါင္းေဆာင္ တာဝန္ကိုလည္း ယူခဲ့သည္။ ၁၉၄၀ မတ္လ အတြင္း အိႏၵိယႏိုင္ငံ ရမ္းဂါးၿမိဳ႕၌ က်င္းပေသာ အိႏၵိယ အမ်ဳိးသား ကြန္ဂရက္ ညီလာခံသုိ႕ တက္ေရာက္ ခဲ့သည္။ သခင္ ေအာင္ဆန္းအား အဂၤလိပ္ နယ္ခ်ဲ႕ အစိုးရကို ဆန္႕က်င္ ေဟာေျပာမႈျဖင့္ ဖမ္းဆီးရန္ ဟသၤာတခ႐ိုင္ ရာဇဝတ္ဝန္က ဆုေငြ ၅ က်ပ္ျဖင့္ ဖမ္းဝရမ္း ထုတ္ခဲ့သည္။ ၁၉၄၀ ၾသဂုတ္လ အတြင္း ျမန္မာ့ လြတ္လပ္ေရး အတြက္ အဂၤလိပ္ နယ္ခ်ဲ႕ အစုိးရအား ျမန္မာ့ ေျမေပၚမွ လက္နက္ အားျဖင့္ ေမာင္းထုတ္ ႏုိင္ရန္ အတြက္ ႏုိင္ငံျခားမွ အကူအညီ ရယူရန္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသုိ႕ စြန္႕စား ထြက္ခြာခဲ့သည္။ တ႐ုတ္ျပည္ အမြိဳင္၌ ေသာင္တင္ ေနစဥ္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ရဲေဘာ္မ်ား၏ စီစဥ္ ေဆာင္႐ြက္ ေပးမႈေၾကာင့္ ဂ်ပန္ အရာရွိ စူဖူကိေကအိခ်ိႏွင့္ အဆက္အသြယ္ ရကာ ဂ်ပန္ ႏိုင္ငံသို႕ ေရာက္သြားသည္။ ဂ်ပန္ျပည္တြင္ ‘ဗမာ့ လြတ္လပ္ေရး စီမံကိန္း’ စာတမ္း တရပ္ကုိ ေရးဆြဲကာ ဂ်ပန္ စစ္အာဏာပုိင္မ်ားႏွင့္ ၫႇိႏႈိင္းခဲ့သည္။ ယင္း စီမံကိန္း အရ ျမန္မာျပည္ အတြင္းမွ မ်ဳိးခ်စ္ လူငယ္မ်ားကုိ စုစည္းကာ အလီလီ ခဲြလ်က္ ဂ်ပန္ျပည္သုိ႕ ပုိ႕ေပးခဲ့သည္။ ဤမ်ဳိးခ်စ္ လူငယ္ တစုသည္ ပင္လွ်င္ ေနာင္ေသာ အခါတြင္ ဗုိလ္ေတဇ (ေခၚ) ဗုိလ္ေအာင္ဆန္း ေခါင္းေဆာင္သည့္ ရဲေဘာ္ သုံးက်ိပ္ ျဖစ္လာခဲ့သည္။ ဤမ်ဳိးခ်စ္ လူငယ္မ်ားသည္ ဗမာ့ လြတ္လပ္ေရး တပ္မေတာ္ (ဘီအိုင္ေအ) ကုိ ယိုးဒယား (ယခု ထိုင္း) ႏိုင္ငံ ဘန္ေကာက္တြင္ ဖြဲ႕စည္း တည္ေထာင္ကာ ျမန္မာႏုိင္ငံ အတြင္းသုိ႕ ဂ်ပန္မ်ားႏွင့္အတူ ဝင္ေရာက္ တုိက္ခုိက္ ခဲ့သည္။

ဂ်ပန္ တပ္မေတာ္က ျမန္မာႏိုင္ငံကို သိမ္းၿပီးေသာ အခါ အင္အား ႀကီးထြားၿပီး ဗရမ္းဗတာ ျဖစ္လာေသာ ဗမာ့ လြတ္လပ္ေရး တပ္မေတာ္ကို အင္အား ေလ်ာ့ခ်ၿပီး ဗမာ့ ကာကြယ္ေရး တပ္မေတာ္ (ဘီဒီေအ) အျဖစ္ ျပန္လည္ ဖဲြ႕စည္း သည့္အခါ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္းသည္ ဘီဒီေအ၏ စစ္သနာပတိ ျဖစ္လာသည္။ ၁၉၄၂ ခု၊ စက္တင္ဘာလတြင္ သူနာျပဳ ဆရာမ ေဒၚခင္ၾကည္ႏွင့္ လက္ထပ္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ဂ်ပန္က ေ႐ႊရည္စိမ္ လြတ္လပ္ေရး ေပးေသာ အခါ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္းသည္ စစ္ဝန္ႀကီးႏွင့္ စစ္ေသနာပတိ ျဖစ္လာသည္။ ဖက္ဆစ္ ဂ်ပန္ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး သမားမ်ားသည္ ျမန္မာ ႏုိင္ငံႏွင့္ ျပည္သူတုိ႕အား ဖက္ဆစ္ႏုိင္ငံ၏ လက္ေအာက္ခံ ႏုိင္ငံ တႏုိင္ငံ သဖြယ္ သေဘာထား လာၾကသည္။ ထုိ႕ေၾကာင့္ ၁၉၄၄ ခုႏွစ္၊ ၾသဂုတ္လ အတြင္းမွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္းႏွင့္ သခင္ စိုးတုိ႕ ဦးေဆာင္ၿပီး ဖက္ဆစ္ တိုက္ဖ်က္ေရး ျပည္သူ႕ လြတ္လပ္ေရး အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (ဖတပလ) [ဖက္ဆစ္ တိုက္ဖ်က္ေရး ျပည္သူ႕ လြတ္လပ္ေရး အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (ဖဆပလ)] ကို ဖြဲ႕စည္း တည္ေထာင္ကာ ၁၉၄၅ ခုႏွစ္၊ မတ္လ ၂၇ ရက္ေန႕တြင္ ဗမာ့ ကာကြယ္ေရး တပ္မေတာ္သည္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း၏ တုိက္္႐ုိက္ ကြပ္ကဲ ၫႊန္ၾကားမႈျဖင့္ ဖက္ဆစ္ ဂ်ပန္ တုိ႕ကို အတိအလင္း စစ္ေၾကညာကာ ဖက္ဆစ္ ေတာ္လွန္ေရးကုိ ဆင္ႏႊဲ ခဲ့သည္။ ဒုတိယ ကမာၻစစ္ႀကီး ၿပီးေနာက္တြင္ ဗမာ့ တပ္မေတာ္ကုိ ဂႏၵီ စာခ်ဳပ္ အရ ဆက္လက္ ဖြဲ႕စည္း တည္ေထာင္ ၿပီးေနာက္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္းသည္ တပ္မေတာ္မွ ႏႈတ္ထြက္ကာ ႏုိင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္ ဖဆပလ ဥကၠ႒ အျဖစ္ တုိင္းျပည္ တာဝန္ကုိ ဆက္လက္ ထမ္းေဆာင္ ခဲ့သည္။

ဒုတိယ ကမာၻစစ္ အၿပီးတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဘုရင္ခံ ဆာေဒၚမန္စမစ္က ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း အပါအဝင္ ဖဆပလ ေခါင္းေဆာင္မ်ားအား ဘုရင္ခံ၏ အမႈေဆာင္ ေကာင္စီတြင္ ရာထူး လက္ခံရန္ စကား ကမ္းလွမ္းေသာ္လည္း ဖဆပလမွ ခ်မွတ္ထားေသာ စည္းကမ္းခ်က္မ်ား အတုိင္း မရ၍ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္းတုိ႕က လက္မခံခဲ့ဘဲ၊ ဘုရင္ခံရဲ႕ စကၠဴျဖဴ စီမံကိန္း တိုက္ဖ်က္ေရး ကိုသာ ျပည္သူ လူထုအား စည္း႐ံုးကာ အင္တိုက္အားတိုက္ ေဆာင္႐ြက္ ခဲ့သျဖင့္၊ ပုလိပ္ သပိတ္ အပါအဝင္ အေထြေထြ အမူထမ္း ေပါင္းစံု သပိတ္ႀကီး ေပၚေပါက္ လာၿပီး၊ နယ္ခ်ဲ႕ အဂၤလိပ္ တုိ႕၏ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ရပ္တန္႕ သြားခဲ့ရသည္။ ၿဗိိတိန္ အစိုးရလည္း ဘုရင္ခံ ဆာေဒၚမန္စမစ္ကို အဂၤလန္သို႕ ျပန္ေခၚၿပီး၊ ဘုရင္ခံ အသစ္ အျဖစ္ ဆာဟူးဘတ္ရန္စ္ကုိ ခန္႕အပ္ လိုက္သည္။ ဘုရင္ခံသစ္ ဆာဟူးဘတ္ရန္စ္က ဗုိလ္ခ်ဳပ္တို႕ အလိုက် အစိုးရ ဖြဲ႕စည္းရန္ စကား ကမ္းလွမ္း လာေတာ့သည္။ ထုိ ကမ္းလွမ္းခ်က္ မ်ားကို ဖဆပလႏွင့္ ေဆြးေႏြး ၫႇိႏႈိင္း ၾကၿပီးေနာက္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္းႏွင့္ ဖဆပလ ေခါင္းေဆာင္ မ်ားသည္ ဘုရင္ခံ၏ အမႈေဆာင္ ေကာင္စီဝင္ ရာထူးကို ယူလိုက္ ၾကသည္။ ထိုေၾကာင့္ ၁၉၄၆ ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာလ ၂၈ ရက္ေန႕ မွစ၍ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္းသည္ ဘုရင္ခံ၏ အမႈေဆာင္ ေကာင္စီ ဒုတိယ ဥကၠ႒ ျဖစ္လာသည္။ ထိုေနာက္ တႏွစ္ အတြင္း လံုးဝ လြတ္လပ္ေရး ရရွိေရး ေဆာင္ပုဒ္ အရ ျမန္မာ့ လြတ္လပ္ေရး ကိစၥ ေဆြးေႏြးရန္ ၿဗိတိသွ် ေလဘာ အစိုးရ၏ ဖိတ္ၾကားခ်က္ အရ ျမန္မာ ကိုယ္စားလွယ္ အဖြဲ႕ကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း ဦးေဆာင္ၿပီး ၁၉၄၇ ခု၊ ဇန္နဝါရီလတြင္ လန္ဒန္သို႕ သြားေရာက္ ခဲ့သည္။ ထုိေဆြးေႏြးပြဲမွ ျမန္မာႏိုင္ငံအား တႏွစ္အတြင္း လြတ္လပ္ေရး ေပးမည့္ ေအာင္ဆန္း - အက္တလီ စာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆို ႏိုင္ခဲ့သည္။

သို႕ေသာ္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို လြတ္လပ္ေရး ေပးရာတြင္ ၿဗိတိသွ်တို႕က ေတာင္တန္း ေဒသမ်ားကို ခ်န္ထား လိုေသာေၾကာင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္းက ေတာင္တန္း ေဒသ ကိုပါ တပါတည္း လြတ္လပ္ေရး ေပးရန္ ေတာင္းဆို ခဲ့ၿပီး၊ ေတာင္တန္း ေဒသႏွင့္ ျမန္မာျပည္ပ ေပါင္းစည္း အတြက္ အားသြန္ ႀကိဳးပမ္း ခဲ့ျပန္သည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း၏ ႀကိဳးစား ႐ိုးသားမႈေၾကာင့္ ေတာင္တန္း ေဒသ တုိင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ ယံုၾကည္ ကိုးစားမႈ ကိုပါ ရရွိခဲ့ၿပီး၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ သမိုင္းတြင္ အေရးပါေသာ တုိင္းရင္းသား ေပါင္းစံု ေသြးစည္း ညီၫြတ္ေရး သေကၤတ ျဖစ္ခဲ့သည့္ ပင္လံု စာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆုိ ႏိုင္ခဲ့သည္။ ထုိလုပ္ငန္းမ်ား ၿပီးစီး၍ လြတ္လပ္ေရး ရရန္ ေသခ်ာေသာ အေျခအေနသို႕ ေရာက္ေသာ အခါ လြတ္လပ္ေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒ ေရးဆြဲၾကမည့္ တိုင္းျပဳ ျပည္ျပဳ လြတ္ေတာ္ အတြက္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ႀကီးကို ၁၉၄၇ ခု၊ ဧၿပီလတြင္ ေအာင္ျမင္စြာ က်င္းပ ႏိုင္ခဲ့သည္။ ယင္းသုိ႕ ျမန္မာ့ လြတ္လပ္ေရး ဗိမာန္ႀကီး ၿပီးခါနီး အခ်ိန္ လြတ္လပ္ေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံ တည္ေထာင္ေရး အားသြန္ ႀကိဳးပမ္း ေနဆဲတြင္ နယ္ခ်ဲ႕ လက္ပါးေစ ဦးေစာႏွင့္ အေပါင္းပါ တုိ႕၏ ရက္စက္္ ယုတ္မာစြာ လုပ္ႀကံ သတ္ျဖတ္မႈေၾကာင့္ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္၊ ဇူလုိင္လ ၁၉ ရက္တြင္ အျခားေသာ လုပ္ေဖာ္ကုိင္ဖက္ တုိင္းျပည္ ေခါင္းေဆာင္ အာဇာနည္ႀကီးမ်ား ႏွင့္အတူ၊ နံနက္ ၁၀ နာရီ ၃၇ မိနစ္တြင္ ေသနတ္ဒဏ္ရာ ၁၃ ခ်က္ျဖင့္ က်ဆုံးခဲ့ရသည္။ က်ဆံုးခ်ိန္တြင္ သား ေအာင္ဆန္းဦး၊ ေအာင္ဆန္းလင္းႏွင့္ သမီး ေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔ က်န္ရစ္သည္။

သခင္ျမ(၁၈၉၇-၁၉၄၇)

သခင္ ျမသည္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း ေခါင္းေဆာင္ေသာ ဝန္ႀကီး အဖြဲ႕တြင္ ျပည္ထဲေရး ဝန္ႀကီး အျဖစ္ တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ ခဲ့သည္။


ကြယ္လြန္သူ အမ်ဳိးသား အာဇာနည္ ေခါင္းေဆာင္ႀကီး သခင္ျမသသည္ ျပည္ၿမိဳ႕နယ္ ထုံးဘုိ႐ြာ ဇာတိ ျဖစ္သည္။ အဖ ဦးဘုိးခြၽန္ႏွင့္ အမိ ေဒၚသက္လယ္ တုိ႕မွ ၁၈၉၇ ခုႏွစ္၊ ေအာက္တုိဘာလ ၇ ရက္ေန႕တြင္ ဖြားျမင္သည္။ ငယ္နာမည္ ေမာင္ဘေ႐ႊ ျဖစ္သည္။ ႏွမ မျမေငြ တဦးသာ ႐ွိ၍ ေနာင္အခါ သီလရွင္ ဝတ္သြားၿပီး ေဒၚေခမာဝတီ ျဖစ္လာ ခဲ့သည္။ သာယာဝတီ ေအဘီအမ္ ေက်ာင္းမွ သတၲမတန္း ေအာင္ၿပီး ဆယ္တန္းကုိ ရန္ကုန္ ဘက္ပတစ္ အထက္တန္း ေက်ာင္းမွ ေအာင္သည္။ ၁၉၁၈ ခုႏွစ္တြင္ ရန္ကုန္ ေကာလိပ္ႏွင့္ ကာလတၲား တကၺသုိလ္ တုိ႕မွ အုိင္အက္စ္စီ တန္းကုိ ဓာတုေဗဒ ဂုဏ္ထူးျဖင့္ ေအာင္သည္။ ၁၉၂၀ ျပည့္ႏွစ္ တကၠသုိလ္ သပိတ္ေမွာက္ ေကာင္စီတြင္ ဒုတိယ ဥကၠ႒ ျဖစ္ခဲ့သည္။ ယင္း သပိတ္ေနာက္ ေပၚလာေသာ အမ်ဳိးသား ပညာေရး ေကာင္စီ တြင္လည္း အဖြဲ႕ဝင္ တဦး ျဖစ္႐ုံမက ၾကည့္ျမင္တုိင္ အမ်ဳိးသား အထက္တန္း ေက်ာင္းအုပ္လည္း လုပ္ခဲ့ ဖူးသည္။ ၁၉၂၄ ခုႏွစ္တြင္ ဘီအက္စ္စီတန္းကုိ ဓာတုေဗဒ ဂုဏ္ထူးျဖင့္ အမ်ဳိးသား ေကာလိပ္မွပင္ ေအာင္သည္။ ၁၉၂၆ ခုႏွစ္တြင္ ေဒၚခင္ၫြန္႕ႏွင့္ လက္ထပ္သည္။


၁၉၂၇ ခုႏွစ္တြင္ ဥပေဒ ဝိဇၨာဘြဲ႕ ေအာင္ၿပီးေသာ အခါ သာယာဝတီသုိ႕ ျပန္၍ ေရွ႕ေန အလုပ္ျဖင့္ အသက္ ေမြးသည္။ ၁၉၃၀ ျပည့္ႏွစ္ ေတာင္သူ လယ္သမား အေရးေတာ္ပုံတြင္ အေရးေတာ္ပုံ သားမ်ား ဘက္မွ ေရွ႕ေန လုိက္ရာမွ ထင္ရွား လာသည္။ ၁၉၃၆ ခုႏွစ္ ေရာက္ေသာ္ တုိ႕ ဗမာ အစည္းအ႐ုံး ဝင္ရာမွ သခင္ ျဖစ္လာၿပီး သခင္ျမဟု ထင္ရွား လာခဲ့သည္။ ထုိ႕ေနာက္ တုိ႕ဗမာ အစည္းအ႐ုံး၏ ကုိယ္ပြား ျဖစ္ေသာ 'ကုိယ္မင္း ကုိယ္ခ်င္း အဖြဲ႕' ၏ ဥကၠ႒ ျဖစ္လာသည္။ ကုိယ္မင္း ကုိယ္ခ်င္း အဖြဲ႕၏ တာဝန္ ေပးခ်က္ အရ သာယာဝတီ ေတာင္ပုိင္းမွ အမတ္ အျဖစ္ ဝင္ေရာက္ ယွဥ္ၿပိဳင္ရာ အေ႐ႊး ခံရ၍ ၉၁ ဌာနေခတ္ ဥပေဒျပဳ လႊတ္ေတာ္ အမတ္ ျဖစ္လာသည္။ ထုိ႕ေၾကာင့္ ဥပေဒျပဳ လႊတ္ေတာ္ အတြက္ ပထမဆုံး အေ႐ြးခံ ရေသာ သခင္ အမတ္ သုံးဦး အနက္ တဦး အပါအဝင္ ျဖစ္ခဲ့သည္။ ထုိသုိ႕ အမတ္ အျဖစ္ အေ႐ြးခံ ရေသာ္လည္း အဂၤလိပ္ နယ္ခ်ဲ႕ အုပ္စုိးမႈကုိ ဆန္႕က်င္သည့္ အေနျဖင့္ အမတ္လစာ မယူသည့္ သခင္ အမတ္ တဦးလည္း ျဖစ္သည္။


ျပည္သူ႕ အေရးေတာ္ပုံ ပါတီ ဖြဲ႕ေသာ အခါတြင္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္းက ျပည္ပ ဆက္သြယ္ေရး တာဝန္ ယူၿပီး သခင္ျမက ျပည္တြင္း ေခါင္းေဆာင္ တာဝန္ ယူခဲ့ ရသည္။ ၁၉၄၁ ခုတြင္မူ တုိ႕ဗမာအစည္းအ႐ုံး ဥကၠ႒ အျဖစ္ တင္ေျမႇာက္ ခံရသည္။ ရဲေဘာ္ သုံးက်ိပ္ ဂ်ပန္ ႏုိင္ငံသုိ႕ စစ္ပညာသင္ သြားႏုိင္ေရး အတြက္ စီစဥ္ ေဆာင္႐ြက္ ေပးခဲ့ရသူ တဦးလည္း ျဖစ္သည္။ ေဒါက္တာ ဘေမာ္ ဦးေဆာင္ေသာ ဂ်ပန္ေခတ္ လြတ္လပ္ေရး အစုိးရ အဖြဲ႕တြင္ ဒုတိယ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ျဖစ္သည္။ ဖက္ဆစ္ ေတာ္လွန္ေရး အတြက္ ဖတပလကုိ ဖြဲ႕ေသာ အခါ ျပည္သူ႕ အေရးေတာ္ပုံ ပါတီကုိ ကုိယ္စားျပဳ၍ သခင္ျမလည္း ပါဝင္ ခဲ့သည္။ ၁၉၄၅ ခုႏွစ္တြင္ ျပည္သူ႕ အေရးေတာ္ပုံ ပါတီကုိ ျမန္မာျပည္ ဆုိရွယ္လစ္ ပါတီဟု ျပင္ဆင္ ဖြဲ႕စည္းေသာ အခါ သခင္ျမပင္ ဥကၠ႒ ျဖစ္လာသည္။ စစ္ၿပီးစ ဖဆပလ အဖြဲ႕၏ ဗဟုိ အလုပ္အမႈေဆာင္ တဦးလည္း ျဖစ္ခဲ့သည္။ စစ္ၿပီးေခတ္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း ဦးစီးေသာ ၾကားျဖတ္ အစုိးရ အဖြဲ႕တြင္ ဘ႑ာေရးႏွင့္ အခြန္ေတာ္ ဌာန ဝန္ႀကီး တာဝန္မ်ား ယူခဲ့ရ သူလည္း ျဖစ္သည္။ ထုိ႕ေနာက္ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံ ဥပေဒ ေရးဆြဲေရး ေကာ္မတီ ဥကၠ႒ႏွင့္ တုိင္းျပဳ ျပည္ျပဳ လႊတ္ေတာ္ ယာယီ သဘာပတိ တာဝန္မ်ား အေပး ခံရသည္။ ေအာင္ဆန္း - အက္တလီ စာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆုိရန္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း ေခါင္းေဆာင္သည့္ လန္ဒန္သြား ျမန္မာ ကုိယ္စားလွယ္ အဖြဲ႕တြင္လည္း ပါဝင္ ခဲ့သည္။ လယ္သီစား ဥပေဒ ဋီကာ ကုိလည္း ေရးသား ခဲ့ေသးသည္။ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္းႏွင့္ အျခား ေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ား ႏွင့္အတူ မသမာ သူတုိ႕ လက္ခ်က္ျဖင့္ ၁၉၄၇ ခု၊ ဇူလုိင္လ ၁၉ ရက္၊ စေနေန႔၊ နံနက္ ၁၀ နာရီ ၃၇ မိနစ္တြင္ ေသနတ္ဒဏ္ရာ ၂ ခ်က္ျဖင့္ က်ဆုံးခဲ့ရသည္။ က်ဆံုးခ်ိန္တြင္ ဇနီး ေဒၚခင္ၫြန္႔ က်န္ရစ္သည္။
▪ - ¤ - ▪

ဒီးဒုတ္ဦးဘခ်ိဳ(၁၈၉၃-၁၉၄၇)

ဒီးဒုတ္ ဦးဘခ်ဳိမွာ ေျမာင္းျမ ဇာတိ ျဖစ္သည္။ အဖ ျမန္မာ ေဆးဆရာႀကီး ဦးဘုိးစာႏွင့္ အမိ ေဒၚျမစ္ တုိ႕မွ ၁၈၉၃ ခု၊ ဧၿပီလ ၂၄ ရက္ေန႕တြင္ ဖြားျမင္သည္။ အသက္ ၁၄ ႏွစ္တြင္ ေျမာင္းျမၿမိဳ႕ ဆရာ ဦးေမာင္ေမာင္ ေက်ာင္းမွ သတၲမတန္းကို အထူး ေအာင္၍ စေကာလားရွစ္ ပညာသင္ဆု ရရွိ ခဲ့သည္။ ထိုေနာက္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ စိန္ေပါေက်ာင္းတြင္ ဆက္လက္ ပညာ သင္ယူရာ ၁၀ တန္းကို အထူး ေအာင္ေသာေၾကာင့္ ပညာသင္ဆု ထပ္ရသည္။ ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္တြင္ ဘီေအ အထက္တန္း တက္ေနဆဲ မ်က္စိ ေရာဂါေၾကာင့္ တကၠသိုလ္မွ ထြက္ခဲ့ ရသည္။ ေပါင္းတည္ႏွင့္ ဟသၤာတ ၿမိဳ႕မ်ားတြင္ အစိုးရ ေက်ာင္းဆရာ အျဖစ္ အမႈ ထမ္းခဲ့သည္။ ပညာအုပ္လည္း လုပ္ခဲ့ ဖူးသည္။ ၁၉၂၀ တြင္ ေဒၚလွေမႏွင့္ လက္ထပ္သည္။ အမ်ဳိးသား ေက်ာင္းမ်ား ဖြင့္လာေသာ အခါ အစိုးရ ဝန္ထမ္းမွ ထြက္ၿပီး အမ်ဳိးသား ေကာလိပ္တြင္ ျမန္မာစာ ဆရာ ဝင္လုပ္သည္။ အစိုးရ အေထာက္အပံ့ မယူေသာ အမ်ဳိးသား ေက်ာင္းဆရာလည္း လုပ္ခဲ့ ဖူးသည္။ တပတ္ တႀကိမ္ထုတ္ 'ျမန္မာ့ ရီဗ်ဴးဂ်ာနယ္' ကို အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ အျဖစ္ ဦးစီး ထုတ္ေဝ ခဲ့သည္။ ထုိေနာက္ 'ဒီးဒုတ္ ဂ်ာနယ္' ကို ၁၉၂၅ ခုႏွစ္တြင္ ဦးစီး ထုတ္ေဝရာတြင္ ဒီးဒုတ္ ဦးဘခ်ဳိဟု ထင္ရွား လာသည္။

ဆရာႀကီးသည္ အဂၤလိပ္ - ျမန္မာႏွင့္ ပါဠိ စာေပမ်ားတြင္ ႏွံ႕စပ္ၿပီး ေဆးက်မ္း၊ ေဗဒင္၊ နကၡတ္ႏွင့္ အဂၢရပ္ ပညာ မ်ားကိုလည္း လိုက္စား ခဲ့သည္။ ျမန္မာ သီခ်င္း ႀကီးကိုလည္း စည္းစနစ္ က်စြာ တတ္ေျမာက္သူ တဦးျဖစ္သည္။ တူရိယာ ကဗ်ာ ဂီတကို ျမတ္ႏိုးၿပီး ေစာင္းေကာက္ကိုလည္း ပိုင္ႏိုင္စြာ တီးတတ္သည္။ ျမန္မာ သီခ်င္းႀကီး သီခ်င္းခန္႕ မ်ားကို မူမွန္ အတိုင္း ျဖစ္ေစရန္ 'ဂီတဝိေသာ ဓနိ' က်မ္းကိုလည္း တည္းျဖတ္ ခဲ့သည္။ ၁၉၃၈ ခုႏွစ္ အတြင္း ဒီးဒုတ္ ေန႕စဥ္ သတင္းစာကို ထုတ္ေဝ ခဲ့သည္။ ဆရာႀကီးသည္ သတင္းစာ ဆရာ၊ အယ္ဒီတာ၊ စာေရးဆရာ စသည့္ စာေပ သမား တဦး အေနျဖင့္ ျပည္သူလူထု ႏိုင္ငံေရး အသိတရား ႏိုးၾကား ေစသည့္ စာေပ မ်ားကိုလည္း ေရးသား ခဲ့သည္။ အဂၤလိပ္တုိ႕ ေပးေသာ ဒိုင္အာခီ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးႏွင့္ ၉၁ ဌာန အုပ္ခ်ဳပ္ေရး တို႕ကို ဆန္႕က်င္ ခဲ့သည္။ ေဖဘီယန္ (Fabian) ပါတီ ကိုလည္း တည္ေထာင္ ခဲ့ၿပီး ဥကၠ႒ အျဖစ္ တာဝန္ ယူခဲ့သည္။ ျမန္မာ ႏိုင္ငံ စာေရး ဆရာ အသင္း ဥကၠ႒လည္း ျဖစ္ခဲ့ ေသးသည္။ ၁၉၃၆ ခုႏွစ္၊ တကၠသိုလ္ သပိတ္ေမွာက္ ေက်ာင္းသားမ်ား ေစာင့္ေရွာက္ေရး အဖြဲ႕ဝင္ တဦးလည္း အျဖစ္လည္း တာဝန္ ယူခဲ့သည္။ ဂ်ပန္ေခတ္ အဓိပတိ ေဒါက္တာ ဘေမာ္ အစုိးရ လက္ထက္တြင္ အတုိင္ပင္ခံ လႊတ္ေတာ္ အမတ္ အျဖစ္ ထမ္းေဆာင္ ခဲ့သည္။ စာေရး ဆရာ အသင္း နယကလည္း ျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံ လုံးဝ လြတ္လပ္ေရး ရရွိ ႀကိဳးပမ္းရန္ အတြက္ ဖဆပလ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ဖြဲ႕စည္းေသာ အခါ ဝင္ေရာက္ ေဆာင္႐ြက္သည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း ေခါင္းေဆာင္ေသာ ဖဆပလ ၾကားျဖတ္ အစိုးရ အဖြဲ႕တြင္ ျပန္ၾကားေရး ဝန္ႀကီး အျဖစ္ တာဝန္ ယူခဲ့သည္။ တုိင္းျပဳ ျပည္ျပဳ လႊတ္ေတာ္တြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံ ဥပေဒ ေရးဆြဲေရး ေကာ္မတီ အဖြဲ႕ဝင္ အျဖစ္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၊ သခင္ျမ တုိ႕ႏွင့္ အတူ အထူး အပင္ပန္း ခံ၍ ေဆာင္႐ြက္ ခဲ့သည္။ ခ်င္းျပည္နယ္ ထီးလင္း ၿမိဳ႕တြင္ က်င္းပေသာ ခ်င္း - ဗမာ ခ်စ္ၾကည္ေရး ေက်ာက္တုိင္ ဖြင့္ပြဲ အခမ္းအနားသို႕ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း ကိုယ္စား အျဖစ္ လည္းေကာင္း၊ ျပန္ၾကားေရး ဝန္ႀကီး အေနျဖင့္ လည္းေကာင္း တက္ေရာက္ ခဲ့သည္။

၁၉၄၇ ခု၊ ဇူလုိင္လ ၁၉ ရက္၊ နံနက္ ၁၀ နာရီ၊ ၃၇ မိနစ္တြင္ အျခား ေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ား ႏွင့္အတူ လုပ္ၾကံခံရကာ၊ ေသနတ္က်ည္ဆံ ၅ ခ်က္ ထိမွန္ခဲ့ၿပီး မြန္းလြဲ ၁ နာရီ ၄၅ မိနစ္ အခ်ိန္တြင္ ကြယ္လြန္သည္။ ကြယ္လြန္ခ်ိန္တြင္ ဇနီး ေဒၚလွေမႏွင့္ သမီး မခင္ႏု၊ မခင္ပု၊ ေမေမခင္၊ ခင္ခင္ဦးတုိ႔ က်န္ရစ္သည္။

ဦးရာဇတ္(၁၈၉၈-၁၉၄၇)

အမ်ဳိးသား အာဇာနည္ ေခါင္းေဆာင္ႀကီး ဦးရာဇတ္သည္ အၿငိမ္းစား တုိက္ပုိင္ အင္စပက္ေတာ္ မစၥတာ ေအရာမန္ႏွင့္ ေဒၚညိမ္းလွ တုိ႕၏ သားျဖစ္သည္။ ဆရာႀကီးကုိ မိတၴီလာ၌ ၁၈၉၈ ခုႏွစ္၊ ဇန္နဝါရီ ၁၉ ရက္ေန႕တြင္ ဖြားျမင္သည္။ မႏၱေလး စက္စလီ ေယာက်္ား ကေလး ေက်ာင္းမွ ဆယ္တန္းကုိ ပါဠိ၊ အဂၤလိပ္စာ ဂုဏ္ထူး တုိ႕ျဖင့္ ေအာင္ျမင္ခဲ့သည္။ တကၠသုိလ္တြင္ ပညာ သင္ေနစဥ္ ၁၉၂၀ ျပည့္ႏွစ္ တကၠသုိလ္ သပိတ္တြင္ ပါဝင္ ခဲ့သည္။


၁၉၂၁ ခုတြင္ မႏၱေလး ဗဟုိ အမ်ဳိးသား အထက္တန္း ေက်ာင္းႀကီးကုိ ဦးစီး ဖြင့္လွစ္ ခဲ့ၿပီး ထုိေက်ာင္း၌ အထက္တန္းျပ ဆရာ လုပ္သည္။ ၁၉၂၂ ခုတြင္ အမ်ဳိးသား ပညာေရး အဖြဲ႕ႀကီး၏ ဘီေအ စာေမးပြဲႀကီးကုိ ေအာင္ခဲ့၍ ေအရာဇတ္ ဘီေအ (နယ္ရွင္နယ္) အမည္ ခံခဲ့သည္။ ၁၉၂၂ ခုႏွစ္မွ ၁၉၄၁ ခုႏွစ္တုိင္ ဗဟုိ အမ်ဳိးသား အထက္တန္း ေက်ာင္းတြင္ ေက်ာင္းအုပ္ ဆရာႀကီး အျဖစ္ ထမ္း႐ြက္ ခဲ့သည္။ ဗဟုိ အမ်ဳိးသား အထက္တန္း ေက်ာင္းအုပ္ အျဖစ္ ေဆာင္႐ြက္စဥ္ ရဲၫြန္႕တပ္ ဖြဲ႕စည္းၿပီး ေက်ာင္းသား လူငယ္ မ်ားကုိ စစ္ပညာ သင္ေပး ႐ုံမက မ်ဳိးခ်စ္စိတ္လည္း သြင္းေပးသည္။ ၁၉၃၈ ခုတြင္ ေရႊဘုိသူ ေဒၚခင္ခင္ႏွင့္ လက္ထပ္သည္။ ၁၉၄၅ ခုႏွစ္တြင္ စစ္အတြင္းက ပိတ္ထား ခဲ့ရေသာ အမ်ဳိးသား ေက်ာင္းႀကီးကုိ ျပန္လည္ ဖြင့္လွစ္ေသာ အခါ အမ်ဳိးသား ေက်ာင္းတြင္ ဆရာ ျပန္လုပ္သည္။ အထက္ ျမန္မာ ႏုိင္ငံလုံး ဆုိင္ရာ ဖဆပလ အဖြဲ႕ ဥကၠ႒လည္း ျဖစ္လာသည္။ ျမန္မာ - မြတ္စလင္ အသင္း ဥကၠ႒လည္း ျဖစ္ခဲ့သည္။ ျမန္မာ ႏုိင္ငံ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံ ဥပေဒ ေရးဆြဲေရး ေကာ္မတီဝင္ တဦးလည္း ျဖစ္သည္။ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း ဦးေဆာင္ေသာ ၾကားျဖတ္ အစုိးရ အဖြဲ႕တြင္ ပညာေရးႏွင့္ အမ်ဳိးသား စီမံကိန္း ဌာန ဝန္ႀကီး အျဖစ္ တာဝန္ ယူေနစဥ္ အျခား ေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ား ႏွင့္အတူ မသမာသူ တုိ႕၏ လက္ခ်က္ျဖင့္ ၁၉၄၇ ခု၊ ဇူလုိင္လ ၁၉ ရက္ စေနေန႔၊ နံနက္ ၁၀ နာရီ ၃၇ မိနစ္တြင္ ေသနတ္ဒဏ္ရာ ၆ ခ်က္ျဖင့္ က်ဆုံးခဲ့ရသည္။ က်ဆံုးခ်ိန္တြင္ ဇနီး ေဒၚခင္ခင္ႏွင့္ သား ေမာင္တင္ျမင့္၊ သမီး ခင္ခင္စိန္၊ သား ေမာင္လွၾကည္တုိ႔ က်န္ရစ္သည္။

မန္းဘခုိင္(၁၉၀၃-၁၉၄၇)

ကရင္ အမ်ဳိးသား အာဇာနည္ ေခါင္းေဆာင္ႀကီး မန္းဘခုိင္သည္ ဟသၤာတ ၿမိဳ႕နယ္ ယုန္တလင္း႐ြာ ဇာတိ ျဖစ္သည္။ အဖ ယုန္တလင္း ႐ြာသူႀကီး မန္းေပကုန္းႏွင့္ အမိ ေဒၚပု ျဖစ္သည္။ ေမြးသကၠရာဇ္မွာ ၁၉၀၃ ခုႏွစ္၊ ေအာက္တုိဘာလ ၂၆ ရက္ျဖစ္သည္။ ဟသၤာတၿမိဳ႕ ေအဘီအမ္ ေက်ာင္းတြင္ ပညာ သင္ယူ ခဲ့ရာ ၁၉၂၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ သတၲမတန္း ေအာင္သည္။ ကရင္ ဘာသာ သင္ေက်ာင္း တေက်ာင္းကုိ ဦးစီး ဖြင့္လွစ္ ခဲ့သူ တဦး ျဖစ္သည္။ ၁၉၃၇ ခုတြင္ ပုသိမ္ ေျမာက္ပုိင္းမွ အမတ္ အျဖစ္ အေ႐ြး ခံရသည္။ ၁၉၃၈ ခုတြင္ ပဲခူးသူ ေဒၚခင္နီႏွင့္ လက္ထပ္သည္။ ၁၉၄၁ ခုတြင္ တရားေရး ဌာန အတြင္းဝန္ ျဖစ္ခဲ့သည္။ ဖက္ဆစ္ ေတာ္လွန္ေရး တြင္လည္း ပါဝင္ ခဲ့႐ုံမက ကရင္ - ဗမာ ခ်စ္ၾကည္ေရးကုိ အထူး ေဆာင္႐ြက္ခဲ့သူ တဦးလည္း ျဖစ္သည္။ စစ္ၿပီး ေခတ္တြင္ ဖဆပလ ဗဟုိ အမႈေဆာင္ လူႀကီး တဦး ျဖစ္လာသည္။ ကရင္ လူငယ္မ်ား အစည္းအ႐ုံး ဥကၠ႒ အျဖစ္ တင္ေျမႇာက္ျခင္း ခံရသည္။ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း ဦးေဆာင္ေသာ ၾကားျဖတ္ အစုိးရ အဖြဲ႕တြင္ စက္မႈ လက္မႈႏွင့္ အလုပ္သမား ဝန္ႀကီး ဌာန ဝန္ႀကီးလည္း ျဖစ္သည္။ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း ႏွင့္အတူ လုပ္ၾကံခံရ၍ ၁၉၄၇ ခု၊ ဇူလုိင္လ ၁၉ ရက္ေန႔၊ နံနက္ ၁၀ နာရီ ၃၇ မိနစ္တြင္ ေသနတ္ဒဏ္ရာ ၁၅ ခ်က္ျဖင့္ က်ဆုံးခဲ့ရသည္။

မုိင္းပြန္ ေစာ္ဘြားၾကီး စပ္စံထြန္း(၁၉၀၇-၁၉၄၇)

မုိင္းပြန္ ေစာ္ဘြားႀကီး စပ္ခြန္ထီးႏွင့္ ေျမာက္နန္းေဆာင္ မဟာေဒဝီ နန္းစိန္ဥ တုိ႕၏ သား စပ္စံထြန္းသည္ ၁၉၀၇ ေမလ ၃၁ ရက္ေန႕ဖြား ျဖစ္သည္။ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕ ရွမ္းေစာ္ဘြား သားမ်ား အထက္တန္း ေက်ာင္းမွ ဆယ္တန္း ေအာင္သည္။ မႏၱေလး ပုလိပ္ အတတ္သင္ ေက်ာင္းလည္း တက္ခဲ့ ဖူးသည္။ ထုိ႕ေနာက္ ပုလိပ္ အရာရွိ အျဖစ္ ေခတၲ အမႈ ထမ္းခဲ့သည္။ ၁၉၂၈ ခုတြင္ ေစာ္ဘြား အျဖစ္ ခံယူ လုိက္၍ မုိင္းပြန္ ေစာ္ဘြားႀကီး ျဖစ္လာသည္။ ၁၉၃၂ ခုတြင္ မုိးမိတ္ ေစာ္ဘြားႀကီး၏ သမီး စပ္ခင္ေသာင္းႏွင့္ လက္ထပ္သည္။ ရွမ္းျပည္နယ္တြင္ သိပၸံနည္းက် စုိက္ပ်ဳိးေရး လုပ္ငန္းမ်ား ထြန္းကား လာေစရန္ ႀကိဳးပမ္း ခဲ့သူ တဦးလည္း ျဖစ္သည္။ အဂၤလန္ ႏုိင္ငံမွ စုိက္ပ်ဳိးေရး ဆုိင္ရာ ေခတ္မီ စာအုပ္မ်ား၊ ကိရိယာ တန္ဆာ ပလာမ်ားႏွင့္ သီးႏွံ မ်ဳိးေစ့မ်ား ကုိပင္ မွာယူ ခဲ့ဖူးသည္။ ဒုတိယ ကမာၻစစ္ႀကီး ၿပီး၍ အဂၤလိပ္မ်ား ျမန္မာ ႏုိင္ငံသုိ႕ ျပန္ဝင္ လာေသာ္ ယင္းႏွင့္ အတူ ပါလာေသာ စကၠဴျဖဴ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကုိ ဆန္႕က်င္ ခဲ့သူ ျဖစ္သည္။ ေတာင္တန္းႏွင့္ ေျမျပန္႕ ေသြးခဲြ၍ အုပ္ခ်ဳပ္ သည္ကုိ မလုိလား၍ ေျမျပန္႕ႏွင့္ ေတာင္တန္း စည္းလုံး ညီၫြတ္ေရး အတြက္ လုံးပမ္းခဲ့သူ ျဖစ္သည္။ ထုိ႕ေၾကာင့္လည္း ပင္လုံ စာခ်ဳပ္ကုိ လက္မွတ္ ေရးထုိး ခဲ့သည့္ ေစာ္ဘြားလည္း ျဖစ္သည္။ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း ဦးေဆာင္ေသာ ၾကားျဖတ္ အစုိးရ အဖြဲ႕တြင္ အတုိင္ပင္ခံ ေတာင္တန္း ေဒသေရးရာ ဝန္ႀကီး ျဖစ္လာသည္။ ထုိ႕ျပင္ တုိင္းျပဳ ျပည္ျပဳ လႊတ္ေတာ္၏ ျပည္ေထာင္စုႏွင့္ ျပည္နယ္ ဆုိင္ရာ ဆပ္ ေကာ္မတီ၊ လူနည္းစု ဆုိင္ရာ ဆပ္ ေကာ္မတီ၏ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံ ဥပေဒ ေရးဆြဲေရး ေကာ္မတီ မ်ားတြင္ အဖဲြ႕ဝင္လည္း ျဖစ္ခဲ့သည္။ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္၊ ဇူလုိင္လ ၁၉ ရက္ေန႕တြင္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း တုိ႔ႏွင့္အတူ လုပ္ၾကံခံရကာ ၿပီး၊ ေသနတ္က်ည္ဆံ ၂ ခ်က္ ထိမွန္ခဲ့ၿပီး၊ ဇူလုိင္လ ၂၀ ရက္၊ မြန္းတည့္ ၁၂ နာရီတြင္ ကြယ္လြန္ခဲ့သည္။ ကြယ္လြန္ခ်ိန္တြင္ သမီး စဝ္သုနႏၵာ၊ သား စဝ္ေဆဟုန္၊ သား စဝ္ကိုင္ဖ၊ သမီး စဝ္ျမင့္ၾကည္တုိ႔ က်န္ရစ္သည္။

ဦးဘဝင္း(၁၉၀၁-၁၉၄၇)

နတ္ေမာက္ၿမိဳ႕ ေရွ႕ေန ဦးဖာ၊ ေဒၚစုတုိ႔၏ သားသမီး ၉ ေယာက္ အနက္ ဦးဘဝင္းသည္ အႀကီးဆုံးသား ျဖစ္သည္။ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း၏ အစ္ကုိ အႀကီးဆုံး ျဖစ္ၿပီး၊ ၁၉၀၁ ခု၊ ဇြန္လ ၁၁ ရက္ေန႔တြင္ ဖြားျမင္သည္။ ၁၉၁၄ ခုတြင္ နတ္ေမာက္ အလယ္တန္းေက်ာင္းမွ သတၲမတန္း ေအာင္သည္။ ျမန္မာလုိ ကုိးတန္း ေအာင္ၿပီးေနာက္ အလယ္တန္း ဆရာျဖစ္ စာေမးပြဲလည္း ေအာင္ေသာ အခါ နတ္ေမာက္၌ပင္ ေက်ာင္းအုပ္ ေခတၲ လုပ္သည္။ ထုိ႔ေနာက္ ေရနံေခ်ာင္း၌ ေက်ာင္းဆရာ၊ ဘီအုိစီ စာေရး ဘဝျဖင့္ က်င္လည္ရင္း အဂၤလိပ္စာ အလြတ္ ပညာသင္ေက်ာင္း တက္သည္။ ၁၉၂၄ ခုတြင္ ေရနံေခ်ာင္း အမ်ဳိးသား အထက္တန္း ေက်ာင္းမွ ဆယ္တန္းကုိ သုံးဘာသာ ဂုဏ္ထူးျဖင့္ ေအာင္႐ုံမက ပထမလည္း ရသည္။ ၁၉၂၉ ခုတြင္ ရန္ကုန္ တကၠသုိလ္မွ သခ်ၤာ ဂုဏ္ထူးတန္း ေအာင္၍ ဘီအက္စ္စီ ဘြဲ႕ရသည္။ ပထမဆုံး တကၠသုိလ္ ဘြ႕ဲရ နတ္ေမာက္သားလည္း ျဖစ္သည္။ ဘြဲ႕ရၿပီးေနာက္ ေရနံေခ်ာင္း အမ်ဳိးသား အထက္တန္း ေက်ာင္းတြင္ အထက္တန္းျပ ဆရာ အျဖစ္ လည္းေကာင္း၊ ျဖဴးၿမိဳ႕ အမ်ဳိးသား အထက္တန္း ေက်ာင္းတြင္ အထက္တန္း ေက်ာင္းအုပ္ အျဖစ္လည္းေကာင္း ေဆာင္႐ြက္ ခဲ့သည္။ ၁၉၃၅ ခုတြင္ ေတာင္တြင္းႀကီး ၿမိဳ႕မွ ဦးစံ၊ ေဒၚေရႊေမ တုိ႕၏ သမီး ေဒၚခင္ေစာႏွင့္ လက္ထပ္သည္။ စစ္ၿပီးေခတ္တြင္ ေရနံေခ်ာင္း ၿမိဳ႕နယ္ ဖဆပလ ဥကၠ႒ ျဖစ္လာသည္။ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္တြင္ ေထာက္ပံ့ေရးႏွင့္ ကူးသန္း ေရာင္းဝယ္ေရး ဝန္ႀကီး အျဖစ္ တာဝန္ ထမ္းေဆာင္သည္။ တုိင္းျပဳ ျပည္ျပဳ လႊတ္ေတာ္ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံ ဥပေဒ ေရးဆြဲေရး ေကာ္မတီ တြင္လည္း ပါဝင္ ခဲ့သည္။ ၁၉၄၇ ခု၊ ဇူလုိင္လ ၁၉ ရက္၊ စေနေန႔၊ နံနက္ ၁၀ နာရီ ၃၇ မိနစ္တြင္ ေသနတ္ဒဏ္ရာ ၈ ခ်က္ျဖင့္ က်ဆုံးခဲ့ရသည္။ က်ဆံုးခ်ိန္တြင္ ဇနီး ေဒၚခင္ေစာႏွင့္ သမီး မတင္လွဝင္း၊ သား ေမာင္ေစာဝင္း၊ ေမာင္ေအးဝင္း၊ သမီး မခင္ျမဝင္း၊ သား ေမာင္စိန္ဝင္း၊ ေမာင္ေထြးဝင္းတုိ႔ က်န္ရစ္သည္။

ဦးအုန္းေမာင္(၁၉၁၃-၁၉၄၇)

ဦးအုန္းေမာင္သည္ မင္းဘူးၿမိဳ႕ မစၥတာ အိပ္ခ်္ဒဗလ်ဴတရပ္(တ္)ဝန္း၊ ေဒၚေ႐ႊျမင့္ တုိ႕၏ ဒုတိယသား ျဖစ္သည္။ ေမြးသကၠရာဇ္မွာ ၁၉၁၃ ခု၊ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၂ ရက္ ျဖစ္သည္။ တကၠသုိလ္ ေက်ာင္းသား ဘဝက ရန္ကုန္ တကၠသုိလ္ တပ္ရင္းတြင္ တပ္ခြဲ တပ္ေထာက္ အျဖစ္ ေဆာင္႐ြက္ ခဲ့သည္။ ၁၉၃၄ ခုႏွစ္တြင္ ဝိဇၨာတန္း ေအာင္သည္။ ၁၉၃၇ ခုတြင္ အုိင္စီအက္(စ္) စာေမးပြဲ ေျဖသူ ၃ ဦး အနက္ ပထမ ရသည္။ ၁၉၃၉ ခုတြင္ မႏၱေလးၿမိဳ႕၊ အေရွ႕နယ္ပုိင္ ဝန္ေထာက္ အျဖစ္ ေဆာင္႐ြက္ ခဲ့သည္။ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္တြင္ ျမစ္ႀကီးနား အေရးပုိင္ အျဖစ္ ခန္႕အပ္ျခင္း ခံရသည္။ ထုိ႕ေနာက္ လမ္းပန္း ဆက္သြယ္ေရး အတြင္းဝန္ အျဖစ္ ခန္႕အပ္ျခင္း ခံရသည္။ ၁၉၄၇ ခု၊ ဇူလုိင္လ ၁၉ ရက္ေန႔ စေနေန႔၊ နံနက္ ၁၀ နာရီ ၃၇ မိနစ္တြင္ ေသနတ္ဒဏ္ရာ ၁ ခ်က္ျဖင့္ က်ဆုံးခဲ့ရသည္။ က်ဆံုးခ်ိန္တြင္ ဇနီး ေဒၚသိန္း႔ကယ္ႏွင့္ သား ကိုတင္ေမာင္သိန္း၊ ကိုကိုလွ၊ ေမာင္မင္းျမင့္တုိ႔ က်န္ရစ္သည္။

ကိုေထြး(၁၉၂၉-၁၉၄၇)

မႏၱေလးၿမိဳ႕ ေတာင္ျပင္ သိပၸံရပ္ ပင္စင္စား လယ္ယာ စုိက္ပ်ဳိးေရး ဝန္ေထာက္ ဦးကုိကုိေလး၊ ေဒၚမင္းရီ တုိ႔၏ ဆ႒မေျမာက္ သားျဖစ္သည္။ နဝမတန္း အထိ ပညာ သင္ၾကားခဲ့သည္။ အသက္ ၁၈ ႏွစ္ အ႐ြယ္တြင္ ပညာေရးဝန္ႀကီး ဦးရာဇတ္၏ သက္ေတာ္ေစာင့္ အျဖစ္ ခန္႔အပ္ျခင္း ခံရသည္။ မူဆလင္ဘာသာဝင္ တဦး ျဖစ္သည္။ ၁၉၄၇ ခု၊ ဇူလုိင္လ ၁၉ ရက္၊ စေနေန႔၊ နံနက္ ၁၀ နာရီ ၄၅ မိနစ္တြင္ အာဇာနည္ ေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ားကုိ လုပ္ၾကံေသာ မသမာသူတုိ႔၏ လက္ခ်က္ျဖင့္ ေသနတ္ဒဏ္ရာ ၄ ခ်က္ ထိမွန္ကာ က်ဆုံးခဲ့ရသည္။

ကိုးကား

(၁) စစ္ျပန္မဂၢဇင္း။ ၁၉၈၀ ျပည့္ႏွစ္၊ ဇူလိုင္လ၊ အမွတ္ (၂၂) မွ မွဴးသက္ရွည္၏ "ဇူလုိင္ ၁၉ ႏွင့္ သူတုိ႕ ၉ ဦး" (သမုိင္းတေကြ႕ မွတ္တမ္း)။

(၂) ကိုလိုနီေခတ္ ျမန္မာ့ သမိုင္း အဘိဓာန္ - ျမဟန္၊ ၁၉၉၉ တတိယ အႀကိမ္ထုတ္၊ တကၠသိုလ္မ်ား သမိုင္း သုေတသန ဌာန၊ ဂ်ီအီးစီ (ပညာေရး) သမဝါယမ အသင္း။

(၃) ၁၉၆၀ ခုႏွစ္ထုတ္၊ သမဂၢ အုိးေဝ ႏွစ္လည္ စာေစာင္။

(၄) အာဇာနည္ေန႔ တုိ႔မေမ၊ ၾကည္လြင္၊ ျမန္မာသစ္ ရသစံုမဂၢဇင္း၊ အမွတ္ (၁၅)၊ ဇူလုိင္လ၊ ၂၀၁၀၊ ႏွာ ၉၆-၉၉။

တို႕ဗမာအစည္းအ႐ံုးေခတ္က သခင္ေအာင္ဆန္း သခင္တင္ေမာင္ (က်ဳံးမေငး)

တို႕ဗမာအစည္းအ႐ံုးေခတ္က သခင္ေအာင္ဆန္း
သခင္တင္ေမာင္ (က်ဳံးမေငး)

(ဤေဆာင္းပါးရွင္ သခင္တင္ေမာင္ (က်ံဳးမေငး)မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကို ဆုေငြ ၅ိ ထုတ္စဥ္က ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႏွင့္အတူ တရားေဟာခဲ့သူ ျဖစ္သည္။)

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း အထြဋ္အထိပ္ ေရာက္လာၿပီးေနာက္၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းအေၾကာင္းကို တတိုင္းျပည္လံုး သိၿပီးျဖစ္ေသာ္လည္း၊ အထိဋ္အထိပ္ မေရာက္မီ အညၾတ သခင္ေအာင္ဆန္းဘဝက အေၾကာင္းမ်ားကို သိသူ အလြန္နည္းပါးေပမည္။ သို႕ေၾကာင့္ တို႕ဗမာအစည္းအ႐ံုးေခတ္ သခင္ဘဝႏွင့္ သခင္ေအာင္ဆန္း၏ မေမ႕နိုင္ဘြယ္ရာ အေၾကာင္းကေလးမ်ားကို ေရးလိုေပသည္။

၁၃၀၀ ျပည့္ႏွစ္တံုးက။

၁၃၀၀ ျပည့္ႏွစ္ အေရးေတာ္ပံုအတြင္း ေမာ္လၿမိဳင္ညီလာခံအတြက္ တို႕ဗမာသခင္အေပါင္းတုိ႕ ကိုယ့္တာဝန္ႏွင့္ကိုယ္ အလုပ္မ်ားေနၾကစဥ္၊ ကြၽန္ေတာ္မွာလည္း သခင္ေအာင္ဆန္း၏ သံႀကိဳး႐ိုက္ေခၚမႈေၾကာင့္ ရန္ကုန္ ႒ာနခ်ဳပ္သို႕ ေရာက္ခဲ့ရေပသည္။ သခင္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ ပဌမအႀကိမ္ ေတြ႕ဆံုရျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ေရာက္လွ်င္ေရာက္ခ်င္း ကြၽန္ေတာ္မွာ ေျမာင္းျမခ႐ိုင္ ဒုတိယဥကၠ႒ျဖစ္ၿပီး ပဌမဥကၠ႒ သခင္အံုးေဖမွာ အေၾကာင္းမညီၫြတ္၍ မလာအားေသးေၾကာင္း။ ကိစၥ အဝဝကို ကြၽန္ေတာ္ပင္ တာဝန္ယူမည့္ အေၾကာင္းမ်ားကို သခင္ေအာင္ဆန္းအား ေျပာျပေသာအခါ၊ သခင္ေအာင္ဆန္းက “က်ဳပ္တုိ႕ အစည္းအ႐ံုးမွာ ပဌမ အင္အားအႀကီးဆံုးကေတာ့ ခင္ဗ်ားတို႕ ေျမာင္းျမခ႐ိုင္၊ ဒုတိယကေတာ့ သာယာဝတီပဲဗ်၊ ေငြေရး ေၾကးေရး အေတာင့္ဆံုးကေတာ့ ထားဝယ္ခ႐ိုင္ပဲ၊ ဒီေတာ့ ေမာ္လၿမိဳင္ညီလာခံ ေအာင္ျမင္ေရးအတြက္ ဒီသံုးခ႐ိုင္ကို ပိုၿပီး အားထားတာပဲ အစြမ္းကုန္သာ ႀကိဳးစားၾကေပေတာ့ဗ်ာ” ဟု ေျပာၿပီး သခင္ေအာင္ဆန္းမွာ ေရခ်ဳိးခန္းသို႕ ဝင္သြား ပါေတာ့သည္။ ကြၽန္ေတာ္မွာလည္း စပ္တငန္႕ငန္႕ ေစာင့္ေနရရာ မိနစ္ ၂၀ ခန္႕တြင္ ထြက္လာၿပီး ကဲ - ခင္ဗ်ားနဲ႕ ကြၽန္ေတာ္ ေ႐ႊတိဂံု သပိတ္လႊတ္ေတာ္ကို သြားရေအာင္ “ေဟ့ တင္ဦး ငါ့အက်ႌေပးပါဦးကြ” ဟု ေအာ္ေတာင္းၿပီး အက်ႌမ်ား ဝတ္ပါေတာ့သည္။ သခင္တင္ဦးမွာ ယခု အသံလႊင့္႒ာနတြင္ အလုပ္လုပ္ေနပါသည္။ သခင္ေအာင္ဆန္း၏ ေ႐ႊတိုက္စိုးဝန္ ျဖစ္ပါသည္။ အေပါင္လက္မွတ္မွန္သမွ် သူက သိမ္းထားရပါသည္။ ၃ လျပည့္ခါနီးတြင္ “ၾကည့္လုပ္ၾကပါဦး” ဟူေသာ ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ နယ္အမႈေဆာင္မ်ား ျမင့္ႏိုင္ေသာ ေနရာတြင္ ကပ္ထားရပါသည္။ နယ္အမႈေဆာင္မ်ားက မေနသာသည့္အခါ ေ႐ြးေပးခဲ့ၾကရပါသည္။ သခင္ေအာင္ဆန္းတြင္ ကိုယ္ပိုင္အဝတ္အထည္ မည္မွ်ရွိသည္ကို အတိအက် မသိရေသာ္လည္း၊ အစည္း႐ံုးေပၚတြင္ ရွိသမွ် သူပိုင္လိုလိုခ်ည့္ ျဖစ္ပါသည္။ ေတြ႕ကရာ အဝတ္အစားမ်ားကို လြယ္သလို ဆြဲဝတ္ေလ့ရွိပါသည္။ အထူးသျဖင့္ သခင္သန္းထြန္း၏ ေသတၱာတြင္းရွိ ပစၥည္းမ်ားကို သူခ်ယ္လွယ္ခ်င္သလို ခ်ယ္လွယ္ပါသည္၊ သခင္သန္းထြန္းမွာ ကန္ေတာ္ႀကီးေစာင္းရွိ ကုလားေက်ာင္းတေက်ာင္းတြင္ ဆရာလုပ္ေနသည့္အတြက္ သူ႕လခႏွင့္ သူ ဝယ္ႏိုင္စြမ္း ရွိပါသည္။ သခင္သန္းထြန္းသည္ အ႐ုပ္ဆိုးသေလာက္ အလွအႏု အလြန္ႀကိဳက္ပါသည္။ လံုခ်ည္မ်ားမွာ ပန္းႏုေရာင္၊ ဝါႏုေရာင္၊ ဖက္ဖူးေရာင္ စေသာ လံုခ်ည္မ်ား ၄ - ၅ - ၁၀ ထည္ခန္႕ ရွိပါသည္။ သခင္ေအာင္ဆန္းက ၎လံုခ်ည္မ်ားကို ခဏခဏ ယူဝတ္ပါသည္။ သခင္သန္းထြန္းမွာ သူအျမတ္တႏိုးထားေသာ လံုခ်ည္မ်ားကို ယူဝတ္သည့္အခါ သေဘာမက်ေသာ္လည္း ဖြင့္၍ မကန္႕ကြက္ပါ။ ကြယ္ရာတြင္ ‘ဒီလူေတြေတာ့ ဒီလိုပဲ ပါရမီ ျဖည့္ေနရတယ္။ က်ဳပ္ကို အႏိုင္အက်င့္ဆံုး လူ ႏွစ္ေယာက္ဟာ သူရယ္ သခင္ဗဟိန္းရယ္ပဲ’ဟု ေျပာျပဖူးပါသည္။ လံုခ်ည္မ်ားကို သူဝတ္သြားလွ်င္လည္း တခါဝတ္ ျဖစ္ပါသည္။ သူယူဝတ္လိုက္လွ်င္ ဥစၥာရွင္ သခင္သန္းထြန္းက ျပန္မယူေတာ့ေပ။ ယူခ်င္လို႕လည္း မေကာင္းေတာ့ပါ၊ စြန္းထင္းေပေရၿပီး ျဖစ္ေနေပသည္။

သခင္ေအာင္ဆန္း၏ဇြဲ။

သခင္ေအာင္ဆန္းတြင္ ခ်စ္စရာအေကာင္ဆံုး အဂၤါတခုမွာ လံု႕လဝီရိယဇြဲပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ဘယ္သူေတြ ဘယ္လို စိတ္ပ်က္ေနေန သူမပ်က္၊ ဘယ္သူေတြ လုပ္လုပ္ မလုပ္လုပ္ သူလုပ္ပါသည္။ လုပ္စရာရွိလွ်င္ သူ႕ဟာသူ လုပ္ပါသည္။ ေရးစရာ ရွိလွ်င္လည္း သူ႕ဟာသူ ေရးပါသည္။ အထူးဆန္းဆံုး အခ်က္တခုမွာ သူႏွင့္ သခင္သန္းထြန္း၏ (အျမင္) မ်ား ျဖစ္ပါသည္။ ႏိုင္ငံေရး ျပႆနာတခုအတြက္ သခင္သန္းထြန္းက သူ႕အိမ္တြင္ သူ ေၾကညာခ်က္တခုကို ေရးဆြဲသည္ဆုိပါစို႕။ သခင္ေအာင္ဆန္းက သူ႕အျမင္ႏွင့္သူ အစည္းအ႐ံုးတြင္ ေရးဆြဲေလ့ရွိပါသည္။ ၎ေၾကညာခ်က္မ်ားကို တိုက္ဆိုင္ၾကည့္လိုက္ေသာအခါ မူခ်င္းမွာ တေထဝါတည္း ျဖစ္ေနေလ့ရွိေပသည္။ ဤမွ်အျမင္ခ်င္း တူသူမ်ား ျဖစ္ၾကပါသည္။ စစ္ၿပီးေခတ္ မဆပလမွ ကြန္ျမဴနစ္ကို ထုတ္ပစ္သည့္ အခ်ိန္အထိ သခင္သန္းထြန္းႏွင့္ သခင္ေအာင္ဆန္း အျမင္ခ်င္း အလြန္တူၾကပါသည္။ ေနာက္ပိုင္း ကြဲၾကသည္မွာ အထူးပင္ ေၾကကြဲ ဝမ္းနည္းဘြယ္ ျဖစ္ေပသည္။ မည္သည့္အတြက္ ကြဲၾကသည္ကိုမူကား ဤေဆာင္းပါးတြင္ မေဆြးေႏြးေတာ့ေပ။

သခင္ေအာင္ဆန္းသည္ အလုပ္လုပ္စရာရွိလွ်င္ မိုးလင္းသည့္အထိ အလုပ္ လုပ္တတ္ေပသည္။ မၿပီးမခ်င္း မညည္းမညဴ လုပ္ေလ့ ေရးေလ့ ရွိပါသည္။ စိတ္လည္း အလြန္ျမန္သည္။ အေၾကာင္းတခုခုေၾကာင့္ စိတ္ညစ္လွ်င္ အလြန္သနားစရာ ေကာင္းေပသည္။ ခ်စ္စရာလည္း ေကာင္းပါသည္။ သို႕အတြက္ သခင္ေအာင္ဆန္း စိတ္ဆိုး စိတ္ညစ္ျဖစ္ေနလွ်င္ အားလံုးကပင္ ဝိုင္း၍ သနားခ်စ္ ခ်စ္ၾကပါသည္။ ဤကဲ့သို႕ အျဖစ္အပ်က္မ်ားကို ဒုတိယ စစ္ျဖစ္ခါနီး (ဗမာထြက္ရပ္ဂုဏ္း) ကိစၥကို ျမန္မာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ အမႈေဆာင္အစည္းအေဝးတြင္ ခ်၍ စဥ္းစားၾကေသာအခါ ခဏခဏ ေတြ႕ရေပသည္။ ထြက္ရပ္ဂုဏ္းအေရးကို ဆန္႕က်င့္သူမ်ားႏွင့္ နားလည္မႈ မရႏိုင္ဘဲ အျပင္းအထန္ ျငင္းခံုေနၾကစဥ္ သခင္ေအာင္ဆန္း၏ စိတ္ညစ္သည့္ မ်က္ႏွာထားမွာ ေျပာမျပႏိုင္ေလာက္ေအာင္ သနားစရာ ေကာင္းေပသည္။ အခ်ိဳ႕အမႈေဆာင္မ်ားမွာ သူ႕ကို သနားသည္ႏွင့္ “ကဲ - မွားရင္လည္း မွားေပေစ။ ဒီလူဟာ ဒါေလာက္ေတာ့ ညံ့မွာမဟုတ္ဘူး၊ သူေစတနာကို က်ဳပ္တို႕ ယံုၾကည္တယ္။ သူ႕ဘက္ကပဲ က်ဳပ္တို႕ ေထာက္ခံမယ္” ဆုိၿပီး ေထာက္ခံၾကသည္ကိုပင္ ေတြ႕ရပါသည္။

သူ၏ စြမ္းရည္။

တေန႕တြင္ ဗမာထြက္ရပ္ဂုိဏ္း အာဏာပိုင္ အမႈေဆာင္အစည္းအေဝးသို႕ တက္ေရာက္ရန္ ေက်ာင္းသားသမဂၢမွ သခင္ဗဟိန္း၊ တုိ႕ဗမာအစည္းအ႐ံုးမွ သခင္ေအာင္ဆန္း၊ သခင္လွေဖ (ယခု ဗိုလ္လက်္ာ)ႏွင့္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႕ ေဒါက္တာဗေမာ္အိမ္သို႕ သြားၾကပါသည္။ အစည္းအေဝးတြင္ ဗမာ့ထြက္ရပ္ဂုဏ္း ဝါဒစည္းမ်ဥ္းႏွင့္ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား ေရးဆြဲရန္ အဖြဲ႕ငယ္တခု ဖြဲ႕ရာတြင္ ေဒါက္တာဗေမာ္က ခ်ယ္ယာမင္၊ သခင္ေအာင္ဆန္းက အတြင္းေရးမွဴးအျဖစ္ အေ႐ြးခံရပါသည္။ အမႈေဆာင္မ်ားက ၎အဖြဲ႕ငယ္၏ စည္းမ်ဥ္းဝါဒႏွင့္ လုပ္ငန္းစဥ္ အၾကမ္းမူကို မည္သည့္ေန႕တြင္ တင္ျပႏိုင္မည္နည္းဟု ေမးရာ။ ေဒါက္တာ ဗေမာ္က တနဂၤေႏြ ႏွစ္ပါတ္အတြင္း တင္ျပမည္ဟု ေျဖသည္ကို သခင္ေအာင္ဆန္းက ဒီေလာက္အလုပ္ကေလးကို ဒီေလာက္အခ်ိန္ယူ လုပ္ေနရင္၊ ဗမာ့လြတ္လပ္ေရးသာ ဆုိလွ်င္ ၁၀ ႏွစ္နဲ႕ ၿပီးႏိုင္ပါေတာ့မလားဟု ေျပာကာ “ကဲ - ခင္ဗ်ားတုိ႕ လက္ဖက္ရည္ ေသာက္ေနတံုး က်ဳပ္ၿပီးေအာင္ ေရၿပီး ၂ နာရီအတြင္း တင္ျပမည္” ဟုေျပာကာ အခန္းေထာင့္တခုသို႕ ထသြားၿပီး ေရးေလေတာ့၏။ အားလံုးလူႀကီးမ်ားမွာ အံ့အားသင့္ၿပီး ေစာင့္ေနၾကရပါသည္။ ႏွစ္နာရီခန္႕အၾကာတြင္ အဂၤလိပ္လို ေရးထားေသာ သူအၾကမ္းမူကို တင္ျပပါေတာ့သည္။ စကားလံုးအနည္းငယ္ကို ျပင္သည္မွတပါး အားလံုးေသာအခ်က္မ်ားကို လက္ခံလိုက္ၾကရပါသည္။ ဤတြင္ လူႀကီးပိုင္းက ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ားသည္ သခင္ေအာင္ဆန္း၏ ထက္ျမက္ပံု အဘက္ဘက္က အရည္အျခင္း ျပည့္စံုပံုမ်ားကို တီးတိုးခ်ီးမြမ္း ၾကပါေတာ့သည္။

တခါေသာ္ ၁၉၄၀ ခုႏွစ္၊ ႏွစ္ဦးတြင္ ဗမာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ အမႈေဆာင္ညီလာခံကို မႏၲေလးၿမိဳ႕၌ က်င္းပေနစဥ္၊ ဆာစတက္ဖို႕ကရစ္ပ္စ္ ယခု ဘိလပ္ေ႐ႊတိုက္စိုးဝန္ႀကီး ဗမာျပည္သို႕ ေရာက္လာပါသည္။ သခင္ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ ေတြ႕ရန္ မႏၲေလးသို႕ လိုက္လာပါသည္။ အမႈေဆာင္မ်ားႏွင့္ ေတြ႕ၾကရာ၊ ဗမာႏိုင္ငံေရး အေျခအေနမ်ားကို ေဆြးေႏြးၾကပါသည္။ ကရစ္ပ္စ္မွာ ဗမာ့ အေျခအေနႏွင့္ သခင္မ်ားအေၾကာင္းကို ဘုရင္ခံႏွင့္ အစိုးရအဖြဲ႕ဝင္မ်ား၏ ေျပာျပခ်က္မ်ားကို အေျခခံထားၿပီး ေဆြးေႏြးဟန္တူပါသည္။ သခင္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ သခင္သန္းထြန္းတို႕က တကဲ့ အေျခအေန အမွန္မ်ားႏွင့္တကြ၊ ဗမာလြတ္လပ္ေရး ႀကိဳးပမ္းမႈမ်ားကို အေသးစိတ္ တိတိလင္းလင္း ေျပာျပၾကရာ၊ ကရစ္ပ္စ္က “က်ဴပ္အစက ခင္ဗ်ားတုိ႕ လူငယ္ေတြအေပၚမွာ ေတာ္ေတာ္အထင္ေသးမိတယ္။ အခု ခင္ဗ်ားတို႕ ေျပာျပတဲ့ ေလးနက္တဲ့ ရည္႐ြယ္ခ်က္၊ မြန္ျမတ္တဲ့ လမ္းစဥ္ေတြအတိုင္းဆုိရင္ ခင္ဗ်ားတို႕ လုပ္ငန္းစဥ္၊ ခင္ဗ်ားတုိ႕ လြတ္လပ္ေရး ႀကိဳးပမ္းမႈဟာ တရားပါတယ္” ဟု ခ်ီးက်ဴးဝန္ခံ သြားရေပသည္။ သခင္ေအာင္ဆန္း၏ တည္ၾကည္ ေလးနက္ေသာ မ်က္ႏွာကို အစဥ္သျဖင့္ စူးစူးစိုက္စိုက္ၾကည့္ၿပီး အကဲခတ္ေနသည္ကိုလည္း သတိထားမိပါသည္။ တခါတရံ တုန္လႈပ္ေျခာက္ခ်ားျခင္း ျဖစ္တတ္သည္မွတပါး၊ ျမင္ေတြ႕သူတုိင္းက မေလးစားဘဲ မေနႏိုင္ေလာက္ေအာင္ ေလးနက္ေသာ သေဘာထား၊ ေလးနက္ေသာ မ်က္ႏွာေပးႏွင့္ ေလးနက္ေသာ စကားလံုးမ်ားကို ပိုင္ဆုိင္သူမွာ သခင္ေအာင္ဆန္းပင္ ျဖစ္သည္။

ငါးက်ပ္တန္ သခင္ေအာင္ဆန္း

တခါေသာ္ ဟသၤာတခ႐ိုင္ ညီလာခံကို ဇလြန္ၿမိဳ႕တြင္ က်င္းပေနပါသည္။ သခင္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ ကြၽန္ေတာ္မွာ ႒ာနခ်ဳပ္ ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ တက္ေရာက္ရန္ ဇလြန္သို႕ သြားၾကရပါသည္။ ညီလာခံအၿပီး ရန္ကုန္သို႕အျပန္တြင္ ေဒါင့္ႀကီး႐ြာ အစည္းအ႐ံုး၏ ဘိတ္ေခၚခ်က္အရ တရားပြဲတခု က်င္းပပါသည္။ တရားပြဲတြင္ ကြၽန္ေတာ္ ပထမ ေဟာပါသည္။ သခင္ေအာင္ဆန္း အလွည့္ေရာက္၍ ၁၀ မိနစ္ခန္႕ စကားေျပာေနစဥ္ ပုလိပ္အရာရွိတဦး ဝင္ေရာက္လာၿပီး ႏို႕တစ္စာတခု ေပးပါသည္။ ႏို႕တစ္စာတြင္ ရာဇဝတ္ဝန္ႀကီး မစၥတာ ေဇးဗီးယားက ခ်င္းေတာင္နယ္ အေၾကာင္းမ်ား ႏိုင္ငံေရး တရားပြဲမ်ားတြင္ ထည့္မေဟာရ။ ေဟာလွ်င္ ကာကြယ္ေရး ဥပေဒအရ အေရးယူမည္ဟု ျဖစ္ပါသည္။ သခင္ေအာင္ဆန္းက ႏို႕တစ္စာကို ပရိသတ္အား ဖတ္ျပၿပီး၊ “ကဲ ခ်င္းေတာင္နယ္မွာ ဘာေတြျဖစ္တယ္ဆုိတာ ခင္ဗ်ားတုိ႕ သိၾကရဲ႕လား၊ ဒီကိစၥကို က်ဳပ္ေမ့ေနတယ္။ အခုႏို႕တစ္စာ ေရာက္လာမွ သတိရတယ္။ ခင္ဗ်ားတို႕ ခ်င္းေတာင္နယ္အေၾကာင္း သိခ်င္ၾကသလား” ဟု ေမးလုိက္ရာ ပရိသတ္က “သိခ်င္တယ္၊ သိခ်င္တယ္” ဟု ဝိုင္းေအာ္ၾက၏။ သခင္ေအာင္ဆန္းလည္း ခ်င္းေတာင္နယ္ အေၾကာင္းကို ေစ့ငွစံုလင္စြာ ေဟာျပပါေတာ့သည္။

(၎အခ်ိန္တြင္ ခ်င္းေတာင္နယ္၌ ယခု ခ်င္းဝန္ႀကီး ျဖစ္ေနသူ ဦးဝမ္းသူေမာင္မွာ နယ္ခ်ဲ႕သမားတို႕၏ အႏွိပ္အစက္ အၫႇဥ္းအပန္း ခံေနရ၏ ဗမာျပည္ ႏီုင္ငံေရး အသင္းအပင္းမ်ားမွ ယခုကဲ့သို႕ နယ္ခ်ဲ႕သမားက လူနည္းစု ေခါင္းေဆာင္တေယာက္အား ႏွိပ္စက္ေနသည္ကို အေရးတယူ ဆူပူေဆာင္႐ြက္ေသာ အသင္းမွာ၊ တို႕ဗမာအစည္းအ႐ံုးသာ ရွိေပသည္။ တို႕ဗမာ အစည္းအ႐ံုး၏ သေဘာထားမွာ လူနည္းစုအေရးကို အထူပင္ ဦးစားေပးခဲ့ေလသည္။)

၎တရားပြဲ ၿပီးလွ်င္ ၿပီးျခင္း၊ သခင္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ ကြၽန္ေတာ္အား ကာကြယ္ေရး ဥပေဒႏွင့္ ဖမ္းဆီးဝရမ္း ထုတ္လိုက္ေလသည္။ ကြၽန္ေတာ္တို႕ ႏွစ္ေယာက္မွာ ဟသၤာတၿမိဳ႕ရွိ ျမန္မာပုလိပ္အရာရွိႀကီး တဦး၏ အကူအညီႏွင့္ လြတ္ထြက္လာၿပီး ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ၅၃ လမ္းရွိ အိမ္တအိမ္တြင္ ပုန္းေနၾကေလသည္။ ၎ရက္အတြင္း သခင္ေအာင္ဆန္းအား ဖမ္းေပးလွ်င္ သို႕မဟုတ္ သတင္းေပးႏိုင္လွ်င္ ဆုေငြ ၅ိ ေပးမည္ဟု မစၥတာ ေဇးဗီးယားက ေက်ညာေလေတာ့သည္။

ထုိကဲ့သို႕ ပုန္းေနရစဥ္၊ တုိ႕ဗမာအစည္းအ႐ံုး ေခါင္ေဆာင္မ်ားမွာ တကြဲတျပားစီ ျဖစ္ေနၾကသည္။ သခင္ႏု၊ သခင္သန္းထြန္း၊ သခင္ဗဟိန္း စေသာ သူမ်ားမွာ ေထာင္ထဲတြင္ ရွိၾကၿပီး သခင္ျမ၊ သခင္လွေဘာ္၊ သခင္လွေဖ (ယခု ဗိုလ္လက်္ာ)၊ သခင္တင္ေမာင္ စသည္တုိ႕ အျပင္မွာ က်န္ခဲ့ၾကေလသည္။ က်န္ခဲ့ေသာ ေခါင္းေဆာင္မ်ားမွာလည္း စစ္ေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ သေဘာကြဲလြဲ ေနၾကရာ၊ သခင္ေအာင္ဆန္းမွာ စိတ္အေတာ္ပင္ ပ်က္ေနေပသည္။ သခင္လွေဖႏွင့္ ကြၽန္ေတာ္မွာ စေတာ့ကိတ္လမ္း လူအုိ႐ံုအနီး သခင္ႏုအိမ္တြင္ သခင္ႏုဇနီး မမရီအား ေစာင့္ေရွာက္ရင္း ထမင္းကပ္စား ေနၾကရပါသည္။ မ်ားမၾကာမီ သခင္ေအာင္ဆန္း ျမန္မာျပည္ အျပင္ဘက္သို႕ ထြက္သြားေရး ျပႆနာ ေပၚလာပါေတာ့သည္။ ၎ကိစၥကို သခင္လွေဖႏွင့္ ကြၽန္ေတာ္ပင္ ကမၼကထ ျပဳေနၾကရပါသည္။ ထြက္မသြားမီ တညတြင္ ေက်ာင္းသားသမဂၢ အသင္းတိုက္တြင္ သခင္ေအာင္ဆန္း ခရီးထြက္ေရးအတြက္ ေဆြးေႏြးပြဲတခု လုပ္ၾကပါသည္။ ၁၂ နာရီခန္႕တြင္ သခင္ေအာင္ဆန္းအား ၅၃ လမ္း တုိက္မွ ေမာ္ေတာ္ကားႏွင့္ ကြၽန္ေတာ္ သြားေခၚလာခဲ့ရပါသည္။

အစည္းအေဝး တက္ေရာက္သူမ်ားမွာ ကိုေက်ာ္ၿငိမ္း (ယခု ဝန္ႀကီးေဟာင္း)၊ ကိုထြန္းအံု (ျမဴနီစီပါယ္မင္းႀကီး)၊ နဂါးနီ ကိုထြန္းေအး၊ ကိုလွေမာင္ (ယခု ဗိုလ္ေဇယ် ေတာခို)၊ သခင္ထြန္းေ႐ႊ (နဂါးနီ) စေသာသူမ်ား ျဖစ္ပါသည္။ သခင္ေအာင္ဆန္းမွာ သြားခါနီးျဖစ္သည့္အေလ်ာက္ မွာစရာ စကားမ်ားကို မွာ၍ အားမရေအာင္ ျဖစ္ေနရွာသည္။ ၁၂ နာရီမွ နံနက္ ၄ နာရီခြဲထိ တေယာက္တည္း စကားေျပာေန ေလေတာ့သည္။ စကားမေျပာလွ်င္လည္း လံုးလံုးမေျပာ၊ ေျပာလွ်င္လည္း အိပ္ေနသူကိုပင္ ႏႈိး၍ ေျပာတတ္ေလသည္။

ေဆာင္းပါရွည္အံ့စိုး၍ နိဂံုးခ်ဳပ္ရေပေတာ့မည္။ သခင္ေအာင္ဆန္း၏ ႏုစဥ္ဘဝ အျဖစ္အပ်က္မ်ားကို ေရး၍ပင္ ကုန္ႏိုင္ဘြယ္ မရွိေပ။ ကြၽန္ေတာ္အဖို႕တြင္ အထြဋ္အထိပ္ မေရာက္မီက (သခင္ေအာင္ဆန္း) အထြဋ္အထိပ္ ေရာက္ၿပီး (ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း) ထက္ပင္ ၾကည္ညိဳ ေလးစားမိပါေတာ့သည္။

ႏိုင္ငံေရးသမား ေအာင္ဆန္း

ႏိုင္ငံေရးသမား ေအာင္ဆန္း

[၁]

လြန္ခဲ့ေသာ ခုႏွစ္ ႏွစ္ခန္႕ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ အသက္ ရွိစဥ္က တာရာ မဂၢဇင္း လူကို ေလ့လာျခင္း က႑၌ "ေအာင္ဆန္း သို႕မဟုတ္ အ႐ိုင္း" ဟူ၍ ေရးသား ခဲ့သည္။ ထိုအခါ ကပင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္းက "တာရာ ကေတာ့ ငါ့ကို အ႐ိုင္း တဲ့ကြာ။ ငါဟာ စင္စစ္ေတာ့ ႐ိုင္းသေလာက္ ႐ိုင္းပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ မ႐ိုင္းတဲ့ အခ်က္ကေလး ေတြလည္း ရွိပါ ေသးတယ္ကြာ' ဟု ေျပာခဲ့သည္။


ထိုအခါက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္းကို လူထု တရပ္လံုးက "ေ႐ႊေပၚ ျမတင္" ၾကည္ၫို ခ်စ္ခင္ေနခိုက္ ကြၽန္ေတာ္က "အ႐ိုင္း" ဟု ဆိုလိုက္ေသာ အခါ တခ်ဳိ႕က မေက်နပ္ၾက ….။


အမွန္အားျဖင့္ "အ႐ိုင္း" ဟု တင္စား လိုက္ျခင္းမွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္အား နာေစလို၍ ႏွိမ့္ခ် ေရးသားျခင္း မဟုတ္ဘဲ သူ၏ လူ႕သဘာဝ ပံုဟန္ကို ထင္ရွား ေပၚလြင္ ေလေအာင္ ဥပမာျဖင့္ ေဖာ္ျပ လိုက္ျခင္းပင္ ျဖစ္ေပသည္။


သည္ လူ႕သဘာဝ စိတ္ေန စိတ္ထား ႐ုပ္ပံုလႊာကို မူတည္ကာ "ႏိုင္ငံေရးသမား ေအာင္ဆန္း" အျဖစ္ကို ေလ့လာ ရေပမည္။

[၂]

သည္ေလာက္ ငယ္႐ြယ္ေသာ အသက္ႏွင့္၊ သည္ေလာက္ ႀကီးက်ယ္ ထင္ရွားေသာ အမ်ဳိးသား ေခါင္းေဆာင္ အျဖစ္ ႏိုင္ငံေရး ေမာ္ကြန္း တင္ထြန္း တည္ရွိ ရျခင္းမွာ သူ႕၌ ထူးျခားျခင္း တရပ္ ရွိရေပမည္။


သည္ထူးျခားျခင္းကား အျခား မဟုတ္။ "တခု တည္းေသာ ရည္႐ြယ္ခ်က္တြင္ စိုက္စိုက္မတ္မတ္ ထားရွိေသာ စိတ္ဓာတ္" ဟု ထင္ျမင္ မိသည္။ တခု တည္းေသာ အာ႐ံု ရွိေသာ ဧကမူ စိတ္ဟု ဆိုရ ေပမည္။


သည္ ဧကမူ စိတ္မွာ အျပင္ပ သဏၭာန္ ၌ပင္ ေဖာ္ျပ ထင္လင္းလ်က္ ရွိသည္။


တကၠသိုလ္ ေရာက္စက သမဂၢမွ လူမ်ားစြာႏွင့္ ရင္းႏွီး ခင္မင္ ခဲ့သည္။ ကြၽန္ေတာ္မွာ စာေပ ေလာကမွာ ေနေသာ္လည္း စင္စစ္အားျဖင့္ ႏိုင္ငံေရး သမားမ်ားႏွင့္ ပိုမိုရင္းႏွီး သိကြၽမ္း ခဲ့သည္သာ မ်ားသည္။


သိေသာ လူမ်ား အနက္ ကိုေအာင္ဆန္းမွာ ထူးျခားေသာ ဟန္ျဖင့္ ေပၚလြင္ေန၏ ။


ထူးျခားျခင္းကား ခ်စ္စဖြယ္ ၿပံဳးျမေသာ သခင္ ဗဟိန္း ကဲ့သို႕ ခင္မင္စရာ လူတေယာက္ ကဲ့သို႕ မဟုတ္။


ကိုႀကီးႏုလို႕ မႈန္ေငး ရီေဝေသာ အၾကည့္ျဖင့္ လူတဖက္သားကို ၫႇဳိ႕ယူေသာ စိတ္ၫိႇဳ႕ အိပ္ေငြ႕ ခ်သမား ဆန္ဆန္ လူမ်ိဳးလည္း မဟုတ္။


ခ်စ္ခင္ စြဲၿငိဖြယ္ရာ မ်ဳိးကား လံုးဝ မဟုတ္။ မႈန္ကုတ္ကုတ္။ ေၾကာင္စင္းစင္းႏွင့္ ….။


မႈန္ကုတ္ကုတ္မွာ တစံုတရာကို အာ႐ံု စိုက္၍ ေတြးေတာ ႀကံဆ ေနသျဖင့္ အတြင္းမွ ေလးနက္ ထက္သန္စြာ ေတြးေတာျခင္းမွာ အျပင္ မ်က္ႏွာ အမူအရာ၌ မ်က္ေမွာင္ ကုတ္ဟန္ျဖင့္ ထင္ရွား ေဖာ္ျပလ်က္ ရွိေနသည္။ လူတို႕သည္ တစံုတရာကို ေလးနက္စြာ ေတြးေတာ ႀကံဆသည့္ အခါ မ်က္ေမွာင္ကုတ္ လာတတ္သည္။


ယင္းတို႕ မ်က္ေမွာင္ ကုတ္ကာ ေတြးေတာ ႀကံဆ ေနသည့္ အခ်ိန္ မ်ားလာေသာ အခါ မႈန္ကုတ္ကုတ္ ဟန္မွာ သူ၏ သဘာဝ ျဖစ္လာ ေတာ့သည္။ သူ႕ကို ဘယ္အခါ ၾကည့္ၾကည့္၊ မႈန္ကုတ္ကုတ္ ဟန္မူႏွင့္သာ ေတြ႕ရသည္။ ၾကာေတာ့ ေၾကာင္စင္းစင္း ျဖစ္လာ ေပသည္။


ေရွ႕တည့္တည့္ ၾကည့္ေန ေသာ္လည္း ၾကည့္ရာသို႕ မ်က္လံုးက မျမင္။ သူ၏ အာ႐ံုမွာ အေတြး ၌သာ ဝင္လ်က္ ရွိေန၏။


ထို႕ေၾကာင့္လည္း သူ႕ကို ႏႈတ္ဆက္တာ သိခ်င္မွ သိသည္။ သူက ျပန္၍ ႏႈတ္မဆက္။ လမ္းတြင္ ေတြ႕က ေခၚခ်င္မွပင္ ေခၚသည္။ ခပ္ေၾကာင္ေၾကာင္ ျဖစ္ေန၏။


တခါက စိတ္ပညာ ဘက္၌ ေလ့လာ နားလည္ေသာ ဒဂုန္ နတ္ရွင္ႏွင့္ မႏၱေလးသို႕ အတူ သြားဖူးရာ ကြၽန္ေတာ့္အား ေဝဖန္ ဖူးသည္။


"ဒဂုန္ တာရာ အခန္းထဲ ဝင္လာတာကို အကဲခတ္ ၾကည့္ေန မိတယ္။ ကိုယ္မေရာက္ဖူးတဲ့ ေနရာ၊ ဘယ္သူမွ အသိမရွိတဲ့ ေနရာ ဝင္လာ သလိုပဲ။ စိတ္ပညာ အရေတာ့ အတြင္း ဝင္ေနတဲ့ စိတ္လို႕ ေခၚတယ္။ အျပင္ကို ေမ့ေနတာ" ဟု ေျပာဖူးသည္။


ကြၽန္ေတာ့္မွာ စိတ္ပညာကို နားမလည္၊ အယံုအၾကည္လည္း ရွိသည္ မဟုတ္။ သို႕ေသာ္ ဒဂုန္ နတ္ရွင္ ေျပာျပခ်က္ႏွင့္ ေမ့တတ္သည့္ အက်င့္ကို သံုးသပ္ မိရင္း ေက်ာင္းတုန္းက ကိုေအာင္ဆန္း၏ မႈန္ကုတ္ကုတ္ ေၾကာင္စင္းစင္း ဟန္ကို ပို၍ နားလည္ သိျမင္ လာမိသည္။


သူသည္ တခုတည္း ကိုသာ ေလးနက္စြာ ေတြးေတာ ႀကံဆ ေနသည္။ တခုတည္းေသာ ရည္႐ြယ္ခ်က္ ကိုသာ စိုက္မတ္ ေနသည္။


ထို႕ေၾကာင့္ပင္ လူမ်ားက သူ႕ကို ႏႈတ္ဆက္တာ မျမင္လိုက္။ ေခၚတာ မသိလိုက္။ ေၾကာင္ေနျခင္း ျဖစ္သည္။


သူေတြးေတာ ႀကံဆ ေနေသာ တခုတည္းကား အဘယ္နည္း။ သူစိုက္မတ္ ေနေသာ အာ႐ံု တခု တည္းကား အဘယ္နည္း။ သည္အခ်က္ပင္ သူ႕အား ႏိုင္ငံေရး သမား အျဖစ္ ႀကီးက်ယ္ ေစျခင္း ျဖစ္သည္။


သည္ အခ်က္ကား အမ်ဳိးသား ေတာ္လွန္ေရး (ဝါ) နယ္ခ်ဲ႕လက္မွ ႐ုန္းထြက္ေသာ လြတ္လပ္ေရး ပင္တည္း။

[၃]

သူသည္ ႏိုင္ငံေရး တခုတည္း ကိုသာ အာ႐ံု ထားသည္။ အျခား ဘာကိုမွ် ဂ႐ု မစိုက္။


သူႏွင့္ စကား ေျပာတိုင္း သူသည္ ႏိုင္ငံေရး စကား ကိုသာ ေျပာလ်က္ ရွိသည္။ ေရွ႕ကို မ်က္လံုးႀကီး စိုက္ကာ "ဗမာျပည္ႀကီး လြတ္လပ္ေရး ရေအာင္" ဟု ဒလေဟာ စီးက်ေသာ စမ္းေရ အဟုန္ျဖင့္ သြန္ခ်လ်က္ ရွိတတ္သည္။


ထိုအခါ မ်ားတြင္ ဘယ္သူမွ ၾကားျဖတ္ ဝင္ေျပာ၍ မရ။ "ေနဦး၊ က်ဳပ္ေျပာဦးမယ္" ဟူ၍ပင္ လက္ျဖင့္ ကာလ်က္ စိတ္ပါလက္ပါ ေျပာလ်က္ ရွိေန၏။ ကြၽန္ေတာ္တို႕မွာ ၿပံဳး၍သာ ေနၾကရသည္။ ဤမွ် ႏိုင္ငံေရးစိတ္ ျပင္းထန္သည္။


ေျပာသေလာက္ မက ေျပာသည္ထက္ လုပ္သည္။ စိုက္စိုက္ စြပ္စြပ္ ႐ြပ္႐ြပ္ လုပ္သည္။


ဂ်ပန္သို႕ ႏိုင္ငံျခား လက္နက္ အကူအညီ ရယူရန္ သြားျခင္းကား အေမွာင္ ထဲတြင္ မိုက္မိုုက္ကန္းကန္း စြန္႕ရမ္း သြားျခင္း ျဖစ္သည္။ ဘယ္သူမွ် မသြားခ်င္ေသာ ကိစၥ ျဖစ္၏။ အဆက္အသြယ္ ေကာင္းေကာင္း မရွိ။ မေရမရာႏွင့္၊ သူပင္ ဒ႐ြပ္ထိုး သြားခဲ့၏။


အမ်ဳိးသား ေတာ္လွန္ေရး စိတ္ (ဝါ) ႏိုင္ငံေရး စိတ္ႏွင့္ သူ သြားႏိုင္ျခင္း ျဖစ္ေပ၏။ သူႏွင့္ အတူ ဗိုလ္န္ေအာင္သာ ပါသြား ခဲ့၏။ ထို႕ေၾကာင့္လည္း …. အမြိဳင္တြင္ ငတ္ျပတ္ကာ ေသာင္တင္ ေနခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္သည္။


ႏိုင္ငံေရး ကိစၥက လြဲ၍ အျခား ဘာမွ် ဂ႐ုမစိုက္။ ၁၉၄၅ ခုက "အေရွ႕ႏွင့္ အေနာက္ အသင္း" ၌ သူေျပာခဲ့ေသာ စကားရပ္ကို ကိုးကား ျပလိုသည္။ သူ ႏိုင္ငံျခား သြား၍ ႏိုင္ငံေရး ဆက္သြယ္ပံု အျဖစ္အပ်က္။ တိုက်ဳိ ေရာက္၍ ကာနယ္ စူဇကီးႏွင့္ ေတြ႕ခန္း၌ ….


"တိုက်ဳိ ေလဆိပ္မွာ မိနာမီလို႕ ေခၚတဲ့ ကာနယ္ စူဇကီးက လာႀကိဳၿပီး ေဟာ္တယ္ တခု ေခၚသြားတယ္။ သူက မိန္းမ ယူမလားလို႕ ေမးတယ္။ (ကြၽန္ေတာ္ဟာ အဲဒီတုန္းက ရာခိုင္ႏႈန္း တရာျပည့္ လူပ်ဳိစစ္ေပါ့။) ကြၽန္ေတာ္တို႕က ၾကားရတာေတာင္ ရွက္ၿပီး ျငင္းလိုက္တယ္။ စူဇကီးက ျပန္ေျပာတာ၊ သူ႕စကားနဲ႕ ေျပာရမယ္ ဆိုရင္ 'ရွက္စရာ မလိုဘူး၊ ေရခ်ဳိး သလို ပါပဲ' တဲ့…." ဟု ေဖာ္ျပ ခဲ့သည္။


အျခား ရဲေဘာ္ သံုးက်ိပ္ဝင္မ်ား အနက္ ခင္မင္ သူမ်ားက ကြၽန္ေတာ့္အား စီကာ ပတ္ကံုး ေျပာျပ ဖူးၾကသည္။ အျခား သူမ်ားကား မေရွာင္ႏိုင္ ခဲ့ၾက။


သူ႕တြင္ ႏိုင္ငံေရး ဟူေသာ တခုတည္းေသာ အလုပ္ ရည္႐ြယ္ခ်က္က လြဲ၍ အျခား ဘာမွ မရွိ၊ မကပ္ၿငိ။ သည္ေနရာ၌ "ဓနရွင္ ႏိုင္ငံေရး သမား" မ်ဳိးႏွင့္ ကြာလွ ဘိ၏။


ဝတ္ေကာင္း စားလွ ဝတ္ကာ၊ စကားလံုး အလွ မ်ားကို ေ႐ြးခ်ယ္ ေဟာေျပာကာ၊ လူအႀကိဳက္လိုက္၊ လူမ်ားႏွင့္ သင့္ျမတ္ေအာင္ လုပ္ကာ မီးစင္ ၾကည့္ကေသာ က်ပန္း ႏိုင္ငံေရး သမား မ်ဳိးႏွင့္ ကြာသည္။


သူ႕တြင္ ႏိုင္ငံေရး ရည္႐ြယ္ခ်က္က လြဲ၍ အျခား ကိုယ္ေရး ႀကီးပြားမႈ၊ ကိုယ္ေရး အာသာ ဆႏၵ၊ ကိေလသာ ရမၼက္ ျဖည့္မႈ တို႕ႏွင့္ ေရာေထြး ကပ္ၿငိျခင္း မရွိ။


ႏိုင္ငံေရး သမား အျဖစ္ ျပည့္ဝ ကံုလံုျခင္း ရွိသည္။ စာေပႏွင့္ မကင္းကြာ။ စာေပကို အၿမဲတမ္း ေလ့လာ ဖတ္႐ႈျခင္း ရွိသည္။ တခါက တကၠသိုလ္ သမဂၢ၌ တေန႕လံုး ကြၽန္ေတာ္ႏွင့္ စာေပ အေၾကာင္း ေျပာခဲ့ၾက ဖူးသည္။


ပင္းယ မဂၢဇင္း၌ ပါရွိေသာ "ကမာၻ စာေပႏွင့္ ဗမာ ဂႏၱဝင္" ဟူေသာ ေဆာင္းပါးကို ေရွ႕တြင္ပင္ ဖတ္ကာ ေစ့ေစ့စပ္စပ္ ကိုးကား၍ ေဝဖန္သည္။ ကြၽန္ေတာ္၏ ရတု ကဗ်ာႏွင့္ ဝတၴဳမ်ား ကိုပင္ သိေနသည္။


"ဒီေဆာင္းပါး ကေတာ့ ဂႏၱေလာကတို႕၊ ဘာတို႕မွာ ထည့္ဖို႕ ေကာင္းတယ္။ ဒီမယ္ ခင္ဗ်ား ကဗ်ာတို႕၊ ဝတၴဳတို႕ခ်ည္း ေရးမေန ပါနဲ႕ဗ်ာ။ ႏိုင္ငံေရး လႈံ႕ေဆာ္မႈ လုပ္ေပး ပါဦး။ စာေရး ေကာင္းေကာင္းနဲ႕ ေတာ္လွန္ေရး လုပ္မယ္ ဆိုရင္…." ဟု ဆိုကာ ေဂၚကီ၏ ဝတၴဳ အေၾကာင္း ေရာက္သြား ေတာ့၏။


ႏိုင္ငံေရး သမားမ်ားတြင္ စာေပႏွင့္ မကင္းကြာဖို႕ လိုေပသည္။ လီနင္ ဆိုလွ်င္ စာေပ သေဘာတရားမ်ား ေရးႏိုင္ခဲ့၏။ ေဂၚကီ၏ ဝတၴဳကို ေကာင္းေကာင္း ဖတ္ကာ ေဝဖန္ ခဲ့၏။ ပလက္ကင္ေနာ့မွာ အႏုပညာ သေဘာမ်ား ေရးခဲ့၏။ ေမာ္စီတံုးမွာ ခက္ခဲေသာ ကာရန္ျဖင့္ ကဗ်ာမ်ားပင္ စီကံုး ခဲ့သည္။


သခင္ႏု၊ သခင္သန္းထြန္း တို႕သည္လည္း စာေရး ေကာင္းသူမ်ားပင္ ျဖစ္ၾကသည္။


သခင္ ေအာင္ဆန္းသည္ စာေရး ေကာင္းတဦး ျဖစ္သည္။ ဂ်ပန္ေခတ္က ေကာ္ပီ စာအုပ္မ်ားျဖင့္ ေရးထားေသာ သူကိုယ္တိုင္ ေရးသည့္ အတၴဳပၸတၲိ လက္ေရးမူကို သူ၏ ေမာ္ေတာ္ကား ေရွ႕အံ၌ ထိုးထားသည္ကို မေတာ္မဆ ဖတ္ခဲ့ရ ဖူးသည္။


"ဥႆဟ" ဟု ပါဠိျဖင့္ အမည္ ေပးထားသည္။ အမွာတြင္ စစ္အတြင္း၌ စစ္ေသနာပတိ ျဖစ္ေနျခင္းမွာ ကာလႏွင့္ လုပ္ခြင့္ တိုက္ဆိုင္ ေနပံုကို ေရးထားသည္။ ငယ္စဥ္က အျဖစ္အပ်က္ မ်ားသာ ရွိေသးသည္။ ေရးဟန္ ရွိ၍ ဖတ္ရသည္မွာ သြက္လက္သည္။ ပါဠိကို အေတာ္ သံုးႏႈန္းသည္။

[၄]

ႏိုင္ငံေရး သမား ေအာင္ဆန္းသည္ သည္ထူးျခားေသာ ဧကမူ စိတ္ဓာတ္ျဖင့္ လုပ္ခဲ့ရာ ႏိုင္ငံေရး၌ ေအာင္ျမင္ ပါသေလာဟု ေဝဖန္ ေစာေၾကာ အပ္သည္။


အမ်ဳိးသား ေတာ္လွန္ေရး၌ ဦးေဆာင္ ႏိုင္ခဲ့သည္မွာ ရာဇဝင္ သက္ေသ ျဖစ္သည္။ အမ်ဳိးသား ေတာ္လွန္ေရး ဒီေရ တက္႔ကခ်ိန္၌ တမ်ိဳးသားလံုးက သူ႕အား ၾကည္ၫို ေလးစား ယံုမွတ္ ခဲ့ၾကသည္။


ယေန႕ ေတာ္လွန္ေရး၌ က႑ ႏွစ္ဆင့္ ရွိသည္။ အမ်ဳိးသား ေတာ္လွန္ေရး။ အမ်ဳိးသား လြတ္ေျမာက္ေရး။ အမ်ဳိးသား ေတာ္လွန္ေရးမွာ နယ္ခ်ဲ႕ကို ျခားနားေသာ အေရးေတာ္ပံု ျဖစ္သည္။ အမ်ဳိးသား လြတ္ေျမာက္ေရး သည္ကား နယ္ခ်ဲ႕ ၾသဇာခံ ေဖာက္ျပန္ေသာ ေတာ္လွန္ေရး ဆန္႕က်င္ဘက္ အင္အားစု၏ ဖိႏွိပ္မႈမွ လြတ္ေျမာက္ေရး ျဖစ္သည္။


ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္းသည္ အမ်ဳိးသား ေတာ္လွန္ေရး က႑၌ ေခါင္းေဆာင္ ျဖစ္ေပသည္။


ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေၾကာင့္ အမ်ဳိးသား ေတာ္လွန္ေရး ေအာင္ခဲ့ ပါသေလာ။ ပုဂၢိဳလ္ အားျဖင့္ ေအာင္သည္ကား မဟုတ္ေပ။ လူထု၏ လႈပ္ရွား ထ႔ကမႈ ေၾကာင့္သာလွ်င္ ျဖစ္သည္။ သို႕ေသာ္ သည္လြတ္လပ္ေရး တိုက္ပြဲ၌ ေရွ႕တန္းက ပါဝင္ ခဲ့ေပသည္။


လြတ္လပ္ေရး တိုက္ပြဲတြင္ ေအာင္ဆန္း - အက္တလီ စာခ်ဳပ္ ျဖင့္ အဆံုးသတ္ ခဲ့သည္ မဟုတ္ေပ။ ႏု - အက္တလီ စာခ်ဳပ္ ျဖင့္သာ အဆံုး သတ္ခဲ့သည္။ တိုုင္းျပဳ ျပည္ျပဳ လႊတ္ေတာ္မွ အေျခခံ ဖြဲ႕စည္းပံု စည္းမ်ဥ္း ဥပေဒကို ေဆြးေႏြး ၫိႇႏိႈင္း ေရးဆြဲလ်က္ ရွိစဥ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္းမွာ က်ဆံုး ခဲ့ရ ရွာေပသည္။


သခင္ ေအာင္ဆန္း၏ ႏိုင္ငံေရးတြင္ အမွားမ်ား ရွိသေလာဟု ေဝဖန္မႈျဖင့္ ေမးဖြယ္ ရွိသည္။


သခင္ ေအာင္ဆန္း၏ ႏိုင္ငံေရးမ်ားကို အစဥ္တစိုက္ ေလ့လာ အကဲခတ္ လာခဲ့သည္။ "ဗိုလ္ခ်ဳပ္ လုပ္တာ အကုန္ မွန္တယ္" ဟု ယံုစား သူေတြလည္း ရွိၾကသည္။ "ဘာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္လဲ၊ နယ္ခ်ဲ႕နဲ႕ ေစ့စပ္တာပဲ" ဟု အထင္ေသးသည့္ အယူအဆ ရွိသူေတြလည္း ရွိၾကသည္။


ကြၽန္ေတာ္လည္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ကို ႏိုင္ငံေရး သမား အျဖစ္ ေလးစား စိတ္ဝင္စားသူ ျဖစ္သည္။ ဖဆပလ လႈပ္ရွားမႈကို အကဲခတ္ ေနသူ ျဖစ္သည္။


သို႕ေသာ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ လုပ္ခဲ့သည္မ်ား အနက္ သေဘာ မတူႏိုင္သည့္ အခ်က္ မ်ားလည္း ရွိခဲ့သည္။


ကြန္ျမဴနစ္ ပါတီကို ဖဆပလမွ ထုတ္ပယ္ သည္က တႀကိမ္ စိတ္ပ်က္ မိသည္။ ကြန္ျမဴနစ္ ပါတီသည္ လြတ္လပ္ေရး တိုက္ပြဲ (ဝါ) အမ်ိဳးသား ေတာ္လွန္ေရး၌ ေရွ႕တန္းက ပါခဲ့သည္။ ဖဆပလ ဟူေသာ ညီၫြတ္ေရး တပ္ေပါင္းစု၌ အင္အား တအား ျဖစ္သည္။ စစ္အၿပီး၌ ဖဆပလကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္က ဥကၠ႒၊ သခင္ သန္းထြန္းက အတြင္းေရးမွဴး အျဖစ္ ဦးေဆာင္ ခဲ့ၾကသည္။


ကြၽန္ေတာ့္ သေဘာက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္းႏွင့္ သခင္ သန္းထြန္းတို႕ တြဲဖက္ ေဆာင္႐ြက္ သည္ကို ျမင္လို၏။ တို႕ဗမာ အစည္းအ႐ံုး ေခတ္က တတြဲတြဲ ႏိုင္ငံေရး အစီအစဥ္မ်ား ေရးဆြဲ သတ္မွတ္ ၾကသည္ကို သတိ ရမိ၏။


ညီၫြတ္ေရး တပ္ေပါင္းစု ကြဲၿပိဳ မည္ကို နည္းနည္းမွ မလိုလားခဲ့။ တပ္ေပါင္းစု ကြဲၿပိဳ မည္ကို နယ္ခ်ဲ႕က အလို ရွိ၏။ ထိုအခါက ႏွစ္ဖက္ စလံုးကို အျပစ္ တင္ခဲ့၏။


ကြၽန္ေတာ္တို႕က ညီၫြတ္ေရး တပ္ေပါင္းစု ျဖင့္သာလွ်င္ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ တည္ေဆာက္ ႏိုင္မည္ဟု ယံုၾကည္ ထား၏။


တိုင္းျပဳ ျပည္ျပဳ လႊတ္ေတာ္ အတြက္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ လုပ္ရာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္၏ "ပညာ တတ္ေတြ မလိုဘူး၊ လက္ၫိႇဳး ေထာင္တတ္ရင္ ေတာ္ၿပီ" ဟု အမတ္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ မိန္႕ခြန္းကို ဖတ္ရေသာ အခါ စိတ္ပ်က္ မိျပန္သည္။


ဤအခ်က္ မ်ားသည္ အမွားေလာ၊ အမွန္ ေလာဟု ေဝဖန္ စိစစ္ ၾကရန္ လိုသည္။


ယေန႕ ျဖစ္ေနေသာ မၿငိမ္သက္မႈမ်ား၊ ညီၫြတ္ေရးႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ျပႆနာ မ်ားက အေျဖမ်ား ျဖစ္ၾက ေပသည္။ မညီၫြတ္ျခင္း၏ အက်ဳိး အျပစ္မ်ား၊ တင္မိလွ်င္ ခ်၍ မရတတ္ေသာ ႏိုင္ငံေရး အာဏာ အက်ဳိး အျပစ္ သေဘာမ်ားကို လူထုသည္ ခံစား သိျမင္ ၾကေပၿပီ။

[၅]

ဗိုလ္ခ်ဳပ္သည္ အခ်ီးေျမႇာက္ အယံုၾကည္ျခင္း အခံရ ဆံုးေသာ ႏိုင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္ ျဖစ္ခဲ့သည္။ သူ၏ အရွိန္အဝါသည္ ႀကီးမား လွေပ၏။


ဗိုလ္ခ်ဳပ္၏ လမ္းစဥ္ကို လိုက္ခဲ့ ၾကပါ သေလာဟု ေဝဖန္ ၾကရန္ လုိ၏။


အၾကမ္းဖ်င္းက စ၍ ၾကည့္ၾက ေစလိုသည္။


ယာယီ အာဇာနည္ ဗိမာန္ ေတာင္ကုန္းသို႕ တက္၍ အေလး ျပဳၾကေသာ သူတို႕၏ ေျခရာမ်ားသည္ မြမြ မ်ားလွ ေပၿပီ။


ဗိုလ္ခ်ဳပ္ လမ္းစဥ္ကို သႏၷိ႒ာန္ ခ်ၾက ကုန္ေသာ ပန္းေခြ မ်ားသည္ ပန္းေတာႀကီး တေတာ အျဖစ္ မို႕ေမာက္ ေလာက္ေပၿပီ။


သို႕ေသာ္ အာဇာနည္ ဗိမာန္သည္ စကၠဴ၌ ခဲသားမ်ဥ္း အျဖစ္ပင္ တည္ရွိ ေနေသးသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေက်ာက္႐ုပ္မွာ "မၿပီးတတ္ေသး၊ ဝိုးဝါးေထြး" ၍သာ ေနခဲ့ရ ရွာသည္။


၆ ႏွစ္ပင္ ၾကာခဲ့ ေပၿပီ ….။


အတိုးႀကီးစားႏွင္ ေငြတိုး ေပးေနေသာ ဘာဘူ တေယာက္ အိမ္၌ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း ဓာတ္ပံု ခ်ိတ္ထားသည္ကို ေတြ႕ခဲ့ ရ၏။ အမွန္အားျဖင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သည္ အတိုးႀကီး စနစ္ကို ဆန္႕က်င္သူ ျဖစ္သည္။


ဗိုလ္ခ်ဳပ္ျပၿပီး မေတာ္မတရား လုပ္ျခင္းမ်ဳိး ကိုကား မလိုလားအပ္။


ပန္းခ်ီ ဆရာ ကိုအုန္းလြင္ ေနေသာ ၃၉ လမ္း ႀကိမ္းထိုး ဆိုင္ေရွ႕၌ စစ္အက်ႌ ရွည္ႀကီး ဝတ္ေပး ထားေသာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ႐ုပ္ကို ေတြ႕ရ၏။ စစ္ဦးထုပ္၌ ပန္းမ်ားပင္ ေဝေနတတ္ ေသး၏။ ပြဲ႕ေန႕ ဆိုလွ်င္ လမ္းထိပ္ ရာဇမတ္ကြက္ မ႑ပ္တြင္း၌ ေရာက္ေန တတ္ေပသည္။


ဗိုလ္ခ်ဳပ္႐ုပ္ က်က်နန မရွိ၍ သူတို႕ လုပ္တတ္ သေလာက္ႏွင့္ လုပ္ျခင္းသာ ျဖစ္ၾက ေပသည္။


ဗိုလ္ခ်ဳပ္သည္ ႏိုင္ငံေရး သမား အျဖစ္ ဤမွ် အရွိန္အဝါ ပဲ့တင္သံ ႀကီးမား က်ယ္ဝန္း ခဲ့သည္။ သို႕ေသာ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး သမား အျဖစ္ကား မဟုတ္ ခဲ့ေပ။


လီနင္သည္ ႏိုင္ငံေရး သမား အျဖစ္ ဇာဘုရင္ စနစ္ကို တိုက္ခ် ခဲ့သည္။ ေတာ္လွန္ေရး သမား အျဖစ္ႏွင့္ ဦးေဆာင္ ခဲ့သည္။ ဆိုရွယ္လစ္ အစိုးရ အဖြဲ႕၏ ေခါင္းေဆာင္ အျဖစ္လည္း ႏိုင္ငံေတာ္ကို အုပ္ခ်ဳပ္ ခဲ့ေပသည္။ သို႕ျဖစ္၍ ထူးခြၽန္ေသာ ႏိုင္ငံေရး သမား လည္းျဖစ္၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး သမားလည္း ျဖစ္ခဲ့သည္။


ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္းကား အစိုးရ အဖြဲ႕ကို က်က်နန မလုပ္ရ ေသးခင္ ကြယ္လြန္ သြားခဲ့ ေပသည္။


ဂရိတ္ အတၴဳပၸတၲိေရး ဆရာႀကီး ပလူတာက "ေသးငယ္ေသာ အျဖစ္ တရပ္၊ စကား တလံုး၊ ျပက္လံုး တကြက္က ပင္လွ်င္ စစ္ပြဲမ်ား၊ လႈပ္ရွားမႈ မ်ားစြာထက္ လူ၏ သေဘာထားကို ေဖာ္ျပ တတ္သည္" ဟု ေရးဖူးသည္။


ဗိုလ္ခ်ဳပ္ မကြယ္လြန္ခင္ ေမလ ေလာက္က "လြတ္လပ္ေရး ရတဲ့ အခ်ိန္ အထိေတာ့ က်ဳပ္ ႏိုင္ငံေရး လုပ္ရ ဦးမွာပဲ၊ လြတ္လပ္ေရး ရၿပီးလို႕ ပါတီ တိုက္ပြဲေတြ ျဖစ္တဲ့ အခ်ိန္မွာ က်ဳပ္က မပါခ်င္ဘူး။ ေဘးဖယ္ ေနမယ္၊ သူမ်ားေတြ လုပ္တာ ထိုင္ၾကည့္ၿပီး စာအုပ္ ေရးမယ္" ဟု ေျပာခဲ့တာ ရွိ၏။


သူ၏ ႏိုင္ငံေရး အျမင္ သေဘာမွ လွစ္ခနဲ အန္က် လာေသာ အစက္ တစက္ ျဖစ္သည္။


ေတာ္လွန္ေရးကား မၿပီး ေျမာက္ေသးေပ။ တဆင့္ၿပီး တဆင့္ သြားရသည္။ ေတာက္ေလွ်ာက္ တက္ႏိုင္မွ တက္သည္။ စတာလင္က တေကြ႕ၿပီး တေကြ႕ ေခြရစ္ တက္ရ တာလည္း ရွိသည္ဟု ေရးဖူး၏။


ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္းကား အမ်ိဳးသား ေတာ္လွန္ေရး က႑ အထိ ေအာင္ျမင္ ထူးျခားေသာ ႏိုင္ငံေရး သမားႀကီး ျဖစ္ေပသည္။


[႐ႈမဝမဂၢဇင္း၊ အတြဲ(၇)၊ အမွတ္(၇၄)။ ဇူလိုင္လ၊ ၁၉၅၃]

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း၏ ကိုယ္တိုင္ေရး ဘဝဇာတ္ေၾကာင္းႏွင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း၏ ဘဝျဖစ္စဥ္ ေန႔စြဲမ်ား

Aung San Booklet

ကြၽႏု္ပ္တုိ႔ မွတ္မိသိရွိသမွ် ဗိုလ္ခ်ဳပ္

ကြၽႏု္ပ္တုိ႔ မွတ္မိသိရွိသမွ် ဗိုလ္ခ်ဳပ္
သခင္တင္ဦး (ယခု အသံလႊင္ဌာန)

ကြၽန္ေတာ္သည္ သခင္ေအာင္ဆန္းအား ၁၉၃၈ ခုႏွစ္တြင္ ေမာ္လၿမိဳင္တြင္ က်င္းပေသာ တို႕ဗမာအစည္းအ႐ံုး ႏွစ္ပတ္လည္ ညီလာခံသဘင္ႀကီးတြင္ စတင္မက်င္းပမီ သိကြၽမ္းခဲ့သည္။ သို႕ေသာ္ ခင္မင္ရင္းႏွီး အကြၽမ္းတဝင္ကား မဟုတ္ခဲ့ေပ။

ထုိညီလာခံအၿပီး၊ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ အမွတ္ ၇၆ ေရေက်ာ္လမ္း တို႕ဗမာအစည္းအ႐ံုးတည္ရာ ဌာနသစ္တြင္ ကြၽန္ေတာ္သည္ တို႕ဗမာအစည္းအ႐ံုး၏ အၿမဲတန္း အလုပ္သမားတဦးအျဖစ္ တာဝန္လႊဲအပ္ျခင္း ခံရသည့္ေနာက္၊ တေန႕သ၌ သခင္ေအာင္ဆန္းသည္ သူ၏ ေဟာင္းႏြမ္းေနေသာ ေမြ႕ရာလိပ္ႀကီးႏွင့္ စာအုပ္ေသတၱာ ႏွစ္လံုး၊ အဝတ္အစားေသတၱာ တလံုးတို႕ကို လန္ျခားႏွင့္ တို႕ဗမာအစည္းအ႐ံုးသို႕ သယ္ယူ ေရာက္ရွိလာသည္မွအစ၊ သူႏွင့္ ကြၽန္ေတာ္သည္ ထပ္မံေတြ႕ဆံုခါ ခ်စ္ကြၽမ္းဝင္ေတာ့သည္။

ကြၽန္ေတာ္သည္ မိမိဘာသာအေလ်ာက္ ျဖစ္ကတတ္ဆန္း ေအးေအးေနတတ္သူ တဦးျဖစ္ရာ။ ကြၽန္ေတာ္ထက္ပို၍ ေအးၿပီး ျဖစ္ကတတ္ဆန္း ေနတတ္ေသာ သူ႕ကို ေတြ႕ရေသာအခါ ဖက္မိသြားသည္။

တကၠသိုလ္ေက်ာင္းထြက္ဟူ၍ သူ႕ကိုျမင္လွ်င္ ယံုႏိုင္စရာ မရွိေပ။ ယင္းအခါ သူ႕ကိုျမင္လွ်င္ ေခါင္းစုတ္ဖြား ႐ႈသိုးသိုးႏွင့္ လံုခ်ီတိုတုိဝတ္ၿပီးလွ်င္ ေလယာဥ္ပ်ံဘိနပ္ေသာ္၎၊ ခုံဘိနပ္ေသာ္၎၊ စီးလ်က္သားသာ ေတြ႕ရမည္ျဖစ္သည္။ သူသည္ ထုိအခါက ေမာ္လၿမိဳင္ညီလာခံမွ တင္ေျမႇာက္ျခင္းခံရေသာ တို႕ဗမာအစည္းအ႐ံုး၏ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး အၿမဲတန္းအလုပ္သမား ျဖစ္သည္။

သို႕အတြက္ေၾကာင့္ပင္ သူသည့္ အျခား အလုပ္အမႈေဆာင္မ်ားနည္းတူ မိမိတို႕ ေနလိုရာတြင္ မေနဘဲ။ အစည္းအ႐ံုးတြင္ အစည္းအ႐ံုး၏ စည္း႐ံုးေရးကို လုပ္ေဆာင္ရန္ လာေရာက္ေနထိုင္ျခင္း ျဖစ္သည္။

သူ႕အက်င္တခု။

တခါက သူႏွင့္ ကြၽန္ေတာ္ အစည္းအ႐ံုးမွ ေမာင္ဂိုမာရီလမ္းအတိုင္း ေျခလ်င္ေလွ်ာက္လာၾကသည္။ သြင္႐ံုအနီးတြင္ သူ႕အား လူတေယာက္က ႏႈတ္ဆက္လိုက္သည္။ သူကမူ ျပန္၍ ႏႈတ္မဆက္ဘဲ ေခါင္းငိုက္ဆုိက္ျဖင့္သာ ေလွ်ာက္သြားသည္။ ကြၽန္ေတာ္က “ေစာေစာက ခင္ဗ်ားကို လူတေယာက္က ႏႈတ္ဆက္သြားတယ္၊ ခင္ဗ်ားမၾကားဘူးလား”ဟု ေမးရာ၊ ဟင္ - ဟုသာ ကြၽန္ေတာ္အား တခြန္းတည္းေျပာၿပီး၊ သြားစရာ ဆက္သြားခဲ့သည္။ ဤသည္တုိ႕ေၾကာင့္ပင္ သူ႕အေၾကာင္းကို မသိသူမ်ားက လူတမ်ဳိးဘဲ၊ ဆုိရွယ္မျဖစ္ဘူးဟူ၍ စြပ္စြဲၾကသည္။

လမ္းသြားလွ်င္ ပတ္ဝန္းက်င္ကို ဂ႐ုျပဳေလ့ မရွိသည္မွာ၊ သူ႕အက်င့္တခု ျဖစ္သည္။ သူကား အစဥ္းစားႀကီးသူ ျဖစ္သည္။

ေနာက္တခု။

တခါကလည္း တို႕ဗမာအစည္းအ႐ံုးသို႕ နယ္မွ သခင္ေခါင္းေဆာင္တဦး ေရာက္ရွိလာသည္။ ကြၽန္ေတာ္အား သခင္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ အေရးတႀကီး ေတြ႕လိုသည္ဟု ေျပာသျဖင့္၊ အိပ္ရာထည္းတြင္ ေစာင္ကို ေခါင္းၿမီးၿခံဳေနေသာ သခင္ေအာင္ဆန္းအား အစည္းအ႐ံုး ဧည့္ခန္းသို႕ ေခၚေဆာင္ခဲ့ရသည္။ ေရာက္လွ်င္ ဘာမွ်မေျပာ။ ကုလားထုိင္တလံုး၌သာ ထိုင္၍ ဆိတ္ဆိတ္ေနသည္၊ သူ ကုလားထုိင္ေပၚသို႕ ထုိင္မိလွ်င္ ထုိင္မိျခင္း နယ္သခင္ေခါင္းေဆာင္က ၎တို႕နယ္တြင္ ျဖစ္ပ်က္ေနသည့္ အေနအထား အခက္အခဲတို႕ကို အားရပါးရ တိုင္ၾကားေျပာဆုိသည္။ ထုိသို႕ ေျပာဆုိတိုင္ၾကားသည္ကို အင္းမလုပ္ အဲမလုပ္ေနေသာ သခင္ေအာင္ဆန္းသည္ ထိုသူ ေျပာၿပီးလွ်င္ ၿပီးျခင္း ဘာမွ်မေျပာမဆုိ ေနရာမွ ထသြားသည္။ နယ္မွလာသူလည္း ခဏတျဖဳတ္ တပိုတပါး သြားသည္အထင္ျဖင့္ ေစာင့္ေနသည္။ သို႕ေသာ္ ငါးမိနစ္ႏွင့္လည္း မေပၚလာ၊ ၁၀ မိနစ္ႏွင့္လည္း မေပၚလာ။ နာရီဝက္ခန္႕ ၾကာေသာအခါ ထိုသူမွာ သည္းခံ၍ ေစာင္ဆုိင္းေနလိုဟန္ မတူေတာ့ ေဒါပြလာသည္။ ကြၽန္ေတာ္လည္း သခင္ေအာင္ဆန္း၏ အေၾကာင္းကို သိၿပီးျဖစ္ရာ အိပ္ခန္းတြင္းသို႕ ေတာက္ေရွာက္ဝင္သြားၿပီး ေစာင္ကို ေခါင္းၿမီးၿခံဳအိပ္ေနေသာ သခင္ေအာင္ဆန္းအား အျပင္တြင္ နယ္မွ သခင္ေခါင္းေဆာင္ ေစာင့္ေနေၾကာင္း ေျပာျပရသည္။ သူက ၿခံဳထားေသာ ေစာင္ကိုဖြင့္၍ “ၾကည့္သာ ေျပာလိုက္ပါေတာ့” ဟုေျပာၿပီး။ ျပန္၍ ေခါင္းၿမီးၿခံဳၿမဲ ၿခံဳ၍ေနလိုက္သည္။ ကြၽန္ေတာ္လည္း သူ႕အနားမွ ခြာထြက္လာကာ နယ္သခင္ေခါင္းေဆာင္အား သခင္ေအာင္ဆန္းမွာ အျခားသူမ်ားကဲ့သုိ႕ မဟုတ္ ေန႕တြင္ အလုပ္လုပ္ေလ့ မရွိ။ ညမွသာ တညလံုး စားပြဲတြင္ထိုင္ခါ အလုပ္လုပ္ေလ့ရွိတဦး ျဖစ္ေၾကာင္း။ ယမန္ေန႕ညကလည္း ၁၀ နာရီေက်ာ္ခန္႕ေလာက္က လင္အားႀကီးအထိ အလုပ္လုပ္ရာ အိပ္ေရးပ်က္သည့္အတြက္ မေနႏိုင္ေတာ့ဘဲ အိပ္ေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္း။ ယခုေန႕ခင္းမွ မအိပ္ပါက ချမာ ပန္းဖ်ား ဖ်ားရေတာ့မည္ျဖစ္ေၾကာင္း။ ယခုလည္း ခင္ဗ်ားေျပာတာကို သူမွတ္သားထားၿပီး မၾကာမီ နယ္သို႕ ၫႊန္ၾကားလႊာမ်ား ပို႕ေပးမည္ျဖစ္ေၾကာင္းျဖင့္ ႏွစ္သိမ့္ရသည္။ ဤတြင္မွ ထိုသူလည္း ေက်နပ္ၿပီး အစည္းအ႐ံုးမွ ထြက္ခြာသြားေတာ့သည္။

သခင္ေအာင္ဆန္းမွာ ေလာကဝတ္ဆိုသည္မွာ အပိုအလုပ္ ပကာသနသာ သေဘာထားသည္။ သို႕ေသာ္ သူ႕အား တပါးသူက စကား ေျပာဆုိသည္တို႕ကို သူ႕ဦးေဏွာက္အတြင္းဝယ္ ေမ့ေပ်ာက္မသြားေအာင္ စြဲၿမဲမွတ္သားႏိုင္သည္။ မွတ္သားႏိုင္သေလာက္ လုပ္ဖြယ္ရာတာဝန္ မပ်က္ခဲ့ေပ။ လမ္းတြင္ ေတြ႕ရွိသူမ်ားအား ႏႈတ္မဆက္ျခင္း၊ စကား ေျပာလိုမွသာ ျပန္၍ ေျပာဆုိျခင္းတို႕မွာ သူ႕ဝသီျဖစ္သည္။ အထင္အျမင္ လြဲမွားၾကသည္။ သို႕ေသာ္ သူကား သူ၏ စဥ္းစားျခင္း အလုပ္မွတပါး အျခားဂ႐ုစိုက္ခဲ့ေပ။ သူ၏ စဥ္းစားခ်က္မွာကား လြတ္လပ္မႈတခုတည္းသာ ျဖစ္သည္။

တခါကလည္း၊

တခါက သူႏွင့္ ကြၽန္ေတာ္ ကိုယ့္အေတြးႏွင့္ကိုယ္ လမ္းေလွ်ာက္သြားၾကသည္။ သခင္ေအာင္ဆန္းက ႐ုတ္တရက္ တိုင္းျပည္လြတ္လပ္ၿပီး၊ ကုိယ္သာေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ရင္ အိမ္ကရွိတဲ့ လယ္ေတြယာေတြကို အကုန္လံုး ဆင္းရဲသားေတြကို ေဝေပးလိုက္မယ္။ ေငြတိုးေခ်းတဲ့ လူေတြကိုလည္း ေလွ်ာ္ပစ္လိုက္မယ္။ အမယ္ႀကီး မေက်နပ္ရင္လဲ အတင္းလုပ္ရမွာပဲဟု ေျပာဖူးေလသည္။ သူသည္ ဤမွ် လက္ဝါးႀကီးအုပ္ အရင္းရွင္မ်ားကို ႐ံြ႕မုန္းခဲ့သည္။ တုိင္းသူျပည္သားမ်ား အေပၚ၌လည္း ဤမွ်ေစတနာထားခဲ့သည္။

ေန႕စဥ္လိုပင္ စားခ်ိန္ ေသာက္ခ်ိန္မွ လြဲ၍ အိပ္ရာထဲတြင္ ေစာင္ေခါင္းၿမီးၿခံဳကာ ေနတတ္သည္။ အလုပ္ရွိလွ်င္ ညဥ့္လူေျခတိတ္ခ်ိန္ ကစ၍ မိုးလင္းသည့္တိုင္ေအာင္ တေမွးမွ မအိပ္ဘဲ အလုပ္လုပ္တတ္သည္။ ၫႊန္ၾကားလႊာမ်ား၊ ေၾကညာခ်က္မ်ား ေရးစရာရွိလွ်င္ တညလံုး အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ ေရးၿပီးမွ ဘာသာျပန္ေလ့ရွိ၏။

အစဥ္းစားလြန္ခဲ့သည္ေန႕၊

တခါကလည္း သူ အေတာ္ပင္ အစဥ္းစား လြန္သြားခဲ့သည္။ လူေျပာစရာ ျဖစ္ေအာင္ပင္ အစဥ္းစား လြန္ခဲ့သည္။ တုိ႕ဗမာအစည္းအ႐ံုးႏွင့္ ဓါးမပါတီတို႕ ပူးေပါင္းခါ၊ ဗမာ့ထြက္ရပ္ဂုဏ္းဟု ဖြဲ႕စည္းရန္အတြက္ သခင္ေခါင္းေဆာင္ အခ်ိဳ႕တို႕သည္ တညတြင္ စေတာ့ကိတ္လမ္းရွိ သခင္ႏုအိမ္တြင္ အစည္းအေဝးတရပ္ ျပဳလုပ္ၾကသည္။ ထုိအစည္းအေဝး က်င္းပေနစဥ္ သခင္ေအာင္ဆန္းသည္ ေနာက္ေဖးသြားလိုသျဖင့္၊ အိမ္သာသို႕ စည္းေဝးေနရင္းမွ ထသြားခဲ့သည္။ သခင္ေအာင္ဆန္း အိမ္သာမွ ျပန္လာၿပီး သခင္ႏု၏ ဇနီး မမရီ အိမ္သာသို႕ ဝင္ေသာအခါ၊ ေျခတင္သည့္ ေနရာတြင္ မစင္မ်ား တင္ေနသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ မမရီက အိမ္သာမွ ျပန္လာၿပီး ေျပာရာ အားလံုးပင္ ဝိုင္း၍ရယ္ၾကသည္။ ထုိအျဖစ္အပ်က္ကို ေနာက္တေန႕တြင္ မမရီက ကြၽန္ေတာ့္အား ေျပာျပသည္။ သခင္ေအာင္ဆန္းကမူ ဗမာ့ထြက္ရပ္ဂုဏ္းအေၾကာင္း စဥ္းစားရင္း အစဥ္းစား လြန္သြားခဲ့သည္ဟု ေနာက္တေန႕တြင္ ကြၽန္ေတာ့္အား ေျပာျပသည္။

အဆင္းရဲ အခံႏိုင္ဆံုး

ထိုစဥ္အခါက တို႕ဗမာအစည္းအ႐ံုးတြင္ အဆင္းရဲခံႏိုင္ဆံုး ႏိုင္ငံေရးသမားတဦးကို ျပပါဟုဆုိလွ်င္ သူ႕အား ျပရေပမည္။ တုိ႕ဗမာအစည္းအ႐ံုးတြင္ အၿမဲတမ္း အလုပ္သမားမ်ားအတြက္ သတ္မွတ္ထားေသာ ေထာက္ပံ့ေငြမွာ အစည္းအ႐ံုး၏ ဘ႑ာေရး ၾကပ္တည္းမႈေၾကာင့္ လေပါင္းမ်ားစြာ ျပတ္သတ္ခဲ့သည္။ သူႏွင့္ ကြၽန္ေတာ္အျပင္ သခင္ေမာင္ေလးႏွင့္ သခင္သက္တင္တုိ႕မွာ မ်ားေသာအားျဖင့္ နံနက္စာကို မွန္ေအာင္ မစားခဲ့ၾကရေပ။ ညစာအတြက္မွာမူ ထိုအခ်ိန္က ေရေက်ာ္ညေစ်းတန္းတြင္ ထမင္းေရာင္းခ်ေနေသာ ညီအမႏွစ္ေယာက္က ႏိုင္ငံေရးသမားအျဖစ္ျဖင့္ ၾကည္ညိဳၿပီးလွ်င္ အေ႔ကးေပး၍သာ စားၾကရသည္။ သို႕ေသာ္ - ထုိဆိုင္တြင္ တခါတရံ အားနာလွသျဖင့္ ဗိုက္ေမွာက္ခါ အိပ္ၾကရပါေသးသည္။

ဤမွ် သူ႕တြင္ စားရမဲ့၊ ေသာက္ရမဲ့၊ ဝတ္ရမဲ့ ျဖစ္ေနေစကာမူ သူ႕အား လစဥ္ေၾကးေငြ လိုသမွ် ေထာက္ပံ့ႏိုင္ေသာ သူ႕မိခင္ႀကီးအား ဒုကၡမေပးခဲ့ေပ။ တခါမွ်သာ သူ႕မိခင္ႀကီးထံ ေငြ ၈၀ ေပးပို႕ရန္ စာေရးေတာင္းဆုိခဲ့ဘူးသည္။

အဝတ္အစား

အဝတ္အစား ဝတ္ဆင္ရာ၌လည္း သူ႕ေခါင္းကို သူသသည္ဟူ၍ မရွိ။ အစဥ္သျဖင့္ ဘိုေကမွာ ေရွ႕သို႕သာ ဖြားရယား က်ေနသည္။ သူစိတ္ကူး၍ ေခါင္းၿဖိးသည့္ အခါတြင္မူ၊ မွန္တြင္ၾကည့္ၿပီး မ်က္ႏွာအမူအရာ ၿပံဳးတံုး လုပ္ေနေလ့ရွိသည္။ ထိုအမူအရာမွာလည္း သူစိတ္ ႐ႊင္ျမဴးသည့္ အခါတြင္သာ ျဖစ္ေပၚေလ့ရွိသည္။ သူ႕အိပ္ရာမွာလည္း ေဟာင္းႏြမ္းေနသည့္ လႊာျခင္းေစာင္တထည္၊ ေခါင္းအံုး ၂ လံုးႏွင့္ ေလွ်ာ္ဖြတ္ေလ့ မရွိေသာ ေမြ႕ရာခင္းမ်ား အျပင္၊ ဗလပြႀကဲေနေသာ သတင္းစာ စကၠဴေဟာင္းမ်ားႏွင့္သာ ေရာေႏွာလ်က္ရွိသည္။ သူသည္ တိုင္းျပည္အတြက္ ဤမွ် အဆင္းအရဲ ခံႏိုင္ရွာေပသည္။

လြတ္လပ္ေရးတိုက္ပြဲ

နယ္ခ်ဲ႕စနစ္ကို သူသည္ လက္နက္ကိုင္၍ ေတာ္လွန္မွ လြတ္လပ္ေရးရမည္ဟု ထုိစဥ္အခါကပင္ သူယံုၾကည္ခဲ့သည္။ ၁၉၄၀ ခုႏွစ္၊ တေပါင္းလ ညတညတြင္ ပူျပင္းလွသျဖင့္ သူႏွင့္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႕သည္ ဘိုတေထာင္သေဘၤာဆိပ္တြင္ ေလၫႇင္းခံရင္း ႏိုင္ငံေရးအေၾကာင္း ေျပာဆုိၾကသည္။ သူက အဂၤလိပ္ကို လက္နက္ကိုင္ၿပီး မေတာ္လွန္ရင္ ဗမာျပည္ ဘယ္ေတာ့မွ မလြတ္လပ္ဘူးဟူ၍ ကြၽန္ေတာ္အား ေျပာျပသည္။ ဤစကားကိုေျပာၿပီး မၾကာမီပင္ သူသည္ ဗမာျပည္မွ ေပ်ာက္ကြယ္သြားၿပီး ဂ်ပန္ျပည္သို႕ ေရာက္ရွိသြားခဲ့သည္။

အားမနာသူ။

စကားေျပာရာ၌လည္း မညႇာမေထာက္ ဘြင္းဘြင္း ေျပာတတ္ေလ့ရွိသျဖင့္ ကြၽန္ေတာ္မွာ တခါတြင္ ၾကားထဲက အားအနာႀကီး နာခဲ့မိသည္။ ၁၉၄၀ - ခုႏွစ္ ကုန္ခါနီး၊ ဂဠံဳဦးေစာ နန္းရင္းဝန္ ျဖစ္စဥ္အခါက ကြၽန္ေတာ္အား အစိုးရက ဘုန္းႀကီးလမ္းတြင္ တရားေဟာေျပာသည္ကို ပုဒ္မ ၁၂၄(က) ျဖင့္ အေရးယူ ဘမ္းဆီးၿပီးလွ်င္ ရန္ကုန္ဒီစႀတိတ္ ရာဇဝတ္သူႀကီး ဦးဘသြင္၏ ႐ံုးတြင္ စစ္ေဆးခဲ့သည္။ ထိုအခါ (ျပည္လည္ထူေထာင္ေရးဝန္ႀကီး) ဦးဘဂ်မ္းက ကြၽန္ေတာ္ဘက္မွ ေရွ႕ေနအျဖစ္ အခမဲ့ ကူညီလိုက္ပါ ေဆာင္႐ြက္ခဲ့သည္။ ဦးဘဂ်မ္းမွာ ထိုစဥ္က ဝတ္လံုလိုက္စသာျဖစ္ရာ၊ ေလွ်ာက္လဲပံုတို႕ကို သခင္ေအာင္ဆန္းက သူကို မႀကိဳက္ မႏွစ္သက္ခဲ့ေပ၊ အမူစစ္ေဆးေသာ ေန႕တေန႕တြင္ သခင္ေအာင္ဆန္း ႐ံုးသို႕ လာေရာက္နားေထာင္ၿပီး ဦးဘဂ်မ္း ေလွ်ာက္လဲ ေျပာဆုိခ်က္တို႕ကို သူသေဘာ မက်ေၾကာင္း ျပစ္တင္ေျပာဆုိသည္ကို ကြၽန္ေတာင္ပင္ ၾကားက မေနတတ္ျဖစ္ခဲ့ရသည္။

သို႕ေသာ္ အမ်ားအတြက္ သူသာလွ်င္ ဒုကၡခံလိုစိတ္မွာ သူတြင္ ကိန္းေအာင္းေနသည္။ တခါ ၁၉၃၉ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ ဆာစတက္ဖုိ႕ကရစ္ ဗမာျပည္သို႕ ဝင္လာစဥ္က၊ မႏၲေလးၿမိဳ႕တြင္ ဗမာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ တို႕ဗမာအစည္းအ႐ံုး အမႈေဆာင္မ်ား အစည္းအေဝးကို ျပဳလုပ္ၾကသည္။ အစည္းအေဝး ၿပီးေသာအခါ အလုပ္အမႈေဆာင္မ်ား အားလံုးကို ရန္ပံု ေငြကေလးျဖင့္ တသုတ္စီ ျပန္ေစၿပီးလွ်င္။ မႏၲေလးၿမိဳ႕တြင္ သူႏွင့္ ကြၽန္ေတာ္ ၂ ေယာက္တည္းသာ ရန္ကုန္မွ ရန္ကုန္မွ ေငြပို႕လုိက္မည္ ဆုိသူတုိ႕၏ အေျပာျဖင့္ ျပန္စရိတ္ကို ေစာင့္ေမွ်ာ္ရင္း တဝဲလယ္လယ္ က်န္ရစ္ခဲ့ၾကသည္။ ထိုသို႕ က်န္ရစ္ခဲ့ၿပီး ေနာက္တရက္မွာပင္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႕ တည္းခိုေနသည့္ ကြယ္လြန္သူ ဝန္ႀကီး ဦးဘဦး၏ တိုက္တြင္ မႏၲေလး သခင္မ်ားက ကြၽန္ေတာ္တုိ႕အား ထမင္းေကြၽးျခင္းကို တာဝန္ မယူၾကေတာ့ေပ။ ကြၽန္ေတာ္ႏွင့္ သခင္ေအာင္ဆန္းမွာ လက္ထဲတြင္လည္း လဘက္ရည္ဘိုးမွ်ပင္ ပိုက္ဆံမရွိၾကေပ။ တၿမိဳ႕တ႐ြာတြင္ ေယာင္လယ္လယ္ျဖင့္ ဒုကၡႀကံဳၾက ရေပေတာ့သည္။ ထိုအတြင္း ေဒၚအုန္း၊ အမ္-ေအ တို႕၏ အိမ္မွ ထမင္းတနပ္ႏွင့္ ေက်ာင္းဆရာ ကိုခင္ေမာင္ေလး ယခု (ဗိုလ္ခင္ေမာင္ေလး)က တ႐ုတ္ဆိုင္တဆုိင္တြင္ ထမင္းတနပ္ ေကြၽးေမြးပါေသးသည္။ သူတုိ႕ တေတြမွာလည္း ထိုထက္ေက်ာ္လြန္ေအာင္ ျပဳစုႏိုင္ေအာင္ ေငြေၾကး မေခ်ာင္လည္ၾက၍ ထုိမွ်သာ ေကြၽးေမြးႏိုင္ေတာ့သည္။ စားေရးေသာက္ေရးထက္ ရန္ကုန္ျပန္ႏိုင္ေရးမွာ အေရးႀကီးလွရာ၊ ရန္ကုန္မွ ေငြပို႕လိုက္မည္ဟု ေျပာသြားသူမ်ားကလည္း ေငြေၾကး မေခ်ာင္လည္၍ ႐ုတ္တရက္ မပို႕ႏိုင္ေသးဘဲ ရွိရာ၊ သခင္ေအာင္ဆန္းမွာ မေနသာေတာ့ရွာဘဲ။ တေန႕တြင္ သူ၏အစ္ကုိ ဝမ္းကဲြေတာ္စပ္သူ မႏၲေလးၿမိဳ႕၊ စေမာ္ေကာ္ တရားသူႀကီး ဦးဘသိုက္ ယခု သာယာဝတီ တရားမဝန္ေထာက္ ခြင့္ႏွင္ေနသူထံသို႕ တေန႕တြင္ သြားေရာက္လည္ပတ္ၿပီး ၎၏႐ံုးသို႕ ကြၽန္ေတာ္ကို ေစလႊတ္ခါ ေငြ ၁၀ ေတာင္းခိုင္းရာ ရရွိလာသည္။ တဖန္ ေနာက္တေန႕တြင္လည္း ေနာ္မံ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီး ဦးတင့္ေဆြ (ယခု နယူးမင္းသတင္းစာ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္)ထံသို႕ သူႏွင့္ ကြၽန္ေတာ္ သြားၾကၿပီး၊ ရန္ကုန္သို႕ ျပန္ရန္စရိတ္ ေတာင္းခဲ့ၿပီး ေနာက္တေန႕တြင္ ေနာက္တေန႕တြင္ မႏၲေလးမွ ရန္ကုန္သို႕ ျပန္ဆင္းခဲ့ၾကရသည္။ ဤသည္တုိ႕မွာ သူသည္ အမွန္အားျဖင့္ အျခားသူတဦးဦးအား မႏၲေလးတြင္ ထားရစ္ခဲ့ၿပီး ျပန္ႏိုင္သည္။ သို႕ေသာ္ - သူကား ထုိသို႕မဟုတ္ အမ်ားအတြက္ ဒုကၡခံမည္ ဆုိသည့္ ေစတနာေကာင္းေၾကာင့္ပင္ မႏၲေလးတြင္ ပိုက္ဆံတျပားမွ မရွိဘဲ၊ ေယာင္လယ္လယ္ႏွင့္ တၿမိဳ႕တ႐ြာတြင္ ဒုကၡခံခါ ေနရစ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္သည္ ရန္ကုန္သို႕ ေရာက္ရွိၿပီး မႀကာမီ အထက္ဗမာျပည္သို႕ သူ႕တပ္ျဖင့္ ခ်ီတက္သြားၿပီး ရန္ကုန္သို႕ ျပန္ေရာက္ေသာအခါ ကြၽန္ေတာ္လည္း သခင္ဗေအးႏွင့္အတူ အပါးသို႕ တဖန္ ျပန္လည္ ေရာက္ရွိရျပန္သည္။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္၏ ဖူးစာ

တခါတြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သည္ အျပင္းအထန္ ဖ်ားသျဖင့္ အလံျပဘုရားလမ္းရွိ ဘီအိုင္ေအ ေဆး႐ံုတြင္ တက္ေရာက္ကုသရသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္၏အနီး၌ ကြၽန္ေတာ္ပင္ ေန႕ညမျပတ္ ေစာင့္ေရွာက္ ျပဳစုရသည္။

ထုိအခါက ဘီအုိင္ေအ ေဆး႐ံုမွာ ဖြင့္ကာစက သာလွ်င္ရွိေသး၍ ဗိုလ္ခ်ဳပ္၏ ဇနီးေလာင္း ေဒၚခင္ၾကည္၊ ၎၏အစ္မ သခင္သန္းထြန္း၏ ဇနီးေလာင္း ေဒၚခင္ႀကီးႏွင့္ ကြၽန္ေတာ္၏ အစ္မ ဝမ္းကြဲေတာ္သူ ေဒၚတင္ေထြးတုိ႕ သာလွ်င္ ျပည္သူ႕ဝန္ကို ထမ္း႐ြက္လ်က္ရွိသည္။

ငါမိန္းမယူေတာ့မယ္၊

ထိုသို႕ ေဆး႐ံုသို႕ တက္ေနရစဥ္ အဖ်ားသက္သာလာသည့္ တေန႕တြင္ ကြၽန္ေတာ္အား “ေဟ့ - တင္ဦး၊ ငါ့ကို လက္စြပ္လဲဖို႕ စိန္လက္စြပ္တကြင္း ဝယ္ေပးစမ္းကြာ” ဟု ေျပာသည္။ ကြၽန္ေတာ္လည္း ၿပံဳးၿပီး “ဘာလုပ္ဖုိ႕လဲ” ဟုေမးရာ၊ “ငါမိန္းမ ယူေတာ့မလို႕ကြ”ဟု သံျပတ္ေျပာၿပီး ဆက္လက္၍ “အက်ႌႏွင့္ လံုခ်ည္ပါ ဝယ္ေပးပါအံုး”ဟု ေျပာျပန္သည္။ ကြၽန္ေတာ္လည္း သူမေျပာစဘူး ထူးထူးျခားျခား ေျပာလိုက္သျဖင့္ အံအားသင့္ကာ ဟက္ဟက္ပက္ပက္ ရယ္ေမာမိလိုက္သည္။ ထုိအခါသူက “ေဟ့ေကာင္ ရယ္မေနနဲ႕ကြ ငါအတည္ေျပာေနတာ”ဟု ထပ္ဆင့္ ေျပာျပန္သည္။ ကြၽန္ေတာ္လည္း ၿပံဳးၿပီးလွ်င္ ဘယ္သူနဲ႕လဲဟု ေမးရာ၊ “မခင္ၾကည္” နဲ႕ဟု ေျပာ၍ ၿပံဳးတံုးတံုး လုပ္ေနသည္။ သို႕မွ ကြၽန္ေတာ္လည္း သူ႕အပါးမွ ထြက္ခြာလာခဲ့ရေတာ့သည္။

သူ႕အစြဲအလန္း။

တေန႕ သူ႕အခန္းသို႕ ကိုအုန္းျမင့္ႏွင့္အတူ ဝင္သြားၾကေသာအခါ ဆရာမတေယာက္ ေဆးလာတိုက္သည္ႏွင့္ ႀကံဳေနသည္။ သူက “မေသာက္ခ်င္ဘူး”ဟု အတင္းျငင္းဆို လိုက္သည္။ ဆရာမချမာမွာ သူ႕ကို ေၾကာက္သျဖင့္ အခန္းတြင္းမွ ထြက္ခြာသြားရသည္။ ထုိသုိ႕ ဆရာမ ထြက္သြားလွ်င္ သြားခ်င္းပင္ သူက “ေဟ့ တင္ဦး သြားေျပာေခ်၊ ဆရာမ မခင္ၾကည္တုိက္မွ ေသာက္မယ္လို႕”ဟု ေျပာရာ၊ ကြၽန္ေတာ္သည္ ေစာေစာက ေဆးတုိက္ရန္ ဝင္လာေသာ ဆရာမအား အက်ဳိးအေၾကာင္း ေျပာျပလုိက္ရသည္။ ေနာက္တေန႕ နံနက္စာ စားခ်ိန္တြင္လည္း ဆရာမတဦးက ထမင္းလာေကြၽးရာ၊ “ဟင့္အင္း မစားဘူး၊ မခင္ၾကည္ေကြၽးမွ စားမယ္”ဟု ျငင္းဆုိေနျပန္သည္။ တဖန္ “ေဟ့ တင္ဦး၊ မခင္ၾကည္ ေခၚေခ်” ခိုင္းေစရာ၊ ကြၽန္ေတာ္လည္း ဤကိစၥမ်ဳိးတြင္ သတၱိေၾကာင္သူတဦး ျဖစ္သျဖင့္ ေဒၚခင္ၾကည္အားလည္း သြားမေျပာရဲ၊ သူထံသို႕လည္း မျပန္ရဲႏွင့္ ထိုေန႕တေန႕လံုး သူ႕အပါးမွ ကြၽန္ေတာ္ ေရွာင္ေနရေတာ့သည္။

သူသည္ တခုခု လုပ္မည္ဆုိလွ်င္ မျဖစ္မေန ဇဲြသန္သန္ျဖင့္ ျပဳမူတတ္သည့္ သူ႕ဝါသနာအတိုင္း၊ ေနာက္ဆံုး ေဒၚခင္ၾကည္ႏွင့္ မဂၤလာေဆာင္သည္အထိ သူေရာက္လိုသည့္ အိမ္ေထာင္ေရး ပန္းတုိင္သို႕ ထေျမာက္ေအာင္ျမင္စြာ ေရာက္ရွိခဲ့ေတာ့သည္။

သို႕ေသာ္ - သူမျဖစ္မေန၊ အေရာက္လွမ္းရန္ ႀကိဳးစားအားခဲေနေသာ လြတ္လပ္ေရး ပန္းတုိင္ကား သူ႕လက္လွမ္းႏွင့္ မီလုဆဲ့ အခါတြင္ သူကား သူတပါး လက္ခ်က္ျဖင့္ ကြယ္လြန္ရရွာၿပီ။

အို … လူသတ္တို႕ သင္တုိ႕ကား
မိုက္တြင္း နက္လွေခ်တကား။

အလကၤာေက်ာ္စြာ သခင္ကိုယ္ေတာ္မႈိင္း တည္းျဖတ္၍ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၊ စာေရးဆရာ၊ ရဲေဘာ္သခင္ႏွင့္ ေက်ာင္းေနဘက္မ်ား စုေပါင္းေရးသားသည့္ ၁၉၅၁ ခုႏွစ္ထုတ္ “ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း အတၳဳပၸတၱိ” စာအုပ္မွ သခင္တင္ဦး ေရးသားတဲ့ “ကြၽန္ေတာ္တို႕ မွတ္မိသိရွိသမွ် ဗိုလ္ခ်ဳပ္” ကို ျပန္လည္ကူးယူ ေဖာ္ျပတာျဖစ္ပါတယ္။ [သခင္တင္ဦး (ယခု အသံလႊင္ဌာန) ရဲ႕ ယခု ေဆာင္းပါးကို မူလက ဂ်ာနယ္ေက်ာ္မွာ ေရးသားခဲ့တာျဖစ္ၿပီး၊ ယခုု ထပ္မံ ေဖာ္ျပတာ ျဖစ္တယ္လို႔ အဲဒီ စာအုပ္မွာ ေရးသားထားပါတယ္။]

ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ ျပည္သူလူထုသို႔ ေျပာၾကားခဲ့ေသာ ေနာက္ဆံုး မိန္႔ခြန္း(၁၉၄၇ ခုႏွစ္၊ ဇူလုိင္လ ၁၃ ရက္ေန႔၊ ရန္ကုန္ ၿမိဳ႕ေတာ္ခမ္းမ)

ရန္ကုန္ ၿမိဳ႕ေတာ္ခမ္းမ ေရွ႕တြင္ မိန္႔ခြန္း ေျပာၾကားေနေသာ အမ်ိဳးသား ေခါင္းေဆာင္ႀကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း။

အစတုန္းက တုိင္းျပဳျပည္ျပဳ လႊတ္ေတာ္ အမတ္ေတြကုိ ကုိယ့္နယ္ဆုိင္ရာ ကုိယ့္ပရိသတ္ကုိ တုိင္းျပည္ျပဳ လႊတ္ေတာ္မွာ ဘာေတြ လုပ္ေနတယ္ ဆုိတာ အစီရင္ခံဖုိ႔ စီစဥ္ခဲ့တယ္ အျခား တုိင္းျပည္ေတြမွာ လႊတ္ေတာ္ အမတ္ေတြကုိ တင္ေျမႇာက္တဲ့ အခါ လႊတ္ေတာ္ အမတ္ေတြဟာ အစည္းေဝး မရွိတဲ့ အခ်ိန္အခါမွာ ကုိယ့္နယ္ကုိ ကုိယ္ျပန္ၿပီး လႊတ္ေတာ္မွာ ဘာေတြ လုပ္တယ္ ဆုိတာကုိ အေျခအေန အရပ္ရပ္ အစီရင္ခံတဲ့ ထုံးစံ ရွိတယ္။ အဲဒီ ထုံးစံမ်ဳိးအတုိင္း ဗမာျပည္မွာလဲ ျဖစ္ေစခ်င္တဲ့ အတြက္ ဖဆပလ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္မွ ရန္ကုန္ နယ္အသီးသီးကုိ လႊတ္ေတာ္ အမတ္ေတြျပန္ၿပီး အစီရင္ခံတဲ့ အစည္းအေဝးပြဲေတြ လုပ္ပါလုိ႔ ေျပာတဲ့အခါ တုိင္းျပဳ ျပည္ျပဳ လႊတ္ေတာ္ အမတ္ေတြဟာ ကုိယ့္နယ္တုိင္းမွာ ျပန္၍ အစီရင္ခံၾကတဲ့ ႏိုင္ငံေရး ရွင္းလင္းပြဲမ်ား လုပ္ခဲ့ၾကတယ္။


ယေန႔လဲ ရန္ကုန္ တၿမိဳ႕လုံး အတြက္ ျဖစ္တယ္။ ကြၽန္ေတာ္က နဂုိရ္က ေျပာခဲ့တဲ့ အတုိင္း ယေန႔ က်ေနာ့္ ႏိုင္ငံေရး ရွင္းတမ္းဟာ ဖဆပလ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ဥကၠ႒ အေနမဟုတ္ဘဲ ရန္ကုုန္ၿမိဳ႕နယ္ တနယ္က တင္ေျမႇာက္လုိက္တဲ့ တုိင္းျပဳ ျပည္ျပဳ လႊတ္ေတာ္မွာ ဘာေတြ လုပ္တယ္ဆုိတာ နယ္သူ နယ္သားေတြြ သိရေအာင္ အစီရင္ခံဖုိ႔ အဓိက ရည္႐ြယ္ခ်က္ထားၿပီး ေျပာဖုိ႔ဘဲ။

ကေနဒါ ေတာင္အာဖရိက စတဲ့ ႏိုင္ငံေတြကေတာ့ ေသြးတူ သားတူ ျဖစ္တယ္ဆုိၿပီး အကုန္လုံး မ်က္နွာျဖဴ လူမ်ဳိးေတြျဖစ္ေတာ့ သူတုိ႔အဖုိ႔မွာ အဂၤလိပ္ ရွင္ဘုရင္ကုိ သူတုိ႔ ဘုရင္အျဖစ္ ထားၾကတယ္။ 'ဒုိမီနီယံ' သေဘာကေတာ့ အဂၤလိပ္ ရွင္ဘုရင္ထားၿပီး အဂၤလိပ္ႏွင့္ တအိမ္ေထာင္တည္း သေဘာထားၿပီး ေနရတဲ့ဟာဘဲ၊ ဥပေဒ သေဘာအားျဖင့္ မ်ဳိးတူလွ်င္ သူ႔တုိင္းျပည္ သူအုပ္ခ်ဳပ္ သြားတယ္။ အဲသည္လုိ အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ အခါမွာ တုိင္းျပည္မွာ ရွိတဲ့ လႊတ္ေတာ္ေတြဟာ အာဏာ ရွိတယ္။


ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ တုိင္းျပည္မွာ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ရတဲ့ လက္ေတြ႕လုပ္တဲ့ ေနရာမွာ လုပ္ႏိုင္တယ္၊ ကြၽန္ေတာ္ အဆင့္အတန္းမွာ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ အာဏာရွိတဲ့ အဆင့္အတန္း မဟုတ္ဘူး။ ႏိုင္ငံျခား ဆက္သြယ္တဲ့ ေနရာမွာ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ တုိင္းျပည္ကုိ အျခားႏိုင္ငံက ေမးတဲ့ အခါမယ္ သမၼတ ႏိုင္ငံလား၊ လြတ္လပ္ေသာ ႏိုင္ငံလား၊ ဒုိမီနီယံလား ေမးလွ်င္ ဘယ္လုိ ေျဖရမလဲ မသိဘူး။ ဘယ္လုိ ေခၚရမလဲ ဆုိတာ ျပန္ေျဖရလွ်င္ အစုိးရရဲ႕ အေျခအေနအရ မေရရာလုိ႔ မေျဖႏိုင္ေၾကာင္း ေျပာရမွာဘဲ။ အိႏၵိယျပည္မွာကေတာ့ ၾသဂုတ္လမွာ 'ဒုိမီနီယံ' အစုိးရ ျဖစ္သြားလွ်င္ သူတုိ႔ အစုိးရ အဆင့္အတန္းဟာ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ အစုိးရ အဆင့္အတန္းထက္ ျမင့္သြားမယ္။ သူတုိ႔နယ္ေတြမွာ ေပၚလာမဲ့ တုိင္းျပည္ျပဳ လႊတ္ေတာ္ေတြမွာ အခ်ဳပ္အခ်ာ အာဏာႏွင့္ ျပည့္စုံမဲ့ လႊတ္ေတာ္ေတြ ျဖစ္တယ္။ အဲဒီ တုိင္းျပည္ျပဳ လႊတ္ေတာ္က ေရးဆြဲမဲ့ ဥပေဒေတြကုိ ခ်က္ျခင္း အတည္ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ႏိုင္တဲ့ အေျခအေန ရွိတယ္။ အဲဒီလုိ အိႏၵိယျပည္က တပန္းသာတာ ရွိမယ္။ အဲဒီေနရာမွာ (ဗမာျပည္) တုိင္းျပည္ျပဳ လႊတ္ေတာ္ဟာ အခ်ဳပ္အခ်ာ အာဏာ မရေသးဘူး။ အခ်ဳပ္အခ်ာ အာဏာသေဘာ ျဖစ္တဲ့ အဆင့္အတန္းကုိေတာ့ ရပါတယ္။


အဲဒီေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ လြတ္လပ္ေရး ကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္လုိ႔ ဖဆပလ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ႀကီးက ၁၉၄၆ ခု၊ ဇန္နဝါရီလမွာ က်င္းပတဲ့ ပထမဆုံး ညီလာခံ သဘင္ႀကီးက ဗမာျပည္ဟာ လုံးဝ လြတ္လပ္ေရး လုိခ်င္တယ္။ တျခား ဘယ္လုိ အဆင့္အတန္းမွ မလုိခ်င္ဘူးလုိ႔ ဆုံးျဖတ္ခဲ့တာ သိတဲ့ အတုိင္းဘဲ။ လြန္ခဲ့တဲ့ ေမလက ဖဆပလ ျပင္ဆင္မႈ ပဏာမ ညီလာခံ သဘင္မွ အခ်ဳပ္အခ်ာ အာဏာနဲ႔ ျပည့္စုံတဲ့ သမၼတ ႏုိင္ငံ ထူေထာင္မယ္လုိ႔ ဆုံးျဖတ္ခဲ့တယ္။ တုိင္းျပည္ျပဳ လႊတ္ေတာ္မွာ ကြၽန္ေတာ္ကုိယ္တုိင္ တင္သြင္း ဆုံးျဖတ္ခဲ့တဲ့ အခ်ဳပ္အခ်ာ အာဏာနဲ႔ ျပည့္စုံတဲ့ သမၼတႏိုင္ငံ ထူေထာင္ဖုိ႔ ဆုံးျဖတ္ၿပီးၿပီ။


ဖဆပလ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္က အလုပ္လုပ္တာ အင္မတန္ ရွင္းတယ္။ အဲဒီလုိ ျဖစ္တဲ့အတုိင္း လုံးဝ လြတ္လပ္ေရး ရေအာင္လုပ္ဖုိ႔ ဆုံးျဖတ္ခဲ့တဲ့ အတုိင္း တုိင္းျပည္က သိတဲ့အတုိင္း တႏွစ္အတြင္း လုံးဝ လြတ္လပ္ေရး ရေအာင္ လုပ္ေနဒါဘဲ။ တႏွစ္လဲ မေစ့ေသးဘူး။ တႏွစ္ ဆုိေသာ္လည္း အေလ်ာ့အေပါ့ နည္းနည္းပါးပါး ရွိမယ္။


တုိင္းျပည္ျပဳ လႊတ္ေတာ္က ဗမာျပည္ လုံးဝ လြတ္လပ္ေရး ရေအာင္ မလုပ္ႏိုင္လုိ႔ ရွိရင္ ကတိဖ်က္တယ္ ေျပာႏိုင္တယ္၊ အဲဒီ အခ်ိန္အခါ အထိ လြတ္လပ္ေရးကုိ ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္း ရေအာင္ ႀကဳိးစားေနတယ္။ လုပ္ငန္းကုိ ေအာင္ျမင္သည္ မေအာင္ျမင္သည္ကုိ ယခုအခါ မေျပာႏိုင္ေသးဘူး။

လုပ္ငန္း မၿပီးေသးဘူး။ ခင္းဗ်ားတုိ႔ ၿပီးတဲ့ တေန႔မွာ ေအာင္သလား၊ မေအာင္သလား ေတြ႕ရမယ္၊ ဖဆပလ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ဟာ ဘယ္လုိ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္လဲ ဆုိတာ ျမင္လာမယ္၊ ယခုအခါ ႀကီးႀကီးက်ယ္က်ယ္ မေျပာလုိဘူး ဖဆပလ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ဟာ ေသြဖယ္ၿပီး လုပ္တာ မရွိဘူး။ သုိ႔ေသာ္လည္း အဲဒီလုိ လြတ္လပ္ေရး ရေအာင္ လုပ္တဲ့ ေနရာမွာ အလြယ္ဆုံး အေကာင္းဆုံး အေအးဆုံးနည္းနဲ႔ ရေအာင္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ လုပ္ေနတယ္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔မွာ ဘာအျပစ္ ေျပာစရာ ရွိသလဲ။ ဘယ္သူေတြက ဘာေၾကာင့္ အျပစ္တင္ရသလဲ အဲဒီလုိ လုပ္တဲ့ ေနရာမယ္၊ ဖဆပလ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္က ဒုိမီနီယံဘဲ လက္ခံေတာ့ မလုိလုိ ေျပာဆုိ ေရးသား ေနၾကတယ္၊ ခင္ဗ်ားတုိ႔ တုိင္းျပည္က ယုံခ်င္ ယုံႏုိင္တယ္၊ မယုံခ်င္ ေနႏိုင္တယ္။


'ဒုိမီနီယံ' ကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေျပာတဲ့လူေတြ ေရးတဲ့လူေတြဟာ နားလည္လုိ႔ ေျပာတာ ေရးတာ မဟုတ္ဘူး၊ ဗမာျပည္မွာ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြ သတင္းစာ ဆရာေတြ လုပ္ေနတာ ေျပာေနတာေတြဟာ သူတုိ႔ဟာ သူတုိ႔ နားမလည္တာေတြ အမ်ားႀကီး ရွိတယ္။ နားမလည္ဘူး ေျပာလုိက္ေတာ့ ခံခ်င္မွာ မဟုတ္ဘူး။ မခံေလာက္ေအာင္ မွန္ေနေတာ့ မခံခ်င္ ျဖစ္တာဘဲ။ အဲဒါကုိ ကြၽန္ေတာ္က ရဲရဲႀကီး ေျပာလုိက္တယ္ အဲဒီလုိ လုပ္တဲ့ ႏိုင္ငံေရးသမားနဲ႔ သတင္းစာ ဆရာေတြ အမ်ားႀကီး ရွိတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ဟာ ဒီကိစၥကုိ အခ်ိန္ရလွ်င္ အပတ္စဥ္လုိလုိ ေန႔စဥ္လုိလုိ တုိင္းျပည္ကုိ အၿမဲ ရွင္းျပခ်င္တယ္၊ အခ်ိန္မရလုိ႔ မရွင္းႏိုင္ဘူး အဲဒီေတာ့ ခင္ဗ်ားတုိ႔ ေသေသခ်ာခ်ာ သတိထားေစခ်င္တာက ဖဆပလ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ဟာ ဘယ္လုိ ဖဆပလ အဖြဲ႕လဲ ဆုိတာ ရာဇဝင္နဲ႔ ျပန္ၾကည့္ေစခ်င္တယ္၊ လူေတြကုိလဲ ရာဇဝင္နဲ႔ ျပန္ၾကည့္ေစခ်င္တယ္။ ဗမာျပည္မွာရွိတဲ့ ႏိုင္ငံေရး အဖြဲ႕ေတြ ႏိုင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ မာတိကာကုိ တင္၍ စဥ္းစားၾကပါ၊ ဘယ္လုိ လူေတြ ဘယ္လုိ အဖြဲ႕ေတြ ဆုိတာ ေတြ႕လာရမလဲ။


လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္မွစ၍ လြတ္လပ္ေရး စခန္း ဘယ္အထိ တက္လာသလဲ အစရွိ သျဖင့္အခ်က္အလက္ေတြ ျမင္ရမယ္။ တုိင္းျပည္ ျပန္လည္ ထူေထာင္ေရးမွာ တဆင့္ တက္သလား၊ လြတ္လပ္ေရး လုပ္ငန္း တဆင့္ တက္လာတာေတြ ရက္မ်ား မၾကာမီ ျမင္ရမယ္၊ ကြၽန္ေတာ္ ယခု အစုိးရနဲ႔ ဟုိတုန္းက အစုိးရေတြကုိ ယွဥ္ၾကည့္လွ်င္ မတူဘူး ဆုိတာ ကြ်န္ေတာ္ရဲရဲႀကီး ေျပာရဲတယ္၊ အခု အစုိးရ အဖြဲ႕ထဲမွာ လာဘ္စားတဲ့လူ မရွိဘူး၊ ယခင္ အစုိးရတုန္းက တည့္တည့္လင္းလင္း ေျပာရဲတယ္ လာဘ္စားတဲ့ လူေတြ ရွိတယ္၊ ဒီလူေတြရဲ႕ ပါတီ ျပန္လည္ အာဏာရေအာင္ လုပ္ေနတာကုိ တုိင္းျပည္ အတြက္ ေစတနာ ပါသည္ မပါသည္ ျဖစ္ေစ တုိင္းျပည္ရဲ႕ ရန္သူနံပါတ္ (၁) ျဖစ္တယ္။ ခင္ဗ်ားတုိ႔ ေထာက္ခံရင္ ခင္ဗ်ားတုိ႔ လည္ပင္း ႀကိဳးကြင္းတပ္ရာ ေရာက္မယ္။

ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ အစုိးရဟာ တုိင္းျပည္လူထု ေထာက္ခံလုိ႔ ျဖစ္လာတဲ့ အစုိးရ ျဖစ္တယ္၊ တုိင္းျပည္ လူထုက မၾကည္ညဳိဘူးလုိ႔ သိလာတဲ့ တေန႔မွာ တြယ္ကပ္ မေနဘူး ထြက္ေပးမယ္၊ သုိ႔ေသာ္ တႏွစ္ေလာက္ ေစာင့္ၾကည့္တဲ့ အခါမွာ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ဘယ္လုိ လူစားလဲ ဆုိတာ သိမယ္။ ရာဇဝင္မွာ အဆဲခံမဲ့ လူစား မဟုတ္ဘူး ဆုိတာ ခင္ဗ်ားတုိ႔ကုိယ္တုိင္ သိမယ္၊ လြတ္လပ္ေရးရတဲ့ အခါမယ္ အခြင့္အေရး ပုိတာ ရွိမယ္၊ တာဝန္ေတြ ပုိလာမယ္၊ ဒီတုိင္းျပည္ကုိ အဂၤလိပ္က အုပ္ခ်ဳပ္ေနတုန္း အခါမွာ ဗမာျပည္ ကာကြယ္ေရး အတြက္ အဂၤလိပ္ရဲ႕ တာဝန္ဘဲ၊ ဗမာျပည္ လြတ္လပ္ေရးရတဲ့ အခါမွာ ဗမာျပည္ ကာကြယ္ဖုိ႔ ဗမာေတြရဲ႕ အဓိက တာဝန္ ျဖစ္လာမယ္။ ဟုိတုန္းကလုိ ေအးေအးေဆးေဆး မျဖစ္ေတာ့ဘူး။ တုိင္းျပည္ ကာကြယ္ဖုိ႔ ဗမာျပည္မွာ စစ္သားေတြ လုိလာမယ္၊ အဲဒီအခါ ဗမာတုိင္း အ႐ြယ္ေရာက္သူတုိင္း က်န္မာေရးနဲ႔ ျပည့္စုံသူတုိင္း စစ္မႈထမ္းဖုိ႔ လုပ္ရမယ္၊ ခင္ဗ်ားတုိ႔ တုိက္ခ်င္တုိက္ မတုိက္ခ်င္လဲ တုိက္ရမယ္။ ဒါမွ လြတ္လပ္ေရး တာဝန္ ေၾကမယ္။


လြတ္လက္ေရး ရတဲ့အခါ ယုိးဒယားလုိ ျဖစ္ခ်င္သလား၊ တူရကီလုိ ျဖစ္ခ်င္သလား၊ အုိင္ယာလန္ျပည္လုိ ျဖစ္ခ်င္သလား၊ ဆုိဗီယက္ ႐ုရွားလုိ ျဖစ္ခ်င္သလား။ ဗမာျပည္ လြတ္လပ္ေရးရတဲ့ အခါမွာ ျပန္လည္ ထူေထာင္ေရး စီမံကိန္းမ်ားကုိ အမ်ဳိးမ်ဳိးေသာ နည္းမ်ားျဖင့္ လုပ္မွ ခပ္႐ုိင္း႐ုိင္း ဗမာစကား ေျပာရလွ်င္ အေတာ္ကုိ ၿပဲေအာင္ က်ဳိးစား လုပ္ကုိင္မွ အႏွစ္ ၂၀ ေလာက္ၾကာမွ ဗမာျပည္ ေတာ္႐ုံေရာက္မယ္ မလုပ္လုိ႔ ရွိရင္ ယုိးဒယားေတာင္ မွီမွာ မဟုတ္ဘူး။ အျခား လြတ္လပ္ေသာ တုိင္းျပည္မ်ား ေျခတလွမ္း လွမ္းလွ်င္ ကုိယ္က ေျခ ၄-၅ လွမ္း လွမ္းႏိုင္မွ ေတာ္႐ုံရမယ္။ အဲဒီလုိ မလုပ္ရင္ ဟုိလူလာလဲ မ်က္ႏွာခ်ဳိေသြးရ ဒီလူလာလဲ မ်က္ႏွာခ်ဳိ ေသြးရ၊ ဖာသယ္ႏိုင္ငံ ျဖစ္မွာဘဲ။


ကုိယ္လုိခ်င္တဲ့ ပန္းတုိင္ေရာက္ေအာင္ လုံ႔လ ဝီရိယျဖင့္ ႀကိဳးစား အားထုတ္ လုပ္ကုိင္ဖုိ႔ လုိတယ္၊ ဗမာရဲ႕ စိတ္ဓာတ္ဟာ ကြၽန္တုိင္းျပည္ ျဖစ္သည့္အတုိင္း ပုသိမ္ဘက္ ေလွၿပိဳင္ပြဲ တပြဲမွာ ျမင္ရသလုိ ေလွတစင္းကုိ အနည္းငယ္ ႏိုင္လုိက္၍ ပန္းသုိ႔ မဝင္ရေသးခင္ ေလွတက္ကုိ ေျမႇာက္သလုိ ဗမာ့ စိတ္ဓာတ္ဟာ ေအာင္ျမင္ျခင္းသုိ႔ မေရာက္ခင္ စိတ္ဓာတ္ ေလွ်ာ့ေပါ့တတ္မႈ ရွိတယ္။ ဒီလုိ စိတ္မ်ဳိး မထားဘဲ ရွဳံးရွဳံးႏိုင္ႏိုင္ မေလ်ာ့တမ္းလုပ္ဖုိ႔ တည့္တည့္လင္းလင္း သတိေပးခဲ့မယ္။ ဗမာျပည္မွာ လူအမ်ဳိးမ်ဳိး အခ်င္းခ်င္း မကြဲဖုိ႔၊ လူငယ္ပုိင္း ျဖစ္ေသာ လက္ဝဲသမား အခ်င္းခ်င္း မကြဲဖုိ႔ သတိေပးလုိတယ္။


ႏိုင္ငံေရးသမား ေခ်ထုိးမႈကုိ ေယာင္မွားသြားလုိ႔ ရွိရင္ ခင္ဗ်ားတုိ႔ လြတ္လပ္ေရး မရဘဲ အိႏၵိယျပည္လုိ အဂၤလိပ္ ေပးသမွ် မယူဘဲ မေနႏိုင္ ျဖစ္လိမ့္မယ္၊ ျပန္လည္ ထူေထာင္ေရးႏွင့္ ပက္သက္၍ ဗမာျပည္ဟာ မိေအး ႏွစ္ခါနာ ဆုိသလုိ စစ္ဒဏ္ ႏွစ္ႀကိမ္ခံခဲ့ရသည့္ အတြက္ ကူးသန္း ေရာင္းဝယ္မႈမ်ား ပ်က္စီးခဲ့တယ္၊ ဗမာျပည္မွာ စားကုန္ ေသာက္ကုန္ အသုံးစရိတ္ ႀကီးျမင့္ျခင္းဟာ ခင္ဗ်ားတုိ႔ ဘုံးေပါလေအာ သုံးမႈေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္။ ၿခိဳးျခံ သင့္တာ ၿခိဳးျခံ ကုိယ့္အိမ္ စုိက္စားသင့္တာ မစားဘဲ ႏိုင္ငံျခား သြင္းကုန္ေပၚမွာ မွီစားသည့္ အတြက္ ေစ်းႀကီးတယ္၊ ပုဂၢိဳလ္ တဦးတေယာက္ ေဖာက္ျပန္တာလဲ ရွိမယ္၊ အဖြဲ႕ အေနႏွင့္ ဘယ္ေတာ့မွ မလုပ္ဘူး၊ ဖဆပလ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္မွ ေစတနာေကာင္းျဖင့္ လြတ္လပ္ေရး ႐ုပ္လုံးေဖာ္ရာမွာ အေကာင္းဆုံးနည္း အေအးဆုံးနည္းႏွင့္ လုပ္ေနတယ္ ေနာက္ဆုံး ေအးေအးေဆးေဆး နည္းႏွင့္ မရလွ်င္ ရတဲ့နည္း လုပ္မယ္လုိ႔ ေျပာခဲ့ၿပီ လြတ္လပ္ေရး လုိခ်င္ရင္ လြတ္လပ္ေရးရတဲ့ စည္းကမ္း ညီၫြတ္မႈေတြကုိ ထိမ္းသိမ္းထားပါ၊ ထူေထာင္မႈကုိ လုပ္ၾကပါ အဲဒီလုိ လုပ္ၿပီးတဲ့ေနာက္ ေရွ႕ကုိ လြတ္လပ္ေရး အရသာ ကိစၥအတြက္ အလုပ္လုပ္တဲ့ ေနရာမွာ စည္းကမ္းရွိဖုိ႔၊ ျပင္ဆင္သင့္တာေတြ ျပင္ဆင္ဖုိ႔၊ ေစာက္က်င့္ေတြ ျပင္ဖုိ႔ လုိေနၿပီလုိ႔ ကြၽန္ေတာ္ ေျပာခဲ့မယ္။


၁၉၄၇ ခုႏွစ္၊ ဇူလုိင္လ ၁၃ ရက္ေန႔ ရန္ကုန္ ၿမိဳ႕ေတာ္ခမ္းမ လူထု စည္းေဝးပြဲတြင္ ျပည္သူမ်ားသုိ႔ ေနာက္ဆုံး ေျပာၾကားခဲ့သည့္ အမ်ိဳးသား ေခါင္းေဆာင္ႀကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ မိန္႔ခြန္းကို ပါလီမန္ ဒီမုိကေရစီ ပါတီ၊ အေထြေထြ သတင္းဌာနက ၂၀၀၆ ခု၊ ဇူလုိင္လ ၁၄ ရက္မွာ ရွာေဖြ တင္ျပထားရာကေန ျပန္လည္ ကူးယူ ေဖာ္ျပလုိက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။

" အေလးျပဳပါတယ္ "

(၆၃)ႏွစ္ေျမာက္ ေမ့မရႏိုင္တဲ့ အာဇာနည္ ေခါင္းေဆာင္ၾကီးေတြ က်ဆံုးတဲ့ ဝမ္းနည္းဖြယ္ေန႔ အတြက္ ေဒၚေမလွျမိဳင္သီဆိုသည္. " အေလးျပဳပါတယ္ " သီခ်င္းအား ကိုေသာ္(ဂ်ပန္)မွ ခံစားတင္ျပပါသည္။

ေပးပို႔ေပးတဲ့ ကိုေသာ္ၾကီးအား ေက်းဇူးတင္ပါသည္။

အာဇာနည္ ၉ ဦးႏွင့္ နတ္ဆုိး ၉ ေကာင္ (ဝါ) အာဇာနည့္ေန႔က ေပးေသာ သခၤန္းစာႏွင့္ လမ္းၫႊန္ခ်က္..

အာဇာနည့္ေန႔က ေပးေသာ သခၤန္းစာႏွင့္ လမ္းၫႊန္ခ်က္

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ား လုပ္ၾကံျခင္း မခံရမီ၊ ျမန္မာ မ်ဳိးခ်စ္မ်ား၏ စစ္အတြင္း ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ေသာ ေဒါက္တာဘေမာ္က … "ေသနတ္ ကိုးကြယ္မႈဟာ အစြဲအလမ္းႀကီးေနတဲ့ အရာကို ကိုးကြယ္သလို ျဖစ္လာတယ္။ ဂ်ပန္ေတြဆီက ျမန္မာေတြ ႏွစ္ခ်က္ ေလ့လာခဲ့ရတယ္။ လူစုလူေဝး အစည္းအ႐ံုးကို အေျခခံတဲ့ ေခါင္းေဆာင္မႈ နည္းအတတ္ပညာနဲ႔ လက္နက္ တပ္ဆင္ထားသူမ်ားရဲ႕ အာဏာနဲ႔ တင့္တယ္မႈ ျဖစ္တယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ အနာဂတ္ကို ေ႐ြးခ်ယ္ တင္ေျမႇာက္ပြဲေတြက ဆံုးျဖတ္မွာ မဟုတ္ဘဲ ေသနတ္က ဆံုးျဖတ္မွာ ျဖစ္တယ္။ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးမွာ ခင္ဗ်ားတို႔ လိုအပ္တာက ႏုိင္မယ့္ဘက္က စမိဖို႔နဲ႔ ေသနတ္ေတြ အေျမာက္အျမား ရွိဖို႔ပဲ ျဖစ္တယ္" ဟု မွတ္ခ်က္ ခ်ခဲ့ဖူးသည္။


ဤသို႔အားျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံေရးသည့္ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္၊ ဇူလိုင္လ ၁၉ ရက္ေန႔မွ စၿပီး ေၾကကြဲ ဝမ္းနည္းဖြယ္ရာ အျဖစ္ဆုိးမ်ားျဖင့္ ျပည့္ႏွက္ေနရသည့္မွာ ယေန႔တုိင္ ျဖစ္ေပသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ အာဇာနည္ေန႔က ေပးသည့္ သခၤန္းစာႏွင့္ လမ္းၫႊန္ခ်က္မွာ အထက္ပါ "ေသနတ္ ကိုးကြယ္မႈ" အယူအဆကို ျမန္မာႏိုင္ငံေရး ေလာကမွ အၿပီးတုိင္ ေပ်ာက္ကြယ္သြားေအာင္ တုိက္ဖ်က္ေရးပင္ ျဖစ္ေပေတာ့သည္။

အမ်ိဳးသား ေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ား (ဝါ) အာဇာနည္ ပုဂၢိဳလ္ႀကီးမ်ား

ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း(ခ)ဗုိလ္ေတဇ(၁၉၁၅-၁၉၄၇)

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း (ခ) ဗိုလ္ေတဇ (၃၂) ႏွစ္၊ ျမန္မာ့ အမ်ဳိးသားေရး လႈပ္ရွားမႈ၏ ေခါင္းေဆာင္ႀကီး၊ ဘုရင္ခံ အမႈေဆာင္ ေကာင္စီ၏ ဒု-ဥကၠ႒ (သို႔) တကယ့္ လက္ေတြ႕အားျဖင့္ လြတ္လပ္ေရး မရမီ ဝန္ႀကီး အဖြဲ႕၏ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္၊ ၎အျပင္ ထိုအစိုးရ အဖြဲ႕၏ ကာကြယ္ေရးႏွင့္ ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီး၊ က်ည္ဆန္ ၁၃ ခ်က္ သင့္ေသာ ဒဏ္ရာျဖင့္ ေနရာတြင္ပင္ ပြဲခ်င္းၿပီး ကြယ္လြန္ ခဲ့ရသည္။

ဒီးဒုတ္ဦးဘခ်ိဳ(၁၈၉၃-၁၉၄၇)

ဒီးဒုတ္ဦးဘခ်ဳိ (၅၄) ႏွစ္၊ စာေရးဆရာ၊ သတင္းစာဆရာႏွင့္ ဒီးဒုတ္ဂ်ာနယ္၏ အယ္ဒီတာ၊ ျပန္ၾကားေရး ဝန္ႀကီး၊ သူ႔ အသက္အ႐ြယ္ႏွင့္ ဦးေႏွာက္ထဲ ဝင္သြားေသာ က်ည္ဆန္ အပါအဝင္ က်ည္ဆန္ ၅ ခ်က္ ရရွိသည့္တိုင္ ေန႔လယ္ပိုင္း အထိ ရန္ကုန္ ျပည္သူ႔ ေဆး႐ံုႀကီးတြင္ အသက္ရွင္လ်က္ ရွိေနေသးၿပီး၊ ညဘက္တြင္ ကြယ္လြန္သြားသည္။

သခင္ျမ(၁၈၉၇-၁၉၄၇)

သခင္ျမ (၄၉) ႏွစ္၊ လူငယ္ ေခါင္းေဆာင္မ်ားၾကားတြင္ အသက္အ႐ြယ္ ႀကီးရင့္ေသာ ႏိုင္ငံ ေခါင္းေဆာင္၊ ဘ႑ာေရးဝန္ႀကီး၊ အဆုတ္ကို ထြင္းေဖာက္သြားေသာ ေသနတ္ဒဏ္ရာျဖင့္ ေနရာတြင္ ပြဲခ်င္းၿပီး ကြယ္လြန္ခဲ့သည္။

ဦးရာဇတ္(၁၈၉၈-၁၉၄၇)

ဦးအဗၺဒူ ရာဇတ္ (၄၉) ႏွစ္၊ မႏၱေလးၿမိဳ႕ မူဆလင္ေခါင္းေဆာင္၊ ပညာေရးႏွင့္ အမ်ဳိးသား စီမံကိန္း ဝန္ႀကီး၊ ဒဏ္ရာ ၆ ခ်က္ ရရွိၿပီး ေနရာတြင္ပင္ ပြဲခ်င္းၿပီး ကြယ္လြန္ခဲ့သည္။

ဦးဘဝင္း(၁၉၀၁-၁၉၄၇)

ဦးဘဝင္း (၄၆) ႏွစ္၊ ဦးေအာင္ဆန္း၏ အကို၊ ကူးသန္း ေရာင္းဝယ္ေရးႏွင့္ ေထာက္ပံ့ေရး ဝန္ႀကီး၊ က်ည္ဆန္ဒဏ္ရာ (၈) ခ်က္ ရရွိၿပီး ေနရာတြင္ပင္ ပြဲခ်င္းၿပီး ကြယ္လြန္ခဲ့သည္။

မန္းဘခုိင္(၁၉၀၃-၁၉၄၇)

မန္းဘခိုင္ (၄၃) ႏွစ္၊ ဟသၤာတမွ ကရင္ အမ်ဳိးသား တဦးျဖစ္ၿပီး ဂ်ပန္ သိမ္းပိုက္ထားစဥ္က ျပန္လည္ ခုခံေတာ္လွန္ရာ၌ ပါဝင္ခဲ့သည္။ စက္မႈလက္မႈ ဌာနႏွင့္ အလုပ္သမား ဌာနဝန္ႀကီး၊ က်ည္ဆန္ ၁၅ ခ်က္ ထိမွန္ခဲ့သည္။ ေနရာတြင္ပင္ ပြဲခ်င္းၿပီး ကြယ္လြန္ခဲ့သည္။

မုိင္းပြန္ ေစာ္ဘြားၾကီး စပ္စံထြန္း(၁၉၀၇-၁၉၄၇)

စပ္စံထြန္း (၄၀) ႏွစ္၊ ရွမ္းျပည္နယ္မွ မိုင္းပြန္ေစာ္ဘြားႀကီး၊ နယ္ျခားေဒသ ဆိုင္ရာ အတိုင္ပင္ခံ ဝန္ႀကီး၊ ဦးေခါင္းတြင္ ဒဏ္ရာ ၂ ခ်က္ ရရွိၿပီး ၂၀ ရက္ေန႔ မြန္းတည့္ခ်ိန္တြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၊ ျပည္သူ႔ ေဆး႐ံုႀကီး၌ ကြယ္လြန္သည္။

ဦးအုန္းေမာင္(၁၉၁၃-၁၉၄၇)

ဦးအုန္းေမာင္ (၃၄) ႏွစ္၊ သယ္ယူ ပို႔ေဆာင္ေရးႏွင့္ လမ္းပန္း ဆက္သြယ္ေရး ဌာန၊ ဒုတိယ အတြင္းဝန္ (ICS)၊ အစီရင္ခံစာ တခုကို လာေရာက္ တင္သြင္းေနစဥ္ လူသတ္သမားမ်ား၏ က်ည္ဆန္မ်ား ထိမွန္သြားျခင္း ခံရသည္။ ေနရာတြင္ပင္ ပြဲခ်င္းၿပီး ကြယ္လြန္ခဲ့သည္။

ကိုေထြး(၁၉၂၉-၁၉၄၇)

ကိုေထြး (၁၈) ႏွစ္၊ ဦးရာဇတ္၏ သက္ေတာ္ေစာင့္၊ မႏၱေလးအနီးရွိ ေတာင္ျပင္ သိပၸံရပ္မွ မူဆလင္ လူငယ္တဦး ျဖစ္သည္။ အစည္းအေဝး ခန္းမတြင္းမွ ေသနတ္သံမ်ား ၾကားရသျဖင့္ အနီးရွိ ႐ံုးခန္းမွ ေျပးထြက္လာစဥ္ ဆုတ္ခြာ ေျပးသြားေနေသာ လူသတ္သမားမ်ား၏ ပစ္ခတ္ျခင္းကို ခံရသည္။ ဒဏ္ရာ ၄ ခ်က္ရရွိၿပီး ေဆး႐ံုတြင္ ကြယ္လြန္ခဲ့သည္။

လူသတ္သမားမ်ား (ဝါ) နတ္ဆုိးမ်ား

ဦးေစာ၊ ဂဠဳန္၊ ၁၉၀၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ သာယာဝတီၿမိဳ႕၌ ေမြးဖြားသည္။ လူသတ္သမားမ်ား၏ ေခါင္းေဆာင္ဟု အစြပ္စြဲခံရသူ၊ သမာၻရင့္ လက္်ာ ႏိုင္ငံေရးသမား ျဖစ္ၿပီး ဦးေအာင္ဆန္း၏ အဓိက ၿပိဳင္ဘက္ ျဖစ္သည္။ သူရိယ သတင္းစာကို စတင္ ထူေထာင္သူႏွင့္ မ်ဳိးခ်စ္ပါတီ ေခါင္းေဆာင္ ျဖစ္သည္။ ၁၉၄၀ ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာလမွ ၁၉၄၂ ခုႏွစ္၊ ဇန္နဝါရီလ အထိ နန္းရင္းဝန္၊ ၁၉၄၂ မွ ၁၉၄၆ အထိ ယူဂႏၶာျပည္တြင္ အထိန္းသိမ္း ခံခဲ့ရသည္။ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္၊ ဇန္နဝါရီလတြင္ ခ်ဳပ္ဆိုေသာ ေအာင္ဆန္း-အက္တလီ စာခ်ဳပ္ကို အသိအမွတ္ျပဳရန္ ျငင္းဆန္ခဲ့သူ ျဖစ္သည္။ ဦးေအာင္ဆန္းႏွင့္ သူ႔ အမႈေဆာင္ ေကာင္စီ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္မ်ားအား သတ္ျဖတ္မႈျဖင့္ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္၊ ဇူလိုင္လ ၁၉ ရက္တြင္ အဖမ္းခံရလ်က္၊ စြဲဆိုထားသည့္ အတိုင္း ျပစ္မႈ ထင္ရွားသျဖင့္ အျပစ္ေပးခံရၿပီး၊ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္၊ ေမလ ၈ ရက္ေန႔တြင္ အင္းစိန္ေထာင္၌ ႀကိဳးေပးခံရသည္။


ဒုတိယကမာၻစစ္ အၿပီး ၿဗိတိန္၏ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ အသစ္ အျဖစ္ ေ႐ြးေကာက္ တင္ေျမႇာက္ခံရေသာ ေလဘာ ပါတီ ေခါင္းေဆာင္ 'ကလီးမင့္ အက္တလီ' (Clement Atlee၊ ေအာင္ဆန္း-အက္တလီ စာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆုိၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံအား တႏွစ္အတြင္း လြတ္လပ္ေရး ေပးမည္ဟု အာမခံခဲ့သူ) က ၁၉၄၇ ခု၊ ဇန္နဝါရီလ အတြင္း က်င္းပခဲ့သည့္ လန္ဒန္ ေဆြးေႏြးပြဲတြင္ အဖြဲ႕ဝင္ တဦး အျဖစ္ ပါဝင္ ေဆြးေႏြးခဲ့သူ ဂဠဳန္ဦးေစာ အေပၚ ယခုကဲ့သို႔ မွတ္ခ်က္ျပဳခဲ့သည္။


"လူနည္းစု ပါတီရဲ႕ ကိုယ္စားလွယ္ တဦးျဖစ္တဲ့ ဦးေစာက လြဲလို႔ သူတို႔ အားလံုးဟာ ႏွစ္လိုဖြယ္ရာ ေကာင္းလွပါတယ္။ စစ္ႀကီး မၿပီးခင္က က်ေနာ္ ဦးေစာကို ေတြ႕ခဲ့ဖူးပါတယ္။ သူဟာ 'ျပံဳးျပံဳးကေလးႏွင့္ မိုက္တဲ့သူ' ဆိုတဲ့ လူစားမ်ဳိးလို႔ က်ေနာ္ သူ႔ကို အကဲခတ္ၿပီး အသိအမွတ္ ျပဳခဲ့ပါတယ္။"

ေသနတ္ ခလုတ္ႏွိပ္ရလွ်င္ ေပ်ာ္ေနၾကသည့္ ေနာက္လိုက္ နတ္ဆိုးမ်ား

ေမာင္စုိး၊ ေသနတ္သမား၊ မင္းလွၿမိဳ႕မွ ဂဠဳန္တပ္ဖြဲ႕ဝင္ တဦးျဖစ္ၿပီး ဦးေစာ၏ အနီးကပ္ ေနာက္လုိက္ျဖစ္၍ ဦးေစာ ျခံအတြင္း၌ ေစာစီးစြာကပင္ ေနထုိင္ခဲ့သူ ျဖစ္သည္။ ေသဒဏ္ ေပးခံရသည္။ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္၊ ေမလ ၈ ရက္ေန႔တြင္ပင္ အင္းစိန္ေထာင္၌ ေသဒဏ္ အစီရင္ခံရသည္။


ရန္ႀကီးေအာင္၊ အသက္ (၁၈) ႏွစ္သာ ရွိ၏။ အသက္ အငယ္ဆုံး ေသနတ္သမား ျဖစ္သည္။ ဦးေစာ တဝမ္းကြဲညီ၏ သားျဖစ္သည္။ စတုတၴေျမာက္ ေသနတ္သမား လုိအပ္လာသည့္ ေနာက္ဆုံး အခ်ိန္က်မွ သူ႔ကုိ ေ႐ြးခ်ယ္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ သူ၏ တေဇာက္ကန္း အက်င့္ေၾကာင့္ ေသနတ္သမား အျဖစ္ အံဝင္ခြင္က် ျဖစ္ခဲ့သည္။ ေသဒဏ္ ေပးခံရသည္။ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္၊ ေမလ ၈ ရက္ေန႔တြင္ ရန္ကုန္ အက်ဥ္းေထာင္၌ ေသဒဏ္ အစီရင္ခံရသည္။


သုခ၊ လူသတ္သမားမ်ားအား အတြင္းဝန္႐ုံးသုိ႔ ဂ်စ္ကားျဖင့္ ေမာင္းပုိ႔ ေပးခဲ့သူ ျဖစ္သည္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ အစုိးရ အထက္တန္းေက်ာင္းမွ ၉ တန္း ေအာင္ျမင္ခဲ့သည္။ စစ္ၿပီးေနာက္ က်ဳိက္လတ္ၿမိဳ႕ ဖဆပလ အဖြဲ႕၏ ေငြထိန္းျဖစ္ၿပီး ကုန္သည္တဦး ျဖစ္သည္။ သက္ႏွင္းက သူ႔ကုိ ဦးေစာႏွင့္ မိတ္ဆက္ ေပးခဲ့သည့္ အျပင္ မ်ဳိးခ်စ္ပါတီ တြဲဖက္ အတြင္းေရးမွဴး အျဖစ္ စာရင္းတင္ေပးခဲ့သည္။ ဦးေစာ၏ ျခံဝင္းသုိ႔ လုပ္ၾကံမႈ မတုိင္မီ ေနာက္ဆုံး ေရာက္ရွိလာသူ ျဖစ္သည္။ ေသဒဏ္ ေပးခံရေသာ္လည္း ႀကိဳးေပးမည့္ေန႔ မတုိင္မီေန႔ ညေနပုိင္းတြင္မွ အလုပ္ၾကမ္းႏွင့္ ေထာင္ဒဏ္ အႏွစ္ ၂၀ သုိ႔ ေလွ်ာ့ခ်ျခင္း ခံရသည္။


ခင္ေမာင္ရင္၊ ၾကံရာပါ တဦးျဖစ္၍ ေရွ႕ေျပးအဖြဲ႕ စီးေသာ ဖုိ႔ဒ္ဆန္ ထရပ္ကားကုိ ေမာင္းသူ ျဖစ္သည္။ ဦးေစာ ဇနီးသည္၏ တူေတာ္သည္။ ဝန္ႀကီးအဖြဲ႕ အစည္းအေဝး ထုိင္ေနေၾကာင္း လွ်ဳိ႕ဝွက္ သေကၤတျဖင့္ သတင္းေပးၿပီး လူသတ္သမားမ်ား ထြက္ခြာလာရန္ အခ်က္ျပခဲ့သည္။ ေသဒဏ္ အေပးခံရေသာ္လည္း ေနာက္ပုိင္းတြင္ အလုပ္ၾကမ္းႏွင့္ ေထာင္ဒဏ္ အႏွစ္ ၂၀ သုိ႔ ေလွ်ာ့ခ်ျခင္း ခံရသည္။


လူသတ္သမားႏွင့္ ၾကံရာပါ အဖြဲ႕ထဲတြင္ ဝါႀကီးသူ တေယာက္ျဖစ္သည့္ ခင္ေမာင္ရင္၏ ေျဖာင့္ခ်က္တြင္ အတိတ္ကာလက ျဖစ္ရပ္မ်ားကုိ တင္ျပရာတြင္ ဦးေစာ၏ အသက္ကုိ ၁၉၄၆ ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာလတြင္ ရန္ရွာခဲ့သည့္ အေၾကာင္းမွ ဆက္၍ အံ့ၾသဖြယ္ေကာင္းေသာ ျဖစ္ပုံ တစုံ ထုတ္ေဖာ္ ေျပာျပခဲ့သည္မွာ ဦးေစာက အမိန္႔ေပးၿပီး လုပ္ခုိင္းသည့္ တာဝန္အရ "စစ္ဦးစီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္၏ ျပည္လမ္းေနအိမ္ ညပုိင္း ဧည့္ခံပြဲတြင္ ဦးေအာင္ဆန္းအား ပစ္ခတ္ရန္ ေစလႊတ္ခဲ့ရာ ဦးေအာင္ဆန္း ကားျဖင့္ ေရာက္လာသည္ကုိ ျမင္ေသာ္လည္း သူျပန္လာကာ ဦးေစာအား ဦးေအာင္ဆန္း ထုိပြဲသုိ႔ တက္ေရာက္ျခင္း မရွိဟူ၍ လိမ္ေျပာလုိက္ေၾကာင္း"၊ သူေျပာတာ မွန္တယ္လုိ႔ ယုံၾကည္ရလွ်င္ ဦးေစာ လန္ဒန္ၿမိဳ႕မွ ၁၉၄၆ ခု၊ ေဖေဖာ္ဝါရီလတြင္ ျပန္ေရာက္လာၿပီး မၾကာမီေလာက္က ျဖစ္လိမ့္မည္။

ေမာင္နီ၊ ၾကံရာပါ တဦးျဖစ္၍ ေရွ႕ေျပး အဖြဲ႕ႏွင့္ လုိက္ပါ သြားခဲ့သည္။ လူသတ္သမားမ်ား ထြက္အေျပးတြင္ လြတ္ေျမာက္ႏုိင္ရန္ အကူအညီ ေပးေရးအတြက္ ေျခာက္လုံးျပဴး ေသနတ္ တလက္ျဖင့္ အတြင္းဝန္မ်ား႐ုံး အထြက္ ဂိတ္ေပါက္မွ ေစာင့္ေနခဲ့ရသည္။ ေသဒဏ္ အေပးခံရေသာ္လည္း အလုပ္ၾကမ္းႏွင့္ ေထာင္ဒဏ္ အႏွစ္ ၂၀ သုိ႔ ေလွ်ာ့ခ်ျခင္း ခံရၿပီး ယင္းသတင္းကုိ သုခႏွင့္ တၿပိင္နက္တည္း အသိေပးခံခဲ့ရသည္။


မႈန္ႀကီး၊ ၾကံရာပါ တဦးျဖစ္၍ ေရွ႕ေျပး အဖြဲ႕ႏွင့္ လုိက္ပါ သြားခဲ့သည္။ အုတ္ဖုိ႔ၿမိဳ႕ အနီးမွ ေက်း႐ြာသား ျဖစ္ၿပီး အလုပ္ၾကမ္းသမား တဦး ျဖစ္သည္။ ဦးေစာက သူ႔ကုိ အေစခံ တဦးကဲ့သုိ႔ ခုိင္းခဲ့သည္။ ဝန္ႀကီးအဖြဲ႕ စည္းေဝးေနေၾကာင္း လူသတ္သမားမ်ားကုိ သူက အခ်က္ျပခဲ့ရသည္။ ေသဒဏ္ ေပးခံရသည္။ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္၊ ေမလ ၈ ရက္ေန႔တြင္ အင္းစိန္ေထာင္၌ ေသဒဏ္ အစီရင္ခံရသည္။

ဘၫြန္႔၊ ၾကံရာပါ တဦးျဖစ္၍ ေရွ႕ေျပး အဖြဲ႕တြင္ ပါဝင္သည္။ ဦးေစာ၏ လူယုံေတာ္ အဓိက ေနာက္လုိက္ေခါင္းေဆာင္ ျဖစ္ၿပီး သူတဦးသာ ဦးေစာ၏ အိမ္အတြင္း ေနထုိင္ခြင့္ရသည္။ ဘၫြန္႔သည္ ဦးေစာ၏ မ်ဳိးခ်စ္ ပါတီဝင္ ျဖစ္လာၿပီး ေနာက္ လက္နက္မ်ား၊ ခဲယမ္းမီးေက်ာက္မ်ား စုေဆာင္းရန္ႏွင့္ ရန္ပံုေငြ ရွာရန္ တာဝန္ ၃ ရပ္ သူ႔ကို အေပးခံခဲ့ရသည္။ ဇြန္လ ၂၄ ရက္ေန႔တြင္ ဗိုလ္တေထာင္ပင္မ စစ္လက္နက္ ပစၥည္းတိုက္မွ ဘရင္းဂန္း အလက္ ၂၀၀ ထုတ္ယူသြားသူမွာ သူျဖစ္ေၾကာင္း ဘၫြန္႔က ထုတ္ေဖာ္လိုက္သည္။ ထုိလက္နက္မ်ားကို သံုးတန္တင္ ေလာ္ရီကားျဖင့္ တႀကိမ္တည္း တင္ၿပီး ဦးေစာ၏ ေအဒီလမ္း ေနအိမ္သို႔ သူေမာင္းပို႔ခဲ့ေၾကာင္း သူက ေျပာဆိုလုိက္သည္။ ေနာက္တႀကိမ္တြင္လည္း ျပည္လမ္းေပၚရွိ အျခား လက္နက္ သိုေလွာင္႐ံု တခုမွ ဒႆမ (၃၀၃) က်ည္ဆံ အေတာင့္ တသိန္းတိတိကို သူသြားေရာက္ ယူေဆာင္ခဲ့ရေၾကာင္း ဝန္ခံသည္။

သူသည္ အဂၤလိပ္-ျမန္မာ ႏွစ္ဘာသာသင္ အထက္တန္းေက်ာင္းတြင္ ပညာသင္လာသူ ျဖစ္၍ ဦးေစာ၏ ေသနတ္သမားမ်ားထဲ၌ ပညာ အတတ္ဆံုး ျဖစ္ေလသည္။ ထို႔အျပင္ အသိဉာဏ္ ရွိ၍ အုိးသည္ကုန္း တရား႐ုံးတြင္ စာေရး ျဖစ္ခဲ့သည္။ သခင္ႏုအား သတ္ရန္ တာဝန္ အေပးခံရသည္။ ဘုရင့္သက္ေသ (ေဖာ္ေကာင္) အျဖစ္ ဘက္ေျပာင္း ထြက္ဆုိရန္ သေဘာတူခဲ့သူ ျဖစ္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ အေျခအေန အရ သူ႔အား အျပစ္မွ ခြင့္လႊတ္မႈ အေပးခံရလ်က္ အလုပ္ၾကမ္းႏွင့္ ျပင္းထန္ေသာ ေထာင္ဒဏ္ ၁၀ ႏွစ္ႏွင့္ ၆ လ ခ်မွတ္ ခံခဲ့ရသည္။

အထူးခံု႐ံုးဖဲြ႕ အမႈ စစ္ေဆး စီရင္ျခင္း

ထိုစဥ္က ဘုရင္ခံျဖစ္သူ ဆာဟူးဘတ္ရန္႔စ္ (Sir Hubert Rance) သည္ ထိုအမႈကို စစ္ေဆး ဆံုးျဖတ္ရန္ ၁၉၄၇ ခု၊ စက္တင္ဘာလ ၂၀ ရက္ေန႔တြင္ တရားသူႀကီး ၃ ဦးပါ "အထူးခံု႐ံုး" ကို ဖြဲ႕စည္းခဲ့သည္။ ခံု႐ံုး သဘာပတိ အျဖစ္ တရားလႊတ္ေတာ္ တရားသူႀကီး ဦးေက်ာ္ျမင့္အား တာဝန္ ေပးအပ္ခဲ့ၿပီး၊ ခံု႐ံုး အဖြဲ႕ဝင္မ်ား အျဖစ္ သမာၻရင့္ စက္ရွင္ တရားသူႀကီးမ်ား ျဖစ္ၾကေသာ ဦးေအာင္သာေက်ာ္ႏွင့္ ဦးစီဘူးတုိ႔ကို တရားဝင္ ခန္႔အပ္ တာဝန္ေပးခဲ့သည္။


တရားဆိုင္ျခင္းကို အင္းစိန္ရွိ အထူးခံု႐ံုးေတာ္၌ ထိုႏွစ္ ေအာက္တုိဘာလ ၁၅ ရက္ေန႔တြင္ စတင္ ျပဳလုပ္ေသာ အခါ ၎တရားဆိုင္ျခင္းသည္ ၿဗိတိသွ် ဘုရင္ႏွင့္ ဦးေစာ (အဖြဲ႕ ေခါင္းေဆာင္ အျဖစ္ စြပ္စြဲခံရသူ)၊ ေမာင္စိုး (လူသတ္သမား အျဖစ္ စြပ္စြဲခံရသူ)၊ သက္ႏွင္း (လူသတ္သမား အျဖစ္ စြပ္စြဲခံရသူ)၊ ေမာင္စိန္ (ေခၚ) စိန္ႀကီး (ေခၚ) လွေအာင္ (လူသတ္သမား အျဖစ္ စြပ္စြဲခံရသူ)၊ ရန္ႀကီးေအာင္ (ေခၚ) လွထြန္း (လူသတ္သမား အျဖစ္ စြပ္စြဲခံရသူ)၊ သုခ (အတြင္းဝန္႐ံုးသို႔ လူသတ္သမားမ်ားအား ကားျဖင့္ ပို႔ေဆာင္ေပးခဲ့ရသူ ကားဒ႐ိုင္ဘာ အျဖစ္ စြပ္စြဲခံရသူ)၊ ခင္ေမာင္ရင္ (ၾကံရာပါ ကူညီသူ အျဖစ္ စြပ္စြဲခံရသူ)၊ မႈန္ႀကီး (ေခၚ) ေမာင္မႈန္ (ၾကံရာပါ ကူညီသူ အျဖစ္ စြပ္စြဲခံရသူ) တို႔၏ အမႈ ျဖစ္လာခဲ့သည္။ တရားဥပေဒ စကားရပ္မွာ၊ "တူညီေသာ ရည္ ႐ြယ္ခ်က္ အက်ဳိးစီးပြား အလို႔ငွာ လူသတ္ရန္ တာဝန္ေပး ေစခိုင္းမႈ" စသည့္ ေခါင္းစဥ္ စြဲခ်က္မ်ားျဖင့္ ႐ံုးတင္ စစ္ေဆး တရားစြဲဆုိခဲ့သည္။


ထို႔ေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသည့္ ဝမ္းနည္း တုန္လႈပ္ဖြယ္ရာ အျဖစ္ဆုိးႀကီးထဲတြင္ အာဇာနည္ ၉ ဦး ေပၚထြက္လာရၿပီး၊ ၎တုိ႔အား သတ္မႈျဖင့္ အစြပ္စြဲခံရသူ တရားခံမွာလည္း ၉ ဦး ထြက္ေပၚလာခဲ့ရသည္။


ထိုသို႔ တရားဆိုင္ျခင္းကို ေနာက္ဆံုး ဒီဇင္ဘာလ ၃၀ ရက္ေန႔ အထိ ဆက္လက္ ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကၿပီးေနာက္ စုစည္းရရွိထားေသာ ထင္ရွားသက္ေသ အစုလိုက္ အျပံဳလိုက္ကို ဆန္းစစ္ သံုးသပ္ၿပီးေနာက္ အထူးခံု႐ံုးေတာ္ အေနျဖင့္ စကားလံုးေရ (၅၂,၀၀၀) ျဖင့္ ေရးသားထားေသာ စီရင္ခ်က္ကို ခ်မွတ္ႏိုင္ခဲ့ေတာ့သည္။ ထိုေန႔က တရားခြင္ကို ဖြင့္ေပးခဲ့သျဖင့္ ဥပေဒပညာရွင္မ်ား၊ သတင္းစာ ဆရာမ်ား စသျဖင့္ စု႐ံုး ေရာက္ရွိလာလ်က္ ယင္းလူအုပ္ထဲတြင္ ျမန္မာ ဝတ္လံုေတာ္ရမင္းလည္း ျဖစ္ၿပီး စာေရးဆရာလည္း ျဖစ္ေသာ ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္လည္း ပါရွိခဲ့ပါသည္။ (ေနာက္ပိုင္းတြင္ သူသည္လည္း ေနာက္လိုက္ နတ္ဆိုး တဦး အျဖစ္ သူတတ္ထားသည့္ ပညာျဖင့္ အသက္ေမြး ဝမ္းေက်ာင္းျပဳခဲ့သူ) ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္က ဤသို႔ မွတ္တမ္းတင္ခဲ့သည္။


"စီရင္ခ်က္ကို ဖတ္ခ်ိန္မွာ တနာရီေက်ာ္ ၾကာေလသည္။ ပထမဆံုး တရားဆိုင္သည့္ ေန႔က ကဲ့သို႔ပင္ တရားခြင္ ခန္းမမွာ လူမ်ားျဖင့္ ျပည့္က်ပ္လ်က္ ရွိေနျပန္သည္။ တရားခံမ်ား အားလံုး ေရာက္ရွိ ေနၾကသည္။ ၈ ေယာက္မွာ တရားခံမ်ားအား ထားေသာ ျခံ အတြင္းရွိ ၾကၿပီး ဦးေစာမွာမူ သူ၏ ဥပေဒ အၾကံေပး ဝတ္လံုေတာ္ရမင္း ေဘးရွိ ကုလားထိုင္တြင္ ထိုင္လ်က္ ရွိသည္။ စီရင္ခ်က္ကို ဆက္လက္ ဖတ္လ်က္ရွိၿပီး မဆံုးႏိုင္သည္ႏွင့္ အမွ် သတင္းေထာက္မ်ားမွာ ဂနာမၿငိမ္ျဖစ္ကာ စိတ္မရွည္ႏိုင္ေအာင္ ျဖစ္ေနၾကသည္။ အမႈတြဲ တခုလံုးကို ျပန္လည္ အက်ဥ္းခ်ဳပ္ ျပေနသည္ကို နားေထာင္ ေနရသည္မွာ က်ေနာ့္ အတြက္ စိတ္ဝင္စားဖြယ္ရာ ျဖစ္ေတာ့သည္။ ဖတ္ေနေသာ အသံမွာ ေပ်ာ့ေပ်ာင္းသည္။ အမွားအယြင္း မရွိ။ ပုဂၢလဓိ႒ာန္မွ လြတ္ကင္းသည္။ အသံမွာ အနီးမွ လာေသာ္လည္း အေဝးမွ လာေန သကဲ့သို႔ပင္။ တရားခံမ်ားသည္ ထိုင္လ်က္ နားေထာင္ ေနၾကသည္။ မည္သုိ႔ေသာ ခံစားမ်ဳိးကိုမွ မျပသၾက။ အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ ေျပာဆိုေနသျဖင့္ သူတို႔ အမ်ားစုမွာ နားမလည္ၾကေခ်။ အမႈမွာ ေနာက္ဆံုး ၿပီးစီးသြားၿပီ ျဖစ္သျဖင့္ သူတို႔အားလံုး စိတ္သက္သာရာ ရေကာင္း ရသြားၾကေပလိမ့္မည္။"

ေသနတ္သမား ၄ ဦး ျဖစ္ေသာ ေမာင္စိုး၊ သက္ႏွင္း၊ ရန္ႀကီးေအာင္ႏွင့္ ေမာင္စိန္တို႔အား လူသတ္မႈျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ ဦးေစာ၊ သုခ၊ ေမာင္နီ၊ မႈန္ႀကီးႏွင့္ ခင္ေမာင္ရင္ တို႔မွာ လူသတ္မႈကို အားေပး ကူညီမႈျဖင့္ လည္းေကာင္း အျပစ္ရွိေၾကာင္း ေတြ႕ရွိခဲ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ သူတို႔ အားလံုးကို ေသဒဏ္ အျပစ္ေပး လိုက္ေလသည္။

ထိုအခါ ဦးေစာႏွင့္ အျခားျပစ္ဒဏ္ က်ခံရသူမ်ားသည္ အယူခံလႊာကို တရားလႊတ္ေတာ္သို႔ သတ္မွတ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ အညီ တင္သြင္းခဲ့ေသာ္၊ တရားလႊတ္ေတာ္၏ ပယ္ခ်ျခင္းကို ခံခဲ့ရသည္။ "တရားခံ တဦးစီသည္ ဤလွ်ိဳ႕ဝွက္ ပူးေပါင္း ၾကံစည္မႈႀကီးတြင္ အသက္ေသြးေၾကာပမာ အေရးႀကီးေသာ အစိတ္အပိုင္း တရပ္စီ အျဖစ္ ပါဝင္ခဲ့ၾကသည္" ဟု တရားလႊတ္ေတာ္က ထုတ္ျပန္ ေၾကညာခဲ့သည္။ ဤစီရင္ခ်က္ ခ်မွတ္မႈကို ဝင္ေရာက္ တားဆီး စြက္ဖက္ရန္ တရားဥပေဒ အေၾကာင္းအရ မည္သို႔ေသာ အေၾကာင္းအခ်က္ကိုမွ် မေတြ႕ရွိခဲ့ရေခ်။ ထိုေၾကာင့္ ျပစ္ဒဏ္ ခ်ခံရသူမ်ားက တရား လႊတ္ေတာ္ခ်ဳပ္သို႔ ဆက္လက္ အသနားခံလႊာ တင္သြင္းခဲၾကျပန္သည္။ လန္ဒန္ရွိ 'ပရီဗီေကာင္စီ' က ျပ႒ာန္းထားခဲ့ေသာ ယခင္ စည္းမ်ဥ္း ဥပေဒမ်ားမွ လမ္းၫႊန္မႈမ်ားကို ရယူကာ တရားလႊတ္ေတာ္ခ်ဳပ္က ယင္းအသနားခံလႊာမ်ားကို ေသခ်ာစာ စဥ္းစားလ်က္ ေနာက္ဆံုးတြင္ ပယ္ခ်လုိက္ေလသည္။

သို႔ျဖစ္ေလရာ ျပစ္ဒဏ္ခ်ခံရသူ ၉ ဦး အတြက္ လမ္းတလမ္းသာ က်န္ေတာ့သည္။ ၎ေနာက္ဆံုး ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မွာ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတထံမွ သက္ညႇာေထာက္ထား က႐ုဏာပြားမႈကို ေတာင္းခံရန္သာ ျဖစ္ေလသည္။ သမၼတ ႏိုင္ငံေတာ္သစ္၏ ဂုဏ္က်က္သေရ ျမင့္မားလွေသာ သမၼတႀကီးမွာ ရွမ္းျပည္နယ္မွ ေညာင္ေ႐ႊေစာ္ဘြား 'စပ္ေ႐ႊသိုက္' ျဖစ္သည္။ ထိုေနာက္ဆံုးခ်ိန္တြင္က်မွ ၃ ဦးသာလွ်င္ တသက္တကြၽန္း ေထာင္ဒဏ္၊ တနည္းအားျဖင့္ အႏွစ္ ၂၀ ေထာင္ဒဏ္သို႔ အျပစ္ဒဏ္ ေလွ်ာ့ေပါ့ျခင္း ခံၾကရသည္။ ၎တို႔မွာ ဂ်စ္ကားေမာင္းသူ သုခ၊ လူသတ္သမားမ်ား အတြင္းဝန္႐ံုးသို႔ ေရာက္မလာမီ ႀကိဳတင္ ေထာက္လွမ္းရသူ ခင္ေမာင္ရင္ႏွင့္ လူသတ္သမားမ်ား ထြက္ေျပး လြတ္ေျမာက္ရာလမ္းကို ေျခာက္လံုးျပဴး တလက္ျဖင့္ ေစာင္ၾကပ္ခဲ့ရသူ ေမာင္နီတို႔ ျဖစ္ၾကသည္။ က်န္ေသာသူ အားလံုးမွာ ႀကိဳးေပး ခံရသည္။


ထိုသို႔ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလ ၃၀ ရက္ေန႔ အထူးခံု႐ံုးေတာ္က စီရင္ခ်က္ကို ဖတ္ၾကားသည့္ အခ်ိန္တြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ေ႐ႊတိဂံုဘုရားလမ္းေပၚရွိ ဂ်ဴဗလီခန္းမ၌ ႏိုင္ငံေတာ္ ဈာပန အျဖစ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ အျခား လုပ္ၾကံျခင္း ခံရသူမ်ား၏ ႐ုပ္အေလာင္းမ်ားမွာ လဲေလ်ာင္းလ်က္ ရွိေနဆဲပင္။


အာဇာနည္တို႔၏ ႐ုပ္အေလာင္းမ်ားအား ျပည္သူလူထု တရပ္လံုး ဂါရဝျပဳရန္ ဂ်ဴဗလီေဟာတြင္ ၉ လၾကာ ထားခဲ့ၿပီးေနာက္ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္၊ ဧၿပီလ ၁၁ ရက္ေန႔တြင္ ႐ုပ္အေလာင္းမ်ား ပါရွိသည့္ ေခါင္းမ်ားကို ဂ်ဴဗလီခန္းမမွ ေ႐ႊတိဂံု ေစတီေတာ္၏ ေျမာက္ဘက္ အသစ္ ေဆာက္လုပ္လိုက္ေသာ အာဇာနည္ ဗိမာန္သို႔ ေနာက္ဆံုးခရီး အျဖစ္ သယ္ေဆာင္ သြားခဲ့သည္။ အၿမဲတမ္း တပ္မေတာ္သားမ်ားက ခရီးစဥ္ တေလွ်ာက္ ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္လ်က္ လိုက္ပါလာေသာ ဈာပန ယာဥ္တန္းသည္ ေ႐ႊတိဂံု ဘုရားလမ္း အတိုင္း တက္ေရာက္လာခဲ့သည္။ အာဇာနည္ႀကီးမ်ား၏ မွန္ေဘာင္သြင္း ဓာတ္ပံုႀကီးမ်ားကို ခ်ိတ္ဆြဲ၊ ဖံုးအုပ္ထားေသာ ေခါင္းမ်ားကို အမိုးဖြင့္ ထရပ္ကားမ်ား၊ ဂ်စ္ကားမ်ားျဖင့္ သယ္ေဆာင္ လာခဲ့ၾကသည္။ ျပည္သူလူထု ၅ သိန္းေက်ာ္ လိုက္ပါလာခဲ့ေသာ ယာဥ္တန္းသည္ ေ႐ႊတိဂံု ေစတီေတာ္၏ ေတာင္ဘက္ ေစာင္းတန္းဘက္ဆီသို႔ ျဖည္းညင္းစြာ ေ႐ြ႕လ်ားလာခဲ့သည္။ ဦးေအာင္ဆန္းအား သူတို႔၏ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး အျဖစ္ လည္းေကာင္း၊ အစစ္အမွန္ ေခါင္းေဆာင္ အျဖစ္ လည္းေကာင္း ခ်စ္ျမတ္ႏိုးၾကေသာ ျပည္သူ႔ရဲေဘာ္ တပ္ဖြဲ႕ဝင္မ်ားသည္ နံေဘးဝဲယာမွ ခရီးစဥ္ တေလွ်ာက္လံုး ခ်ီတက္ လိုက္ပါလာခဲ့ၾကသည္။ ေ႐ႊတိဂံု ေစတီေတာ္ျမတ္ႀကီးကို လက္ဝဲရစ္ တဝက္ပတ္ၿပီးေနာက္ ဈာပနယာဥ္တန္းသည္ အာဇာနည္ ဗိမာန္သစ္ဆီသို႔ ဆိုက္ေရာက္လာခဲ့သည္။ ေနာက္ဆံုးတြင္ကား အာဇာနည္ ေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ား၏ ႐ုပ္အေလာင္းမ်ားမွာ ထိုေနရာ၌ နားခဲ့ၾကေလၿပီ …။


ထိုလုပ္ၾကံမႈႀကီးသည္ ထုိအခ်ိန္က ျမန္မာေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား အ႐ုိးခံ ယံုၾကည္ၾကသကဲ့သို႔ ဦးေအာင္ဆန္းအား ဖယ္ရွား၍ သူတို႔ လက္ေဝကို ခံၿပီး သူတို႔အား မလွန္မည့္သူ တဦးအား အစားထုိးႏုိင္ရန္ လန္ဒန္ရွိ အာဏာပိုင္ ရပ္ကြက္မ်ားမွ စီမံသည့္ ပူးေပါင္း ၾကံစည္မႈတရပ္ ျဖစ္ပါသလား။ သို႔မဟုတ္ပါက ဗီဗီယန္း၊ ဒိန္း၊ ယမ္းႏွင့္ မိုးတို႔လို လူမ်ဳိးမ်ားသည္ ပုဂၢလိက လက္နက္ ေမွာင္ခိုသမားမ်ားႏွင့္ မိမိတို႔ ဘာသာ စြန္႔စြန္႔စားစား လုပ္လိုသူမ်ားသာ ျဖစ္ၾကပါသလား။ ထို႔အျပင္ 'ဘင္ဂေလ' ဆိုသူမွာ အတိအက် မည္သူမည္ဝါ ျဖစ္ပါသနည္း။ ဦးေစာႏွင့္ သူ၏ လက္ပါးေစမ်ားကို ဖမ္းဆီးျခင္း၊ ႐ံုးတင္ စစ္ေဆးျခင္းမ်ားသည္ မည္မွ်ေလာက္ ေသေသသပ္သပ္၊ စနစ္တက်ႏွင့္ ကြၽမ္းက်င္ လိမၼာစြာ ေဆာင္႐ြက္ခဲ့သည္ ျဖစ္ေစကာမူ ယင္းအမႈႀကီး တခုလံုးသည္ မ်က္စိတဆံုး ျမင္ႏိုင္ေလာက္႐ံုထက္ အဆေပါင္းမ်ားစြာ ပိုမို႐ႈပ္ေထြး ပတ္သက္မႈမ်ား ရွိႏိုင္ခဲ့ေပလိမ့္မည္ …. .…။

သူတို႔ ဘယ္သူေတြလဲ

ဘင္ဂေလ၊ ဂြၽန္စတ်ဴးဝပ္ (Bingley, John Stewart) ၁၈၉၉ ခုႏွစ္တြင္ ေမြးဖြားခဲ့သည္။ (၁၉၄၆-၄၇) ခုႏွစ္မ်ား အတြင္း ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ၿဗိတိသွ်ေကာင္စီ (British Council) ၏ ကိုယ္စားလွယ္ အျဖစ္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၌ ေနထုိင္ခဲ့သည္။ ဦးေစာက အင္းစိန္ေထာင္ထဲမွ စာအခ်ိဳ႕ သူ႔ထံ ေရးသားၿပီး ေငြေတာင္းခံခဲ့သည္။ ေထာက္လွမ္းေရး လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ သူ ပါဝင္ ပတ္သက္ေနသည္ဟု သခင္ႏု၊ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းႏွင့္ အခ်ိဳ႕ ပုဂၢိဳလ္မ်ားက အႀကီးအက်ယ္ သံသယ ျဖစ္ၾကသည္။ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာလ ၄ ရက္ေန႔တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ အေလာသုံးဆယ္ ထြက္ခြာ သြားခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ပိုင္း သူ႔ ကံၾကမၼာႏွင့္သူ မည္သည့္ အရပ္ေဒသသို႔ ေရာက္သြားၿပီး မည္သို႔ မည္ပံု ျဖစ္ပ်က္ခဲ့သည္မ်ားမွာမူ မည္သူမွ် မသိႏိုင္ေတာ့ေသာ လွ်ဳိ႕ဝွက္ ဆန္းၾကယ္မႈပင္ ျဖစ္ေနေပေတာ့သည္။ ၁၉၇၉ ခုႏွစ္တြင္ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံ၊ ဆေရး (Surrey) နယ္တြင္ ကြယ္လြန္သြားသည္။ မစၥတာ ဘင္ဂေလ၏ ကုိယ္ကာယမွာ ထူးထူးျခားျခား အရပ္ရွည္ျခင္း မရွိေခ်။ သုိ႔ေသာ္လည္း မ်က္ႏွာရွည္ရွည္ႏွင့္ ပိန္ပိန္ပါးပါး ျဖစ္သည္။

ကနဦး သိရွိရေသာ အေထာက္အထားမ်ားက ဘင္ဂေလႏွင့္ ဦးေစာသည္ ဆက္ဆံေရး အလြန္ေကာင္းခဲ့ေၾကာင္း ျပဆိုေနသည္။ ဦးေစာသည္ ၾသဂုတ္လ ၂၂ ႏွင့္ ၂၃ ရက္ေန႔ အထိ ေန႔စြဲမ်ား တပ္ထားေသာ စာႏွစ္ေစာင္ ဘင္ဂေလထံ ေရးခဲ့သည္။ သူသည္ ေငြ ထပ္မံ ေတာင္းဆိုလိုက္ၿပီး ကပၸတိန္ ဗီဗီယန္းဟု ယူဆသူ တဦးကိုလည္း 'VV' (ဗြီဗီြ) ဟု စာထဲတြင္ ရည္ၫႊန္း ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ ထိုစာမ်ားက သူ႔လြတ္ေျမာက္ေရး ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ကို ေျပာဆိုခဲ့႐ံု သာမက ျပည္တြင္းႏွင့္ ျပည္ပ ႏိုင္ငံတကာရွိ ႐ုိက္ခတ္မႈမ်ား ျဖစ္သြားေစႏုိင္ေသာ ထုတ္ေဖာ္မႈမ်ား ျပဳလုပ္မည့္ ၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ားပင္လွ်င္ ပါရွိလာခဲ့သည္။ ဦးေစာက စာသယ္ေဆာင္လာသူကို ယံုၾကည္ စိတ္ခ်ရေၾကာင္းလည္း ဘင္ဂေလကို အာမခံခ်က္ ေပးထားသည္။


ဂဠဳန္ဦးေစာသည္ ေထာင္ထဲေရာက္ခါစ ေစာေစာပိုင္း ရက္မ်ားတြင္ သူႏွင့္ တေထာင္ထဲ ရွိေနေသာ အတူ စြပ္စြဲခံရသူမ်ားအား ဆက္သြယ္၍ သူ႔ဘက္တြင္ ဘုရင္ခံေဟာင္း သံုးဦးႏွင့္ အဂၤလန္ရွိ ဝန္ႀကီးေဟာင္း အမ်ားအျပား ရွိေနသည့္ အတြက္ စိုးရိမ္စရာ မရွိေၾကာင္း ေျပာဆိုခဲ့သည္။ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ၾသဇာတိကၠမ အလြန္ရွိၿပီး သူတို႔အေပၚ ဒုကၡမေရာက္ေအာင္ ၾကည့္႐ႈမည့္ ျမန္မာျပည္ရွိ အရပ္ျမင့္ျမင့္ႏွင့္ မိတ္ေဆြ အေၾကာင္း ဦးေစာက ေဖာ္ျပလာခဲ့သည္။ သူ၏ စာတေစာင္တြင္ ဗီဗီယန္းအား ၎အရပ္ျမင့္ျမင့္ မိတ္ေဆြ အေၾကာင္း ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ ဗီဗီယန္းက ၎၏ ျပန္စာတြင္ ေလာေလာဆယ္၌ ယင္း အရပ္ျမင့္ျမင့္ႏွင့္ မိတ္ေဆြအား အမႈထဲ ဆြဲမသြင္းရန္ (ထပ္မံ - မသြင္းရန္) အၾကံေပးခဲ့သည္ဟု ဆုိပါသည္။


ေဒၚမန္စမစ္၊ ဆာ ရီဂ်င္နယ္ ဟ်ဴး (Dorman-Smith, Sir Reginald Hugh)၊ ၁၈၉၉ ခုႏွစ္တြင္ ေမြးဖြားခဲ့ၿပီး (၁၉၃၅-၄၁) ခုႏွစ္မ်ားတြင္ ကြန္ဆာေဗးတစ္ (Conservative MP) အမတ္ ျဖစ္ခဲ့၍၊ ၿဗိတိသွ် ဝန္ႀကီးအဖြဲ႕ အေတာ္မ်ားမ်ားတြင္ ဝန္ႀကီး အဖြဲ႕ဝင္ အျဖစ္ လည္းေကာင္း တာဝန္ ယူခဲ့ဖူးသည္။ (၁၉၄၁-၄၆) ခုႏွစ္မ်ား အတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဘုရင္ခံ တဦး ျဖစ္ကာ ဦးေစာႏွင့္လည္း မ်ားစြာ အကြၽမ္းဝင္သူ တဦး ျဖစ္သည္။ ထိုေနာက္ ၿဗိတိသွ် အမ်ဳိးသားေရး ျပည္သူ႔ ဝန္ထမ္းသို႔ ျပန္မဝင္ေသာ္လည္း ဟန္႔႐ႈိင္းယားနယ္ တာဝန္ယူရေသာ အဆင့္ျမင့္ရဲမွဴး (High Sheriff of Hampshire) ႏွင့္ ေျပၿငိမ္းေရး တာဝန္ခံ (JP) အလုပ္မ်ား လုပ္ကိုင္ခဲ့သည္။ ၁၉၇၇ ခုႏွစ္တြင္ ကြယ္လြန္သြားခဲ့သည္။


၁၉၄၁ ခုႏွစ္တြင္ ဆာရဲလ္ဂ်ီနယ္ ေဒၚမန္စမစ္ (Sir Reginal Dorman-Smith) သည့္ ဆာအာခ်ီေဘာ ေကာ့ခ္ရိန္း (Sir Archibald Cochrane) ၏ ျမန္မာျပည္ ဘုရင္ခံ ေနရာကို ဆက္ခံေသာအခါ ဦးေစာႏွင့္ အဆင့္ျမင့္ ကြန္ဆာေဗးတစ္ ၿဗိတိသွ် အာဏာပိုင္တို႔ ဆက္ႏြယ္မႈမွာ ပိုမို ခိုင္မာသြားေလသည္။ ဆာရဲလ္ဂ်ီနယ္မွာ အသက္ ၄၂ ႏွစ္သာ ရွိေသးၿပီး ဦးေစာထက္ တႏွစ္ခန္႔သာ ႀကီးေလသည္။ မၾကာျမင့္မီ သူတို႔ ႏွစ္ဦးသည္ တကယ့္ မိတ္ရင္းေဆြရင္းမ်ား ျဖစ္သြားၾကေလသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ၁၉၄၁ ခုႏွစ္တြင္ က်င္းပရမည္ ျဖစ္ေသာ အေထြေထြ ေ႐ြးေကာက္ပြဲကို ေ႐ႊ႕ဆိုင္းလိုက္ျခင္းျဖင့္ ဆာရဲလ္ဂ်ီနယ္က သူ၏ လုပ္ပိုင္ခြင့္ အရ ဦးေစာ၏ သက္တမ္းကို ေနာက္ထပ္ ၅ ႏွစ္ သက္တမ္း တခုသို႔ တိုးေပးလိုက္ေလသည္။ ထုိ႔ေနာက္ ဦးေစာကို 'ဆာဝင္စတန္ ခ်ာခ်ီ' (Sir Winston Churchill) အျပင္ အျခား ၿဗိတိသွ် ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆံု ေဆြးေႏြးရန္ အတြက္ လန္ဒန္သို႔ ဖိတ္ေခၚခြင့္ ျပဳလိုက္ေလသည္။

ထို႔အျပင္ ဒုတိယ ကမာၻစစ္ႀကီး ၿပီးေနာက္ ဂဠဳန္ဦးေစာအား ျမန္မာႏိုင္ငံေရး ေလာကသို႔ ျပန္လည္ ေခၚယူၿပီး ေနရာေပးခဲ့သူ ျဖစ္သည္။ ထိုအေၾကာင္းႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ဘုရင္ခံ၏ ကိုယ္ရံေတာ္ အဲရစ္ ဘက္တာစဘီ (Eric Battersby) (ေအဒီစီ ၁၉၄၂) အား ဘီဘီစီ (၂) တီဗြီ အစီအစဥ္ [ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း လုပ္ၾကံခံရသည့္ အႏွစ္ (၅၀) ေျမာက္ အျဖစ္ "ေအာင္ဆန္းကုိ အမွန္တကယ္ ဘယ္သူသတ္သလဲ" မွတ္တမ္း ႐ုပ္ရွင္ကုိ ႐ုိက္ကူးၿပီး ဘီဘီစီ (၂) တီဗြီမွာ ၁၉၉၇ ခု၊ ဇူလိုင္လ ၁၉ ရက္တြင္ ၿဗိတိန္၌ ထုတ္လႊင့္ ျပသခဲ့ေသာ တင္ဆက္မႈ] က ေတြ႕ဆံု ေမးျမန္းရာမွာ၊ "ဦးေအာင္ဆန္း၏ အစြန္းေရာက္ အယူအဆမ်ား စြန္႔လႊတ္ သြားေစရန္ ဦးေစာက လႊမ္းမိုး လုပ္ေဆာင္ႏိုင္လိမ့္မည္ ဟူေသာ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ႏွင့္ (ဆာေဒၚမန္စမစ္က) ကြၽႏု္ပ္အား (ဦးေစာကို ျပန္ေခၚလာရန္) ေစလႊတ္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာ သက္သက္မဲ့ ႐ူးတာပါ၊ ဒါဟာ လြယ္လြယ္ေလး ဘယ္ျဖစ္ႏိုင္မလဲ။ ဦးေစာဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ၾသဇာအာဏာ မရွိေတာ့ပါဘူး၊ ဦးေအာင္ဆန္းကသာ ခ်ဳပ္ကိုင္ထားတာပါ" ဟု ေျပာျပသည္။


ထို႔အျပင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ ႏိုင္ငံ့ ေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ား လုပ္ၾကံမႈျဖင့္ ဂဠဳန္ေစာႏွင့္ အေပါင္းပါမ်ားကို တရားစြဲေနစဥ္မွာ၊ "ဆာေဒၚမန္စမစ္ကေတာ့ ေနာင္တမရေသးဘဲ ေနာက္မွ မိတ္ေဆြ တဦးစီ စာေရးလိုက္တာက က်ဳပ္တို႔က ေအာင္ဆန္းရဲ႕ သူေလာက္ အေရးမပါတဲ့ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ေတြကို ဆြဲႀကိဳး ခ်ၿပီးသားပဲ။ ဒါေၾကာင့္ သူက ဘယ္အေၾကာင္းေၾကာင့္ ဂ်ဴရီေရွ႕မွာ အခြင့္အလမ္း မယူႏုိင္သလဲ ဆိုတာ က်ဳပ္ နားမလည္ႏုိင္ဘူး။ သူ႔ကို ေသစားေသေစ စီရင္ခ်က္ခ်ရင္ က်ဳပ္တို႔က သနားက႐ုဏာ ေပးဖို႔ ေသခ်ာမွာေပါ့။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီလို အေျခအေနေပၚမွသာ အေရးယူႏုိင္မွာ" ဟု လူေတြ႕ ေမးျမန္းခံရသူ အဲရစ္၊ ဘက္တာစဘီက ျပန္ေျပာင္း ေျပာျပသြားသည္။


သို႔ေသာ္လည္း ဦးေစာႏွင့္ သူ႔လူ ၈ ေယာက္ တရား႐ံုးတင္သည့္ အခ်ိန္မွာ ေဒၚမန္စမစ္က သူ႔မိတ္ေဆြကို တရားခံဘက္မွ သက္ေသခံရန္ ကမ္းလွမ္းခဲ့ေသာ္လည္း ၿဗိတိသွ် အစိုးရက အဟန္႔အတား လုပ္ခဲ့ရသည္။ ထုိ႔အျပင္ ဦးေစာအား ေသစားေသေစ အစီရင္ေပးသည့္ အခ်ိန္မွာလည္း ေဒၚမန္စမစ္က ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ သမၼတႀကီးထံ ဦးေစာအား သနားညႇာတာမႈ ေပးရန္ ဝင္ေရာက္ စြက္ဖက္ခဲ့ေသးသည္။


ဘီဘီစီ (၂) တီဗြီ အစီအစဥ္မွာပဲ၊ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္၊ ေမလအတြင္း ႀကိဳးေပးတဲ့ေန႔က ရန္ကုန္မွာ ရွိတဲ့ ၿဗိတိန္ သံအမတ္က ဝိႈက္ေဟာသုိ႔ လွ်ဳိ႕ဝွက္ ေၾကးနန္းစာ တေစာင္ ေရးခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီ ေၾကးနန္းစာဟာ ႏွစ္ေပါင္း ၅၀ ခန္႔ မေပါက္ၾကားသင့္သည့္စာ အျဖစ္ ထိန္းသိမ္းထား ခံခဲ့ရပါတယ္။ လအနည္းငယ္ အၾကာမွာ ႏုိင္ငံျခားေရး႐ုံးက ဒီအစီအစဥ္ရဲ႕ သုေတသနမွဴးထံ ၎စာအား ထုတ္ေပးရန္ ဆုံးျဖတ္ခဲ့ပါတယ္။ ယင္းေၾကးနန္းစာက ရဲအႀကီးအကဲက သံအမတ္ကုိ ေျပာျပခ်က္အား ထုတ္ေဖာ္ထားပါတယ္။


"လုပ္ၾကံ သတ္ျဖတ္မႈမွာ ၿဗိတိသွ်တုိ႔ ပူးေပါင္း ၾကံစည္မႈ ရွိတယ္ ဆုိတာ က်ေနာ္တုိ႔ တကယ့္ကုိ ယုံၾကည္ေနေၾကာင္း။ ရဲအႀကီးအကဲက ဆာရယ္ဂ်ီနယ္ ေဒၚမန္စမစ္ကုိ သံသယရွိသူ အျဖစ္ ေထာက္ျပခဲ့ေၾကာင္း။ ၾကားအတြင္း လႈပ္ရွားသူမွာ ရန္ကုန္ရွိ ၿဗိတိသွ် ေကာင္စီမွ ဘင္ဂေလ (Bingley) ဟု ေခၚသည့္ လူျဖစ္သည္ဟု သူ ယုံၾကည္ေၾကာင္း" တင္ဆက္သြားသည္။


ဒိန္း၊ ဗိုလ္မွဴး ပီတာအားနက္ လန္႔စ္ေလာ့ (Daine, Major Peter Ernest Lancelot)၊ ၁၉၂၃ ခုႏွစ္တြင္ ေမြးဖြားခဲ့သည္။ အိႏၵိယ အခ်က္ျပ ဆက္သြယ္ေရးတပ္၌ ၁၉၄၄ မွ စတင္၍ အရာရွိ အဆင့္ကို ရရွိခဲ့သည္။ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္တြင္ ဗမာ့ စစ္ဦးစီးဌာနခ်ဳပ္ ေထာက္လွမ္းေရးတပ္၌ တာဝန္ ထမ္းေဆာင္လ်က္၊ မဂၤလာဒုံ ေျမာက္ဘက္ရွိ ပင္မ ခဲယမ္းမီး ေက်ာက္တိုက္၏ တပ္မွဴးလည္း ျဖစ္သည္။ ဦးေစာ တပည့္မ်ား ထုတ္ယူသြားေသာ လက္နက္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ သူ႔အား ဖမ္းဆီးျခင္း မရွိ။


မိုး၊ ဗိုလ္မွဴး ေဂ်၊ ေအ၊ (Moore, Major J.A.)၊ ၁၉၀၈ ခုႏွစ္တြင္ ေမြးဖြားသည္။ အိႏၵိယ တပ္မေတာ္၏ လက္နက္ႀကီးတပ္မွ အရာရွိ တဦးျဖစ္ၿပီး၊ ဗိုလ္တေထာင္ရွိ ပင္မ ခဲယမ္းမီးေက်ာက္တိုက္၏ တပ္မွဴးျဖစ္ပါလ်က္ ဦးေစာ တပည့္မ်ား ထုတ္ယူသြားသည့္ လက္နက္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ သူ႔ကို ဖမ္းဆီးခဲ့ေသာ္လည္း ျပစ္ဒဏ္ က်ခံရျခင္း မရွိ။


ဗီဗီယန္း၊ ကပၸတိန္ ေဒးဗစ္ (Vivian, Captain David)၊ ၁၉၃၂ ခုႏွစ္တြင္ စတင္ အရာရွိ ျဖစ္လာသည္။ အိႏၵိယ တပ္မေတာ္မွ ျမန္မာ လက္နက္ကိုင္ ပုလိပ္ တပ္ဖြဲ႕သို႔ လက္နက္ အၾကံေပး ပုဂၢိဳလ္အျဖစ္ ေဆာင္႐ြက္ရန္ လႊဲေျပာင္းျခင္း ခံရလ်က္၊ ဇူလိုင္လ ၂၀ ရက္တြင္ အဖမ္းခံရၿပီး လက္နက္မ်ား ေရာင္းခ်မႈျဖင့္ စဲြခ်က္ တင္ခံရသည္။ ေထာင္ဒဏ္ ၅ ႏွစ္ႏွင့္ ႐ူပီး ငါးေထာင္ ေငြဒဏ္၊ ၂ ခု ပူးတြဲ အျပစ္ေပး ခံရသည္။ သို႔ေသာ္ ၁၉၄၉ ခုႏွစ္၊ အင္းစိန္ကို ကရင္ လက္နက္ကိုင္ သူပုန္တပ္မ်ား သိမ္းပိုက္ရာတြင္ လြတ္ေျမာက္ခဲ့သျဖင့္ ကရင့္ ေတာ္လွန္ေရးသမားမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ အလယ္႐ုိးမမွ တဆင့္ အေရွ႕႐ုိးမ ေတာတြင္း လက္နက္ကိုင္ ကရင္စခန္းမ်ားသို႔ ေရာက္သြားရာမွ ၁၉၅၀ ခုႏွစ္၊ ၾသဂုတ္လတြင္ ထိုင္းနယ္စပ္ အနီးရွိ ေကာ့ကရိတ္ နယ္ေျမအတြင္း လယ္တဲတခု၌ ကရင့္ ေတာ္လွန္ေရး ေခါင္းေဆာင္ ေစာဘဦးႀကီးႏွင့္ အတူ ေခတၲ စခန္းခ်ေနခိုက္ ဗမာ့ တပ္မေတာ္ႏွင့္ တိုက္ပဲြျဖစ္ကာ အသတ္ခံရသည္ဟု ျမန္မာ အာဏာပိုင္မ်ားက ယူဆခဲ့ေသာ္ျငားလည္း အမွန္စင္စစ္ ထိုေန႔က ထုိေနရာတြင္ သူမရွိခဲ့ပါ။ ၁၉၅၀ ႏွစ္လယ္ ခန္႔၌ ထိုင္းႏိုင္ငံမွတဆင့္ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံသို႔ ျပန္သြားသည့္ အခ်ိန္အထိ သူသည္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ကရင္ ေတာ္လွန္ေရးသမားမ်ားႏွင့္ လြတ္ေျမာက္ နယ္ေျမမ်ား အတြင္း ေနထိုင္ခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ ၁၉၈၀ ခုႏွစ္ အတြင္း ေဝလနယ္၊ ဆြမ္စီးၿမိဳ႕တြင္ ကြယ္လြန္ သြားခဲ့သည္။


ကပၸတိန္ ဗီဗီယန္း၏ ေျဖာင့္ဆိုခ်က္ တခု၊ "သူဤသို႔ ျဖစ္ရျခင္းမွာ သူတို႔က ကေလာၿမိဳ႕ တပ္စခန္း အနီး စစ္သားမ်ား စီးနင္းလာေသာ ရထားတစင္းကို ၁၉၄၇ ခုႏွစ္၊ ဧၿပီလအတြင္း မိုင္းဗံုးျဖင့္ ေဖာက္ခြဲခံရသျဖင့္ သူ႔ ရဲေဘာ္ အေတာ္မ်ားမ်ား အသက္ဆံုး႐ႈံးရသည့္ အေၾကာင္းကို တရားသူႀကီး ဦးေသာင္းစိန္ (အက်ဥ္းဦးစီးဌာန မင္းႀကီး) အား ေနာက္ေၾကာင္းလွန္၍ ဆက္လက္ ေျပာဆိုျပခဲ့သည္။ ဤသို႔ေသာ အေကာက္ၾကံ ဖ်က္ဆီးမႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ သံသယ ရွိခံရသူမ်ားမွာ 'ျပည္သူ႔ ရဲေဘာ္' တပ္ဖြဲ႕ဝင္မ်ား ျဖစ္ၾကၿပီး ထိုျပည္သူ႔ရဲေဘာ္ တပ္ဖြဲ႕မွာ တကယ္တမ္းအားျဖင့္ ဦးေအာင္ဆန္း၏ ကိုယ္ပုိင္ ျပည္သူ႔စစ္ အဖြဲ႕ ျဖစ္ေလသည္။ ေသဆံုးသူ၊ ဒဏ္ရာရသူ စစ္သားမ်ားမွာ ေဝလ ရဲဂ်ီးမဲင့္၏ တပ္ရင္း (၂)၊ တပ္ခြဲ (က) မွ ျဖစ္ၾကၿပီး ေဝလနယ္သား ျဖစ္သူ ဗီဗီယန္း အေနျဖင့္ ယင္းအျဖစ္အပ်က္ အတြက္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း အေပၚ၌ ခါးခါးသီးသီး နာၾကည္း ခံစားမိသည္ျဖစ္ရာ ေနာက္ဆံုး အက်ဳိးဆက္ အားျဖင့္ သူသည္ ဦးေအာင္ဆန္း၏ အဓိက ၿပိဳင္ဘက္ႀကီး ျဖစ္ေသာ ဦးေစာႏွင့္ မဟာမိတ္ ဖြဲ႕မိျခင္း ျဖစ္ေလေတာ့သည္။"

ထို႔အျပင္ ဗိုလ္တေထာင္ႏွင့္ အျခား လက္နက္ သိုေလွာင္႐ံုတို႔မွ လက္နက္မ်ား ရယူႏိုင္ေရး အတြက္ ရဲအဖြဲ႕၏ စာ႐ြက္စာတမ္း အတုမ်ား ျပဳလုပ္ေပး ခဲ့သူမွာလည္း ကပၸတိန္ ဗီဗီယန္း ျဖစ္သည္။


ကရင္ ေတာ္လွန္ေရး နယ္ေျမတြင္ ေနထုိင္စဥ္ ကာလ၌ ဤထူးဆန္းလွေသာ ၿဗိတိသွ် ကပၸတိန္ႏွင့္ နီးနီးကပ္ကပ္ ရွိခဲ့ၾကေသာ ကရင္ သူပုန္မ်ား အေနျဖင့္ သူ႔အား အၿမဲေငးငိုင္ကာ မိတ္ေဆြဖြဲ႕ရန္ ခက္ခဲေသာ လူတေယာက္ အျဖစ္ လည္းေကာင္း၊ ဦးေအာင္ဆန္း တို႔ကို႔ လုပ္ၾကံ သတ္ျဖတ္မႈႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ မည္သည့္ အေၾကာင္းအရာကိုမွ် ေျပာဆိုလိုစိတ္ အလွ်င္းမရွိသူ တဦး အျဖစ္ လည္းေကာင္း မွတ္မိ ေနၾကသည္။


ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း လုပ္ၾကံခံရသည့္ အႏွစ္ (၅၀) ေျမာက္ အျဖစ္ ဘီဘီစီ (၂) တီဗြီ အစီအစဥ္ တင္ဆက္သူက သူတုိ႔ သုေတသနျပဳ ေတြ႕ရွိခ်က္ေတြကို ေဖာ္ထုတ္ တင္ဆက္ရာမွာ၊ ဗိုလ္ႀကီး ေဒးဗစ္ဗီဗီယန္း (Vivian, Captain David) သည္ ကရင့္လႈပ္ရွားမႈတြင္ လည္းေကာင္း၊ ဦးေစာ၏ ပူးေပါင္း ၾကံစည္မႈတြင္ လည္းေကာင္း ပါဝင္ ပတ္သက္ေနသူ ေနာက္တဦး ျဖစ္သည္။ ၁၉၅၄ ခုႏွစ္တုိင္ေအာင္ ကရင္မ်ားႏွင့္ အတူ တုိက္ခိုက္ခဲ့ေသာ ေန႔ရက္ဟူေသာ သူ၏ ေန႔စဥ္ မွတ္တမ္းႏွင့္ ဂြၽန္ေမာ္ဂင္ (John Morgan) ဟူေသာ နာမည္ျဖင့္ အေထာက္အထားတုမ်ား အသုံးျပဳကာ ၁၉၅၅ ခုႏွစ္တြင္ ထုိင္းႏုိင္ငံမွ ၿဗိတိန္သုိ႔ သူျပန္လာခဲ့ျခင္းကုိ ဘီဘီစီမွ သုေတသနျပဳ သူမ်ားက ရွာေဖြ ေတြ႕ရိွခဲ့သည္။ ဗိုလ္ႀကီး ဗီဗီယန္ႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ မွတ္ခ်က္မ်ား ႏုိင္ငံျခားေရး႐ုံးမွ ဖုိင္တြဲမ်ားမွာ အဖ်က္အဆီး ခံရပုံရသည္။ ဘန္ေကာက္ရွိ ၿဗိတိသွ် သံ႐ုံးက "သူသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ေထာင္က်ခံရမႈမွ ေရွာင္ေျပးလာခဲ့ေၾကာင္း သိရွိခဲ့သည္" ဟူေသာ အခ်က္ကုိ အၫႊန္းဇယား တခုက ျပသခဲ့သည္။ ေစာေစာပုိင္းက ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ေထာင္က်ခဲ့စဥ္က "ၿဗိတိန္က တစုံတေယာက္က က်ေနာ့္ကုိ ဖယ္ရွားခ်င္ေနတယ္။ စကားေျပာခြင့္လဲ မေပးခဲ့ဘူး။ အခ်က္အလက္ေတြကုိ က်ေနာ္ ေျပာလုိက္ရရင္ အထူးသျဖင့္ ၿဗိတိသွ်ေတြနဲ႔ ျမန္မာေတြ အၾကား အႀကီးအက်ယ္ ဆူပြက္ကုန္လိမ့္မယ္" ဟု သူက ၿဗိတိသွ် အာဏာပုိင္မ်ားကုိ ေျပာဆုိခဲ့သည္။


ယမ္း၊ ဗိုလ္မွဴး စီဟင္နရီ (Young, Major C. Henry)၊ အိႏၵိယ တပ္မေတာ္ လွ်ပ္စစ္ႏွင့္ စက္မႈ အင္ဂ်င္နီယာ အလုပ္႐ုံတပ္ခဲြ၏ တပ္မွဴး တဦးျဖစ္၍ ဦးေစာကို လက္နက္ ေပးကမ္းခဲ့မႈျဖင့္ ၁၉၄၇ ခု၊ ၾသဂုတ္လ ၂၄ ရက္ေန႔တြင္ အဖမ္းခံရၿပီး၊ ေထာင္ဒဏ္ ၂ ႏွစ္ အျပစ္ေပးခံရေသာ္လည္း အသနားခံစာ တင္သျဖင့္ လႊတ္ေပးခဲ့သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ခ်က္ခ်င္း ထြက္ခြာ သြားခဲ့ပါသည္။


စစ္ေဆး ေမးျမန္းရာတြင္ သူႏွင့္ ဦးေစာ ဆက္ႏြယ္မႈ ရွိေနသည္ကို ေမဂ်ာ ယမ္းက အလြယ္တကူပင္ ဝန္ခံခဲ့သည္။ ဂဠဳန္တပ္၏ အႀကီးအကဲ ျဖစ္ေသာ ဦးေစာႏွင့္ အင္းလ်ားကန္ျခားလ်က္ သူ ေနထုိင္ခဲ့သည္။ ဦးေစာသည္ ေမဂ်ာ ယမ္းႏွင့္ အခ်ိန္ အေတာ္ၾကာၾကာႀကီး နီးနီးကပ္ကပ္ ဆက္သြယ္မႈ ရွိခဲ့သည္။ တခ်ိန္တြင္ ေအဒီလမ္းရွိ သူ႔ ေနအိမ္၌ က်င္းပေသာ ပါတီပြဲသို႔ ယင္းၿဗိတိသွ် အရာရွိ တက္ေရာက္ခဲ့ဖူးသည္။ ထုိပါတီပြဲသို႔ ဗီဗီ ယန္းလည္း ေရာက္ရွိခဲ့သည္။ ထိုပါတီပြဲ၌ ဦးေစာႏွင့္ ၿဗိတိသွ် ေကာင္စီမွ 'ဘင္ဂေလ' ဆိုသူကို ေမဂ်ာယမ္းက မိတ္ဆက္ေပးခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ထုိသို႔ ေတြ႕ဆံုရာတြင္ ဘင္ဂေလက ဦးေစာကို "က်ေနာ္တို႔ ခင္ဗ်ားကို အျပည့္အဝ ကူညီဖို႔ ျပင္ဆင္ထားၿပီးပါၿပီ" ဟု အသံက်ယ္ႀကီးျဖင့္ အာမခံခ်က္ ေပးခဲ့ေၾကာင္း ယမ္းက ေျပာဆိုခဲ့သည္။


ဦးထြန္းလွေအာင္သည္ ဗီဗီယန္းထံ ဦးေစာက ေပးပို႔ေသာ လွ်ဳိ႕ဝွက္ သေကၤတျဖင့္ ေရးထားသည့္ မိတၲဴမ်ားကို ၿဗိတိသွ် ေမဂ်ာအား ျပလိုက္သည္။ ေမဂ်ာယမ္းသည္ အံ့ၾသေလာက္ေအာင္ပင္ ဤလွ်ဳိ႕ဝွက္ ဆန္းၾကယ္မႈကို ေျဖရွင္း ျပေတာ့သည္။


♦ 'တေစၽက ညတိုင္း ေထာ့နင္း ေထာ့နင္း ျဖစ္ေနသည္' - ေမဂ်ာယမ္းက သူ႔အိမ္မွာ ေထာ့နင္း ေထာ့နင္း ျဖစ္ေနေသာ တေစၽ အေျခာက္ခံရသည္ဟု နာမည္ႀကီးေနေၾကာင္း ရွင္းျပသည္။


♦ 'ငွက္ေပ်ာသီးအစိမ္းနဲ႔ ဧည့္ခံ' - ဦးေစာ၏ ပါတီပြဲတြင္ တည္ခင္း ဧည့္ခံေသာ ငွက္ေပ်ာသီး အမ်ဳိးအစား ျဖစ္သည့္ အစိမ္းေရာင္ သီးေမႊး ငွက္ေပ်ာသီး အရွည္မ်ားကို ဆိုလုိျခင္း ျဖစ္သည္။


♦ 'သံပုရာရည္မွာ ေဒးဗစ္၏ အခ်စ္ဆံုး' သည္ ေဒးဗစ္မွာ အျခားသူ မဟုတ္ဘဲ ၿဗိတိသွ် ေမဂ်ာ၏ သားအငယ္ ျဖစ္သည္။ သူသည္ သံပုရာရည္ကို ႀကိဳက္ႏွစ္သက္ၿပီး ပါတီပြဲမ်ားတြင္ ယင္းကိုသာ ႏွစ္ႏွစ္ၿခိဳက္ၿခိဳက္ ေသာက္သံုးသူ ျဖစ္သည္။


ကာတစ္၊ ဘင္နစ္, ဆာ ဖရက္ဒရစ္ ဟင္နရီ (ဒဲရက္) ေကစီ (Curtis- Bennett, Sir Frederick Henry (Derek) KC၊ ၁၉၀၄ ခုႏွစ္တြင္ ေမြးဖြားခဲ့သည္။ ဘုရင့္ ဥပေဒ အၾကံေပး ပုဂၢိဳလ္ျဖစ္၍ ရာဇဝတ္မႈခင္းမ်ားတြင္ ေအာင္ျမင္ ေက်ာ္ၾကားေသာ ၿဗိတိန္ႏုိင္ငံသား ေရွ႕ေန တဦးျဖစ္သည္။ အထူးခုံ႐ုံးေတာ္တြင္ တရားၿပိဳင္ရာ၌ သူ႔ကုိ ကာကြယ္ခုခံရန္ အႀကီးတန္း အၾကံေပး အျဖစ္ ဦးေစာက ငွားရမ္း ခန္႔အပ္ခဲ့သည္။ ၁၉၅၆ ခုႏွစ္၊ ဇူလုိင္လ ၂၃ ရက္ေန႔တြင္ သူေနထုိင္ရာ လန္ဒန္တုိက္ခန္းထဲတြင္ ေသဆုံးလ်က္ ရွိသည္ကုိ ေတြ႕ရသည္။ ရင္ခြဲ စစ္ေဆးသူ ဆရာဝန္က လြန္ခဲ့သည့္ ၄/၅ ရက္ကပင္ သူ ေသဆုံးၿပီး ျဖစ္သည္ဟု ထင္ျမင္ခ်က္ ေပးသည္။ သုိ႔ျဖစ္လွ်င္ သူေသဆုံးရက္သည္ နာမည္ဆုိးျဖင့္ ေက်ာ္ၾကားလ်က္ ေသဒဏ္ က်ခံခဲ့ရေသာ သူ၏ အမႈသည္ က်ဴးလြန္ခဲ့ေသာ ဇူလုိင္လ ၁၉ ရက္ အမႈ (၉) ႏွစ္ ျပည့္ေျမာက္သည့္ ေန႔ရက္ခန္႔တြင္ ျဖစ္ေနေပေတာ့သည္။


ဗာတန္န (စ္), ဘင္ဂ်မင္ရာေဖးရယ္ (Vertannes,Benjamin Raphael)၊၊ ယခင္က စစ္တပ္မွ ဗိုလ္ႀကီးတဦး ျဖစ္၍၊ ထို႔ေနာက္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ တရားလႊတ္ေတာ္တြင္ ေရွ႕ေန ျဖစ္လာၿပီး၊ ဦးေစာ အတြက္ ခုခံကာကြယ္ ေပးခဲ့သည့္ အငယ္တန္း ဥပေဒ အၾကံေပး ျဖစ္ခဲ့သည္။ မူလဇာတိ အားျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ျဖစ္ေသာ္လည္း လြတ္လပ္ေရး ရၿပီးသည့္ အခါ အၿငိမ္းစားယူ၍ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံသို႔ ေ႐ႊ႕ေျပာင္းသြားခဲ့သည္။

လွ်ိဳဝွက္ ဆန္းၾကယ္သည့္ ျဖစ္ရပ္မ်ားႏွင့္ လူပုဂၢိဳလ္မ်ား

ၿဗိတိသွ်တို႔ထံမွ အာဏာ လႊဲေျပာင္းယူေရး ႀကိဳးပမ္း ေနဆဲ ကာလ၌ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အရည္အခ်င္း အျမင့္မားဆံုး ေခါင္းေဆာင္မ်ားမွာ ႏိုင္ငံေတာ္ အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာ ရရွိၿပီး လြတ္လပ္ေရး မေၾကညာႏိုင္မီပင္ အသက္ဆံုး႐ႈံး သြားခဲ့ရသည့္ လူမသမာတုိ႔၏ အကြက္က်က် စီစဥ္ လုပ္ၾကံခဲ့မႈႀကီးတြင္ ႐ုံးေတာ္၏ ေနာက္ဆံုး စီရင္ခ်က္ထက္ ေက်ာ္လြန္ၿပီး ႀကိဳးပမ္းမိသူ အခ်ဳိ႕မွာ သက္ဆိုး မရွည္ၾကေပ။

တု(ခ္)၊ ေကာလင္း (Tooke, Colin)၊ ရန္ကုန္အနီးရွိ ဟံသာဝတီမွ ခ႐ိုင္ ရဲဝန္ေထာက္ေဟာင္း တဦး ျဖစ္သူသည္ ဤခံု႐ံုး၏ စစ္ေဆးမႈ ၿပီးသည့္ေနာက္ ဦးေစာ၏ အမႈကို လွ်ဳိ႕ဝွက္စြာ စတင္ စံုစမ္း ေထာက္လွမ္းခဲ့သည္။ တစံုတခု မွားယြင္းေနၿပီဟု သူထင္ခဲ့သည္။ တေန႔ သူအိမ္ျပန္ ေရာက္ေသာအခါ သူ႔ ဗမာအိမ္ေဖာ္က သူ႔အယ္လ္ေဇးရွင္း ေခြးႀကီးမွာ ေခြး႐ူး ျပန္ေနၿပီဟု ေျပာခဲ့သည္။ သို႔ျဖင့္ သူ႔ေခြးကို သူ ေသနတ္ျဖင့္ ပစ္သတ္လိုက္ရၿပီး၊ သူ႔ေခြးမွာ အနီးရွိ ျမစ္ကမ္းေဘးတြင္ လဲေသေနေလၿပီ။ တု (ခ္) မွာ ယံုၾကည္၍ မရႏိုင္ေအာင္ ျဖစ္ေနသည္။ ထံုးစံအားျဖင့္ ေခြး႐ူးျပန္ေရာဂါမွာ အခ်ိန္အတန္ၾကာ စတင္ ျဖစ္ပြားရၿမဲျဖစ္ၿပီး ထိုေန႔ နံနက္ကပင္ သူ႔ေခြးမွာ အေကာင္းပကတိ ျဖစ္ေနသည္ မဟုတ္ပါလား။ သို႔ျဖစ္၍ တု (ခ္) သည္ သူ႔ေခြး၏ ေခါင္းကို ျဖတ္ကာ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ တိရစာၧန္ကု ဆရာဝန္ထံ ယူသြားၿပီး စစ္ေဆးၾကည့္ရာ တိရစာၧန္ကု ဆရာဝန္က သူ႔ေခြးတြင္ ေခြး႐ူးျပန္ ေရာဂါ မရွိေၾကာင္း အတည္ျပဳခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ သူ႔အိမ္ကို ေဖာက္ထြင္းခံခဲ့ရၿပီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း လုပ္ၾကံခံရမႈႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ သူ၏ စာ႐ြက္စာတမ္း ဖိုင္တြဲမ်ား ေပ်ာက္ဆံုး သြားခဲ့ရျပန္သည္။ ရက္သတၲပတ္ အနည္းငယ္ ၾကာၿပီးေနာက္ အစာ အဆိပ္သင့္ၿပီး တု(ခ္) သည္ ေဆး႐ံုတြင္ ေသဆံုး သြားခဲ့ေလေတာ့သည္။


ဦးေစာ အမႈႏွင့္ ဆက္ႏြယ္လ်က္ အဆန္းတၾကယ္ ေသဆံုးခဲ့ရသူ ေနာက္တဦးမွာ ဦးတင္ထြဋ္ ျဖစ္သည္။ သူသည္ ဦးေအာင္ဆန္း၏ လံုးဝ ယံုၾကည္မႈကို ခံရေသာ တဦးတည္းေသာ ဗ်ဴ႐ုိကရက္ အရာရွိ ျဖစ္သည္။


ဦးတင္ထြဋ္၊ ၁၈၉၅ ခုႏွစ္တြင္ ေမြးဖြားသည္။ ဒါးလ္ဝစ္ခ်္ ေကာလိပ္ (Dulwich College) ႏွင့္ ကိန္းဘရစ္ တကၠသိုလ္ (Cambridge University) တို႔တြင္ ပညာ သင္ၾကားခဲ့သည္။ အိႏၵိယ ပဋိညာဥ္ခံဝန္ထမ္း (ICS) တဦးျဖစ္ၿပီး၊ ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္၏ ဒု-အဓိပတိ (Vice-Chancellor) ျဖစ္ခဲ့သည္။ ဒိုင္အာခီေခတ္ႏွင့္ (၉၁) ဌာနေခတ္မ်ား၌ ဝန္ႀကီးအဖြဲ႕ အေတာ္မ်ားမ်ားတြင္ အတြင္းဝန္ခ်ဳပ္ အျဖစ္ ေဆာင္႐ြက္ခဲ့သည္။ သူ၏ အစ္ကိုမွာ တရားလႊတ္ေတာ္ခ်ဳပ္၊ တရား ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဦးေက်ာ္ျမင့္ ျဖစ္သည္။


ျမန္မာျပည္ လြတ္လပ္ေရး ရရွိၿပီး ပထမဆံုး အစိုးရ အဖြဲ႕တြင္ ဦးတင္ထြဋ္သည္ ႏုိင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးအျဖစ္ ခန္႔အပ္ျခင္း ခံခဲ့ရသည္။ သို႔ေသာ္ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္၊ ၾသဂုတ္လတြင္ ႏုတ္ထြက္ခဲ့ၿပီး ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ ရာထူးျဖင့္ အရန္ လက္နက္ကိုင္တပ္မ်ား၏ စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ ျဖစ္သည္။ ႏုိင္ငံ့ ထိပ္တန္းအႀကီးတန္း ဝန္ထမ္းတဦးႏွင့္ အစုိးရ အဖြဲ႕ဝင္ ဝန္ႀကီး တဦးအား စစ္တပ္မွ ျမင့္မားလွေသာ ရာထူး တခုသုိ႔ ေပးအပ္ခံရျခင္းမွာ ထူးဆန္းေကာင္း ထူးဆန္း ေနေပလိမ့္မည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း သူ၏ အသက္ေမြး ဝမ္းေက်ာင္းမႈ ဘဝသည္ စစ္မႈထမ္း ဘဝမွ စတင္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္ကုိ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား မသိၾကေခ်။


သူသည္ အိႏၵိယရွိ အင္ဒုိ စစ္တကၠသုိလ္မွ ဘြဲ႕ရခဲ့ၿပီး အိႏၵိယ ပဋိညာဥ္ခံ ဝန္ထမ္းဘဝသုိ႔ ဝင္ေရာက္ရန္ အတြက္ စစ္တပ္ အရာရွိ ရာထူးကုိ စြန္႔လႊတ္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ သမၼတ ႏုိင္ငံေတာ္သစ္ အေနျဖင့္ ျပည္တြင္းစစ္မီး ေတာက္ေလာင္ၿပီး ပ်က္စီးလုနီးပါး အေျခအေနသုိ႔ ဆုိက္ေရာက္ ေနခ်ိန္တြင္ စစ္မႈထမ္းေဟာင္းမ်ားကုိ ရႏုိင္သေလာက္ ျပန္လည္ စုစည္း၍ ခုိင္မာသည့္ ျပည္ေထာင္စု အရန္ တပ္မေတာ္ (Union Auxiliary Forces) ဖြဲ႕စည္းေရး ေလးလံလွသည့္ တာဝန္ႀကီးကုိ သူ႔ဖာသာ ကမ္းလွမ္းခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ 'The New Times of Burma' သတင္းစာကို စတင္ ထူေထာင္သူႏွင့္ ယင္း၏ အယ္ဒီတာ ျဖစ္လာခဲ့သည္။ သူသည္ တရားသူႀကီး ဦးေက်ာ္ျမင့္၏ အကိုလည္း တိုက္တိုက္ဆိုင္ဆိုင္ ျဖစ္ေနခဲ့သည္။ ထို႔အျပင္ သူ႔သတင္းစာတြင္ အသံုးျပဳရန္ အတြက္ ဦးေစာ၏ အမႈကို ထိုအခ်ိန္က ဦးတင္ထြဋ္သည္ စူးစမ္း ေလ့လာ ေနခဲ့သည္ဟု အမ်ားက ယံုၾကည္ခဲ့ၾကသည္။


၁၉၄၈ ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာလ အတြင္း တည၌ ဦးတင္ထြဋ္သည္ စပတ္လမ္းရွိ သူ႔သတင္းစာတုိက္ ႐ုံးခန္းမွ ကားျဖင့္ ထြက္ခြာရာ ေပါက္ကြဲေစႏုိင္ေသာ ကိရိယာ တခုက သူ႔ကား အတြင္း ေပါက္ကြဲသြားသည္။ ဆီဒင္ကား အတြင္းရွိ ကားေမာင္းသူႏွင့္ အေစာင့္ ေဂၚရခါး ႏွစ္ဦး (တဦးမွာ သူ႔ေဘးတြင္ ထုိင္ေနသည္) မွာ ခ်က္ခ်င္းပင္ ေသဆုံး သြားခဲ့သည္။ ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ အေနျဖင့္ ေသေလာက္ေအာင္ ဒဏ္ရာရသြားၿပီး၊ သိပ္မေဝးလွေသာ ရန္ကုန္ ေဆး႐ုံႀကီးသုိ႔ တက္သုတ္႐ုိက္ ပုိ႔ၾကေသာ္လည္း ေဆး႐ုံႀကီးေရာက္ၿပီး သိပ္မၾကာမီမွာပင္ ေသဆုံး သြားေလသည္။ သဘာဝတရားက ျပက္ရယ္ျပဳ သကဲ့သုိ႔ပင္ လြန္ခဲ့ေသာ တႏွစ္ခြဲခန္႔က ဦးေအာင္ဆန္း လုပ္ၾကံခံခဲ့ရေသာ အတြင္းဝန္႐ုံးကုိ လွမ္းျမင္ႏုိင္သည့္ ေနရာ၌ ဤရာဇဝတ္မႈ ျဖစ္ပြားျခင္း ျဖစ္သည္။


ဦးတင္ထြဋ္ အသတ္ခံရမႈသည္ ဦးေအာင္ဆန္း လုပ္ၾကံခံရမႈႀကီးအား သူက သုေတသန ျပဳလုပ္ေနျခင္းႏွင့္ ဆက္ႏြယ္ ပတ္သက္ ေနသေလာ၊ သို႔မဟုတ္ လက္နက္ကိုင္တပ္မ်ား အတြင္း အားၿပိဳင္ေနျခင္းႏွင့္ သက္ဆိုင္ပါသေလာ။


၁၉၄၇ ခုႏွစ္၊ အတြင္းက ေမာ္လၿမိဳင္၌ ျပည္ေထာင္စု စစ္ရဲတပ္ဖြဲ႕ (Union Military Police) တြင္ ဒု-ဗိုလ္ အျဖစ္ တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ေနေသာ တုိင္းရင္းသား ကရင္နီလူမ်ဳိး (ကယား) ျဖစ္သည့္ ေစာယိုး႐ူး (Saw Yoo Shoo) သည္ သူ၏ ၿဗိတိသွ် အရာရွိျဖစ္သူ ဗုိလ္ႀကီး မိုက္ကယ္လီေလး (Captain Michael Lilley) ဇူလိုင္လ ၁၈ ရက္ေန႔တြင္ သူ႔ထံသို႔ ေရာက္လာၿပီး "ေအာင္ဆန္း မၾကာမီ လုပ္ၾကံခံရလိမ့္မယ္။ မၿငိမ္မသက္ ျဖစ္လာခဲ့ရင္ ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ႕ကို ထိန္းခ်ဳပ္ထားႏုိင္ဖို႔ အသင့္ျပင္ထားပါ" ဟု ေျပာခဲ့သည္ကို ယေန႔ထက္တုိင္ မွတ္မိေနေသးသည္။ ဗိုလ္ႀကီးလီေလး မည္မွ်ေလာက္ ပိုမိုသိထားသည္ ဆိုသည္ကို မည္သူမွ် မသိႏုိင္ေတာ့ေခ်။ အဘယ္ေၾကာင့္ ဆိုေသာ္ သူသည္ မ်ားမၾကာမီ အခ်ိန္ အတြင္း ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ႕တြင္ ႐ုတ္တရက္ ေသဆံုး သြားခဲ့ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။


ဗိုလ္ခ်ဳပ္ထြန္းလွေအာင္၊ ၁၉၀၂ ခုႏွစ္တြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၌ ေမြးဖြားခဲ့သည္။ အဂၤလိပ္ အစိုးရလက္ထက္ ဘုရင့္ ရဲတပ္ဖြဲ႕ဝင္ႏွင့္ မႈခင္း စံုစမ္း စစ္ေဆးေရး ဌာန၏ ဒု-ရဲခ်ဳပ္၊ ဦးေစာႏွင့္ သူ႔အေပါင္းအပါမ်ားကို လ်င္ျမန္စြာ ဖမ္းဆီးႏိုင္ခဲ့သည့္ အတြက္ ႏိုင္ငံေတာ္၏ ေလးစားမႈကို ခံခဲ့ရသည္။ တရားသူႀကီးမင္း ဦးေသာင္းစိန္ႏွင့္ အတူတြဲ၍ ဦးေစာ၏ လုံျခံဳေရး တာဝန္ကို ယူခဲ့ရသည္။ လြတ္လပ္ေရး ရၿပီးေနာက္ ရဲခ်ဳပ္ ျဖစ္လာခဲ့ၿပီး၊ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္၊ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးေနာက္ ၾသဂုတ္လတြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ရာထူးျဖင့္ ဒု-ဦးစီးခ်ဳပ္ အဆင့္သို႔ တိုးျမႇင့္ျခင္း ခံခဲ့ရသည္။ ၁၉၆၀ ခုႏွစ္တြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၌ ကြယ္လြန္သြားခဲ့သည္။


ဦးထြန္းလွေအာင္သည္ ဆင္း(ဒ္)ဟတ္(စ္) (Sandhurst) ဘုရင့္ စစ္ေကာလိပ္သို႔ ဝင္ခြင့္ရခဲ့သူ ပထမဦးဆံုး ျမန္မာ အမ်ဳိးသားျဖစ္ၿပီး ၁၉၂၂ ခုႏွစ္တြင္ သင္တန္းၿပီးဆံုး၍ ဘြဲ႕ရသည္ႏွင့္ ဘုရင္၏ ရာထူး ခန္႔ထားျခင္းကို ခံခဲ့ရသူ ျဖစ္သည္။ သူသည္ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ေႏွာင္းပိုင္းတြင္ လန္ဒန္ရွိ ျမန္မာသံ႐ံုးသို႔ ျမန္မာစစ္သံမွဴး အျဖစ္ ေစလႊတ္ျခင္း ခံခဲ့ရသည္။ ထိုရာထူးမွာ ယခင္က သူကိုင္တြယ္ခဲ့ရသည့္ ရာထူးထက္ အဆင့္မ်ားစြာ နိမ့္ေသာ ရာထူး ျဖစ္ေလသည္။ ၁၉၅၁ ခုႏွစ္တြင္ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံ၌ သူ႔တာဝန္သက္တမ္း ကုန္ဆံုးခဲ့ၿပီး သူသည္ မိခင္တုိင္းျပည္သို႔ ျပန္လာခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ သူစီးလာေသာ သေဘၤာ သီဟိုဠ္ကြၽန္း (ယခု သီရိလကၤာ) ကိုလံဘို ဆိပ္ကမ္း ဆုိက္ကပ္ခ်ိန္တြင္ သူ႔ကို ျမန္မာ ေထာက္လွမ္းေရး အရာရွိမ်ားက လာေရာက္ ေတြ႕ဆံုၿပီး သူကိုင္ေဆာင္ထားေသာ ႏုိင္ငံကူး လက္မွတ္ကို ပယ္ဖ်က္ ပစ္လိုက္ၾကသည္။ ဤသည္မွာ ရွင္းလင္းျပ၍ မရႏိုင္ေလာက္ေသာ ထူးဆန္းမႈ ျဖစ္သည္။ ဤသို႔ျဖင့္ သူသည္ သီဟိုဠ္တြင္ ၁၉၅၄ ခုႏွစ္ အထိ ေသာင္တင္ ေနခဲ့ရသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဗမာ့ တပ္မေတာ္၌ အရင္းခံ အဆင့္အျမင့္ဆံုး စစ္တပ္ အရာရွိႀကီး ၄ ဦး ရွိသည့္ အနက္ ၁၉၄၉ ခုႏွစ္၊ အေရာက္တြင္မူ ဦးေနဝင္း တေယာက္သာ က်န္ခဲ့ေပေတာ့သည္။

လုပ္ၾကံမႈႀကီးႏွင့္ ကြဲျပားသည့္ အျမင္ ၃ ရပ္္္္

၁၉၆၂ ခုႏွစ္တြင္ စစ္တပ္က အာဏာသိမ္းခဲ့ၿပီးေနာက္ ပထမဆံုး အႀကိမ္ က်ေရာက္သည့္ ဇူလိုင္လ ၁၉ ရက္ေန႔ (ဝါ) အာဇာနည္ေန႔တြင္ အာဇာနည္ကုန္းသို႔ စစ္ဝတ္စံုျပည့္ျဖင့္ ခ်ီတက္ၾကရန္ ေတာ္လွန္ေရး ေကာင္စီဝင္မ်ား၏ စိတ္ကူးတြင္ ေပၚလာၿပီး စီစဥ္ခဲ့ၾကသည္။ တပ္မေတာ္ စတင္ တည္ေထာင္ခဲ့သူ ဦးေအာင္ဆန္းသာ အသက္ထင္ရွား ရွိခဲ့ပါမူ ယခု အာဏာသိမ္းမႈကို သေဘာတူညီ ေပလိမ့္မည္ဟု ျပည္သူလူထုကို ျပသရန္ ျဖစ္သည္။ ေတာ္လွန္ေရး ေကာင္စီဝင္ ၁၇ ဦး ရွိသည့္အနက္ ၁၄ ဦးသည္ ထိုခ်ီတက္မႈ စီစဥ္ေရးႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ အစည္းအေဝးသို႔ တက္ေရာက္ခဲ့ၾကသည္။ ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ တင္ေဖက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ေသဆံုးခဲ့ရမႈကို ဝမ္းနည္းတသ ေျပာဆိုလိုက္သည္။ ထိုအခါ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္းက ထရပ္လိုက္ၿပီး … "ဘာလို႔ ဝမ္းနည္းေနရမွာလဲ။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းဟာ လူေပ်ာ့တေယာက္ပဲ။ ဒါ့အျပင္ တုိင္းျပည္ရဲ႕ ျပႆနာေတြ အေပၚ သူ႔ထက္စာရင္ ဘယ္လို ကိုင္တြယ္ရမယ္ ဆိုတာ ငါ အမ်ားႀကီး ပိုသိတယ္" ဟု ခပ္ျပတ္ျပတ္ ေျပာဆိုလိုက္သည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ အာဇာနည္ဗိမာန္သို႔ ခ်ီတက္မည့္ မဟာစီမံကိန္းႀကီးမွာ ခ်က္ခ်င္းပင္ ေပ်ာက္ကြယ္ သြားခဲ့ေလေတာ့သည္။


ဤသို႔အားျဖင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ ႏိုင္ငံ ေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ား လုပ္ၾကံခံရၿပီးေနာက္ ၿဗိတိန္ႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ လူ႔အဖြဲ႕အစည္း အတြင္းတြင္ လုပ္ၾကံမႈႀကီးႏွင့္ ပတ္သက္၍ အျမင္သံုးမ်ဳိး ေပၚထြက္လာခဲ့သည္။ အတိုခ်ဳပ္ဆိုရလွ်င္ ၎တုိ႔မွာ .…

(၁) တရားဆိုင္မႈသည္ တရားမွ်တၿပီးလွ်င္ ဦးေစာအား အဓိက လက္သည္တရားခံ အျဖစ္ ေဖာ္ထုတ္ႏုိင္ခဲ့သည္။

(၂) ဦးေစာသည္ ဆင္ကြက္ထဲ ဝင္မိခဲ့ၿပီး တရားဆိုင္မႈ တရပ္လံုးသည္ တရားေရး ျပယုဂ္သာ ျဖစ္သည္။

(၃) ဦးေစာသည္ အျပစ္လည္း ရွိသည့္အျပင္ ဆင္ကြက္ထဲသို႔လည္း ဝင္မိခဲ့သည္။


ပထမ အျမင္သည္ ျမန္မာအ မ်ားစု ကိုယ္တိုင္ ယံုၾကည္ေသာ အျမင္ျဖစ္ၿပီး ျမန္မာ ရဲအာဏာပိုင္မ်ားႏွင့္ စာေရးဆရာမ်ား တင္ျပၾကေသာ တရားဝင္ အျမင္တရပ္လည္း ျဖစ္သည္။


ဒုတိယအျမင္မွာ ၁၉၄၀ ခုႏွစ္၊ ေႏွာင္းပိုင္းကာလက ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အမႈထမ္းခဲ့ဖူးၿပီး ယခုအခါ ၿဗိတိန္ႏုိင္ငံတြင္ ေရာက္ရွိ ေနထိုင္ ေနၾကေသာ ၿဗိတိသွ် အရာရွိ အမ်ားအျပား၏ စြဲၿမဲေသာ အျမင္ ျဖစ္သည္။


တတိယ ေတြးေခၚမႈ အျမင္မွာမူ အေျခခံအားျဖင့္ ျပည္ပေရာက္ သေဘာထား ကြဲလြဲသူ ျမန္မာမ်ားအၾကား မၾကာမီ အခ်ိန္ကမွ ေပၚထြက္လာသည့္ အျမင္ ျဖစ္သည္။

လုပ္ၾကံမႈႀကီးကို က်ဴးလြန္ေစခဲ့ရသည့္ ေနာက္ကြယ္မွ အေၾကာင္းတရားသည္ လုပ္ၾကံ သတ္ျဖတ္မႈေလး တခုေပေလာ၊

၁၉၈၈ ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာလ (၁၀) ရက္၊ သာယာလွေမာေသာ ဖေလာ္ရီဒါ၏ ညေနခင္း တခ်ိန္တြင္ ဗမာ့ လက္နက္ကုိင္ ပုလိပ္ ေသာင္းက်န္းမႈ ႏွိမ္နင္းေရး တပ္ဖြဲ႕ (Burma Armed Police Striking Force) တြင္ အမႈထမ္းေဆာင္ခဲ့ၿပီး ေနာက္ပုိင္းတြင္ ေပဖူးလႊာ မဂၢဇင္းကုိ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ အျဖစ္ တာဝန္ယူ ထုတ္ေဝခဲ့သူ၊ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္က ရန္ကုန္ ေဆး႐ံုႀကီး၌ ကြယ္လြန္ခဲ့သူ ဗိုလ္လက်္ာ၏ ညီငယ္ ဦးျမလိႈင္ (ေဆးကုသခံယူရန္ ၁၉၈၇ ခုႏွစ္၊ ဇူလုိင္လ ကတည္းက အေမရိကန္သုိ႔ ေရာက္ေနျခင္းျဖစ္) ၏ ေနအိမ္ ဖေလာ္ရီဒါ (Florida) ၌ အလုပ္လုပ္ေနေသာ ျမန္မာ ဆရာဝန္ တဦးျဖစ္သည့္ ေဒါက္တာၾကင္ဟိုး (ေခၚ ) ေဒါက္တာႏိုင္ဝင္းတုိ႔ ႏွစ္ဦး ညစာ စားေသာက္ေနခ်ိန္တြင္ ၎အေၾကာင္းအရာတုိ႔ အေပၚ စကား စပ္မိသြားၾကသည္။ ဆရာဝန္က ေမးခြန္းမ်ဳိးစုံကုိ အားတက္သေရာ ေမးသည္။ သူ႔မိတ္ေဆြက ႏုိင္ငံေရးသမား တဦးျဖစ္သည့္ 'ရန္ကုန္ဘေဆြ' ဟု လူသိမ်ားေသာ သူ၏ တြဲဖက္ တဦးပါ၊ ပါဝင္ ပတ္သက္ခဲ့သည့္ အံ့ၾသ ရင္ဖုိစရာ ဇာတ္လမ္းတရပ္ကုိ ေဖာ္ထုတ္ ေျပာျပေလေတာ့သည္။


သူႏွင့္ ရန္ကုန္ဘေဆြတုိ႔ ႏွစ္ဦးမွာ ဦးေစာ၏ အသက္ကုိ ရန္ရွာသေယာင္ ၾကံစည္ႏုိင္ရန္ အတြက္ ၂ လၾကာ သင္တန္းေပး ေလ့က်င့္ခံရေၾကာင္း၊ ထုိသုိ႔ ၾကံစည္ျခင္းျဖင့္ ဦးေအာင္ဆန္းကုိ ေသြးထုိး ေျမႇာက္ပင့္ေပးသူ အျဖစ္ အထင္မွား အျမင္မွားေစရန္ ျဖစ္ေၾကာင္း သူက အတိအလင္း ဖြင့္ဟခဲ့သည္။ ဤသုိ႔ေသာ သူရဲေဘာေၾကာင္လွသည့္ လုပ္ရပ္အား စည္း႐ုံး စီမံသူမ်ားမွာ အျခားသူမ်ား မဟုတ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္းႏွင့္ သူ၏ အနီးကပ္ဆုံး လုပ္ေဖာ္ကုိင္ဖက္ ျဖစ္သူ ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ ေအာင္ႀကီးတုိ႔သာ ျဖစ္သည္ဟု ဦးျမလိႈင္က ေျပာျပခဲ့ပါသည္။

ေဒါက္တာၾကင္ဟိုး ျပန္ေျပာင္း ေျပာျပသည့္ ဦးျမလိႈင္၏ ေျပာဆိုခ်က္မွာ ေအာက္ပါအတိုင္း ျဖစ္သည္။


တေန႔ က်ေနာ္ စစ္႐ံုးမွာ အလုပ္ၿပီးလို႔ အိမ္ျပန္မယ္ အလုပ္မွာ က်ေနာ့္ ဆရာ ဗိုလ္ေအာင္ႀကီးက "ကိုျမလိႈင္ ခင္ဗ်ား အိမ္မျပန္နဲ႔အံုး၊ က်ေနာ့္အိမ္ လိုက္ခဲ့။ အေရးႀကီးတဲ့ ကိစၥတခု ေဆြးေႏြးစရာ ရွိတယ္" လို႔ က်ေနာ့္ကို ေျပာပါတယ္။ က်ေနာ္ သူနဲ႔ လုိက္သြားပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ သူက က်ေနာ့္ကို ေမးတယ္။ "ခင္ဗ်ားမွာ ေငြ ဘယ္ေလာက္ ရွိသလဲတဲ့"။ က်ေနာ္က … "က်ေနာ့္မွာ ေငြတသိန္း၊ ႏွစ္သိန္းေလာက္ေတာ့ ရွိတယ္" လို႔ ျပန္ေျဖေတာ့ သူက … "ေကာင္းတယ္၊ ဒါဆို ခင္ဗ်ားအိမ္ အတြက္ လံုေလာက္တယ္။ က်ေနာ္တို႔မွာ အထူးတာဝန္ တခု လုပ္စရာ ရွိတယ္။ က်ေနာ့္ အိမ္မွာ ခင္ဗ်ားေန၊ အားလံုး ကိစၥ ဝိစၥၿပီးရင္ ခင္ဗ်ား အိမ္ျပန္ႏုိင္တယ္" လို႔ ေျပာျပတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ ဗုိလ္ေအာင္ႀကီး အိမ္မွာ က်ေနာ္ ၂ လေလာက္ ေနခဲ့ရတယ္။ ရန္ကုန္ဘေဆြကေတာ့ ဗိုလ္ေနဝင္း အိမ္မွာ ေနၿပီး ေသနတ္တလက္နဲ႔ အပစ္ ေလ့က်င့္ ေနရတယ္။ လံုးဝ ေသခ်ာဖို႔ က်ေနာ္တို႔ကို ပိုေလ့က်င့္ေပးတာပါ။ (တကယ္တမ္းက ရန္ကုန္ဘေဆြက လက္တည့္ ၿပီးသားပါ)။ ဦးေစာရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈကို က်ေနာ္တို႔ အေသးစိတ္ ေလ့လာရတယ္။ သူ ႐ံုးကို သြားဖို႔ အိမ္ကေန ဘယ္အခ်ိန္ ထြက္တယ္။ ဘယ္အခ်ိန္ ျပန္ေရာက္တယ္ စသျဖင့္ေပါ့။ ဦးေစာ အသက္ကို ရန္ရွာဖို႔ လုပ္တဲ့ေန႔က သူက သူ႔အနက္ေရာင္ ကားႀကီးထဲမွာ ဒ႐ုိင္ဘာေဘးက ထုိင္လုိက္လာတယ္။ က်ေနာ္တို႔ သူ႔ေနာက္က ကပ္လိုက္သြားတယ္။ ေနရာေကာင္းလဲ ေရာက္ေရာ၊ က်ေနာ္က သူ႔ကားကို ေက်ာ္တက္လုိက္တယ္။ အဲဒီ အခ်ိန္မွာ ရန္ကုန္ဘေဆြက ေသနတ္ခလုတ္ကို ဆြဲျဖဳတ္လိုက္တာပဲ။ ပထမ ပစ္ခ်က္က ဦးေစာ နဖူးကို ရွပ္မွန္သြားတယ္။ ဒါအေရးႀကီးဆံုး ပစ္ခ်က္ပဲ။ ရန္ကုန္ဘေဆြက ေနာက္တခ်က္ ထပ္ပစ္တယ္။ အဲဒါက ဦးေစာကို မထိဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လဲ ဆိုေတာ့ ဦးေစာက သူ႔ထုိင္ခံုေအာက္ ေလွ်ာခ်လိုက္လို႔ပဲ။ တတိယ အခ်က္ကေတာ့ မိုးေပၚ ေထာင္ပစ္လုိက္တာပါ။ ရန္ကုန္ဘေဆြက … "ေဟး၊ ကိုျမလိႈင္၊ ေမာင္းေျပးေပေတာ့" လို႔ ေအာ္ေျပာလိုက္တယ္။


က်ေနာ္ ဘယ္ေလာက္ျမန္ျမန္ ေမာင္းလိုက္လဲ မသိဘူး။ အိမ္ကို ဘယ္လို ျပန္ေရာက္လာမွန္းေတာင္ မသိေတာ့ဘူး။ ေသနတ္ကေတာ့ ဗိုလ္ေနဝင္းရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္ေသနတ္ပါ။ ရန္ကုန္ဘေဆြနဲ႔ က်ေနာ္တို႔ လုပ္ၾကံတာကို ဦးေစာ လံုးဝ မသိခဲ့ပါဘူး။ ဒါကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ၄ ေယာက္၊ ဗိုလ္ေနဝင္း၊ ဗိုလ္ေအာင္ႀကီး၊ ရန္ကုန္ဘေဆြနဲ႔ က်ေနာ္တို႔ပဲ သိတာပါ။


ဦးေအာင္ဆန္း အသတ္မခံရမီ ၁၀ လ အလို ၁၉၄၆ ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာလ ၂၁ ရက္ေန႔တြင္ ဦးေစာ အသက္ကို ရန္ရွာျခင္းႏွင့္ အခင္းျဖစ္ပြားရာတြင္ ျပည္သူ႔ ရဲေဘာ္မ်ား ပါဝင္ ပတ္သက္ေနပံုရျခင္းတို႔ကို လုပ္ၾကံမႈ အတြက္ ေစ့ေဆာ္ခ်က္ အျဖစ္ တရားဆိုင္ေနစဥ္ အတြင္းတြင္ပင္ ကိုးကားျခင္း ခံခဲ့ရေလသည္။


ေခတ္ၿပိဳင္ဂ်ာနယ္ ထုတ္ေဝသူ ဦးတင္ေမာင္ဝင္းသည္ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္၊ ေဖေဖာ္ဝါရီလထုတ္ ဂ်ာနယ္တြင္ ဒုတိယအႀကိမ္ ထုတ္ေဝေသာ ကြၽႏု္ပ္၏ စာအုပ္ အေပၚတြင္ ျခံဳငံု ေရးသားရာ၌၊
"၎အျပင္ ဤဤ ထိုထို အႏွီသို႔ေသာ ေခါင္းေဆာင္တို႔၏ ေနာက္လိုက္ဆိုသူ အခ်ဳိ႕တို႔သည္ မိမိတို႔ ဆရာ၏ ႏိုင္ငံေရး ရန္သူဟု ထင္မွတ္သူမ်ား အေပၚ မိမိတို႔ဘာသာ မိမိတို႔ အစီအစဥ္ျဖင့္ ႀကိမ္ဖန္မ်ားစြာ ပူးေပါင္း ၾကံစည္မႈ ျပဳလာၾကသည္။ စာေရးဆရာ ရန္ကုန္ဘေဆြ ကိုယ္တိုင္က သူႏွင့္ ဦးျမလိႈင္တို႔သည္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ ရည္႐ြယ္ခ်က္၊ ဦးတည္ခ်က္မ်ား အေပၚ အထင္အျမင္ မွားေစရန္ ခပ္႐ူး႐ူး၊ ခပ္ရမ္းရမ္း အျမတ္ထုတ္ လုပ္ေဆာင္မႈမ်ားတြင္ ပါဝင္ ေဆာင္႐ြက္ခဲ့ေၾကာင္း၊ ၁၉၇၂ ခုႏွစ္ပိုင္း၌ ဘန္ေကာက္ရွိ မိတ္ေဆြ အဝန္းအဝုိင္း အတြင္းတြင္ ဖြင့္ဟ ဝန္ခံခဲ့ဖူးသည္" ဟု ေဖာ္ျပခဲ့သည္။


၁၉၆၉ ခုႏွစ္မွ ၁၉၇၈ ခုႏွစ္ အထိ လက္နက္ကုိင္ ေတာ္လွန္ေရးနည္း အရ ဦးႏု ဦးေဆာင္ၿပီး မဆလအား ေတာ္လွန္ရာတြင္ ကိုယ္တုိင္ပါဝင္ခဲ့သူ ျမဝတီ ဦးရဲေခါင္ (ယခု ၾသစေၾတးလ်ႏုိင္ငံ၊ ဆစ္ဒနီၿမိဳ႕တြင္ အေျခခ် ေနထိုင္ေနသူ) ကုိ ေမးျမန္းရာတြင္လည္း ေအာက္ပါအတုိင္း သူသိသမွ် စုံလင္စြာ ျပန္လည္ ေျပာျပခဲ့ပါသည္။


ဗိုလ္ေနဝင္းသည္ သူ႔ဘဝ ေရွ႕ေရးအတြက္ ျပႆနာ တရပ္ကုိ စဥ္းစားရာ၌ ကစားသမားပီပီ အမွား အမွန္ကုိ အဓိက မထားဘဲ အႏုိင္ အ႐ံႈးကုိသာ အၿမဲတမ္း အဓိက ထားတတ္သူျဖစ္၍ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း တပ္မွ ထြက္ကာ ႏုိင္ငံေရး နယ္ထဲသုိ႔ ဝင္ေရာက္သြားခ်ိန္တြင္ သူ၏ စဥ္းစားခန္း ဝင္ခဲ့သည္မွာ ဂဠဳန္ဦးေစာသည္ တခ်ိန္က နန္းရင္းဝန္ေဟာင္း တဦးျဖစ္လ်က္၊ သူ႔ကုိ အထင္ေသး၍ မရ၊ အကယ္၍ သူသည္ မေတာ္တဆ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ ႏုိင္ငံေရးအရ ေဈးကစားခ်က္အား ၿပိဳင္ရာ၌ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကဲ့သုိ႔ 'တႏွစ္အတြင္း လုံးဝ လြတ္လပ္ေရး' ဟု ေ႔ကးေၾကာ္သံ မေပးဘဲ ၿဗိတိသွ် အစုိးရအား 'ဒုိမီနီယန္' ေလွ်ာ့ေဈးေပးကာ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ျဖစ္သြားခဲ့ေသာ္ ဦးတင္ထြဋ္သည္ သူ႔လူရင္း ျဖစ္႐ုံသာမက ပညာ အရည္အခ်င္း အားျဖင့္လည္း ၿဗိတိသွ် ပဋိညာဥ္ခံဝန္ထမ္း (ICS) ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ မ်ဳိးခ်စ္ပါတီ အစုိးရတြင္ ဧကန္မုခ် ကာကြယ္ေရး ဝန္ႀကီး ျဖစ္လာလိမ့္မည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ဗိုလ္ေနဝင္းသည္ ေရွ႕ဆက္ မေတြးေတာ့ဘဲ ရန္ကုန္ဘေဆြႏွင့္ လြန္စြာ ရင္းႏွီးေသာ ျမင္းျခံသား ဗိုလ္ႀကီး (ယပက္လက္) လွေယႊအား သြားေခၚခုိင္းလုိက္သည္။ ထုိ႔ေနာက္ (ျမဝတီ ရဲေခါင္ ျပန္ေျပာင္းေျပာျပသည့္ ရန္ကုန္ဘေဆြ၏ ေျပာဆိုခ်က္မွာ ေအာက္ပါ အတုိင္း ျဖစ္ပါသည္။ လုပ္ၾကံမႈေန႔ ညေနပုိင္းမွ စတင္၍ ျဖစ္သည္။)


ဂဠဳန္ဦးေစာအား ေရွးဦးစြာ သုတ္သင္ ရွင္းလင္းရန္ အတြက္ သူႏွင့္ ကုိျမလိႈင္တုိ႔ သည္ စပတ္လမ္း တေနရာမွ ဂဠဳန္ေစာအား သူ၏ 'သူရိယ' သတင္းစာတုိက္ ႐ုံးေပၚမွ ဆင္းလာၿပီး ကားေပၚ တက္ခ်ိန္အထိ ေစာင့္၍ သူ႔ကားႏွင့္ မလွမ္းမကမ္းမွ ကပ္လုိက္ သြားၾကသည္။ ဂဠဳန္ဦးေစာ အၿမဲသြားေလ့ ရွိေသာ အိမ္ျပန္လမ္းမ်ား အတုိင္း လုိက္သြားရာမွ အခါအခြင့္ ေကာင္းမည့္ ရန္ကုန္ေထာင္ႀကီးႏွင့္ ျပည္လမ္းထိပ္ တေနရာတြင္ ရန္ကုန္ဘေဆြသည္ ထုိအခြင့္ေကာင္းကုိ လက္မလႊတ္ဘဲ သူက ကုိျမလိႈင္၏ ကားကုိ အရွိန္ေလွ်ာ့ေစ၍ သူ၏ လက္တြင္းမွ ေသနတ္ျဖင့္ ကားဒ႐ုိင္ဘာႏွင့္ ယွဥ္ထုိင္ၿပီး လုိက္ပါလာေသာ ဂဠဳန္ေစာ၏ ေနာက္ေစ့တည့္တည့္ကုိ ခ်ိန္ကာ ပထမအခ်က္ ပစ္ထည့္လုိက္သည္။ သုိ႔ေသာ္ လြန္စြာ အကင္းပါး၍ အၿမဲမျပတ္ သတိကပ္ေနေသာ ဂဠဳန္ေစာသည္ သူ႕ေရွ႕ ကားမွန္ထဲမွ 'ျပည္သူ႔ရဲေဘာ္' စစ္ဝတ္စုံ ဝတ္ထားသည့္ လူႏွစ္ေယာက္ အနက္ ေခါင္းတုံးဆံေတာက္ႏွင့္ သူက သူ႔အား ေသနတ္ျဖင့္ ခ်ိန္လုိက္သည္ကုိ လွမ္းျမင္ရေသာ အခ်ိန္၌ပင္ ေသနတ္သံ တခ်က္ႏွင့္ အတူ သူ႔နဖူး ပူခနဲ ျဖစ္သြားသည္။ ထုိအခ်ိန္၌ပင္ သူသည္ ကားဖင္ထုိင္ခုံေဘး ဒ႐ုိင္ဘာ ရွိရာဘက္သုိ႔ သူ႔ကုိယ္ကုိ လွဲအခ် ေနာက္ထပ္ ေသနတ္သံ ၂ ခ်က္ ထပ္ထြက္လာသည္။ ဒ႐ုိင္ဘာကလည္း ကားကုိ ဘရိတ္အုပ္၍ ကားထဲ ငုံ႔ေနလုိက္သည္။ ကားမွန္ကြဲစမ်ားမွာ သူတုိ႔ ႏွစ္ဦးလုံးကုိ လြင့္စင္ ထိမွန္ၾကသည္။


"ကုိရဲေခါင္ရယ္၊ လူေတြရဲ႕ ကံဆုိတာ မွန္ပဲ မွန္သလားေတာ့ မေျပာတတ္ပါဘူး။ ခင္ဗ်ားလဲ က်ေနာ့္လက္ကုိ အသိသားပဲ၊ က်ေနာ္ ပစ္လုိက္တာကေတာ့ သူ႔ေနာက္ေစ့တည့္တည့္ကုိ ပစ္ထည့္ လုိက္တာပါပဲဗ်ာ။ ဒါေပမဲ့ သူက ကားမွန္ထဲမွာ က်ေနာ္ကုိ ျမင္လုိ႔ လွည့္အၾကည့္လုိက္မွာ က်ေနာ္ ပစ္လုိက္တဲ့ က်ည္ဟာ သူ႔ေနာက္ေစ့ကုိ မမွန္ဘဲ သူ႔နဖူးကုိ ရွပ္မွန္သြားတာပဲ" ဟု ႀကိတ္မႏုိင္ ခဲမရ ေျပာျပပါသည္။


ဤကား လြန္ခဲ့ေသာ ၁၉၇၂ ခုႏွစ္ခန္႔က ရဲေဘာ္သုံးက်ိပ္ဝင္ ဗိုလ္မွဴးေအာင္၊ စာေရးဆရာ ရန္ကုန္ဘေဆြႏွင့္ ေျမာင္းျမဘေဆြတုိ႔သည္ ယိုးဒယားႏုိင္ငံ ကလန္ဒန္ၿမိဳ႕ ၾသဇာျခံႀကီး အတြင္း လွ်ဳိ႕ဝွက္ ဖြင့္လွစ္ထားသည့္ အသံလႊင့္ဌာနသုိ႔ ဥကၠ႒ႀကီး ဦးႏုႏွင့္ ေတြ႕ဆုံရန္အလာ၊ အသံလႊင့္ဌာန၌ ၃ ရက္မွ် ေနထုိင္ သြားၾကစဥ္ အတြင္း၊ က်ေနာ့္အား ရန္ကုန္ဘေဆြက စကားစပ္မိ၍ ေျပာျပခဲ့ဖူးေသာ ျဖစ္ေၾကာင္းကုန္စဥ္၊ ယုံခ်င္ယုံ မယုံခ်င္ေန၊ အတြင္းေရး သတင္းကေလးတကြက္ ျဖစ္သတည္း။


အျခား စြပ္စြဲခ်က္ တခုမွာ၊ ဝါရွင္တန္ဒီစီမွ ထုတ္လႊင့္ေသာ 'လြတ္လပ္ေသာ အာရွအသံ'၊ ျမန္မာပုိင္း အစီအစဥ္၊ ၂၀၀၀ ခုႏွစ္၊ ေအာက္တုိဘာလႏွင့္ စက္တင္ဘာလ ထုတ္လႊင့္ခ်က္ (အမွတ္ ၁၁၂ ႏွင့္ ၁၁၃) တုိ႔၌ အေမရိကန္ႏုိင္ငံ ဖေလာ္ရီဒါနယ္တြင္ အေျခခ် ေနထိုင္ေနေသာ သတင္းစာ ဆရာႀကီး ေၾကးမံုဦးေသာင္း (ေခၚ) စာေရးဆရာ ေအာင္ဗလ၏ ေျပာၾကားခ်က္မ်ားတြင္ ေနဝင္း ပါဝင္ ပတ္သက္မႈ ရွိသည့္ အခ်ဳိ႕ အစိတ္အပုိင္းမ်ားကုိ ထုတ္ေဖာ္သြားခဲ့သည္။ ယင္းတုိ႔မွ သက္ဆုိင္သည္မ်ားကုိ ေအာက္တြင္ ေကာက္ႏုတ္ ေဖာ္ျပပါမည္။


ဦးေအာင္ဆန္း၏ လုံျခံဳေရးကုိ ကာကြယ္ရန္ တာဝန္ ေပးထားေသာ အထူးအေစာင့္ ႏွစ္ဦးသည္ အၿမဲတေစ ဦးေအာင္ဆန္း၏ လက္တကမ္းတြင္ ရွိပါလ်က္ အခင္းျဖစ္ပြားေသာ ဇူလုိင္လ ၁၉ ရက္ေန႔ နံနက္က မရွိၾကဘဲ ေပ်ာက္ကြယ္ ေနၾကသည္မွာ ဗိုလ္မွဴးေနဝင္း၏ အစီအစဥ္ဟု မုခ် ယုံၾကည္ရေလသည္။


ထုိအေစာင့္တုိ႔မွာ ဗိုလ္ေနဝင္း၏ လူမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကုိ လွ်ဳိ႕ဝွက္ သက္ေတာ္ေစာင့္မ်ား အျဖစ္ တာဝန္ ေပးလုိပါသည္၊ စိတ္ခ်ရေသာ ရဲေဘာ္မ်ား ေပးပါဟု ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းက ဗိုလ္ေနဝင္းထံ ေတာင္းရာမွ ရရွိခဲ့သည္။


ဗိုလ္မွဴး ေနဝင္း ေပးေသာ သက္ေတာ္ေစာင့္ ၂ ဦးျဖစ္သူ ရဲေဘာ္ ဘတုပ္ႏွင့္ ရဲေဘာ္ ရဲျမင့္တုိ႔သည္ ေသနတ္ပစ္ လက္ေျဖာင့္ၾကသည္။ ေျခာက္လုံးျပဴးႏွင့္ ပစၥတုိ(လ္) ၁၀ ခ်က္ ပစ္လွ်င္ ၈ ခ်က္တုိ႔သည္ ပစ္မွတ္တုိ႔၏ ဗဟုိသုိ႔ ထိမွန္ေအာင္ ပစ္ႏုိင္သူမ်ား ျဖစ္သည္။ ဗိုလ္ေနဝင္း၏ ရာသက္ပန္ လူယုံေတာ္၏ ဖ်ာပုံေျပာက္က်ားတပ္မွ ေျပာက္က်ားဗိုလ္၏ လက္စြဲမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။


ထုိေန႔က ေရွာင္ေနၾကေသာ သက္ေတာ္ေစာင့္ ၂ ဦးသည္လည္း ေပ်ာက္သြားသည္။ ရက္အနည္းငယ္ၾကာမွ အေလာင္း ေတြ႕ၾကရသည္။ အလံနီ သူပုန္တုိ႔က သတ္သည္ဟု အမႈ ပိတ္လုိက္သည္။

တက္ေခတ္ နတ္ဆိုးမ်ားလား၊

သခင္႐ႈေမာင္၊ (ခ) ဗိုလ္ေနဝင္း၊ ျပည္ၿမိဳ႕ အနီးရွိ ေပါင္းတလည္ၿမိဳ႕၌ ၁၉၁၀ ခုႏွစ္တြင္ ေမြးဖြားသည္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၊ ကို႐ႈေမာင္သည္ ဂ်ပ္ဆင္ ေကာလိပ္တြင္ တက္ေရာက္ ပညာသင္ၾကားခြင့္ ရခဲ့ေသာ္လည္း ၁၉၃၁ ခုႏွစ္တြင္ ဘြဲ႕မရဘဲ ေက်ာင္းထြက္ခဲ့ရၿပီး၊ ယခင္ခ်ာခ်ီလမ္း (ယခု ကိုယ့္မင္းကိုယ္ခ်င္းလမ္း) ရွိ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၊ ဆင္ေျခဖုံး ရပ္ကြက္ စာတုိက္ခြဲတခုတြင္ အငယ္တန္းစာေရးေလး ျဖစ္ခဲ့သည္။ ထိုသို႔ စာတိုက္စာေရး၊ ထုိ႔ေနာက္ သခင္ဗစိန္၊ သခင္ထြန္းအုပ္တုိ႔၏ ေနာက္လုိက္ ဘဝမွ ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္ဝင္ ျဖစ္လာၿပီးေနာက္ ၁၉၄၃ ခုႏွစ္မွ ၁၉၄၅ ခုႏွစ္ အထိ ျမန္မာ့ အမ်ဳိးသား တပ္မေတာ္၏ စစ္ဦးစီးမွဴး ျဖစ္သည္။

၁၉၁၁ ခုႏွစ္တြင္ ေမြးဖြားခဲ့သည့္ တ႐ုတ္-ျမန္မာ ကျပားျဖစ္သူ ငယ္နာမည္ ႐ႈေမာင္ (ေခၚ) ဦးေနဝင္းသည္ ဦးႏုထက္ ၄ ႏွစ္ငယ္ၿပီး ဦးေအာင္ဆန္းထက္ ၅ ႏွစ္ႀကီးသူ ျဖစ္သည္။ ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္ အဖြဲ႕ဝင္ ျဖစ္ပင္ ျဖစ္ေသာ္ျငားလည္း ဦးေနဝင္းသည္ ၁၉၄၆ ခုႏွစ္၊ ေနာက္ပိုင္းက်မွသာ ယွဥ္ၿပိင္သူမ်ားကို ရက္ရက္စက္စက္ ဖယ္ရွားၿပီး ထိပ္ပိုင္းေနရာသို႔ မရမေန စတင္ တက္လွမ္းလာႏုိင္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ လြတ္လပ္ေရး ရၿပီးေနာက္ ကြန္ျမဴနစ္မ်ား၊ ျပည္သူ႔ ရဲေဘာ္မ်ား ေတာခိုသြားၿပီး အမွတ္ (၁) ႏွင့္ အမွတ္ (၃) ဗမာ့ လက္နက္ကိုင္တပ္မ်ား ပုန္ကန္ထ႔ကသည့္ အခ်ိန္တြင္ ဗိုလ္ေနဝင္း၏ အမွတ္ (၄) ဗမာ့ လက္နက္ကိုင္တပ္သည္ အစိုးရ အတြက္ တခုတည္းေသာ မီွခိုအားထားရာ အဓိကမ႑ိဳင္ ႀကီးျဖစ္လာခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္လည္း ႏုိင္ငံေတာ္ ကာကြယ္ေရးကို တျပည္လံုး ျဖန္႔က်က္ထားႏုိင္ရန္ အတြက္ ဦးတင္ထြဋ္၏ ျပည္ေထာင္စု အရန္ တပ္ဖြဲ႕မ်ား ကဲ့သို႔ေသာ တပ္ဖြဲ႕ အသစ္မ်ားကိုထူေထာင္ခဲ့ရသည္။


ထို႔ေနာက္ ၁၉၄၉ ခုႏွစ္မွ ၁၉၇၂ ခုႏွစ္ အထိ တပ္မေတာ္၏ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ အျဖစ္ ေဆာင္႐ြက္ကာ၊ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္တြင္ စစ္တပ္ျဖင့္ ႏိုင္ငံေတာ္ အာဏာကို သိမ္းယူခဲ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္မွ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္ အထိ ေတာ္လွန္ေရး ေကာင္စီ၏ ဥကၠ႒ အျဖစ္ လည္းေကာင္း၊ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္မွ ၁၉၈၁ ခုႏွစ္ အထိ ဆိုရွယ္လစ္ႏိုင္ငံ သမၼတ အျဖစ္ လည္းေကာင္း၊ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္မွ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ အထိ ျမန္မာ့ ဆိုရွယ္လစ္ လမ္းစဥ္ပါတီ၏ ဥကၠ႒ အျဖစ္ လည္းေကာင္း၊ ၿပိဳင္ဝံ့သူ မရွိ ေဆာင္႐ြက္ခဲ့သည္။


႐ႈေမာင္သည္ အငယ္တန္း စာေရးေလး အျဖစ္ အလုပ္လုပ္ဖက္ ေဒၚတင္တင္ကုိ ၁၉၃၀ ခုႏွစ္လည္တြင္ လက္ထပ္ခဲ့ၿပီး သား ၂ ဦး ထြန္းကားခဲ့သည္။ သူတုိ႔ ကြဲၿပီးေနာက္ မနာလို ဝန္တုိၿပီး ေဒါသႏွင့္ အာဃာတတရား ႀကီးမားလွသည့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေနဝင္း အျဖစ္ မစၥစ္ ေကတီေတာင္ႀကီး (ခ) ေကတီဘသန္း (ခ) ခင္ေမသန္းကုိ ၁၉၅၀ ခုႏွစ္ အေစာပုိင္းတြင္ လက္ထပ္ခဲ့သည္။ သူ႔တြင္ သမီး သုံးဦး ပါရွိလာခဲ့ၿပီး ေနဝင္းႏွင့္ သမီး ၂ ေယာက္၊ သား ၁ ေယာက္ ရရွိခဲ့သည္။ သူသည္ ၁၉၇၂ ခုႏွစ္တြင္ ကြယ္လြန္ခဲ့သည္။ ၁၉၇၀ ခုႏွစ္လည္တြင္ ေဒၚၾကာဆန္ဟု ေခၚေသာ ရခုိင္ အမ်ဳိးသမီး တဦးကုိ ဇနီးမယား ျပဳခဲ့သည္ဟု ေကာလာဟလ ျဖစ္ခဲ့သည္။ ကုန္းေဘာင္မင္းဆက္မွ ဘုရင္ မင္းတုန္းမင္း၏ ျမစ္ေတာ္သူ ဂြၽန္႐ုိ႔စ္ ဘယ္လာမီ (June Rose Bellamy) (ခ) ရတနာနတ္မယ္ကုိ ၁၉၇၅/၇၆ ခုႏွစ္တြင္ တရားဝင္ လက္ထပ္ခဲ့ျပန္သည္။ ယင္းအိမ္ေထာင္မွာလည္း ေခတၲမွ်သာ ခံၿပီး အိမ္တြင္း ရန္ျဖစ္မႈ အတြင္း ေဆးလိပ္ျပာ ဖန္ခြက္ျဖင့္ ပစ္ေပါက္မႈျဖင့္ အဆုံးသတ္ သြားခဲ့သည္။ မည္သူက စပစ္ေပါက္သည္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ သတင္းျပန္႔ပြားမႈ အတြင္း ဝိဝါဒ ကြဲလြဲမႈမ်ား ရွိခဲ့သည္။ ေနာက္ဆုံး သိရွိရသည့္ လက္ထပ္ထိမ္းျမားမႈမွာ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ သမုိင္းဌာနမွ သုေတသန ကထိက ေဒၚနီနီျမင့္ႏွင့္ ျဖစ္သည္။ သူ႔ႏွင့္ ကြဲၿပီး ျပန္လည္ လက္ထပ္ျပန္သည့္ အတြက္ ယင္းကုိ ႏွစ္ႀကိမ္ဟု တြက္လွ်င္ စုစုေပါင္း (၆) ႀကိမ္ ရွိသည္။


၂၀၀၂ ခုႏွစ္၊ မတ္လတြင္ သမက္ႏွင့္ ေျမး ၃ ေယာက္ ျဖစ္ေသာ ေအးေဇာ္ဝင္းႏွင့္ သားသုံးဦး ျဖစ္သူ ေအးေနဝင္း၊ ေက်ာ္ေနဝင္း၊ ဇြဲေနဝင္းတုိ႔မွာ မေအာင္ျမင္ေသာ အာဏာသိမ္းရန္ ၾကံစည္မႈျဖင့္ ဖမ္းဆီး ခံခဲ့ၾကရသည္။ ထိုသို႔ ႏုိင္ငံေတာ္ သစၥာေဖာက္မႈျဖင့္ ဖမ္းဆီးျခင္း ခံၾကရၿပီးေနာက္ ဦးေနဝင္းႏွင့္ သမီးျဖစ္သူ ခင္စႏၵာဝင္းတို႔ ကုိယ္တုိင္သည္ပင္ အက်ယ္ခ်ဳပ္ က်ခံခဲ့ရသည္။ ႏုိင္ငံေတာ္ အာဏာကုိသိမ္းရန္ ပူးေပါင္း ၾကံစည္မႈျဖင့္ တရားစြဲခံရသူ ၄ ဦးကုိ ၉ လၾကာ ႏုိင္ငံေတာ္ ပုန္ကန္မႈျဖင့္ စစ္ေဆး တရားစီရင္ကာ ေသဒဏ္ အျပစ္ေပးခဲ့သည္။ သူတုိ႔အား စီရင္မည့္ရက္ကုိ မသတ္မွတ္ေသးေသာ္လည္း သူတုိ႔မွာ ေသဒဏ္က်ခံရန္ ေထာင္တြင္း တေနရာတြင္ ရွိေနဆဲ ျဖစ္သည္။ ထုိ႔ေနာက္ အာဏာရွင္အုိႀကီးမွွာ အက်ယ္ခ်ဳပ္ က်ေနစဥ္ ဒီဇင္ဘာလ ၅ ရက္ေန႔တြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ေနအိမ္၌ပင္ ေသဆံုးသြားသည္။



ဗိုလ္ေအာင္ႀကီး၊ အၿငိမ္းစား ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္၊ ၁၉၁၉ ခုႏွစ္၊ ျပည္ခ႐ိုင္ ေပါင္းတည္ၿမိဳ႕တြင္ ေမြးဖြားခဲ့သည္။ တ႐ုတ္-ျမန္မာ မိသားစုမွ ဆင္းသက္ခဲ့သည္။ ဒုတိယကမာၻစစ္ မတိုင္မီ ျမန္မာႏိုင္ငံ လြတ္လပ္ေရး လႈပ္ရွားမႈမ်ားတြင္ ပါဝင္ခဲ့ၿပီး ၁၉၄၅ ခုႏွစ္တြင္ ဂ်ပန္ ဆန္႔က်င္ေရး လႈပ္ရွားမႈ၌ ျမစ္ဝကြၽန္းေပၚႏွင့္ ဖ်ာပံုခ႐ိုင္ အတြင္း ဗိုလ္ေနဝင္း၏ လက္႐ံုး အရာရွိ တဦး အျဖစ္ ပါဝင္ လုပ္ကိုင္လာခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ လြတ္လပ္ေရး ရအံ့ဆဲဆဲ တပ္မေတာ္ကို ျပန္လည္ ဖြဲ႕စည္းလိုက္ေသာ အခါ အမွတ္ (၄) ဗမာ့ ေသနတ္ကိုင္ တပ္ရင္းတြင္ ဗိုလ္ေနဝင္း၏ လက္ေအာက္ အရာရွိအျဖစ္ အမႈထမ္းခဲ့သည္။ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္တြင္ ဆိုရွယ္လစ္ ပါတီ၏ စည္း႐ံုးေရးမွဴး ျဖစ္ခဲ့ၿပီး၊ ၁၉၅၈-၆၀ ခုႏွစ္၊ အိမ္ေစာင့္ အစိုးရ အဖြဲ႕တြင္ အဓိက ေနရာမ်ားကို ရခဲ့သည္။ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္တြင္ ေတာ္လွန္ေရး ေကာင္စီဝင္ ျဖစ္လာၿပီး၊ ဒုကာကြယ္ေရး စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္၊ ကုန္သြယ္ေရးႏွင့္ စက္မႈဝန္ႀကီး ျဖစ္ခဲ့သည္။ ၁၉၆၃ ခုႏွစ္တြင္ သူ၏ လက္ေတြ႕ကိုသာ အေရးထားေသာ ေပၚလစီမ်ားေၾကာင့္ အစိုးရ အဖြဲ႕မွ ထုတ္ပယ္ျခင္း ခံရၿပီး၊ ၁၉၆၅ မွ ၁၉၆၈ ခုႏွစ္၊ ၁၉၇၃ ခုႏွစ္မ်ားတြင္ ေထာင္က်ခဲ့သည္။

၁၉၈၈ ခုႏွစ္တြင္ စီးပြားေရးေပၚလစီ၊ လူ႕အခြင့္အေရး ဆံုး႐ႈံးမႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ အိတ္ဖြင့္ ေဝဖန္စာမ်ားကို ေနဝင္းထံသို႔ ေရးသားေပးပို႔ျခင္း၊ ထိုစာမ်ားကို က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ျဖန္႔ေဝခဲ့ျခင္း အားျဖင့္ လူထု အံု႔ကမႈတြင္ ၾသဇာ လႊမ္းမိုးခဲ့သည္။ ထိုႏွစ္၊ ဇူလိုင္လ ၂၉ ရက္ေန႔တြင္ ထိန္းသိမ္းခံရၿပီး ၾသဂုတ္လ ၂၅ ရက္ေန႔တြင္ လြတ္ေျမာက္ခဲ့ကာ ဒီမုိကေရစီ လႈပ္ရွားမႈမ်ားတြင္ ပါဝင္ခဲ့ျပန္သည္။ စက္တင္ဘာလ ၃၀ ရက္ေန႔တြင္ မွတ္ပံုတင္ခဲ့ေသာ အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏ ဥကၠ႒ ျဖစ္လာခဲ့သည္။ ထိုပါတီမွ ဒီဇင္ဘာလ ၃ ရက္ေန႔တြင္ ႏႈတ္ထြက္ခဲ့ၿပီး ျပည္ေထာင္စု အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ကို ဒီဇင္ဘာလ ၁၆ ရက္ေန႔တြင္ တည္ေထာင္ခဲ့သည္။ ၁၉၉၀ ပါတီစံုး အေထြေထြ ေ႐ြးေကာက္ပြဲတြင္ ႐ႈံးနိမ့္သြားၿပီး ေနာက္ပိုင္းတြင္ ႏိုင္ငံေရး၌ ပါဝင္ လႈပ္ရွားႏိုင္ျခင္း မရွိေတာ့ေပ။

စိန္လြင္ (အၿငိမ္းစား ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္)၊ "သားသတ္သမား" ဟု အမုန္းခံရသူ။ သူ၏ သခင္ အာဏာရွင္ ေနဝင္းႏွင့္ နီးစပ္သူျဖစ္ၿပီး ဘဝတေလွ်ာက္လုံး ယုံၾကည္ စိတ္ခ်ရသူ တဦးအေနျဖင့္ ဂုဏ္ျပဳ ခ်ီးျမႇင့္ခံရေသာ စြယ္စုံရ ပုဂၢိဳလ္တဦး အျဖစ္ သစၥာရွိစြာ အမႈေတာ္ ထမ္းခဲ့သည္။ ၁၉၄၃ ခုႏွစ္မွ စ၍ ေတာ္လွန္ေရးတြင္ ပါဝင္ခဲ့ၿပီး မ်ဳိးခ်စ္ ဗမာ့ တပ္မေတာ္မွ ဗမာ့ တပ္မေတာ္ အသစ္တြင္ အရာရွိျဖစ္ရန္ ေလွ်ာက္ထားခဲ့သည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း အရာရွိ ေ႐ြးခ်ယ္ေရး အဖြဲ႕က သူ႔ကုိ မေ႐ြးခ်ယ္ခဲ့ေခ်။ သို႔ေသာ္လည္း စိန္လြင္က ရဲေဘာ္ အျဖစ္ စာရင္းသြင္းခဲ့ၿပီး အမွတ္ (၄) ဗ်ဴးရစ္ဖ္ (4th Bur:f) တပ္ရင္းမွဴး ျဖစ္သူ ဗုိလ္မွဴး ေနဝင္း၏ ကုိယ္ပုိင္ အမႈထမ္း အျဖစ္ ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္ဟု ယုံၾကည္ရသည္။ ထုိ႔ေနာက္ အရာရွိ ျဖစ္လာခဲ့သည္။

၁၉၅၁ ခုႏွစ္၊ ၾသဂုတ္လတြင္ ပထမဆုံး နာမည္ႀကီးဖုိ႔ ျဖစ္လာခဲ့သည္။ ထုိစဥ္က ဒု-ဗိုလ္မွဴးႀကီး ေအးေမာင္၏ ကြပ္ကဲမႈေအာက္တြင္ ကရင္ျပည္နယ္ လိႈင္းဘြဲ႕ အနီး ေကအဲန္ဒီအုိ စခန္းကုိ ဝုိင္းရာတြင္ သူပါဝင္ခဲ့ၿပီး တုိက္ပြဲအတြင္း ကရင္ေခါင္းေဆာင္ ေစာဘဦးႀကီးကုိ အေသရမိသည္။ ထုိ႔ေနာက္ အေဖႀကီး၏ သစၥာေတာ္ခံ ေနာက္လုိက္ႏွင့္ လူသတ္သမား အျဖစ္ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္၊ ဇူလုိင္လတြင္ တကၠသုိလ္ေက်ာင္းသား ရာေပါင္းမ်ားစြာကုိ အေသပစ္ခ်ခဲ့ေသာ တပ္စုမ်ားကုိ သူ ကြပ္ကဲခဲ့သည္။ သမုိင္းဝင္ ေက်ာင္းသားသမဂၢ အေဆာက္အအုံကုိလည္း ေဖာက္ခြဲ ၿဖိဳခ်ခဲ့သည္။ သူ႔အေနျဖင့္ ေသြးလႊမ္းမႈ အမ်ဳိးမ်ဳိး အတြက္ တာဝန္ရွိခဲ့ၿပီး ဦးသန္႔ ဈာပန ႐ုပ္ပ်က္ဆင္းပ်က္ ျဖစ္ရမႈႏွင့္ ရွစ္ေလးလုံး ရက္စက္မႈမ်ားက သူ႔အတြက္ နာမည္ အပ်က္ရဆုံးမ်ား ျဖစ္ခဲ့သည္။


ေနဝင္းက သူ႔ကုိ သူ၏ ယုတ္မာရက္စက္ေသာ လုပ္ေဆာင္မႈမ်ား အတြက္ ေကာင္းစြာ ခ်ီးျမႇင့္သည့္ အေနျဖင့္ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္၊ ဇူလိုင္လ ၂၇ ရက္ေန႔တြင္ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတႏွင့္ မဆလ ပါတီ ဥကၠ႒ အျဖစ္ တာဝန္ေပးခဲ့သည္။ ၾသဂုတ္လ ၈ ရက္ေန႔တြင္ တတိုင္းတျပည္လံုး အႏွံ႔ ျပည္သူ သန္းေပါင္းမ်ားစြာသည္ လမ္းမမ်ားေပၚသို႔ ထြက္၍ စစ္အုပ္စုိးမႈ ရပ္စဲရန္ ေတာင္းဆိုခဲ့ၾကသည္။ ျပည္သူလူထု အတြက္ ၂၆ ႏွစ္ၾကာ ဖိႏွိပ္ခံခဲ့ရမႈသည္ လံုေလာက္ခဲ့ၿပီ။ စထြက္သည္ႏွင့္ စိန္လြင္က ၾကမ္းၾကမ္းတမ္းတမ္း တံု႔ျပန္သည့္ အေနျဖင့္ ဆႏၵျပမႈမ်ားအား ေသနတ္ျဖင့္ ပစ္ခတ္ လူစုခြဲရန္ ေျချမန္တပ္မ (၂၂) မွ စစ္သားမ်ားကို ေစလႊတ္ခဲ့သည္။ ဆႏၵျပေနသူ လူအုပ္ႀကီးမ်ားထဲသို႔ စစ္တပ္က လက္လြတ္စပယ္ ပစ္ခတ္ခဲ့မႈေၾကာင့္ လူသံုးေထာင္ (၃,၀၀၀) ထက္မနည္း ေသေၾကခဲ့ရသည္။ ထိုသို႔ ရွစ္ေလးလံုး ျပည္သူ႔ အေရးေတာ္ပံု အတြင္း သူ၏ ျပည္သူလူထု အေပၚ လူမဆန္စြာ ရမ္းကား သတ္ျဖတ္မႈမ်ားေၾကာင့္ "ရန္ကုန္မွ သားသတ္သမား" အမည္ျဖင့္ ကမာၻေက်ာ္ခဲ့ရသည္။ ျပည္သူလူထု၏ ဒီေရအလား ဆန္႔က်င့္ အံု႔ကမႈမ်ားေၾကာင့္ စိန္လြင္၏ သမၼတ သက္တမ္းသည္ ၁၈ ရက္သာ သက္တမ္း တည္ၿမဲခဲ့ၿပီး၊ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္၊ ၾသဂုတ္လ ၁၂ ရက္ေန႔တြင္ တာဝန္ အားလံုးမွ ႏႈတ္ထြက္ ေပးခဲ့ရသည္။ ၂၀၀၂ ခုႏွစ္၊ မတ္လတြင္ သူ႔ဆရာသခင္ အိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္သဖြယ္ ခံရၿပီးေနာက္ မၾကာမီပင္ သူလည္း တရားမဝင္ ရရွိေနေသာ ခံစားခြင့္မ်ား၊ ၾသဇာ အာဏာမ်ား ဆုံး႐ႈံးခဲ့ၿပီး မျဖစ္စေလာက္ေသာ စစ္တပ္ ပင္စင္ လစာေလးျဖင့္ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးစြာ ရွင္သန္ ေနခဲ့ရသည္။ သူ၏ အစာအိမ္ေရာဂါ အတြက္ စင္ကာပူတြင္ ကုသမႈ ခံယူၿပီး အျပန္ ၂၀၀၄ ခုႏွစ္၊ ဧၿပီလ ၉ ရက္ေန႔ အသက္ ၈၁ ႏွစ္ အ႐ြယ္တြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၌ ေသဆုံးသည္

နိဂုံး

၁၉၄၇ ခုႏွစ္၊ ဇူလိုင္လ ၁၉ ရက္ေန႔တြင္ ႏုိင္ငံေရးသမား တဦး တေယာက္တည္း၏ အာဏာေလာဘရမက္ကို ေက်နပ္မႈ ေပးေစႏိုင္ရန္ အတြက္ ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္ စစ္ေခါင္းေဆာင္ႏွင့္ ျပည္သူမ်ား အေပၚ ဆြဲေဆာင္မႈ ထက္ျမက္လွသည့္ ႏိုင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္ႀကီး တဦးႏွင့္ အတူ ၿဗိတိသွ် ကိုလိုနီ ကြၽန္သေပါက္ လက္ေအာက္ခံ ဘဝမွ လြတ္လပ္ေသာ ႏိုင္ငံေတာ္ ဘဝသို႔ ကူးေျပာင္းေနသည့္ စပ္ကူးမတ္ကူး ကာလ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေရွ႕တန္း အခန္းက႑မွ ပါဝင္ ေခါင္းေဆာင္မႈ ေပးႏိုင္သည့္ အျခားဉာဏ္ပညာ အရွိန္အဝါ ထက္ျမက္လွသည့္ ေခါင္းေဆာင္ ေျခာက္ဦးႏွင့္ ႏိုင္ငံ့ဝန္ထမ္း သားေကာင္း ရတနာ ၂ ဦးတို႔ အသက္ ဆံုး႐ႈံးခဲ့ရသည္။ ဤသည္ကား "အေတာ္ဆုံးသူမ်ားမွာ သူတုိ႔ ကံၾကမၼာကုိ ၿမဲေအာင္ မတတ္ႏုိင္ၾက။ သူေတာ္ေပါင္း၊ ႏုေ႔ကေကာင္း၍ သူယုတ္မာ သက္ဆုိးရွည္သည္" ျဖစ္ပါေလသတည္း။


ထိုလုပ္ၾကံမႈႀကီးႏွင့္ ပတ္သက္၍ အေျဖ တစံုတရာ ေပးရန္ထက္ 'ဂဠဳန္ ဦးေစာေနာက္မွာ ဘယ္သူေတြ ရွိပါလိမ့္' ဟူေသာ အေတြးႏွင့္ သို႔ေလာ သို႔ေလာ ေမးခြန္းမ်ား ထပ္မံ ေပၚေပါက္ေကာင္း ေပၚေပါက္လာေစႏိုင္သည့္ ဦးေအာင္ခင္ သုေတသနျပဳ ထုတ္ေဖာ္ ေရးသားထားသည့္ (တတိယအႀကိမ္ တည္းျဖတ္ ထုတ္ေဝသည့္) "ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကို ဘယ္သူသတ္သလဲ" စာအုပ္မွေန စိတ္ဝင္စားဖြယ္ရာ အခ်က္အလက္မ်ားကို ေကာက္ႏႈတ္ ေဖာ္ျပ လိုက္ပါသည္။ ျပည့္ျပည့္စံုစံု ေလ့လာ ဖတ္႐ႈလုိသူမ်ား အေနျဖင့္ ဒီကြန္ရက္ စာမ်က္ႏွာေပၚမွာ လႊင့္တင္ထားၿပီး ျဖစ္သည့္ 'ျမန္မာ eBook မ်ား' (ဝါ) 'အတၴဳပၸတၲိမ်ား' ၏ က႑ခြဲ တခုျဖစ္သည့္ 'အတၴဳပၸတၲိ စာေပမ်ား' ထဲရွိ "ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကို ဘယ္သူသတ္သလဲ" စာအုပ္ကို ဆြဲယူ ဖတ္႐ႈႏိုင္ပါသည္။

ရင္းျမစ္.. ဴမန္မာ့ သတင္းဆက္သၾယ္ေရး နည္းပညာအဖၾဲႚ

ထုတ္ႏႈတ္ ကူးယူေဖာ္ျပခဲ့သည့္ စာအုပ္။

'ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကို ဘယ္သူသတ္သလဲ'၊ ဦးခင္ေအာင္၊

အဂၤလိပ္ဘာသာမွ ျမန္မာဘာသာသို႔ ျပန္ဆိုသူ၊ ေဒါက္တာတင့္ေဝႏွင့္ ေဒါက္တာေအးေက်ာ္၊

စာတည္းျဖတ္သူ၊ ျမဝတီရဲေခါင္၊

၂၀၀၄ ခုႏွစ္၊ ေအာက္တုိဘာ၊ တတိယအႀကိမ္ ျပဳျပင္တည္းျဖတ္ ထုတ္ေဝျခင္း၊

ထုတ္ေဝသူ၊ ေဒၚခင္မ်ဳိးေအး၊ ေခတ္ၿပိဳင္ ဂ်ာနယ္တိုက္။