လက္ရွိျမန္မာ့ပညာေရးေလာကတြင္ စာေပသင္ၾကားမႈစနစ္ကို ႏိုင္ငံတကာအဆင့္မီမႈမမီမႈတိုင္း တာေနေသာေပတံမ်ား အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိေနေသာ္လည္း ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္အဆင္ေျပမႈရွိမရွိ တိုင္းတာမႈမ်ိဳး မွာမေတြ႔ရေသး သည္မွာ ၀မး္နည္းဖြယ္ရာျဖစ္ေၾကာင္း ေလ့လာသူမ်ားကေထာက္ျပလိုက္သည္။
တုိက္တြန္း အားေပးမႈမ်ား ရွိေနျပီး ပုဂၢလိကစာသင္ေက်ာင္းမ်ားဖြ႔ံျဖိဳးေစရန္ ကူညီအားေပးမႈမ်ားလည္း အစိုးရပိုင္းကလုပ္ေဆာင္ေနသည္။ ေငြေၾကးတတ္ႏိုင္သည့္ မိဘအသိုင္းအ၀ိုင္းမ်ားကလညး္ မိမိတို႔ ကေလးမ်ားကို ႏိုင္ငံတကာအဆင့္မီသည္ဟုဆိုေသာ ႏိုင္ငံျခားဘာသာဦးစားေပးသင္သည့္ ေက်ာင္းမ်ားတြင္ တက္ေရာက္ေစၾကသည္မွာလည္း ေခတ္စားေနေသာ ၾကြားစရာျပယုဂ္တစ္ခုျဖစ္ေနပါတယ္။သို႔ေသာ္ ထိုေက်ာင္းမ်ားကပင္ မိခင္စာေပ၊ ဘာသာစကားကို ထိိခိုက္ေအာင္ စိန္ေခၚမႈမ်ားရိွေနသည္ကိုလည္း မျငင္းႏိုင္ေပ။ လက္ရွိအစိုးရလက္ထက္တြင္ ပညာေရးစနစ္ကို ႏိုင္ငံတကာအဆင့္မီေစရန္
ႏုိင္ငံတကာသင္ရိုးႏွင့္အညီသင္ၾကားေနသည္ဆိုေသာ
သံရံုးေက်ာင္းတစ္ေက်ာင္းမွ ေက်ာင္းသား မိဘတစ္ဦးက " ကၽြန္မကေလးကို
ဒီေက်ာင္းမွာထားရတာ ေတာ္ေတာ္အဆင္ေျပတယ္၊ ဒီေက်ာင္းက
သင္ၾကားမႈစနစ္လည္းေကာင္းတယ္။ အဂၤလိပ္စာကို အသားေပးသင္ေတာ့ ကေလးက အဂၤလိပ္ စကားေတာ္ေတာ္ကၽြမ္းက်င္ လာတယ္။
တစ္ျခား ဘာသာရပ္ေတြမွာလည္း မဆိုးဘူး။ ကၽြန္မေတာ့ ကေလးအတြက္
ေတာ္ေတာ္စိတ္ခ်ရျပီ။ ဒီေက်ာင္းကျပီးလို႔ ကေလးၾကီးလာရင္
ႏိုင္ငံျခားကေက်ာင္းမွာ ထားဖို႔က်ေတာ့လည္း
အဆင္ေျပတယ္ေလ " ဟုေျပာၾကားသြားသလို သာမန္အစိုးရေက်ာင္းတြင္
ပညာသင္ၾကားေနသည့္ ေက်ာင္းသာ မိဘတစ္ဦးကမူ " ကၽြန္မတို႔က
ေငြေၾကးအရမး္ၾကီးမတတ္ႏိုင္ေတာ့ ရိုးရိုးေက်ာင္းမွာပဲထားရတာေပါ့။
ဒါေတာင္က်ဴရွင္စရိတ္က နည္းတာမဟုတ္ဘူး။ ဒါေပမယ့္ ကေလးရဲ့ ၾကိဳးစားအားထုတ္မႈကိုလိုက္ျပီး တတ္ႏိုင္သမွ်ျဖည့္ဆည္းေပးသြားမယ္လို႔ေတာ့ စိတ္ပိုင္းျဖတ္ထားတယ္။ ပုဂၢလိကေက်ာင္းမွာထားဖို႔က်ေတာ့ က်မတုိ႔က တတ္ႏိုင္သူေတြမဟုတ္ဘူးေလ။ ေတာ္ၾကာ ျဖဳန္းႏိုင္သံုးႏိုင္တဲ့ကေလးေတြနဲ႔ ေပါင္းျပီး က်မကေလးပ်က္စီးသြားမွာလဲေၾကာက္တယ္" ဟုေျပာၾကားသြားပါတယ္။ အဆိုပါႏိုင္ငံျခားဘာသာဦးစားေပးသင္ေသာေက်ာင္းမ်ားႏွင့္ပတ္သက္ျပီး ေလ့လာသူ ကိုမ်ိဳးညီညီက "ကၽြန္ေတာ္ တစ္ေန႔က အလွဴတစ္ခုမွာ မိဘေတြေျပာေနတဲ့စကားတစ္ခုၾကားလိုက္ရတယ္။ ေျပာေနတဲ့ သူက သူ႔ကေလးကို Private ေက်ာင္းတစ္ခုမွာထားတဲ့အေၾကာင္း၊ အဲဒီေက်ာင္းကေတာ္ေတာ္ေကာင္းေၾကာင္း ကေလးေတြ ကိုလည္း စနစ္တက်သင္တဲ့အေၾကာင္း။ အဲဒီအထိၾကားရတာအဆင္ေျပေသးတယ္။
ေနာက္သူက ဘာေျပာလဲဆိုရင္ ကေလးက အဂၤလိပ္စာကို ေတာ္ေတာ္ကၽြမ္းက်င္ေနျပီတဲ့ ဘယ္ေလာက္ေတာင္လဲဆိုရင္ ျမန္မာစာကိုေတာင္ အဂၤလိပ္စာေလာက္ေကာင္းေကာင္းမဖတ္ႏိုင္ဘူးတဲ့။ သူေျပာေနတာေတာ့္ေတာ့္ကို ၀မး္ပန္းတသာနဲ႔ကိုေျပာေနတာ။ ဒီဟာေလးကိုၾကည့္ျပီးေျပာလို႔ရတာတစ္ခုကေတာ့ မိဘေတြအေနနဲ႔ ပညာေရးအားေပးတာ လမ္းေၾကာင္းလြဲလာျပီလို႔ေျပာလို႔ရတယ္။
ကိုယ့္ရဲ့ မိခင္ဘာသာကို မကၽြမ္းက်င္ဘဲနဲ႔ တျခားဘာသာကၽြမ္းက်င္တာကို
မိဘေတြအေနနဲ႔ ဂုဏ္ယူေနၾကျပီလားလို႔ ကၽြန္ေတာ္ေမးခ်င္တယ္။ ဒါဟာ ကိုယ့္ရဲ့
မိခင္ဘာသာစကား ေပ်ာက္သြားေတာ့ မယ့္ ေရွ႕ေျပးနမိတ္ပံုပဲ။ ဒီလိုအေျပာအဆိုမ်ိဳး
ရပ္ကြက္ထဲမွာ အေျပာမ်ားလာျပီ။ ကိုယ့္ရဲ့ကေလး မိခင္ဘာသာစကားထက္
ႏိုင္ငံျခားဘာသာစကားကို ပိုကၽြမ္းက်င္တယ္ဆိုတဲ့ ၾကြားစရာမဟုတ္တဲ့
အၾကြားမ်ိဳးေတြ ေခတ္စားလာတယ္။ ဘယ္ႏိုင္ငံမွာမဆို မိမိတို႔ရဲ့
မိခင္ဘာသာစကားကို ပထမဦး စားေပးစာေပ အေနနဲ႔ သင္ၾကားရတာပါ။ ျမန္မာျဖစ္ျပီး
ျမန္မာစာ၊စကားမကၽြမ္းက်င္ရင္
ကိုယ့္ယဥ္ေက်း မႈကို ဘယ္လိုထိန္းသိမ္းမလဲ။ မိဘေတြစဥ္းစားဥာဏ္ရွိရင္
စဥ္းစားၾကဖို႔ေကာင္းတယ္။
အခုဥပမာအေနနဲ႔ျပရင္ ကိုရီးယားတို႔ တရုတ္တို႔
ဂ်ပန္တို႔ေပါ့။ သူတို႔ရဲ့မိခင္ဘာသာစကားကို ႏိုင္ငၤတကာက အသိအမွတ္ျပဳေအာင္
လက္ခံသံုးစြဲလာေအာင္ ၾကိဳးစားေနတာ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံက မိခင္စာေပ၊
ဘာသာစကားမရွိတဲ့ႏိုင္ငံမဟုတ္ပါဘူး။ ခိုင္မာတဲ့ ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔အတူ ေရွးရိုးစဥ္ဆက္ စာေပ၊ဘာသာ စကားထြန္းကား တဲ့ႏိုင္ငံပါ။ ကၽြန္ေတာ္က ေခတ္လူငယ္ပါ။ ႏိုင္ငံျခားဘာသာရဲ့အသံုး၀င္ပံုကို အမ်ားၾကီးသိတယ္။ ဒါေပမယ့္ သံုးသင့္တဲ့ေနရာမွာ သင့္ေတာ္သလိုသံုးတာပဲေကာင္းတယ္။ ဥပမာေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္လိုေပ့ါ။
အရမ္းေလးစားဖို႔ေကာင္းတယ္။ အဂၤလိပ္စကားကို အေထ့အေငါ့မရွိ
လိုတိုရွင္းေျပာႏုိင္တယ္။ အဂၤလိပ္လို ေမးျမန္းသမွ်ကိုလည္း အဆို္င္းအတြမရွိ
ကၽြမ္းက်င္လိမ္မာစြာေျပာႏိုင္တယ္။ ဒါေပမယ့္ အေမစုက ဘယ္ေတ့ာမွ ကုိယ့္ျမန္မာလူမ်ိဳးအခ်င္ခ်င္းစကားေျပာရာမွာ
အဂၤလိပ္လိုေျပာတာ အားမေပးဘူး။ အထူးသျဖင့္ ႏိုင္ငံရပ္ျခား မွာ ေရာက္ေနတဲ့
ျမန္မာ လူမ်ိဳးေတြနဲ႔ ေတြ႔တဲ့အခါ ျမန္မာလို ၾကိဳးစားေျပာခိုင္းတာ
အားလံုးအသိပါ။
အစိုးရရဲ့ ပညာေရး၀န္ၾကီးဌာနအေနနဲ႔လည္း
ဒါေတြကို ၾကပ္ၾကပ္မတ္မတ္ ေစာင့္ၾကည့္သင့္ပါတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕ေက်ာင္းေတြဆို
ျမန္မာစာကို ျပီးျပီးေရာသင္တယ္။ ၄တန္းေလာက္ထိပဲ ျမန္မာစာသင္တယ္၊
အဲဒီေက်ာင္း ကေလးကို ျမန္မာေဆး အညႊန္းကို ဖတ္ခိုင္းတာ မဖတ္တတ္ေတာ့ဘူး။
ျမန္မာစာ ပါဍ္ဆင့္ေတြကို မဖတ္တတ္ေတာ့ဘူး။ ဘုရားစာဖတ္ခိုင္းလိုက္တာ
ဂုဏ္ေတာ္ကိုးပါးကိုေတာင္ ဖတ္ခိုင္းလို႔မ ရေတာ့ဘူး။ ဒီလိုမဖတ္တတ္တာကို ပဲ
မိဘေတြက ဂုဏ္ယူေနမယ္ဆိုရင္ တစ္ခ်ိန္ခ်ိန္မွာ ျမန္မာလိုမ၀တ္စားတတ္တာကို
ဂုဏ္ယူေနမယ့္ မိဘေတြေပၚထြက္မ်ားျပားလာေတာ့မယ္ဆိုတာ ေျမၾကီးလက္ခက္မလြဲဘူး"လို႔ ေ၀ဖန္ေျပာဆိုသြားပါတယ္။