ျမန္မာျပည္က ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ တစ္ခုနဲ႕တစ္ခု အိုင္ဒီေယာ္ေလာ္ဂ်ီ ဘယ္လို ကြဲျပားသလဲ၊ ဘယ္အိုင္ဒီေယာ္ေလာ္ဂ်ီကို လက္ခံတာ မ်ားသလဲ စတဲ့ ေမးခြန္းေတြကို ႏိုင္ငံျခား သားမိတ္ေဆြတခ်ိဳ႕က ေမးလာ တဲ့အခါ ကြၽန္ေတာ္ အေတာ္ေျဖရက်ပ္တယ္ဗ်။
ဘာေၾကာင့္ဆိုေတာ့ လက္ရွိျမန္မာႏိုင္ငံေရး ပါတီေတြထဲမွာ ဘယ္ သေဘာတရားကို ခံယူက်င့္သုံးပါတယ္လို႕ ဂဃနဏ ေၾကညာတဲ့ ပါတီ အေတာ္နည္းပါတယ္။ ဟိုးအရင္ကေတာ့ ကြန္ျမဴနစ္၊ ဆိုရွယ္လစ္၊ ဆိုရွယ္ ဒီမိုကရက္၊ ေဖဘီယန္၊ လစ္ဘရယ္၊ လစ္ဘရယ္ ဒီမိုကရက္၊ ဖက္ဆစ္နဲ႕ အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒ စသျဖင့္ အယူ၀ါဒ သေဘာတရားေတြကို သန္ရာသန္ရာ လက္ခံခဲ့ၾကတယ္။
၁၉၆၂ခုနွစ္မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္း အာဏာသိမ္းၿပီးတဲ့ေနာက္ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီတည္ေထာင္တဲ့အခါ အျခားဆိုရွယ္လစ္မ်ားနဲ႕ တစ္မူကြဲျပားေစဖို႕ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္ လမ္းစဥ္လို႕ ေၾကညာတယ္။ သေဘာတရားခံယူခ်က္အျဖစ္ လူႏွင့္ပတ္၀န္းက်င္တို႕၏ အညမည သေဘာတရားဆိုတာကို စီမံ ေဖာ္စပ္ၿပီး ပါတီရဲ႕ လမ္းညႊန္သေဘာတရား အျဖစ္ ထုတ္ျပန္ ေၾကညာတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ပထမဆုံးအာဏာရ ႏိုင္ငံေရးအဖြဲ႕အစည္းႀကီး ျဖစ္တဲ့ ဖဆပလအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးအယူ၀ါဒဟာ ဆိုရွယ္လစ္၀ါဒ ျဖစ္ပါတယ္။ ဆိုရွယ္လစ္၀ါဒဂိုဏ္းဂဏမ်ားစြာအနက္ ဒီမိုကရက္တစ္ ဆိုရွယ္လစ္ (၀ါ) ဆိုရွယ္ ဒီမိုကရက္၀ါဒကို ဦးဗေဆြ၊ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းတို႕က ႏွစ္သက္ လက္ခံတယ္။ ကမၻာမွာ ဘယ္သူေတြနဲ႕ နီးစပ္သလဲဆိုရင္ ဂ်ာမနီက ၀ီလီဘရန္႕တို႕နဲ႕ နီးစပ္တယ္။ သေဘာကေတာ့ ကုန္ထုတ္လုပ္ငန္းေတြကို ႏိုင္ငံပိုင္မသိမ္းဘဲ ပုဂၢလိကမ်ားကို အစိုးရ ထိန္းခ်ဳပ္မႈနဲ႕ လုပ္ကိုင္ခြင့္ေပးတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီကေတာ့ မာ့ခ္စ္ လီနင္၀ါဒကိုပဲ လက္ခံတယ္။ ယခင္ ဆိုဗီယက္အုပ္စု၀င္ႏိုင္ငံမ်ား၊ က်ဴးဘား၊ ဗီယက္နမ္နဲ႕ ေျမာက္ကိုရီးယားတို႕လို ဗဟိုခ်ဳပ္ကိုင္မႈနဲ႕ ဦးေဆာင္သြားရတဲ့ စနစ္ပါ။
ကြန္ျမဴနစ္ပါတီကို ဖဆပလက ထုတ္ပယ္လိုက္ၿပီးေနာက္ ဖဆပလရဲ႕ အဓိက ႀကိဳးကိုင္ပါတီဟာ ဆိုရွယ္လစ္ပါတီ ျဖစ္သြားတယ္။ သူတို႕ကို လက္ယာဆိုရွယ္လစ္ေတြလို႕ ေခၚပါတယ္။ ဆိုရွယ္လစ္ပါတီမွာ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္း၊ ဦးဗေဆြတို႕လို လက္ယာဆိုရွယ္လစ္ေတြက ႀကီးစိုးေနခ်ိန္မွာ ဒုတိယတန္း ေခါင္းေဆာင္စုထဲက လက္၀ဲဆိုရွယ္လစ္ေတြျဖစ္တဲ့ သခင္ခ်စ္ေမာင္၊ သခင္လြင္၊ သခင္လွေကြၽတို႕က ခြဲထြက္ၿပီး အလုပ္သမား လယ္သမားပါတီတည္ေထာင္တယ္။ ေနာင္အခါ သူတို႕ကို ဆိုရွယ္နီေတြလို႕ ေခၚပါတယ္။ ဆိုရွယ္လစ္ အနီေတြဆိုတဲ့အဓိပၸာယ္ကို ေပၚေအာင္ သတင္းစာေတြက ေပးခဲ့တဲ့ နာမည္ပါ။
ဖဆပလထဲမွာ က်န္ခဲ့တဲ့ အင္အားစုေတြအနက္ လက္ယာဆိုရွယ္လစ္ေတြနဲ႕ ဦးႏုေခါင္းေဆာင္တဲ့ အေပ်ာ့စား ဆိုရွယ္လစ္ေတြနဲ႕ ကြဲၾကျပန္တယ္။ (ဦးႏုဟာ စစ္ႀကိဳေခတ္က ေဖဘီယန္ဆိုရွယ္လစ္ ျဖစ္ခဲ့ဖူးတယ္။ ထိုစဥ္က ႏု-တင္အျဖစ္ ဦးႏုနဲ႕တစ္တြဲတည္း ရွိခဲ့တဲ့ သခင္တင္က ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္းအာဏာသိမ္း ထားတဲ့ေခတ္မွာ ]]တိုးတက္ေသာ ဆိုရွယ္လစ္၀ါဒ}} ဆိုတဲ့ သူ႕ကိုယ္ပိုင္ ဆိုရွယ္လစ္ သေဘာတရား အဖြင့္က်မ္းတစ္ေစာင္ ေရးခဲ့ေသးတယ္။)
ဖဆပလ အဖြဲ႕တြင္းအကြဲကို ပါလီမန္မွာ မဲခြဲၿပီး အဆုံးအျဖတ္ေပး ခဲ့ပါတယ္။ ေဆြၿငိမ္းက ႏုတင္ကို အယုံအၾကည္မရွိအဆိုတင္ၿပီး မဲခြဲတဲ့အခါ ပမညတ ေခၚ ဆိုရွယ္နီေတြက အေပ်ာ့စားဆိုရွယ္လစ္၊ ဦးႏုကို ေထာက္ခံမဲေပးခဲ့ၾကတယ္။ သူတို႕ဟာ သေဘာတရားေရးခံယူခ်က္နဲ႕ ဦးႏုကို ေထာက္ခံမဲေပးတာထက္ သူတို႕အေပၚ ဗိုလ္က်ခဲ့တဲ့ ေဆြၿငိမ္းကို လက္စားေခ်ခ်င္တာနဲ႕ ဦးႏုဘက္က ရပ္ခဲ့ၾကတာလို႕ ရႈျမင္သူေတြရွိပါတယ္။
အဲဒီျဖစ္ရပ္မွာ ဦးႏုဟာ ကြန္ျမဴနစ္ေတြရဲ႕ ေထာက္ခံမဲနဲ႕ အႏိုင္ယူသြားတယ္ဆိုၿပီး ေဆြၿငိမ္းက စြပ္စြဲတယ္။ (သူတို႕က ဆိုရွယ္နီေတြကို ကြန္ျမဴနစ္ေတြလို႕ စြပ္စြဲတတ္တယ္။) အဲဒီေနာက္ ေဆြၿငိမ္းေတြရႈံးနိမ့္တာကို မခံမရပ္ႏိုင္ျဖစ္တဲ့ စစ္တပ္က ၀င္လာေတာ့တယ္။ ဦးႏုကို အက်ပ္ကိုင္ၿပီး အာဏာလႊဲခိုင္းတယ္။ သည္လိုနဲ႕ အိမ္ေစာင့္အစိုးရအသြင္နဲ႕ အာဏာသိမ္းစစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားက တိုင္းျပည္ကို အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ေတာ့တာပါပဲ။ သူတို႕မွာ အဲဒီတုန္းက သေဘာတရား မရွိဘူး။ ငါးပြက္ရာ ငါးစာခ်ၿပီး ျပဳျပင္ေရးေတြခ်ည္း လုပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ၁၉၆၂ ဒုတိယအႀကိမ္ အာဏာယူေတာ့မွ အညမညသေဘာတရားနဲ႕ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္ လမ္းစဥ္ ေပၚလာတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီဘက္ေခတ္မွာ သေဘာတရားဆိုတာ အေရးမပါေတာ့တာေတာ့ အမွန္ပါ။ ဖရန္႔စစ္ဖူကူးယာမတို႔လို ပုဂိၢဳလ္ေတြကေတာင္ အိုင္ဒီေယာ္ေလာ္ဂ်ီေခတ္ ကုန္ၿပီလို႔ ေျပာခဲ့တယ္မဟုတ္လား။ ဒီေန႔ေခတ္ႀကီးမွာ အိုင္ဒီေယာ္ေလာ္ဂ်ီေတြနဲ႔ အလုပ္လုပ္လို႔ မရေတာ့ဘူး။ အသစ္အသစ္ ျဖစ္ေပၚတိုးတက္မႈေတြကို မ်က္ျခည္မျပတ္ ေလ့လာ အမီလိုက္ၿပီး ေနသြားၾကရမတဲ့။ ဟိုေကြ႕ေရာက္ဟိုတက္နဲ႕ေလွာ္၊ ဒီေကြ႕ေရာက္ ဒီတက္နဲ႕ေလွာ္ဆိုတဲ့ လက္ေတြ႕အက်ိဳးေမွ်ာ္ ၀ါဒ (pragmatism) ကို အားေပးလာၾကတယ္။ လက္ေတြ႕ႏိုင္ငံေရး (real politics) သေဘာတရားကို သေဘာတရားမွန္း မသိ နားမလည္ လက္မခံဘဲ ရႈပ္ေထြးေနသူေတြလဲ ရွိပါတယ္။
အိုစမာဘင္လာဒင္ရဲ႕ ေနာက္လိုက္ တပည့္ေတြဟာ အဲသလိုပဲ သူတို႕ကို သေဘာတရားေတြ သြတ္သြင္းေပးေနမွန္းမသိဘဲ လက္ခံခဲ့ၾကရ တာ ျဖစ္တယ္။ အဲသလို လူေတြဟာ အၾကမ္းဖက္ မ်ိဳးဆက္သစ္ေတြအျဖစ္ ရွင္သန္ေနၾကတာပဲ။
အၾကမ္းဖက္မႈေတြကို တားဆီးဖို႔ အေမရိကန္ အပါအ၀င္ အင္အားႀကီး ႏိုင္ငံေတြက လံုၿခံဳေရးအစီအစဥ္ေတြ တင္းက်ပ္သထက္ တင္းက်ပ္ၿပီး ကာကြယ္ေန ၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ အိုစမာဘင္လာဒင္ ကိုေတာင္ ၁၀ႏွစ္ၾကာမွ အေသမိခဲ့တယ္။ အေမရိကန္ေတြက အၾကမ္းဖက္သမားေတြကို ေခ်မႈန္းပစ္ရမယ္လို႔သာ ေျပာေနတာ၊ တကယ္တမ္းက်ေတာ့ မေခ်မႈန္းႏိုင္ပါဘူး။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ အၾကမ္းဖက္သမားေတြက သေဘာတရား တပ္ဆင္ထားတာ ျဖစ္တယ္။ သေဘာတရားကို သေဘာတရားနဲ႔ပဲ ေခ်ဖ်က္ရမွာ။ တစ္ပြဲထိုး ေခ်မႈန္းေရးလုပ္႐ံုနဲ႔ အျမစ္မျဖတ္ႏိုင္ပါဘူး။
ကမၻာေက်ာ္ပညာရွင္ေတြက အိုင္ဒီေယာ္ေလာ္ဂ်ီေခတ္ ကုန္ၿပီလို႔ ေျပာတယ္ဆိုတိုင္း ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေခါင္းညိတ္ရမွာလား။ ကြၽန္ေတာ္ကေတာ့ ေနရာတကာမွာ အိုင္ဒီေယာ္ေလာ္ဂ်ီမပါဘဲ လုပ္လို႔မရဘူးလို႔ ယံုၾကည္တယ္။ အခုပဲ ၾကည့္ပါ။ အိုစမာဘင္လာဒင္စတင္လႈပ္ရွားစဥ္က သူတို႔ေနာက္လိုက္ ေတြကို တာလီဘန္ေတြ လက္ထက္ အာဖဂန္နစၥတန္မွာ သင္တန္းေတြ ေပးခဲ့တယ္။ ဘေဘာတရားလက္နက္ တပ္ဆင္ေပးခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ဘာ သေဘာတရားလဲဆိုေတာ့ ျမင့္ျမတ္ေသာေသျခင္း ျဖင့္ အသက္စြန္႔၀ံ့တယ္ ဆိုတဲ့ ခံယူခ်က္ကို ရင္ထဲ အသည္းထဲက ယုံၾကည္လာေအာင္ သြတ္သြင္းေပးတာ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔ သြတ္သြင္းထားတဲ့ ယံုၾကည္ခ်က္ အတြက္ အေသခံ လႈပ္ရွားခိုင္းတာပါ။ တယူသန္ဘာသာေရး မိႈင္းတိုက္တာဟာ သေဘာတရား တပ္ဆင္ေပးတာပဲဗ်။
အဲဒီေတာ့ ဒီသေဘာတရားကို ဘယ္ သေဘာတရားမ်ိဳးနဲ႔ ေခ်ဖ်က္မလဲဆိုတာကို မႀကိဳးစားခင္ သူတို႔သြတ္သြင္းခံရတဲ့ သေဘာတရားဟာ မွားယြင္းေနတယ္ဆိုတာကို အေသခံဖို႔ အသင့္ျဖစ္ေနတဲ့ စစ္ေသြးၾကြေလးေတြ အျမင္မွန္ရေအာင္ လုပ္ေပးရပါတယ္။
ဗံုးခြဲၿပီး လူေတြေသေအာင္လုပ္တာဟာ ျပႆနာေျဖရွင္းတဲ့ နည္းလမ္း မဟုတ္ဘူးဆိုတာကို သူတို႔ ကိုးကြယ္တဲ့ အယူ၀ါဒဆိုင္ရာ ေခါင္းေဆာင္ေတြ ကိုယ္တိုင္က က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ထိထိေရာက္ေရာက္ ေျပာျပၾကတယ္။ အျပစ္မဲ့တဲ့လူေတြကို သတ္႐ံုနဲ႔လည္း သူတို႔မုန္းတီးတဲ့ နယ္ခ်ဲ႕ႏိုင္ငံႀကီးေတြ ဘာမွလႈပ္လာမွာမဟုတ္ဘူး ဆိုတာ အသိတရား ၀င္လာေအာင္ လုပ္ရပါတယ္။
အဲဒီေနာက္ အေရးႀကီးတဲ့ အခ်က္ကေတာ့ မိႈင္းတိုက္ခံထားရတဲ့ အယူ၀ါဒမွားေၾကာင္း ေျပာတာကေတာ့ ဟုတ္ပါၿပီ။ မွန္တဲ့ အိုင္ဒီေယာ္ေလာ္ဂ်ီ ဘာလဲဆိုတာကို ျပဖို႔လည္း လိုဦးမယ္။
မွန္တဲ့ အိုင္ဒီေယာ္ေလာ္ဂ်ီကေတာ့ သူတို႔ကိုယ္တိုင္ ကိုယ့္ၾကမၼာကိုယ္ ဖန္တီးခြင့္ရွိတဲ့ ႏိုင္ငံဖြဲ႕စည္းမႈစနစ္ေတြ၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ေတြ ရွိေနတဲ့အေၾကာင္း၊ အရည္အခ်င္းျပည့္၀တဲ့ လူျဖစ္လာရင္ အရည္အခ်င္း အေလ်ာက္ တိုးတက္ႏိုင္တဲ့ လူမႈေရးစနစ္ေတြ ရွိတဲ့အေၾကာင္း သူတို႔သိေအာင္ လုပ္ေပးရမယ္။ ဗဟု၀ါဒဟာ အၾကမ္းဖက္၀ါဒအပါအ၀င္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းကို ႏွိပ္ကြပ္ဖို႕ ႀကံရြယ္ေနတဲ့ အျခား၀ါဒေတြကို သေဘာတရားအရ ေကာင္းေကာင္းေခ်ခြၽတ္ႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။
၇၊၊ ၁၂၊ ၂၀၁၁
ဘာေၾကာင့္ဆိုေတာ့ လက္ရွိျမန္မာႏိုင္ငံေရး ပါတီေတြထဲမွာ ဘယ္ သေဘာတရားကို ခံယူက်င့္သုံးပါတယ္လို႕ ဂဃနဏ ေၾကညာတဲ့ ပါတီ အေတာ္နည္းပါတယ္။ ဟိုးအရင္ကေတာ့ ကြန္ျမဴနစ္၊ ဆိုရွယ္လစ္၊ ဆိုရွယ္ ဒီမိုကရက္၊ ေဖဘီယန္၊ လစ္ဘရယ္၊ လစ္ဘရယ္ ဒီမိုကရက္၊ ဖက္ဆစ္နဲ႕ အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒ စသျဖင့္ အယူ၀ါဒ သေဘာတရားေတြကို သန္ရာသန္ရာ လက္ခံခဲ့ၾကတယ္။
၁၉၆၂ခုနွစ္မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္း အာဏာသိမ္းၿပီးတဲ့ေနာက္ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီတည္ေထာင္တဲ့အခါ အျခားဆိုရွယ္လစ္မ်ားနဲ႕ တစ္မူကြဲျပားေစဖို႕ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္ လမ္းစဥ္လို႕ ေၾကညာတယ္။ သေဘာတရားခံယူခ်က္အျဖစ္ လူႏွင့္ပတ္၀န္းက်င္တို႕၏ အညမည သေဘာတရားဆိုတာကို စီမံ ေဖာ္စပ္ၿပီး ပါတီရဲ႕ လမ္းညႊန္သေဘာတရား အျဖစ္ ထုတ္ျပန္ ေၾကညာတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ပထမဆုံးအာဏာရ ႏိုင္ငံေရးအဖြဲ႕အစည္းႀကီး ျဖစ္တဲ့ ဖဆပလအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးအယူ၀ါဒဟာ ဆိုရွယ္လစ္၀ါဒ ျဖစ္ပါတယ္။ ဆိုရွယ္လစ္၀ါဒဂိုဏ္းဂဏမ်ားစြာအနက္ ဒီမိုကရက္တစ္ ဆိုရွယ္လစ္ (၀ါ) ဆိုရွယ္ ဒီမိုကရက္၀ါဒကို ဦးဗေဆြ၊ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းတို႕က ႏွစ္သက္ လက္ခံတယ္။ ကမၻာမွာ ဘယ္သူေတြနဲ႕ နီးစပ္သလဲဆိုရင္ ဂ်ာမနီက ၀ီလီဘရန္႕တို႕နဲ႕ နီးစပ္တယ္။ သေဘာကေတာ့ ကုန္ထုတ္လုပ္ငန္းေတြကို ႏိုင္ငံပိုင္မသိမ္းဘဲ ပုဂၢလိကမ်ားကို အစိုးရ ထိန္းခ်ဳပ္မႈနဲ႕ လုပ္ကိုင္ခြင့္ေပးတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီကေတာ့ မာ့ခ္စ္ လီနင္၀ါဒကိုပဲ လက္ခံတယ္။ ယခင္ ဆိုဗီယက္အုပ္စု၀င္ႏိုင္ငံမ်ား၊ က်ဴးဘား၊ ဗီယက္နမ္နဲ႕ ေျမာက္ကိုရီးယားတို႕လို ဗဟိုခ်ဳပ္ကိုင္မႈနဲ႕ ဦးေဆာင္သြားရတဲ့ စနစ္ပါ။
ကြန္ျမဴနစ္ပါတီကို ဖဆပလက ထုတ္ပယ္လိုက္ၿပီးေနာက္ ဖဆပလရဲ႕ အဓိက ႀကိဳးကိုင္ပါတီဟာ ဆိုရွယ္လစ္ပါတီ ျဖစ္သြားတယ္။ သူတို႕ကို လက္ယာဆိုရွယ္လစ္ေတြလို႕ ေခၚပါတယ္။ ဆိုရွယ္လစ္ပါတီမွာ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္း၊ ဦးဗေဆြတို႕လို လက္ယာဆိုရွယ္လစ္ေတြက ႀကီးစိုးေနခ်ိန္မွာ ဒုတိယတန္း ေခါင္းေဆာင္စုထဲက လက္၀ဲဆိုရွယ္လစ္ေတြျဖစ္တဲ့ သခင္ခ်စ္ေမာင္၊ သခင္လြင္၊ သခင္လွေကြၽတို႕က ခြဲထြက္ၿပီး အလုပ္သမား လယ္သမားပါတီတည္ေထာင္တယ္။ ေနာင္အခါ သူတို႕ကို ဆိုရွယ္နီေတြလို႕ ေခၚပါတယ္။ ဆိုရွယ္လစ္ အနီေတြဆိုတဲ့အဓိပၸာယ္ကို ေပၚေအာင္ သတင္းစာေတြက ေပးခဲ့တဲ့ နာမည္ပါ။
ဖဆပလထဲမွာ က်န္ခဲ့တဲ့ အင္အားစုေတြအနက္ လက္ယာဆိုရွယ္လစ္ေတြနဲ႕ ဦးႏုေခါင္းေဆာင္တဲ့ အေပ်ာ့စား ဆိုရွယ္လစ္ေတြနဲ႕ ကြဲၾကျပန္တယ္။ (ဦးႏုဟာ စစ္ႀကိဳေခတ္က ေဖဘီယန္ဆိုရွယ္လစ္ ျဖစ္ခဲ့ဖူးတယ္။ ထိုစဥ္က ႏု-တင္အျဖစ္ ဦးႏုနဲ႕တစ္တြဲတည္း ရွိခဲ့တဲ့ သခင္တင္က ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္းအာဏာသိမ္း ထားတဲ့ေခတ္မွာ ]]တိုးတက္ေသာ ဆိုရွယ္လစ္၀ါဒ}} ဆိုတဲ့ သူ႕ကိုယ္ပိုင္ ဆိုရွယ္လစ္ သေဘာတရား အဖြင့္က်မ္းတစ္ေစာင္ ေရးခဲ့ေသးတယ္။)
ဖဆပလ အဖြဲ႕တြင္းအကြဲကို ပါလီမန္မွာ မဲခြဲၿပီး အဆုံးအျဖတ္ေပး ခဲ့ပါတယ္။ ေဆြၿငိမ္းက ႏုတင္ကို အယုံအၾကည္မရွိအဆိုတင္ၿပီး မဲခြဲတဲ့အခါ ပမညတ ေခၚ ဆိုရွယ္နီေတြက အေပ်ာ့စားဆိုရွယ္လစ္၊ ဦးႏုကို ေထာက္ခံမဲေပးခဲ့ၾကတယ္။ သူတို႕ဟာ သေဘာတရားေရးခံယူခ်က္နဲ႕ ဦးႏုကို ေထာက္ခံမဲေပးတာထက္ သူတို႕အေပၚ ဗိုလ္က်ခဲ့တဲ့ ေဆြၿငိမ္းကို လက္စားေခ်ခ်င္တာနဲ႕ ဦးႏုဘက္က ရပ္ခဲ့ၾကတာလို႕ ရႈျမင္သူေတြရွိပါတယ္။
အဲဒီျဖစ္ရပ္မွာ ဦးႏုဟာ ကြန္ျမဴနစ္ေတြရဲ႕ ေထာက္ခံမဲနဲ႕ အႏိုင္ယူသြားတယ္ဆိုၿပီး ေဆြၿငိမ္းက စြပ္စြဲတယ္။ (သူတို႕က ဆိုရွယ္နီေတြကို ကြန္ျမဴနစ္ေတြလို႕ စြပ္စြဲတတ္တယ္။) အဲဒီေနာက္ ေဆြၿငိမ္းေတြရႈံးနိမ့္တာကို မခံမရပ္ႏိုင္ျဖစ္တဲ့ စစ္တပ္က ၀င္လာေတာ့တယ္။ ဦးႏုကို အက်ပ္ကိုင္ၿပီး အာဏာလႊဲခိုင္းတယ္။ သည္လိုနဲ႕ အိမ္ေစာင့္အစိုးရအသြင္နဲ႕ အာဏာသိမ္းစစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားက တိုင္းျပည္ကို အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ေတာ့တာပါပဲ။ သူတို႕မွာ အဲဒီတုန္းက သေဘာတရား မရွိဘူး။ ငါးပြက္ရာ ငါးစာခ်ၿပီး ျပဳျပင္ေရးေတြခ်ည္း လုပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ၁၉၆၂ ဒုတိယအႀကိမ္ အာဏာယူေတာ့မွ အညမညသေဘာတရားနဲ႕ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္ လမ္းစဥ္ ေပၚလာတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီဘက္ေခတ္မွာ သေဘာတရားဆိုတာ အေရးမပါေတာ့တာေတာ့ အမွန္ပါ။ ဖရန္႔စစ္ဖူကူးယာမတို႔လို ပုဂိၢဳလ္ေတြကေတာင္ အိုင္ဒီေယာ္ေလာ္ဂ်ီေခတ္ ကုန္ၿပီလို႔ ေျပာခဲ့တယ္မဟုတ္လား။ ဒီေန႔ေခတ္ႀကီးမွာ အိုင္ဒီေယာ္ေလာ္ဂ်ီေတြနဲ႔ အလုပ္လုပ္လို႔ မရေတာ့ဘူး။ အသစ္အသစ္ ျဖစ္ေပၚတိုးတက္မႈေတြကို မ်က္ျခည္မျပတ္ ေလ့လာ အမီလိုက္ၿပီး ေနသြားၾကရမတဲ့။ ဟိုေကြ႕ေရာက္ဟိုတက္နဲ႕ေလွာ္၊ ဒီေကြ႕ေရာက္ ဒီတက္နဲ႕ေလွာ္ဆိုတဲ့ လက္ေတြ႕အက်ိဳးေမွ်ာ္ ၀ါဒ (pragmatism) ကို အားေပးလာၾကတယ္။ လက္ေတြ႕ႏိုင္ငံေရး (real politics) သေဘာတရားကို သေဘာတရားမွန္း မသိ နားမလည္ လက္မခံဘဲ ရႈပ္ေထြးေနသူေတြလဲ ရွိပါတယ္။
အိုစမာဘင္လာဒင္ရဲ႕ ေနာက္လိုက္ တပည့္ေတြဟာ အဲသလိုပဲ သူတို႕ကို သေဘာတရားေတြ သြတ္သြင္းေပးေနမွန္းမသိဘဲ လက္ခံခဲ့ၾကရ တာ ျဖစ္တယ္။ အဲသလို လူေတြဟာ အၾကမ္းဖက္ မ်ိဳးဆက္သစ္ေတြအျဖစ္ ရွင္သန္ေနၾကတာပဲ။
အၾကမ္းဖက္မႈေတြကို တားဆီးဖို႔ အေမရိကန္ အပါအ၀င္ အင္အားႀကီး ႏိုင္ငံေတြက လံုၿခံဳေရးအစီအစဥ္ေတြ တင္းက်ပ္သထက္ တင္းက်ပ္ၿပီး ကာကြယ္ေန ၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ အိုစမာဘင္လာဒင္ ကိုေတာင္ ၁၀ႏွစ္ၾကာမွ အေသမိခဲ့တယ္။ အေမရိကန္ေတြက အၾကမ္းဖက္သမားေတြကို ေခ်မႈန္းပစ္ရမယ္လို႔သာ ေျပာေနတာ၊ တကယ္တမ္းက်ေတာ့ မေခ်မႈန္းႏိုင္ပါဘူး။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ အၾကမ္းဖက္သမားေတြက သေဘာတရား တပ္ဆင္ထားတာ ျဖစ္တယ္။ သေဘာတရားကို သေဘာတရားနဲ႔ပဲ ေခ်ဖ်က္ရမွာ။ တစ္ပြဲထိုး ေခ်မႈန္းေရးလုပ္႐ံုနဲ႔ အျမစ္မျဖတ္ႏိုင္ပါဘူး။
ကမၻာေက်ာ္ပညာရွင္ေတြက အိုင္ဒီေယာ္ေလာ္ဂ်ီေခတ္ ကုန္ၿပီလို႔ ေျပာတယ္ဆိုတိုင္း ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေခါင္းညိတ္ရမွာလား။ ကြၽန္ေတာ္ကေတာ့ ေနရာတကာမွာ အိုင္ဒီေယာ္ေလာ္ဂ်ီမပါဘဲ လုပ္လို႔မရဘူးလို႔ ယံုၾကည္တယ္။ အခုပဲ ၾကည့္ပါ။ အိုစမာဘင္လာဒင္စတင္လႈပ္ရွားစဥ္က သူတို႔ေနာက္လိုက္ ေတြကို တာလီဘန္ေတြ လက္ထက္ အာဖဂန္နစၥတန္မွာ သင္တန္းေတြ ေပးခဲ့တယ္။ ဘေဘာတရားလက္နက္ တပ္ဆင္ေပးခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ဘာ သေဘာတရားလဲဆိုေတာ့ ျမင့္ျမတ္ေသာေသျခင္း ျဖင့္ အသက္စြန္႔၀ံ့တယ္ ဆိုတဲ့ ခံယူခ်က္ကို ရင္ထဲ အသည္းထဲက ယုံၾကည္လာေအာင္ သြတ္သြင္းေပးတာ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔ သြတ္သြင္းထားတဲ့ ယံုၾကည္ခ်က္ အတြက္ အေသခံ လႈပ္ရွားခိုင္းတာပါ။ တယူသန္ဘာသာေရး မိႈင္းတိုက္တာဟာ သေဘာတရား တပ္ဆင္ေပးတာပဲဗ်။
အဲဒီေတာ့ ဒီသေဘာတရားကို ဘယ္ သေဘာတရားမ်ိဳးနဲ႔ ေခ်ဖ်က္မလဲဆိုတာကို မႀကိဳးစားခင္ သူတို႔သြတ္သြင္းခံရတဲ့ သေဘာတရားဟာ မွားယြင္းေနတယ္ဆိုတာကို အေသခံဖို႔ အသင့္ျဖစ္ေနတဲ့ စစ္ေသြးၾကြေလးေတြ အျမင္မွန္ရေအာင္ လုပ္ေပးရပါတယ္။
ဗံုးခြဲၿပီး လူေတြေသေအာင္လုပ္တာဟာ ျပႆနာေျဖရွင္းတဲ့ နည္းလမ္း မဟုတ္ဘူးဆိုတာကို သူတို႔ ကိုးကြယ္တဲ့ အယူ၀ါဒဆိုင္ရာ ေခါင္းေဆာင္ေတြ ကိုယ္တိုင္က က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ထိထိေရာက္ေရာက္ ေျပာျပၾကတယ္။ အျပစ္မဲ့တဲ့လူေတြကို သတ္႐ံုနဲ႔လည္း သူတို႔မုန္းတီးတဲ့ နယ္ခ်ဲ႕ႏိုင္ငံႀကီးေတြ ဘာမွလႈပ္လာမွာမဟုတ္ဘူး ဆိုတာ အသိတရား ၀င္လာေအာင္ လုပ္ရပါတယ္။
အဲဒီေနာက္ အေရးႀကီးတဲ့ အခ်က္ကေတာ့ မိႈင္းတိုက္ခံထားရတဲ့ အယူ၀ါဒမွားေၾကာင္း ေျပာတာကေတာ့ ဟုတ္ပါၿပီ။ မွန္တဲ့ အိုင္ဒီေယာ္ေလာ္ဂ်ီ ဘာလဲဆိုတာကို ျပဖို႔လည္း လိုဦးမယ္။
မွန္တဲ့ အိုင္ဒီေယာ္ေလာ္ဂ်ီကေတာ့ သူတို႔ကိုယ္တိုင္ ကိုယ့္ၾကမၼာကိုယ္ ဖန္တီးခြင့္ရွိတဲ့ ႏိုင္ငံဖြဲ႕စည္းမႈစနစ္ေတြ၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ေတြ ရွိေနတဲ့အေၾကာင္း၊ အရည္အခ်င္းျပည့္၀တဲ့ လူျဖစ္လာရင္ အရည္အခ်င္း အေလ်ာက္ တိုးတက္ႏိုင္တဲ့ လူမႈေရးစနစ္ေတြ ရွိတဲ့အေၾကာင္း သူတို႔သိေအာင္ လုပ္ေပးရမယ္။ ဗဟု၀ါဒဟာ အၾကမ္းဖက္၀ါဒအပါအ၀င္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းကို ႏွိပ္ကြပ္ဖို႕ ႀကံရြယ္ေနတဲ့ အျခား၀ါဒေတြကို သေဘာတရားအရ ေကာင္းေကာင္းေခ်ခြၽတ္ႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။
၇၊၊ ၁၂၊ ၂၀၁၁
