(AFP News မွ 5 Nov 2011 ရက္စြဲပါ “Hopeful US eyes incentires for Myanmar reform” သတင္းကို YC မွဘာသာျပန္ဆိုသည္)
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ကနဦးစတင္ေျပာင္းလဲေနမႈမ်ားေၾကာင့္ အားတက္မိၿပီး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈကို အားေပးရန္ အေသးစားေခ်းေငြအစီအစဥ္ တိုးခ်ဲ႕ျခင္း အပါအဝင္ ေဆာင္ရြက္မႈအသစ္မ်ားကို ေလ့လာမည္ပာု အေမရိကန္အစိုးရ အႀကီးတန္း တာဝန္ရွိသူမ်ားက ေသာၾကာေန႔တြင္ ေျပာၾကားလိုက္သည္။
ပထမဦးစြာ အေမရိကန္အစိုးရ၏ လူ႔အခြင့္အေရးကိစၥကိုင္တြယ္သူ လက္ေထာက္ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး Mike Posner က တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစုမ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားမ်ားအေပၚ ျမန္မာအစိုးရ၏ ျပဳမူဆက္ဆံပံုႏွင့္ ပတ္သက္၍ စိုးရိမ္ပူပန္ေၾကာင္း ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခဲ့ေသာ္လည္း ေျပာင္းလဲတိုးတက္မႈ လကၡဏာမ်ားကိုလည္း ေတြ႕ျမင္ရေၾကာင္း ေျပာၾကားသည္။
“အဲ့ဒီမွာ အားတက္စရာ ေကာင္းတဲ့ လုပ္ေဆာင္မႈေတြ လကၡဏာေတြ ရွိေနပါၿပီ။ လုပ္ၿပီးသြားတဲ့ ကိစၥေတြနဲ႔ အခုေကာင္းေကာင္းလာေနတဲ့ ကိစၥေတြကို အသိအမွတ္ျပဳတဲ့ပံုစံနဲ႔ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ေရွ႕ကိုဆက္သြားဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ဒီအေပၚမွာ အေျခခံရမွာပါ” ပာု Mike Posner က ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးဌာန ထုတ္ျပန္ခ်က္ကို ကိုးကားေျပာဆိုခဲ့သည္။
ယခုႏွစ္ အေစာပိုင္းတြင္ တပ္မေတာ္က အရပ္သားအစိုးရထံ အာဏာလႊဲေျပာင္းေပးခဲ့ေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံ(သို႔) ကမၻာက Burma ပာု ေခၚေဝၚၾကေသာ ႏိုင္ငံသို႔ စက္တင္ဘာလေနာက္ပိုင္း ၃ ႀကိမ္ေျမာက္ ေရာက္ရွိလာသူ အေမရိ ကန္အစိုးရ အထူးကိုယ္စားလွယ္ Derek Mitchell ႏွင့္အတူ Mike Posner လိုက္ပါလာျခင္းျဖစ္သည္။
အေမရိကန္အထူးကိုယ္စားလွယ္ Derek Mitchell က “ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္မွ စ၍ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ ေတြ႕ထိဆက္ဆံခဲ့ေသာ အိုဘားမား အစိုးရ အေနျဖင့္ ျမန္မာတို႔၏ ခိုင္မာေသာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားကို တုန္႔ျပန္ႏိုင္ရန္ အဆင္သင့္ ရွိေနေသာ္လည္း Sanctions မ်ား အဆံုးသတ္ေရးမွာမူ ကြန္ရက္မွ အတည္ျပဳရန္ လိုအပ္သည္ပာု Derek Mitchell က ဆိုပါသည္။
ဝါရွင္တန္မွာေတာ့ ဖိအားေပးတဲ့ဖက္ကိုပဲ သဘာဝအေလ်ာက္ တေရြ႕ေရြ႕သြားေနပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီမွာ အေျပာင္းအလဲေတြျဖစ္ေနတာ ကို ျမင္ေနရၿပီဆိုေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ဘယ္လိုတုန္႔ျပန္မလဲဆိုတာကို စတင္စဥ္းစားဖို႔ လိုအပ္ေနပါၿပီ။ ဒီေနာက္မွာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးကို အားေပးေထာက္ခံ ႏိုင္မွာျဖစ္သလို ဆက္လက္ၿပီး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲဖို႔ တိုက္တြန္းအားေပးႏိုင္မွာပါ” ပာု ယင္းက ေျပာၾကားသည္။
ဝင္ေငြနိမ့္ျပည္သူမ်ားႏွင့္ ေတာင္သူမ်ား၏ သက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းမႈကို အကူအညီေပးႏိုင္မည့္ အေသးစားေခ်းေငြ အစီအစဥ္တိုးခ်ဲ႕မႈႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ျမန္မာဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ေဆြးေႏြးေျပာဆိုခဲ့သည္ပာု Mitchell ကေျပာၾကားသည္။
ႏိုင္ငံတကာဖြံ႕ၿဖိဳးေရးဆိုင္ရာ အေမရိကန္အစိုးရေအဂ်င္စီသည္ မူလကပင္ ၎အစီအစဥ္ရွိထားၿပီး ျဖစ္ေသာ္လည္း တိုင္းရင္းသား ျပည္နယ္ ေဒသမ်ားသို႔ အစီအစဥ္တိုးခ်ဲ႕လိုသည္ပာု ယင္းကဆိုပါသည္။
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုသည္ ခရီးသြားလာခြင့္ကိုလည္း မက္လံုးေပးထားၿပီး ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ဦးဝဏၰေမာင္လြင္ကို ဝါရွင္တန္သို႔ စက္တင္ဘာလက ဖိတ္ေခၚခဲ့သည္ပာု အေမရိကန္ ကိုယ္စားလွယ္က ေျပာၾကားသည္။
ျမန္မာအစိုးရသည္ ျပည္သူလူထု ကန္႔ကြက္ေသာ ႏိုင္ငံေျမာက္ဖ်ားမွ တ႐ုတ္လုပ္ ေရေလွာင္တမံကို ရပ္ဆိုင္းထားျခင္းျဖင့္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံကို လတ္တေလာ အာခံလိုက္ၿပီျဖစ္သည္။ နာမည္ႀကီး ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသမား အနည္းငယ္မွ်သာ လြတ္ေျမာက္ျခင္းေၾကာင့္ ပာန္ျပေဆာင္ရြက္မႈပာု ေဝဖန္ဆန္းစစ္သူမ်ားက သမုတ္ၾကေသာ အက်ဥ္းသား လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ကိုလည္း အစိုးရက ထုတ္ျပန္ေၾကညာခဲ့သည္။
“ၿပီးခဲ့တဲ့လက ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ၂၀၀ ေက်ာ္လႊတ္ေပးခဲ့တာကို ကြ်န္ေတာ္တို႔ ႀကိဳဆိုပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ က်န္ေနေသးတ့ဲ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြ အကုန္လံုးကို ျခြင္းခ်က္မရွိ၊ ခ်က္ျခင္းလႊတ္ေပးဖို႔ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ဆက္လက္ တိုက္တြန္းသြားမွာပါ” ပာု Mike Posner က ေျပာၾကားသည္။
ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ားကိစၥကို အထူးအေလးေပးေျပာဆိုေသာ Mike Posner က “ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြကို ျမန္မာအစိုးရက ဆက္ၿပီး လႊတ္ေပးဖို႔ စဥ္းစားေနတယ္လို႔ ကြ်န္ေတာ္နားလည္ထားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တိတိက်က် ကတိေပးတာမ်ိဳးေတာ့ မရွိပါဘူး” ပာု ေျပာၾကားသည္။
ဒီကိစၥကို ေဆြးေႏြးတဲ့အခါ လႊတ္ေပးမယ္ဆိုတဲ့ အဓိပၸာယ္နဲ႔ လႊတ္ေပးမယ့္ရက္ကို တိတိက်က် ဖမ္းဆုပ္လို႔ မရခ့ဲပါဘူး၊ ဒီကိစၥကို အစိုးရအဖြဲ႕ထဲမွာ ေဆြးေႏြးေနတယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္ကိုပဲ သဲသဲကြဲကြဲသိရပါတယ္ ပာု Mitchell က ဆိုပါသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ လတ္တေလာ အက်ဥ္းသား ၁၅ ဦးကို ေသာက္ေရျဖတ္ထားၿပီး အျခား ၈ ဦးကို ျပဴတင္းေပါက္မ်ား မရွိေသာ အလံုပိတ္အခန္း “Hell” ထဲတြင္ ပိတ္ေလွာင္ထားသည္။ (ျမန္မာအေခၚ တိုက္ပိတ္သည္) ပာု ယံုၾကည္ရေၾကာင္း Amnesty International ကထုတ္ျပန္ေၾကညာထားသည္။
၂၀၀၇ ခုႏွစ္ ေရႊဝါေရာင္ ေတာ္လွန္ေရးတြင္ ဦးေဆာင္ပါဝင္ခဲ့မႈေၾကာင့္ ကေလာအက်ဥ္းေထာင္တြင္ တစ္ဦးထဲ တိုက္ပိတ္ခံထားရေသာ နာမည္ႀကီးဘုန္းႀကီး ဦးဂမၻီရ၏ ဆိုးဝါးေနေသာ က်န္းမာေရးအေျခအေနကို စိုးရိမ္ပူပန္သည္ပာု အထက္ပါ လူ႕အခြင့္အေရးအုပ္စုက ေျပာဆိုထားသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ကနဦးစတင္ေျပာင္းလဲေနမႈမ်ားေၾကာင့္ အားတက္မိၿပီး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈကို အားေပးရန္ အေသးစားေခ်းေငြအစီအစဥ္ တိုးခ်ဲ႕ျခင္း အပါအဝင္ ေဆာင္ရြက္မႈအသစ္မ်ားကို ေလ့လာမည္ပာု အေမရိကန္အစိုးရ အႀကီးတန္း တာဝန္ရွိသူမ်ားက ေသာၾကာေန႔တြင္ ေျပာၾကားလိုက္သည္။
ပထမဦးစြာ အေမရိကန္အစိုးရ၏ လူ႔အခြင့္အေရးကိစၥကိုင္တြယ္သူ လက္ေထာက္ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး Mike Posner က တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစုမ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားမ်ားအေပၚ ျမန္မာအစိုးရ၏ ျပဳမူဆက္ဆံပံုႏွင့္ ပတ္သက္၍ စိုးရိမ္ပူပန္ေၾကာင္း ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခဲ့ေသာ္လည္း ေျပာင္းလဲတိုးတက္မႈ လကၡဏာမ်ားကိုလည္း ေတြ႕ျမင္ရေၾကာင္း ေျပာၾကားသည္။
“အဲ့ဒီမွာ အားတက္စရာ ေကာင္းတဲ့ လုပ္ေဆာင္မႈေတြ လကၡဏာေတြ ရွိေနပါၿပီ။ လုပ္ၿပီးသြားတဲ့ ကိစၥေတြနဲ႔ အခုေကာင္းေကာင္းလာေနတဲ့ ကိစၥေတြကို အသိအမွတ္ျပဳတဲ့ပံုစံနဲ႔ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ေရွ႕ကိုဆက္သြားဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ဒီအေပၚမွာ အေျခခံရမွာပါ” ပာု Mike Posner က ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးဌာန ထုတ္ျပန္ခ်က္ကို ကိုးကားေျပာဆိုခဲ့သည္။
ယခုႏွစ္ အေစာပိုင္းတြင္ တပ္မေတာ္က အရပ္သားအစိုးရထံ အာဏာလႊဲေျပာင္းေပးခဲ့ေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံ(သို႔) ကမၻာက Burma ပာု ေခၚေဝၚၾကေသာ ႏိုင္ငံသို႔ စက္တင္ဘာလေနာက္ပိုင္း ၃ ႀကိမ္ေျမာက္ ေရာက္ရွိလာသူ အေမရိ ကန္အစိုးရ အထူးကိုယ္စားလွယ္ Derek Mitchell ႏွင့္အတူ Mike Posner လိုက္ပါလာျခင္းျဖစ္သည္။
အေမရိကန္အထူးကိုယ္စားလွယ္ Derek Mitchell က “ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္မွ စ၍ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ ေတြ႕ထိဆက္ဆံခဲ့ေသာ အိုဘားမား အစိုးရ အေနျဖင့္ ျမန္မာတို႔၏ ခိုင္မာေသာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားကို တုန္႔ျပန္ႏိုင္ရန္ အဆင္သင့္ ရွိေနေသာ္လည္း Sanctions မ်ား အဆံုးသတ္ေရးမွာမူ ကြန္ရက္မွ အတည္ျပဳရန္ လိုအပ္သည္ပာု Derek Mitchell က ဆိုပါသည္။
ဝါရွင္တန္မွာေတာ့ ဖိအားေပးတဲ့ဖက္ကိုပဲ သဘာဝအေလ်ာက္ တေရြ႕ေရြ႕သြားေနပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီမွာ အေျပာင္းအလဲေတြျဖစ္ေနတာ ကို ျမင္ေနရၿပီဆိုေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ဘယ္လိုတုန္႔ျပန္မလဲဆိုတာကို စတင္စဥ္းစားဖို႔ လိုအပ္ေနပါၿပီ။ ဒီေနာက္မွာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးကို အားေပးေထာက္ခံ ႏိုင္မွာျဖစ္သလို ဆက္လက္ၿပီး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲဖို႔ တိုက္တြန္းအားေပးႏိုင္မွာပါ” ပာု ယင္းက ေျပာၾကားသည္။
ဝင္ေငြနိမ့္ျပည္သူမ်ားႏွင့္ ေတာင္သူမ်ား၏ သက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းမႈကို အကူအညီေပးႏိုင္မည့္ အေသးစားေခ်းေငြ အစီအစဥ္တိုးခ်ဲ႕မႈႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ျမန္မာဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ေဆြးေႏြးေျပာဆိုခဲ့သည္ပာု Mitchell ကေျပာၾကားသည္။
ႏိုင္ငံတကာဖြံ႕ၿဖိဳးေရးဆိုင္ရာ အေမရိကန္အစိုးရေအဂ်င္စီသည္ မူလကပင္ ၎အစီအစဥ္ရွိထားၿပီး ျဖစ္ေသာ္လည္း တိုင္းရင္းသား ျပည္နယ္ ေဒသမ်ားသို႔ အစီအစဥ္တိုးခ်ဲ႕လိုသည္ပာု ယင္းကဆိုပါသည္။
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုသည္ ခရီးသြားလာခြင့္ကိုလည္း မက္လံုးေပးထားၿပီး ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ဦးဝဏၰေမာင္လြင္ကို ဝါရွင္တန္သို႔ စက္တင္ဘာလက ဖိတ္ေခၚခဲ့သည္ပာု အေမရိကန္ ကိုယ္စားလွယ္က ေျပာၾကားသည္။
ျမန္မာအစိုးရသည္ ျပည္သူလူထု ကန္႔ကြက္ေသာ ႏိုင္ငံေျမာက္ဖ်ားမွ တ႐ုတ္လုပ္ ေရေလွာင္တမံကို ရပ္ဆိုင္းထားျခင္းျဖင့္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံကို လတ္တေလာ အာခံလိုက္ၿပီျဖစ္သည္။ နာမည္ႀကီး ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသမား အနည္းငယ္မွ်သာ လြတ္ေျမာက္ျခင္းေၾကာင့္ ပာန္ျပေဆာင္ရြက္မႈပာု ေဝဖန္ဆန္းစစ္သူမ်ားက သမုတ္ၾကေသာ အက်ဥ္းသား လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ကိုလည္း အစိုးရက ထုတ္ျပန္ေၾကညာခဲ့သည္။
“ၿပီးခဲ့တဲ့လက ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ၂၀၀ ေက်ာ္လႊတ္ေပးခဲ့တာကို ကြ်န္ေတာ္တို႔ ႀကိဳဆိုပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ က်န္ေနေသးတ့ဲ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြ အကုန္လံုးကို ျခြင္းခ်က္မရွိ၊ ခ်က္ျခင္းလႊတ္ေပးဖို႔ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ဆက္လက္ တိုက္တြန္းသြားမွာပါ” ပာု Mike Posner က ေျပာၾကားသည္။
ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ားကိစၥကို အထူးအေလးေပးေျပာဆိုေသာ Mike Posner က “ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြကို ျမန္မာအစိုးရက ဆက္ၿပီး လႊတ္ေပးဖို႔ စဥ္းစားေနတယ္လို႔ ကြ်န္ေတာ္နားလည္ထားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တိတိက်က် ကတိေပးတာမ်ိဳးေတာ့ မရွိပါဘူး” ပာု ေျပာၾကားသည္။
ဒီကိစၥကို ေဆြးေႏြးတဲ့အခါ လႊတ္ေပးမယ္ဆိုတဲ့ အဓိပၸာယ္နဲ႔ လႊတ္ေပးမယ့္ရက္ကို တိတိက်က် ဖမ္းဆုပ္လို႔ မရခ့ဲပါဘူး၊ ဒီကိစၥကို အစိုးရအဖြဲ႕ထဲမွာ ေဆြးေႏြးေနတယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္ကိုပဲ သဲသဲကြဲကြဲသိရပါတယ္ ပာု Mitchell က ဆိုပါသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ လတ္တေလာ အက်ဥ္းသား ၁၅ ဦးကို ေသာက္ေရျဖတ္ထားၿပီး အျခား ၈ ဦးကို ျပဴတင္းေပါက္မ်ား မရွိေသာ အလံုပိတ္အခန္း “Hell” ထဲတြင္ ပိတ္ေလွာင္ထားသည္။ (ျမန္မာအေခၚ တိုက္ပိတ္သည္) ပာု ယံုၾကည္ရေၾကာင္း Amnesty International ကထုတ္ျပန္ေၾကညာထားသည္။
၂၀၀၇ ခုႏွစ္ ေရႊဝါေရာင္ ေတာ္လွန္ေရးတြင္ ဦးေဆာင္ပါဝင္ခဲ့မႈေၾကာင့္ ကေလာအက်ဥ္းေထာင္တြင္ တစ္ဦးထဲ တိုက္ပိတ္ခံထားရေသာ နာမည္ႀကီးဘုန္းႀကီး ဦးဂမၻီရ၏ ဆိုးဝါးေနေသာ က်န္းမာေရးအေျခအေနကို စိုးရိမ္ပူပန္သည္ပာု အထက္ပါ လူ႕အခြင့္အေရးအုပ္စုက ေျပာဆိုထားသည္။
