မၾကာခင္ရက္ပိုင္းတြင္း တ႐ုတ္ ႏိုင္ငံကို ျမန္မာဒုတိယသမၼတ ဦးတင္ေအာင္ျမင့္ဦးနဲ႔ အဖြဲ႔သြားၿပီး ျမစ္ဆံုဆည္ စီမံကိန္း ပိတ္လိုက္တဲ့အတြက္ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ ကိစၥေတြကို ေဆြးေႏြးညိႇႏိႈင္းမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ နန္က်င္းမွာ ျပဳလုပ္မယ့္ တ႐ုတ္-အာဆီယံ ကုန္စည္ျပပြဲကို သြားတက္ေရာက္မွာ ျဖစ္ေပမဲ့ အဓိကေဆြးေႏြးမယ့္ ကိစၥကေတာ့ ျမစ္ဆံုဆည္ စီမံကိန္း ရပ္ဆိုင္းလိုက္တာနဲ႔ ပတ္သက္ေနပါတယ္။ ဒီသတင္းအျပည့္စံုကို မသင္းသီရိက တင္ျပထားပါတယ္။
ဒုတိယ သမၼတ ဦးတင္ေအာင္ျမင့္ဦးနဲ႔အတူ လွ်ပ္စစ္နဲ႔ စြမ္းအင္ေရးရာ၀န္ႀကီး ဦးေဇာ္မင္း အပါအ၀င္ ျမန္မာကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ဟာ လာမယ့္ ေအာက္တိုဘာ ၁၇ နဲ႔ ၁၈ ရက္ေတြမွာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံကို သြားမွာျဖစ္ပါတယ္။ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ နန္က်င္းမွာ ျပဳလုပ္မယ့္ တ႐ုတ္-အာဆီယံ ကုန္စည္ျပပြဲကို တက္ေရာက္ဖို႔ သြားမွာျဖစ္ေပမဲ့ တ႐ုတ္နဲ႔အက်ိဳးတူ လုပ္ေဆာင္ထားတဲ့ ျမစ္ဆံုဆည္ စီမံကိန္း ရပ္လိုက္တဲ့ကိစၥကို အဓိကေျပာဆိုဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။
အေမရိကန္ေဒၚလာ ၃ ဘီလ်ံေက်ာ္ တန္ဖိုးရွိတဲ့ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းကို သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က သူ႔အစိုးရ လက္ထက္မွာ ရပ္ဆိုင္းထားမယ္လုိ႔ ေၾကညာခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ ဒီကိစၥကို သူတို႔နဲ႔ေဆြးေႏြးဖို႔ကိုလည္း တ႐ုတ္ ႏိုင္ငံျခားေရးဌာနက ေတာင္းဆိုထားပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ မၾကာခင္မွာ ျမန္မာ အစိုးရအဖြဲ႔ဟာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံကို သြားဖို႔ ခရီးစဥ္ရွိလာေတာ့မွာ ျဖစ္တယ္လို႔ အမ်ားက တြက္ေနၾကတာပါ။ သမၼတ အႀကံေပးအဖြဲ႔က အဖြဲ႔၀င္တဦးျဖစ္တဲ့ ဦးေနဇင္လတ္ကေတာ့ အခု ဒုတိယသမၼတနဲ႔အဖြဲ႔ မၾကာခင္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံကိုသြားမယ့္ ခရီးစဥ္နဲ႔ပတ္သက္လို႔ အတိအက်မသိေပမဲ့ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္း ရပ္လိုက္တဲ့ကိစၥန႔႔ဲပတ္သက္ၿပီး ႏွစ္ႏိုင္ငံ အစိုးရခ်င္း ဆက္ၿပီး ညိႇႏိႈင္းစရာေတြ ရွိမွာေတာ့ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
“ဒါကေတာ့ ကြန္ထရက္တခု ပ်က္ျပယ္တယ္ ဆိုလို႔ရွိရင္ ညိႇႏိႈင္းရတဲ့ သဘာ၀ေတြ ရွိပါတယ္။ ေနာက္ဆက္တြဲမွာေတာ့ က်ေနာ္ ထင္ပါတယ္။ သင့္ေလ်ာ္တဲ့ အဆင့္တခုကေနၿပီး တ႐ုတ္ကုမၸဏီေတြနဲ႔ အစိုးရပိုင္းေတြ နားလည္ေအာင္ ေျပာျပၿပီးေတာ့မွ ညိႇႏိႈင္းၿပီးေတာ့ ၿပီးဆံုးသြားတဲ့အထိ ေဆာင္ရြက္သြားမယ္လို႔ က်ေနာ္ ယူဆပါတယ္။”
ႏွစ္ေပါင္း အေတာ္ၾကာကတည္းက မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ ဆက္ဆံေရးေတြ ႏွစ္ႏိုင္ငံၾကား ရွိထားတာျဖစ္ၿပီး ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းကို ရပ္ဆိုင္းမယ္ ဆိုတဲ့အတြက္ ႏွစ္ႏိုင္ငံအၾကား ဆက္ဆံေရး ထိခိုက္စရာ ျဖစ္လာႏိုင္တယ္ လို႔လည္း ခန္႔မွန္ေျပာဆိုေနၾကတာပါ။ ဦးေနဇင္လတ္ကေတာ့ တ႐ုတ္နဲ႔ ျမန္မာဟာ ႏွစ္ႏိုင္ငံ ပူးေပါင္းၿပီး အက်ိဳးတူ လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ လုပ္ငန္းေတြ အမ်ားႀကီးထဲက တခုသာ ရပ္လိုက္တာမို႔ တ႐ုတ္နဲ႔ ျမန္မာ ဆက္ဆံေရး ထိခိုက္စရာ မျမင္ဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။
“ဘာေၾကာင့္လဲလို႔ ေျပာလို႔ရွိရင္ တ႐ုတ္နဲ႔ ျမန္မာနဲ႔ ဆက္ဆံေရးမွာ အထူးသျဖင့္ စီးပြားေရး ဆက္ဆံမႈ ကိစၥရပ္ေတြက ေတာ္ေတာ္ေလး ႀကီးႀကီးမားမား ရွိတယ္ေလ။ အဲဒီအထဲက ဒါက တစ္ခုသာျဖစ္တယ္။ ဆုိေတာ့ ျဖစ္ခါစမွာေတာ့ နည္နည္းေလးေတာ့ ပူပူေႏြးေႏြးေလး ျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္မိုလို႔ တဘက္ကေတာ့ ေက်နပ္စရာေတာ့ အားနည္းရင္ နည္းမွာေပါ့ေလ။ သို႔ေသာ္လည္း ပထ၀ီႏိုင္ငံေရးအရ ေျပာရင္ေကာ၊ ႏိုင္ငံတကာ ႏိုင္ငံေရးအရ ေျပာမယ္ဆိုလို႔ရွိရင္လည္း အဲဒါေတြက ပိုၿပီးေတာ့ ဦးစားေပးစရာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္မိုလို႔ ႏိုင္ငံအဆင့္ထိေလာက္ေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔အတြင္းမွာ မူ မျမင္ရပါဘူးခင္ဗ်ာ။”
ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းကို အဓိကလုပ္ေနတဲ့ တ႐ုတ္ စြမ္းအင္ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ကုမၸဏီ CPI ကေတာ့ ဒီလုပ္ငန္းရပ္လိုက္တာကေန ဥေပဒေၾကာင္းအရ ရွင္းစရာေတြ ျဖစ္လာႏိုင္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ႏိုင္ငံတိုင္းဟာ မိမိအက်ိဳးစီးပြားကိုသာ ေရွ႕တန္းတင္ စဥ္းစားၾကတာ ျဖစ္တာမို႔ အခုလည္း ျပည္သူလူထုအက်ိဳးအတြက္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က စဥ္းစား ဆံုးျဖတ္လိုက္တာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ သဘာ၀ပတ္၀င္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးအဖြဲ႔ FREDA အဖြဲ႔က ဦးအုန္းကေျပာပါတယ္။
“က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ committed ျဖစ္တာထက္ကို ေပးတဲ့အတြက္ တရားစြဲတာတို႔ ဘာတို႔ လုပ္ႏိုင္တာေပါ့။ ဒါက သူတို႔အလုပ္ကိစၥေပါ့။ ဒါကေတာ့ သူတို႔ စာခ်ဳပ္စာတမ္းအရ မကိုက္ညီရင္ တရားစြဲႏိုင္တာေပါ့။ ဒါေပမဲ့ သူတုိ႔ မပါဘဲနဲ႔ ဆံုးျဖတ္တယ္ဆိုၿပီးေတာ့ ေျပာတာက ဒါကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ကို သက္သက္ ေစာ္ကားတာ။ က်ေနာ္တုိ႔ႏိုင္ငံ တႏိုင္ငံလံုးက မလုပ္ပါနဲ႔။ အစိုးရကလည္း သေဘာတူတယ္။ အဲဒါ ဆံုးျဖတ္တာက ဘာမွမမွားဘူး။ ဒီကိစၥထဲမွာ သူတို႔ ၀င္႐ႈပ္စရာ ဘာမွမလုိဘူး။ သူတို႔ တရားစြဲခ်င္ရင္ စြဲေပါ။ ေလ်ာ္ေၾကးေတာင္းခ်င္ရင္ ေတာင္းေပါ့။ ဒါေတြက သူတုိ႔ လုပ္သင့္တယ္။”
ျမစ္ဆံုဆည္ စီမံကိန္း ရပ္ဆိုင္းလုိက္တဲ့ကိစၥအတြက္ ဒုတိယသမၼတ ဦးတင္ေအာင္ျမင့္ဦးနဲ႔အဖဲ႔ြ တ႐ုတ္ျပည္ မသြားခင္ ေရွ႕ရက္ပိုင္းေတြအတြင္းမွာလည္း သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ဟာ အိႏၵိယႏိုင္ငံကို သြားဖို႔ရွိၿပီး အိႏိၵယ-ျမန္မာ ႏွစ္ႏိုင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရးနဲ႔ ကုန္သြယ္ေရးရာအျပင္ စစ္ဘက္ဆက္ဆံေရး ကိစၥေတြကိုပါ သူ႔ခရီးစဥ္အတြင္း ေဆြးေႏြးဖို႔လည္းရွိပါတယ္။
