ေတာင္ဒဂံုျမိဳ႕နယ္၊ လိႈႈင္သာယာျမိဳ႕နယ္ႏွင့္ ေရႊျပည္သာျမိဳႈနယ္တို႕လို အေျခခံလူတန္းစား မ်ား ေနထိုင္ရာ ျမိဳ႕နယ္အခ်ိဳ႕ တြင္ အသက္ ၄-လ၊ ၅-လအရြယ္၊၆ႏွစ္အရြယ္ႏွင့္၊၇-ႏွစ္အရြယ္ ဝန္းက်င္ရွိ ပိန္လီွေနေသာ ကေလးငယ္မ်ားကို တစ္ရက္လွ်င္ ငွားရမ္းခ ငါးေထာင္ေပးၿပီး လူစည္ ကားရာေနမ်ားတြင္ ေတာင္းရမ္းခိုင္းျခင္းမ်ိဳးမ်ား ရိွေနေၾကာင္း သိရသည္။ လက္၊ေျခေထာက္မ်ားတြင္ မီးေလာင္ဒဏ္ရာ၊ ပိန္လီေနေသာခႏၵာကိုယ္၊ ညစ္ပတ္ၿပီးေပတီေပစုတ္ျဖစ္ေနေသာပံုစံမ်ိဳးဆိုလွ်င္ အဆိုပါကေလး ငယ္ကို ေစ်းေကာင္းေပး၍ငွားၿပီး လူၾကီး မ်ားမွ တစ္ေန႕တာစားဝတ္ေနေရးအတြက္ အေလအလြင့္ကေလးငယ္မ်ားကိုဗန္းျပကာ ေတာင္းရမ္းေနၾကေၾကာင္း ေတာင္ဒဂံုျမိဳ႕နယ္မွ မ်က္ျမင္ ကိုယ္ေတြ႕ ေတြ႕သူတစ္ဦးကေျပာသည္။ “ကြ်န္ေတာ္တို႔ ေတာင္ဒဂုံမွာရွိတဲ့အမိႈက္ပံုနားမွာ မိသားစုေတြတန္စီးၿပီးေနၾကတယ္။
အဲ့မွာဆိုရင္ ကေလးအၾကီးအေသးေပၚမူတည္ၿပီး ကေလးေတြကိုငွားၿပီး တစ္ရက္ကိုဘယ္ေလာက္ေပး မယ္ဆိုၿပီးငွားတယ္ ၿပီးေတာ့ ေတာင္းရမ္းခိုင္းေနတာကို ကြ်န္ေတာ္လည္းအမွတ္မထင္ေတြ႕မိတာေပါ့၊ ကြ်န္ေတာ္ေတာင္စိတ္မေကာင္းေတာ္ေတာ္ျဖစ္သြားတယ္” ဟု ေတာင္ဒဂံုျမိဳ႕နယ္ေန အသက္၃၀-ဝန္းက်င္ရွိကိုညီညီကေျပာသည္။
ကေလးငယ္ေတြရဲ႕ စာရိတၱမ႑ိဳင္ကိုအခ်ိန္မွီျပဳျပင္ေပးသင့္ေၾကာင္း၊ အမိႈက္ေကာက္ျခင္းျဖင့္ စား၀တ္ေနေရးေျဖရွင္းေနရေသာ ကေလးငယ္မ်ားသည္ မိဘ၏ခိုင္းေစခ်က္ျဖင့္သံတိုသံစမ်ား၊ ပလပ္စတစ္မ်ား ေကာက္ေနရေသာေၾကာင့္ ပညာေရးမွာေႏွာင့္ေႏွးသြားရၿပီး စာရိတၱမ႑ိဳင္မ်ား ပ်က္စီးကာ ခိုး၊၀ွက္၊ လုယူျခင္း မ်ိဳးရွိေနေၾကာင္း သိ ရသည္။ ကေလးငယ္အမ်ားစုသည္ ၾကံဳရာက်ပမ္းအလုပ္ မ်ားကိုလုပ္ကိုင္ကာ ပို္က္ဆံရသည္ႏွင့္ စာရိတၱမ်ားလည္း အလိုလို ပ်က္စီး ယိုယြင္းလာျခင္းမ်ိဳးရွိေၾကာင္း လိႈင္သာယာျမိဳ႕ေနသူတစ္ဦးကေျပာသည္။
“ကေလးေတြကစာသင္ၿပီး ၾကီးျပင္းရမယ့္ အရြယ္မွာ မၾကီးျပင္းရဘဲ အလုပ္လုပ္ၿပီးၾကီးျပင္းလာရေသာ စည္းကမ္းဆိုတာလည္းမသိ၊ လူ႕က်င့္ဝတ္ဆိုတာလည္းမသိေတာ့ သူတို႕ရဲ႕ စိတ္ဓာတ္ ေတြက ၾကမ္းတမ္းလာတာေပါ့။ အဲ့ေတာ့သူမ်ားပစၥည္း ခိုးမယ္၊ ၀ွက္မယ္၊လိမ္ေျပာမယ္၊ လူဆိုး၊ သူခိုးေလးေတြ ျဖစ္လာႏိုင္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ သူတို႕ရဲ့စာရိတၱမ႑ိဳင္ကို အခ်ိန္မီျပဳျပင္ေပးသင့္တယ္”ဟု လိႈင္သာယာေန ေက်ာင္းဆရာတစ္ဦးက ေျပာသည္။
ေက်ာင္းတတ္ခ်င္တယ္ သူငယ္ခ်င္းေတြနဲ႔ကစားခ်င္တယ္။ လိႈင္သာယာျမိဳ႕နယ္အတြင္းရွိ အမိႈက္ပံု အခ်ိဳ႕တြင္ ေရာင္း ရႏိုင္ဖြယ္ရွိေသာ ပစၥည္းမ်ားကို လိုက္လံေကာက္ေနေသာ၊ အသက္၆ႏွစ္ အရြယ္ကေလးငယ္မွာ ေန႔လည္စာ၊ ညေနစာဟူ၍ တစ္ေန႔တာ အတြက္ စားဝတ္ေနေရး ေျဖရွင္းေနရေသာ္လည္း အမ်ားနည္းတူ ေက်ာင္းတက္ခ်င္ေၾကာင္း အမိႈက္ေကာက္ျခင္းကို ျငီးေငြ႕ေနပံုဟန္ျဖင့္ မ်က္ေမွာင္ၾကဳတ္ ကာေျပာျပခဲ့သည္။
“သားကဒီလိႈင္သာယာဘက္မွာ ေကာ္ဘူးတုိ႔၊ပလပ္စတစ္ဘူးတို႔၊ ျပန္ေရာင္းလို႕ရမယ့္ဟာေလးေတြ ေကာက္ပါတယ္၊ သားက ေက်ာင္းမေနရေသးဘူး၊ ဒါေပမဲ့ ေက်ာင္းတတ္ေနတဲ့ ကြ်န္ေတာ့္လိုအရြယ္ျမင္ရင္၊ ကြ်န္ေတာ္လည္း သူတို႕လို ေက်ာင္းတတ္ခ်င္တယ္၊သူငယ္ခ်င္းေတြနဲ႔ ေဆာ့ခ်င္တယ္”ဟုလက္တစ္ဖက္မွ ပစၥည္းအတိုအတြာ မ်ားထည့္ထားေသာ ဆာလာအိတ္ အျဖဴကို ဆြဲကိုင္ကာ က်န္တစ္ဖက္ျဖင့္ ႏွာေခါင္းကို ပြတ္သက္ရင္းေျပာသည္။ အဆိုပါကေလးသည္ ေမြးခ်င္းေမာင္ႏွမ-၂ေယာက္ ရွိၿပီး အၾကီးဆံုး အကုိ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ညီမအငယ္ေလးႏွင့္မိခင္ကို ရွာေဖြေကြ်းေမြးရန္ အတြက္ အလုပ္လုပ္ရေၾကာင္း သိရသည္။ “သားက အၾကီးဆံုးေပါ့ ညီမေလးကလသားဘဲရွိေသးတယ္။ အေဖကမရွိေတာ့ဘူး၊သားက ဘဲအေမနဲ႕ညီမေလးကို ရွာေကြ်းရတာေပါ့၊
တစ္ခါတစ္ခါ ဆို သား လမ္းေဘးပလပ္ေဖာင္းမွာဘဲအိပ္တယ္။ ေန႕လည္စာမစားဘူး ညေန အိမ္ျပန္ခ်ိန္ၾကမွ အေမနဲ႕ ညီမေလးနဲ႕မွ အတူတူ စား တာ”ဟု အကိုၾကီးအဖရာကဲ့သို႕မိသားစု ကို ေကြ်းေမြးေစာင့္ေရွာက္ေနပံု ကိုေျပာျပခဲ့သည္။ အမိႈက္ေကာက ျခင္း ျဖင့္ တစ္ေန႕ ေရာင္းရေငြမွာ သံုးေထာင္၊ ေလးေထာင္သာ ရရွိၿပီး တစ္ခ်ိဳ႕ေန႔မ်ားတြင္ တစ္ရာေတာင္မရေသာ ေန႕မ်ားရွိေသာေၾကာင့္ စားေရး တြင္လည္း အခက္အခဲရွိေနေၾကာင္း သိခဲ႕ရသည္။
စာနာ ေထာက္ရႈ စုေပါင္း ျပဳ လြတ္လပ္ေသာ သူငယ္ခ်င္းမ်ား အင္အားစု အတြက္ အသံုးျပဳရန္ ေဖာ္ျပျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
သတင္း...ဝင့္သင္ဇာေက်ာ္ ( Myit Makha Mediagroup )
အဲ့မွာဆိုရင္ ကေလးအၾကီးအေသးေပၚမူတည္ၿပီး ကေလးေတြကိုငွားၿပီး တစ္ရက္ကိုဘယ္ေလာက္ေပး မယ္ဆိုၿပီးငွားတယ္ ၿပီးေတာ့ ေတာင္းရမ္းခိုင္းေနတာကို ကြ်န္ေတာ္လည္းအမွတ္မထင္ေတြ႕မိတာေပါ့၊ ကြ်န္ေတာ္ေတာင္စိတ္မေကာင္းေတာ္ေတာ္ျဖစ္သြားတယ္” ဟု ေတာင္ဒဂံုျမိဳ႕နယ္ေန အသက္၃၀-ဝန္းက်င္ရွိကိုညီညီကေျပာသည္။
ကေလးငယ္ေတြရဲ႕ စာရိတၱမ႑ိဳင္ကိုအခ်ိန္မွီျပဳျပင္ေပးသင့္ေၾကာင္း၊ အမိႈက္ေကာက္ျခင္းျဖင့္ စား၀တ္ေနေရးေျဖရွင္းေနရေသာ ကေလးငယ္မ်ားသည္ မိဘ၏ခိုင္းေစခ်က္ျဖင့္သံတိုသံစမ်ား၊ ပလပ္စတစ္မ်ား ေကာက္ေနရေသာေၾကာင့္ ပညာေရးမွာေႏွာင့္ေႏွးသြားရၿပီး စာရိတၱမ႑ိဳင္မ်ား ပ်က္စီးကာ ခိုး၊၀ွက္၊ လုယူျခင္း မ်ိဳးရွိေနေၾကာင္း သိ ရသည္။ ကေလးငယ္အမ်ားစုသည္ ၾကံဳရာက်ပမ္းအလုပ္ မ်ားကိုလုပ္ကိုင္ကာ ပို္က္ဆံရသည္ႏွင့္ စာရိတၱမ်ားလည္း အလိုလို ပ်က္စီး ယိုယြင္းလာျခင္းမ်ိဳးရွိေၾကာင္း လိႈင္သာယာျမိဳ႕ေနသူတစ္ဦးကေျပာသည္။
“ကေလးေတြကစာသင္ၿပီး ၾကီးျပင္းရမယ့္ အရြယ္မွာ မၾကီးျပင္းရဘဲ အလုပ္လုပ္ၿပီးၾကီးျပင္းလာရေသာ စည္းကမ္းဆိုတာလည္းမသိ၊ လူ႕က်င့္ဝတ္ဆိုတာလည္းမသိေတာ့ သူတို႕ရဲ႕ စိတ္ဓာတ္ ေတြက ၾကမ္းတမ္းလာတာေပါ့။ အဲ့ေတာ့သူမ်ားပစၥည္း ခိုးမယ္၊ ၀ွက္မယ္၊လိမ္ေျပာမယ္၊ လူဆိုး၊ သူခိုးေလးေတြ ျဖစ္လာႏိုင္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ သူတို႕ရဲ့စာရိတၱမ႑ိဳင္ကို အခ်ိန္မီျပဳျပင္ေပးသင့္တယ္”ဟု လိႈင္သာယာေန ေက်ာင္းဆရာတစ္ဦးက ေျပာသည္။
ေက်ာင္းတတ္ခ်င္တယ္ သူငယ္ခ်င္းေတြနဲ႔ကစားခ်င္တယ္။ လိႈင္သာယာျမိဳ႕နယ္အတြင္းရွိ အမိႈက္ပံု အခ်ိဳ႕တြင္ ေရာင္း ရႏိုင္ဖြယ္ရွိေသာ ပစၥည္းမ်ားကို လိုက္လံေကာက္ေနေသာ၊ အသက္၆ႏွစ္ အရြယ္ကေလးငယ္မွာ ေန႔လည္စာ၊ ညေနစာဟူ၍ တစ္ေန႔တာ အတြက္ စားဝတ္ေနေရး ေျဖရွင္းေနရေသာ္လည္း အမ်ားနည္းတူ ေက်ာင္းတက္ခ်င္ေၾကာင္း အမိႈက္ေကာက္ျခင္းကို ျငီးေငြ႕ေနပံုဟန္ျဖင့္ မ်က္ေမွာင္ၾကဳတ္ ကာေျပာျပခဲ့သည္။
“သားကဒီလိႈင္သာယာဘက္မွာ ေကာ္ဘူးတုိ႔၊ပလပ္စတစ္ဘူးတို႔၊ ျပန္ေရာင္းလို႕ရမယ့္ဟာေလးေတြ ေကာက္ပါတယ္၊ သားက ေက်ာင္းမေနရေသးဘူး၊ ဒါေပမဲ့ ေက်ာင္းတတ္ေနတဲ့ ကြ်န္ေတာ့္လိုအရြယ္ျမင္ရင္၊ ကြ်န္ေတာ္လည္း သူတို႕လို ေက်ာင္းတတ္ခ်င္တယ္၊သူငယ္ခ်င္းေတြနဲ႔ ေဆာ့ခ်င္တယ္”ဟုလက္တစ္ဖက္မွ ပစၥည္းအတိုအတြာ မ်ားထည့္ထားေသာ ဆာလာအိတ္ အျဖဴကို ဆြဲကိုင္ကာ က်န္တစ္ဖက္ျဖင့္ ႏွာေခါင္းကို ပြတ္သက္ရင္းေျပာသည္။ အဆိုပါကေလးသည္ ေမြးခ်င္းေမာင္ႏွမ-၂ေယာက္ ရွိၿပီး အၾကီးဆံုး အကုိ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ညီမအငယ္ေလးႏွင့္မိခင္ကို ရွာေဖြေကြ်းေမြးရန္ အတြက္ အလုပ္လုပ္ရေၾကာင္း သိရသည္။ “သားက အၾကီးဆံုးေပါ့ ညီမေလးကလသားဘဲရွိေသးတယ္။ အေဖကမရွိေတာ့ဘူး၊သားက ဘဲအေမနဲ႕ညီမေလးကို ရွာေကြ်းရတာေပါ့၊
တစ္ခါတစ္ခါ ဆို သား လမ္းေဘးပလပ္ေဖာင္းမွာဘဲအိပ္တယ္။ ေန႕လည္စာမစားဘူး ညေန အိမ္ျပန္ခ်ိန္ၾကမွ အေမနဲ႕ ညီမေလးနဲ႕မွ အတူတူ စား တာ”ဟု အကိုၾကီးအဖရာကဲ့သို႕မိသားစု ကို ေကြ်းေမြးေစာင့္ေရွာက္ေနပံု ကိုေျပာျပခဲ့သည္။ အမိႈက္ေကာက ျခင္း ျဖင့္ တစ္ေန႕ ေရာင္းရေငြမွာ သံုးေထာင္၊ ေလးေထာင္သာ ရရွိၿပီး တစ္ခ်ိဳ႕ေန႔မ်ားတြင္ တစ္ရာေတာင္မရေသာ ေန႕မ်ားရွိေသာေၾကာင့္ စားေရး တြင္လည္း အခက္အခဲရွိေနေၾကာင္း သိခဲ႕ရသည္။
စာနာ ေထာက္ရႈ စုေပါင္း ျပဳ လြတ္လပ္ေသာ သူငယ္ခ်င္းမ်ား အင္အားစု အတြက္ အသံုးျပဳရန္ ေဖာ္ျပျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
သတင္း...ဝင့္သင္ဇာေက်ာ္ ( Myit Makha Mediagroup )