ေရြးေကာက္ပြဲဥပေဒႏွင့္ ညီညြတ္ျခင္းမရွိသည့္ ႀကိဳတင္မဲအားလုံးကို ပယ္ဖ်က္ေပးရန္ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား၊ ထင္ရွားေက်ာ္ၾကားသူမ်ားႏွင့္ ဂ်ာနယ္လစ္မ်ား ေတာင္းဆိုခဲ့ၾကေၾကာင္း သိရသည္။
"ကြၽန္ေတာ္တို႔ ခေမာက္ပါတီကို ျပည္သူေတြက အႏိုင္မဲေတြ တစ္ခဲနက္ ေပးခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္ကို ျပည္သူ႔ဆႏၵေပၚ အေျခမခံဘဲ ႀကိဳတင္မဲဆိုတဲ့ လက္နက္ပုံးေတြနဲ႔ ျပည္သူ႔ဆႏၵကို ႐ုပ္ပ်က္ဆင္းပ်က္ ဖ်က္ဆီးလိုက္ၾကပါၿပီ။ ဒါဟာ ျပည္သူ႔ဆႏၵကို မေထမဲ့ျမင္ျပဳတာ၊ ျပည္သူေတြအေပၚ အာဏာေနာက္ခံနဲ႔ ငါတေကာေကာတာ။ ကမၻာ့အလယ္မွာ တိုင္းျပည္နဲ႔ လူမ်ဳိးအေပၚ အရွက္ရေစတဲ့ ဂုဏ္သိကၡာမဲ့မႈႀကီးကို ဖန္တီးလိုက္ၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ခေမာက္ပါတီဟာ ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဥပေဒမဲ့လုပ္ရပ္ေတြကို ေဖာ္ထုတ္ဖို႔ ဥပေဒေဘာင္အတြင္းက အစြမ္းကုန္ႀကိဳးပမ္းသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေရြးေကာက္ပြဲဟာ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ေနပါေစ ခေမာက္ပါ တီဟာ ႏိုင္ငံေရးမွာ မ႐ႈံးဘူးဆိုတာ အားလုံးသိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျပည္သူ႔အတြက္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့တယ္ဆိုတဲ့ ဂုဏ္သိကၡာနဲ႔အတူ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ႏိုင္ငံေရးေနာက္ေက်ာ မလုံစရာ မရွိပါဘူး။ ခေမာက္ပါတီဟာ မဲခိုးၿပီး အႏိုင္ရဖို႔ ဘယ္ေတာ့မွ မလုပ္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဟာ ျပည္သူ႔အတြက္ဆိုတဲ့ ဂုဏ္သိကၡာနဲ႔ အတူ ျပည္သူကို ေက်ာမခိုင္းဘဲ ႏုိင္ငံေရးခရီးကို ဆက္ေလွ်ာက္မယ္ဆိုတာ မိဘျပည္သူမ်ားကို အသိေပး ကတိျပဳပါတယ္"ဟု အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအင္အားစုပါတီမွ ႏိုင္ငံေရး ဦးေဆာင္အဖြဲ႕ေခါင္းေဆာင္ ဦးခင္ေမာင္ေဆြက ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ႀကိဳတင္မဲမ်ားကို ပယ္ဖ်က္ေပးရန္ ေတာင္းဆိုသြားရန္ ရွိ၊ မရွိႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေမးျမန္းမႈအေပၚ ၎က"ၾကိဳတင္မဲေတြကို ပယ္ဖ်က္ေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုသြားပါမယ္" ဟု ျပန္လည္ေျဖၾကားခဲ့သည္။
"တခ်ဳိ႕မဲ႐ုံေတြကိုေတာ့ ကန္႔ကြက္သြားဖို႔ရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အေျပာင္းအလဲက သိပ္အလားအလာမျမင္ဘူး"ဟု ရွမ္းတိုင္းရင္းသားမ်ား ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီမွ ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္အဖြဲ႕၀င္ ဦးစိုင္းထြန္းေအးက ေျပာၾကားခဲ့သည္။
"ႀကိဳတင္မဲနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ အခ်က္အလက္ေတြကုိ ျပဳစုေနပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲမတုိင္ခင္ကတည္းက ႀကိဳတင္မဲေကာက္ခံမႈနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ကန္႔ကြက္ခဲ့ပါတယ္။ ႀကိဳတင္မဲေတြကုိ ပယ္ဖ်က္ေပးသြားဖို႔အတြက္ ေတာင္းဆိုသြားဖို႔ အစီ အစဥ္ရွိပါတယ္။ ဒါေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔အေနနဲ႔ Press ေခၚၿပီး ျပည္သူလူထုကုိ အသိေပး ေျပာၾကားသြားဖို႔ရွိပါတယ္"ဟု ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီ(ျမန္မာ) ဥကၠ႒ ဦးသုေ၀ က ေျပာၾကားခဲ့ပါသည္။
"အခုလတ္တေလာမွာေတာ့ ဌာနခ်ဳပ္ အစည္းအေ၀းလုပ္ေနပါတယ္။ ဌာနခ်ဳပ္အစည္းအေ၀းမွာ တစ္ျပည္လံုး အတိုင္းအတာနဲ႕ ႀကိဳတင္မဲအေျခအေန၊ မဲ႐ံုေတြမွာျဖစ္ခဲ့တဲ့ ျပႆနာေတြကုိ ေဆြးေႏြးေနပါတယ္။ ႀကိဳတင္မဲေတြအတြက္ ကန္႕ကြက္စာ တင္ထားပါတယ္။ ႀကိဳတင္မဲေတြကို ျပန္စစ္ခြင့္ေပးရင္ေတာ့ Fair ျဖစ္တယ္လို႕ ယူဆပါမယ္။ ျပန္စစ္ခြင့္မရဘူးဆို ရင္ေတာ့ Unfair ေပါ့ဗ်ာ။ ကြၽန္ေတာ္တို႕ဘက္က ခိုင္လံုတဲ့အေၾကာင္းျပခ်က္၊ ခိုင္လံုတဲ့အခ်က္အလက္ေတြရေအာင္ ႀကိဳးစားေနပါတယ္"ဟု အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအင္အားစုပါတီမွ သန္လ်င္ၿမိဳ႕နယ္ တိုင္းေဒသၾကီးလႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း ဦးခင္ေမာင္လြင္ဦးက ေျပာျပပါသည္။
"ၾကိဳတင္မဲဆိုတာက လိမ္ဆင္ၾကီးပဲ။ ေနာက္ျပီးေတာ့ ဒီေရြးေကာက္ပြဲဆိုတာလည္း စကတည္းက တရားမွ်တမႈမွ မရွိတာ။ မတရားတာကို မတရားဘူးလို႔လဲ ေျပာထားျပီးပါျပီ။ ဒီလိုမတရားမယ္မွန္းသိလ်က္ရဲ႕ ၀င္ျပိဳင္တဲ့သူေတြ၊ အေပါက္က်ဥ္းက်ဥ္းေလးကေန ၀င္တိုးခဲ့တဲ့သူေတြ အခုက်ေတာ့ ေက်ာခ်မွဓါးျပမွန္းသိတာ ဘယ္တတ္ႏိုင္ပါ့မလဲ။ ဒါေပမယ့္ သူတို႕ေတြ ဒီလိုခံရလို႕ ၀မ္းသာေနမွာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ သူတို႕ဘက္က နာပါတယ္။ စကတည္းက မတရားတာကို လက္မခံတာျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္လည္း ၾကိဳတင္မဲဆိုတာနဲ႕ မတရားလုပ္တာကိုလည္း လက္ခံစရာ အေၾကာင္းမရွိပါဘူး။ ေရြးေကာက္ပြဲ၀င္တဲ့သူေတြက မတရား သျဖင့္လုပ္တဲ့ ၾကိဳတင္မဲကိစၥကိ္ု ကန္႔ကြက္တယ္ဆိုရင္လည္း လုပ္သင့္တယ္လို႔ပဲ သံုးသပ္မိတယ္" ဟု သတင္းစာဆရာၾကီး ဦးသာဘန္းက ေျပာျပသည္။
"ၾကိဳတင္မဲကိစၥေတြက ၾကားေနရတဲ့အတိုင္းဆိုရင္ ေတာ္ေတာ္ကို ေျဗာင္က်က်နဲ႕ ညစ္ပတ္စြာ လုပ္ေဆာင္ေနတာပဲလို႕ ျမင္တယ္။ ဒီလို ညစ္ပတ္လိမ့္မယ္ဆိုတာ ၾကိဳတင္ခန္႔မွန္းထားေပမယ့္ ဒီေလာက္အထိ ေျပာင္ေျပာင္တင္းတင္း လုပ္ေဆာင္လိမ့္မယ္လို႕ ထင္မထားဘူး။ ဒီကိစၥကို ပါတီေတြကသာမက မဲဆႏၵရွင္ေတြကလည္း ကန္႔ကြက္သင့္တယ္။ ေကာ္မရွင္က အေရးမယူဘူးဆိုရင္ တရားဥပေဒအရ တရားစြဲဆိုႏိုင္မယ့္ လုပ္ေဆာင္မႈေတြ လုပ္သြားၾကရလိမ့္ မယ္လို႕ သံုးသပ္မိတယ္" ဟု သတင္းစာဆရာၾကီး လူထုဦးစိန္၀င္းက ေျပာျပပါသည္။
"ကြၽန္ေတာ့္အိမ္ပတ္၀န္းက်င္က မဲ႐ုံေတြမွာလည္း ႀကိဳတင္မဲေတြ ထပ္ေရာက္လာၿပီး ေစာေစာက ႏိုင္ထားတဲ့သူေတြ ႐ႈံးသြားတယ္လို႔ ၾကားရတယ္။ ႀကိဳတင္မဲဆိုတာ အဲလို ထပ္ေရာက္လာၿပီး ဘယ္က ေရာက္လာမွန္းမသိ။ ဘာမွန္းမသိ။ ဘယ္သူေပးမွန္းလည္း မသိဘူး။ ၿပီးေတာ့ အဲဒါေတြနဲ႔ပဲ ႏိုင္သြားတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ႀကိဳတင္မဲေတြ အကုန္လံုးကို ေသခ်ာျပန္ စိစစ္ၿပီးေတာ့ လုပ္သင့္တယ္။ ႀကိဳတင္မဲဆိုတာ အသင့္ေဆာင္ထားၿပီး လိုကာမွထပ္ျဖည့္တဲ့ ပံုစံျဖစ္ေနတယ္" ဟု ကာတြန္းေအာ္ပီက်ယ္က ေျပာၾကားခဲ့သည္။
"ကြၽန္ေတာ္တို႔က ဒီေရြးေကာက္ပြဲကေန လက္ေတြ႕က်တဲ့ ေျပာင္းလဲမႈေတြကုိ ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္းနဲ႔ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္လိမ့္မယ္လို႔ တကယ္ ယံုၾကည္ထားတာ။ ဒါေၾကာင့္လည္း ျပည္သူေတြ မဲေပးဖို႔တိုက္တြန္းခဲ့တာ။ ဒါေပမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲေန႔မွာ ၾကံဳေတြ႕ခဲ့ရတာေတြကေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ယံုၾကည္သလို မဟုတ္ခဲ့ပါဘူး။ အမ်ားယံုၾကည္လက္ခံႏုိင္တဲ့ ရလဒ္ျဖစ္ဖို႔ သက္ဆုိင္ရာ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္က ေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒနဲ့ မေလွ်ာ္ညီတဲ့ ႀကိဳတင္မဲေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြ လုပ္ၿပီး ေျဖရွင္းေပးသင့္ပါတယ္" ဟု Weekly Eleven News ဂ်ာနယ္မွ တာ၀န္ခံအယ္ဒီတာ ကုိေ၀ၿဖိဳးက ေျပာၾကားခဲ့ပါသည္။
"ဗဟန္းမွာ ခေမာက္႐ႈံးစရာ မရွိပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ႐ႈံးတယ္ဆိုလို႔ အံ့ၾသရပါတယ္။ မဲ႐ုံအမွတ္ ၂ မွာ မဲ ၂၅၀ နဲ႔ႏိုင္ေနတယ္။ ႀကိဳတင္မဲ ၁၀၀ ေက်ာ္ထပ္ေရာက္လာတဲ့အထိလည္း ႏိုင္ေနေသးတယ္။ ၿမိဳ႕နယ္ေကာ္မရွင္ ႐ုံးေရာက္မွ မႏိုင္ေတာ့ဘူးဆိုေတာ့ ကိုယ္တိုင္မဲေပးခဲ့သူ တစ္ေယာက္အေနနဲ႔ လက္မခံႏိုင္ပါဘူး" ဟု ဗဟန္းၿမိဳ႕ နယ္တြင္ ေနထိုင္သူမဲဆႏၵရွင္တစ္ဦးက ေျပာပါသည္။
ႀကိဳတင္မဲႏွင္႕ပတ္သက္ေသာ ေရြးေကာက္ပြဲဆိုင္ရာ ဥပေဒ၊ နည္းဥပေဒ ၿပဌာန္းခ်က္မ်ား
၅၁။(က) ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပေသာ ေန႔ရက္၌ မိမိႏွင့္သက္ဆိုင္သည့္ မဲဆႏၵနယ္၏ ျပင္ပသုိ႔ ခရီးေ၀းသြားရန္၇ွိသူတစ္ဦးသည္ ႀကိဳတင္ဆႏၵမဲလက္မွတ္ျဖင့္ သက္ဆိုင္ရာရပ္ကြက္ (သို႔မဟုတ္) ေက်းရြာအုပ္စု ေကာ္မရွင္အဖြဲ႕ခြဲထံ ႀကိဳတင္၍ ဆႏၵမဲေပးႏိုင္သည္။
(ခ) (၁) ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပေသာေန႔ရက္၌ မဲဆႏၵနယ္အတြင္းတြင္ ရွိေသာ္လည္း မဲ႐ံုသို႔ ကိုယ္တိုင္လာေရာက္ ဆႏၵမဲေပးႏိုင္စြမ္းမရွိေသာ အသက္အရြယ္ႀကီးရင့္သူ၊ အနာႀကီးေရာဂါစြဲကပ္ေနသူ၊ ေနအိမ္တြင္ ေရာဂါေ၀ဒနာ ျပင္းထန္စြာခံစားေနရသူႏွင့္ ေနအိမ္တြင္ မီးဖြားေနသူမ်ားရွိပါက သက္ဆိုင္ရာရပ္ကြက္ (သို႔မဟုတ္) ေက်းရြာအုပ္စုေကာ္မရွင္အဖြဲ႕ခြဲက ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပမည့္ေန႔ မတိုင္မီ မိမိအဖြဲ႕၀င္ႏွစ္ဦးကို ေစလႊတ္၍ သက္ဆိုင္ရာ မဲဆႏၵရွင္မ်ားအား ေရြးေကာက္မႈဆိုင္ရာ အခြင့္အေရးအရ ဆႏၵမဲေပးလိုက ေပးႏိုင္ေၾကာင္းႏွင့္ ဆႏၵမဲမေပးလိုက ဆႏၵမဲေပးျခင္းမျပဳဘဲ ေနႏိုင္ေၾကာင္းကို ရွင္းျပရမည္။ သက္ဆိုင္ရာမဲဆႏၵရွင္က ဆႏၵမဲေပးလိုေၾကာင္း ေျပာပါက ႀကိဳတင္ဆႏၵမဲလက္မွတ္ျဖင့္ ဆႏၵမဲေပးႏိုင္ရန္ စီစဥ္ေဆာင္ရြက္ေပးရမည္။ ယင္းသို႔ ဆႏၵမဲေပးပိုင္ခြင့္ရွိသူကိုယ္တိုင္ ႀကိဳတင္ဆႏၵမဲလက္မွတ္တြင္ ေရးသြင္းရန္ အခက္အခဲရွိလွ်င္ မဲစာရင္းတြင္ပါရွိေသာ ယင္းပုဂၢိဳလ္၏ ဖခင္၊ မိခင္၊ ဇနီး၊ ခင္ပြန္း၊သားသမီးညီအစ္ကိုတစ္ဦးဦးက ဆႏၵမဲေပးပိုင္ခြင့္ရွိသူ၏ ဆႏၵအတိုင္း ယင္း၏ေရွ႕ေမွာက္တြင္ ေရးသြင္းရမည္။ ထိုသို႔ကူညီမယ့္သူမရွိလွ်င္ ေကာ္မရွင္အဖြဲ႕ခြဲ၀င္တစ္ဦးဦးက ယင္းပုဂၢိဳလ္၏ေရွ႕ေမွာက္တြင္ ယင္းပုဂၢိဳလ္က ညႊန္ၾကားသည့္အတိုင္း ေရးသြင္းရမည္။
(၂)အခ်ဳပ္ခံေနရသူႏွင့္ ပတ္သက္လွ်င္ ရဲအခ်ဳပ္စခန္း သို႔မဟုတ္ အက်ဥ္းစခန္းအႀကီးအမွဴးကို သက္ဆိုင္ရာရပ္ကြက္ (သို႔မဟုတ္) ေက်းရြာအဖြဲ႕ခြဲက ဆက္သြယ္၍ အခ်ဳပ္ခံေနရသူမ်ား ဆႏၵမဲေပးႏိုင္ရန္ စီစဥ္ေဆာင္ရြက္ေပးရမည္။ ရဲအခ်ဳပ္စခန္း (သို႔မဟုတ္) အက်ဥ္းစခန္းအႀကီးအမွဴးသည္ ဤနည္းဥပေဒပါ နည္းလမ္းအတုိင္း ေဆာင္ရြက္၍ ယင္းအခ်ဳပ္ခံေနရသူမ်ား ဆႏၵျပဳၿပီးေသာ လက္မွတ္ပါ စာအိတ္မ်ားကို သက္ဆိုင္ရာ ရပ္ကြက္သို႔မဟုတ္ ေက်းရြာအုပ္စုေကာ္မရွင္အဖြဲ႕ခြဲသို႔ ျပန္လည္ေပးအပ္ရမည္။
(၃)ေဆး႐ံုသို႔တက္ေရာက္ေနေသာ အတြင္းလူနာႏွင့္ပတ္သက္လွ်င္ ရပ္ကြက္ သို႔႔မဟုတ္ ေက်းရြာအုပ္စုေကာ္မရွင္အဖြဲ႕ခြဲသည္ ေဆး႐ံုတာ၀န္ခံႏွင့္ ဆက္သြယ္ရမည္။ ေဆး႐ံုတာ၀န္ခံသည္ ဤနည္းဥပေဒပါ နည္းလမ္းအတိုင္း ေဆာင္ရြက္၍ ေဆး႐ံုရွိ သက္ဆိုင္ရာ အတြင္းလူနာ၏ ဆႏၵျပဳၿပီးေသာ ဆႏၵမဲလက္မွတ္ပါ စာအိတ္ကို သက္ဆိုင္ရာရပ္ကြက္ သို႔မဟုတ္ ေက်းရြာအုပ္စုေကာ္မရွင္အဖြဲ႕ခြဲသုိ႔ ျပန္လည္ေပးအပ္ရမည္။
(၄)နည္းဥပေဒခြဲ ငယ္(၂)ႏွင့္(၃)ပါ ကိစၥရပ္မ်ားအတြက္ ရဲအခ်ဳပ္စခန္း သို႔မဟုတ္ အက်ဥ္းစခန္းအႀကီးအမွဴး သို႔မဟုတ္ ေဆး႐ံုတာ၀န္ခံတို႔သည္ ဤနည္းဥပေဒခြဲပါ မဲဆႏၵရွင္မ်ားအား ယင္းတို႔၏ ေရြးေကာက္မႈဆိုင္ရာ အခြင့္အေရးအရ ဆႏၵမဲေပးလိုက ေပးႏိုင္ၿပီး ဆႏၵမဲမေပးလိုက ဆႏၵမဲေပးျခငး္မျပဳဘဲေနႏိုင္ေၾကာင္း ဦးစြာရွင္းျပရမည္။ သက္ဆိုင္ရာမဲဆႏၵရွင္မ်ားက ဆႏၵမဲေပးလိုေၾကာင္းေျပာပါက ႀကိဳတင္ဆႏၵမဲလက္မွတ္ျဖင့္ ဆႏၵမဲေပးႏိုင္ေစရန္ စီစဥ္ေဆာင္ရြက္ေပးရမည္။
(ဂ) ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပေသာေန႔၌ မဲစာရင္းပါရွိရာေဒသမွ ေက်ာ္လြန္၍ သြားေရာက္တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ရေသာ ၀န္ထမ္း သို႔မဟုတ္ တပ္မေတာ္သား သို႔မဟုတ္ ရဲတပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ားက ႀကိဳတင္ဆႏၵမဲ ေပးလိုပါက ႀကိဳတင္ဆႏၵမဲလက္မွတ္ျဖင့္ ဆႏၵမဲေပးႏိုင္ရန္ သက္ဆိုုင္ရာရပ္ကြက္ သို႔မဟုတ္ ေက်းရြာအုပ္စုေကာ္မရွင္အဖြဲ႕ခြဲက စီစဥ္ေပးရမည္။
(ဃ) သက္ဆိုင္ရာရပ္ကြက္ သို႔မဟုတ္ ေက်းရြာအုုပ္စုေကာ္မရွင္အဖြဲ႕ခြဲသည္ ယင္းသို႔ ႀကိဳတင္ဆႏၵမဲေပးသူမ်ား၏ အမည္စာရင္းကို ယင္းတို႔ႏွင့္သက္ဆိုင္ေသာ မဲစာရင္းမ်ားႏွင့္ ယွဥ္တြဲၿပီး ေရးမွတ္ထားရမည္။ ယင္းတို႔ ဆႏၵျပဳၿပီးေသာ ႀကိဳတင္ဆႏၵမဲလက္မွတ္မ်ားပါရွိသည့္ စာအုပ္မ်ားႏွင့္ လက္ခံျဖတ္ပိုင္းမ်ားကို ရပ္ကြက္သို႔မဟုတ္ ေက်းရြာအုပ္စု ေကာ္မရွင္အဖြဲ႕ခြဲ ဥကၠ႒ သို႔မဟုတ္ အတြင္းေရးမွဴး၊ လက္မွတ္ေရးထိုးထားသည့္ ပံုစံ (၁၃)ႏွစ္ေစာင္ႏွင့္အတူ သက္ဆိုင္ရာ မဲ႐ံုမွဴးမ်ားထံသို႔ ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပသည့္ေန႔တြင္ မဲ႐ံုမဖြင့္မီေပးပို႔ရမည္။ ယင္းပံုစံ ၁၃မ်ား တြင္ မဲ႐ံုမွဴးက လက္မွတ္ေရးထိုး၍ တစ္ေစာင္ကိုသိမ္းဆည္းထားၿပီး က်န္တစ္ေစာင္ကို ရပ္ကြက္သို႔မဟုတ္ ေက်းရြာအုပ္စုေကာ္မရွင္အဖြဲ႕ခြဲသို႔ ေပးအပ္ရမည္။
၅၂။ သက္ဆိုင္ရာမဲ႐ံုမွဴးသည္ ပံုစံ(၁၃)ပါ ၾကိဳတင္ဆႏၵမဲလက္မွတ္ျဖင့္ ဆႏၵမဲေပးၿပီးသူမ်ား၏ အမည္မ်ားကို သက္ဆိုင္ရာမဲစာရင္းတြင္ ႀကိဳတင္ဆႏၵမဲေပးၿပီးျဖစ္ေၾကာင္း မွတ္သားထားရမည္။
၅၃။ (က) ဆႏၵမဲလက္မွတ္ကို ေတာင္းဆိုသူသည္ သူတစ္ပါး အေယာင္ေဆာင္ေသာ ျပစ္မႈကိုက်ဴးလြန္သူျဖစ္ေၾကာင္း လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းက ျဖစ္ေစ၊ ယင္းေရြးေကာက္ပြဲ ကိုယ္စားလွယ္ကျဖစ္ေစ၊ မဲ႐ံုမွဴးကသင့္ေလ်ာ္သည္ဟု ထင္ျမင္သူကျဖစ္ေစ ကန္႔ကြက္လာလွ်င္ မဲ႐ံုမွဴးသည္ ကန္႔ ကြက္မဲစာရင္းပံုစံ(၁၄)တြင္ လုိအပ္သည္မ်ား ျဖည့္စြက္၍ ထိုဆႏၵမဲ လက္မွတ္ ေတာင္းဆိုသူကို လက္မွတ္ေရးထိုးေစရမည္။ ကန္႔ကြက္သူမ်ားကိုလည္း လက္မွတ္ေရးထိုးေစရမည္။ စာမေရးတတ္လွ်င္ လက္၀ဲလက္မ လက္ေဗြႏွိပ္ေစရမည္။ ဆႏၵမဲလက္မွတ္ ေတာင္းဆိုသူက ပံုစံ(၁၄)တြင္ျဖည့္စြက္ျခင္း၊ လက္မွတ္ေရးထိုးျခင္းမျပဳလွ်င္ ထိုသူအား ဆႏၵမဲေပးခြင့္မျပဳရ။
(ခ) မဲ႐ံုမွဴးသည္ ဆႏၵမဲေပးခြင့္ျပဳသည္ျဖစ္ေစ ဆႏၵမဲေပးခြင့္မျပဳသည္ျဖစ္ေစ ထိုအေၾကာင္းအရာမ်ားႏွင့္ မိမိ၏ဆံုးျဖတ္ခ်က္တို႔ကို ကန္႔ကြက္ မဲစာရင္းပံုစံ(၁၄)တြင္ေရးမွတ္ထားရမည္။
အခန္း(၁၁)
မဲဆႏၵနယ္ျပင္ပ ေရာက္ရွိေနသူမ်ား ႀကိဳတင္ဆႏၵမဲေပးျခင္း
၅၄။ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ သက္ဆိုင္ရာမဲဆႏၵနယ္၏ ျပင္ပတြင္ေရာက္ရွိေနေသာ ဆႏၵမဲေပးပိုင့္ခြင့္ရွိသည့္ ေအာက္ေဖာ္ျပပါ ပုဂၢိဳလ္မ်ားသည္ သက္ဆိုင္ရာမဲဆႏၵနယ္ အသီးသီးအတြက္ ႀကိဳတင္ဆႏၵမဲလက္မွတ္ျဖင့္ ႀကိဳတင္၍ ဆႏၵမဲေပးပိုင္ခြင့္ရွိသည္။-
(က) တပ္မေတာ္သားမ်ားႏွင့္ အတူေနအိမ္ေထာင္စု၀င္မ်ား
(ခ) မဲဆႏၵနယ္ျပင္ပေရာက္ ေက်ာင္းသားမ်ား
(ဂ) မဲဆႏၵနယ္ျပင္ပေရာက္ သင္တန္းသားမ်ား
(ဃ) မဲဆႏၵနယ္ျပင္ပေရာက္ အျခားမဲဆႏၵရွင္မ်ား၊
(င) အခ်ဳပ္ခံေနရသူမ်ား၊
(စ) ေဆး႐ံုသို႔တက္ေရာက္ေနရေသာ အတြင္းလူနာမ်ား၊
(ဆ) အစိုးရ၏ခြင့္ျပဳခ်က္ျဖင့္ ႏိုင္ငံျပင္ပတြင္ ေရာက္ရွိေနသူမ်ား၊
"ကြၽန္ေတာ္တို႔ ခေမာက္ပါတီကို ျပည္သူေတြက အႏိုင္မဲေတြ တစ္ခဲနက္ ေပးခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္ကို ျပည္သူ႔ဆႏၵေပၚ အေျခမခံဘဲ ႀကိဳတင္မဲဆိုတဲ့ လက္နက္ပုံးေတြနဲ႔ ျပည္သူ႔ဆႏၵကို ႐ုပ္ပ်က္ဆင္းပ်က္ ဖ်က္ဆီးလိုက္ၾကပါၿပီ။ ဒါဟာ ျပည္သူ႔ဆႏၵကို မေထမဲ့ျမင္ျပဳတာ၊ ျပည္သူေတြအေပၚ အာဏာေနာက္ခံနဲ႔ ငါတေကာေကာတာ။ ကမၻာ့အလယ္မွာ တိုင္းျပည္နဲ႔ လူမ်ဳိးအေပၚ အရွက္ရေစတဲ့ ဂုဏ္သိကၡာမဲ့မႈႀကီးကို ဖန္တီးလိုက္ၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ခေမာက္ပါတီဟာ ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဥပေဒမဲ့လုပ္ရပ္ေတြကို ေဖာ္ထုတ္ဖို႔ ဥပေဒေဘာင္အတြင္းက အစြမ္းကုန္ႀကိဳးပမ္းသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေရြးေကာက္ပြဲဟာ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ေနပါေစ ခေမာက္ပါ တီဟာ ႏိုင္ငံေရးမွာ မ႐ႈံးဘူးဆိုတာ အားလုံးသိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျပည္သူ႔အတြက္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့တယ္ဆိုတဲ့ ဂုဏ္သိကၡာနဲ႔အတူ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ႏိုင္ငံေရးေနာက္ေက်ာ မလုံစရာ မရွိပါဘူး။ ခေမာက္ပါတီဟာ မဲခိုးၿပီး အႏိုင္ရဖို႔ ဘယ္ေတာ့မွ မလုပ္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဟာ ျပည္သူ႔အတြက္ဆိုတဲ့ ဂုဏ္သိကၡာနဲ႔ အတူ ျပည္သူကို ေက်ာမခိုင္းဘဲ ႏုိင္ငံေရးခရီးကို ဆက္ေလွ်ာက္မယ္ဆိုတာ မိဘျပည္သူမ်ားကို အသိေပး ကတိျပဳပါတယ္"ဟု အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအင္အားစုပါတီမွ ႏိုင္ငံေရး ဦးေဆာင္အဖြဲ႕ေခါင္းေဆာင္ ဦးခင္ေမာင္ေဆြက ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ႀကိဳတင္မဲမ်ားကို ပယ္ဖ်က္ေပးရန္ ေတာင္းဆိုသြားရန္ ရွိ၊ မရွိႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေမးျမန္းမႈအေပၚ ၎က"ၾကိဳတင္မဲေတြကို ပယ္ဖ်က္ေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုသြားပါမယ္" ဟု ျပန္လည္ေျဖၾကားခဲ့သည္။
"တခ်ဳိ႕မဲ႐ုံေတြကိုေတာ့ ကန္႔ကြက္သြားဖို႔ရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အေျပာင္းအလဲက သိပ္အလားအလာမျမင္ဘူး"ဟု ရွမ္းတိုင္းရင္းသားမ်ား ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီမွ ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္အဖြဲ႕၀င္ ဦးစိုင္းထြန္းေအးက ေျပာၾကားခဲ့သည္။
"ႀကိဳတင္မဲနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ အခ်က္အလက္ေတြကုိ ျပဳစုေနပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲမတုိင္ခင္ကတည္းက ႀကိဳတင္မဲေကာက္ခံမႈနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ကန္႔ကြက္ခဲ့ပါတယ္။ ႀကိဳတင္မဲေတြကုိ ပယ္ဖ်က္ေပးသြားဖို႔အတြက္ ေတာင္းဆိုသြားဖို႔ အစီ အစဥ္ရွိပါတယ္။ ဒါေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔အေနနဲ႔ Press ေခၚၿပီး ျပည္သူလူထုကုိ အသိေပး ေျပာၾကားသြားဖို႔ရွိပါတယ္"ဟု ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီ(ျမန္မာ) ဥကၠ႒ ဦးသုေ၀ က ေျပာၾကားခဲ့ပါသည္။
"အခုလတ္တေလာမွာေတာ့ ဌာနခ်ဳပ္ အစည္းအေ၀းလုပ္ေနပါတယ္။ ဌာနခ်ဳပ္အစည္းအေ၀းမွာ တစ္ျပည္လံုး အတိုင္းအတာနဲ႕ ႀကိဳတင္မဲအေျခအေန၊ မဲ႐ံုေတြမွာျဖစ္ခဲ့တဲ့ ျပႆနာေတြကုိ ေဆြးေႏြးေနပါတယ္။ ႀကိဳတင္မဲေတြအတြက္ ကန္႕ကြက္စာ တင္ထားပါတယ္။ ႀကိဳတင္မဲေတြကို ျပန္စစ္ခြင့္ေပးရင္ေတာ့ Fair ျဖစ္တယ္လို႕ ယူဆပါမယ္။ ျပန္စစ္ခြင့္မရဘူးဆို ရင္ေတာ့ Unfair ေပါ့ဗ်ာ။ ကြၽန္ေတာ္တို႕ဘက္က ခိုင္လံုတဲ့အေၾကာင္းျပခ်က္၊ ခိုင္လံုတဲ့အခ်က္အလက္ေတြရေအာင္ ႀကိဳးစားေနပါတယ္"ဟု အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအင္အားစုပါတီမွ သန္လ်င္ၿမိဳ႕နယ္ တိုင္းေဒသၾကီးလႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း ဦးခင္ေမာင္လြင္ဦးက ေျပာျပပါသည္။
"ၾကိဳတင္မဲဆိုတာက လိမ္ဆင္ၾကီးပဲ။ ေနာက္ျပီးေတာ့ ဒီေရြးေကာက္ပြဲဆိုတာလည္း စကတည္းက တရားမွ်တမႈမွ မရွိတာ။ မတရားတာကို မတရားဘူးလို႔လဲ ေျပာထားျပီးပါျပီ။ ဒီလိုမတရားမယ္မွန္းသိလ်က္ရဲ႕ ၀င္ျပိဳင္တဲ့သူေတြ၊ အေပါက္က်ဥ္းက်ဥ္းေလးကေန ၀င္တိုးခဲ့တဲ့သူေတြ အခုက်ေတာ့ ေက်ာခ်မွဓါးျပမွန္းသိတာ ဘယ္တတ္ႏိုင္ပါ့မလဲ။ ဒါေပမယ့္ သူတို႕ေတြ ဒီလိုခံရလို႕ ၀မ္းသာေနမွာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ သူတို႕ဘက္က နာပါတယ္။ စကတည္းက မတရားတာကို လက္မခံတာျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္လည္း ၾကိဳတင္မဲဆိုတာနဲ႕ မတရားလုပ္တာကိုလည္း လက္ခံစရာ အေၾကာင္းမရွိပါဘူး။ ေရြးေကာက္ပြဲ၀င္တဲ့သူေတြက မတရား သျဖင့္လုပ္တဲ့ ၾကိဳတင္မဲကိစၥကိ္ု ကန္႔ကြက္တယ္ဆိုရင္လည္း လုပ္သင့္တယ္လို႔ပဲ သံုးသပ္မိတယ္" ဟု သတင္းစာဆရာၾကီး ဦးသာဘန္းက ေျပာျပသည္။
"ၾကိဳတင္မဲကိစၥေတြက ၾကားေနရတဲ့အတိုင္းဆိုရင္ ေတာ္ေတာ္ကို ေျဗာင္က်က်နဲ႕ ညစ္ပတ္စြာ လုပ္ေဆာင္ေနတာပဲလို႕ ျမင္တယ္။ ဒီလို ညစ္ပတ္လိမ့္မယ္ဆိုတာ ၾကိဳတင္ခန္႔မွန္းထားေပမယ့္ ဒီေလာက္အထိ ေျပာင္ေျပာင္တင္းတင္း လုပ္ေဆာင္လိမ့္မယ္လို႕ ထင္မထားဘူး။ ဒီကိစၥကို ပါတီေတြကသာမက မဲဆႏၵရွင္ေတြကလည္း ကန္႔ကြက္သင့္တယ္။ ေကာ္မရွင္က အေရးမယူဘူးဆိုရင္ တရားဥပေဒအရ တရားစြဲဆိုႏိုင္မယ့္ လုပ္ေဆာင္မႈေတြ လုပ္သြားၾကရလိမ့္ မယ္လို႕ သံုးသပ္မိတယ္" ဟု သတင္းစာဆရာၾကီး လူထုဦးစိန္၀င္းက ေျပာျပပါသည္။
"ကြၽန္ေတာ့္အိမ္ပတ္၀န္းက်င္က မဲ႐ုံေတြမွာလည္း ႀကိဳတင္မဲေတြ ထပ္ေရာက္လာၿပီး ေစာေစာက ႏိုင္ထားတဲ့သူေတြ ႐ႈံးသြားတယ္လို႔ ၾကားရတယ္။ ႀကိဳတင္မဲဆိုတာ အဲလို ထပ္ေရာက္လာၿပီး ဘယ္က ေရာက္လာမွန္းမသိ။ ဘာမွန္းမသိ။ ဘယ္သူေပးမွန္းလည္း မသိဘူး။ ၿပီးေတာ့ အဲဒါေတြနဲ႔ပဲ ႏိုင္သြားတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ႀကိဳတင္မဲေတြ အကုန္လံုးကို ေသခ်ာျပန္ စိစစ္ၿပီးေတာ့ လုပ္သင့္တယ္။ ႀကိဳတင္မဲဆိုတာ အသင့္ေဆာင္ထားၿပီး လိုကာမွထပ္ျဖည့္တဲ့ ပံုစံျဖစ္ေနတယ္" ဟု ကာတြန္းေအာ္ပီက်ယ္က ေျပာၾကားခဲ့သည္။
"ကြၽန္ေတာ္တို႔က ဒီေရြးေကာက္ပြဲကေန လက္ေတြ႕က်တဲ့ ေျပာင္းလဲမႈေတြကုိ ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္းနဲ႔ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္လိမ့္မယ္လို႔ တကယ္ ယံုၾကည္ထားတာ။ ဒါေၾကာင့္လည္း ျပည္သူေတြ မဲေပးဖို႔တိုက္တြန္းခဲ့တာ။ ဒါေပမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲေန႔မွာ ၾကံဳေတြ႕ခဲ့ရတာေတြကေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ယံုၾကည္သလို မဟုတ္ခဲ့ပါဘူး။ အမ်ားယံုၾကည္လက္ခံႏုိင္တဲ့ ရလဒ္ျဖစ္ဖို႔ သက္ဆုိင္ရာ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္က ေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒနဲ့ မေလွ်ာ္ညီတဲ့ ႀကိဳတင္မဲေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြ လုပ္ၿပီး ေျဖရွင္းေပးသင့္ပါတယ္" ဟု Weekly Eleven News ဂ်ာနယ္မွ တာ၀န္ခံအယ္ဒီတာ ကုိေ၀ၿဖိဳးက ေျပာၾကားခဲ့ပါသည္။
"ဗဟန္းမွာ ခေမာက္႐ႈံးစရာ မရွိပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ႐ႈံးတယ္ဆိုလို႔ အံ့ၾသရပါတယ္။ မဲ႐ုံအမွတ္ ၂ မွာ မဲ ၂၅၀ နဲ႔ႏိုင္ေနတယ္။ ႀကိဳတင္မဲ ၁၀၀ ေက်ာ္ထပ္ေရာက္လာတဲ့အထိလည္း ႏိုင္ေနေသးတယ္။ ၿမိဳ႕နယ္ေကာ္မရွင္ ႐ုံးေရာက္မွ မႏိုင္ေတာ့ဘူးဆိုေတာ့ ကိုယ္တိုင္မဲေပးခဲ့သူ တစ္ေယာက္အေနနဲ႔ လက္မခံႏိုင္ပါဘူး" ဟု ဗဟန္းၿမိဳ႕ နယ္တြင္ ေနထိုင္သူမဲဆႏၵရွင္တစ္ဦးက ေျပာပါသည္။
ႀကိဳတင္မဲႏွင္႕ပတ္သက္ေသာ ေရြးေကာက္ပြဲဆိုင္ရာ ဥပေဒ၊ နည္းဥပေဒ ၿပဌာန္းခ်က္မ်ား
၅၁။(က) ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပေသာ ေန႔ရက္၌ မိမိႏွင့္သက္ဆိုင္သည့္ မဲဆႏၵနယ္၏ ျပင္ပသုိ႔ ခရီးေ၀းသြားရန္၇ွိသူတစ္ဦးသည္ ႀကိဳတင္ဆႏၵမဲလက္မွတ္ျဖင့္ သက္ဆိုင္ရာရပ္ကြက္ (သို႔မဟုတ္) ေက်းရြာအုပ္စု ေကာ္မရွင္အဖြဲ႕ခြဲထံ ႀကိဳတင္၍ ဆႏၵမဲေပးႏိုင္သည္။
(ခ) (၁) ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပေသာေန႔ရက္၌ မဲဆႏၵနယ္အတြင္းတြင္ ရွိေသာ္လည္း မဲ႐ံုသို႔ ကိုယ္တိုင္လာေရာက္ ဆႏၵမဲေပးႏိုင္စြမ္းမရွိေသာ အသက္အရြယ္ႀကီးရင့္သူ၊ အနာႀကီးေရာဂါစြဲကပ္ေနသူ၊ ေနအိမ္တြင္ ေရာဂါေ၀ဒနာ ျပင္းထန္စြာခံစားေနရသူႏွင့္ ေနအိမ္တြင္ မီးဖြားေနသူမ်ားရွိပါက သက္ဆိုင္ရာရပ္ကြက္ (သို႔မဟုတ္) ေက်းရြာအုပ္စုေကာ္မရွင္အဖြဲ႕ခြဲက ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပမည့္ေန႔ မတိုင္မီ မိမိအဖြဲ႕၀င္ႏွစ္ဦးကို ေစလႊတ္၍ သက္ဆိုင္ရာ မဲဆႏၵရွင္မ်ားအား ေရြးေကာက္မႈဆိုင္ရာ အခြင့္အေရးအရ ဆႏၵမဲေပးလိုက ေပးႏိုင္ေၾကာင္းႏွင့္ ဆႏၵမဲမေပးလိုက ဆႏၵမဲေပးျခင္းမျပဳဘဲ ေနႏိုင္ေၾကာင္းကို ရွင္းျပရမည္။ သက္ဆိုင္ရာမဲဆႏၵရွင္က ဆႏၵမဲေပးလိုေၾကာင္း ေျပာပါက ႀကိဳတင္ဆႏၵမဲလက္မွတ္ျဖင့္ ဆႏၵမဲေပးႏိုင္ရန္ စီစဥ္ေဆာင္ရြက္ေပးရမည္။ ယင္းသို႔ ဆႏၵမဲေပးပိုင္ခြင့္ရွိသူကိုယ္တိုင္ ႀကိဳတင္ဆႏၵမဲလက္မွတ္တြင္ ေရးသြင္းရန္ အခက္အခဲရွိလွ်င္ မဲစာရင္းတြင္ပါရွိေသာ ယင္းပုဂၢိဳလ္၏ ဖခင္၊ မိခင္၊ ဇနီး၊ ခင္ပြန္း၊သားသမီးညီအစ္ကိုတစ္ဦးဦးက ဆႏၵမဲေပးပိုင္ခြင့္ရွိသူ၏ ဆႏၵအတိုင္း ယင္း၏ေရွ႕ေမွာက္တြင္ ေရးသြင္းရမည္။ ထိုသို႔ကူညီမယ့္သူမရွိလွ်င္ ေကာ္မရွင္အဖြဲ႕ခြဲ၀င္တစ္ဦးဦးက ယင္းပုဂၢိဳလ္၏ေရွ႕ေမွာက္တြင္ ယင္းပုဂၢိဳလ္က ညႊန္ၾကားသည့္အတိုင္း ေရးသြင္းရမည္။
(၂)အခ်ဳပ္ခံေနရသူႏွင့္ ပတ္သက္လွ်င္ ရဲအခ်ဳပ္စခန္း သို႔မဟုတ္ အက်ဥ္းစခန္းအႀကီးအမွဴးကို သက္ဆိုင္ရာရပ္ကြက္ (သို႔မဟုတ္) ေက်းရြာအဖြဲ႕ခြဲက ဆက္သြယ္၍ အခ်ဳပ္ခံေနရသူမ်ား ဆႏၵမဲေပးႏိုင္ရန္ စီစဥ္ေဆာင္ရြက္ေပးရမည္။ ရဲအခ်ဳပ္စခန္း (သို႔မဟုတ္) အက်ဥ္းစခန္းအႀကီးအမွဴးသည္ ဤနည္းဥပေဒပါ နည္းလမ္းအတုိင္း ေဆာင္ရြက္၍ ယင္းအခ်ဳပ္ခံေနရသူမ်ား ဆႏၵျပဳၿပီးေသာ လက္မွတ္ပါ စာအိတ္မ်ားကို သက္ဆိုင္ရာ ရပ္ကြက္သို႔မဟုတ္ ေက်းရြာအုပ္စုေကာ္မရွင္အဖြဲ႕ခြဲသို႔ ျပန္လည္ေပးအပ္ရမည္။
(၃)ေဆး႐ံုသို႔တက္ေရာက္ေနေသာ အတြင္းလူနာႏွင့္ပတ္သက္လွ်င္ ရပ္ကြက္ သို႔႔မဟုတ္ ေက်းရြာအုပ္စုေကာ္မရွင္အဖြဲ႕ခြဲသည္ ေဆး႐ံုတာ၀န္ခံႏွင့္ ဆက္သြယ္ရမည္။ ေဆး႐ံုတာ၀န္ခံသည္ ဤနည္းဥပေဒပါ နည္းလမ္းအတိုင္း ေဆာင္ရြက္၍ ေဆး႐ံုရွိ သက္ဆိုင္ရာ အတြင္းလူနာ၏ ဆႏၵျပဳၿပီးေသာ ဆႏၵမဲလက္မွတ္ပါ စာအိတ္ကို သက္ဆိုင္ရာရပ္ကြက္ သို႔မဟုတ္ ေက်းရြာအုပ္စုေကာ္မရွင္အဖြဲ႕ခြဲသုိ႔ ျပန္လည္ေပးအပ္ရမည္။
(၄)နည္းဥပေဒခြဲ ငယ္(၂)ႏွင့္(၃)ပါ ကိစၥရပ္မ်ားအတြက္ ရဲအခ်ဳပ္စခန္း သို႔မဟုတ္ အက်ဥ္းစခန္းအႀကီးအမွဴး သို႔မဟုတ္ ေဆး႐ံုတာ၀န္ခံတို႔သည္ ဤနည္းဥပေဒခြဲပါ မဲဆႏၵရွင္မ်ားအား ယင္းတို႔၏ ေရြးေကာက္မႈဆိုင္ရာ အခြင့္အေရးအရ ဆႏၵမဲေပးလိုက ေပးႏိုင္ၿပီး ဆႏၵမဲမေပးလိုက ဆႏၵမဲေပးျခငး္မျပဳဘဲေနႏိုင္ေၾကာင္း ဦးစြာရွင္းျပရမည္။ သက္ဆိုင္ရာမဲဆႏၵရွင္မ်ားက ဆႏၵမဲေပးလိုေၾကာင္းေျပာပါက ႀကိဳတင္ဆႏၵမဲလက္မွတ္ျဖင့္ ဆႏၵမဲေပးႏိုင္ေစရန္ စီစဥ္ေဆာင္ရြက္ေပးရမည္။
(ဂ) ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပေသာေန႔၌ မဲစာရင္းပါရွိရာေဒသမွ ေက်ာ္လြန္၍ သြားေရာက္တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ရေသာ ၀န္ထမ္း သို႔မဟုတ္ တပ္မေတာ္သား သို႔မဟုတ္ ရဲတပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ားက ႀကိဳတင္ဆႏၵမဲ ေပးလိုပါက ႀကိဳတင္ဆႏၵမဲလက္မွတ္ျဖင့္ ဆႏၵမဲေပးႏိုင္ရန္ သက္ဆိုုင္ရာရပ္ကြက္ သို႔မဟုတ္ ေက်းရြာအုပ္စုေကာ္မရွင္အဖြဲ႕ခြဲက စီစဥ္ေပးရမည္။
(ဃ) သက္ဆိုင္ရာရပ္ကြက္ သို႔မဟုတ္ ေက်းရြာအုုပ္စုေကာ္မရွင္အဖြဲ႕ခြဲသည္ ယင္းသို႔ ႀကိဳတင္ဆႏၵမဲေပးသူမ်ား၏ အမည္စာရင္းကို ယင္းတို႔ႏွင့္သက္ဆိုင္ေသာ မဲစာရင္းမ်ားႏွင့္ ယွဥ္တြဲၿပီး ေရးမွတ္ထားရမည္။ ယင္းတို႔ ဆႏၵျပဳၿပီးေသာ ႀကိဳတင္ဆႏၵမဲလက္မွတ္မ်ားပါရွိသည့္ စာအုပ္မ်ားႏွင့္ လက္ခံျဖတ္ပိုင္းမ်ားကို ရပ္ကြက္သို႔မဟုတ္ ေက်းရြာအုပ္စု ေကာ္မရွင္အဖြဲ႕ခြဲ ဥကၠ႒ သို႔မဟုတ္ အတြင္းေရးမွဴး၊ လက္မွတ္ေရးထိုးထားသည့္ ပံုစံ (၁၃)ႏွစ္ေစာင္ႏွင့္အတူ သက္ဆိုင္ရာ မဲ႐ံုမွဴးမ်ားထံသို႔ ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပသည့္ေန႔တြင္ မဲ႐ံုမဖြင့္မီေပးပို႔ရမည္။ ယင္းပံုစံ ၁၃မ်ား တြင္ မဲ႐ံုမွဴးက လက္မွတ္ေရးထိုး၍ တစ္ေစာင္ကိုသိမ္းဆည္းထားၿပီး က်န္တစ္ေစာင္ကို ရပ္ကြက္သို႔မဟုတ္ ေက်းရြာအုပ္စုေကာ္မရွင္အဖြဲ႕ခြဲသို႔ ေပးအပ္ရမည္။
၅၂။ သက္ဆိုင္ရာမဲ႐ံုမွဴးသည္ ပံုစံ(၁၃)ပါ ၾကိဳတင္ဆႏၵမဲလက္မွတ္ျဖင့္ ဆႏၵမဲေပးၿပီးသူမ်ား၏ အမည္မ်ားကို သက္ဆိုင္ရာမဲစာရင္းတြင္ ႀကိဳတင္ဆႏၵမဲေပးၿပီးျဖစ္ေၾကာင္း မွတ္သားထားရမည္။
၅၃။ (က) ဆႏၵမဲလက္မွတ္ကို ေတာင္းဆိုသူသည္ သူတစ္ပါး အေယာင္ေဆာင္ေသာ ျပစ္မႈကိုက်ဴးလြန္သူျဖစ္ေၾကာင္း လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းက ျဖစ္ေစ၊ ယင္းေရြးေကာက္ပြဲ ကိုယ္စားလွယ္ကျဖစ္ေစ၊ မဲ႐ံုမွဴးကသင့္ေလ်ာ္သည္ဟု ထင္ျမင္သူကျဖစ္ေစ ကန္႔ကြက္လာလွ်င္ မဲ႐ံုမွဴးသည္ ကန္႔ ကြက္မဲစာရင္းပံုစံ(၁၄)တြင္ လုိအပ္သည္မ်ား ျဖည့္စြက္၍ ထိုဆႏၵမဲ လက္မွတ္ ေတာင္းဆိုသူကို လက္မွတ္ေရးထိုးေစရမည္။ ကန္႔ကြက္သူမ်ားကိုလည္း လက္မွတ္ေရးထိုးေစရမည္။ စာမေရးတတ္လွ်င္ လက္၀ဲလက္မ လက္ေဗြႏွိပ္ေစရမည္။ ဆႏၵမဲလက္မွတ္ ေတာင္းဆိုသူက ပံုစံ(၁၄)တြင္ျဖည့္စြက္ျခင္း၊ လက္မွတ္ေရးထိုးျခင္းမျပဳလွ်င္ ထိုသူအား ဆႏၵမဲေပးခြင့္မျပဳရ။
(ခ) မဲ႐ံုမွဴးသည္ ဆႏၵမဲေပးခြင့္ျပဳသည္ျဖစ္ေစ ဆႏၵမဲေပးခြင့္မျပဳသည္ျဖစ္ေစ ထိုအေၾကာင္းအရာမ်ားႏွင့္ မိမိ၏ဆံုးျဖတ္ခ်က္တို႔ကို ကန္႔ကြက္ မဲစာရင္းပံုစံ(၁၄)တြင္ေရးမွတ္ထားရမည္။
အခန္း(၁၁)
မဲဆႏၵနယ္ျပင္ပ ေရာက္ရွိေနသူမ်ား ႀကိဳတင္ဆႏၵမဲေပးျခင္း
၅၄။ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ သက္ဆိုင္ရာမဲဆႏၵနယ္၏ ျပင္ပတြင္ေရာက္ရွိေနေသာ ဆႏၵမဲေပးပိုင့္ခြင့္ရွိသည့္ ေအာက္ေဖာ္ျပပါ ပုဂၢိဳလ္မ်ားသည္ သက္ဆိုင္ရာမဲဆႏၵနယ္ အသီးသီးအတြက္ ႀကိဳတင္ဆႏၵမဲလက္မွတ္ျဖင့္ ႀကိဳတင္၍ ဆႏၵမဲေပးပိုင္ခြင့္ရွိသည္။-
(က) တပ္မေတာ္သားမ်ားႏွင့္ အတူေနအိမ္ေထာင္စု၀င္မ်ား
(ခ) မဲဆႏၵနယ္ျပင္ပေရာက္ ေက်ာင္းသားမ်ား
(ဂ) မဲဆႏၵနယ္ျပင္ပေရာက္ သင္တန္းသားမ်ား
(ဃ) မဲဆႏၵနယ္ျပင္ပေရာက္ အျခားမဲဆႏၵရွင္မ်ား၊
(င) အခ်ဳပ္ခံေနရသူမ်ား၊
(စ) ေဆး႐ံုသို႔တက္ေရာက္ေနရေသာ အတြင္းလူနာမ်ား၊
(ဆ) အစိုးရ၏ခြင့္ျပဳခ်က္ျဖင့္ ႏိုင္ငံျပင္ပတြင္ ေရာက္ရွိေနသူမ်ား၊
သတင္းရင္းျမစ္..news-eleven.
