(VOA News မွ 8 Dec 2011 ရက္စြဲပါ “AS Reform lauded in Rangoon, Conflict in Kachin State” သတင္းေဆာင္းပါးကို Transparency Myanmar မွ ဘာသာျပန္ဆိုသည္)
ၿပီးခဲ့ေသာ ဇြန္လက တာပိန္ျမစ္ေပၚရွိ တ႐ုတ္-ျမန္မာ ဖက္စပ္ေရေလွာင္တမံ အနီးမွ ျဖစ္ရပ္ေၾကာင့္ ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္ ၁၇ ႏွစ္ၾကာ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲမႈ အဆံုးသတ္သြားခဲ့ေလသည္။ တိုက္ပြဲကာလ ၆ လႏွင့္ စစ္ေျပးဒုကၡသည္ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာ ထြက္ေပၚလာၿပီးေနာက္တြင္ ျမန္မာအစိုးရသစ္ က ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားကို ဦးတည္၍ တိုးတက္မႈမ်ားရရွိေနေသာ္လည္း ကခ်င္ျပည္နယ္ကို ေနာက္တြင္ခ်န္ထားခဲ့သည္။
ယခုလ အေစာပိုင္း ျမန္မာႏိုင္ငံခရီးစဥ္တြင္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ပာီလာရီကလင္တန္က “သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ ဦးေဆာင္ေသာ တစ္ႏွစ္ သား အရပ္ဖက္အစိုးရသည္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားကိုဦးတည္၍ သိသာထင္ရွားေသာ တိုးတက္မႈမ်ားရရွိေအာင္ အမွန္တကယ္ ျပဳလုပ္ႏိုင္ခဲ့ေသာ္လည္း ယခု ထက္ ပို၍ လုပ္ေဆာင္စရာမ်ားစြာ က်န္ေနေသးသည္ပာု ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ျမန္မာ့တပ္မေတာ္က နယ္စပ္ေဒသ တိုင္းရင္းသားမ်ားအား ႏွိပ္ကြပ္ေသာ စီမံခ်က္ကို ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္ေနေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနာက္ပိုင္းမွ စစ္အင္အားသံုး စနစ္တက်အႏိုင္က်င့္မႈမ်ားမွာမူ အဆိုးဝါးဆံုးကိစၥမ်ားထဲမွ တစ္ခုျဖစ္ေပသည္။ ရွမ္းျပည္တပ္မေတာ္-ေတာင္ပိုင္း(SSA-S)က ျမန္မာအစိုးရ ႏွင့္ အပစ္ရပ္သေဘာတူညီခ်က္ လက္မွတ္ထိုးလိုက္ၿပီျဖစ္ေသာ္လည္း ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္ KIA မွာမူ ကံမေကာင္းေသးေပ။ ျပႆနာကို ႏိုင္ငံေရးအေျဖရွာရန္ ျမန္မာတာဝန္ရွိသူမ်ားက ကမ္းလွမ္းျခင္းမရွိေၾကာင္း KIA ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ဂြမ္ေမာ္၏ အၾကံေပးဒူေခါင္က ေျပာၾကားသည္။
“သူတို႔က (အစိုးရက) ျမန္မာႏိုင္ငံ ေျပာင္းလဲေနပါၿပီလို႔ ႏိုင္ငံတကာေၾကညာပါတယ္။ ပာုတ္ပါတယ္ ျမန္မာႏိုင္ငံပာာ ေျပာင္းလဲေနပါတယ္။ ဒီတိုက္ပြဲပာာလည္း အေသးအမႊားပါ။ ရက္အနည္းငယ္အတြင္း ၿပီးသြားမွာပါ။ ဒါေပမယ့္ ႏိုင္ငံေရးအရေျပာရမယ္ဆိုရင္ သူတို႔က(အစိုးရက) ႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွား ဆန္႔က်င္တဲ့အုပ္စုအားလံုးကို ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိနဲ႔ ဖယ္ရွားပစ္ခ်င္ၾကတာပါ။ အစိုးရက ဒီတိုက္ပြဲကို ျပင္းျပင္းထန္ထန္ အရွိန္ျမႇင့္လိမ့္မယ္လို႔ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ယူဆထားပါတယ္။ အခုကိုပဲ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ေဒသမွာ တကယ္ျဖစ္ပြားေနပါၿပီ” ပာု ဒူေခါင္က ဆိုသည္။
ယခုေနာက္ဆံုးအစိုးရတပ္ဖြဲ႕မ်ား၏ ဖိအားေပးမႈမွာ နယ္စပ္ၿမိဳ႕ မဂ်ရန္ကို ၿခိမ္းေျခာက္ေနျခင္းျဖစ္ၿပီး အေၾကာင္းရင္းမွာ ေရအားလွ်ပ္စစ္ စီမံကိန္း မ်ားႏွင့္ နီးကပ္ၿပီး နယ္စပ္ကုန္သြယ္ေရးအခ်က္အခ်ာျဖစ္ေန၍ မပာာဗ်ဴပာာေျမာက္ အေရးပါေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္ပာု ဒူေခါင္က ေျပာၾကားသည္။ အစိုးရ က လာမည့္ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားတြင္ KIA ကို ပါဝင္ယွဥ္ၿပိဳင္ခြင့္မေပးလိုျခင္းေၾကာင့္ ျပႆနာပဋိပကၡ အတြက္ ႏိုင္ငံေရးအေျဖရွာရန္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ဆက္လက္ ေမွးမွိန္ေနသည္ပာု ယင္းက ေျပာၾကားသည္။
ကယ္ဆယ္ေရးအဖြဲ႕အစည္းမ်ားအား တိုက္ပြဲဒဏ္ခံနယ္ေျမမ်ားသို႔ သြားေရာက္ခြင့္ ေပးထားသည္ပာု ဆိုေသာ္လည္း လတ္တေလာ ကုလသမဂၢ အကဲျဖတ္မႈမ်ားအရ ဒုကၡသည္လူထုထံသြားေရာက္ ကူညီႏိုင္ေရးမွာ ျပႆနာတစ္ရပ္ျဖစ္ေနေၾကာင္း၊ အုိးမဲ့အိမ္မဲ့ ျဖစ္ေနေသာ ဒုကၡသည္အေရအတြက္ ကိုပင္ အတိအက် မသိႏိုင္သည္အထိ ျပႆနာရွိေနေၾကာင္း သိရွိရသည္။ ကုလသမဂၢ အကဲျဖတ္ အစီရင္ခံစာက အဓိက စိုးရိမ္စရာမွာ စားနပ္ရိကၡာႏွင့္ ေရမလံုေလာက္မႈျဖစ္ၿပီး ထိုျပႆနာကို ကခ်င္ျပည္နယ္အခ်ိဳ႕ေဒသမ်ားတြင္ အေရးေပၚေျဖရွင္းရန္ လိုအပ္ေနသည္ပာု တင္ျပထားသည္။ ႏိုင္ငံတကာ ဖြံ႕ၿဖိဳး ေရးအစီအစဥ္မ်ားႏွင့္ ဒုကၡသည္မ်ားအၾကား ဆက္သြယ္မႈလမ္းေၾကာင္းကို ႀကီးၾကပ္ထိန္းသိမ္းေပးေနေသာ ကခ်င္အဖြဲ႕အစည္းတာဝန္ရွိသူ ဒါ႐ိုက္တာ လာရစ္က ကုလအကဲျဖတ္ အစီရင္ခံစာပါ အခ်က္မ်ားကို အတည္ျပဳေျပာဆိုသည္။
“ဒုကၡသည္ အေရအတြက္ အတိအက် သိရွိႏိုင္ဖို႔ အရမ္းကိုခက္ခဲေနပါတယ္။ ေလာေလာဆယ္ေတာ့ ၃ ေသာင္းေက်ာ္ေနပါၿပီ။ ႏိုင္ငံတကာ ဖြံ႕ၿဖိဳး ေရး အစီအစဥ္ေတြ၊ ကယ္ဆယ္ေရးအုပ္စုေတြအတြက္ လက္ရွိ ႀကီးမားတဲ့ ျပႆနာအခက္အခဲကေတာ့ စားနပ္ရိကၡာ ျပတ္ေတာက္မႈပါပဲ” ပာု ယင္းက ေျပာၾကားသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ နယ္စပ္ေဒသမ်ားတြင္ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားခ်ီ၍ လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡျဖစ္ပြားခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ အရပ္သားမ်ားကို ပစ္မွတ္ထားျခင္း၊ ကေလး သူငယ္စစ္သားမ်ား အဓမၼစုေဆာင္းျခင္း၊ အက်ဥ္းသားမ်ားကို ေပၚတာအျဖစ္ခိုင္းေစျခင္း၊ လိင္အၾကမ္းဖက္မႈကို စစ္လက္နက္သဖြယ္သံုးစြဲျခင္း၊ စသည္တို႔ အပါအဝင္ အစိုးရတပ္ဖြဲ႕မ်ား က်ဳးလြန္ေသာ စစ္ရာဇဝတ္မႈမ်ား က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ စနစ္တက်ျဖစ္ပြားေနေၾကာင္း အေထာက္အထားျဖင့္ စြပ္စြဲမႈမ်ား တသီ တတန္း ထြက္ေပၚလာခဲ့သည္။
ကခ်င္ျပည္နယ္မွ စစ္ရာဇဝတ္မႈမ်ားအေၾကာင္း ေဖာ္ထုတ္ထားေသာ အစီရင္ခံစာကို မၾကာေသးမီက ထုတ္ျပန္ခဲ့သည့္ Bryan Erykson က ယခု လပိုင္းမ်ားအတြင္း ကခ်င္ျပည္နယ္မွ တိုက္ပြဲေၾကာင့္ အိမ္ပစ္ယာပစ္ ထြက္ေျပးေနရေသာ ဒုကၡသည္အေရအတြက္ ၃၀၀၀၀ အသာေလးေက်ာ္ေနၿပီ ပာု ေျပာၾကားသည္။ “ေတာထဲမွာ ေန႔တိုင္းျဖစ္ပြားေနတဲ့ ပစ္ခတ္မႈေတြကို ကြ်န္ေတာ္တို႔ ေစာင့္ၾကည့္ေနတာပါ။ ပစ္ခတ္မႈအမ်ားစုက မွတ္တမ္းမွတ္ရာ မရွိပဲ ျဖစ္ ပြားေနတာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ျပႆနာရဲ႕ပမာဏကို အခ်ိန္နဲ႔ တစ္ေျပးညီ သိေအာင္ႀကိဳးစားဖို႔ ခက္ခဲပါတယ္။ ဒီေတာ့ ေနရာတကာ ၿမိဳ႕တိုင္း၊ ရြာတိုင္းက အေရ အတြက္ ၂၀၀ မွ ၂၀၀၀ ၾကားလူေတြပာာ ေနအိမ္ေတြကေန ဖယ္ေပးၾကဖို႔ အဓမၼ ေမာင္းထုတ္ခံရတယ္ဆိုတာေလာက္ပဲ ကြ်န္ေတာ္တို႔ေျပာႏိုင္မယ္ ထင္ပါ တယ္။ ကခ်င္ထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့ နယ္ေျမထဲမွာ ေနရာကအခိုင္အမာ၊ အခ်က္အခ်ာ က်တယ္ဆိုရင္ ျမန္မာစစ္တပ္က ေဝးေဝးကို ဖယ္ခိုင္းေတာ့တာပါပဲ။ ဒီနည္းနဲ႔ပဲ အရပ္သားေတြ ေနစရာမရွိျဖစ္ေနရတာကို ကြ်န္ေတာ္တို႔ျမင္ေတြ႕ေနရပါတယ္”ပာု Erykson က ဆိုသည္။
Erykson က ဆက္လက္၍ “ျမန္မာအစိုးရတပ္မ်ား ကခ်င္ထိန္းခ်ဳပ္နယ္ေျမထဲသို႔ တိုးဝင္လာသည္ႏွင့္အမွ် ပိုမိုထင္ရွားေသာ လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈ အေထာက္အထားမ်ား ေတြ႕ရွိရသည္။ ၎အေထာက္အထားမ်ားတြင္ ၿခိမ္းေျခာက္ႏွိပ္စက္မႈမ်ား၊ ဥပေဒျပင္ပ ၿခိမ္းေျခာက္သတ္ျဖတ္မႈမ်ား၊ လူသားဒိုင္းကာအျဖစ္ အသံုးျပဳျခင္းမ်ား ပါဝင္သည္” ပာု ေျပာၾကားသည္။
ျမန္မာအရပ္ဖက္အစိုးရသစ္သည္ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ား ထိန္းသိမ္းထားေၾကာင္း ဝန္ခံျခင္းျဖင့္ တိုးတက္ေျပာင္းလဲမႈကို ျပသခဲ့ေသာ္လည္း နယ္စပ္ ေဒသမ်ားတြင္ စစ္ရာဇဝတ္မႈ က်ဳးလြန္ေနျခင္းကိုမူ ယခုတိုင္ဝန္ခံျခင္း မရွိေသးေပ။
ၿပီးခဲ့ေသာ ဇြန္လက တာပိန္ျမစ္ေပၚရွိ တ႐ုတ္-ျမန္မာ ဖက္စပ္ေရေလွာင္တမံ အနီးမွ ျဖစ္ရပ္ေၾကာင့္ ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္ ၁၇ ႏွစ္ၾကာ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲမႈ အဆံုးသတ္သြားခဲ့ေလသည္။ တိုက္ပြဲကာလ ၆ လႏွင့္ စစ္ေျပးဒုကၡသည္ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာ ထြက္ေပၚလာၿပီးေနာက္တြင္ ျမန္မာအစိုးရသစ္ က ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားကို ဦးတည္၍ တိုးတက္မႈမ်ားရရွိေနေသာ္လည္း ကခ်င္ျပည္နယ္ကို ေနာက္တြင္ခ်န္ထားခဲ့သည္။
ယခုလ အေစာပိုင္း ျမန္မာႏိုင္ငံခရီးစဥ္တြင္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ပာီလာရီကလင္တန္က “သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ ဦးေဆာင္ေသာ တစ္ႏွစ္ သား အရပ္ဖက္အစိုးရသည္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားကိုဦးတည္၍ သိသာထင္ရွားေသာ တိုးတက္မႈမ်ားရရွိေအာင္ အမွန္တကယ္ ျပဳလုပ္ႏိုင္ခဲ့ေသာ္လည္း ယခု ထက္ ပို၍ လုပ္ေဆာင္စရာမ်ားစြာ က်န္ေနေသးသည္ပာု ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ျမန္မာ့တပ္မေတာ္က နယ္စပ္ေဒသ တိုင္းရင္းသားမ်ားအား ႏွိပ္ကြပ္ေသာ စီမံခ်က္ကို ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္ေနေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနာက္ပိုင္းမွ စစ္အင္အားသံုး စနစ္တက်အႏိုင္က်င့္မႈမ်ားမွာမူ အဆိုးဝါးဆံုးကိစၥမ်ားထဲမွ တစ္ခုျဖစ္ေပသည္။ ရွမ္းျပည္တပ္မေတာ္-ေတာင္ပိုင္း(SSA-S)က ျမန္မာအစိုးရ ႏွင့္ အပစ္ရပ္သေဘာတူညီခ်က္ လက္မွတ္ထိုးလိုက္ၿပီျဖစ္ေသာ္လည္း ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္ KIA မွာမူ ကံမေကာင္းေသးေပ။ ျပႆနာကို ႏိုင္ငံေရးအေျဖရွာရန္ ျမန္မာတာဝန္ရွိသူမ်ားက ကမ္းလွမ္းျခင္းမရွိေၾကာင္း KIA ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ဂြမ္ေမာ္၏ အၾကံေပးဒူေခါင္က ေျပာၾကားသည္။
“သူတို႔က (အစိုးရက) ျမန္မာႏိုင္ငံ ေျပာင္းလဲေနပါၿပီလို႔ ႏိုင္ငံတကာေၾကညာပါတယ္။ ပာုတ္ပါတယ္ ျမန္မာႏိုင္ငံပာာ ေျပာင္းလဲေနပါတယ္။ ဒီတိုက္ပြဲပာာလည္း အေသးအမႊားပါ။ ရက္အနည္းငယ္အတြင္း ၿပီးသြားမွာပါ။ ဒါေပမယ့္ ႏိုင္ငံေရးအရေျပာရမယ္ဆိုရင္ သူတို႔က(အစိုးရက) ႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွား ဆန္႔က်င္တဲ့အုပ္စုအားလံုးကို ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိနဲ႔ ဖယ္ရွားပစ္ခ်င္ၾကတာပါ။ အစိုးရက ဒီတိုက္ပြဲကို ျပင္းျပင္းထန္ထန္ အရွိန္ျမႇင့္လိမ့္မယ္လို႔ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ယူဆထားပါတယ္။ အခုကိုပဲ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ေဒသမွာ တကယ္ျဖစ္ပြားေနပါၿပီ” ပာု ဒူေခါင္က ဆိုသည္။
ယခုေနာက္ဆံုးအစိုးရတပ္ဖြဲ႕မ်ား၏ ဖိအားေပးမႈမွာ နယ္စပ္ၿမိဳ႕ မဂ်ရန္ကို ၿခိမ္းေျခာက္ေနျခင္းျဖစ္ၿပီး အေၾကာင္းရင္းမွာ ေရအားလွ်ပ္စစ္ စီမံကိန္း မ်ားႏွင့္ နီးကပ္ၿပီး နယ္စပ္ကုန္သြယ္ေရးအခ်က္အခ်ာျဖစ္ေန၍ မပာာဗ်ဴပာာေျမာက္ အေရးပါေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္ပာု ဒူေခါင္က ေျပာၾကားသည္။ အစိုးရ က လာမည့္ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားတြင္ KIA ကို ပါဝင္ယွဥ္ၿပိဳင္ခြင့္မေပးလိုျခင္းေၾကာင့္ ျပႆနာပဋိပကၡ အတြက္ ႏိုင္ငံေရးအေျဖရွာရန္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ဆက္လက္ ေမွးမွိန္ေနသည္ပာု ယင္းက ေျပာၾကားသည္။
ကယ္ဆယ္ေရးအဖြဲ႕အစည္းမ်ားအား တိုက္ပြဲဒဏ္ခံနယ္ေျမမ်ားသို႔ သြားေရာက္ခြင့္ ေပးထားသည္ပာု ဆိုေသာ္လည္း လတ္တေလာ ကုလသမဂၢ အကဲျဖတ္မႈမ်ားအရ ဒုကၡသည္လူထုထံသြားေရာက္ ကူညီႏိုင္ေရးမွာ ျပႆနာတစ္ရပ္ျဖစ္ေနေၾကာင္း၊ အုိးမဲ့အိမ္မဲ့ ျဖစ္ေနေသာ ဒုကၡသည္အေရအတြက္ ကိုပင္ အတိအက် မသိႏိုင္သည္အထိ ျပႆနာရွိေနေၾကာင္း သိရွိရသည္။ ကုလသမဂၢ အကဲျဖတ္ အစီရင္ခံစာက အဓိက စိုးရိမ္စရာမွာ စားနပ္ရိကၡာႏွင့္ ေရမလံုေလာက္မႈျဖစ္ၿပီး ထိုျပႆနာကို ကခ်င္ျပည္နယ္အခ်ိဳ႕ေဒသမ်ားတြင္ အေရးေပၚေျဖရွင္းရန္ လိုအပ္ေနသည္ပာု တင္ျပထားသည္။ ႏိုင္ငံတကာ ဖြံ႕ၿဖိဳး ေရးအစီအစဥ္မ်ားႏွင့္ ဒုကၡသည္မ်ားအၾကား ဆက္သြယ္မႈလမ္းေၾကာင္းကို ႀကီးၾကပ္ထိန္းသိမ္းေပးေနေသာ ကခ်င္အဖြဲ႕အစည္းတာဝန္ရွိသူ ဒါ႐ိုက္တာ လာရစ္က ကုလအကဲျဖတ္ အစီရင္ခံစာပါ အခ်က္မ်ားကို အတည္ျပဳေျပာဆိုသည္။
“ဒုကၡသည္ အေရအတြက္ အတိအက် သိရွိႏိုင္ဖို႔ အရမ္းကိုခက္ခဲေနပါတယ္။ ေလာေလာဆယ္ေတာ့ ၃ ေသာင္းေက်ာ္ေနပါၿပီ။ ႏိုင္ငံတကာ ဖြံ႕ၿဖိဳး ေရး အစီအစဥ္ေတြ၊ ကယ္ဆယ္ေရးအုပ္စုေတြအတြက္ လက္ရွိ ႀကီးမားတဲ့ ျပႆနာအခက္အခဲကေတာ့ စားနပ္ရိကၡာ ျပတ္ေတာက္မႈပါပဲ” ပာု ယင္းက ေျပာၾကားသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ နယ္စပ္ေဒသမ်ားတြင္ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားခ်ီ၍ လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡျဖစ္ပြားခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ အရပ္သားမ်ားကို ပစ္မွတ္ထားျခင္း၊ ကေလး သူငယ္စစ္သားမ်ား အဓမၼစုေဆာင္းျခင္း၊ အက်ဥ္းသားမ်ားကို ေပၚတာအျဖစ္ခိုင္းေစျခင္း၊ လိင္အၾကမ္းဖက္မႈကို စစ္လက္နက္သဖြယ္သံုးစြဲျခင္း၊ စသည္တို႔ အပါအဝင္ အစိုးရတပ္ဖြဲ႕မ်ား က်ဳးလြန္ေသာ စစ္ရာဇဝတ္မႈမ်ား က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ စနစ္တက်ျဖစ္ပြားေနေၾကာင္း အေထာက္အထားျဖင့္ စြပ္စြဲမႈမ်ား တသီ တတန္း ထြက္ေပၚလာခဲ့သည္။
ကခ်င္ျပည္နယ္မွ စစ္ရာဇဝတ္မႈမ်ားအေၾကာင္း ေဖာ္ထုတ္ထားေသာ အစီရင္ခံစာကို မၾကာေသးမီက ထုတ္ျပန္ခဲ့သည့္ Bryan Erykson က ယခု လပိုင္းမ်ားအတြင္း ကခ်င္ျပည္နယ္မွ တိုက္ပြဲေၾကာင့္ အိမ္ပစ္ယာပစ္ ထြက္ေျပးေနရေသာ ဒုကၡသည္အေရအတြက္ ၃၀၀၀၀ အသာေလးေက်ာ္ေနၿပီ ပာု ေျပာၾကားသည္။ “ေတာထဲမွာ ေန႔တိုင္းျဖစ္ပြားေနတဲ့ ပစ္ခတ္မႈေတြကို ကြ်န္ေတာ္တို႔ ေစာင့္ၾကည့္ေနတာပါ။ ပစ္ခတ္မႈအမ်ားစုက မွတ္တမ္းမွတ္ရာ မရွိပဲ ျဖစ္ ပြားေနတာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ျပႆနာရဲ႕ပမာဏကို အခ်ိန္နဲ႔ တစ္ေျပးညီ သိေအာင္ႀကိဳးစားဖို႔ ခက္ခဲပါတယ္။ ဒီေတာ့ ေနရာတကာ ၿမိဳ႕တိုင္း၊ ရြာတိုင္းက အေရ အတြက္ ၂၀၀ မွ ၂၀၀၀ ၾကားလူေတြပာာ ေနအိမ္ေတြကေန ဖယ္ေပးၾကဖို႔ အဓမၼ ေမာင္းထုတ္ခံရတယ္ဆိုတာေလာက္ပဲ ကြ်န္ေတာ္တို႔ေျပာႏိုင္မယ္ ထင္ပါ တယ္။ ကခ်င္ထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့ နယ္ေျမထဲမွာ ေနရာကအခိုင္အမာ၊ အခ်က္အခ်ာ က်တယ္ဆိုရင္ ျမန္မာစစ္တပ္က ေဝးေဝးကို ဖယ္ခိုင္းေတာ့တာပါပဲ။ ဒီနည္းနဲ႔ပဲ အရပ္သားေတြ ေနစရာမရွိျဖစ္ေနရတာကို ကြ်န္ေတာ္တို႔ျမင္ေတြ႕ေနရပါတယ္”ပာု Erykson က ဆိုသည္။
Erykson က ဆက္လက္၍ “ျမန္မာအစိုးရတပ္မ်ား ကခ်င္ထိန္းခ်ဳပ္နယ္ေျမထဲသို႔ တိုးဝင္လာသည္ႏွင့္အမွ် ပိုမိုထင္ရွားေသာ လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈ အေထာက္အထားမ်ား ေတြ႕ရွိရသည္။ ၎အေထာက္အထားမ်ားတြင္ ၿခိမ္းေျခာက္ႏွိပ္စက္မႈမ်ား၊ ဥပေဒျပင္ပ ၿခိမ္းေျခာက္သတ္ျဖတ္မႈမ်ား၊ လူသားဒိုင္းကာအျဖစ္ အသံုးျပဳျခင္းမ်ား ပါဝင္သည္” ပာု ေျပာၾကားသည္။
ျမန္မာအရပ္ဖက္အစိုးရသစ္သည္ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ား ထိန္းသိမ္းထားေၾကာင္း ဝန္ခံျခင္းျဖင့္ တိုးတက္ေျပာင္းလဲမႈကို ျပသခဲ့ေသာ္လည္း နယ္စပ္ ေဒသမ်ားတြင္ စစ္ရာဇဝတ္မႈ က်ဳးလြန္ေနျခင္းကိုမူ ယခုတိုင္ဝန္ခံျခင္း မရွိေသးေပ။
