(Reuters သတင္း မွ 26 Aug 2011 ရက္စြဲပါ “Survival steers Myanmar Generals towards reform” သတင္းေဆာင္းပါးကို Y C မွဘာသာ ျပန္ဆိုသည္)
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အိမ္တြင္းပုန္း သက္ဦးဆံပိုင္ အာဏာရွင္အုပ္ခ်ဳပ္သူမ်ားထံမွ အလယ္အလတ္ လမ္းစဥ္ႏွင့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈကို ဦးတည္သည့္ ရွားရွားပါးပါးစတင္လုပ္ေဆာင္မႈမ်ားက အထီးက်န္အပယ္ ခံႏိုင္ငံတြင္ ေျပာင္းလဲေရးအတြက္ ယေန႔စတင္ ျပင္ဆင္ေနၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္း ညႊန္ျပေနသည္။
ျမန္မာအရပ္ဖက္ အစိုးရသစ္ထံမွ ေစ့စပ္ညိႇႏႈိင္းေရး အခ်က္ျပမႈမ်ား ရုတ္တရက္ ထြက္ေပၚလာမႈေၾကာင့္ ကမာၻ႔ အလွ်ိဳ႕ဝွက္ဆံုး၊ အဂတိ လိုက္စားမႈ အမ်ားဆံုး၊ အဖိႏွိပ္ဆံုး အာဏာရွင္ အစိုးရမ်ားထံမွ တစ္ခုအပါအဝင္ျဖစ္ေသာ ျမန္မာအစိုးရကို လြန္ခဲ့ေသာ ၅ လကမွ ထိန္းခ်ဳပ္ခဲ့ၾကသည့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး မ်ား၏ ရည္ရြယ္ခ်က္အမွန္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေမးစရာမ်ား ရွိလာခဲ့သည္။
မႏွစ္ကေရြးေကာက္ပြဲမ်ားအၿပီး အာဏာကို တရားဝင္ျပန္လည္ခ်ဳပ္ကိုင္ခဲ့ၾကေသာ အၿငိမ္းစား ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္းမ်ားက ယခုအခါ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရးကို ဦးတည္သည့္ လႈပ္ရွားမႈ အခ်ိဳ႕ ျပဳလုပ္လိုေၾကာင္း ျပသလာျခင္းသည္ ၎တို႔၏ ရွင္သန္ႏိုင္ေရးအတြက္ အဓိက ျဖစ္ဖြယ္ ရွိသည္ဟု ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း အင္တာဗ်ဴးလုပ္ခဲ့ေသာ သံတမန္ မ်ား၊ ႏိုင္ငံေရးအကဲခတ္ မ်ားႏွင့္ ျမန္မာမ်ားစြာက ေျပာၾကားခဲ့ၾကသည္။
မႏွစ္က ေရြးေကာက္ပြဲမ်ား ၿပီးစီးခ်ိန္အထိ ထိန္းသိမ္းခံရၿပီးမွ လြတ္ေျမာက္လာခဲ့ရသူ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ႏိုဘယ္ဆုရွင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ၿပီးခဲ့ေသာ သီတင္းပတ္တြင္ သမၼတသစ္ ဦးသိန္းစိန္က တရားဝင္ ေတြ႕ဆံုမႈ ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ အဆိုပါေတြ႕ဆံုမႈကို ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအဝိုင္းက ႀကိဳဆိုခဲ့ ေသာ္လည္း “ထိုးဇာတ္” တစ္ခုအျဖစ္ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ သတ္မွတ္ထားၾကသည္။
၁၉၈၈ ခုႏွစ္က ေက်ာင္းသားအေရးေတာ္ပံုအၿပီး ခ်မွတ္ထားခဲ့သည့္ အေနာက္ႏိုင္ငံ အေရးယူ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မႈမ်ားသည္ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ အာဏာရွင္ ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို ခြဲျခားပစ္ပယ္ထားခဲ့သလို ယခု အရပ္ဖက္အစိုးရကိုလည္း ဆက္လက္၍ အေႏွာင့္အယွက္ေပးလ်က္ရွိေသာ္ျငားလည္း ျမင္သာ ခိုင္မာေသာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား အထူးသျဖင့္ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ၂၁၀၀ လႊတ္ေပးေရးကို လုပ္ေဆာင္ျပသျခင္း မရွိသေရြ႕ ပိတ္ဆို႔မႈမ်ားကို ရုတ္သိမ္း ေပးမည့္ လကၡဏာ မရွိပါ။
“ျဖစ္ပ်က္ေနတာေတြကို ၾကည့္ရင္ေတာ့ ျမန္မာအစိုးရက သူတို႔ကိုယ္သူတို႔ တရားဝင္တယ္၊ စစ္မွန္တယ္၊ ဒီမိုကေရစီကို ဖြံ႕ၿဖိဳးေအာင္ လုပ္ေန တယ္ ဆိုတာ ေပၚလြင္ႏိုင္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနတဲ့ ပံုပါပဲ” ဟု ေျပာၾကားသူမွာ London’s School of Oriental and Africa Studies မွ ျမန္မာ့ေရးရာ ကၽြမ္းက်င္ သူ Michael Charney ျဖစ္သည္။
“ကၽြန္ေတာ္ကေတာ့ လတ္တေလာျဖစ္ရပ္မွန္သမွ်ကို ဒီမိုကေရစီကို ဦးတည္ၿပီး အျပဳ သေဘာေဆာင္တဲ့ ေျခလွမ္းလို႔ မယူဆပါဘူး၊ ေရရွည္ ထိန္းခ်ဳပ္ ဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားတဲ့ လက္ရွိ အာဏာခ်ဳပ္ကိုင္ထားသူေတြ၊ မိသားစုေတြရဲ႕ အေနအထားကို ေခ်ာေမြ႕ခိုင္မာေအာင္ လုပ္တဲ့သေဘာလို႔ပဲ ယူဆပါ တယ္ ” ဟု ၎က မွတ္ခ်က္ေပးသည္။
တပ္မေတာ္အစိုးရ၏ အာဏာခိုင္ၿမဲေရးလုပ္ငန္းစဥ္ကို စတင္ေနသည္မွာ ၾကာလွၿပီျဖစ္ေသာ္လည္း ႏိုင္ငံ၏ အျမတ္အစြန္းႀကီးမားေသာ ကန္ထရိုက္ မ်ား၊ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား၊ ေျမယာ၊ အေဆာက္အအံုမ်ားကို အစိုးရနွင့္ ေဝမွ်စားဖက္ေရာင္းရင္းမ်ားက လက္သိပ္ထိုးလက္ဝါးႀကီးအုပ္ ရယူ ခဲ့ၾကသည့္ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း မရွိေသာ ပုဂၢလိကပိုင္ျပဳလုပ္ေရး အစီအစဥ္၏ တစိတ္တပိုင္းအျဖစ္ ႏိုင္ငံပိုင္လုပ္ငန္းမ်ားစြာကို အေျပာင္ရွင္းေရာင္းခ်ခ်ိန္ ၂၀၀၉ ႏွစ္ကုန္ပိုင္းတြင္ ပို၍ အရွိန္ျမႇင့္လာခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
အထက္ပါ အေျပာင္ရွင္း ေရာင္းခ်မႈကို တပ္မေတာ္ေနာက္ခံ USDP ပါတီ အႏိုင္ရသည့္ ဂရုတစိုက္ အကြက္ခ် ဖန္တီးထားေသာ ႏိုဝင္ဘာ ေရြးေကာက္ပြဲ မတိုင္မီ ႀကိဳတင္လုပ္ေဆာင္ခဲ့ၾကသည့္ ယခင္တပ္မေတာ္အစိုးရ၏ နံပါတ္ (၄) အဆင့္ရွိသူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေဟာင္း ဦးသိန္းစိန္ကို ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတအျဖစ္ လႊတ္ေတာ္က ေရြးခ်ယ္ေပးခဲ့ၿပီး သူက ဆက္လက္၍ အစိုးရအဖြဲ႕ဝင္ ဝန္ႀကီးမ်ားကို ေရြးခ်ယ္ခန္႔အပ္ခဲ့သည္ဟု ဆိုသည္။
ယခင္က အင္ဒိုနီးရွားတြင္ ေတြ႕ျမင္ခဲ့ရၿပီး ယခုအခါ ထိုင္ႏိုင္ငံတြင္ အျမစ္တြယ္ေနသည့္ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး။ စစ္တပ္တို႔ အႁမႊာပူးသဖြယ္ အနီးကပ္ဆက္ႏြယ္မႈကဲ့သို႔ပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္လည္း ေရြးေကာက္ပြဲႏွင့္ ပုဂၢလိကပိုင္ ျပဳလုပ္ျခင္း အစီအစဥ္မ်ားက ဒီမိုကေရစီႏွင့္ အလယ္အလတ္ ေျပာင္းလဲျခင္း ဟန္ပန္ ထြက္ေအာင္ ဖန္တီးေပးထားၿပီး အာဏာကိုေသခ်ာေစျခင္း၊ တပ္မေတာ္ေနာက္ခံ အဖြဲ႕အစည္းလက္ထဲသို႔ စီးပြားဥစၥာႏွင့္ ကူညီမႈ ရန္ပံုေငြမ်ား စုၿပံဳ ေရာက္ရွိသြားေစျခင္းတို႔ကို ျဖစ္ေပၚေစသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ထိုသို႔ ေျပာင္းလဲမႈမ်ား ျပဳလုပ္ျပထားေသာ္ျငားလည္း ႏိုင္ငံ၏ အုပ္ခ်ဳပ္သူအလႊာကို တင္းတင္းၾကပ္ၾကပ္ ဒဏ္ခတ္ထားသည့္ အေနာက္ႏိုင္ငံ အေရးယူမႈ အစီအစဥ္မ်ားက ပိတ္ဆို႔ထားေသာ အပယ္ခံ အထီးက်န္ႏိုင္ငံ ျဖစ္ေနဆဲပင္ျဖစ္သည္။
အစိုးရက ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားအေၾကာင္း ထုတ္ေဖၚ ေျပာဆို လာေအာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေအာင္ ပိုမို ပြင့္လင္းသည္းခံ လာသည့္ ပံုစံ ေပၚလြင္ေအာင္ ႀကိဳးစားရန္ ၎ (အစိုးရ) ၏ ေရာင္းရင္း အေပါင္းအသင္းမ်ားက အႀကံေပးလမ္းညႊန္ဖြယ္ ရွိသည္ဟု အခ်ိဳ႕က ဆိုသည္။
စီးပြားေရး အင္အားႀကီး တရုတ္ႏွင့္ အိႏိၵယတို႔အၾကား မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ ၾကားညႇပ္တည္ရွိကာ သဘာဝဓါတ္ေငြ႕၊ ကၽြန္းႏွင့္ သစ္မာ၊ ေက်ာက္မ်က္ ရတနာမ်ား ၾကြယ္ဝေသာ ႏိုင္ငံ၏ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးေသာ ျပည္သူ သန္း ၅၀ အေပၚ ေထာက္ထားကာ အေရးယူဒဏ္ခတ္မႈမ်ား ရုတ္သိမ္း ပးရန္ သီးျခားစီ စည္းရံုးလုပ္ေဆာင္ေနၾကသည့္ ႏိုင္ငံစံု ကုမၸဏီႀကီးမ်ားႏွင့္ အတူ အေနာက္ႏိုင္ငံအစိုးရမ်ားကလည္း လက္ရွိ အေျခအေနကို ေစာင့္ၾကည့္ လ်က္ ရွိၾကသည္။
အစိုးရက လတ္တေလာ ျပသလိုက္သည့္ လကၡဏာမ်ားတြင္ ခြဲထြက္ေရး တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္မ်ားႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ကိစၥေဆြးေႏြးေရး၊ ပညာရွင္မ်ား၊ ႏိုင္ငံျခားကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕မ်ားကို သမၼတ က ေတြ႕ဆံုျခင္း၊ ျပစ္တင္ ေဝဖန္မႈကို အနည္းငယ္သည္းခံလိုက္ေလ်ာလာျခင္း၊ ျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရးႏွင့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးကိစၥ အေပၚ တိုင္ပင္ေဆြးေႏြးရာတြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ဖိတ္ေခၚျခင္း စသည္တို႔ ပါဝင္သည္။
အျခား လကၡဏာ တစ္ခုမွာ အေနာက္ႏိုင္ငံမီဒီယာမ်ားကို တိုက္ခိုက္သည့္ စာတမ္းမ်ားကို စာမ်က္ႏွာ ထက္ဝက္မွ် ေန႔စဥ္ေဖၚျပေပးေနသည့္ ႏိုင္ငံပိုင္ သတင္းစာမ်ားမွ ဖယ္ရွားေပးလိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။
ရန္ကုန္ အေျခစိုက္ သံတမန္မ်ားက အစိုးရ၏ ေျပာင္းလဲေရးေလသံ ထြက္လာျခင္းကို အံ့အားသင့္မိေၾကာင္း ထုတ္ေဖၚေျပာဆိုခဲ့ၾကေသာ္လည္း ပိုမို အဓိကက်၍ ႀကီးမားေသာ ေျပာင္းလဲ တိုးတက္မႈမ်ား ကို ျမင္ေတြ႕လိုသည္ဟု ေျပာၾကားၾကသည္။
အေနာက္သံတမန္တစ္ဦးက “ယခုအခ်ိန္အထိေတာ့ မဆိုးပါဘူး၊ ဆက္လက္ ေျပာင္းလဲတိုးတက္မႈနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ကၽြန္ေတာ့္အေနနဲ႔ အေကာင္း ဖက္က ျမင္တယ္လို႔ ဆိုႏိုင္ေပမယ့္ ေစာင့္ၾကည့္ရဦးမွာပါ” ဟု မွတ္ခ်က္ေပးသည္။
လႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ားၾကားတြင္လည္း အလားတူ သံုးသပ္လ်က္ ရွိသည္။ ပါတီအာေဘာ္နဲ႕ မဆိုင္ဘဲ လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြရဲ႕ ပုဂၢလိက မွတ္ခ်က္ကေတာ့ အေျခအေနဟာ အရင္ကထက္ပိုၿပီး အေကာင္းဖက္ကို ေရာက္လာေနတယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္ပါပဲဟု ေျပာၾကားသူမွာ ရခိုင္အမ်ိဳးသားမ်ား တိုးတက္ေရးပါတီ ေခါင္းေဆာင္ လႊတ္ေတာ္အမတ္ ဦးေအးေမာင္ ျဖစ္သည္။
ယခု အေျပာင္းအလဲမ်ားကို သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က သူ၏ ကိုယ္ပိုင္ဆံုးျဖတ္ခ်က္ျဖင့္ ျပဳလုပ္ျခင္းလား (သို႔) သူ၏ ဆရာျဖစ္သူ အာဏာစက္ ျပင္းေသာ၊ ယခင္ အာဏာရွင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး သန္းေရႊက ခိုင္း၍ ျပဳလုပ္ျခင္းလား ဆိုသည့္ အခ်က္မွာမူ သဲကြဲစြာ မသိၾကရပါ။
သမၼတႏွင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔၏ ေတြ႕ဆံုမႈကို ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံျခားေရးဌာနက ႀကိဳဆိုလိုက္သလို ပြင့္လင္းျမင္သာေသာ ေဆြးေႏြးမႈျဖင့္ ေတြ႕ဆံုမည့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ကို ေထာက္ခံသည္ဟု ဝါရွင္တန္က ထုတ္ေဖၚေျပာၾကားလိုက္သည္။
ေစ့စပ္ညိႇႏႈိင္းေရး အခ်က္ျပမႈကို လက္ခံကာ အခြင့္အလမ္းကို ဖမ္းဆုပ္ျခင္းသည္ အမ်ိဳးသား အက်ိဳးစီးပြားကို ေဆာင္ရြက္ျခင္းပင္ ျဖစ္သည္ဟု ကုလ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ ဘန္ကီမြန္း က ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ျမန္မာအစိုးရသည္ ၎တို႔ မရႈံးနိမ့္လိုသည့္ ေနာက္တစ္ႀကိမ္ ေရြးေကာက္ပြဲ မတိုင္မီ တစ္ႏွစ္အလို ၂၀၁၄ တြင္ အာဆီယံအဖြဲ႕၏ အလွည့္က် ဥကၠ႒ လုပ္ခြင့္ရေရးအတြက္ အာဆီယံ အဖြဲ႕ဝင္ ၁၀ ႏိုင္ငံကို စည္းရံုးရန္ ႀကိဳးစားေနျခင္းသာ ျဖစ္သည္ဟု ယံုၾကည္ေၾကာင္း Harvard University မွ ျမန္မာ ႏိုင္ငံေရးသိပၸံ ပညာရွင္ ဦးဝင္းမင္းက ေျပာၾကားသည္။
အာဆီယံ အိမ္ရွင္ျဖစ္ေရးသည္ အေရးႀကီးသည္ဟု အစိုးရက ယူဆရသည့္အေၾကာင္းမွာ အေရးယူဒဏ္ခတ္မႈ Sanctions မ်ား ေလွ်ာ့ေပါ႔ျခင္း၊ ႏိုင္ငံတကာေငြေၾကးအဖြဲ႕အစည္းမ်ားထံမွ အကူအညီရ လာႏိုင္ျခင္းတို႔ကို ျဖစ္ေပၚေစမည့္ ႏိုင္ငံတကာ လက္သင့္ခံမႈ အေနအထားတစ္ရပ္ကို ကိုယ္စားျပဳ ေနျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ျဖစ္ေၾကာင္း ဦးဝင္းမင္းက သံုးသပ္ေျပာၾကားသည္။
တစ္ႏွစ္အတြင္း ၂၀% တန္ဖိုးတက္ကာ လယ္သမားမ်ား၊ ပို႔ကုန္လုပ္ငန္းရွင္မ်ား၊ ဘဏ္ေခ်းေငြ မဆပ္ႏိုင္ေသာ လုပ္ငန္းမ်ားကို မ်ားစြာ ထိခိုက္ နစ္နာေစခဲ့သည့္ က်ပ္ေငြျပႆနာကို မည္သို႔ကိုင္တြယ္မည္ ဆိုသည့္အေပၚ တိုင္ပင္ေဆြးေႏြးရန္ အတြက္ ႏိုင္ငံတကာေငြေၾကးရန္ပံုေငြအဖြဲ႕ IMF ကိုယ္စားလွယ္ အဖြဲ႕ကို ေအာက္တိုဘာလတြင္ လာေရာက္ရန္ ျမန္မာအစိုးရက ဖိတ္ေခၚထားၿပီး ျဖစ္သည္။
လအတန္ၾကာ မလႈပ္ရွားမႈေၾကာင့္ ေစာင့္ၾကည့္သူတို႔ ေဒါသမ်ား ဆူေဝလာခ်ိန္တြင္ အစိုးရက ပို႔ကုန္လုပ္ငန္းမ်ားကို အခြန္ေလွ်ာ့ေပးျခင္း၊ စိုက္ပ်ိဳးေရး ေခ်းေငြ ထုတ္ေပးရန္ ကတိျပဳျခင္း၊ သန္းေပါင္းမ်ားစြာေသာ လယ္သမားမ်ားကို ေစ်းႏႈန္းအာမခံျခင္းတို႔ ျပဳလုပ္ျခင္းသည္ “ေန႔စဥ္ စားဝတ္ေန ေရး ကိစၥအေပၚ အကိုင္အတြယ္ မွားသြားပါက ၁၉၈၈ ႏွင့္ ၂၀၀၇ ကဲ့သို႔ ေသြးေျမက် အေရးေတာ္ပံုမ်ား ထပ္ျဖစ္ပြားႏိုင္သည္” ကို စိုးရိမ္ပူပန္ေနျခင္း ျဖစ္ ေၾကာင္း ညႊန္ျပေနသည္။
ဝါရွင္တန္ Georgetown University မွ ျမန္မာ့ေရးရာ အကဲခတ္ David Steinberg က ေျပာၾကားသည္မွာ “အထူးသျဖင့္ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္း သားမ်ား လႊတ္ေပးျခင္းကဲ့သို႔ေသာ သိသာထင္ရွားသည့္ အေလွ်ာ့ေပးမႈမ်ား မရွိျခင္းသည္ စစ္မွန္ေသာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈတို႔ မၾကာမီအတြင္း ေပၚထြက္ လာရန္ မရွိဟု ဆိုလိုရာ ေရာက္သည္” ဟူ၍ ျဖစ္သည္။
သို႔ေသာ္လည္း ယခု ျပသသည့္ လကၡဏာမ်ားမွာ အေရးႀကီးသည့္ အခ်က္ျပမႈ မ်ား ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ျမန္မာအစိုးရအား သူကိုယ္တိုင္ သက္ေသ ျပဖို႔ အခြင့္အေရးေပးရမည္ဟု Steinberg က ေျပာၾကားသည္။
ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျမင္ေနရတဲ့ ေျပာင္းလဲမႈ အလားအလာဟာ အရင္တုန္းက မျမင္ဘူးခဲ့တဲ့အရာေတြ ျဖစ္ပါတယ္၊ ဒါကို ဟန္ေဆာင္ေျပာင္းလဲမႈလို႔ ယူဆသူေတြဆီက သေဘာကြဲလြဲေဝဖန္မႈေတြ အမ်ားႀကီးရွိပါလိမ့္မယ္၊ ဒါေပမယ့္ ဒီကိစၥဟာ ဟန္ေဆာင္လွည့္စားမႈလို႔ ဆိုဦးေတာ့၊ အမွန္တကယ္ ျဖစ္လာ ႏိုင္တဲ့ အလားအလာကိုေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အနည္းဆံုး ပြင့္လင္းစြာ လက္သင့္ခံရမွာပါ” ဟု Steinberg က ေျပာၾကားလိုက္သည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အိမ္တြင္းပုန္း သက္ဦးဆံပိုင္ အာဏာရွင္အုပ္ခ်ဳပ္သူမ်ားထံမွ အလယ္အလတ္ လမ္းစဥ္ႏွင့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈကို ဦးတည္သည့္ ရွားရွားပါးပါးစတင္လုပ္ေဆာင္မႈမ်ားက အထီးက်န္အပယ္ ခံႏိုင္ငံတြင္ ေျပာင္းလဲေရးအတြက္ ယေန႔စတင္ ျပင္ဆင္ေနၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္း ညႊန္ျပေနသည္။
ျမန္မာအရပ္ဖက္ အစိုးရသစ္ထံမွ ေစ့စပ္ညိႇႏႈိင္းေရး အခ်က္ျပမႈမ်ား ရုတ္တရက္ ထြက္ေပၚလာမႈေၾကာင့္ ကမာၻ႔ အလွ်ိဳ႕ဝွက္ဆံုး၊ အဂတိ လိုက္စားမႈ အမ်ားဆံုး၊ အဖိႏွိပ္ဆံုး အာဏာရွင္ အစိုးရမ်ားထံမွ တစ္ခုအပါအဝင္ျဖစ္ေသာ ျမန္မာအစိုးရကို လြန္ခဲ့ေသာ ၅ လကမွ ထိန္းခ်ဳပ္ခဲ့ၾကသည့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး မ်ား၏ ရည္ရြယ္ခ်က္အမွန္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေမးစရာမ်ား ရွိလာခဲ့သည္။
မႏွစ္ကေရြးေကာက္ပြဲမ်ားအၿပီး အာဏာကို တရားဝင္ျပန္လည္ခ်ဳပ္ကိုင္ခဲ့ၾကေသာ အၿငိမ္းစား ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္းမ်ားက ယခုအခါ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရးကို ဦးတည္သည့္ လႈပ္ရွားမႈ အခ်ိဳ႕ ျပဳလုပ္လိုေၾကာင္း ျပသလာျခင္းသည္ ၎တို႔၏ ရွင္သန္ႏိုင္ေရးအတြက္ အဓိက ျဖစ္ဖြယ္ ရွိသည္ဟု ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း အင္တာဗ်ဴးလုပ္ခဲ့ေသာ သံတမန္ မ်ား၊ ႏိုင္ငံေရးအကဲခတ္ မ်ားႏွင့္ ျမန္မာမ်ားစြာက ေျပာၾကားခဲ့ၾကသည္။
မႏွစ္က ေရြးေကာက္ပြဲမ်ား ၿပီးစီးခ်ိန္အထိ ထိန္းသိမ္းခံရၿပီးမွ လြတ္ေျမာက္လာခဲ့ရသူ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ႏိုဘယ္ဆုရွင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ၿပီးခဲ့ေသာ သီတင္းပတ္တြင္ သမၼတသစ္ ဦးသိန္းစိန္က တရားဝင္ ေတြ႕ဆံုမႈ ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ အဆိုပါေတြ႕ဆံုမႈကို ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအဝိုင္းက ႀကိဳဆိုခဲ့ ေသာ္လည္း “ထိုးဇာတ္” တစ္ခုအျဖစ္ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ သတ္မွတ္ထားၾကသည္။
၁၉၈၈ ခုႏွစ္က ေက်ာင္းသားအေရးေတာ္ပံုအၿပီး ခ်မွတ္ထားခဲ့သည့္ အေနာက္ႏိုင္ငံ အေရးယူ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မႈမ်ားသည္ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ အာဏာရွင္ ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို ခြဲျခားပစ္ပယ္ထားခဲ့သလို ယခု အရပ္ဖက္အစိုးရကိုလည္း ဆက္လက္၍ အေႏွာင့္အယွက္ေပးလ်က္ရွိေသာ္ျငားလည္း ျမင္သာ ခိုင္မာေသာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား အထူးသျဖင့္ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ၂၁၀၀ လႊတ္ေပးေရးကို လုပ္ေဆာင္ျပသျခင္း မရွိသေရြ႕ ပိတ္ဆို႔မႈမ်ားကို ရုတ္သိမ္း ေပးမည့္ လကၡဏာ မရွိပါ။
“ျဖစ္ပ်က္ေနတာေတြကို ၾကည့္ရင္ေတာ့ ျမန္မာအစိုးရက သူတို႔ကိုယ္သူတို႔ တရားဝင္တယ္၊ စစ္မွန္တယ္၊ ဒီမိုကေရစီကို ဖြံ႕ၿဖိဳးေအာင္ လုပ္ေန တယ္ ဆိုတာ ေပၚလြင္ႏိုင္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနတဲ့ ပံုပါပဲ” ဟု ေျပာၾကားသူမွာ London’s School of Oriental and Africa Studies မွ ျမန္မာ့ေရးရာ ကၽြမ္းက်င္ သူ Michael Charney ျဖစ္သည္။
“ကၽြန္ေတာ္ကေတာ့ လတ္တေလာျဖစ္ရပ္မွန္သမွ်ကို ဒီမိုကေရစီကို ဦးတည္ၿပီး အျပဳ သေဘာေဆာင္တဲ့ ေျခလွမ္းလို႔ မယူဆပါဘူး၊ ေရရွည္ ထိန္းခ်ဳပ္ ဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားတဲ့ လက္ရွိ အာဏာခ်ဳပ္ကိုင္ထားသူေတြ၊ မိသားစုေတြရဲ႕ အေနအထားကို ေခ်ာေမြ႕ခိုင္မာေအာင္ လုပ္တဲ့သေဘာလို႔ပဲ ယူဆပါ တယ္ ” ဟု ၎က မွတ္ခ်က္ေပးသည္။
တပ္မေတာ္အစိုးရ၏ အာဏာခိုင္ၿမဲေရးလုပ္ငန္းစဥ္ကို စတင္ေနသည္မွာ ၾကာလွၿပီျဖစ္ေသာ္လည္း ႏိုင္ငံ၏ အျမတ္အစြန္းႀကီးမားေသာ ကန္ထရိုက္ မ်ား၊ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား၊ ေျမယာ၊ အေဆာက္အအံုမ်ားကို အစိုးရနွင့္ ေဝမွ်စားဖက္ေရာင္းရင္းမ်ားက လက္သိပ္ထိုးလက္ဝါးႀကီးအုပ္ ရယူ ခဲ့ၾကသည့္ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း မရွိေသာ ပုဂၢလိကပိုင္ျပဳလုပ္ေရး အစီအစဥ္၏ တစိတ္တပိုင္းအျဖစ္ ႏိုင္ငံပိုင္လုပ္ငန္းမ်ားစြာကို အေျပာင္ရွင္းေရာင္းခ်ခ်ိန္ ၂၀၀၉ ႏွစ္ကုန္ပိုင္းတြင္ ပို၍ အရွိန္ျမႇင့္လာခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
အထက္ပါ အေျပာင္ရွင္း ေရာင္းခ်မႈကို တပ္မေတာ္ေနာက္ခံ USDP ပါတီ အႏိုင္ရသည့္ ဂရုတစိုက္ အကြက္ခ် ဖန္တီးထားေသာ ႏိုဝင္ဘာ ေရြးေကာက္ပြဲ မတိုင္မီ ႀကိဳတင္လုပ္ေဆာင္ခဲ့ၾကသည့္ ယခင္တပ္မေတာ္အစိုးရ၏ နံပါတ္ (၄) အဆင့္ရွိသူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေဟာင္း ဦးသိန္းစိန္ကို ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတအျဖစ္ လႊတ္ေတာ္က ေရြးခ်ယ္ေပးခဲ့ၿပီး သူက ဆက္လက္၍ အစိုးရအဖြဲ႕ဝင္ ဝန္ႀကီးမ်ားကို ေရြးခ်ယ္ခန္႔အပ္ခဲ့သည္ဟု ဆိုသည္။
အပယ္ခံ အေနအထား
ယခင္က အင္ဒိုနီးရွားတြင္ ေတြ႕ျမင္ခဲ့ရၿပီး ယခုအခါ ထိုင္ႏိုင္ငံတြင္ အျမစ္တြယ္ေနသည့္ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး။ စစ္တပ္တို႔ အႁမႊာပူးသဖြယ္ အနီးကပ္ဆက္ႏြယ္မႈကဲ့သို႔ပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္လည္း ေရြးေကာက္ပြဲႏွင့္ ပုဂၢလိကပိုင္ ျပဳလုပ္ျခင္း အစီအစဥ္မ်ားက ဒီမိုကေရစီႏွင့္ အလယ္အလတ္ ေျပာင္းလဲျခင္း ဟန္ပန္ ထြက္ေအာင္ ဖန္တီးေပးထားၿပီး အာဏာကိုေသခ်ာေစျခင္း၊ တပ္မေတာ္ေနာက္ခံ အဖြဲ႕အစည္းလက္ထဲသို႔ စီးပြားဥစၥာႏွင့္ ကူညီမႈ ရန္ပံုေငြမ်ား စုၿပံဳ ေရာက္ရွိသြားေစျခင္းတို႔ကို ျဖစ္ေပၚေစသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ထိုသို႔ ေျပာင္းလဲမႈမ်ား ျပဳလုပ္ျပထားေသာ္ျငားလည္း ႏိုင္ငံ၏ အုပ္ခ်ဳပ္သူအလႊာကို တင္းတင္းၾကပ္ၾကပ္ ဒဏ္ခတ္ထားသည့္ အေနာက္ႏိုင္ငံ အေရးယူမႈ အစီအစဥ္မ်ားက ပိတ္ဆို႔ထားေသာ အပယ္ခံ အထီးက်န္ႏိုင္ငံ ျဖစ္ေနဆဲပင္ျဖစ္သည္။
အစိုးရက ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားအေၾကာင္း ထုတ္ေဖၚ ေျပာဆို လာေအာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေအာင္ ပိုမို ပြင့္လင္းသည္းခံ လာသည့္ ပံုစံ ေပၚလြင္ေအာင္ ႀကိဳးစားရန္ ၎ (အစိုးရ) ၏ ေရာင္းရင္း အေပါင္းအသင္းမ်ားက အႀကံေပးလမ္းညႊန္ဖြယ္ ရွိသည္ဟု အခ်ိဳ႕က ဆိုသည္။
စီးပြားေရး အင္အားႀကီး တရုတ္ႏွင့္ အိႏိၵယတို႔အၾကား မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ ၾကားညႇပ္တည္ရွိကာ သဘာဝဓါတ္ေငြ႕၊ ကၽြန္းႏွင့္ သစ္မာ၊ ေက်ာက္မ်က္ ရတနာမ်ား ၾကြယ္ဝေသာ ႏိုင္ငံ၏ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးေသာ ျပည္သူ သန္း ၅၀ အေပၚ ေထာက္ထားကာ အေရးယူဒဏ္ခတ္မႈမ်ား ရုတ္သိမ္း ပးရန္ သီးျခားစီ စည္းရံုးလုပ္ေဆာင္ေနၾကသည့္ ႏိုင္ငံစံု ကုမၸဏီႀကီးမ်ားႏွင့္ အတူ အေနာက္ႏိုင္ငံအစိုးရမ်ားကလည္း လက္ရွိ အေျခအေနကို ေစာင့္ၾကည့္ လ်က္ ရွိၾကသည္။
အစိုးရက လတ္တေလာ ျပသလိုက္သည့္ လကၡဏာမ်ားတြင္ ခြဲထြက္ေရး တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္မ်ားႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ကိစၥေဆြးေႏြးေရး၊ ပညာရွင္မ်ား၊ ႏိုင္ငံျခားကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕မ်ားကို သမၼတ က ေတြ႕ဆံုျခင္း၊ ျပစ္တင္ ေဝဖန္မႈကို အနည္းငယ္သည္းခံလိုက္ေလ်ာလာျခင္း၊ ျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရးႏွင့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးကိစၥ အေပၚ တိုင္ပင္ေဆြးေႏြးရာတြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ဖိတ္ေခၚျခင္း စသည္တို႔ ပါဝင္သည္။
အျခား လကၡဏာ တစ္ခုမွာ အေနာက္ႏိုင္ငံမီဒီယာမ်ားကို တိုက္ခိုက္သည့္ စာတမ္းမ်ားကို စာမ်က္ႏွာ ထက္ဝက္မွ် ေန႔စဥ္ေဖၚျပေပးေနသည့္ ႏိုင္ငံပိုင္ သတင္းစာမ်ားမွ ဖယ္ရွားေပးလိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။
ရန္ကုန္ အေျခစိုက္ သံတမန္မ်ားက အစိုးရ၏ ေျပာင္းလဲေရးေလသံ ထြက္လာျခင္းကို အံ့အားသင့္မိေၾကာင္း ထုတ္ေဖၚေျပာဆိုခဲ့ၾကေသာ္လည္း ပိုမို အဓိကက်၍ ႀကီးမားေသာ ေျပာင္းလဲ တိုးတက္မႈမ်ား ကို ျမင္ေတြ႕လိုသည္ဟု ေျပာၾကားၾကသည္။
အေနာက္သံတမန္တစ္ဦးက “ယခုအခ်ိန္အထိေတာ့ မဆိုးပါဘူး၊ ဆက္လက္ ေျပာင္းလဲတိုးတက္မႈနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ကၽြန္ေတာ့္အေနနဲ႔ အေကာင္း ဖက္က ျမင္တယ္လို႔ ဆိုႏိုင္ေပမယ့္ ေစာင့္ၾကည့္ရဦးမွာပါ” ဟု မွတ္ခ်က္ေပးသည္။
လႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ားၾကားတြင္လည္း အလားတူ သံုးသပ္လ်က္ ရွိသည္။ ပါတီအာေဘာ္နဲ႕ မဆိုင္ဘဲ လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြရဲ႕ ပုဂၢလိက မွတ္ခ်က္ကေတာ့ အေျခအေနဟာ အရင္ကထက္ပိုၿပီး အေကာင္းဖက္ကို ေရာက္လာေနတယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္ပါပဲဟု ေျပာၾကားသူမွာ ရခိုင္အမ်ိဳးသားမ်ား တိုးတက္ေရးပါတီ ေခါင္းေဆာင္ လႊတ္ေတာ္အမတ္ ဦးေအးေမာင္ ျဖစ္သည္။
ယခု အေျပာင္းအလဲမ်ားကို သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က သူ၏ ကိုယ္ပိုင္ဆံုးျဖတ္ခ်က္ျဖင့္ ျပဳလုပ္ျခင္းလား (သို႔) သူ၏ ဆရာျဖစ္သူ အာဏာစက္ ျပင္းေသာ၊ ယခင္ အာဏာရွင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး သန္းေရႊက ခိုင္း၍ ျပဳလုပ္ျခင္းလား ဆိုသည့္ အခ်က္မွာမူ သဲကြဲစြာ မသိၾကရပါ။
သမၼတႏွင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔၏ ေတြ႕ဆံုမႈကို ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံျခားေရးဌာနက ႀကိဳဆိုလိုက္သလို ပြင့္လင္းျမင္သာေသာ ေဆြးေႏြးမႈျဖင့္ ေတြ႕ဆံုမည့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ကို ေထာက္ခံသည္ဟု ဝါရွင္တန္က ထုတ္ေဖၚေျပာၾကားလိုက္သည္။
ေစ့စပ္ညိႇႏႈိင္းေရး အခ်က္ျပမႈကို လက္ခံကာ အခြင့္အလမ္းကို ဖမ္းဆုပ္ျခင္းသည္ အမ်ိဳးသား အက်ိဳးစီးပြားကို ေဆာင္ရြက္ျခင္းပင္ ျဖစ္သည္ဟု ကုလ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ ဘန္ကီမြန္း က ေျပာၾကားခဲ့သည္။
လက္ခံေရးအတြက္တြန္းအား
ျမန္မာအစိုးရသည္ ၎တို႔ မရႈံးနိမ့္လိုသည့္ ေနာက္တစ္ႀကိမ္ ေရြးေကာက္ပြဲ မတိုင္မီ တစ္ႏွစ္အလို ၂၀၁၄ တြင္ အာဆီယံအဖြဲ႕၏ အလွည့္က် ဥကၠ႒ လုပ္ခြင့္ရေရးအတြက္ အာဆီယံ အဖြဲ႕ဝင္ ၁၀ ႏိုင္ငံကို စည္းရံုးရန္ ႀကိဳးစားေနျခင္းသာ ျဖစ္သည္ဟု ယံုၾကည္ေၾကာင္း Harvard University မွ ျမန္မာ ႏိုင္ငံေရးသိပၸံ ပညာရွင္ ဦးဝင္းမင္းက ေျပာၾကားသည္။
အာဆီယံ အိမ္ရွင္ျဖစ္ေရးသည္ အေရးႀကီးသည္ဟု အစိုးရက ယူဆရသည့္အေၾကာင္းမွာ အေရးယူဒဏ္ခတ္မႈ Sanctions မ်ား ေလွ်ာ့ေပါ႔ျခင္း၊ ႏိုင္ငံတကာေငြေၾကးအဖြဲ႕အစည္းမ်ားထံမွ အကူအညီရ လာႏိုင္ျခင္းတို႔ကို ျဖစ္ေပၚေစမည့္ ႏိုင္ငံတကာ လက္သင့္ခံမႈ အေနအထားတစ္ရပ္ကို ကိုယ္စားျပဳ ေနျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ျဖစ္ေၾကာင္း ဦးဝင္းမင္းက သံုးသပ္ေျပာၾကားသည္။
တစ္ႏွစ္အတြင္း ၂၀% တန္ဖိုးတက္ကာ လယ္သမားမ်ား၊ ပို႔ကုန္လုပ္ငန္းရွင္မ်ား၊ ဘဏ္ေခ်းေငြ မဆပ္ႏိုင္ေသာ လုပ္ငန္းမ်ားကို မ်ားစြာ ထိခိုက္ နစ္နာေစခဲ့သည့္ က်ပ္ေငြျပႆနာကို မည္သို႔ကိုင္တြယ္မည္ ဆိုသည့္အေပၚ တိုင္ပင္ေဆြးေႏြးရန္ အတြက္ ႏိုင္ငံတကာေငြေၾကးရန္ပံုေငြအဖြဲ႕ IMF ကိုယ္စားလွယ္ အဖြဲ႕ကို ေအာက္တိုဘာလတြင္ လာေရာက္ရန္ ျမန္မာအစိုးရက ဖိတ္ေခၚထားၿပီး ျဖစ္သည္။
လအတန္ၾကာ မလႈပ္ရွားမႈေၾကာင့္ ေစာင့္ၾကည့္သူတို႔ ေဒါသမ်ား ဆူေဝလာခ်ိန္တြင္ အစိုးရက ပို႔ကုန္လုပ္ငန္းမ်ားကို အခြန္ေလွ်ာ့ေပးျခင္း၊ စိုက္ပ်ိဳးေရး ေခ်းေငြ ထုတ္ေပးရန္ ကတိျပဳျခင္း၊ သန္းေပါင္းမ်ားစြာေသာ လယ္သမားမ်ားကို ေစ်းႏႈန္းအာမခံျခင္းတို႔ ျပဳလုပ္ျခင္းသည္ “ေန႔စဥ္ စားဝတ္ေန ေရး ကိစၥအေပၚ အကိုင္အတြယ္ မွားသြားပါက ၁၉၈၈ ႏွင့္ ၂၀၀၇ ကဲ့သို႔ ေသြးေျမက် အေရးေတာ္ပံုမ်ား ထပ္ျဖစ္ပြားႏိုင္သည္” ကို စိုးရိမ္ပူပန္ေနျခင္း ျဖစ္ ေၾကာင္း ညႊန္ျပေနသည္။
ဝါရွင္တန္ Georgetown University မွ ျမန္မာ့ေရးရာ အကဲခတ္ David Steinberg က ေျပာၾကားသည္မွာ “အထူးသျဖင့္ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္း သားမ်ား လႊတ္ေပးျခင္းကဲ့သို႔ေသာ သိသာထင္ရွားသည့္ အေလွ်ာ့ေပးမႈမ်ား မရွိျခင္းသည္ စစ္မွန္ေသာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈတို႔ မၾကာမီအတြင္း ေပၚထြက္ လာရန္ မရွိဟု ဆိုလိုရာ ေရာက္သည္” ဟူ၍ ျဖစ္သည္။
သို႔ေသာ္လည္း ယခု ျပသသည့္ လကၡဏာမ်ားမွာ အေရးႀကီးသည့္ အခ်က္ျပမႈ မ်ား ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ျမန္မာအစိုးရအား သူကိုယ္တိုင္ သက္ေသ ျပဖို႔ အခြင့္အေရးေပးရမည္ဟု Steinberg က ေျပာၾကားသည္။
ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျမင္ေနရတဲ့ ေျပာင္းလဲမႈ အလားအလာဟာ အရင္တုန္းက မျမင္ဘူးခဲ့တဲ့အရာေတြ ျဖစ္ပါတယ္၊ ဒါကို ဟန္ေဆာင္ေျပာင္းလဲမႈလို႔ ယူဆသူေတြဆီက သေဘာကြဲလြဲေဝဖန္မႈေတြ အမ်ားႀကီးရွိပါလိမ့္မယ္၊ ဒါေပမယ့္ ဒီကိစၥဟာ ဟန္ေဆာင္လွည့္စားမႈလို႔ ဆိုဦးေတာ့၊ အမွန္တကယ္ ျဖစ္လာ ႏိုင္တဲ့ အလားအလာကိုေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အနည္းဆံုး ပြင့္လင္းစြာ လက္သင့္ခံရမွာပါ” ဟု Steinberg က ေျပာၾကားလိုက္သည္။