ယခုုရက္သတၱပတ္မွာ ျမန္မာျပည္ရဲ့ အတိုုက္အခံေခါင္းေဆာင္ ဦး၀င္းတင္နဲ႔ ေတြ႔ဆုုံခဲ့ရာမွာ ဆရာက ေအာက္တိုုဘာ ၂၄၊ တနဂၤေႏြေန႔၊ ခ်င္းျပည္နယ္၊ ကေလးျမိဳ႔မွာ က်င္းပခဲ့တဲ့့ ဇူးမီးအမ်ဳိးသားကြန္ဂရက္ ထူေထာင္ျခင္း ၂၂ ႏွစ္ျပည့္ ညီလာခံမွာ ေတာင္ေပၚ၊ ေျမျပန္႔ တိုုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ အဖြဲ႔အစည္းေတြ စုုေပါင္းျပီး ထုုတ္ျပန္တဲ့ သေဘာထားထုုတ္ျပန္ခ်က္အေၾကာင္း ေျပာျဖစ္ပါတယ္။
“ပထမအခ်က္က ျပည္သူတရပ္လုုံး လိုုလားေတာင့္တတဲ့ အာဏာရွင္စနစ္ ခ်ဳပ္ျငိမ္းေရး၊ ဒီမိုုကေရစီေရး၊ လူ႔အခြင့္အေရး၊ အမ်ဳိးသားျပန္လည္ ညီညြတ္ေရး စတဲ့ ရည္မွန္းခ်က္ေတြကိုု မွန္ကန္တဲ့ ဦးေဆာင္မႈ ညီညြတ္မႈအင္အားနဲ႔ ေဆာင္ရြက္သြားၾကမယ္။
ဒုုတိယအခ်က္ကေတာ့ အခုု၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲဟာ အထက္ပါ အေျပာင္းအလဲေတြကိုု ျဖစ္ေပၚေစမွာ မဟုုတ္ဘူး၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုုၾကည္ ဦးေဆာင္တဲ့ တိုုင္းရင္းသား ျပည္သူလူထုု တရပ္လုုံးရဲ့ ညီညြတ္ေရး အင္အားနဲ႔ အမ်ဳိးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးကိုု ေဆာင္ရြက္ၾကမယ္။ ေတြ႔ဆုုံေဆြးေႏြး အေျဖရွာၾကရမယ္လိုု႔ ေျပာတယ္။
သုုံးအခ်က္ကေတာ့ တိုုင္းရင္းသားျပည္သူလူထုုတရပ္လုုံး မီွတင္းေနထိုုင္တဲ့ ျမန္မာျပည္မွာ တျပည္ေထာင္စနစ္နဲ႔လည္း မဟုုတ္ဘူး၊ ခြဲထြက္ေရး စနစ္လည္း မဟုုတ္ဘူး။ ဒီမိုုကေရစီနည္းက် လူမ်ဳိးေပါင္းစုုံ တန္းတူညီမ်ွ အတူတကြေပါင္းစည္းေနထုုိင္တဲ့ ဖယ္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုုစနစ္နဲ႔ အားလုုံး လက္တြဲျပီး ေနထိုုင္ၾကမယ္ ဆိုုတဲ့ သံႏၷိ႒ာန္ သေဘာထား ရွိၾကတယ္။ အဲဒါကိုု ျဖစ္ေပၚေစဖိုု႔ တိုုင္းရင္းသားေတြအားလုုံးနဲ႔ စုုေ၀းျပီး ဒုုတိယပင္လုုံညီလာခံကိုု ေခၚယူၾကမယ္ဆိုုတာကိုု သေဘာတူၾကတယ္ ဆိုုတာက နံပါတ္ ၃ အခ်က္ ျဖစ္ပါတယ္။
အဲဒါကိုု ၾကိဳတင္ျပီး ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတယ္။ အဲသည္ ကေလးျမိဳ႔အခမ္းအနားကိုု မသြားေရာက္ႏိုုင္တဲ့ ရန္ကုုန္က ႏိုုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေတြကလည္း သေဘာတူတဲ့အေၾကာင္း လက္မွတ္ေရးထိုုးခဲ့ၾကတယ္။ ကေလးျမိဳ႔ညီလာခံမွာလည္း တက္ေရာက္သူအားလုုံးက သေဘာတူ လက္မွတ္ထုုိး ထုုတ္ျပန္လိုုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ တိုုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္ေတြ အသက္ ၉၀ ေက်ာ္ ၈၀ ေက်ာ္ေတြကလည္း ၀ိုုင္းျပီး လုုပ္ေနၾကတာ ျဖစ္တယ္။ က်ေနာ္တိုု႔ဆီက ၀ိုုင္း၀န္းျပီးေတာ့ ေထာက္ခံေဆာင္ရြက္ေနၾကတယ္။ တိုုင္းရင္းသားအဖြဲ႔ေတြကလည္း ၀မ္းသာအားရ ျဖစ္ၾကတယ္။ က်ေနာ္တိုု႔ အင္န္အယ္ဒီက ဦးတင္ဦးတိုု႔ ဦး၀င္းတင္တိုု႔ကိုုလည္း လက္မွတ္ထိုုးပါ ဆိုုလိုု႔ ဖိတ္ေခၚလိုု႔ လက္မွတ္ထိုုးေပးခဲ့ျပီးျပီ ျဖစ္တယ္။ ၀ါရင့္ႏိုုင္ငံေရးသမားၾကီးေတြလည္း ပါၾကတယ္။ ဒါဟာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာအတြင္း တိုုင္းရင္းသားေတြ အားလုုံး အတူတကြ တညီတညြတ္တည္း တစုုတစည္းတည္း ျဖစ္မႈကိုု ေတြ႔ၾကရတာ ျဖစ္တယ္လိုု႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္။”
အဲသည္မွာ ေမးတဲ့ေမးခြန္းကေတာ့ - ဒုုတိယအခ်က္မွာ ေျပာထားသလိုု ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲကေန ဒီမိုုကေရစီေရးကိုု မေဖာ္ေဆာင္ႏိုုင္ဘူးလိုု႔ ေျပာထားတဲ့အတြက္၊ မဲဆႏၵရွင္ ျပည္သူေတြရဲ့ သေဘာထားေတြက ဘယ္လိုုရွိေနသလဲ ဆိုုတာ ျဖစ္ပါတယ္၊
“အခုုဟာက ျပန္ၾကည့္လိုုက္ရင္ - အစပိုုင္းမွာ အင္န္အယ္ဒီက ေရြးေကာက္ပြဲကိုု သပိတ္ေမွာက္တယ္ လိုု႔ ေျပာလိုုက္တဲ့အခါက်ေတာ့ ျပည္သူအမ်ားစုုမွာက အနည္းနဲ႔ အမ်ားေတာ့ သံသယရွိခဲ့ၾကတယ္။ သူတိုု႔ ဒီလိုုလုုပ္တာ မွန္ပါ့မလားေပါ့။ ေရြးေကာက္ပြဲဟာ ဒီမိုုကေရစီအတြက္ လမ္းလိုု႔ ေျပာတဲ့သူေတြကလည္း ရွိၾကတာကိုုး။ ျပီးေတာ့ အင္န္အယ္ဒီပါတီက ေရြးေကာက္ပြဲကိုု မ၀င္ဘူး၊ သပိတ္ေမွာက္တယ္ လိုု႔ ေျပာလိုုက္ရတာက စစ္အစုုးိရေရြးေကာက္ပြဲဥပေဒအရ ပါတီရဲ့ တရား၀င္ရပ္တည္ခြင့္ကိုုပါ စြန္႔လႊတ္ျပီးေတာ့ သပိတ္ေမွာက္တယ္လိုု႔ ေျပာလိုုက္ရတာကိုုး။
ေရြးေကာက္ပြဲဆိုုတာ ျဖစ္သန္းရတဲ့ ျဖစ္စဥ္တခုုမွ်သာ ျဖစ္တယ္။ ေနာက္ျပီးေတာ့ အိုုဘားမားေျပာခဲ့သလိုုေပါ့ကြာ။ ေရြးေကာက္ပြဲဆိုုတာက သန္႔ရွင္းတယ္၊ တရားမ်ွတတယ္ ဆိုုယုုံနဲ႔လည္း ျပီးတာ မဟုုတ္ဘူး။ ေရြးေကာက္ပြဲျပီးသြားရင္ေကာ ဘာျဖစ္မွာလဲ ဆိုုတာကလည္း အေရးၾကီးတယ္တဲ့။ ေရြးေကာက္ပြဲျပီးသြားရင္ေကာ Good Governance ဆိုုတဲ့ စစ္မွန္တဲ့ အစုုိးရတရပ္ ျဖစ္ေပၚလာမွာလား ဆိုုတာက အဓိကက်တယ္။ ဒီလိုုမ်ဳိး Good Governance ကိုု ဦးမတည္ႏိုုင္ရင္ အလကားပဲ ျဖစ္တယ္။
ေရြးေကာက္ပြဲဆိုုတာ ဒီမုုိကေရစီအဖြဲ႔အစည္းေတြက ျဖတ္သန္းရတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲကိုု ျဖတ္ေက်ာ္လိုုက္ျပီးတဲ့ေနာက္မွာ ေရြးေကာက္ပြဲျပီးသြားတဲ့အခါ ျဗိတိန္မွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ အေမရိကန္မွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ အာဏာရဖုုိ႔တင္ မဟုုတ္ဘူး။ ျပည္တြင္း ျပည္ပ ႏိုုင္ငံေရးကိစၥေတြမွာ ျပည္သူေတြနဲ႔အတူ အစုုိးရအဖြဲ႔အသစ္ ေပၚထြန္းလာျပီးေတာ့ Good Governance အတြက္ ပိုုမိုုေကာင္းမြန္တိုုးတက္မယ္ ဆိုုတဲ့ ေမ ွ်ာ္လင့္ခ်က္ကိုု ဦးတည္ေနၾကတာ ျဖစ္တယ္။
အခုုဒီမွာ ျဖစ္ေနတာကိုု ျပန္ၾကည့္လိုုက္ၾကေတာ့၊ ေရြးေကာက္ပြဲအခ်ိန္နီးလာတဲ့အမ ွ်၊ ေရြးေကာက္ပြဲအၾကိဳကာလမွာတင္ကိုု မတရားမႈေတြ၊ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈေတြ အမ်ားၾကီးကိုု ေပၚေပါက္လာျပီ ျဖစ္တယ္။ စစ္အစုုိးရရဲ့ ဘီလူးအစြယ္ထုုတ္ျပတဲ့အခါက်ေတာ့ ျပည္သူေတြက အင္န္အယ္ဒီ ရပ္တည္ခ်က္က မွန္ပါလားလိုု႔ စိ္တ္ေတြ ျဖစ္လာတယ္။
ေနာက္ျပီးေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲအလြန္ကာလမွာ ဒီမိုုကေရစီကုုိ ဦးတည္တဲ့ Good Governance ကိုု ေဖာ္ေဆာင္ႏိုုင္မယ္ဆိုုတာကိုု ေမွ်ာ္လင့္ျပီး ေရြးေကာက္ပြဲ၀င္ၾကတဲ့ ႏိုုင္ငံေရးပါတီေတြ၊ တတိယအုုပ္စုုလိုု အင္အားစုုေတြ ကိုုယ္တိုုင္ကလည္း ေရြးေကာက္ပြဲအလြန္ကိုု မေျပာနဲ႔ဦး အခုုလိုု ေရြးေကာက္ပြဲအၾကိဳကာလမွာေတာင္ ဒီမိုုကေရစီ ဆိုုတဲ့ စကားေတြကိုုေတာင္ သုုံးႏႈံးခြင့္မရွိေအာင္ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္ ကန္႔သတ္ထားတာကိုု ခံေနၾကတယ္။ ဘာအခြင့္အေရးေတာင္မွ မရွိဘူး ျဖစ္လာတယ္။ သူတိုု႔ေတြက္ိုုယ္တိုုင္ေတာင္ မေသခ်ာတဲ့ အေျခအေနျဖစ္လာတယ္။
ဒါ့အျပင္ ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲအလြန္ Good Governance ကိစၥကိုု အသာထားဦး၊ ျမန္မာႏိုုင္ငံမွာ ဆိုုး၀ါးတဲ့ အခ်က္တခုုကေတာ့ - ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒဆိုုတာၾကီးက ရွိေနတယ္။ ဒါကိုုလည္း က်ေနာ္တိုု႔ကိုု ပစ္ပယ္ထားလိုု႔ မရဘူး။ ဒါဟာ မွားယြင္းတဲ့ အေျခခံဥပေဒျဖစ္တယ္ဆိုုျပီးေတာ့ အင္န္အယ္ဒီပါတီက ေထာက္ျပထားျပီး ျဖစ္တယ္။
အဲဒီအခ်က္ေတြေၾကာင့္ ျပည္သူလူထုုမွာ အနည္းနဲ႔ အမ်ား သေဘာာေပါက္လာၾကျပီ ျဖစ္တယ္။ ျပည္သူေတြထဲမွာ သည္ေရြးေကာက္ပြဲဟာ ဟန္မက်ဘူး။ မဟုုတ္ဘူးဆိုုတာ တလျပီး တလ၊ တေန႔ျပီး တေန႔ သေဘာေပါက္လာၾကတယ္။ အမွန္ကိုု ျမင္လာၾကျပီ ျဖစ္တယ္။ အခုုလိုုမ်ဴိး ျပည္တြင္းမွာ လူထုုသေဘာထားက ရွိလာၾကျပီ၊ ဒါေၾကာင့္ တိုုင္းရင္းသားေတြနဲ႔ ႏိုုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေတြက အခုုလိုုမ်ဳိး ဒုုတိယပင္လုုံညီလာခံလိုုမ်ဳိး ေပၚထြန္းလာဖိုု႔ ေတာင္းဆိုုမႈေတြ ေပၚထြန္းလာရတယ္။ ဒါကိုုလည္း ျပည္သူေတြက လိုုအပ္ခ်က္အျဖစ္၊ ႏိုုင္ငံေရးေပါင္းစည္းမႈ အျဖစ္ ျမင္လာၾကလိမ့္မယ္လိုု႔ ေျပာခ်င္တယ္။
အဲသည္မွာ ေမးခြန္းတခုုကေတာ့ - ျပည္တြင္းက ျပည္သူေတြရဲ့ သိသာထင္ရွားတဲ့ အသံေတြ၊ သေဘာထားေတြ ထုုတ္ေဖာ္ျပသခြင့္ မရွိေအာင္ ဖိႏွိပ္ခံထားရတဲ့အခ်ိန္မွာ ျပည္ပက ျမန္မာျပည္သူေတြရဲ့ အခမ္းက႑ကိုုေကာ ဆရာဦး၀င္းတင္တိုု႔က ဘယ္လိုု သေဘာထားသလဲဆိုုတဲ့ ေမးခြန္း ျဖစ္ပါတယ္။
ဟုုတ္တယ္။ က်ေနာ္က ဒါကိုု တဆက္တည္း ေျပာခ်င္တယ္။ အခုုလိုုမ်ဳိး ျပည္တြင္းမွာ အင္န္အယ္ဒီတိုု႔လိုု၊ တိုုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ အဖြဲ႔အစည္းေတြ၊ ၀ါရင့္ႏိုုင္ငံေရးသမားၾကီးေတြက တိုုင္းျပည္မွာ ဒီမိုုကေရစီေရး ေဖာ္ေဆာင္ႏိုုင္ဖိုု႔ လမ္းေတြ၊ သေဘာထားေတြ၊ သံႏၷိ႒ာန္ေတြ ခ်မွတ္ျပီး ေဖာ္ေဆာင္ေနခ်ိန္မွာ၊ ျပည္တြင္းက အဖိႏွိပ္ခံထားရတဲ့ ျပည္သူေတြက ဘာမွ ထုုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုုခြင့္ မရၾကဘူး။ အဲသည္လိုု အခ်ိန္မွာ ျပည္ပမွာရွိတဲ့ ျမန္မာျပည္သူေတြက သူတိုု႔သေဘာထားကိုု ထုုတ္ေဖာ္ျပသၾကတယ္လိုု႔ ၾကားသိရတယ္။ အယင္အပတ္က အေမရိကန္ျပည္က ျပည္နယ္ ၄၊ ၅ ခုု မွာ ေရာက္ရွိေနထိုုင္ၾကတဲ့ ျမိဳ႔နယ္ ၁၄ ျမိဳ႔နယ္က ျမန္မာကြန္ျမဴနီတီေတြက တစုုတစည္းတည္း သေဘာထားေတြ ထုုတ္ျပန္ၾကတယ္လိုု႔ ဆိုုပါတယ္။ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲကိုု မေထာက္ခံဘူး၊ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲက ေပၚထြန္းလာတဲ့ ဘယ္ရလဒ္ကိုုမွ လက္ခံျခင္း မရွိဘူးလိုု႔ တစုုတစည္း၊ တညီတညြတ္တည္း ေျပာလိုုက္တယ္ လိုု႔ ဆိုုတယ္။
အခုုခ်ိန္မွာ ျပည္တြင္းက ျပည္သူေတြက သေဘာေပါက္စ ျပဳေနျပီ။ အင္န္အယ္ဒီပါတီက ေအာက္ေျခေတြအထိ ဆင္းျပီး ရွင္းလင္းမႈေတြ ျပဳတဲ့ေနရာမွာ အခုု ေနာက္ဆုုံးအဆင့္အေနနဲ႔ ေက်းလက္ေတြအထိပါ ဆင္းျပီး ေျပာျပေနတယ္။ လူထုုရဲ့ သေဘာေပါက္မႈဟာ ျမင့္မားလာေနတယ္။ သိုု႔ေသာ္ လူထုုဟာ ထုုတ္ေဖာ္ေျပာခြင့္ မရၾကေတာ့ သူတိုု႔ေတြရဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲ အေပၚမွာ ကန္႔ကြက္မႈေတြ၊ မေက်နပ္မႈေတြကိုု အမ်ားက သိရွိခြင့္ မရၾကဘူး။ အဲသည္လိုု အေျခအေနမွာ ျပည္ပက ျမန္မာကြန္ျမဴနီတီကေနျပီးေတာ့ ျပည္တြင္းက ျပည္သူေတြရဲ့ သေဘာထားေတြ ကိုုယ္စားထုုတ္ေဖာ္ေပးတယ္လိုု႔ ၾကားသိရတဲ့အတြက္ အင္မတန္မွ အဖိုုးတန္တယ္လိုု႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္။
သည္လိုုမ်ဴိး ၾကိဳတင္သေဘာထားေတြ ထုုတ္ျပန္ထားတာကိုု ျပည္တြင္းက ျမန္မာေတြက သိရွိသြားၾကတဲ့အခါမွာ ေနာက္ဆုုံး မဲေပးတဲ့ေန႔ကိုု ေရာက္လာၾကရင္ မဲမေပးဘဲ ေနၾကမယ္။ မျဖစ္မေန မဲရုုံထဲ တြန္းပိုု႔ခံၾကရရင္ေတာင္မွ ျပည္သူေတြဟာ သူုတိုု႔ရဲ့ သေဘာထားမွန္ကိုု အဲသည္မွာ ထုုတ္ေဖာ္ျပသၾကလိမ့္မယ္လိုု႔ ယုုံၾကည္တယ္။ အခက္အခဲေတြကေတာ့ အမ်ားၾကီးနဲ႔ရင္ဆိုုင္ၾကရမွာပါပဲ။ သိုု႔ေသာ္ ေရြးေကာက္ပြဲဟာ ျပည္သူ႔အစုုိးရျဖစ္ေပၚလာမွာ မဟုုတ္ဘူး။ ေမ ွ်ာ္လင့္ခ်က္မရွိဘူး။ ေနာက္ဆုုံးေတာ့ ဒီေရြးေကာက္ပြဲဟာ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒအတိုုင္း စစ္အာဏာရွင္ေတြ တည္ျမဲဖိုု႔ပဲ ျဖစ္တယ္ဆိုုတာကိုု ျပည္သူေတြၾကားမွ သိရွိမႈ၊ ႏိုုးၾကားမႈေတြ ပိုုမိုုျပီး ျပန္႔ႏွံ႔ေစတယ္ဆိုုတာကိုုေတာ့ ေျပာရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
အခုုအခ်ိန္မွာ က်ေနာ္ ေရွ႔က အင္တာဗ်ဴးမွာ ေျပာခဲ့သလိုု ႏိုုင္ငံေရးစုုစည္းမႈ အင္အားေတြ ျဖစ္ေပၚလာတယ္လိုု႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္။ အမ်ဳိးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး၊ ဒီမိုုကေရစီေရးကိုု ေဆာင္ရြက္ႏိုုင္ဖိုု႔အတြက္ တိုုင္းရင္းသားေတြကိုုယ္တိုုင္ပါ ပါ၀င္ျပီး ေဆာင္ရြက္ႏိုုင္တဲ့ အဆင့္ေတြ ျဖစ္လာတယ္။ စစ္အာဏာရွင္ေတြရဲ့ေရြးေကာက္ပြဲကိုု အေၾကာင္းျပဳျပီးေတာ့ အျခားတဖက္မွာ က်ေနာ္တိုု႔ ဒီမိုုကေရစီေရးအင္အားစုုေတြ စုုစည္းမိလာတယ္။ ညီညြတ္လာၾကတယ္။ ဒါမ်ဳိး ေျပာခ်င္ပါတယ္။
ေပးပို႔ ေပးေသာ ကိုေမာင္ရစ္ အားေက်းဇူးတင္ရွိပါသည္.။
“ပထမအခ်က္က ျပည္သူတရပ္လုုံး လိုုလားေတာင့္တတဲ့ အာဏာရွင္စနစ္ ခ်ဳပ္ျငိမ္းေရး၊ ဒီမိုုကေရစီေရး၊ လူ႔အခြင့္အေရး၊ အမ်ဳိးသားျပန္လည္ ညီညြတ္ေရး စတဲ့ ရည္မွန္းခ်က္ေတြကိုု မွန္ကန္တဲ့ ဦးေဆာင္မႈ ညီညြတ္မႈအင္အားနဲ႔ ေဆာင္ရြက္သြားၾကမယ္။
ဒုုတိယအခ်က္ကေတာ့ အခုု၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲဟာ အထက္ပါ အေျပာင္းအလဲေတြကိုု ျဖစ္ေပၚေစမွာ မဟုုတ္ဘူး၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုုၾကည္ ဦးေဆာင္တဲ့ တိုုင္းရင္းသား ျပည္သူလူထုု တရပ္လုုံးရဲ့ ညီညြတ္ေရး အင္အားနဲ႔ အမ်ဳိးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးကိုု ေဆာင္ရြက္ၾကမယ္။ ေတြ႔ဆုုံေဆြးေႏြး အေျဖရွာၾကရမယ္လိုု႔ ေျပာတယ္။
သုုံးအခ်က္ကေတာ့ တိုုင္းရင္းသားျပည္သူလူထုုတရပ္လုုံး မီွတင္းေနထိုုင္တဲ့ ျမန္မာျပည္မွာ တျပည္ေထာင္စနစ္နဲ႔လည္း မဟုုတ္ဘူး၊ ခြဲထြက္ေရး စနစ္လည္း မဟုုတ္ဘူး။ ဒီမိုုကေရစီနည္းက် လူမ်ဳိးေပါင္းစုုံ တန္းတူညီမ်ွ အတူတကြေပါင္းစည္းေနထုုိင္တဲ့ ဖယ္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုုစနစ္နဲ႔ အားလုုံး လက္တြဲျပီး ေနထိုုင္ၾကမယ္ ဆိုုတဲ့ သံႏၷိ႒ာန္ သေဘာထား ရွိၾကတယ္။ အဲဒါကိုု ျဖစ္ေပၚေစဖိုု႔ တိုုင္းရင္းသားေတြအားလုုံးနဲ႔ စုုေ၀းျပီး ဒုုတိယပင္လုုံညီလာခံကိုု ေခၚယူၾကမယ္ဆိုုတာကိုု သေဘာတူၾကတယ္ ဆိုုတာက နံပါတ္ ၃ အခ်က္ ျဖစ္ပါတယ္။
အဲဒါကိုု ၾကိဳတင္ျပီး ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတယ္။ အဲသည္ ကေလးျမိဳ႔အခမ္းအနားကိုု မသြားေရာက္ႏိုုင္တဲ့ ရန္ကုုန္က ႏိုုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေတြကလည္း သေဘာတူတဲ့အေၾကာင္း လက္မွတ္ေရးထိုုးခဲ့ၾကတယ္။ ကေလးျမိဳ႔ညီလာခံမွာလည္း တက္ေရာက္သူအားလုုံးက သေဘာတူ လက္မွတ္ထုုိး ထုုတ္ျပန္လိုုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ တိုုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္ေတြ အသက္ ၉၀ ေက်ာ္ ၈၀ ေက်ာ္ေတြကလည္း ၀ိုုင္းျပီး လုုပ္ေနၾကတာ ျဖစ္တယ္။ က်ေနာ္တိုု႔ဆီက ၀ိုုင္း၀န္းျပီးေတာ့ ေထာက္ခံေဆာင္ရြက္ေနၾကတယ္။ တိုုင္းရင္းသားအဖြဲ႔ေတြကလည္း ၀မ္းသာအားရ ျဖစ္ၾကတယ္။ က်ေနာ္တိုု႔ အင္န္အယ္ဒီက ဦးတင္ဦးတိုု႔ ဦး၀င္းတင္တိုု႔ကိုုလည္း လက္မွတ္ထိုုးပါ ဆိုုလိုု႔ ဖိတ္ေခၚလိုု႔ လက္မွတ္ထိုုးေပးခဲ့ျပီးျပီ ျဖစ္တယ္။ ၀ါရင့္ႏိုုင္ငံေရးသမားၾကီးေတြလည္း ပါၾကတယ္။ ဒါဟာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာအတြင္း တိုုင္းရင္းသားေတြ အားလုုံး အတူတကြ တညီတညြတ္တည္း တစုုတစည္းတည္း ျဖစ္မႈကိုု ေတြ႔ၾကရတာ ျဖစ္တယ္လိုု႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္။”
အဲသည္မွာ ေမးတဲ့ေမးခြန္းကေတာ့ - ဒုုတိယအခ်က္မွာ ေျပာထားသလိုု ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲကေန ဒီမိုုကေရစီေရးကိုု မေဖာ္ေဆာင္ႏိုုင္ဘူးလိုု႔ ေျပာထားတဲ့အတြက္၊ မဲဆႏၵရွင္ ျပည္သူေတြရဲ့ သေဘာထားေတြက ဘယ္လိုုရွိေနသလဲ ဆိုုတာ ျဖစ္ပါတယ္၊
“အခုုဟာက ျပန္ၾကည့္လိုုက္ရင္ - အစပိုုင္းမွာ အင္န္အယ္ဒီက ေရြးေကာက္ပြဲကိုု သပိတ္ေမွာက္တယ္ လိုု႔ ေျပာလိုုက္တဲ့အခါက်ေတာ့ ျပည္သူအမ်ားစုုမွာက အနည္းနဲ႔ အမ်ားေတာ့ သံသယရွိခဲ့ၾကတယ္။ သူတိုု႔ ဒီလိုုလုုပ္တာ မွန္ပါ့မလားေပါ့။ ေရြးေကာက္ပြဲဟာ ဒီမိုုကေရစီအတြက္ လမ္းလိုု႔ ေျပာတဲ့သူေတြကလည္း ရွိၾကတာကိုုး။ ျပီးေတာ့ အင္န္အယ္ဒီပါတီက ေရြးေကာက္ပြဲကိုု မ၀င္ဘူး၊ သပိတ္ေမွာက္တယ္ လိုု႔ ေျပာလိုုက္ရတာက စစ္အစုုးိရေရြးေကာက္ပြဲဥပေဒအရ ပါတီရဲ့ တရား၀င္ရပ္တည္ခြင့္ကိုုပါ စြန္႔လႊတ္ျပီးေတာ့ သပိတ္ေမွာက္တယ္လိုု႔ ေျပာလိုုက္ရတာကိုုး။
ေရြးေကာက္ပြဲဆိုုတာ ျဖစ္သန္းရတဲ့ ျဖစ္စဥ္တခုုမွ်သာ ျဖစ္တယ္။ ေနာက္ျပီးေတာ့ အိုုဘားမားေျပာခဲ့သလိုုေပါ့ကြာ။ ေရြးေကာက္ပြဲဆိုုတာက သန္႔ရွင္းတယ္၊ တရားမ်ွတတယ္ ဆိုုယုုံနဲ႔လည္း ျပီးတာ မဟုုတ္ဘူး။ ေရြးေကာက္ပြဲျပီးသြားရင္ေကာ ဘာျဖစ္မွာလဲ ဆိုုတာကလည္း အေရးၾကီးတယ္တဲ့။ ေရြးေကာက္ပြဲျပီးသြားရင္ေကာ Good Governance ဆိုုတဲ့ စစ္မွန္တဲ့ အစုုိးရတရပ္ ျဖစ္ေပၚလာမွာလား ဆိုုတာက အဓိကက်တယ္။ ဒီလိုုမ်ဳိး Good Governance ကိုု ဦးမတည္ႏိုုင္ရင္ အလကားပဲ ျဖစ္တယ္။
ေရြးေကာက္ပြဲဆိုုတာ ဒီမုုိကေရစီအဖြဲ႔အစည္းေတြက ျဖတ္သန္းရတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲကိုု ျဖတ္ေက်ာ္လိုုက္ျပီးတဲ့ေနာက္မွာ ေရြးေကာက္ပြဲျပီးသြားတဲ့အခါ ျဗိတိန္မွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ အေမရိကန္မွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ အာဏာရဖုုိ႔တင္ မဟုုတ္ဘူး။ ျပည္တြင္း ျပည္ပ ႏိုုင္ငံေရးကိစၥေတြမွာ ျပည္သူေတြနဲ႔အတူ အစုုိးရအဖြဲ႔အသစ္ ေပၚထြန္းလာျပီးေတာ့ Good Governance အတြက္ ပိုုမိုုေကာင္းမြန္တိုုးတက္မယ္ ဆိုုတဲ့ ေမ ွ်ာ္လင့္ခ်က္ကိုု ဦးတည္ေနၾကတာ ျဖစ္တယ္။
အခုုဒီမွာ ျဖစ္ေနတာကိုု ျပန္ၾကည့္လိုုက္ၾကေတာ့၊ ေရြးေကာက္ပြဲအခ်ိန္နီးလာတဲ့အမ ွ်၊ ေရြးေကာက္ပြဲအၾကိဳကာလမွာတင္ကိုု မတရားမႈေတြ၊ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈေတြ အမ်ားၾကီးကိုု ေပၚေပါက္လာျပီ ျဖစ္တယ္။ စစ္အစုုိးရရဲ့ ဘီလူးအစြယ္ထုုတ္ျပတဲ့အခါက်ေတာ့ ျပည္သူေတြက အင္န္အယ္ဒီ ရပ္တည္ခ်က္က မွန္ပါလားလိုု႔ စိ္တ္ေတြ ျဖစ္လာတယ္။
ေနာက္ျပီးေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲအလြန္ကာလမွာ ဒီမိုုကေရစီကုုိ ဦးတည္တဲ့ Good Governance ကိုု ေဖာ္ေဆာင္ႏိုုင္မယ္ဆိုုတာကိုု ေမွ်ာ္လင့္ျပီး ေရြးေကာက္ပြဲ၀င္ၾကတဲ့ ႏိုုင္ငံေရးပါတီေတြ၊ တတိယအုုပ္စုုလိုု အင္အားစုုေတြ ကိုုယ္တိုုင္ကလည္း ေရြးေကာက္ပြဲအလြန္ကိုု မေျပာနဲ႔ဦး အခုုလိုု ေရြးေကာက္ပြဲအၾကိဳကာလမွာေတာင္ ဒီမိုုကေရစီ ဆိုုတဲ့ စကားေတြကိုုေတာင္ သုုံးႏႈံးခြင့္မရွိေအာင္ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္ ကန္႔သတ္ထားတာကိုု ခံေနၾကတယ္။ ဘာအခြင့္အေရးေတာင္မွ မရွိဘူး ျဖစ္လာတယ္။ သူတိုု႔ေတြက္ိုုယ္တိုုင္ေတာင္ မေသခ်ာတဲ့ အေျခအေနျဖစ္လာတယ္။
ဒါ့အျပင္ ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲအလြန္ Good Governance ကိစၥကိုု အသာထားဦး၊ ျမန္မာႏိုုင္ငံမွာ ဆိုုး၀ါးတဲ့ အခ်က္တခုုကေတာ့ - ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒဆိုုတာၾကီးက ရွိေနတယ္။ ဒါကိုုလည္း က်ေနာ္တိုု႔ကိုု ပစ္ပယ္ထားလိုု႔ မရဘူး။ ဒါဟာ မွားယြင္းတဲ့ အေျခခံဥပေဒျဖစ္တယ္ဆိုုျပီးေတာ့ အင္န္အယ္ဒီပါတီက ေထာက္ျပထားျပီး ျဖစ္တယ္။
အဲဒီအခ်က္ေတြေၾကာင့္ ျပည္သူလူထုုမွာ အနည္းနဲ႔ အမ်ား သေဘာာေပါက္လာၾကျပီ ျဖစ္တယ္။ ျပည္သူေတြထဲမွာ သည္ေရြးေကာက္ပြဲဟာ ဟန္မက်ဘူး။ မဟုုတ္ဘူးဆိုုတာ တလျပီး တလ၊ တေန႔ျပီး တေန႔ သေဘာေပါက္လာၾကတယ္။ အမွန္ကိုု ျမင္လာၾကျပီ ျဖစ္တယ္။ အခုုလိုုမ်ဴိး ျပည္တြင္းမွာ လူထုုသေဘာထားက ရွိလာၾကျပီ၊ ဒါေၾကာင့္ တိုုင္းရင္းသားေတြနဲ႔ ႏိုုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေတြက အခုုလိုုမ်ဳိး ဒုုတိယပင္လုုံညီလာခံလိုုမ်ဳိး ေပၚထြန္းလာဖိုု႔ ေတာင္းဆိုုမႈေတြ ေပၚထြန္းလာရတယ္။ ဒါကိုုလည္း ျပည္သူေတြက လိုုအပ္ခ်က္အျဖစ္၊ ႏိုုင္ငံေရးေပါင္းစည္းမႈ အျဖစ္ ျမင္လာၾကလိမ့္မယ္လိုု႔ ေျပာခ်င္တယ္။
အဲသည္မွာ ေမးခြန္းတခုုကေတာ့ - ျပည္တြင္းက ျပည္သူေတြရဲ့ သိသာထင္ရွားတဲ့ အသံေတြ၊ သေဘာထားေတြ ထုုတ္ေဖာ္ျပသခြင့္ မရွိေအာင္ ဖိႏွိပ္ခံထားရတဲ့အခ်ိန္မွာ ျပည္ပက ျမန္မာျပည္သူေတြရဲ့ အခမ္းက႑ကိုုေကာ ဆရာဦး၀င္းတင္တိုု႔က ဘယ္လိုု သေဘာထားသလဲဆိုုတဲ့ ေမးခြန္း ျဖစ္ပါတယ္။
ဟုုတ္တယ္။ က်ေနာ္က ဒါကိုု တဆက္တည္း ေျပာခ်င္တယ္။ အခုုလိုုမ်ဳိး ျပည္တြင္းမွာ အင္န္အယ္ဒီတိုု႔လိုု၊ တိုုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ အဖြဲ႔အစည္းေတြ၊ ၀ါရင့္ႏိုုင္ငံေရးသမားၾကီးေတြက တိုုင္းျပည္မွာ ဒီမိုုကေရစီေရး ေဖာ္ေဆာင္ႏိုုင္ဖိုု႔ လမ္းေတြ၊ သေဘာထားေတြ၊ သံႏၷိ႒ာန္ေတြ ခ်မွတ္ျပီး ေဖာ္ေဆာင္ေနခ်ိန္မွာ၊ ျပည္တြင္းက အဖိႏွိပ္ခံထားရတဲ့ ျပည္သူေတြက ဘာမွ ထုုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုုခြင့္ မရၾကဘူး။ အဲသည္လိုု အခ်ိန္မွာ ျပည္ပမွာရွိတဲ့ ျမန္မာျပည္သူေတြက သူတိုု႔သေဘာထားကိုု ထုုတ္ေဖာ္ျပသၾကတယ္လိုု႔ ၾကားသိရတယ္။ အယင္အပတ္က အေမရိကန္ျပည္က ျပည္နယ္ ၄၊ ၅ ခုု မွာ ေရာက္ရွိေနထိုုင္ၾကတဲ့ ျမိဳ႔နယ္ ၁၄ ျမိဳ႔နယ္က ျမန္မာကြန္ျမဴနီတီေတြက တစုုတစည္းတည္း သေဘာထားေတြ ထုုတ္ျပန္ၾကတယ္လိုု႔ ဆိုုပါတယ္။ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲကိုု မေထာက္ခံဘူး၊ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲက ေပၚထြန္းလာတဲ့ ဘယ္ရလဒ္ကိုုမွ လက္ခံျခင္း မရွိဘူးလိုု႔ တစုုတစည္း၊ တညီတညြတ္တည္း ေျပာလိုုက္တယ္ လိုု႔ ဆိုုတယ္။
အခုုခ်ိန္မွာ ျပည္တြင္းက ျပည္သူေတြက သေဘာေပါက္စ ျပဳေနျပီ။ အင္န္အယ္ဒီပါတီက ေအာက္ေျခေတြအထိ ဆင္းျပီး ရွင္းလင္းမႈေတြ ျပဳတဲ့ေနရာမွာ အခုု ေနာက္ဆုုံးအဆင့္အေနနဲ႔ ေက်းလက္ေတြအထိပါ ဆင္းျပီး ေျပာျပေနတယ္။ လူထုုရဲ့ သေဘာေပါက္မႈဟာ ျမင့္မားလာေနတယ္။ သိုု႔ေသာ္ လူထုုဟာ ထုုတ္ေဖာ္ေျပာခြင့္ မရၾကေတာ့ သူတိုု႔ေတြရဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲ အေပၚမွာ ကန္႔ကြက္မႈေတြ၊ မေက်နပ္မႈေတြကိုု အမ်ားက သိရွိခြင့္ မရၾကဘူး။ အဲသည္လိုု အေျခအေနမွာ ျပည္ပက ျမန္မာကြန္ျမဴနီတီကေနျပီးေတာ့ ျပည္တြင္းက ျပည္သူေတြရဲ့ သေဘာထားေတြ ကိုုယ္စားထုုတ္ေဖာ္ေပးတယ္လိုု႔ ၾကားသိရတဲ့အတြက္ အင္မတန္မွ အဖိုုးတန္တယ္လိုု႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္။
သည္လိုုမ်ဴိး ၾကိဳတင္သေဘာထားေတြ ထုုတ္ျပန္ထားတာကိုု ျပည္တြင္းက ျမန္မာေတြက သိရွိသြားၾကတဲ့အခါမွာ ေနာက္ဆုုံး မဲေပးတဲ့ေန႔ကိုု ေရာက္လာၾကရင္ မဲမေပးဘဲ ေနၾကမယ္။ မျဖစ္မေန မဲရုုံထဲ တြန္းပိုု႔ခံၾကရရင္ေတာင္မွ ျပည္သူေတြဟာ သူုတိုု႔ရဲ့ သေဘာထားမွန္ကိုု အဲသည္မွာ ထုုတ္ေဖာ္ျပသၾကလိမ့္မယ္လိုု႔ ယုုံၾကည္တယ္။ အခက္အခဲေတြကေတာ့ အမ်ားၾကီးနဲ႔ရင္ဆိုုင္ၾကရမွာပါပဲ။ သိုု႔ေသာ္ ေရြးေကာက္ပြဲဟာ ျပည္သူ႔အစုုိးရျဖစ္ေပၚလာမွာ မဟုုတ္ဘူး။ ေမ ွ်ာ္လင့္ခ်က္မရွိဘူး။ ေနာက္ဆုုံးေတာ့ ဒီေရြးေကာက္ပြဲဟာ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒအတိုုင္း စစ္အာဏာရွင္ေတြ တည္ျမဲဖိုု႔ပဲ ျဖစ္တယ္ဆိုုတာကိုု ျပည္သူေတြၾကားမွ သိရွိမႈ၊ ႏိုုးၾကားမႈေတြ ပိုုမိုုျပီး ျပန္႔ႏွံ႔ေစတယ္ဆိုုတာကိုုေတာ့ ေျပာရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
အခုုအခ်ိန္မွာ က်ေနာ္ ေရွ႔က အင္တာဗ်ဴးမွာ ေျပာခဲ့သလိုု ႏိုုင္ငံေရးစုုစည္းမႈ အင္အားေတြ ျဖစ္ေပၚလာတယ္လိုု႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္။ အမ်ဳိးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး၊ ဒီမိုုကေရစီေရးကိုု ေဆာင္ရြက္ႏိုုင္ဖိုု႔အတြက္ တိုုင္းရင္းသားေတြကိုုယ္တိုုင္ပါ ပါ၀င္ျပီး ေဆာင္ရြက္ႏိုုင္တဲ့ အဆင့္ေတြ ျဖစ္လာတယ္။ စစ္အာဏာရွင္ေတြရဲ့ေရြးေကာက္ပြဲကိုု အေၾကာင္းျပဳျပီးေတာ့ အျခားတဖက္မွာ က်ေနာ္တိုု႔ ဒီမိုုကေရစီေရးအင္အားစုုေတြ စုုစည္းမိလာတယ္။ ညီညြတ္လာၾကတယ္။ ဒါမ်ဳိး ေျပာခ်င္ပါတယ္။
ေပးပို႔ ေပးေသာ ကိုေမာင္ရစ္ အားေက်းဇူးတင္ရွိပါသည္.။
