(ဦး၀င္းတင္ႏွင့္ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းခ်က္)
ႏွစ္ ၆၀ ခန္႔ၾကာ ေပ်ာက္ဆံုးခဲ့ေသာ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ား တန္းတူေရးႏွင့္ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္ကို ျပန္ရွာရန္အတြက္ ဒုတိယအႀကိမ္ ပင္လံုညီလာခံတရပ္ ေခၚယူက်င္းပေရးကို သေဘာတူေၾကာင္း အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ - အန္အယ္ဒီ ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္ ေကာ္မတီ၀င္ ဦး၀င္းတင္က ယေန႔ ေျပာဆိုသည္။
ဒုတိယအႀကိမ္ ပင္လံုညီလာခံ က်င္းပရမည္ဟု nld-not-re-register3ဇိုမီးအမ်ဳိးသားကြန္ဂရက္ - ဇက္အန္စီက စစ္ကိုင္းတုိင္း ကေလးၿမိဳ႕၌ ယခုလ ၂၄ ရက္ေန႔တြင္ ျပဳလုပ္ေသာ ၂၂ ႏွစ္ေျမာက္ အခမ္းအနား၌ ေၾကညာစာတမ္းတေစာင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့ရာ အန္အယ္ဒီ ေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ တိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ ဝါရင့္ႏိုင္ငံေရးသမားႀကီးမ်ားက သေဘာတူလက္မွတ္ ေရးထိုးခဲ့သျဖင့္ မဇၥ်ိမက ဦး၀င္းတင္ကို သေဘာထား ေမးျမန္းၾကည့္စဥ္ ထုိသို႔ ေျပာဆိုလုိက္ျခင္း ျဖစ္သည္။
၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံုႏွင့္ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲသည္ အမ်ဳိးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးႏွင့္ တိုင္းရင္းသား ျပည္သူမ်ား လိုလားသည့္ တန္းတူအခြင့္အေရးကို အေျခခံေသာ ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စုစနစ္ တည္ေဆာက္ရန္ မေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္သျဖင့္ ဒုတိယ ပင္လံုညီလာခံ က်င္းပရန္ ဇက္အန္စီက ၎ေၾကညာစာတမ္း ထုတ္ျပန္ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။
လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ ယင္းအယူအဆ အဘယ္ေၾကာင့္ ေပၚလာရသနည္း၊ ၁၉၄၇ ခု ပင္လံုစာခ်ဳပ္အေပၚ မည္သို႔ သက္ေရာက္မည္နည္း၊ အန္အယ္ဒီ၏ ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စု အျမင္တို႔ကို သိရွိႏိုင္ရန္ အန္အယ္ဒီ ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္ အဖဲြ႔၀င္ ဦးဝင္းတင္ကို မဇၥ်ိမက ေမးျမန္းထားသည္။
ဒုတိယႀကိမ္ ပင္လံုညီလာခံေခၚဖို႔ လိုတယ္ဆိုၿပီး အန္အယ္ဒီက တိုင္းရင္းသားပါတီေတြနဲ႔အတူ အႀကံျပဳ လက္မွတ္ထိုးထားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒီကိစၥ ဘယ္လိုစျဖစ္လာတာလဲ ခင္ဗ်ာ။
“ဒီလိုဗ်။ အန္အယ္ဒီက လုပ္တာမဟုတ္ဘူးဗ်။ ဇိုမီးအမ်ဳိးသားကြန္ဂရက္ကေနၿပီးေတာ့ စၿပီး လုပ္တာပဲ။ ဒါေတြအကုန္လံုး စုစည္းတာက တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြကို ညွိတာလည္း သူတို႔ပဲ။ ၿပီးေတာ့မွ က်ေနာ္တို႔ အန္အယ္ဒီေရာ၊ ဝါရင့္တို႔ဘာတို႔ဆိုတဲ့ ႏိုင္ငံေရးအဖြဲ႔အစည္းေတြကလည္း ပါဝင္လက္မွတ္ထိုးၾကတာ။ ဒီဟာရဲ႕ အဓိက ဦးေဆာင္ဦးရြက္ျပဳတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ သို႔မဟုတ္လည္း ဒါကို စၿပီးေတာ့ စုစည္းတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြဟာ တိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္ေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္ ’’
ဒုဥကၠ႒ ဦးတင္ဦးေရာ၊ စီးအီးစီ ဦးဝင္းတင္ေရာ လက္မွတ္ထိုးတယ္ဆိုေတာ့ အန္အယ္ဒီ သေဘာထားလို႔လည္း ေျပာလို႔ရမလား။
“အန္အယ္ဒီကေတာ့ သေဘာတူပါတယ္။ က်န္တဲ့ စီအီးစီေတြလည္း အားလံုးလက္မွတ္ထိုးတယ္ခင္ဗ်။ က်ေနာ္တို႔ ေခါင္းေဆာင္တာ မဟုတ္ဘဲနဲ႔ က်ေနာ္တို႔ ေခါင္းေဆာင္တယ္လို႔ ဝင္ၿပီးေတာ့ ေနရာယူသလိုျဖစ္မွာ စိုးလို႔။ ေခါင္းေဆာင္မႈကို စုစည္းတာ၊ ညွိႏိႈင္းတာေတြေရာ၊ ေရးသားေဖာ္ျပခ်က္ေတြေရာ အကုန္လံုးက တိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္ေတြက လုပ္ၾကတာ။ က်ေနာ္တို႔ကို လာၿပီးေတာ့ ပါဝင္ဖို႔လုပ္တယ္။ က်ေနာ္တို႔က ပါတယ္။ ပါတာမွ အကုန္လံုး ပါပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္လည္း သိပါလိမ့္မယ္ခင္ဗ်။ သို႔ေသာ္ ဒီကိစၥအခ်ိန္မွာ က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ အဆက္သြယ္မရဘူးဗ်ာဲ’’
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က မသိေသးဘူးဆိုေတာ့ သိၿပီဆိုရင္ေရာ လက္ခံမယ္လို႔ ယူဆလား။
“တူမယ္၊ တူမယ္။ က်ေနာ္ ယူဆတယ္။ ဒီ ဒုတိယပင္လံုညီလာခံဆိုတဲ့ စကားလံုးကိုက သူေျပာခဲ့တဲ့ စကားလံုးပါပဲ။ အဲဒီေတာ့ ဘာမွ အထစ္အေငါ့ ရွိမွာ မဟုတ္ဘူး။ ေနာက္တခ်က္က ပါတီမွတ္ပံုတင္ျခင္း၊ မတင္ျခင္း ကိစၥမွာလည္း ဦးဥာဏ္ဝင္းကတဆင့္ ေျပာလိုက္တဲ့ အယူအဆေတြမွာလည္း ေတြ႔ပါလိမ့္မယ္။ သူ႔ရဲ႕သေဘာထားကို သူေျပာျပတယ္၊ သို႔ေသာ္ ပါတီရဲ႕ အဆံုးအျဖတ္ကို သူလိုက္နာပါ့မယ္ဆိုတာ အၿမဲတမ္း ေျပာေလ့ေျပာထရွိတယ္’’
က်ေနာ္တို႔ရလိုက္တဲ့ ေၾကညာစာတမ္းမွာ လက္မွတ္ထိုးတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြထဲမွာ ပါသင့္ပါထိုက္သူ အားလံုး မပါဝင္တာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ အဲဒီကိစၥေလး ရွင္းျပေပးပါခင္ဗ်ာ။
“တိုင္းရင္းသားေတြကလည္း ဒီကိစၥလုပ္ရတယ္ဆိုတာ ေတာ္ေတာ္ေလးကို သိုသိုသိပ္သိပ္ လုပ္ရတဲ့ပံု ေပၚတယ္ဗ်။ က်ေနာ္တို႔ဆီကို စာေခ်ာေတြေပါ့ဗ်ာ၊ လက္မွတ္ထိုးဖို႔အတြက္ ေရာက္မလာခင္မွာ သူတို႔ဘာသာသူတို႔ သိုသိုသိပ္သိပ္ ညွိႏိႈင္းၿပီးေတာ့ လုပ္ၾကတဲ့အခါက်ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ဒီဟာကို ၂၀ ရက္ေန႔ေက်ာ္ေလာက္က်မွ ဒီအသံေတြ စၿပီး ၾကားလာသိလာတယ္ေပါ့။ ဆိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔က (ကေလးၿမိဳ႕ကို) သြားဖို႔လာဖို႔ ေလယာဥ္ပ်ံတို႔ဘာတို႔ လက္မွတ္ေတြဘာေတြ မရျဖစ္ၿပီးေတာ့ မေရာက္ေတာ့ဘူး။ က်ေနာ္တို႔ ရန္ကုန္မွာပဲ လက္မွတ္ထိုးၾကရတယ္။ အလားတူပဲ ရန္ကုန္က တိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္ေတြျဖစ္တဲ့ ႏိုင္ေငြသိန္းတို႔၊ ႏိုင္ထြန္းသိန္းတို႔၊ ဦးေအးသာေအာင္တို႔ ဘာတို႔ဆိုရင္ မသြားႏိုင္ၾကဘူးဗ်’’
လက္မွတ္ထိုးတဲ့ထဲမွာ ဦးေအးသာေအာင္ကို မေတြ႔ပါဘူး။ စီအာပီပီ (လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားျပဳ ေကာ္မတီ) အေနအထားကေရာ ဘယ္လိုရွိပါလဲ။
“ပါမွာပါ။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ အဲဒါေတြလုပ္တဲ့အခ်ိန္မွာ ဦးေအးသာေအာင္ဆိုရင္ အန္အယ္ဒီနဲ႔ ကခ်င္ကို ပါသြားတာ။ စီအာပီပီ တခုလံုး ပါမွာပါ။ စီအာပီပီ ထဲမွာ ပါတဲ့ ဦးသိန္းေဖဆိုပါေတာ့ က်ေနာ္တို႔ အခုထိ မေျပာႏိုင္ေသးဘူး။ ဒါေပမဲ့ ပါမယ္လို႔ ယူဆပါတယ္။ သူက အဲဒီအခ်ိန္မွာ အန္အယ္ဒီ ခ်င္းေတာင္အဖြဲ႔နဲ႔ လိုက္သြားတယ္ဗ်ာ။ အျပန္မွာ သူက ကေလးမွာ ဝင္နားၿပီးေတာ့ ဒီအခမ္းအနားကို တက္မွာဗ်။ အဲဒီလိုေပါ့ဗ်။ တခ်ဳိ႕ဟာေတြက အစည္းအေဝး တက္ၿပီးေတာ့ ေဆြးေႏြးၾကတယ္၊ ညွိႏိႈင္းၾကတယ္ဆိုတဲ့ သေဘာမ်ဳိး မဟုတ္ဘူးေလ’’
ဒုတိယပင္လံုညီလာခံ လုပ္ၾကရမယ္ဆိုေတာ့ ၄၇ ခုႏွစ္က ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းတို႔ရဲ႕ ေဆာင္ရြက္ခ်က္အေပၚ ထိခိုက္သြားႏိုင္မလားခင္ဗ်ာ။
“မျဖစ္ပါဘူး။ ဒီပင္လံုညီလာခံရဲ႕ အႏွစ္သာရက တိုင္းျပည္ထူေထာင္မယ္ဆိုေတာ့ အဂၤလိပ္က တိုင္းေတြ၊ ျပည္နယ္ေတြ၊ ေတာင္ေပၚသားေတြဆိုၿပီး ခြဲထားခဲ့ခ်င္တယ္။ တခ်ဳိ႕ကလည္း ဗမာနဲ႔အတူ လြတ္လပ္ေရး တြဲလိုခ်င္တယ္။ တခ်ဳိ႕က ဗမာနဲ႔တြဲ လြတ္လပ္ေရး မလိုခ်င္ဘူးေပါ့။ ဗမာဘက္ကေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းရဲ႕ ေစတနာစကားအရဆိုရင္ တို႔ေတာ့ လြတ္လပ္ေရးရၿပီ၊ ခင္ဗ်ားတို႔ လြတ္လပ္ေရး က်ဳပ္တို႔နဲ႔အတူ ပါမယ္ဆိုရင္ က်ဳပ္တို႔ တတြဲထဲ တြဲေခၚမယ္ဆိုတဲ့ ပံုစံမ်ဳိး ခ်ဥ္းကပ္တာကိုး။ ေနာက္ဆံုးပိတ္က်ေတာ့ တိုင္းရင္းသားေတြကလည္း ဗမာနဲ႔အတူ လက္မွတ္ထိုးခဲ့ၾကတယ္။ အေျခခံက စစ္မွန္တဲ့ ျပည္ေထာင္စုေပါ့ဗ်ာ။ တိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕ တန္းတူညီမွ်မႈ၊ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္ကို သေဘာတူတယ္’’
“အခု ႏွစ္ေပါင္း ၆၀ ေလာက္ မဆလေခတ္တို႔၊ စစ္အာဏာရွင္စနစ္တို႔ကို ေက်ာ္ျဖတ္လာတဲ့အခါက်ေတာ့ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ စစ္မွန္ေသာ ျပည္ေထာင္စုဆိုတဲ့ သေဘာထားေတြ ေပ်ာက္တယ္။ တိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕ တန္းတူမႈ၊ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္ ဆိုတာလည္း ေပ်ာက္ဆံုးလာတယ္။ အမ်ဳိးသားညီလာခံဆိုတာ ေပၚလာတဲ့အခါက်ေတာ့ တိုင္းရင္းသားေတြက တို႔မ်ား ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္တို႔၊ တန္းတူမႈတို႔၊ စစ္မွန္တဲ့ ျပည္ေထာင္စုတို႔ ရႏိုင္မလားဆိုၿပီး အပစ္ခတ္ရပ္စဲၾကတယ္။ ၁၉၉၃ မွစတဲ့ ေညာင္ႏွစ္ပင္ ညီလာခံ တက္ခဲ့တယ္။ သို႔ေသာ္ ဘာမွ ေျပာခြင့္ဆိုခြင့္ မရဘူး။ ျပည္ေထာင္စုနဲ႔ ပတ္သက္လို႔၊ တိုင္းရင္းသား အခြင့္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ တင္ျပသမွ်ေတြဟာ ဘာတခုမွ အရာမထင္ခဲ့ဘူး’’
“အခုေနာက္ပိုင္း နယ္ျခားေစာင့္တပ္ ဆိုတာမ်ဳိးေတြ ေပၚလာတဲ့အခါက်ေတာ့ ျပည္တြင္းစစ္မီး ေတာက္မယ့္ အေနအထားေတြကလည္း ေပၚလာတယ္ေပါ့ဗ်ာ။ ေျမာက္ပိုင္းဆို ေသနတ္သံေတြေတာင္ ေပၚခဲ့ၿပီပဲ။ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ မေအာင္ျမင္ဘူးဆိုတာ ဒီေကဘီေအက နယ္ျခားေစာင့္တပ္ကို လက္ခံသူက လက္ခံ၊ လက္မခံသူက လက္မခံဘူး။ ေကအန္ယူကေတာ့ နဂိုကတည္းက လံုးဝ မပါဘူး။ ဆိုေတာ့ ဘာပဲေျပာေျပာ ဖဲြ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒဆိုင္ရာ အက်ပ္အတည္းပဲ’’
“စစ္အစိုးရကလည္း ဒီ ဖဲြ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ အတည္ျဖစ္သြားရင္ လက္နက္ကိုင္ တပ္မွန္သမွ်ဟာ တပ္ခ်ဳပ္ေအာက္မွာ ရွိရမယ္ဆိုတဲ့ အယူအဆအတိုင္းဆိုရင္ ေရြးေကာက္ပြဲအၿပီး ကာလဆိုရင္ အေျခခံ ဥပေဒ အတည္မျဖစ္ခင္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ျဖစ္ၿပီးရင္ေသာ္လည္းေကာင္း ဒါကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ရေတာ့မယ္။ မေပၚဘဲနဲ႔ ဆိုလို႔ရွိရင္ နယ္စပ္ေတြမွာ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ေတြ ရွိေနတယ္ဆိုရင္ စစ္ျပန္တိုက္႐ံုပဲ ရွိေတာ့မွာေပါ့’’
“အဲဒီအေျခအေနမွာ က်ေနာ္တို႔က ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႔လုပ္ခဲ့တဲ့ ပင္လံုစိတ္ဓာတ္နဲ႔ ႏိုင္ငံေရးျပႆနာကို ႏိုင္ငံေရးနည္းနဲ႔ ေျဖရွင္းမယ္။ တိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးေမွ်ာ္မွန္းခ်က္မ်ားျဖစ္တဲ့ ျပည္ေထာင္စု စစ္စစ္ကို တည္ေဆာက္ၾကမယ္။ တန္းတူညီမွ်မႈကို အသိအမွတ္ျပဳမယ္ဆိုတဲ့ ဒါက ျပန္ၿပီးေတာ့ ၾကြလာတယ္။ ဒါဟာ ႏိုင္ငံေရးလုပ္ႀကံမႈလည္း မဟုတ္ဘူး။ ဒီ ဖဲြ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒသာ ေပၚလာရင္ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ကတည္းက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းတို႔ ထားခဲ့တဲ့ သို႔မဟုတ္လည္း ပင္လံုမွာ ကိန္းေအာင္းေနတဲ့ ႏို္င္ငံေရး ဝိညာဥ္ေတြဟာ အကုန္လံုး ပေပ်ာက္သြားမယ့္ အေနအထား ျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီကိစၥဟာ အခု ေပၚလာတာ။ ဒီအခ်ိန္မွာ တိုက္တိုက္ဆိုင္ဆိုင္ေပၚတာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ေျပာမယ္’’
နအဖရဲ႕ နယ္ျခားေစာင့္တပ္အစီအစဥ္အေပၚမွာေရာ အန္အယ္ဒီက ဘယ္လိုမူဝါဒရွိပါလဲ။
“ဒီတိုင္းရင္းသားတပ္ေတြဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ ေက်ာ္၊ ၃၀၊ ၄၀၊ ၅၀၊ ၆၀ ေပါ့ဗ်ာ။ သူတို႔ရဲ႕ ေတာ္လွန္ေရးေတြပဲေခၚေခၚ၊ ႐ုန္းကန္မႈေတြပဲေခၚေခၚ၊ အကုန္လံုးဟာ ႏိုင္ငံေရးအေျခခံနဲ႔ပဲ။ စစ္တပ္ထဲဝင္ဖို႔ေသာ္လည္းေကာင္း၊ လက္နက္ခ်ၿပီးေတာ့ နယ္ျခားေစာင့္တပ္လုပ္ဖို႔၊ ျပည္သူ႔စစ္လုပ္ဖို႔၊ ရဲတို႔ဘာတို႔ လုပ္ဖို႔လို႔ ေျပာလို႔မရဘူး။ တိုင္းရင္းသားအခြင့္အေရး ႏိုင္ငံေရး ရည္မွန္းခ်က္ေတြနဲ႔ စခဲ့တာ။ ဘိန္းစစ္သားေတြ ျဖစ္သြားတာလည္း ရွိတာေပါ့ဗ်ာ။ လက္နက္ခ်သြားတာလည္း ရွိတာေပါ့ဗ်ာ။ ဒါေပမဲ့ ႏိုင္ငံေရးရည္မွန္းခ်က္နဲ႔ စတာျဖစ္တယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ နအဖရဲ႕ ေနာက္ဆံုး ကမ္းလွမ္းခ်က္ျဖစ္တဲ့ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ဆိုတာ ဘယ္လိုမွ လက္ခံႏိုင္စရာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ယူဆတယ္။ နယ္ျခားေစာင့္တပ္နည္းနဲ႔ တိုင္းရင္းသားျပႆနာ၊ နယ္ျခားျပႆနာေတြကို ေျဖရွင္းတာထက္ ႏိုင္ငံေရးနည္းျဖင့္သာ ေျဖရွင္းဖို႔ေကာင္းတယ္လို႔ အန္အယ္ဒီက သေဘာထားရွိပါတယ္’’
နယ္စပ္ေတြက ဗမာ တိုင္းရင္းသားမဟုတ္တဲ့ တျခားတိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕ ေဒသေတြဆိုေတာ့ ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ နယ္စပ္လံုၿခံဳေရးဆိုင္ရာ အန္အယ္ဒီရဲ႕ မူဝါဒကေရာ ဘယ္လိုရွိပါသလဲ။
“အဲဒီေလာက္အထိေတာ့ က်ေနာ္တို႔က ေစာေစာစီးစီး ႀကိဳေျပာဖို႔ေတာ့ ခက္တယ္။ က်ေနာ္တို႔က အာဏာရ အဖြဲ႔အစည္းလည္း မဟုတ္ဘူး။ အာဏာနဲ႔လည္း အမ်ားႀကီး ကင္းေဝးေနတဲ့ အဖြဲ႔အစည္း ျဖစ္ေနတယ္။ ဒါေပမယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ဟာ ဒီဖက္ဒရယ္မူဆိုတာကို ယံုၾကည္လို႔ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ၿပီဆိုရင္ ဖက္ဒရယ္မူဟာ ခြဲထြက္ျခင္းနဲ႔ လံုးဝ ဆန္႔က်င္တယ္။ စစ္မွန္ေသာ ျပည္ေထာင္စုလို႔ ဆိုျခင္းအားျဖင့္ ဒီျပည္ေထာင္စု လံုၿခံဳေရးအတြက္ကို ပါဝင္ဖို႔ဆိုတာ တိုင္းရင္းသားေတြၾကားထဲကေန အလိုလိုေပၚလာမယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔က ယံုၾကည္တယ္’’
အပစ္ရပ္ထားတဲ့ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးအဖဲြ႔ (ေကအုိင္အို)၊ မြန္ျပည္သစ္၊ ဝ’ လို အဖြဲ႔ေတြလည္း ရွိသလို၊ အပစ္မရပ္ထားတဲ့ ကရင္ (ေကအန္ယူ)၊ ကရင္နီ (ေကအန္ပီပီ)၊ တျခား တိုင္းရင္းသား အဖြဲ႔ေတြ ရွိတယ္။ သူတို႔ေတြအတြက္ေရာ ဘယ္လို အခန္းက႑ ရွိမယ္လို႔ ယူဆထားလဲ။
“ဒီဟာေတြကလည္း တေန႔ေသာအခါမွာ ပါလာမွာပဲလို႔ က်ေနာ္တို႔ ယူဆတယ္။ က်န္တာလည္း က်န္ေနမွာပဲ။ တခ်ဳိ႕ေသာ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားဟာ ႏိုင္ငံေရးဆိုတာထက္ သူတို႔ရဲ႕ အဖြဲ႔အစည္း ရပ္တည္မႈ၊ စီးပြားေရးဘာညာ စသည္ျဖင့္ လုပ္သြားတာ။ ေခတ္အဆက္ဆက္ ရွိေနတာပဲ။ ႏိုင္ငံေရး ဦးေဆာင္မႈကလည္း ပံုမွန္ေပးေနတယ္ဆိုရင္ ဒါေတြဟာ ကင္းကြာစရာ သိပ္မရွိဘူးလို႔ ယံုၾကည္ပါတယ္’’
ဒုတိယပင္လံုညီလာခံမွာ လက္ရွိ ဗမာ့တပ္မေတာ္ပဲေခၚေခၚ၊ နအဖတပ္ပဲေခၚေခၚ အဲဒါရဲ႕ အခန္းက႑က်ေတာ့ေရာ။
“တိုင္းရင္းသားေတြ၊ ဒီမိုကေရစီအင္အားစုေတြက သူတို႔နဲ႔ တိုက္႐ိုက္ေတြ႔ဆံုဖို႔ ေတာင္းဆိုေနတာ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ ေက်ာ္။ ပါမွ မပါခဲ့တာ။ အခုလည္း ျမန္မာျပည္ရဲ႕ ေဆြးေႏြးညွိႏိႈင္းမႈမွာလည္း တပ္မေတာ္ပါလာဖို႔ အခန္းက႑ကေတာ့ မရွိေသးဘူးလို႔ ေျပာရမွာပဲ’’
ဒုတိယပင္လံုညီလာခံ အယူအဆက အန္အယ္ဒီနဲ႔ တိုင္းရင္းသားေတြ ေတာင္းဆိုေနတဲ့ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံု ျပင္ဆင္ေရး၊ သံုးပြင့္ဆိုင္ေတြ႔ဆံုေရးေတြအေပၚ ရႈတ္ေထြးမႈ မျဖစ္ႏိုင္ဘူးလား။
“မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ ဟိုကိစၥေတြက သီးျခားကိစၥပဲ။ ေဆြးေႏြးခ်က္ေတြက လုပ္ေနရမွာပဲ။ ဥပမာဆိုရင္ အတိုက္အခံ ဒီမိုကေရစီအင္အားစုမ်ားနဲ႔ တိုင္းရင္းသားအင္အားစုမ်ားဆိုတာ ႏွစ္ဖြဲ႔ျဖစ္ၿပီ။ အဲဒီမွာ တပ္မေတာ္ မပါဝင္တဲ့အတြက္ ကုလသမဂၢတို႔ဘာတို႔က ေျပာေနတဲ့ ၃ ပြင့္ဆိုင္ မျဖစ္ဘူး။ ဒါေပမဲ့ အနည္းဆံုး ၂ ပြင့္ဆိုင္ေတာ့ ျဖစ္တယ္။ ေနာက္တခုကလည္း ျပည္ေထာင္စု စစ္စစ္ပံုစံကို လက္ခံတယ္ဆိုကတည္းက ဒီ သူတို႔ရဲ႕ အေျခခံဥပေဒနဲ႔ေတာ့ မတူဘူးေပါ့။ သူတို႔ကေတာ့ ျပည္ေထာင္စု စစ္စစ္ဆိုတာနဲ႔ အေတာ္ကင္းကြာၿပီးေတာ့ စစ္ျပည္ေထာင္စုစနစ္ ပံုစံမ်ဳိးနဲ႔ ဖြဲ႔စည္းထားတာဆိုေတာ့။ ဒီ ဖဲြ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒလည္း ျပႆနာနည္းနည္း ရွိမွာေပါ့။ သို႔ေသာ္ ဒါေတြက ညွိႏိႈင္းသြားရမွာေပါ့’’
ဒုတိယ ပင္လံုညီလာခံက ေရြးေကာက္ပြဲ မတိုင္ခင္ျဖစ္မွာလား။ ေရြးေကာက္ပြဲၿပီးမွ ျဖစ္မွာလား။
“အခ်ိန္ကေတာ့ အလြန္ကို ကပ္ေနၿပီ။ ညီလာခံတခု က်င္းပတယ္ဆိုတာက လာေဟ့ .. လာထိုင္ၾကမယ္ဆိုၿပီးေတာ့ လက္ဖက္ရည္ဆိုင္ ထိုင္သလိုမ်ဳိး မဟုတ္တဲ့အခါက်ေတာ့။ အားလံုး ႀကိဳတင္ၿပီးေတာ့ ညွိရမယ္။ က်ေနာ္ထင္တယ္ ဒီေလာက္ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ႀကီးေတာ့ မျဖစ္ဘူးေပါ့ဗ်ာ။ သို႔ေသာ္ က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ တတ္ႏိုင္သမွ် ျမန္ျမန္ ႐ုပ္လံုးေပၚေအာင္ေတာ့ ႀကံရြယ္ခ်က္ရွိတယ္’’
နအဖကေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲကို ျဖစ္တဲ့နည္းနဲ႔ လုပ္မယ့္သေဘာ ျမင္ရပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ ပါတီေတြကလည္း ေရြးေကာက္ပြဲကို သပိတ္ေမွာက္တာ မႀကိဳက္တာ ရွိေနတယ္။ ေနာက္ေပၚလာမယ့္ အစိုးရတရပ္နဲ႔ေရာ ဒီအယူအဆက ထိပ္တိုက္ မေတြ႔ႏိုင္ဘူးလား။
“ဒါလည္း မျဖစ္ပါဘူးဗ်ာ။ အစိုးရေတြဆိုတာက တိုင္းျပည္မွာ ေပၚေပါက္ေနတဲ့ ျပႆနာေတြကို မိမိတို႔နဲ႔ သေဘာတူသည္ျဖစ္ေစ၊ မတူသည္ျဖစ္ေစ ညွိႏိႈင္းေျဖရွင္းရမယ့္ ဝတၱရား ရွိပါတယ္ဗ်ာ။ စစ္အားျဖင့္ ေျဖရွင္းမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဒါက မမွန္ဘူးလို႔ က်ေနာ္က ယူဆတာကိုး။ ႏိုင္ငံေရးနည္းနဲ႔ ေျဖရွင္းဖို႔ နည္းလမ္းရွာရမယ္။ ေသနတ္နဲ႔ပစ္မယ္၊ ေထာင္ထဲဆြဲသြင္းမယ္ဆိုရင္ မမွန္ဘူး။ ေနာက္ အစိုးရတက္လာရင္ ေနာက္အစိုးရနဲ႔ က်ေနာ္တို႔နဲ႔ ညွိႏိႈင္းေဆြးေႏြးျခင္းဆိုတာ ရွိမွာပဲ’’
ရင္းျမစ္....(မဇၥ်ိမ)
ဒုတိယအႀကိမ္ ပင္လံုညီလာခံ က်င္းပရမည္ဟု nld-not-re-register3ဇိုမီးအမ်ဳိးသားကြန္ဂရက္ - ဇက္အန္စီက စစ္ကိုင္းတုိင္း ကေလးၿမိဳ႕၌ ယခုလ ၂၄ ရက္ေန႔တြင္ ျပဳလုပ္ေသာ ၂၂ ႏွစ္ေျမာက္ အခမ္းအနား၌ ေၾကညာစာတမ္းတေစာင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့ရာ အန္အယ္ဒီ ေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ တိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ ဝါရင့္ႏိုင္ငံေရးသမားႀကီးမ်ားက သေဘာတူလက္မွတ္ ေရးထိုးခဲ့သျဖင့္ မဇၥ်ိမက ဦး၀င္းတင္ကို သေဘာထား ေမးျမန္းၾကည့္စဥ္ ထုိသို႔ ေျပာဆိုလုိက္ျခင္း ျဖစ္သည္။
၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံုႏွင့္ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲသည္ အမ်ဳိးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးႏွင့္ တိုင္းရင္းသား ျပည္သူမ်ား လိုလားသည့္ တန္းတူအခြင့္အေရးကို အေျခခံေသာ ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စုစနစ္ တည္ေဆာက္ရန္ မေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္သျဖင့္ ဒုတိယ ပင္လံုညီလာခံ က်င္းပရန္ ဇက္အန္စီက ၎ေၾကညာစာတမ္း ထုတ္ျပန္ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။
လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ ယင္းအယူအဆ အဘယ္ေၾကာင့္ ေပၚလာရသနည္း၊ ၁၉၄၇ ခု ပင္လံုစာခ်ဳပ္အေပၚ မည္သို႔ သက္ေရာက္မည္နည္း၊ အန္အယ္ဒီ၏ ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စု အျမင္တို႔ကို သိရွိႏိုင္ရန္ အန္အယ္ဒီ ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္ အဖဲြ႔၀င္ ဦးဝင္းတင္ကို မဇၥ်ိမက ေမးျမန္းထားသည္။
ဒုတိယႀကိမ္ ပင္လံုညီလာခံေခၚဖို႔ လိုတယ္ဆိုၿပီး အန္အယ္ဒီက တိုင္းရင္းသားပါတီေတြနဲ႔အတူ အႀကံျပဳ လက္မွတ္ထိုးထားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒီကိစၥ ဘယ္လိုစျဖစ္လာတာလဲ ခင္ဗ်ာ။
“ဒီလိုဗ်။ အန္အယ္ဒီက လုပ္တာမဟုတ္ဘူးဗ်။ ဇိုမီးအမ်ဳိးသားကြန္ဂရက္ကေနၿပီးေတာ့ စၿပီး လုပ္တာပဲ။ ဒါေတြအကုန္လံုး စုစည္းတာက တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြကို ညွိတာလည္း သူတို႔ပဲ။ ၿပီးေတာ့မွ က်ေနာ္တို႔ အန္အယ္ဒီေရာ၊ ဝါရင့္တို႔ဘာတို႔ဆိုတဲ့ ႏိုင္ငံေရးအဖြဲ႔အစည္းေတြကလည္း ပါဝင္လက္မွတ္ထိုးၾကတာ။ ဒီဟာရဲ႕ အဓိက ဦးေဆာင္ဦးရြက္ျပဳတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ သို႔မဟုတ္လည္း ဒါကို စၿပီးေတာ့ စုစည္းတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြဟာ တိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္ေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္ ’’
ဒုဥကၠ႒ ဦးတင္ဦးေရာ၊ စီးအီးစီ ဦးဝင္းတင္ေရာ လက္မွတ္ထိုးတယ္ဆိုေတာ့ အန္အယ္ဒီ သေဘာထားလို႔လည္း ေျပာလို႔ရမလား။
“အန္အယ္ဒီကေတာ့ သေဘာတူပါတယ္။ က်န္တဲ့ စီအီးစီေတြလည္း အားလံုးလက္မွတ္ထိုးတယ္ခင္ဗ်။ က်ေနာ္တို႔ ေခါင္းေဆာင္တာ မဟုတ္ဘဲနဲ႔ က်ေနာ္တို႔ ေခါင္းေဆာင္တယ္လို႔ ဝင္ၿပီးေတာ့ ေနရာယူသလိုျဖစ္မွာ စိုးလို႔။ ေခါင္းေဆာင္မႈကို စုစည္းတာ၊ ညွိႏိႈင္းတာေတြေရာ၊ ေရးသားေဖာ္ျပခ်က္ေတြေရာ အကုန္လံုးက တိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္ေတြက လုပ္ၾကတာ။ က်ေနာ္တို႔ကို လာၿပီးေတာ့ ပါဝင္ဖို႔လုပ္တယ္။ က်ေနာ္တို႔က ပါတယ္။ ပါတာမွ အကုန္လံုး ပါပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္လည္း သိပါလိမ့္မယ္ခင္ဗ်။ သို႔ေသာ္ ဒီကိစၥအခ်ိန္မွာ က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ အဆက္သြယ္မရဘူးဗ်ာဲ’’
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က မသိေသးဘူးဆိုေတာ့ သိၿပီဆိုရင္ေရာ လက္ခံမယ္လို႔ ယူဆလား။
“တူမယ္၊ တူမယ္။ က်ေနာ္ ယူဆတယ္။ ဒီ ဒုတိယပင္လံုညီလာခံဆိုတဲ့ စကားလံုးကိုက သူေျပာခဲ့တဲ့ စကားလံုးပါပဲ။ အဲဒီေတာ့ ဘာမွ အထစ္အေငါ့ ရွိမွာ မဟုတ္ဘူး။ ေနာက္တခ်က္က ပါတီမွတ္ပံုတင္ျခင္း၊ မတင္ျခင္း ကိစၥမွာလည္း ဦးဥာဏ္ဝင္းကတဆင့္ ေျပာလိုက္တဲ့ အယူအဆေတြမွာလည္း ေတြ႔ပါလိမ့္မယ္။ သူ႔ရဲ႕သေဘာထားကို သူေျပာျပတယ္၊ သို႔ေသာ္ ပါတီရဲ႕ အဆံုးအျဖတ္ကို သူလိုက္နာပါ့မယ္ဆိုတာ အၿမဲတမ္း ေျပာေလ့ေျပာထရွိတယ္’’
က်ေနာ္တို႔ရလိုက္တဲ့ ေၾကညာစာတမ္းမွာ လက္မွတ္ထိုးတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြထဲမွာ ပါသင့္ပါထိုက္သူ အားလံုး မပါဝင္တာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ အဲဒီကိစၥေလး ရွင္းျပေပးပါခင္ဗ်ာ။
“တိုင္းရင္းသားေတြကလည္း ဒီကိစၥလုပ္ရတယ္ဆိုတာ ေတာ္ေတာ္ေလးကို သိုသိုသိပ္သိပ္ လုပ္ရတဲ့ပံု ေပၚတယ္ဗ်။ က်ေနာ္တို႔ဆီကို စာေခ်ာေတြေပါ့ဗ်ာ၊ လက္မွတ္ထိုးဖို႔အတြက္ ေရာက္မလာခင္မွာ သူတို႔ဘာသာသူတို႔ သိုသိုသိပ္သိပ္ ညွိႏိႈင္းၿပီးေတာ့ လုပ္ၾကတဲ့အခါက်ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ဒီဟာကို ၂၀ ရက္ေန႔ေက်ာ္ေလာက္က်မွ ဒီအသံေတြ စၿပီး ၾကားလာသိလာတယ္ေပါ့။ ဆိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔က (ကေလးၿမိဳ႕ကို) သြားဖို႔လာဖို႔ ေလယာဥ္ပ်ံတို႔ဘာတို႔ လက္မွတ္ေတြဘာေတြ မရျဖစ္ၿပီးေတာ့ မေရာက္ေတာ့ဘူး။ က်ေနာ္တို႔ ရန္ကုန္မွာပဲ လက္မွတ္ထိုးၾကရတယ္။ အလားတူပဲ ရန္ကုန္က တိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္ေတြျဖစ္တဲ့ ႏိုင္ေငြသိန္းတို႔၊ ႏိုင္ထြန္းသိန္းတို႔၊ ဦးေအးသာေအာင္တို႔ ဘာတို႔ဆိုရင္ မသြားႏိုင္ၾကဘူးဗ်’’
လက္မွတ္ထိုးတဲ့ထဲမွာ ဦးေအးသာေအာင္ကို မေတြ႔ပါဘူး။ စီအာပီပီ (လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားျပဳ ေကာ္မတီ) အေနအထားကေရာ ဘယ္လိုရွိပါလဲ။
“ပါမွာပါ။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ အဲဒါေတြလုပ္တဲ့အခ်ိန္မွာ ဦးေအးသာေအာင္ဆိုရင္ အန္အယ္ဒီနဲ႔ ကခ်င္ကို ပါသြားတာ။ စီအာပီပီ တခုလံုး ပါမွာပါ။ စီအာပီပီ ထဲမွာ ပါတဲ့ ဦးသိန္းေဖဆိုပါေတာ့ က်ေနာ္တို႔ အခုထိ မေျပာႏိုင္ေသးဘူး။ ဒါေပမဲ့ ပါမယ္လို႔ ယူဆပါတယ္။ သူက အဲဒီအခ်ိန္မွာ အန္အယ္ဒီ ခ်င္းေတာင္အဖြဲ႔နဲ႔ လိုက္သြားတယ္ဗ်ာ။ အျပန္မွာ သူက ကေလးမွာ ဝင္နားၿပီးေတာ့ ဒီအခမ္းအနားကို တက္မွာဗ်။ အဲဒီလိုေပါ့ဗ်။ တခ်ဳိ႕ဟာေတြက အစည္းအေဝး တက္ၿပီးေတာ့ ေဆြးေႏြးၾကတယ္၊ ညွိႏိႈင္းၾကတယ္ဆိုတဲ့ သေဘာမ်ဳိး မဟုတ္ဘူးေလ’’
ဒုတိယပင္လံုညီလာခံ လုပ္ၾကရမယ္ဆိုေတာ့ ၄၇ ခုႏွစ္က ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းတို႔ရဲ႕ ေဆာင္ရြက္ခ်က္အေပၚ ထိခိုက္သြားႏိုင္မလားခင္ဗ်ာ။
“မျဖစ္ပါဘူး။ ဒီပင္လံုညီလာခံရဲ႕ အႏွစ္သာရက တိုင္းျပည္ထူေထာင္မယ္ဆိုေတာ့ အဂၤလိပ္က တိုင္းေတြ၊ ျပည္နယ္ေတြ၊ ေတာင္ေပၚသားေတြဆိုၿပီး ခြဲထားခဲ့ခ်င္တယ္။ တခ်ဳိ႕ကလည္း ဗမာနဲ႔အတူ လြတ္လပ္ေရး တြဲလိုခ်င္တယ္။ တခ်ဳိ႕က ဗမာနဲ႔တြဲ လြတ္လပ္ေရး မလိုခ်င္ဘူးေပါ့။ ဗမာဘက္ကေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းရဲ႕ ေစတနာစကားအရဆိုရင္ တို႔ေတာ့ လြတ္လပ္ေရးရၿပီ၊ ခင္ဗ်ားတို႔ လြတ္လပ္ေရး က်ဳပ္တို႔နဲ႔အတူ ပါမယ္ဆိုရင္ က်ဳပ္တို႔ တတြဲထဲ တြဲေခၚမယ္ဆိုတဲ့ ပံုစံမ်ဳိး ခ်ဥ္းကပ္တာကိုး။ ေနာက္ဆံုးပိတ္က်ေတာ့ တိုင္းရင္းသားေတြကလည္း ဗမာနဲ႔အတူ လက္မွတ္ထိုးခဲ့ၾကတယ္။ အေျခခံက စစ္မွန္တဲ့ ျပည္ေထာင္စုေပါ့ဗ်ာ။ တိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕ တန္းတူညီမွ်မႈ၊ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္ကို သေဘာတူတယ္’’
“အခု ႏွစ္ေပါင္း ၆၀ ေလာက္ မဆလေခတ္တို႔၊ စစ္အာဏာရွင္စနစ္တို႔ကို ေက်ာ္ျဖတ္လာတဲ့အခါက်ေတာ့ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ စစ္မွန္ေသာ ျပည္ေထာင္စုဆိုတဲ့ သေဘာထားေတြ ေပ်ာက္တယ္။ တိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕ တန္းတူမႈ၊ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္ ဆိုတာလည္း ေပ်ာက္ဆံုးလာတယ္။ အမ်ဳိးသားညီလာခံဆိုတာ ေပၚလာတဲ့အခါက်ေတာ့ တိုင္းရင္းသားေတြက တို႔မ်ား ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္တို႔၊ တန္းတူမႈတို႔၊ စစ္မွန္တဲ့ ျပည္ေထာင္စုတို႔ ရႏိုင္မလားဆိုၿပီး အပစ္ခတ္ရပ္စဲၾကတယ္။ ၁၉၉၃ မွစတဲ့ ေညာင္ႏွစ္ပင္ ညီလာခံ တက္ခဲ့တယ္။ သို႔ေသာ္ ဘာမွ ေျပာခြင့္ဆိုခြင့္ မရဘူး။ ျပည္ေထာင္စုနဲ႔ ပတ္သက္လို႔၊ တိုင္းရင္းသား အခြင့္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ တင္ျပသမွ်ေတြဟာ ဘာတခုမွ အရာမထင္ခဲ့ဘူး’’
“အခုေနာက္ပိုင္း နယ္ျခားေစာင့္တပ္ ဆိုတာမ်ဳိးေတြ ေပၚလာတဲ့အခါက်ေတာ့ ျပည္တြင္းစစ္မီး ေတာက္မယ့္ အေနအထားေတြကလည္း ေပၚလာတယ္ေပါ့ဗ်ာ။ ေျမာက္ပိုင္းဆို ေသနတ္သံေတြေတာင္ ေပၚခဲ့ၿပီပဲ။ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ မေအာင္ျမင္ဘူးဆိုတာ ဒီေကဘီေအက နယ္ျခားေစာင့္တပ္ကို လက္ခံသူက လက္ခံ၊ လက္မခံသူက လက္မခံဘူး။ ေကအန္ယူကေတာ့ နဂိုကတည္းက လံုးဝ မပါဘူး။ ဆိုေတာ့ ဘာပဲေျပာေျပာ ဖဲြ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒဆိုင္ရာ အက်ပ္အတည္းပဲ’’
“စစ္အစိုးရကလည္း ဒီ ဖဲြ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ အတည္ျဖစ္သြားရင္ လက္နက္ကိုင္ တပ္မွန္သမွ်ဟာ တပ္ခ်ဳပ္ေအာက္မွာ ရွိရမယ္ဆိုတဲ့ အယူအဆအတိုင္းဆိုရင္ ေရြးေကာက္ပြဲအၿပီး ကာလဆိုရင္ အေျခခံ ဥပေဒ အတည္မျဖစ္ခင္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ျဖစ္ၿပီးရင္ေသာ္လည္းေကာင္း ဒါကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ရေတာ့မယ္။ မေပၚဘဲနဲ႔ ဆိုလို႔ရွိရင္ နယ္စပ္ေတြမွာ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ေတြ ရွိေနတယ္ဆိုရင္ စစ္ျပန္တိုက္႐ံုပဲ ရွိေတာ့မွာေပါ့’’
“အဲဒီအေျခအေနမွာ က်ေနာ္တို႔က ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႔လုပ္ခဲ့တဲ့ ပင္လံုစိတ္ဓာတ္နဲ႔ ႏိုင္ငံေရးျပႆနာကို ႏိုင္ငံေရးနည္းနဲ႔ ေျဖရွင္းမယ္။ တိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးေမွ်ာ္မွန္းခ်က္မ်ားျဖစ္တဲ့ ျပည္ေထာင္စု စစ္စစ္ကို တည္ေဆာက္ၾကမယ္။ တန္းတူညီမွ်မႈကို အသိအမွတ္ျပဳမယ္ဆိုတဲ့ ဒါက ျပန္ၿပီးေတာ့ ၾကြလာတယ္။ ဒါဟာ ႏိုင္ငံေရးလုပ္ႀကံမႈလည္း မဟုတ္ဘူး။ ဒီ ဖဲြ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒသာ ေပၚလာရင္ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ကတည္းက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းတို႔ ထားခဲ့တဲ့ သို႔မဟုတ္လည္း ပင္လံုမွာ ကိန္းေအာင္းေနတဲ့ ႏို္င္ငံေရး ဝိညာဥ္ေတြဟာ အကုန္လံုး ပေပ်ာက္သြားမယ့္ အေနအထား ျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီကိစၥဟာ အခု ေပၚလာတာ။ ဒီအခ်ိန္မွာ တိုက္တိုက္ဆိုင္ဆိုင္ေပၚတာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ေျပာမယ္’’
နအဖရဲ႕ နယ္ျခားေစာင့္တပ္အစီအစဥ္အေပၚမွာေရာ အန္အယ္ဒီက ဘယ္လိုမူဝါဒရွိပါလဲ။
“ဒီတိုင္းရင္းသားတပ္ေတြဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ ေက်ာ္၊ ၃၀၊ ၄၀၊ ၅၀၊ ၆၀ ေပါ့ဗ်ာ။ သူတို႔ရဲ႕ ေတာ္လွန္ေရးေတြပဲေခၚေခၚ၊ ႐ုန္းကန္မႈေတြပဲေခၚေခၚ၊ အကုန္လံုးဟာ ႏိုင္ငံေရးအေျခခံနဲ႔ပဲ။ စစ္တပ္ထဲဝင္ဖို႔ေသာ္လည္းေကာင္း၊ လက္နက္ခ်ၿပီးေတာ့ နယ္ျခားေစာင့္တပ္လုပ္ဖို႔၊ ျပည္သူ႔စစ္လုပ္ဖို႔၊ ရဲတို႔ဘာတို႔ လုပ္ဖို႔လို႔ ေျပာလို႔မရဘူး။ တိုင္းရင္းသားအခြင့္အေရး ႏိုင္ငံေရး ရည္မွန္းခ်က္ေတြနဲ႔ စခဲ့တာ။ ဘိန္းစစ္သားေတြ ျဖစ္သြားတာလည္း ရွိတာေပါ့ဗ်ာ။ လက္နက္ခ်သြားတာလည္း ရွိတာေပါ့ဗ်ာ။ ဒါေပမဲ့ ႏိုင္ငံေရးရည္မွန္းခ်က္နဲ႔ စတာျဖစ္တယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ နအဖရဲ႕ ေနာက္ဆံုး ကမ္းလွမ္းခ်က္ျဖစ္တဲ့ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ဆိုတာ ဘယ္လိုမွ လက္ခံႏိုင္စရာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ယူဆတယ္။ နယ္ျခားေစာင့္တပ္နည္းနဲ႔ တိုင္းရင္းသားျပႆနာ၊ နယ္ျခားျပႆနာေတြကို ေျဖရွင္းတာထက္ ႏိုင္ငံေရးနည္းျဖင့္သာ ေျဖရွင္းဖို႔ေကာင္းတယ္လို႔ အန္အယ္ဒီက သေဘာထားရွိပါတယ္’’
နယ္စပ္ေတြက ဗမာ တိုင္းရင္းသားမဟုတ္တဲ့ တျခားတိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕ ေဒသေတြဆိုေတာ့ ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ နယ္စပ္လံုၿခံဳေရးဆိုင္ရာ အန္အယ္ဒီရဲ႕ မူဝါဒကေရာ ဘယ္လိုရွိပါသလဲ။
“အဲဒီေလာက္အထိေတာ့ က်ေနာ္တို႔က ေစာေစာစီးစီး ႀကိဳေျပာဖို႔ေတာ့ ခက္တယ္။ က်ေနာ္တို႔က အာဏာရ အဖြဲ႔အစည္းလည္း မဟုတ္ဘူး။ အာဏာနဲ႔လည္း အမ်ားႀကီး ကင္းေဝးေနတဲ့ အဖြဲ႔အစည္း ျဖစ္ေနတယ္။ ဒါေပမယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ဟာ ဒီဖက္ဒရယ္မူဆိုတာကို ယံုၾကည္လို႔ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ၿပီဆိုရင္ ဖက္ဒရယ္မူဟာ ခြဲထြက္ျခင္းနဲ႔ လံုးဝ ဆန္႔က်င္တယ္။ စစ္မွန္ေသာ ျပည္ေထာင္စုလို႔ ဆိုျခင္းအားျဖင့္ ဒီျပည္ေထာင္စု လံုၿခံဳေရးအတြက္ကို ပါဝင္ဖို႔ဆိုတာ တိုင္းရင္းသားေတြၾကားထဲကေန အလိုလိုေပၚလာမယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔က ယံုၾကည္တယ္’’
အပစ္ရပ္ထားတဲ့ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးအဖဲြ႔ (ေကအုိင္အို)၊ မြန္ျပည္သစ္၊ ဝ’ လို အဖြဲ႔ေတြလည္း ရွိသလို၊ အပစ္မရပ္ထားတဲ့ ကရင္ (ေကအန္ယူ)၊ ကရင္နီ (ေကအန္ပီပီ)၊ တျခား တိုင္းရင္းသား အဖြဲ႔ေတြ ရွိတယ္။ သူတို႔ေတြအတြက္ေရာ ဘယ္လို အခန္းက႑ ရွိမယ္လို႔ ယူဆထားလဲ။
“ဒီဟာေတြကလည္း တေန႔ေသာအခါမွာ ပါလာမွာပဲလို႔ က်ေနာ္တို႔ ယူဆတယ္။ က်န္တာလည္း က်န္ေနမွာပဲ။ တခ်ဳိ႕ေသာ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားဟာ ႏိုင္ငံေရးဆိုတာထက္ သူတို႔ရဲ႕ အဖြဲ႔အစည္း ရပ္တည္မႈ၊ စီးပြားေရးဘာညာ စသည္ျဖင့္ လုပ္သြားတာ။ ေခတ္အဆက္ဆက္ ရွိေနတာပဲ။ ႏိုင္ငံေရး ဦးေဆာင္မႈကလည္း ပံုမွန္ေပးေနတယ္ဆိုရင္ ဒါေတြဟာ ကင္းကြာစရာ သိပ္မရွိဘူးလို႔ ယံုၾကည္ပါတယ္’’
ဒုတိယပင္လံုညီလာခံမွာ လက္ရွိ ဗမာ့တပ္မေတာ္ပဲေခၚေခၚ၊ နအဖတပ္ပဲေခၚေခၚ အဲဒါရဲ႕ အခန္းက႑က်ေတာ့ေရာ။
“တိုင္းရင္းသားေတြ၊ ဒီမိုကေရစီအင္အားစုေတြက သူတို႔နဲ႔ တိုက္႐ိုက္ေတြ႔ဆံုဖို႔ ေတာင္းဆိုေနတာ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ ေက်ာ္။ ပါမွ မပါခဲ့တာ။ အခုလည္း ျမန္မာျပည္ရဲ႕ ေဆြးေႏြးညွိႏိႈင္းမႈမွာလည္း တပ္မေတာ္ပါလာဖို႔ အခန္းက႑ကေတာ့ မရွိေသးဘူးလို႔ ေျပာရမွာပဲ’’
ဒုတိယပင္လံုညီလာခံ အယူအဆက အန္အယ္ဒီနဲ႔ တိုင္းရင္းသားေတြ ေတာင္းဆိုေနတဲ့ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံု ျပင္ဆင္ေရး၊ သံုးပြင့္ဆိုင္ေတြ႔ဆံုေရးေတြအေပၚ ရႈတ္ေထြးမႈ မျဖစ္ႏိုင္ဘူးလား။
“မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ ဟိုကိစၥေတြက သီးျခားကိစၥပဲ။ ေဆြးေႏြးခ်က္ေတြက လုပ္ေနရမွာပဲ။ ဥပမာဆိုရင္ အတိုက္အခံ ဒီမိုကေရစီအင္အားစုမ်ားနဲ႔ တိုင္းရင္းသားအင္အားစုမ်ားဆိုတာ ႏွစ္ဖြဲ႔ျဖစ္ၿပီ။ အဲဒီမွာ တပ္မေတာ္ မပါဝင္တဲ့အတြက္ ကုလသမဂၢတို႔ဘာတို႔က ေျပာေနတဲ့ ၃ ပြင့္ဆိုင္ မျဖစ္ဘူး။ ဒါေပမဲ့ အနည္းဆံုး ၂ ပြင့္ဆိုင္ေတာ့ ျဖစ္တယ္။ ေနာက္တခုကလည္း ျပည္ေထာင္စု စစ္စစ္ပံုစံကို လက္ခံတယ္ဆိုကတည္းက ဒီ သူတို႔ရဲ႕ အေျခခံဥပေဒနဲ႔ေတာ့ မတူဘူးေပါ့။ သူတို႔ကေတာ့ ျပည္ေထာင္စု စစ္စစ္ဆိုတာနဲ႔ အေတာ္ကင္းကြာၿပီးေတာ့ စစ္ျပည္ေထာင္စုစနစ္ ပံုစံမ်ဳိးနဲ႔ ဖြဲ႔စည္းထားတာဆိုေတာ့။ ဒီ ဖဲြ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒလည္း ျပႆနာနည္းနည္း ရွိမွာေပါ့။ သို႔ေသာ္ ဒါေတြက ညွိႏိႈင္းသြားရမွာေပါ့’’
ဒုတိယ ပင္လံုညီလာခံက ေရြးေကာက္ပြဲ မတိုင္ခင္ျဖစ္မွာလား။ ေရြးေကာက္ပြဲၿပီးမွ ျဖစ္မွာလား။
“အခ်ိန္ကေတာ့ အလြန္ကို ကပ္ေနၿပီ။ ညီလာခံတခု က်င္းပတယ္ဆိုတာက လာေဟ့ .. လာထိုင္ၾကမယ္ဆိုၿပီးေတာ့ လက္ဖက္ရည္ဆိုင္ ထိုင္သလိုမ်ဳိး မဟုတ္တဲ့အခါက်ေတာ့။ အားလံုး ႀကိဳတင္ၿပီးေတာ့ ညွိရမယ္။ က်ေနာ္ထင္တယ္ ဒီေလာက္ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ႀကီးေတာ့ မျဖစ္ဘူးေပါ့ဗ်ာ။ သို႔ေသာ္ က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ တတ္ႏိုင္သမွ် ျမန္ျမန္ ႐ုပ္လံုးေပၚေအာင္ေတာ့ ႀကံရြယ္ခ်က္ရွိတယ္’’
နအဖကေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲကို ျဖစ္တဲ့နည္းနဲ႔ လုပ္မယ့္သေဘာ ျမင္ရပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ ပါတီေတြကလည္း ေရြးေကာက္ပြဲကို သပိတ္ေမွာက္တာ မႀကိဳက္တာ ရွိေနတယ္။ ေနာက္ေပၚလာမယ့္ အစိုးရတရပ္နဲ႔ေရာ ဒီအယူအဆက ထိပ္တိုက္ မေတြ႔ႏိုင္ဘူးလား။
“ဒါလည္း မျဖစ္ပါဘူးဗ်ာ။ အစိုးရေတြဆိုတာက တိုင္းျပည္မွာ ေပၚေပါက္ေနတဲ့ ျပႆနာေတြကို မိမိတို႔နဲ႔ သေဘာတူသည္ျဖစ္ေစ၊ မတူသည္ျဖစ္ေစ ညွိႏိႈင္းေျဖရွင္းရမယ့္ ဝတၱရား ရွိပါတယ္ဗ်ာ။ စစ္အားျဖင့္ ေျဖရွင္းမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဒါက မမွန္ဘူးလို႔ က်ေနာ္က ယူဆတာကိုး။ ႏိုင္ငံေရးနည္းနဲ႔ ေျဖရွင္းဖို႔ နည္းလမ္းရွာရမယ္။ ေသနတ္နဲ႔ပစ္မယ္၊ ေထာင္ထဲဆြဲသြင္းမယ္ဆိုရင္ မမွန္ဘူး။ ေနာက္ အစိုးရတက္လာရင္ ေနာက္အစိုးရနဲ႔ က်ေနာ္တို႔နဲ႔ ညွိႏိႈင္းေဆြးေႏြးျခင္းဆိုတာ ရွိမွာပဲ’’
ရင္းျမစ္....(မဇၥ်ိမ)
