ဗမာႏုိင္ငံလြတ္လပ္ေရးရခဲ့သည့္ အခ်ိန္မွာ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ မရွိေတာ့ေသာ္လည္း ထုိကဲ့သုိ႔ ဗမာတႏုိင္ငံလုံး လြတ္လပ္ေရးရရွိေစႏုိင္ရန္ ရဲေဘာ္သုံးက်ိပ္ ကုိဦးေဆာင္၍ လက္ရုံးရည္ျဖင့္ တုိက္ခုိက္ခဲ့ရုံမက ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလ ၂၇ရက္ေန႔တြင္ ေအာင္ဆန္း-အက္တလီစာခ်ဳပ္နဲ႔ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၁၂ ရက္ေန႔တြင္ တျပည္လုံးညီၫြတ္ေၾကာင္းျပဆုိႏုိင္သည့္ ပင္လုံစာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ ဆုိ၍ ႏွလုံးရည္စြမ္းျဖင့္ ႀကိဳးပမ္းခဲ့ေသာၾကာင့္သာ ၁၉၄၈ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလ ၄ရက္၊နံနက္ ၄နာရီ မိနစ္ ၂၀ တြင္ ဗမာႏုိင္ငံ လြတ္လပ္ေရးရခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
ယေတာ စ ေခါ သာရပုတၱ သံေဃာ ရတၱၫုမဟတၱံ ပေတၱာ ေဟာတိ အထ ဣေဓကေစၥ အာသဝ႒ာနီယာ ဓမၼာ သံေဃ ပါတုဘဝႏၱိ=သာရိပုၾတာ သံဃာသည္ညဥ့္အမ်ားကို သိေသာ (၀ါရင့္သည့္) ရဟန္း မ်ားျပားသည္၏ အျဖစ္သို႔ ေရာက္ေသာ အခါ၌မူကား ဤ (သာသနာေတာ္) ၌ အာသေ၀ါတရားလွ်င္ တည္ရာရွိကုန္ေသာ အခ်ဳိ႕ေသာ (လြန္က်ဴးမႈ) တရားတို႔သည္သံဃာ၌ ထင္ရွား ျဖစ္ေပၚလာကုန္၏၊ ဟူေသာ ဘုရားစကားေတာ္အတုိင္း လြတ္လပ္ေရးရခါစျဖစ္သည့္ ဗမာျပည္မွာ မညီ ၫြတ္ေသာ ဝါရင့္ႏုိင္ငံေရးသမား အမ်ားအျပား ရွိေနၾကျခင္းေၾကာင့္ပင္ မျဖစ္ သင့္သည္မ်ား တုိင္းျပည္မွာ ျဖစ္ခဲ့ ရသည္ဟုပင္ ဆုိရေတာ့မလုိျဖစ္သည္။
“အထူးသျဖင့္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔တုိင္းျပည္မွာ ဒီ(ဖက္ဆစ္)ဝါဒမ်ိဳး လုံးဝမရွိႏုိင္ေအာင္ လုပ္ရမယ္၊ အာဏာရွင္ဝါဒ၊ လူမ်ိဳးအခ်င္းခ်င္း မုန္းတီးေရး ဝါဒ၊ ဂ်ပန္ျပည္မွာလုိ စစ္ကသာလႊမ္းမုိးရမယ္ ဆုိတဲ့ စစ္ဘက္အာဏာရွင္စနစ္ သက္ဦးဆံပုိင္ ရွင္ဘုရင္စနစ္ဝါဒ အဲဒီဝါဒမ်ိဳး အငယ္စားျဖစ္တဲ့ ပေဒသရာဇ္ ၿမိဳ႕စား ရြာစားဝါဒ (Feudalism) အထက္ကသာ ခန္႔ထားၿပီး တုိင္းသူျပည္ သားဆႏၵအရမဟုတ္ပဲ တုိင္းသူျပည္သားေတြႏွင့္ကင္းကြာၿပီး မင္းစိတ္ေပါက္ တဲ့ အရာရွိေတြ စနစ္ဆုိးတမ်ိဳးရွိေနရင္ အမ်ားျပည္သူတုိ႔ဆႏၵႏွင့္ လုပ္ကုိင္ ရတဲ့ ဒီမုိကေရစီဝါဒ ေခတ္မစားႏူိင္တဲ့ ဖက္ဆစ္ဝါဒ ဆင္တူရုိးမွားေတြ ေပၚလာႏုိင္တယ္။
ဒီဝါဒမ်ိဳးေတြေပၚလာရင္ တုိင္းသူျပည္သားေတြဟာ လြတ္လပ္ေရးဆုိတာကုိ မရႏုိင္ေတာ့ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဟာ ဒီမုိကေရစီဝါဒကုိ သာ ေခတ္စားေအာင္လုပ္ရမယ္။ အဲဒီဝါဒမ်ိဳးအရသာ လြတ္လပ္တဲ့ဗမာႏုိင္င ံ ထူေထာင္ႏုိင္ေအာင္ႀကိဳးစားရမယ္။ ဒါမ်ိဳးမလုပ္ႏုိင္ရင္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဗမာျပည္ က လူေတြဟာလဲ နစ္နာမယ္၊ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ျပည္ကုိလဲ ကမၻာကၾကည့္ေနလုိ႔ မရတဲ့တေန႔ ဂ်ပန္ႏွင့္ဂ်ာမဏီ ဝုိင္းအႏွိမ္ခံရသလုိ အႏွိမ္ခံရမယ္။ ဒီဝါဒသာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကုိ အားေပးတယ္၊ အဲဒါေၾကာင့္ ဒီဝါဒကုိသာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ရည္ရြယ္ရမယ္။
ဒါျဖင့္ ဒီဝါဒဟာ ဘာလဲဆုိတာကုိလဲ ရွင္းျပခ်င္ေသးတယ္။
ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ အျမင္အရဆုိရင္ တုိင္းျပည္ရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္မႈဟာ လူတဦးထဲက ေခါင္းေဆာင္မႈမ်ိဳးမဟုတ္ပဲႏွင့္ အဖဲြ႔ႏွင့္ေခါင္းေဆာင္မႈမ်ိဳးျဖစ္ရ မယ္၊ အဖဲြ႔ရဲ႕ဆႏၵ မဟုတ္ပဲ ငါ့ဆႏၵ ငါ့သေဘာလုပ္တဲ့ ေခါင္းေဆာင္မႈမ်ိဳးမ ဟုတ္ပဲ အဖြဲ႔ရဲ႕ဆႏၵယူၿပီး အဖဲြ႔ရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္မႈေအာက္မွာရွိတဲ့ ေခါင္းေဆာင္မႈ မ်ိဳး ျဖစ္ရမယ္။
လူမ်ိဳးေရးတရားဟာလဲ ငါ့လူမ်ိဳးမွ ငါ့လူမ်ိဳး တျခားလူမ်ိဳးေတြဟာ ငါ့ေလာက္မျမတ္၊ ငါ့လူမ်ိဳးသာ ကမၻာမွာႀကီးစုိးရမယ္ ဆုိတဲ့ က်ဥ္းေျမာင္းေသး သိမ္တဲ့ လူမ်ိဳးေရးတရား မဟုတ္ပဲ ကုိယ့္လူမ်ိဳး ကုိယ္ခ်စ္ခင္ေသာ္လဲ တျခား လူမ်ိဳးမ်ားကုိ မုန္းတီးျခင္း၊ အထင္ေသးျခင္း မျဖစ္ပဲ ကမၻာမွာ တုိင္းျပည္အခ်င္း ခ်င္း သင့္ျမတ္စြာ တဦးအက်ိဳး တဦး ျဖစ္ပြားေစေအာင္ ေဆာင္ရြက္တဲ့ လူ မ်ိဳးေရးတရားမ်ိဳးလဲ ျဖစ္ရမယ္၊ ဂ်ပန္ျပည္မွာလုိ စစ္ဘက္က လက္ဝါးႀကီးအုပ္ ၿပီး တုိင္းျပည္လႊတ္ေတာ္က ဘာမွအစုိးမရတဲ့ စစ္အာဏာရွင္ဝါဒမ်ိဳးမရွိရ ေအာင္ စစ္ဘက္ကုိ တုိင္းျပည္လႊတ္ေတာ္က အုပ္စုိးႏုိင္ခြင့္ ရွိရမယ္။
ေနာက္ လြတ္လပ္စြာ ေဖာ္ျပခြင့္၊ စည္းရုံးခြင့္၊ အစည္းအေဝးေခၚ ခြင့္ႏွင့္ စီတန္းလမ္းေလ်ာက္ခြင့္၊
လြတ္လပ္စြာ ေတြးေတာခြင့္၊ ကုိးကြယ္လုိရာဘာသာ ကုိးကြယ္ခြင့္၊ တရားႏွင့္မညီေသာ အဖမ္းအဆီး
အခ်ဳပ္အေႏွာင္မွကင္းလြတ္ခြင့္၊ကုိယ္ေရးလြတ္လပ္ခြင့္၊ကုိယ့္အိမ္ကုိယ့္ယာႏွင့္ေနထုိင္ျခင္းကုိမတရား
သျဖင့္ ေႏွာက္ယွက္ျခင္းမွကင္းလြတ္ခြင့္၊လူတုိင္းပညာသင္ၾကားႏုိင္ခြင့္၊အခမဲ့ေဆးဝါးအကူအညီရရွိခြင့္
၊မတရားသျဖင့္စီးပြားခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈမ်ားမွလြတ္ကင္းခ်မ္းသာခြင့္၊အလုပ္သမားလယ္သမားမ်ား၏အနည္းဆုံး
အခြင့္အေရးမ်ားကုိအစုိးရကေစာင့္ေရွာက္ေပးျခင္း၊လူနည္းစုတုိင္းရင္းသားမ်ား၏အနည္းဆုံးအခြင့္
အေရးမ်ားကုိအစုိးရကေစာင့္ေရွာက္ေပးျခင္း၊တုိင္းျပည္တြင္တုိင္းရင္းသားလူမ်ိဳးတုိင္းကုိယ့္ဘာသာ
ကုိယ့္ဓေလ့ကုိယ့္ယဥ္ေက်းမႈအတုိင္းေဆာင္ရြက္ႏုိင္ခြင့္၊အုိစာနာစာအထိအခုိက္ေလ်ာ္ေၾကးရန္ပုံ
ေငြအစရွိသည္တုိ႔ကုိအစုိးရကထားၿပီးအုိမင္း၍၎၊နာဖ်ား၍၎ထိခုိက္နာက်င္၍၎၊အလုပ္လုပ္
ခ်င္ေသာ္လဲအလုပ္မရႏုိင္၍ေသာ္၎ အသက္ေမြးဝမ္း ေၾကာင္းမျပဳစြမ္းႏုိင္သူမ်ားသည္အစုိးရ၏
အေထာက္အပံ့ကုိ ရရွိခြင့္ဒီမုိကေရစီ အခြင့္အေရးေတြလဲ ရွိရမယ္။
လြတ္လပ္စြာ ေတြးေတာခြင့္၊ ကုိးကြယ္လုိရာဘာသာ ကုိးကြယ္ခြင့္၊ တရားႏွင့္မညီေသာ အဖမ္းအဆီး
အခ်ဳပ္အေႏွာင္မွကင္းလြတ္ခြင့္၊ကုိယ္ေရးလြတ္လပ္ခြင့္၊ကုိယ့္အိမ္ကုိယ့္ယာႏွင့္ေနထုိင္ျခင္းကုိမတရား
သျဖင့္ ေႏွာက္ယွက္ျခင္းမွကင္းလြတ္ခြင့္၊လူတုိင္းပညာသင္ၾကားႏုိင္ခြင့္၊အခမဲ့ေဆးဝါးအကူအညီရရွိခြင့္
၊မတရားသျဖင့္စီးပြားခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈမ်ားမွလြတ္ကင္းခ်မ္းသာခြင့္၊အလုပ္သမားလယ္သမားမ်ား၏အနည္းဆုံး
အခြင့္အေရးမ်ားကုိအစုိးရကေစာင့္ေရွာက္ေပးျခင္း၊လူနည္းစုတုိင္းရင္းသားမ်ား၏အနည္းဆုံးအခြင့္
အေရးမ်ားကုိအစုိးရကေစာင့္ေရွာက္ေပးျခင္း၊တုိင္းျပည္တြင္တုိင္းရင္းသားလူမ်ိဳးတုိင္းကုိယ့္ဘာသာ
ကုိယ့္ဓေလ့ကုိယ့္ယဥ္ေက်းမႈအတုိင္းေဆာင္ရြက္ႏုိင္ခြင့္၊အုိစာနာစာအထိအခုိက္ေလ်ာ္ေၾကးရန္ပုံ
ေငြအစရွိသည္တုိ႔ကုိအစုိးရကထားၿပီးအုိမင္း၍၎၊နာဖ်ား၍၎ထိခုိက္နာက်င္၍၎၊အလုပ္လုပ္
ခ်င္ေသာ္လဲအလုပ္မရႏုိင္၍ေသာ္၎ အသက္ေမြးဝမ္း ေၾကာင္းမျပဳစြမ္းႏုိင္သူမ်ားသည္အစုိးရ၏
အေထာက္အပံ့ကုိ ရရွိခြင့္ဒီမုိကေရစီ အခြင့္အေရးေတြလဲ ရွိရမယ္။
အထက္ပါ အခ်က္ေတြဟာ ဒီမုိကေရစီဝါဒေတြရဲ႕ အေျခခံေတြပဲ လုိ႔ ယူဆတယ္၊ ဒီလုိ အေျခခံ တရားေတြကုိ ရည္ရြယ္ရင္းရွိတဲ့ အဖဲြ႔အစည္း ဟာလဲ ဒီတရားေတြႏွင့္ ညီတဲ့ အမ်ားဆႏၵအရ ေရြးေကာက္ျခင္း၊ဆုံးျဖတ္ျခင္း၊ ေဆာင္ရြက္လုပ္ကုိင္ျခင္းစတဲ့ နည္းစနစ္မ်ိဳးသာ သုံးရေပလိမ့္မယ္။
အခုစစ္ႀကီးလဲၿပီးသြားၿပီတုိက္ခုိက္မႈေတြဟာလဲမၾကာခင္ၿပီးဆုံးေတာ့မွာပဲ။သုိ႔ေသာ္လည္းကၽြန္ေတာ္
တုိ႔ဗမာျပည္ရဲ႕အေရးကမၿပီးေသးဘူး၊ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဗမာျပည္ရဲ႕အေရးဟာဗမာျပည္သူျပည္သားေတြ၊
ေခါင္းေဆာင္မဲ့လူေတြ၊ညီၫြတ္စြာႏွင့္လုပ္တတ္မယ္၊လုပ္မယ္ဆုိရင္ေအးေအးေဆးေဆးႏွင့္ျပီးေျမာက္
ႏုိင္မယ္လုိ႔ကၽြန္ေတာ္္ယုံၾကည္တယ္၊ ကၽြန္ေတာ္ေခါင္းေဆာင္ေနတဲ့ တပ္မေတာ္ကလည္း ယုံၾကည္တယ္။
တုိ႔ဗမာျပည္ရဲ႕အေရးကမၿပီးေသးဘူး၊ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဗမာျပည္ရဲ႕အေရးဟာဗမာျပည္သူျပည္သားေတြ၊
ေခါင္းေဆာင္မဲ့လူေတြ၊ညီၫြတ္စြာႏွင့္လုပ္တတ္မယ္၊လုပ္မယ္ဆုိရင္ေအးေအးေဆးေဆးႏွင့္ျပီးေျမာက္
ႏုိင္မယ္လုိ႔ကၽြန္ေတာ္္ယုံၾကည္တယ္၊ ကၽြန္ေတာ္ေခါင္းေဆာင္ေနတဲ့ တပ္မေတာ္ကလည္း ယုံၾကည္တယ္။
ဒါေၾကာင့္တုိင္းျပည္မွာညီၫြတ္ေရးဟာအခုအဓိကလုပ္ငန္းပဲ။ညီၫြတ္ေရးဆုိေပမယ့္တုိင္းျပည္ လြတ္လပ္ေရးႏွင့္ ထူေထာင္ေရးကုိ အထက္ပါ အေျခခံအခ်က္ေတြအရ ေဆာင္ရြက္မဲ့ ညီၫြတ္ ေရးမ်ိဳးကုိသာ ဆုိလုိပါတယ္၊ ရာထူးေဝစားရုံသာျဖစ္တဲ့ ညီၫြတ္ေရးမ်ိဳး၊ ေရြေကာက္ပဲြ ခ်ိန္ၿပီး ျငမ္းဆင္တက္ရုံေလာက္ တက္ႏုိင္ေအာင္ ညီၫြတ္ေရးမ်ိဳး ဆုိရင္ေတာ့ ဘယ္နည္းႏွင့္မွ ျဖစ္မွာမဟုတ္ဘူး။”
ဤစကားမ်ားကုိဗုိလ္ခ်ဳပ္သည္စတုတၳအႀကိမ္ေျမာက္ႏုိင္ငံေခါင္းေဆာင္မ်ားအစည္းအေဝးတြင္ေျပာၾကားခဲ့ေသာ မိန္႔ခြန္းပါ ေရွ႕ဆက္ရမည့္ မူဝါဒဆုိင္ရာစကားမ်ား ျဖစ္သည္။ထုိ မူကုိအဓိကထား၍ “ညီၫြတ္ေရး ဆုိေပမယ့္ တုိင္းျပည္ လြတ္လပ္ေရးႏွင့္ ထူေထာင္ေရးကုိ အထက္ပါ အေျခခံအခ်က္ေတြအရ ေဆာင္ရြက္မဲ့ ညီၫြတ္ေရးမ်ိဳးကုိသာ ဆုိလုိပါတယ္” ဟူေသာ စကားအတုိင္း ညီၫြတ္စြာ မေဆာင္ရြက္ႏုိင္ခဲ့ၾကျခင္း၊ (ဒီသေဘာမ်ိဳးစကားကုိ ကၽြန္ေတာ့အဖုိး ကုိ ေျပာဖူးပါသည္ ထုိအခါ ဗုိလ္ခ်ဳပ္မရွိတဲ့ ေနာက္ပုိင္း တုိင္းျပည္ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးေတာ့ တုိင္းျပည္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ထူေထာင္ေရး အတြက္ ငါတုိ႔ နည္းမ်ိဳးစုံနဲ႔လုပ္ခဲ့တာေပါ့ကြ၊ ဒါေပမယ့္ ဒီေနဝင္း ေမႊလုိ႔ တုိင္းျပည္ေၾက ရတာကြ လုိ႔တုံ႔ျပန္ေတာ့ ဒါဆုိ တုိင္းျပည္ေၾကေအာင္ လုပ္တဲ့အထဲမွာ အဖုိး လဲပါတာေပါ့ ဆုိေတာ့ ဘာကြ ဆုိၿပီး ထေအာ္ေတာ့… ဟုတ္တယ္ေလအဖုိးလဲ သူေပးတဲ့ရာထူးယူၿပီး သူခုိင္းတာလုပ္ခဲ့တာပဲဆုိေတာ့မွ ေအး… ဆုိၿပီး အေဝးကုိေငးၿပီး ေတြးေနေတာ့တာႀကဳံဖူးထားလုိ႔)
ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္ဆုိလွ်င္လဲ“ရာထူးေဝစားရုံသာျဖစ္တဲ့ညီၫြတ္ေရးမ်ိဳး၊ေရြးေကာက္ပဲြခ်ိန္ၿပီးျငမ္း
ဆင္တက္္္ရုံေလာက္ တက္ႏုိင္ေအာင္ညီၫြတ္ေရးမ်ိဳး”ပင္ျဖစ္ခဲ့ၾက၍ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေျပာခဲ့သည့္“ဘယ္နည္း
ႏွင့္မွ ျဖစ္မွာမဟုတ္ဘူး” ဟူေသာစကားႏွင့္ကုိက္ညီရုံမက နည္းမ်ိဳးစုံျဖင့္ ပ်က္စီးခဲ့ပါသည္။
ဆင္တက္္္ရုံေလာက္ တက္ႏုိင္ေအာင္ညီၫြတ္ေရးမ်ိဳး”ပင္ျဖစ္ခဲ့ၾက၍ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေျပာခဲ့သည့္“ဘယ္နည္း
ႏွင့္မွ ျဖစ္မွာမဟုတ္ဘူး” ဟူေသာစကားႏွင့္ကုိက္ညီရုံမက နည္းမ်ိဳးစုံျဖင့္ ပ်က္စီးခဲ့ပါသည္။
ဘုရားရွင္ ပရိနိဗၺာန္စံေတာ္မမူမီ အရွင္အာနႏၵာအမႉးျပဳေသာ ရဟန္းငါးရာကုိ ျမတ္ဗုဒၶက ေယာ
ေဝါအာနႏၵမယာဓေမၼာစဝိနေယာစေဒသိေတာပညေတၱာေသာမမစၥေယနသတၳာ=ခ်စ္သား အာနႏၵာသင္တုိ႔အတြက္က်င့္ရန္တရားနည္းလမ္း၊လုိက္နာရန္စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြကုိထုတ္ေဖာ္ ခ်မွတ္ခဲ့ၿပီးျဖစ္တယ္၊အဲဒီတရားနည္းလမ္းစည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြဟာငါမရွိတဲ့အခါသင္တုိ႔ရဲ႔ဆရာ ပါပဲဟုဟႏၵဒါနိဘိကၡေဝအာမႏၱယာမိေဝါဝယဓမၼာသခၤါရာအပၸမာေဒနသမၸာေဒထဟူေသာေနာက္ဆုံး စကားမေျပာမီေလးမွာအတိအက်ၫႊန္ျပခဲ့ေလသည့္အားေလွ်ာ္စြာက်န္ရစ္ခဲ့ၾကေသာတပည့္သား သံဃာေတာ္တုိ႔လည္းတရားနည္းလမ္းစည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းတုိ႔ကုိဆရာထားကာက်င့္ႀကံေတာ္မူခဲ့
ၾကရင္းဓမၼဥႇိဝကၠလိပႆေႏၱာမံပႆတိ၊မံပႆေႏၱာဓမၼံပႆတိ=ဝကၠလိအမွန္တကယ္ငါ့တရားကုိ
ျမင္တဲ့သူဟာငါဘုရားကုိဖူးျမင္ရတယ္၊ငါဘုရားကုိဖူးျမင္ရသူဟာလဲငါ့တရားကုိျမင္ရတယ္ဟူေသာ
စကားေတာ္အတုိင္းက်င့္ရမည့္တရားနည္းလမ္းစည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းကုိျမင္တုိင္းဘုရားရွင္ကုိဖူးျမင္
လုိက္ရ၊အဲသလုိဘုရားရွင္ကုိဖူးျမင္လုိက္ရျပန္ေတာ့ဘုရားေဟာခဲ့တဲ့က်င့္ရမည့္တရားနည္းလမ္း
စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြကုိျပန္ျမင္ဒီလုိနည္းနဲ႔လာခဲ့ၾကတာဘုရားရွင္ပရိနိဗၺာန္စံခဲ့တာႏွစ္ေပါင္း
၂၅၅၀ေက်ာ္ခဲ့သည့္တုိင္ေအာင္မေပ်ာက္ပ်က္ရုံမကကမၻာအႏွံ႔ေတာင္ျပန္႔ခဲ့တာဗုဒၶဘာသာဗမာ
ႏုိင္ငံသားအားလုံးအသိပင္ျဖစ္သည္။ထုိသုိ႔ဗုဒၶသာသနာအဓြန္႔ရွည္ၾကာတည္တန္႔တုိးတက္ျပန္႔ပြားရ ျခင္း၏အဓိကအေၾကာင္းရင္းမွာဗုဒၶဘာသာကုိတည္ေထာင္သူဟုေခၚဆုိႏုိင္သည့္ဗုဒၶျမတ္စြာခ်မွတ္
ေတာ္မူခဲ့ေသာမူအဓိကစနစ္ေၾကာင့္္္္ျဖစ္သည္။
ေဝါအာနႏၵမယာဓေမၼာစဝိနေယာစေဒသိေတာပညေတၱာေသာမမစၥေယနသတၳာ=ခ်စ္သား အာနႏၵာသင္တုိ႔အတြက္က်င့္ရန္တရားနည္းလမ္း၊လုိက္နာရန္စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြကုိထုတ္ေဖာ္ ခ်မွတ္ခဲ့ၿပီးျဖစ္တယ္၊အဲဒီတရားနည္းလမ္းစည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြဟာငါမရွိတဲ့အခါသင္တုိ႔ရဲ႔ဆရာ ပါပဲဟုဟႏၵဒါနိဘိကၡေဝအာမႏၱယာမိေဝါဝယဓမၼာသခၤါရာအပၸမာေဒနသမၸာေဒထဟူေသာေနာက္ဆုံး စကားမေျပာမီေလးမွာအတိအက်ၫႊန္ျပခဲ့ေလသည့္အားေလွ်ာ္စြာက်န္ရစ္ခဲ့ၾကေသာတပည့္သား သံဃာေတာ္တုိ႔လည္းတရားနည္းလမ္းစည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းတုိ႔ကုိဆရာထားကာက်င့္ႀကံေတာ္မူခဲ့
ၾကရင္းဓမၼဥႇိဝကၠလိပႆေႏၱာမံပႆတိ၊မံပႆေႏၱာဓမၼံပႆတိ=ဝကၠလိအမွန္တကယ္ငါ့တရားကုိ
ျမင္တဲ့သူဟာငါဘုရားကုိဖူးျမင္ရတယ္၊ငါဘုရားကုိဖူးျမင္ရသူဟာလဲငါ့တရားကုိျမင္ရတယ္ဟူေသာ
စကားေတာ္အတုိင္းက်င့္ရမည့္တရားနည္းလမ္းစည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းကုိျမင္တုိင္းဘုရားရွင္ကုိဖူးျမင္
လုိက္ရ၊အဲသလုိဘုရားရွင္ကုိဖူးျမင္လုိက္ရျပန္ေတာ့ဘုရားေဟာခဲ့တဲ့က်င့္ရမည့္တရားနည္းလမ္း
စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြကုိျပန္ျမင္ဒီလုိနည္းနဲ႔လာခဲ့ၾကတာဘုရားရွင္ပရိနိဗၺာန္စံခဲ့တာႏွစ္ေပါင္း
၂၅၅၀ေက်ာ္ခဲ့သည့္တုိင္ေအာင္မေပ်ာက္ပ်က္ရုံမကကမၻာအႏွံ႔ေတာင္ျပန္႔ခဲ့တာဗုဒၶဘာသာဗမာ
ႏုိင္ငံသားအားလုံးအသိပင္ျဖစ္သည္။ထုိသုိ႔ဗုဒၶသာသနာအဓြန္႔ရွည္ၾကာတည္တန္႔တုိးတက္ျပန္႔ပြားရ ျခင္း၏အဓိကအေၾကာင္းရင္းမွာဗုဒၶဘာသာကုိတည္ေထာင္သူဟုေခၚဆုိႏုိင္သည့္ဗုဒၶျမတ္စြာခ်မွတ္
ေတာ္မူခဲ့ေသာမူအဓိကစနစ္ေၾကာင့္္္္ျဖစ္သည္။
မူအဓိကစနစ္ျဖင့္လည္ပတ္လာခဲ့ေသာေၾကာင့္ေခတ္အဆက္ဆက္ဦးေဆာင္သံဃာေတာ္မ်ားေျပာင္းလဲ
သြားၾကေပမဲ့ဗုဒၶသာသနာေတာ္သည္ဆက္လက္တည္တန္႔ျပန္႔ပြားေနခဲ့ျခင္းျဖစ္ရကားတုိင္းျပည္ယေန႔
အေျခမ်ိဳးဆုိက္ခဲ့ျခင္းမွာဘုရားရွင္မူခ်မွတ္ခဲ့သလုိလြတ္လပ္ေရးဗိသုကာဗုိလ္ခ်ဳပ္ခ်မွတ္ခဲ့ေသာမူကုိ
အဓိကမထားပဲ လူအဓိကစနစ္ က်င့္သုံးခဲ့ေသာေၾကာင့္ပင္ျဖစ္သည္။
သြားၾကေပမဲ့ဗုဒၶသာသနာေတာ္သည္ဆက္လက္တည္တန္႔ျပန္႔ပြားေနခဲ့ျခင္းျဖစ္ရကားတုိင္းျပည္ယေန႔
အေျခမ်ိဳးဆုိက္ခဲ့ျခင္းမွာဘုရားရွင္မူခ်မွတ္ခဲ့သလုိလြတ္လပ္ေရးဗိသုကာဗုိလ္ခ်ဳပ္ခ်မွတ္ခဲ့ေသာမူကုိ
အဓိကမထားပဲ လူအဓိကစနစ္ က်င့္သုံးခဲ့ေသာေၾကာင့္ပင္ျဖစ္သည္။
လူ အဓိကစနစ္တြင္ ဗုဒၶတရားေတာ္အရ လူသည္ဘဝစသည္ဆုိတာနဲ႔ ဘဝနိကႏၱကလုိ႔ေခၚတဲ့ ေလာဘေဇာနဲ႔ စခဲ့ၾကေတာ့ ရာထူးအာဏာစည္းစိမ္ အသျပာေတြမွာ နိကႏၱိျဖစ္ၿပီး ဒါေတြကုိဖန္းတီးေပးသူအလုိက် ျဖစ္ကုန္ၿပီး မျဖစ္သင့္ တာေတြ ျဖစ္ခဲ့တာပါပဲ။ ကၽြန္ေတာ့အဖုိးေျပာသလုိ ဒီေနဝင္းေမႊလုိ႔တုိင္းျပည္အခုလုိေၾကခဲ့ရတာ ဆုိလွ်င္ ေနဝင္းတေယာက္ထဲဒီေလာက္ မေမႊႏုိင္အနီးကပ္ဆုံး ေအာင္ႀကီးမွ စ၍အဆီအသား ကေန အရုိးအရင္းရာထူးေတြပါ ညီၫြတ္စြာေဝစားခဲ့သူေတြ ေၾကာင့္ပါေအာင္ႀကီးဆုိတာလဲ ေန၀င္းလုိ တ႟ုတ္-ျမန္မာမိသားစုမွ ဆင္းသက္ခဲ့တဲ့- ေပါင္းတည္သားျဖစ္သည္၊ ဒုတိယကမာၲစစ္ မတိုင္မီ ျမန္မာႏုိင္ငံလြတ္လပ္ေရး လႈပ္ရွားမႈမ်ားတြင္ပါဝင္ခဲၿပီး ၁၉၄၅ခုႏွစ္တြင္ ဂ်ပန္ဆန္႔က်င္ေရး လႈပ္ရွားမႈ၌ ျမစ္ဝကၽြန္းေပၚႏွင့္ ဖ်ာပုံခရုိင္အတြင္း ဗုိလ္ေနဝင္း၏ လကရုံးအရာရွိတဦးအျဖစ္ ပါဝင္လုပ္ကုိင္ လာခဲ့သည္။ ထုိ႔ေနာက္ လြတ္လပ္ေရး ရအံ့ဆဲဆဲ တပ္မေတာ္ကုိ ျပန္လည္ဖဲြ႔စည္းလုိက္ေသာအခါ အမွတ္(၄)ဗမာ့ေသနတ္ကုိင္တပ္ရင္းတြင္ ဗုိလ္ေနဝင္း၏ လက္ေအာက္ အရာရွိအျဖစ္ အမႈထမ္းခဲ့သည္။ ၁၉၄၇ခုႏွစ္တြင္ ဆုိရွယ္လစ္ပါတီ၏ စည္းရုံးေရးမႉးျဖစ္ခဲ့ၿပီး ၁၉၅၈-၆၀ ခုႏွစ္ အိမ္ေစာင့္အစုိးရအဖဲြ႔တြင္ အဓိကေနရာမ်ားကုိရခဲ့သည္။ ၁၉၆၂ခုႏွစ္တြင္ ေတာ္လွနန္းေရးေကာင္စီဝင္ျဖစ္လာၿပီး ဒုကာကြယ္ေရး စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္၊ကုန္သြယ္ေရးႏွင့္ စက္မႈဝန္ၾကီး ျဖစ္ခဲ့သည္။
အခုလည္းသန္းေရႊတေယာက္ထဲဘာလုပ္ႏုိင္မွာလဲအဆီအသားကေနအရုိးအရင္းရာထူးအာဏာလုပ္ပုိင္
ခြင့္ေတြခဲြေဝယူေနၾကတဲ့ဗုိလ္ရႈတ္ေတြကေနဆယ္အိမ္ရူးလမ္းမူးေတြအထိမတရားညီၫြတ္ေနၾကျခင္း
ေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။
ခြင့္ေတြခဲြေဝယူေနၾကတဲ့ဗုိလ္ရႈတ္ေတြကေနဆယ္အိမ္ရူးလမ္းမူးေတြအထိမတရားညီၫြတ္ေနၾကျခင္း
ေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။
ထုိ႔ေၾကာင့္ဒီမုိကေရစီရရွိေရးနဲ႔စစ္အာဏာရွင္စနစ္မွလြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္တုိက္ပဲြဝင္ေနၾကေသာ
ရဟန္းရွင္လူျပည္သူတရပ္လုံးသည္ဗုိလ္ခ်ဳပ္ကုိၾကည္ၫုိေလးစားအေရးထားမယ္ဆုိရင္ျပည္ေထာင္စု
ရဲ႕ေက်းဇူးရွင္ဗုိလ္ခ်ဳပ္တုိ႔ဖခင္ေကာင္းေစခ်င္တဲ့မွာစကားငါတုိ႔မေမ့အားဟူေသာကဗ်ာလုိဗုိလ္ခ်ဳပ္စကား
ကုိမေမ့ပဲဗုိလ္ခ်ဳပ္ကုိသတိရကာဗုိလ္ခ်ဳပ္ခ်မွတ္ခဲ့ေသာအထက္ပါမူနဲ႔အေျခခံအခ်က္ေတြအရေဆာင္ရြက္
မဲ့ညီၫြတ္ေရးမ်ိဳးရွိေအာင္သိေအာင္နဲ႔လုပ္ေဆာင္ၾကမွသာကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဗမာႏုိင္ငံသားအားလုံးကမၻာမွာ
လူသားအဆင့္နဲ႔လူ႔အခြင့္အေရးတန္းတူညီမွ် ရရွိၾကေပေတာ့မည္။
ရဟန္းရွင္လူျပည္သူတရပ္လုံးသည္ဗုိလ္ခ်ဳပ္ကုိၾကည္ၫုိေလးစားအေရးထားမယ္ဆုိရင္ျပည္ေထာင္စု
ရဲ႕ေက်းဇူးရွင္ဗုိလ္ခ်ဳပ္တုိ႔ဖခင္ေကာင္းေစခ်င္တဲ့မွာစကားငါတုိ႔မေမ့အားဟူေသာကဗ်ာလုိဗုိလ္ခ်ဳပ္စကား
ကုိမေမ့ပဲဗုိလ္ခ်ဳပ္ကုိသတိရကာဗုိလ္ခ်ဳပ္ခ်မွတ္ခဲ့ေသာအထက္ပါမူနဲ႔အေျခခံအခ်က္ေတြအရေဆာင္ရြက္
မဲ့ညီၫြတ္ေရးမ်ိဳးရွိေအာင္သိေအာင္နဲ႔လုပ္ေဆာင္ၾကမွသာကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဗမာႏုိင္ငံသားအားလုံးကမၻာမွာ
လူသားအဆင့္နဲ႔လူ႔အခြင့္အေရးတန္းတူညီမွ် ရရွိၾကေပေတာ့မည္။
မရွိတာထက္ မသိတာခက္တယ္ (ရွိပါလ်က္နဲ႔ မသိတာပုိခက္တယ္)။
မသိတာထက္ မလုပ္တာခက္တယ္ (သိပါလ်က္နဲ႔ မလုပ္တာပုိခက္တယ္)။