ရန္ကုန္တုိင္း လမ္းမေတာ္ႏွင့္ ျပည္လမ္းရွိ ဖြင့္လွစ္သင္ၾကားလ်က္ရွိေသာ ေဆးတကၠသိုလ္(၁) ရန္ကုန္ အား ေျပာင္းေရႊ႕ဖြင့္လွစ္သြားမည္ ဆုိသည္မွာမဟုတ္ေၾကာင္း အဆုိပါ ေဆးတကၠသိုလ္၏ ပါေမာကၡခ်ဳပ္ ျဖစ္သူ ေဒါက္တာေဖသက္ခင္က ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ျပင္ပတြင္ ေဆးတကၠသုိလ္(၁) ရန္ကုန္အားေျပာင္းေရႊ႕မည္ဆုိသည့္ သတင္းမွာ ေကာလာဟလသတင္းမ်ား ထြက္ေပၚေနၿပီး ယင္းသတင္းမွာ မွန္ကန္မႈမရွိေၾကာင္းႏွင့္ သက္ဆုိင္ရာ တာ၀န္ရွိသူမ်ားမွာလည္း ေျပာင္း ေရႊ႕မႈႏွင့္ပတ္သက္၍ ညႊန္ၾကားခ်က္ တစ္စုံတစ္ရာမရွိေသးေၾကာင္း ေဆးတကၠသုိလ္မွ ပါေမာကၡခ်ဳပ္က ေျပာၾကားခဲ့သည္။
'အခု ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ေျပာေနၾကပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ့္ရဲ႕ ေဆးတကၠသိုလ္(၁) ရန္ကုန္ ေျပာင္းေရႊ႕မယ္ဆုိတာ လုံး၀မဟုတ္ပါဘူး။ အခုခ်ိန္ထိ ကြၽန္ေတာ့္ဆီကုိ သက္ဆုိင္ရာ ၀န္ႀကီးဌာနကေန တရား၀င္ ညႊန္ၾကားခ်က္ ဘာမွမေပးေသးဘူး။ ပညာေရးအဖြဲ႕အေနနဲ႔လည္း ဘာမွ မသိရေသးပါဘူး'ဟု ေဆးတကၠသုိလ္(၁) ရန္ကုန္မွပါေမာကၡခ်ဳပ္ ေဒါက္တာ ေဖသက္ခင္က ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ဆက္လက္၍ ေဆးတကၠသုိလ္(၁) ရန္ကုန္မွ တာ၀န္ရွိသူတစ္ဦးကလည္း 'ေျပာင္းေရႊ႕မယ္ဆုိတာ လုံး၀မဟုတ္ပါဘူး။ အခုအခ်ိန္မွာလည္း ေဆးတကၠသုိလ္၀င္းထဲမွာ ဆုိင္ခန္းေတြ ဖြင့္လွစ္ေရာင္းခ်ဖုိ႔ ခ်ိပ္ပိတ္တင္ဒါ ေတြေခၚယူေနပါတယ္။ ယိုမ်ဳိးစုံဆုိင္၊ စာေရးကိရိယာ၊ ကြန္ပ်ဴတာ ႏွင့္မိတၱဴဆုိင္၊ ျမန္မာမုန္႔မ်ဳိးစုံဆုိင္ ေတြျဖစ္ပါတယ္။ ဖြင့္လွစ္ေရာင္းခ်မယ့္ ဆုိင္ပုိင္ရွင္ေတြအေနနဲ႔ကလည္း မူးယစ္ေစတတ္တဲ့ ဘီယာ၊ ေခါင္ရည္၊ ေဆးလိပ္နဲ႔ ကြမ္းယာေတြ မေရာင္းရဘူး။ ေနာက္ၿပီးအဖြဲ႕က သတ္မွတ္ထားတဲ့ ေစ်းႏႈန္းအတုိင္း ေရာင္းခ်ရမယ္။ ျပင္ပေပါက္ေစ်း ထက္လည္း ပုိၿပီးေရာင္းခ်ခြင့္မျပဳပါဘူး'ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ယခုလက္ရွိကာလ၌ ေဆးတကၠသုိလ္(၁) ရန္ကုန္တြင္ ဘြဲ႕လြန္ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူဦးေရ ၄၀၀ ေက်ာ္ႏွင့္ ဘြဲ႕ႀကိဳ ေက်ာင္းသား ေက်ာင္းသူဦးေရ ၃၀၀၀ ေက်ာ္ တက္ေရာက္ ပညာသင္ၾကားေနေၾကာင္း သိရွိရသည္။
ေဆးတကၠသုိလ္(၁) ရန္ကုန္မွာ ၁၉၂၃-၁၉၂၄ ခုႏွစ္က ရန္ကုန္ေဆး ေကာလိပ္အျဖစ္ စတင္ဖြင့္လွစ္ခဲ့ၿပီး ဖြင့္လွစ္စက ေက်ာင္းသား ၄၀ ေက်ာ္ ေရြးခ်ယ္ခံရေသာ္လည္း ျမန္မာ ေက်ာင္းသား ၁၀ ဦးသာ ပါ၀င္ခဲ့ ေၾကာင္းသိရသည္။ က်န္ေက်ာင္းသားမ်ားမွာ ပန္ခ်ာပီ၊ ဘဂၤါလီႏွင့္ အျခားေသာ ကျပားမ်ားျဖစ္သည္။ ေဆးေက်ာင္းသားမ်ားမွာ ေဆး၀ိဇၨာ ဘြဲ႕(M.B.,B.S)ရရွိေရးအတြက္ ဥပစာ သိပၸံေအာင္ျမင္ၿပီး ေျခာက္ႏွစ္ဆက္ တုိက္ပညာသင္ၾကားရသည္။ ယင္း သုိ႔ပညာသင္ၾကားဆဲကာလအတြင္း ၁၉၂၇ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၂ ရက္ ေန႔တြင္ ေဆးေကာလိပ္အေဆာက္ အအုံသစ္ကုိ ျမန္မာျပည္ဘုရင္ခံ ဆာဟာကုတ္ဘတၱလာက ပႏၷက္ ႐ုုိက္ေပးခဲ့သည္။ ၁၉၂၉ ခုႏွစ္ ႏွစ္ကုန္ပုိင္းတြင္ အေဆာက္အအုံသစ္ ၿပီးစီးခဲ့ရာ ေဆးေကာလိပ္ပထမအသုတ္ ေက်ာင္းသားမ်ားအဖုိ႔ ေနာက္ဆုံးႏွစ္ မီ႐ုံမွ်သာရွိခဲ့သည္။ ေဆးေကာလိပ္ ေက်ာင္းသား ၄၀ ေက်ာ္မွာ ၁၉၂၉ ခုႏွစ္ ေနာက္ဆုံးႏွစ္၌ ၁၂ ဦးသာ က်န္ရွိၿပီး ကုိးဦး စာေမးပြဲေအာင္ျမင္ခဲ့ေၾကာင္း သိရွိရသည္။ ေအာင္ျမင္ခဲ့သူမ်ားတြင္ ျမန္မာလူမ်ဳိး ငါးဦး ပါ၀င္ခဲ့ေၾကာင္း ကို eleven ဂ်ာနယ္တြင္ ေဖာ္ျပထားပါသည္.။
ျပင္ပတြင္ ေဆးတကၠသုိလ္(၁) ရန္ကုန္အားေျပာင္းေရႊ႕မည္ဆုိသည့္ သတင္းမွာ ေကာလာဟလသတင္းမ်ား ထြက္ေပၚေနၿပီး ယင္းသတင္းမွာ မွန္ကန္မႈမရွိေၾကာင္းႏွင့္ သက္ဆုိင္ရာ တာ၀န္ရွိသူမ်ားမွာလည္း ေျပာင္း ေရႊ႕မႈႏွင့္ပတ္သက္၍ ညႊန္ၾကားခ်က္ တစ္စုံတစ္ရာမရွိေသးေၾကာင္း ေဆးတကၠသုိလ္မွ ပါေမာကၡခ်ဳပ္က ေျပာၾကားခဲ့သည္။
'အခု ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ေျပာေနၾကပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ့္ရဲ႕ ေဆးတကၠသိုလ္(၁) ရန္ကုန္ ေျပာင္းေရႊ႕မယ္ဆုိတာ လုံး၀မဟုတ္ပါဘူး။ အခုခ်ိန္ထိ ကြၽန္ေတာ့္ဆီကုိ သက္ဆုိင္ရာ ၀န္ႀကီးဌာနကေန တရား၀င္ ညႊန္ၾကားခ်က္ ဘာမွမေပးေသးဘူး။ ပညာေရးအဖြဲ႕အေနနဲ႔လည္း ဘာမွ မသိရေသးပါဘူး'ဟု ေဆးတကၠသုိလ္(၁) ရန္ကုန္မွပါေမာကၡခ်ဳပ္ ေဒါက္တာ ေဖသက္ခင္က ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ဆက္လက္၍ ေဆးတကၠသုိလ္(၁) ရန္ကုန္မွ တာ၀န္ရွိသူတစ္ဦးကလည္း 'ေျပာင္းေရႊ႕မယ္ဆုိတာ လုံး၀မဟုတ္ပါဘူး။ အခုအခ်ိန္မွာလည္း ေဆးတကၠသုိလ္၀င္းထဲမွာ ဆုိင္ခန္းေတြ ဖြင့္လွစ္ေရာင္းခ်ဖုိ႔ ခ်ိပ္ပိတ္တင္ဒါ ေတြေခၚယူေနပါတယ္။ ယိုမ်ဳိးစုံဆုိင္၊ စာေရးကိရိယာ၊ ကြန္ပ်ဴတာ ႏွင့္မိတၱဴဆုိင္၊ ျမန္မာမုန္႔မ်ဳိးစုံဆုိင္ ေတြျဖစ္ပါတယ္။ ဖြင့္လွစ္ေရာင္းခ်မယ့္ ဆုိင္ပုိင္ရွင္ေတြအေနနဲ႔ကလည္း မူးယစ္ေစတတ္တဲ့ ဘီယာ၊ ေခါင္ရည္၊ ေဆးလိပ္နဲ႔ ကြမ္းယာေတြ မေရာင္းရဘူး။ ေနာက္ၿပီးအဖြဲ႕က သတ္မွတ္ထားတဲ့ ေစ်းႏႈန္းအတုိင္း ေရာင္းခ်ရမယ္။ ျပင္ပေပါက္ေစ်း ထက္လည္း ပုိၿပီးေရာင္းခ်ခြင့္မျပဳပါဘူး'ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ယခုလက္ရွိကာလ၌ ေဆးတကၠသုိလ္(၁) ရန္ကုန္တြင္ ဘြဲ႕လြန္ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူဦးေရ ၄၀၀ ေက်ာ္ႏွင့္ ဘြဲ႕ႀကိဳ ေက်ာင္းသား ေက်ာင္းသူဦးေရ ၃၀၀၀ ေက်ာ္ တက္ေရာက္ ပညာသင္ၾကားေနေၾကာင္း သိရွိရသည္။
ေဆးတကၠသုိလ္(၁) ရန္ကုန္မွာ ၁၉၂၃-၁၉၂၄ ခုႏွစ္က ရန္ကုန္ေဆး ေကာလိပ္အျဖစ္ စတင္ဖြင့္လွစ္ခဲ့ၿပီး ဖြင့္လွစ္စက ေက်ာင္းသား ၄၀ ေက်ာ္ ေရြးခ်ယ္ခံရေသာ္လည္း ျမန္မာ ေက်ာင္းသား ၁၀ ဦးသာ ပါ၀င္ခဲ့ ေၾကာင္းသိရသည္။ က်န္ေက်ာင္းသားမ်ားမွာ ပန္ခ်ာပီ၊ ဘဂၤါလီႏွင့္ အျခားေသာ ကျပားမ်ားျဖစ္သည္။ ေဆးေက်ာင္းသားမ်ားမွာ ေဆး၀ိဇၨာ ဘြဲ႕(M.B.,B.S)ရရွိေရးအတြက္ ဥပစာ သိပၸံေအာင္ျမင္ၿပီး ေျခာက္ႏွစ္ဆက္ တုိက္ပညာသင္ၾကားရသည္။ ယင္း သုိ႔ပညာသင္ၾကားဆဲကာလအတြင္း ၁၉၂၇ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၂ ရက္ ေန႔တြင္ ေဆးေကာလိပ္အေဆာက္ အအုံသစ္ကုိ ျမန္မာျပည္ဘုရင္ခံ ဆာဟာကုတ္ဘတၱလာက ပႏၷက္ ႐ုုိက္ေပးခဲ့သည္။ ၁၉၂၉ ခုႏွစ္ ႏွစ္ကုန္ပုိင္းတြင္ အေဆာက္အအုံသစ္ ၿပီးစီးခဲ့ရာ ေဆးေကာလိပ္ပထမအသုတ္ ေက်ာင္းသားမ်ားအဖုိ႔ ေနာက္ဆုံးႏွစ္ မီ႐ုံမွ်သာရွိခဲ့သည္။ ေဆးေကာလိပ္ ေက်ာင္းသား ၄၀ ေက်ာ္မွာ ၁၉၂၉ ခုႏွစ္ ေနာက္ဆုံးႏွစ္၌ ၁၂ ဦးသာ က်န္ရွိၿပီး ကုိးဦး စာေမးပြဲေအာင္ျမင္ခဲ့ေၾကာင္း သိရွိရသည္။ ေအာင္ျမင္ခဲ့သူမ်ားတြင္ ျမန္မာလူမ်ဳိး ငါးဦး ပါ၀င္ခဲ့ေၾကာင္း ကို eleven ဂ်ာနယ္တြင္ ေဖာ္ျပထားပါသည္.။
