PLHIV ( HIV ႏွင့္အတူေနထိုင္သူမ်ား)ကို နားလည္မႈစြမ္းအားေတြကိုျဖည့္၍ သီးျခားမျမင္ပဲ အားလံုးႏွင္႔အတူတူပဲဟု၍သာ ျမင္သင္႔ေၾကာင္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ က ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ ၁ ရက္ေန႔ တြင္ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ရံုး၌ ျပဳလုပ္ေသာ World AIDS Day အခမ္းအနားတြင္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။
̏ အဓိကကေတာ့ ကိုယ္ခံစြမ္းအားက်ျခင္းလို႔ ဆိုတယ္။ ငါ့မွာဒီေရာဂါရွိလို႔ဆိုၿပီးေတာ့ အားနည္းတဲ့စိတ္ေတြမရွိပါနဲ႔။ ဒါဟာ အျပစ္ႀကီးလဲမဟုတ္ဘူး။ ကိုယ့္မွာဒီေရာဂါရွိပါတယ္ဆိုၿပီးေတာ့ သူမ်ားေတြကို အားငယ္ေနစရာလဲ မလိုဘူး။ နားလည္တဲ့ လူေတြအားလံုးဟာ ဒီေရာဂါရဲ႕အေျခအေနကို သေဘာေပါက္တယ္။ ဘယ္လိုျမင္ရမလဲဆိုတာကို သိတယ္။ နားမလည္တဲ့ သူေတြက သူတို႔ကိုယ္တိုင္ စြမ္းအားနည္းေနတဲ့သူေတြပဲ။ အဲေတာ့ က်မတို႔အားလံုးဟာ နားလည္မႈစြမ္းအားေတြကိုျဖည့္ၿပီး အားလံုးဟာအတူတူပဲဆိုၿပီးေတာ့ လက္တြဲၿပီးေဆာင္ရြက္သြားရမယ္။ အမွန္ေျပာရရင္ အေမ့အေနနဲ႔ ဘာမွထူးထူးျခားျခား မျမင္ပါဘူး။ အားလံုးဟာ အတူတူပဲလို႔ပဲျမင္တယ္ ̋ ဟု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာခဲ့သည္။
လူတိုင္းသည္ အသက္အရြယ္တစ္ခုသို႔ေရာက္လာပါက ေရာဂါတစ္ခုမဟုတ္တစ္ခုရွိတတ္ေၾကာင္း လူသားဆိုသည္မွာ ၿပီးျပည့္စံုျခင္း မရွိေၾကာင္း အဓိကအေရးႀကီးသည္မွာ စိတ္ဓာတ္ပင္ျဖစ္ေၾကာင္း စိတ္ဓာတ္မွန္ကန္ပါက အရာအားလံုးကို ေက်ာ္ျဖတ္ႏိုင္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ဆက္လက္ အားေပးစကားေျပာၾကားခဲ့သည္။
̏လူတိုင္းလူတိုင္းဟာ အသက္အရြယ္ေရာက္လာလို႔ရွိရင္ေရာဂါေလးေတြဟာ ရွိတတ္တာပဲ။ အေမတို႔လဲရွိတာပဲ လူတိုင္း လူတိုင္းမွာ ဟိုဟာေလးခ်ိဳ႕ယြင္းတာ ဒီဟာေလးခ်ိဳ႕ယြင္းတာ ေပါ့ေနာ္။ အဲေတာ့ ေရာဂါေဝဒနာဆိုတာ ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ တစ္ခုပဲ။ လူသားမ်ားဆိုတာ ၿပီးျပည့္စံုတယ္လို႔မရွိပါဘူး။ အျပစ္အနာကင္းရွင္းတယ္လို႔မရွိပါဘူး။ အေရးႀကီးတာက စိတ္ဓာတ္ပဲ စိတ္ဓာတ္ကမွန္ကန္လို႔ရွိရင္ တျခားဟာေတြအားလံုးကို ေက်ာ္ျဖတ္ႏိုင္တယ္။ အဲေတာ့ စိတ္ဓာတ္မွာ ေဝဒနာရွင္ေတြရဲ႕စိတ္ဓာတ္နဲ႔ ေဝဒနာရွင္ေတြအေပၚမွာ ဂရုဏာသက္တဲ့သူေတြ နားလည္မႈရွိတဲ့သူေတြရဲ႕ စိတ္ဓာတ္ ဒီႏွစ္ခုနဲ႔ ေပါင္းၿပီးေတာ့ ဆက္သြားမယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ ဘာမွအားငယ္စရာမရွိဘူး ̋ဟု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာသည္။
အဓိကအားျဖင့္ PLHIV ကေလးငယ္မ်ားကို ဝိုင္းဝန္း၍ ပံ့ပိုးေစခ်င္ေၾကာင္း ထိုကေလးငယ္မ်ားတြင္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ား ရွိေၾကာင္း ထိုေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ားအားလံုးကို ျဖည့္စည္းႏိုင္ရန္ ၎ႏွင့္အတူ ဝိုင္းဝန္းရုန္းကန္ရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ဆက္လက္ ေျပာၾကားသည္။
အရင္ႏွစ္ေတြကဆိုရင္ က်မတို႔ေတြဟာ အေႏွက္အယွက္ေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳးကိုခံခဲ့ရတယ္။ လူနာေတြကို ႏွင္ထုတ္တာေတြ ဘာေတြေပါ့။ အဲဒီ့မွာဘာေတြ႕ရလဲဆိုရင္ က်မတို႔အခက္အခဲေတြ႕လာတိုင္း အျမဲတမ္းဝိုင္းဝန္းေျဖရွင္းေပးေနတဲ့ က်မတို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံေတြထဲမွာ ရွိေနတဲ့ ျပည္သူျပည္သားေတြက အျမဲတမ္းဝိုင္းဝန္းေျဖရွင္းေပးေနတာကို ေတြ႕ရတယ္ ̋ ဟု PLHIV (HIV ႏွင့္ အတူေနထိုင္သူမ်ား) ေဂဟာကို ဦးေဆာင္ဖြင့္လွစ္ခဲ့သူ မျဖဴျဖဴသင္းကေျပာသည္။
၂၀၁၁ ခုႏွစ္တြင္ လူငယ္မ်ားအေနႏွင့္ လူမႈေရးလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ပါဝင္ပတ္သတ္မႈအေျခအေနသည္ ၂၀၁၀ အေရွ႕ပိုင္းႏွစ္ မ်ားထက္စာလွ်င္ ထူးထူးျခားျခား တိုးတက္လာသည္ဟု ျမင္ေၾကာင္း မျဖဴျဖဴသင္းကေျပာသည္။
ဒီေန႔ World AIDS Day အခမ္းးအနားကို လာေရာက္ရတဲ့အတြက္ ဝမ္းသာပါတယ္။ အခုလိုမ်ိဳးပြဲေလးေတြလုပ္ေပးေတာ့ တစ္ျခားေဝဒနာရွင္ေတြနဲ႔ ေတြ႕ရတဲ့အခါ တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ မိသားစုဝင္ေတြလိုျဖစ္ရတယ္ေလ။ အဲဒါေၾကာင့္ ဒီလိုပြဲမ်ိဳးေလးေတြ မ်ားမ်ား လုပ္ေပးပါလို႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္ ̋ ဟု World AIDS Day အခမ္းအနားသို႔ တက္ေရာက္ လာ ေသာPLHIV (HIV ႏွင့္ အတူေနထိုင္သူ) တစ္ဦးကေျပာသည္။
ယေန႕အခမ္းအနားသို႕ ရုပ္ရွင္သရုပ္ေဆာင္ႏွင္႕အဆိုေတာ ္ခ်စ္သုေ၀၊ အဆိုေတာ္ စံလင္း၊ လင္းလင္း၊ ကိုရဲလြင္၊ ထက္ထက္ စတဲ႕အႏုပညာရွင္မ်ားအပါအ၀င္ အႏုပညာရွင္ ရဦးခန္႕တက္ေရာက္လာခဲ႕ၿပီး အခမ္းအနားတြင္ သီဆိုေဖ်ာ္ေျဖသြားေၾကာင္း သိရွိရသည္။
သတင္းမ်ား ျပန္လည္ေဝမွ် ေပးေသာ ျမစ္မခ မီဒီယာအားေက်းဇူးတင္ရွိပါသည္။
̏ အဓိကကေတာ့ ကိုယ္ခံစြမ္းအားက်ျခင္းလို႔ ဆိုတယ္။ ငါ့မွာဒီေရာဂါရွိလို႔ဆိုၿပီးေတာ့ အားနည္းတဲ့စိတ္ေတြမရွိပါနဲ႔။ ဒါဟာ အျပစ္ႀကီးလဲမဟုတ္ဘူး။ ကိုယ့္မွာဒီေရာဂါရွိပါတယ္ဆိုၿပီးေတာ့ သူမ်ားေတြကို အားငယ္ေနစရာလဲ မလိုဘူး။ နားလည္တဲ့ လူေတြအားလံုးဟာ ဒီေရာဂါရဲ႕အေျခအေနကို သေဘာေပါက္တယ္။ ဘယ္လိုျမင္ရမလဲဆိုတာကို သိတယ္။ နားမလည္တဲ့ သူေတြက သူတို႔ကိုယ္တိုင္ စြမ္းအားနည္းေနတဲ့သူေတြပဲ။ အဲေတာ့ က်မတို႔အားလံုးဟာ နားလည္မႈစြမ္းအားေတြကိုျဖည့္ၿပီး အားလံုးဟာအတူတူပဲဆိုၿပီးေတာ့ လက္တြဲၿပီးေဆာင္ရြက္သြားရမယ္။ အမွန္ေျပာရရင္ အေမ့အေနနဲ႔ ဘာမွထူးထူးျခားျခား မျမင္ပါဘူး။ အားလံုးဟာ အတူတူပဲလို႔ပဲျမင္တယ္ ̋ ဟု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာခဲ့သည္။
လူတိုင္းသည္ အသက္အရြယ္တစ္ခုသို႔ေရာက္လာပါက ေရာဂါတစ္ခုမဟုတ္တစ္ခုရွိတတ္ေၾကာင္း လူသားဆိုသည္မွာ ၿပီးျပည့္စံုျခင္း မရွိေၾကာင္း အဓိကအေရးႀကီးသည္မွာ စိတ္ဓာတ္ပင္ျဖစ္ေၾကာင္း စိတ္ဓာတ္မွန္ကန္ပါက အရာအားလံုးကို ေက်ာ္ျဖတ္ႏိုင္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ဆက္လက္ အားေပးစကားေျပာၾကားခဲ့သည္။
̏လူတိုင္းလူတိုင္းဟာ အသက္အရြယ္ေရာက္လာလို႔ရွိရင္ေရာဂါေလးေတြဟာ ရွိတတ္တာပဲ။ အေမတို႔လဲရွိတာပဲ လူတိုင္း လူတိုင္းမွာ ဟိုဟာေလးခ်ိဳ႕ယြင္းတာ ဒီဟာေလးခ်ိဳ႕ယြင္းတာ ေပါ့ေနာ္။ အဲေတာ့ ေရာဂါေဝဒနာဆိုတာ ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ တစ္ခုပဲ။ လူသားမ်ားဆိုတာ ၿပီးျပည့္စံုတယ္လို႔မရွိပါဘူး။ အျပစ္အနာကင္းရွင္းတယ္လို႔မရွိပါဘူး။ အေရးႀကီးတာက စိတ္ဓာတ္ပဲ စိတ္ဓာတ္ကမွန္ကန္လို႔ရွိရင္ တျခားဟာေတြအားလံုးကို ေက်ာ္ျဖတ္ႏိုင္တယ္။ အဲေတာ့ စိတ္ဓာတ္မွာ ေဝဒနာရွင္ေတြရဲ႕စိတ္ဓာတ္နဲ႔ ေဝဒနာရွင္ေတြအေပၚမွာ ဂရုဏာသက္တဲ့သူေတြ နားလည္မႈရွိတဲ့သူေတြရဲ႕ စိတ္ဓာတ္ ဒီႏွစ္ခုနဲ႔ ေပါင္းၿပီးေတာ့ ဆက္သြားမယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ ဘာမွအားငယ္စရာမရွိဘူး ̋ဟု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာသည္။
အဓိကအားျဖင့္ PLHIV ကေလးငယ္မ်ားကို ဝိုင္းဝန္း၍ ပံ့ပိုးေစခ်င္ေၾကာင္း ထိုကေလးငယ္မ်ားတြင္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ား ရွိေၾကာင္း ထိုေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ားအားလံုးကို ျဖည့္စည္းႏိုင္ရန္ ၎ႏွင့္အတူ ဝိုင္းဝန္းရုန္းကန္ရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ဆက္လက္ ေျပာၾကားသည္။
အရင္ႏွစ္ေတြကဆိုရင္ က်မတို႔ေတြဟာ အေႏွက္အယွက္ေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳးကိုခံခဲ့ရတယ္။ လူနာေတြကို ႏွင္ထုတ္တာေတြ ဘာေတြေပါ့။ အဲဒီ့မွာဘာေတြ႕ရလဲဆိုရင္ က်မတို႔အခက္အခဲေတြ႕လာတိုင္း အျမဲတမ္းဝိုင္းဝန္းေျဖရွင္းေပးေနတဲ့ က်မတို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံေတြထဲမွာ ရွိေနတဲ့ ျပည္သူျပည္သားေတြက အျမဲတမ္းဝိုင္းဝန္းေျဖရွင္းေပးေနတာကို ေတြ႕ရတယ္ ̋ ဟု PLHIV (HIV ႏွင့္ အတူေနထိုင္သူမ်ား) ေဂဟာကို ဦးေဆာင္ဖြင့္လွစ္ခဲ့သူ မျဖဴျဖဴသင္းကေျပာသည္။
၂၀၁၁ ခုႏွစ္တြင္ လူငယ္မ်ားအေနႏွင့္ လူမႈေရးလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ပါဝင္ပတ္သတ္မႈအေျခအေနသည္ ၂၀၁၀ အေရွ႕ပိုင္းႏွစ္ မ်ားထက္စာလွ်င္ ထူးထူးျခားျခား တိုးတက္လာသည္ဟု ျမင္ေၾကာင္း မျဖဴျဖဴသင္းကေျပာသည္။
ဒီေန႔ World AIDS Day အခမ္းးအနားကို လာေရာက္ရတဲ့အတြက္ ဝမ္းသာပါတယ္။ အခုလိုမ်ိဳးပြဲေလးေတြလုပ္ေပးေတာ့ တစ္ျခားေဝဒနာရွင္ေတြနဲ႔ ေတြ႕ရတဲ့အခါ တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ မိသားစုဝင္ေတြလိုျဖစ္ရတယ္ေလ။ အဲဒါေၾကာင့္ ဒီလိုပြဲမ်ိဳးေလးေတြ မ်ားမ်ား လုပ္ေပးပါလို႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္ ̋ ဟု World AIDS Day အခမ္းအနားသို႔ တက္ေရာက္ လာ ေသာPLHIV (HIV ႏွင့္ အတူေနထိုင္သူ) တစ္ဦးကေျပာသည္။
ယေန႕အခမ္းအနားသို႕ ရုပ္ရွင္သရုပ္ေဆာင္ႏွင္႕အဆိုေတာ ္ခ်စ္သုေ၀၊ အဆိုေတာ္ စံလင္း၊ လင္းလင္း၊ ကိုရဲလြင္၊ ထက္ထက္ စတဲ႕အႏုပညာရွင္မ်ားအပါအ၀င္ အႏုပညာရွင္ ရဦးခန္႕တက္ေရာက္လာခဲ႕ၿပီး အခမ္းအနားတြင္ သီဆိုေဖ်ာ္ေျဖသြားေၾကာင္း သိရွိရသည္။
သတင္းမ်ား ျပန္လည္ေဝမွ် ေပးေသာ ျမစ္မခ မီဒီယာအားေက်းဇူးတင္ရွိပါသည္။
