အေမရိကန္ႏုိင္ငံၿခားေရး၀န္ၾကီး ဟီလာရီကလင္တန္၏ ၿမန္မာၿပည္ ခရီးစဥ္ အတြင္း ေၿပာၾကားခ်က္မ်ား

ဒီေန႔ အစိုးရသစ္နဲ႔ ပထမဆံုးအႀကိမ္ေတြ႕ဆံုမႈအရ ေကာင္းမြန္တဲ့ အခြင့္အေရးေတြ ရွိေနၿပီဆိုတာေတြ႕ ခဲ့တယ္။ ၿပီးေတာ့ ႏိုင္ငံမွာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြလိုအပ္တဲ့ အဆင့္လိုက္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ဖို႔ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ ကိုယ္စား ကြ်န္မက ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ ထပ္ၿပီး ေျဖရွင္းရမယ့္ အဆင့္ေတြျဖစ္တဲ့ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပေရးကိစၥ၊ ႏိုင္ငံသားအက်ဥ္းသားေထာင္ေက်ာ္ က်န္ရွိေနေသးတဲ့ ကိစၥ၊ တိုင္းရင္းသား စည္းလံုးညီညြတ္ေရးကိစၥေတြမွာ ဘယ္ေလာက္အထိ ရလာမလဲဆိုတာေတြကို ကၽြန္မ ေမွ်ာ္လင့္ထားတယ္။

_ဟီလာရီ ကလင္တန္



ျမန္မာေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ ေျခလွမ္းဟာ သန္းေပါင္း ၆၀ ရွိတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြ လြတ္လပ္မႈ ဂုဏ္သိကၡာနဲ႔ ေနထိုင္ၾကဖို႔ အခြင့္အလမ္း ျဖစ္ပါတယ္။ သမၼတအိုဘားမားက ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ မွိန္ပ်ပ် တိုးတက္မႈေတြ ေတြ႕ရွိရျပီလို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ သမိုင္းေၾကာင္းအရေတာ့ မွိန္ပ်ပ်အလင္းေရာင္ေတြဟာ ေပ်ာက္ကြယ္သြားႏိုင္ပါတယ္။ ဒီမွိန္ပ်ပ် အလင္းေရာင္ေတြဟာ လြတ္လပ္မႈအတြက္ ထေတာက္ႏိုင္ဖို႔နဲ႔ အနာဂတ္ ေကာင္းစားေရးအတြက္ဆိုတာ ေခါင္းေဆာင္ေတြအေပၚမွာ မူတည္တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ တစ္ၾကိမ္တစ္ခါ လာေရာက္တဲ့ ခရီးစဥ္အေပၚ အေျခခံျပီးေတာ့ ႏွစ္ႏိုင္ငံ ဆက္ဆံေရး မဟာမိတ္ထားရွိဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာသမၼတကို ေစာေစာက ေျပာခဲ့တဲ့အတိုင္းပါပဲ။ အေမရိကန္ အေနနဲ႔ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေျခလွမ္းႏွင့္အတူ ကူညီေဆာင္ရြက္ဖို႔ အသင့္ရွိပါတယ္။

_ဟီလာရီ ကလင္တန္



မိုးရြာတုန္း ေရခံ ဆိုတဲ့ ျမန္မာစကားပံု ရွိပါတယ္။ ျမန္မာသမၼတနဲ႔ေတြ႕တုန္းက သူေျပာခဲ့တာပါ။ ကြ်န္မတို႔ အေနနဲ႔ မသိပါဘူး။ ေခါင္းေဆာင္ေတြယူတဲ့ ေျခလွမ္းေတြဟာ ေနာက္ျပန္ဆုတ္လို႔ မရတဲ့ ေျခလွမ္းေတြလား၊ စီးပြားေရးကို ဖြင့္ေပးရင္ အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့ ေျခလွမ္းေတြလား။ ဒီေမးခြန္းေတြဟာ ကြ်န္မေျဖဖို႔ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီေမးခြန္းေတြကို ေျဖရမယ့္သူေတြက ႏိုင္ငံသားေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ေခါင္းေဆာင္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

_ဟီလာရီ ကလင္တန္



တစ္ခ်ိန္က ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ စပါးက်ီတစ္ခု ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ငါးဆယ္အခ်ိန္မွာ တျခား ႏိုင္ငံေတြက ျဖတ္ေက်ာ္သြားျပီးေတာ့ အေရွ႕အာရွေဒသမွာ အင္အားၾကီးမားတဲ့ ႏိုင္ငံေတြ ျဖစ္လာခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မလို႔ ျမန္မာအစိုးရအတြက္ အေရးၾကီးတဲ့ ေမးခြန္းရွိလာပါတယ္။ အခုခ်ိန္မွာ အေရးၾကီးတာက အေမရိကန္ ဒါမွမဟုတ္ အျခားႏိုင္ငံတစ္ခုခုနဲ႔ ဆက္ဆံေရးမဟုတ္ပါဘူး။ ျမန္မာေခါင္းေဆာင္ေတြအေနနဲ႔ ကိုယ့္ႏိုင္ငံရဲ႕ ေမြးရာပါ အခြင့္အေရးကို ႏိုင္ငံသားေတြ ခံစားႏိုင္ဖို႔ အတြက္ ယံုၾကည္ခ်က္ခိုင္မာစြာနဲ႔ ေဆာင္ရြက္မလားဆိုတဲ့ ေမးခြန္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုလုပ္မွလည္း အာရွ-ပစိဖိတ္ေဒသမွာ အင္အားၾကီးအျဖစ္ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေမးခြန္းကို ေျဖၾကားရာမွာ ဘယ္လိုထြက္လာမလဲဆိုတာေတာ့ မသိပါဘူး။ အျပဳသေဘာေဆာင္ ေျဖၾကားမယ္ ဆိုရင္ေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ႔ တိုးတက္လာမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုဆိုရင္ ကြ်န္မတို႔အေနနဲ႔လည္း အေထာက္အကူေပးဖို႔ အဆင္သင့္ပါပဲ။

_ဟီလာရီ ကလင္တန္



တစ္ခ်ိန္က ဗီယက္နမ္နဲ႔ ဆက္ဆံေရးမွာ ေပ်ာက္ဆံုးေနတဲ့ အေမရိကန္ စစ္မႈထမ္းေတြကို ျပန္လည္ရွာေဖြေရးဟာ အက်ိဳးျပဳခဲ့သလို ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဒုတိယကမာၻစစ္အတြင္းက Burma Road တည္ေဆာက္စဥ္က ေပ်ာက္ဆံုး ခဲ့တဲ့ အေမရိကန္စစ္သားေတြ ျပန္လည္ရွာေဖြေရးမွာ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ဖို႔လည္း ျမန္မာအစိုးရနဲ႔ သေဘာတူညီမႈရရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒါေတြဟာ ေျခလွမ္းေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအရွိန္အဟုန္ကို ဆက္လက္ထိန္းသိမ္းႏိုင္ဖို႔အတြက္ ကြ်န္မတို႔ဘက္က လုပ္ေဆာင္ သြားမွာေတြ ရွိပါတယ္။ ျမန္မာ-အေမရိကန္ သံတမန္ေရးဆက္ဆံမႈ တိုးတက္ဖို႔နဲ႔ သံအမတ္ခ်င္း ဖလွယ္ဖို႔လည္း ပါဝင္ပါ တယ္။ ႏိုင္ငံတကာက စိုးရိမ္မကင္းျဖစ္မႈေတြကို တင္ျပႏိုင္ဖို႔လည္း လမ္း ေၾကာင္းတစ္ရပ္ ခ်မွတ္ထားပါတယ္။ ဒါဟာ ႏွစ္ႏိုင္ငံအျပန္အလွန္ ယံုၾကည္ ကိုးစားမႈရရွိဖို႔အတြက္ ျဖစ္ပါတယ္။

_ဟီလာရီ ကလင္တန္



အေမရိကန္အစိုးရအေနနဲ႔ အစိုးရအတြင္းနဲ႔ အစိုးရျပင္ပရွိ ခိုင္မာတဲ့ စစ္မွန္တဲ့ ေစတနာရွိသူေတြကို ေထာက္ခံပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံက ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ ေရြးလမ္းမွားေတြေၾကာင့္ လြန္ခဲ့တဲ့ အတိတ္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ဆင္းရဲတဲ့ ႏိုင္ငံ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ အေမရိကန္အေနနဲ႔ အခုလိုမ်ိဳး တိုးတက္မႈေတြ ျမင္လာတာကို အျပဳသေဘာေဆာင္ တုန္႔ျပန္႔ဖို႔ရွိပါတယ္။ အဲဒီတုန္႔ျပန္ေဆာင္ရြက္မယ့္ အရာေတြဟာ မဲေခါင္ေဒသ ေအာက္ပိုင္းဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္ေရးေဆာင္ရြက္မႈေတြ ေလ့လာရာမွာ ပါဝင္ႏိုင္မႈနဲ႔ ကမၻာ့ဘဏ္၊ ADB စရွိတဲ့ အဖြဲ႔ အစည္းေတြ ျမန္မာႏိုင္ငံကို လာေရာက္ေလ့လာႏိုင္ဖို႔တို႔ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ဒါေတြအျပင္ UNDP ရဲ႕ အေသးစားေငြေခ်းလုပ္ငန္းေတြ၊ ပညာေရး က႑ေတြမွာ ကူညီႏိုင္မယ့္ ကိစၥေတြကိုလည္း ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။

_ဟီလာရီ ကလင္တန္



အေမရိကန္နဲ႔ ဆက္ဆံေရးပိုမိုေကာင္းမြန္ေစဖို႔အတြက္ အေရးၾကီးတာကေတာ့ အစိုးရတစ္ရပ္လံုးဟာ ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္မျပန္႔ပြားေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ သေဘာတူညီမႈေတြကို လိုက္နာေစဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ကုလသမဂၢလံုျခံဳေရးေကာင္စီရဲ႕ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ေလးစားလိုက္နာျပီးေတာ့ ေျမာက္ကိုရီးယားနဲ႔ စစ္ေရးဆက္ဆံမႈ ျဖတ္ေတာက္ဖို႔အတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ သႏၶိဌာန္ခိုင္မာမႈကိုလည္း ကြ်န္မတို႔ ၾကိဳဆိုပါတယ္။ ဒီတိုးတက္မႈေတြကို အခုထက္ပိုျပီး က်ယ္ျပန္႔ေအာင္ ျမႇင့္တင္ျပီးေတာ့ လုပ္ေဆာင္သြားလိမ့္မယ္လို႔ ကြ်န္မယံုၾကည္ပါတယ္။

_ဟီလာရီ ကလင္တန္



အခုျပဳလုပ္လာတဲ့ ကနဦးေျခလွမ္းေတြကို ၾကိဳဆိုပါတယ္။ အထူးသ ျဖင့္ တိုင္းရင္းသား ေဒသေတြမွာ တင္းမာမႈေတြ ေလ်ာ့က်ေစဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ကမၻာေပၚမွာ အၾကာရွည္ဆံုးျဖစ္တဲ့ ပဋိပကၡေတြမွာ အၾကမ္းဖက္မႈျဖစ္တဲ့အခါ ဝမ္းနည္းစရာေကာင္းပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုေတြ မ်ားစြာရွိျပီးေတာ့ ကိုးကြယ္မႈဆိုင္ရာ ဘာသာေရးအမ်ိဳးမ်ိဳးလည္း ရွိပါတယ္။ ျမန္မာသမၼတကို ကြ်န္မတိုက္တြန္းခဲ့တာကေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္သူေတြကို လာေရာက္တာကို ခြင့္ျပဳဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအခ်က္ေတြဟာ တကယ္တန္းေတာ့ အကဲစမ္းမႈေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ပဋိပကၡရဲ႕ အေျခခံအ ေၾကာင္းတရားေတြကို ေျဖရွင္းဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ဒါမွလည္း အားလံုးကို ျငိမ္းခ်မ္းေရးရရွိေစမွာ ျဖစ္ပါ တယ္။ ကြ်န္မတို႔အေနနဲ႔ ဒီအခ်က္ေတြအျပင္ အျခားအကဲစမ္းမႈေတြကိုလည္း ေဆြးေႏြးျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ လူကုန္ ကူးမႈတိုက္ဖ်က္ေရး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး အေၾကာင္းေတြကို ေဆြးေႏြးျဖစ္ ခဲ့ပါတယ္။

_ဟီလာရီ ကလင္တန္



ေရြးေကာက္ပြဲဥပေဒေတြကို ျပန္လည္ေရးသားခဲ့တဲ့ အျပင္ ဥပေဒေတြ ကိုလည္း ျပင္ဆင္ခဲ့ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ၂၀ဝေက်ာ္ လႊတ္ေပးခဲ့ ပါတယ္။ ကြ်န္မအေနနဲ႕ ေျပာခဲ့တာက အခုယူခဲ့တဲ့ ေျခလွမ္းေတြဟာ အစဥ္ အလာမရွိခဲ့ေပမယ့္ အစျဖစ္တဲ့အတြက္ ၾကိဳဆိုပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္း သားေတြ လႊတ္ေပးတာက အားရစရာျဖစ္ေပမဲ့လို႔ ၁၀ဝ၀ေက်ာ္ က်န္ရွိေနပါ ေသးတယ္။ ဒီကိစၥကို ကြ်န္မအေနနဲ႔ သီးျခားေျပာခဲ့သလို လူသိရွင္ၾကားေျပာ လိုတာကေတာ့ ဘယ္ႏိုင္ငံမွာမဆို ဘယ္သူကိုမွ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုခြင့္၊ လြတ္လပ္စြာ စည္း႐ံုးခြင့္ ယံုၾကည္ခ်က္ေတြေၾကာင့္ အက်ဥ္းခ်ထားျခင္း မရွိခဲ့ပါဘူး။

ဒါ့အျပင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ အခုလြတ္လာျပီးေတာ့ ႏိုင္ငံေရး ေဖာ္ေဆာင္မႈမွာ ပါဝင္တာဟာ အားရစရာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လို႔လည္း ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ အားလံုးဟာ ႏိုင္ငံတဝမ္း ႐ံုးေတြကို ဖြင့္လွစ္ခြင့္ရျပီးေတာ့ လြတ္လပ္ျပီး တရားမွ်တျပီး ယံုၾကည္ကိုးစားမႈရွိတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲေတြမွာ ပါဝင္ခြင့္ရရွိဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။

_ ဟီလာရီ ကလင္တန္

Eleven Media Group Facebook စာမ်က္ႏွာတြင္ ေဖာ္ၿပထားေသာ အေမရိကန္ႏုိင္ငံၿခားေရး၀န္ၾကီး ဟီလာရီကလင္တန္၏ ၿမန္မာၿပည္ ခရီးစဥ္ အတြင္း ေၿပာၾကားခ်က္မ်ားကုိ ေကာက္ႏုတ္ၿပီး ၿပန္လည္တင္ၿပထားၿခင္းၿဖစ္ပါသည္။