(13 September 2011 ရက္စြဲပါ The Huffington Post မွ Simon Roughneer ေရးသားေသာ “Burma and Reform: All talk and no work?” ကို Y C မွဘာသာျပန္ဆိုသည္)
ျမန္မာ စစ္တပ္အုပ္ခ်ဳပ္သူမ်ား လက္ေအာက္တြင္ သတင္းစာဆရာ တစ္ဦးအျဖစ္ လုပ္ကိုင္ရသည္မွာ မလြယ္လွေပ။ စစ္တပ္က ျမန္မာႏိုင္ငံကို ၁၉၆၂ ကတည္းက အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ၿပီး၊ ၂၀၁၀ ႏိုဝင္ဘာလတြင္ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ အတြင္း ပထမဆံုး ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပေပးခဲ့ၿပီး စစ္တပ္ပါတီ အလြယ္တကူ အႏိုင္ရခဲ့ကာ ယခင္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း ဦးသိန္းစိန္က အစိုးရသစ္ အႀကီးအကဲအျဖစ္ တာဝန္ယူခဲ့သည္။
ထို အေျခအေနတြင္ ေခါင္းေဆာင္သစ္သည္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးမ်ား လုပ္ရန္ ႀကိဳးပမ္းလာသည္။ ယင္းသည္ မၾကာေသးမီက ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္ ႏွင့္ ေတြ႔ဆံုခဲ့ၿပီး၊ သူမကလည္း ဦးသိန္းစိန္အား ျပန္လည္ ခ်ီးက်ဴး ေျပာဆိုခဲ့သည္။ အခ်ိဳ႕က သမၼတသစ္သည္ သတိႀကီးစြာထားေသာ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရး ဝါဒီဟု ဆိုၾကၿပီး ျမန္မာ အစိုးရ အတြင္းရွိ သေဘာထား တင္းမာသူမ်ားႏွင့္ စစ္ခင္းေနရေၾကာင္း သတင္းမ်ားက ဆိုသည္။ အခ်ိဳ႕ကလည္း ယခု ယွဥ္ၿပိဳင္မႈမွာ ကျပေနျခင္းသာ ျဖစ္ၿပီး စစ္ အာဏာရွင္ သန္းေရႊက ေနာက္ကြယ္မွ ႀကိဳးကိုင္ေနသည္ဟု ဆိုၾကသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး သန္းေရႊသည္ ၁၉၉၂ ကတည္းက အာဏာ ရယူခဲ့ရာ အေမရိကန္ သံတမန္ ေကဘယ္မ်ားအရ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အာဏာ တည္ေဆာက္ပံုမွာ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း မရွိပဲ အားလံုးသည္ သန္းေရႊ အေပၚတြင္သာ မူတည္သည္ဟု ဆိုသည္။
ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး အတြက္ ေျပာၾကားမႈမ်ားကို အသာထား ျမန္မာအစိုးရသည္ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသား ၂၀၀၀ ခန္႔ကို ထိန္းသိမ္းထားဆဲ ျဖစ္ၿပီး၊ အစိုးရကမူ ရာဇဝတ္သားမ်ားအျဖစ္သာ ေျပာဆိုေနသည္။ အဆိုပါ အက်ဥ္းသားမ်ားတြင္ ဗုဒၶဘာသာ ဘုန္းေတာ္ႀကီး ရာေပါင္းမ်ားစြာ ပါဝင္ၿပီး၊ သတင္းစာ ဆရာ ၂၀ ေက်ာ္ ပါဝင္သည္။ ၿပီးခဲ့သည့္ ဧၿပီလ ဦးသိန္းစိန္ မိန္႔ခြန္း မေျပာမီကပင္ DVB သတင္းေထာက္ တစ္ဦး ေထာင္ဒဏ္ ၁၃ ႏွစ္ အျပစ္ ေပးခံခဲ့ရၿပီး ထိန္းသိမ္းခံရေသာ ၁၇ ဦးေျမာက္ DVB သတင္းေထာက္ ျဖစ္လာသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ပုဂၢလိက မီဒီယာက႑ တိုးတက္လ်က္ ရွိေသာ္လည္း အစိုးရ ဆင္ဆာ ျပဳသမွ် ခံၾကရသည္။ အစိုးရ အာဏာပိုင္မ်ားသည္ သတင္းမ်ား၊ ႏိုင္ငံေရးမ်ား မပါေသာ မီဒီယာအား ဆင္ဆာ ကင္းလြတ္ခြင့္ျပဳခဲ့သည္။
Committee to Project Journalists (CPJ) မွ အာရွကိုယ္စားလွယ္ Shawn Crispin ၏ အဆိုအရ အထက္ပါ ေျဖေလ်ာ့ေပးမႈသည္ အဓိပၸာယ္ မရွိေၾကာင္း ဆိုသည္။ "တကယ္လို႔ အစိုးရသစ္ဟာ သတင္းစာ လြတ္လပ္ခြင့္ကို အေလးေပးတယ္ဆိုရင္ စာေပ စိစစ္ေရး ဌာနကို ဖ်က္ပစ္ ရပါမယ္။ ပုဂၢလိက မီဒီယာေတြကို ေစာင့္ၾကည့္တဲ့ က႑ (watchdog role) ကေန လႈပ္ရွားခြင့္ ျပဳၿပီး တကယ့္ ဒီမိုကေရစီမွာလို က်င့္သံုးရပါမယ္" ဟု ယင္းက ေျပာသည္။
Crispin က ေျပာဆိုရာတြင္ "ဦးသိန္းစိန္ ရဲ႕ စစ္တပ္ အုပ္ခ်ဳပ္သူေတြဟာ တကယ္ လုပ္ရဲ ကိုင္ရဲ ရွိပါ့မလားဆိုတာ သံသယရွိေနပါတယ္" ဟု ဆိုသည္။
ျမန္မာ စစ္တပ္အုပ္ခ်ဳပ္သူမ်ား လက္ေအာက္တြင္ သတင္းစာဆရာ တစ္ဦးအျဖစ္ လုပ္ကိုင္ရသည္မွာ မလြယ္လွေပ။ စစ္တပ္က ျမန္မာႏိုင္ငံကို ၁၉၆၂ ကတည္းက အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ၿပီး၊ ၂၀၁၀ ႏိုဝင္ဘာလတြင္ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ အတြင္း ပထမဆံုး ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပေပးခဲ့ၿပီး စစ္တပ္ပါတီ အလြယ္တကူ အႏိုင္ရခဲ့ကာ ယခင္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း ဦးသိန္းစိန္က အစိုးရသစ္ အႀကီးအကဲအျဖစ္ တာဝန္ယူခဲ့သည္။
ထို အေျခအေနတြင္ ေခါင္းေဆာင္သစ္သည္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးမ်ား လုပ္ရန္ ႀကိဳးပမ္းလာသည္။ ယင္းသည္ မၾကာေသးမီက ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္ ႏွင့္ ေတြ႔ဆံုခဲ့ၿပီး၊ သူမကလည္း ဦးသိန္းစိန္အား ျပန္လည္ ခ်ီးက်ဴး ေျပာဆိုခဲ့သည္။ အခ်ိဳ႕က သမၼတသစ္သည္ သတိႀကီးစြာထားေသာ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရး ဝါဒီဟု ဆိုၾကၿပီး ျမန္မာ အစိုးရ အတြင္းရွိ သေဘာထား တင္းမာသူမ်ားႏွင့္ စစ္ခင္းေနရေၾကာင္း သတင္းမ်ားက ဆိုသည္။ အခ်ိဳ႕ကလည္း ယခု ယွဥ္ၿပိဳင္မႈမွာ ကျပေနျခင္းသာ ျဖစ္ၿပီး စစ္ အာဏာရွင္ သန္းေရႊက ေနာက္ကြယ္မွ ႀကိဳးကိုင္ေနသည္ဟု ဆိုၾကသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး သန္းေရႊသည္ ၁၉၉၂ ကတည္းက အာဏာ ရယူခဲ့ရာ အေမရိကန္ သံတမန္ ေကဘယ္မ်ားအရ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အာဏာ တည္ေဆာက္ပံုမွာ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း မရွိပဲ အားလံုးသည္ သန္းေရႊ အေပၚတြင္သာ မူတည္သည္ဟု ဆိုသည္။
ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး အတြက္ ေျပာၾကားမႈမ်ားကို အသာထား ျမန္မာအစိုးရသည္ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသား ၂၀၀၀ ခန္႔ကို ထိန္းသိမ္းထားဆဲ ျဖစ္ၿပီး၊ အစိုးရကမူ ရာဇဝတ္သားမ်ားအျဖစ္သာ ေျပာဆိုေနသည္။ အဆိုပါ အက်ဥ္းသားမ်ားတြင္ ဗုဒၶဘာသာ ဘုန္းေတာ္ႀကီး ရာေပါင္းမ်ားစြာ ပါဝင္ၿပီး၊ သတင္းစာ ဆရာ ၂၀ ေက်ာ္ ပါဝင္သည္။ ၿပီးခဲ့သည့္ ဧၿပီလ ဦးသိန္းစိန္ မိန္႔ခြန္း မေျပာမီကပင္ DVB သတင္းေထာက္ တစ္ဦး ေထာင္ဒဏ္ ၁၃ ႏွစ္ အျပစ္ ေပးခံခဲ့ရၿပီး ထိန္းသိမ္းခံရေသာ ၁၇ ဦးေျမာက္ DVB သတင္းေထာက္ ျဖစ္လာသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ပုဂၢလိက မီဒီယာက႑ တိုးတက္လ်က္ ရွိေသာ္လည္း အစိုးရ ဆင္ဆာ ျပဳသမွ် ခံၾကရသည္။ အစိုးရ အာဏာပိုင္မ်ားသည္ သတင္းမ်ား၊ ႏိုင္ငံေရးမ်ား မပါေသာ မီဒီယာအား ဆင္ဆာ ကင္းလြတ္ခြင့္ျပဳခဲ့သည္။
Committee to Project Journalists (CPJ) မွ အာရွကိုယ္စားလွယ္ Shawn Crispin ၏ အဆိုအရ အထက္ပါ ေျဖေလ်ာ့ေပးမႈသည္ အဓိပၸာယ္ မရွိေၾကာင္း ဆိုသည္။ "တကယ္လို႔ အစိုးရသစ္ဟာ သတင္းစာ လြတ္လပ္ခြင့္ကို အေလးေပးတယ္ဆိုရင္ စာေပ စိစစ္ေရး ဌာနကို ဖ်က္ပစ္ ရပါမယ္။ ပုဂၢလိက မီဒီယာေတြကို ေစာင့္ၾကည့္တဲ့ က႑ (watchdog role) ကေန လႈပ္ရွားခြင့္ ျပဳၿပီး တကယ့္ ဒီမိုကေရစီမွာလို က်င့္သံုးရပါမယ္" ဟု ယင္းက ေျပာသည္။
Crispin က ေျပာဆိုရာတြင္ "ဦးသိန္းစိန္ ရဲ႕ စစ္တပ္ အုပ္ခ်ဳပ္သူေတြဟာ တကယ္ လုပ္ရဲ ကိုင္ရဲ ရွိပါ့မလားဆိုတာ သံသယရွိေနပါတယ္" ဟု ဆိုသည္။
