(Press TV မွ 8 Sept 2011 ရက္စြဲပါ “ Chinese projects in Myanmar raising concerns” ေဆာင္းပါးကို Y C မွဘာသာ ျပန္ဆိုသည္)
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ကာလရွည္ၾကာ ရႈတ္ေထြးေနေသာ လက္နက္ကိုင္ တိုက္ပြဲမ်ား ျဖစ္ပြားရာ “အညိဳေရာင္နယ္ေျမ”မ်ားတြင္ တရုတ္တို႔ တည္ေဆာက္ေနေသာ စြမ္းအင္စီမံကိန္းမ်ားက ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရး လႈပ္ရွားသူမ်ား၊ လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားသူမ်ားႏွင့္ သုေတသန ပညာရွင္မ်ား အၾကား စိုးရိမ္ပူပန္မႈမ်ား ႀကီးထြားလာေစသည္။
ထိုင္းႏိုင္ငံအေျခစိုက္ Shwe Gas Movement အုပ္စုက တရုတ္ပိုက္လိုင္းစီမံကိန္း တည္ေဆာက္မႈအေပၚ ေနာက္ဆံုးထုတ္ျပန္ေသာ အစီရင္ခံစာတြင္ “၎နယ္ေျမမ်ားရွိ တိုင္းရင္းသား လူ႔အဖြဲ႕အစည္းအတြင္း လူ႔အခြင့္အေရး ညႇင္းပန္းႏွိပ္စက္မႈမ်ား ဆက္လက္ဆိုးဝါးလာလိမ့္မည္” ဟု ေကာက္ခ်က္ခ် သံုးသပ္ထားသည္။
၂၈၀၀ ကီလိုမီတာအရွည္ရွိ ပိုက္လိုင္းကို ျဖတ္သန္းသြားမည့္ သဘာဝဓါတ္ေငြ႕ ကုဗမီတာ ၁၂ သန္းသည္ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အား ထုတ္လုပ္ ေပးရန္အတြက္ တရုတ္ျပည္အတြင္းပိုင္းအထိ ေရာက္ရွိသြားလိမ့္မည္ဟု အထက္ပါ အစီရင္ခံစာ ေရးသားသူမ်ားက ဆိုသည္။
ပိုက္လိုင္း စီမံကိန္းကို ဦးေဆာင္သည့္ တရုတ္ႏိုင္ငံပိုင္ China National Petroleum Corporation CNPC ေရႊဓါတ္ေငြ႕ စီမံကိန္း ဦးေဆာင္သူ ေတာင္ကိုးရီးယား Daewoo ကုမၸဏီကို ရွယ္ယာေခၚထားသည့္အျပင္ ေဘးမွ ပါးစပ္အေဟာင္းသားျဖင့္ က်န္ရစ္ေတာ့မည့္ အိႏိၵယတို႔၏ ONGC Videsh ကုမၸဏီကိုလည္း ရွယ္ယာအနည္းငယ္ ေပး၍ ထည့္ေစၿပီး အခ်ိဳသတ္ စည္းရံုးခဲ့သည္။
အဆိုပါ ပိုက္လိုင္းမ်ားျဖတ္သန္း သြယ္တန္းမည့္ ေဒသမ်ားမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ တိုက္ပြဲမ်ား၊ ရြာလံုးကၽြတ္ဖ်က္သိမ္းမႈမ်ား ဆက္လက္ ျဖစ္ပြား ေနမႈေၾကာင့္ စိုးရိမ္ပူပန္စရာျဖစ္ေန သည့္ ျပည္တြင္းစစ္မက္ျဖစ္ပြား တင္းမာေနေသာ တိုင္းရင္းသားနယ္ေျမမ်ားပင္ျဖစ္သည္။
စီမံကိန္းလုပ္ငန္းခြင္တြင္ အလုပ္ရွင္ တရုတ္ကုမၸဏီ ဝန္ထမ္းမ်ားအား ေပးထားေသာ အိမ္ရာမ်ားႏွင့္ အလြန္႔အလြန္ ကြဲျပားျခားနားစြာပင္ ေနထိုင္ေနၾကရေသာ ေဒသခံ အလုပ္သမားမ်ား၏ ဆင္းရဲစုတ္ျပတ္လြန္းေသာ အေျခအေနမ်ားကို NGO လုပ္သားမ်ား တိတ္တဆိတ္ မွတ္တမ္းတင္ လာခဲ့ေသာ ဗီဒီယိုမ်ား ဓါတ္ပံုုမ်ားက အထင္အရွားျပသေနသည္။
ျမန္မာအစိုးရႏွင့္ တရုတ္အစိုးရအၾကားမွ အလိုတူအလိုပါ သေဘာတူညီခ်က္မ်ားထဲတြင္ ေရေလွာင္တမံ စီမံကိန္းမ်ားလည္း ပါဝင္သည္။ တရုတ္တို႔ အျမတ္ထုတ္ရန္ႀကိဳးစားေနေသာ အျခားအေရးႀကီးသည့္ သယံဇာတတစ္ခုျဖစ္သည့္ ‘ေရ’ ကိစၥသည္လည္း သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးအုပ္စုမ်ားႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရးအုပ္စုမ်ားကို တပ္လွန္႔သတိေပးသည့္အဆင့္သို႔ ေရာက္ရွိေနသည္။ ရုပ္သံသတင္းမ်ား တြင္ ေတြ႕ရွိၾကရသည့္ အတိုင္း ကခ်င္ျပည္နယ္ေဒသမ်ားတြင္ တရုတ္ကုမၸဏီမ်ားက ေရေလွာင္တမံမ်ား ဆက္လက္တည္ေဆာက္လ်က္ ရွိသည္။ ယင္းေဒသတြင္ ၿပီးခဲ့ေသာ လ အနည္းငယ္ အတြင္း ျမန္မာအစိုးရတပ္မ်ားႏွင့္ ကခ်င္နယ္ခံ KIA တပ္မ်ားအၾကား တိုက္ပြဲမ်ား ျပန္ လည္ ျဖစ္ပြားခဲ့သည္။
တိုက္ပြဲမ်ား ျဖစ္ပြားရာ စီမံကိန္းလုပ္ငန္းခြင္တစ္ဝိုက္နယ္ေျမေဒသမ်ားမွ အိမ္မဲ့ယာမဲ့ ျဖစ္ ရေသာ ေဒသခံအရပ္သားမ်ားအား ရိကၡာႏွင့္ ေနစရာ ေထာက္ပံ့ေပးရမည့္ တရုတ္တို႔၏ တာဝန္ယူမႈအေနအထားကို The Burma Rivers Network က ေထာက္ျပေဝဖန္ထားသည္။
ထိုအေတာအတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ေနရာမ်ားစြာကို ေရႏွင့္ လွ်ပ္စစ္မီး မလံုေလာက္မႈ ျပႆနာက ဆက္၍ ဒုကၡေပးေနဆဲ ျဖစ္ေၾကာင္း ေတြျမင္ ေနရသည္။ ထို႔အျပင္ တရုတ္ ဦးေဆာင္စီမံကိန္းမ်ားက စီမံကိန္းေဒသမ်ားရွိ လယ္သမားမ်ားႏွင့္ ေရလုပ္သားမ်ား၏ သက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းလုပ္ငန္းမ်ားကို ၿခိမ္းေျခာက္ လာမႈေၾကာင့္ ေဒသခံအရပ္သားမ်ား၏ ေဒါသမီးကို လႈံ႕ေဆာ္ေပးလ်က္ရွိသည္။
ျမန္မာအစိုးရက ၎စီမံကိန္းမ်ားသည္ ႏိုင္ငံအတြက္ မ်ားစြာလိုအပ္ေနေသာ ဝင္ေငြကို ရွာေဖြေပးလိမ့္မည္ဟု ေျပာဆိုေနေသာ္ျငားလည္း ျမန္မာ ျပည္သူမ်ားအေနႏွင့္ သူတို႔၏ ဘဝႏွင့္ တိုးတက္မႈအတြက္ အသက္ေသြးေၾကာျဖစ္သည့္ ေဒၚလာ ဘီလီယံႏွင့္ခ်ီ၍ တန္ဘိုးရွိေသာ သယံဇာတမ်ား ေခါင္းပံုျဖတ္ခံေနရျခင္းသာ ျဖစ္ေၾကာင္း ယံုၾကည္ေနၾကသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ကာလရွည္ၾကာ ရႈတ္ေထြးေနေသာ လက္နက္ကိုင္ တိုက္ပြဲမ်ား ျဖစ္ပြားရာ “အညိဳေရာင္နယ္ေျမ”မ်ားတြင္ တရုတ္တို႔ တည္ေဆာက္ေနေသာ စြမ္းအင္စီမံကိန္းမ်ားက ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရး လႈပ္ရွားသူမ်ား၊ လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားသူမ်ားႏွင့္ သုေတသန ပညာရွင္မ်ား အၾကား စိုးရိမ္ပူပန္မႈမ်ား ႀကီးထြားလာေစသည္။
ထိုင္းႏိုင္ငံအေျခစိုက္ Shwe Gas Movement အုပ္စုက တရုတ္ပိုက္လိုင္းစီမံကိန္း တည္ေဆာက္မႈအေပၚ ေနာက္ဆံုးထုတ္ျပန္ေသာ အစီရင္ခံစာတြင္ “၎နယ္ေျမမ်ားရွိ တိုင္းရင္းသား လူ႔အဖြဲ႕အစည္းအတြင္း လူ႔အခြင့္အေရး ညႇင္းပန္းႏွိပ္စက္မႈမ်ား ဆက္လက္ဆိုးဝါးလာလိမ့္မည္” ဟု ေကာက္ခ်က္ခ် သံုးသပ္ထားသည္။
၂၈၀၀ ကီလိုမီတာအရွည္ရွိ ပိုက္လိုင္းကို ျဖတ္သန္းသြားမည့္ သဘာဝဓါတ္ေငြ႕ ကုဗမီတာ ၁၂ သန္းသည္ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အား ထုတ္လုပ္ ေပးရန္အတြက္ တရုတ္ျပည္အတြင္းပိုင္းအထိ ေရာက္ရွိသြားလိမ့္မည္ဟု အထက္ပါ အစီရင္ခံစာ ေရးသားသူမ်ားက ဆိုသည္။
ပိုက္လိုင္း စီမံကိန္းကို ဦးေဆာင္သည့္ တရုတ္ႏိုင္ငံပိုင္ China National Petroleum Corporation CNPC ေရႊဓါတ္ေငြ႕ စီမံကိန္း ဦးေဆာင္သူ ေတာင္ကိုးရီးယား Daewoo ကုမၸဏီကို ရွယ္ယာေခၚထားသည့္အျပင္ ေဘးမွ ပါးစပ္အေဟာင္းသားျဖင့္ က်န္ရစ္ေတာ့မည့္ အိႏိၵယတို႔၏ ONGC Videsh ကုမၸဏီကိုလည္း ရွယ္ယာအနည္းငယ္ ေပး၍ ထည့္ေစၿပီး အခ်ိဳသတ္ စည္းရံုးခဲ့သည္။
အဆိုပါ ပိုက္လိုင္းမ်ားျဖတ္သန္း သြယ္တန္းမည့္ ေဒသမ်ားမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ တိုက္ပြဲမ်ား၊ ရြာလံုးကၽြတ္ဖ်က္သိမ္းမႈမ်ား ဆက္လက္ ျဖစ္ပြား ေနမႈေၾကာင့္ စိုးရိမ္ပူပန္စရာျဖစ္ေန သည့္ ျပည္တြင္းစစ္မက္ျဖစ္ပြား တင္းမာေနေသာ တိုင္းရင္းသားနယ္ေျမမ်ားပင္ျဖစ္သည္။
စီမံကိန္းလုပ္ငန္းခြင္တြင္ အလုပ္ရွင္ တရုတ္ကုမၸဏီ ဝန္ထမ္းမ်ားအား ေပးထားေသာ အိမ္ရာမ်ားႏွင့္ အလြန္႔အလြန္ ကြဲျပားျခားနားစြာပင္ ေနထိုင္ေနၾကရေသာ ေဒသခံ အလုပ္သမားမ်ား၏ ဆင္းရဲစုတ္ျပတ္လြန္းေသာ အေျခအေနမ်ားကို NGO လုပ္သားမ်ား တိတ္တဆိတ္ မွတ္တမ္းတင္ လာခဲ့ေသာ ဗီဒီယိုမ်ား ဓါတ္ပံုုမ်ားက အထင္အရွားျပသေနသည္။
ျမန္မာအစိုးရႏွင့္ တရုတ္အစိုးရအၾကားမွ အလိုတူအလိုပါ သေဘာတူညီခ်က္မ်ားထဲတြင္ ေရေလွာင္တမံ စီမံကိန္းမ်ားလည္း ပါဝင္သည္။ တရုတ္တို႔ အျမတ္ထုတ္ရန္ႀကိဳးစားေနေသာ အျခားအေရးႀကီးသည့္ သယံဇာတတစ္ခုျဖစ္သည့္ ‘ေရ’ ကိစၥသည္လည္း သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးအုပ္စုမ်ားႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရးအုပ္စုမ်ားကို တပ္လွန္႔သတိေပးသည့္အဆင့္သို႔ ေရာက္ရွိေနသည္။ ရုပ္သံသတင္းမ်ား တြင္ ေတြ႕ရွိၾကရသည့္ အတိုင္း ကခ်င္ျပည္နယ္ေဒသမ်ားတြင္ တရုတ္ကုမၸဏီမ်ားက ေရေလွာင္တမံမ်ား ဆက္လက္တည္ေဆာက္လ်က္ ရွိသည္။ ယင္းေဒသတြင္ ၿပီးခဲ့ေသာ လ အနည္းငယ္ အတြင္း ျမန္မာအစိုးရတပ္မ်ားႏွင့္ ကခ်င္နယ္ခံ KIA တပ္မ်ားအၾကား တိုက္ပြဲမ်ား ျပန္ လည္ ျဖစ္ပြားခဲ့သည္။
တိုက္ပြဲမ်ား ျဖစ္ပြားရာ စီမံကိန္းလုပ္ငန္းခြင္တစ္ဝိုက္နယ္ေျမေဒသမ်ားမွ အိမ္မဲ့ယာမဲ့ ျဖစ္ ရေသာ ေဒသခံအရပ္သားမ်ားအား ရိကၡာႏွင့္ ေနစရာ ေထာက္ပံ့ေပးရမည့္ တရုတ္တို႔၏ တာဝန္ယူမႈအေနအထားကို The Burma Rivers Network က ေထာက္ျပေဝဖန္ထားသည္။
ထိုအေတာအတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ေနရာမ်ားစြာကို ေရႏွင့္ လွ်ပ္စစ္မီး မလံုေလာက္မႈ ျပႆနာက ဆက္၍ ဒုကၡေပးေနဆဲ ျဖစ္ေၾကာင္း ေတြျမင္ ေနရသည္။ ထို႔အျပင္ တရုတ္ ဦးေဆာင္စီမံကိန္းမ်ားက စီမံကိန္းေဒသမ်ားရွိ လယ္သမားမ်ားႏွင့္ ေရလုပ္သားမ်ား၏ သက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းလုပ္ငန္းမ်ားကို ၿခိမ္းေျခာက္ လာမႈေၾကာင့္ ေဒသခံအရပ္သားမ်ား၏ ေဒါသမီးကို လႈံ႕ေဆာ္ေပးလ်က္ရွိသည္။
ျမန္မာအစိုးရက ၎စီမံကိန္းမ်ားသည္ ႏိုင္ငံအတြက္ မ်ားစြာလိုအပ္ေနေသာ ဝင္ေငြကို ရွာေဖြေပးလိမ့္မည္ဟု ေျပာဆိုေနေသာ္ျငားလည္း ျမန္မာ ျပည္သူမ်ားအေနႏွင့္ သူတို႔၏ ဘဝႏွင့္ တိုးတက္မႈအတြက္ အသက္ေသြးေၾကာျဖစ္သည့္ ေဒၚလာ ဘီလီယံႏွင့္ခ်ီ၍ တန္ဘိုးရွိေသာ သယံဇာတမ်ား ေခါင္းပံုျဖတ္ခံေနရျခင္းသာ ျဖစ္ေၾကာင္း ယံုၾကည္ေနၾကသည္။