အခန္း ( ၁ )
ဇာတိေျမလတ္ ဟု ေခၚေသာ ဗမာျပည္၏ အပူပိုင္းဇုန္ ျဖစ္ေသာ မေကြးစီရင္စု၊ ယခု ေရနံေခ်ာင္း ခ႐ိုင္အတြင္း ပ်ဥ္းမနား၊ ေက်ာက္ပန္းေတာင္း ရထားလမ္း တစ္၀က္ခန္႔ တြင္ အပူပိုင္း ဇုန္ကုန္းေျမျပင္မ်ား ျဖစ္ေသာ ႏွမ္း၊ပဲႏွင့္ ၎ဆီမ်ား ထြက္၍ ကုန္ေရာင္းကုန္၀ယ္ အေတာ္ တြင္က်ယ္ေသာ ၿမိဳ႕ကေလးတစ္ၿမိဳ႕ ရွိေလသည္။ မီးရထား ဘူတာ႐ံု အနီးအနားတြင္ မီးရထားဘက္မွ ေဆာက္ထားေသာ အိမ္တန္းလ်ား မ်ားႏွင့္ ပြဲစား ကုန္သည္ဆိုင္မ်ား အနည္းငယ္ ရွိေလသည္။ ဘူတာ၏ ၀ဲယာ ပတ္လည္ တုိ႔တြင္ ေျမပဲ ႏွမ္းခင္း တို႔ရွိေလသည္။ ထုိယာခင္းမ်ားမွ ေက်ာ္လြန္၍ အေရွ႕စူးစူးသို႔ ၾကည့္လွ်င္ ေရးေရး ထင္ေသာ ေတာင္တန္းမ်ားကို ေနာက္က ခံကာ ေတာရေက်ာင္းႏွင့္ ကမၼ႒ာန္း ထုိင္သူတို႔၏ ဂူလိုဏ္မ်ားကို ေတြ႕ႏုိင္ေပသည္။ ထုိဂူ၏ အေနာက္ေျမာက္ ယြန္း ကိုက္ေလးရာခန္႔ ေပၚ၌ “ခေပါင္းကုန္း”(သို႔မဟုတ္) န-က်ားကူး ေခၚေသာ အိမ္ေျခတစ္ရာ ခန္႔ရွိ ရြာကေလး ရွိေလသည္။
ယင္းေခ်ာင္း ဟု ေခၚေသာ သဲေခ်ာင္းႀကီး၏ တစ္ဖက္ကမ္း (အေနာက္ဘက္ကမ္း) ၌ကား ယာခင္း၊ လယ္ကြင္းျပင္ မ်ားႏွင့္ ဥယ်ာဥ္ အခ်ဳိ႕ကို ေတြ႕ရေပသည္။ ထုိမွ လြန္လွ်င္ ေတာင္ကုန္း က်က် ေနရာတြင္ အေရွ႕ဘက္မွ တာေျမာင္း ခံထားေသာ အိမ္ေျခ (၂၀၀) ခန္႔ရွိ ရြာ တစ္ရြာ ရွိေလသည္။ ရြာ၏ ေျမာက္ဘက္တြင္ ကပ္လ်က္ (ေရွး လူႀကီးမ်ား ေျပာသလို) ေလာကဓာတ္ ျမန္မာ အထက္တန္း သင္ဘုန္းႀကီးေက်ာင္း တစ္ေက်ာင္း ရွိေလသည္။ ထိုမွ ယာတစ္ခင္း အလြန္တြင္ (၅)ရက္ တစ္ေစ်းဖြင့္ရာ ေစ်းပိုင္း ရွိေလသည္။ ထုိမွလြန္လွ်င္ ပုလိပ္ ဂါတ္တန္းလ်ား မ်ား ရွိေလသည္။ ထုိအနီးတြင္ စာတိုက္ ရွိေလသည္။ ထို စာတိုက္ကို အေနာက္ေျမာက္ ေစာင္းေစာင္း မလွမ္းမကမ္း တြင္ အိမ္ေျခ (၁၅၀)ခန္႔ ရြာတစ္ရြာ ရွိျပန္ေလသည္။
ယင္းေခ်ာင္း ဟု ေခၚေသာ သဲေခ်ာင္းႀကီး၏ တစ္ဖက္ကမ္း (အေနာက္ဘက္ကမ္း) ၌ကား ယာခင္း၊ လယ္ကြင္းျပင္ မ်ားႏွင့္ ဥယ်ာဥ္ အခ်ဳိ႕ကို ေတြ႕ရေပသည္။ ထုိမွ လြန္လွ်င္ ေတာင္ကုန္း က်က် ေနရာတြင္ အေရွ႕ဘက္မွ တာေျမာင္း ခံထားေသာ အိမ္ေျခ (၂၀၀) ခန္႔ရွိ ရြာ တစ္ရြာ ရွိေလသည္။ ရြာ၏ ေျမာက္ဘက္တြင္ ကပ္လ်က္ (ေရွး လူႀကီးမ်ား ေျပာသလို) ေလာကဓာတ္ ျမန္မာ အထက္တန္း သင္ဘုန္းႀကီးေက်ာင္း တစ္ေက်ာင္း ရွိေလသည္။ ထိုမွ ယာတစ္ခင္း အလြန္တြင္ (၅)ရက္ တစ္ေစ်းဖြင့္ရာ ေစ်းပိုင္း ရွိေလသည္။ ထုိမွလြန္လွ်င္ ပုလိပ္ ဂါတ္တန္းလ်ား မ်ား ရွိေလသည္။ ထုိအနီးတြင္ စာတိုက္ ရွိေလသည္။ ထို စာတိုက္ကို အေနာက္ေျမာက္ ေစာင္းေစာင္း မလွမ္းမကမ္း တြင္ အိမ္ေျခ (၁၅၀)ခန္႔ ရြာတစ္ရြာ ရွိျပန္ေလသည္။
စာတိုက္ႏွင့္ ေရွ႕တည့္တည့္ ေပတစ္ရာ ႏွင့္ ေျမတလင္း ေျပာင္ေျပာင္ ကို ေက်ာ္လြန္၍ ကိုက္ (၁၀၀) ခန္႔ အကြာတြင္ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္း တစ္ေက်ာင္းႏွင့္ ကပ္၍ ၿမိဳ႕အုပ္ ရွိသည္။ ထိုဘုန္းႀကီးေက်ာင္း ႏွင့္ဆက္၍ ေထာင့္မွန္ (Right angle) က်ကာ (၁၅) ေပ ခန္႔ျမင့္ေသာ အုတ္တံတိုင္းႀကီး ေလးဖက္ ေလးတန္ ၿခံရံလ်က္ ေစတီငယ္မ်ား အလယ္တြင္ ေရႊေရာင္ တေျပာင္ေျပာင္ ေတာက္ေနေသာ ေစတီေတာ္ႀကီး တစ္ဆူႏွင့္ သပ္ရပ္ခမ္းနားေသာ ဇရပ္၊ တန္ေဆာင္း၊ ေက်ာက္ကုန္းမ်ား ရွိေလသည္။ ထုိမွ ေျမာက္ဘက္ မလွမ္းမကမ္း တြင္ကား အိမ္ေျခ (၁၀၀) ေက်ာ္ ရြာတစ္ရြာ ရွိျပန္ေလသည္။ ထုိရြာမ်ား အနက္ ရြာႀကီး သဖြယ္ အိမ္ေပါင္း အမ်ားဆံုး ႏွင့္ ဆိုင္ကႏၷား အေတာ္အတန္ ရွိ၍ စာေရး၊ စာခ်ီ၊ ၿမိဳ႕အုပ္၊ ေရွ႕ေန၊ ကုန္သည္မ်ား ေနၾကေသာ ရြာကား ဆိုခဲ့ၿပီးသည့္ သဲေခ်ာင္းႀကီး အေနာက္ဘက္ ကမ္း ေတာင္ကုန္း ေပၚတြင္ တည္လ်က္ ရွိေသာ ရြာပင္ ျဖစ္ေလသည္။ ထုိရြာကို နတ္ေမာက္ ဟူ၍ လည္းေကာင္း၊ ေတာင္ရြာ ဟူ၍ လည္းေကာင္း ေခၚၾကေလသည္။ ထုိရြာကိုသမိုင္းစာ အရကား ပီဠိယကၡမင္း တည္ေထာင္သြားသည္ဟု ဆိုေလသည္။ သို႔ေသာ္ ကၽြန္ေတာ္၏ ေဘး မွတ္တမ္း အရကား ပုဂံေခတ္ အေနာ္ရထာမင္းေစာ အခ်ိန္အခါ ေလာက္ တြင္ ထုိရြာကို စတင္ တည္ေထာင္ခဲ့သည္ ဟု မွတ္သား ဖူးသည္။ ထုိရြာ၏ ေျမာက္ဘက္စြန္း၌ တစ္ရြာလံုးရွိ အိမ္၀ိုင္းမ်ား အနက္အက်ယ္ဆံုး အိမ္၀ိုင္းႀကီး ထဲတြင္ ဧရာမ အိမ္ႀကီး ရွိေလသည္။ မူလက ဆင္တစ္ရပ္ခန္႔ ၀င္ႏုိင္ေအာင္ ျမင့္၍ အေဆာင္ေပါင္း မ်ားစြာ ရွိေသာ္လည္း ထုိအခါက အေတာင္ (၈) ေတာင္ ခန္႔မွ်သာ ရွိေတာ့သည္။ အိမ္အျမင့္မွာ လည္း (၃) ေပခြဲခန္႔သာ ရွိေတာ့သည္။ ထုိအိမ္ႀကီးကား ေရွးျမန္မာမင္း လက္ထက္က နတ္ေမာက္ၿမိဳ႕၊ ၿမိဳ႕သူႀကီး အိမ္ပင္ ျဖစ္ေလသည္။ ယခုကား အိမ္ မရွိေတာ့ၿပီ။ ထိုအိမ္ေနာက္ ေဖးေဆာင္ငယ္တြင္ ကၽြႏ္ုပ္အား ဖြားျမင္ ခဲ့ေလသည္။ ကၽြန္ေတာ့္ကို ေမြးဖြားစဥ္ အခါက ကၽြန္ေတာ္တို႔ နတ္ေမာက္သို႔ မီးရထားလမ္း မေပါက္ေသး။ သို႔ေသာ္ ရည္ရြယ္ခ်က္ကား ထားၿပီးျဖစ္ ေလသည္။ ယခုအခါ ကဲ့သို႔ အနည္းငယ္မွ် ၿမိဳ႕ မဆန္ဘဲ ေတာရြာစုႀကီး တစ္ရြာမွ်သာ ျဖစ္ေလသည္။ နံနက္ ညေနခင္းမ်ားတြင္ ခေလာက္သံ တေဒါင္ေဒါင္၊ ေန႔လယ္ ေန႔ခင္းမ်ား တြင္ ရက္ကန္းသံ တႁခြင္ႁခြင္ ႏွင့္ ၾကားရတုန္းပင္ ရွိေလသည္။
အခ်ိန္ကား (၁၉၁၅) ခု၊ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ျဖစ္၍ ပထမ ကမၻာစစ္ႀကီး၏ ဒုတိယႏွစ္ထဲ တြင္ ျဖစ္ေပသည္။ ထိုအခ်ိန္ ထိုအခါကား ဂ်ာမနီသည္ ေရငုတ္သေဘၤာမ်ား ျဖင့္ ၿဗိတိသွ်ေရတပ္တို႔အား အႀကီးအက်ယ္ ဒုကၡေပးေနသည့္ အခ်ိန္အခါ ျဖစ္ေလသည္။ အေနာက္ စစ္မ်က္ႏွာျပင္ဟု ေခၚေသာျပင္သစ္ႏွင့္ ဂ်ာမနီတို႔ စစ္ခင္းရာ မ်က္ႏွာ၌ကား ပထမအႀကိမ္ တိုက္ပြဲႀကီးမ်ား မွာ မၿပီးမဆံုးႏိုင္ေသာ ေသာင္မတင္ ေရမက် ေရွ႕မတိုးေနာက္မဆုတ္ အေျခအေနပင္ ရွိေလသည္။ အေရွ႕မ်က္ႏွာျပင္ ဟုေခၚေသာ ႐ုရွားစစ္ခင္းရာ မ်က္ႏွာမွာကား မဆူးရိရာႏွင့္ ၀ါဇနစ္ဇူ စစ္ပြဲႀကီးမ်ား ျဖစ္ပြားလ်က္ ရွိၾကေလသည္။
ထုိႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလ (၁၃) ရက္၊ (၁၂၇၆) ခု၊ တေပါင္းလဆန္း (၁) ရက္၊ စေနေန႔ နံနက္ လင္းအားႀကီး အခ်ိန္တြင္ ကၽြန္ေတာ္သည္ လူ႕ျပည္သို႔ ပထမဆံုး ေရာက္ရွိ လာခဲ့ရေပသည္။ ေဖေဖာ္၀ါရီလ (၁၃) ရက္ေန႔ ကား နာမည္ေက်ာ္ နကၡတ္ေဗဒင္ ဆရာႀကီး ကီ႐ို၏ ေျပာၾကားခ်က္ အရ ဆိုလွ်င္ တိုင္းျပည္တစ္ျပည္ ၏ အစိုးရထီးနန္း တို႔ကို ၿဖိဳဖ်က္ႏိုင္စြမ္းေသာ သူမ်ားကို ေမြးဖြားတတ္ေသာ ဇာတာ ဟု ေဟာထား ေလသည္။ ထုိေန႔တြင္ ေမြးဖြားေသာ ကၽြန္ေတာ္မွာ သူပုန္ေလာင္းကေလး ျဖစ္သည္ကို ထုိအခါက မည္သူမွ် ထူးထူးျခားျခား ထည့္သြင္း စဥ္းစားျခင္း မျပဳခဲ့ၾကေခ်။ ကၽြန္ေတာ္ ေမြးဖြားသည္ ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ကၽြန္ေတာ္၏ ဇာတာအမည္မွာ (ထိန္လင္း) ျဖစ္ေလသည္။ သို႔ေသာ္ ကၽြန္ေတာ့္အထက္ အစ္ကို ကိုေအာင္သန္း ႏွင့္ နာမည္လိုက္ေအာင္ ေအာင္ဆန္း ဟု ေခၚတြင္ ခဲ့ေလသည္။ ေမြးဖြားစဥ္က ကၽြန္ေတာ္ မထူးဆန္းလွ ေသာ္လည္း ထိုင္ႏုိင္ ထႏုိင္ေသာ ကေလးဘ၀မွ စ၍ ကၽြန္ေတာ္သည္ ထူးျခားခဲ့သည္။ ဂြက်ခဲ့သူ ျဖစ္ခဲ့သည္။ ကၽြန္ေတာ္ ငယ္ငယ္တုန္း က ေတာ္ေတာ္ႏွင့္ စကားမေျပာတတ္ ရကား။ လူႀကီးမိဘမ်ားမွာ ဆြံ႕အ၍ပင္ေနသလားဟု စိုးရိမ္ ေၾကာင့္ၾက ခဲ့ေလသည္ ဟု သိရေလသည္။ အနာအဖ်ား ထူသည္။ အစားၾကဴး သည္။ အမဲ သား၊ငါးကို အလြန္ ႀကိဳက္သည္။ ကၽြန္ေတာ္၏ မိခင္ ေစ်းသြားရာ ရံဖန္ရံခါ ကၽြန္ေတာ့္ကို ခ်ီ၍ သြားေလသည္။ တစ္ခါေသာ္ အမဲသားစိမ္းကို အတင္းလု၍ စားမည္ျပဳသည္ဟု ကၽြန္ေတာ့္ မိခင္က ျပန္၍ ေျပာျပသျဖင့္ သိရေပသည္။ လူ႐ိုင္း ဘ၀က ကၽြန္ေတာ္လာသလား မသိ။ ယေန႔အထိ လူ႐ိုင္းသေဘာမ်ဳိး ေနခ်င္သည့္ စိတ္ထားမ်ား ရွိသည္။ ရံဖန္ရံခါ လူယဥ္ေက်းမ်ား ႏွင့္ အသားမက် ခဲ့ေခ်။ မ်က္စိေနာက္ ျမင္ျပင္းကပ္ လာသည္။ ထုိအခါ လူယဥ္ေက်းမ်ား ႏွင့္ ငါလူ႐ိုင္းဟု ဇာတိ ခြဲပစ္ခ်င္သည့္ စိတ္မ်ား ရွိသည္။
လူ႐ိုင္းကား ၾကမ္း၏။ ခက္ထန္၏။ သို႔ေသာ္ ျဖဴေျဖာင့္၏။ တည္ၾကည္၏။ လြတ္လပ္၏။ က်န္းမာ၏။ သန္စြမ္း၏။ ငါ့ျမင္း ငါ့စိုင္း ေညာင္ကိုင္း ေရာက္ေရာက္ ဆုိသည္ကို ကၽြန္ေတာ္ႀကိဳက္၏။ ကၽြန္ေတာ့္၏ စိတ္တြင္ အင္မတန္ စိုျပည္ လတ္ဆတ္ေသာ ဘ၀ ဟု ယူဆသည္။ ဗမာျပည္ရွိ လူသည္ လူ႐ိုင္းမ်ဳိး ဘ၀ ေရာက္ခ်င္ ေရာက္သြားပါေစ လြတ္လပ္ခ်မ္းသာစြာ ေခါင္းေဆာင္ ေနႏုိင္ၿပီ ဆိုလွ်င္ မလြတ္လပ္ေသာ လူ႕ယဥ္ေက်း ဘ၀ထက္ ကၽြန္ေတာ္ အဆတစ္ရာ ႀကိဳက္သည္။ ႏွစ္သက္သည္။ စိမ္းလန္း စိုျပည္ က်ယ္ျပန္႔ေသာ လြင္ျပင္႐ိုင္း ေပၚတြင္ လက္ပန္းေပါက္ ခတ္၍ လြတ္လြတ္ လပ္လပ္ ျမဴးတူး ေအာ္ဟစ္ေနလိုသည္။
ငယ္ငယ္တုန္းက ကၽြန္ေတာ္ အတီးအမႈတ္၊ အက အခုန္ အေတာ္ ၀ါသနာပါ၏။ အထူးသျဖင့္ ဆိုင္းတီး အေတာ္၀ါသနာပါသည္။ စားပြဲျဖစ္ေစ၊ ေခါက္စရာ ေတြ႕လွ်င္ အၿမဲ ေခါက္ေလ့ရွိရာ ကၽြန္ေတာ္၏ လက္မွာ ယေန႔တိုင္ အခ်ိန္မွန္မွန္ လက္ေရကြာက် ခဲ့ေလသည္။ သို႔ေသာ္ ကၽြန္ေတာ္ အနည္းငယ္ ၾကီးျပင္း လာသည္ႏွင့္ လူႀကီးမိဘမ်ားက ကၽြန္ေတာ့္အား အတီးအမႈတ္ ၀ါသနာကို ခြင့္မျပဳ။ နဂို၀ါသနာ မဟုတ္၍လား မသိ။ယခု ဤစိတ္မ်ဳိး ေပ်ာက္ျပယ္သေလာက္ ရွိခဲ့ၿပီ။ ကၽြန္ေတာ္ကား ငယ္ငယ္ကေလးက ယေန႔တိုင္ လူေရာ စိတ္ေရာ ေပ်ာ့ေပ်ာင္းသည္ ဆိုသည့္ အခ်က္ကို နားမလည္ခဲ့။ နားလည္ရန္လည္း မႀကိဳးစားခဲ့။ ႀကိဳးလည္း မႀကိဳးစားခ်င္။ ကၽြန္ေတာ္ ကား စကား အေျပာအဆို မဖြယ္ မယဥ္ေက်း။ အသက္ (၈) ႏွစ္ထဲ ေရာက္ ၍ ေက်ာင္းစေနသည့္ အခါ၌ပင္ ဘုန္းႀကီးကို ဘုန္းႀကီးစကားျဖင့္ မေလွ်ာက္တတ္။ အမူအရာလည္း ၾကမ္း၏။ အလိုက္လည္း မသိ။ ညစ္လည္း ညစ္ပတ္သည္။ ကိုယ့္စည္းကမ္း ဟူ၍လည္း တစ္ခုမွမရွိ။ အသက္ ေလးငါးေျခာက္ႏွစ္ တိုင္ေအာင္ အိပ္ရာတြင္ ေသးပါ၏။ မီးဖိုကို ညညရွိခိုး၍ “အရွင္စဖိုည၊ ကၽြန္ေတာ္ မေန႔”ဆိုခဲ့ရသည္ကို အမွတ္ရ ေသးသည္။ အသက္ (၁၅) ႏွစ္ထဲ ေရာက္သည့္ အခါ၌ ပင္ အျခားအရပ္ အိမ္တစ္အိမ္ တစ္ည ေသးပါဖူးသည္။ ထုိအခါကား ကၽြန္ေတာ္သည္ ေရနံေခ်ာင္းၿမိဳ႕၊ အမ်ဳိးသား အထက္တန္း ေက်ာင္းမွ ေျခာက္တန္း ေအာင္၍ ခုနစ္တန္း အ၀င္ ေက်ာင္းအျပန္ ျဖစ္သည္။ ကၽြန္ေတာ္၏ အစ္ကို အႀကီးဆံုး မွာလည္း ၎ႏွစ္တြင္ ဘီအက္စ္စီ သခ်ၤာဂုဏ္ထူးတန္း ကို ေအာင္ခဲ့၍ ေရနံေခ်ာင္း ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေက်ာင္းတြင္ မိမိ ေက်ာင္းေဟာင္း ျဖစ္သည့္အတိုင္း ေက်ာင္းဆရာ ၀င္ေရာက္ လုပ္ကိုင္ရန္ ကၽြန္ေတာ္ႏွင့္ အတူပင္ လုိက္ပါလာေလသည္။ ထိုအခါ ေရနံေခ်ာင္းၿမိဳ႕ သို႔ နတ္ေမာက္မွ သြားသည့္နည္း မွာ ေတာင္တြင္းႀကီး သို႔ ရထားစီး၊ ေတာင္တြင္းႀကီး မွ မိေက်ာင္းရဲသို႔ ကားစီး၊ မိေက်ာင္းရဲ မွ ေရနံေခ်ာင္း သို႔ သေဘၤာစီး၊ သို႔မဟုတ္ လွ်င္ မေကြးသို႔ ဘတ္စကားစီး၊ မေကြးမွ သေဘၤာစီး ရေလသည္။ ႏွစ္ရက္ ၾကာေလသည္။ ေနာက္၌ကား ေက်ာက္ပန္းေတာင္း မွတစ္ဆင့္ မီးရထား တစ္တန္၊ ေမာ္ေတာ္ကား တစ္တန္ သြား၍ ေရနံေခ်ာင္းသို႔ ေန႔ခ်င္းေပါက္ ေလသည္။ ထုိႏွစ္တြင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ မေကြး မွတစ္ဆင့္ သြားၾကသည္။ မေကြးၿမိဳ႕ တြင္ အပ်ဳိေပါက္စ ခပ္ေခ်ာေခ်ာ မိန္းကေလးရွိေသာ အသိအိမ္တြင္တည္းခိုၾကသည္။ လူပ်ဳိေပါက္စ ျဖစ္ေသာ ကၽြန္ေတာ္မွာ သူစိမ္းတစ္ရံစာ အိမ္တြင္ မေနတတ္။ အထူး ရွက္တတ္သည္။ မိန္းကေလးႏွင့္ ဆိုလွ်င္ သာ၍ပင္ ရွက္တတ္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ထုိည အိပ္ခါနီး ရွက္လြန္း၍ေသး မေပါက္မိ။ ညအိပ္သည့္အခါ မေအာင့္ႏုိင္ဘ ေသးပါေလသည္။ ကၽြန္ေတာ္လည္း ပါၿပီးမွ သိေလသည္။ ဤမွ် ကၽြန္ေတာ္ မသိမ္ေမြ႕။
ညီအစ္ကို ေမာင္ႏွမမ်ား ထဲတြင္ ကၽြန္ေတာ္ အငယ္ဆံုး ျဖစ္၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အိမ္စံခ်ိန္ႏွင့္ ၾကည့္လွ်င္ ကၽြန္ေတာ္ အလိုလိုက္ ခံရဆံုး ျဖစ္၏။ အဆိုးဆံုး ဟုလည္း အိမ္နီးနားခ်င္း ပါမက ရြာနီးနားခ်င္း ပါ အသိအမွတ္ျပဳ ခံရ၏။ ကၽြန္ေတာ္၏ အထက္အစ္ကို ကိုေအာင္သန္း ႏွင့္ ကၽြန္ေတာ္မွာ အသက္ (၃) ႏွစ္ခြဲ၊ (၄) ႏွစ္မွ် ကြာ၏။ သူႏွင့္ ကၽြန္ေတာ္ကား ငယ္ငယ္က ရန္ျဖစ္ဖက္ ျဖစ္၏။ သူက လက္ျမန္၏။ ကၽြန္ေတာ္က အားႀကီး၏။ မခ်ိန္မဆ လက္လြတ္စပယ္ လုပ္ခဲ့၏။ သူက ႏု၏။ မင္းသား က်ခ်င္၏။ ကၽြန္ေတာ္က ၾကမ္း၏။ သူသည္ အစားအေသာက္ အေနအထိုင္ မွစ၍ သပ္ရပ္၏။ အစားဆိုလည္း အစားတိုင္း မစား။ စားေသာက္ ေနသည့္အခါ အစာေျမႀကီးေပၚသို႔ က်သြားလွ်င္ သူသည္ မစားေတာ့။ ကၽြန္ေတာ္ က ဖုတ္ဖက္ခါ၍ စားႏုိင္လွ်င္ စား၏။ သူက အ၀တ္မ်ားကို သပ္သပ္ရပ္ရပ္၀တ္တတ္၏။ သူသည္ ေျမႀကီးၾကမ္းမ်ား ေပၚတြင္ မည္သည့္အခါမွ တံုးလံုးမလွဲ။ ကၽြန္ေတာ္က ႀကိမ္ဖန္မ်ားစြာ လွဲဖူး၏။ သူကပါး၏။ လ်င္၏။ ကၽြန္ေတာ္က ထူ၏။ ေအး၏။
ကၽြန္ေတာ္၏ ၿမိဳ႕ကား ရြာသာသာ ေတာအရပ္ပင္ ျဖစ္သည္။ ကၽြန္ေတာ္ ငယ္စဥ္က ယခုထက္ပင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အရပ္မွာ ေတာက်၏။ ထုိအခါ ကလီဖား ေခၚ ဆံပင္ညႇပ္ ကုလား တစ္ေယာက္ တေလသာ ရွိ၏။ သို႔ျဖစ္ရာ ၎ ကလီးဖားမွာ လက္မလည္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔အား ကတံုးရိတ္ရန္၊ တစ္ခါတစ္ခါ ရိတ္တတ္သည့္ အိမ္နီးခ်င္းတို႔ကို ခိုင္းရေလသည္။ တစ္ခါ တစ္ခါ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဖခင္ ကိုယ္တိုင္ ရိတ္ေပးေလသည္။ ကၽြန္ေတာ္၏ ဖခင္မွာ ယခု ကြယ္လြန္သည္မွာ (၁၅) ႏွစ္ ေက်ာ္ေလၿပီ။ ကၽြန္ေတာ္၏ ဖခင္သည္ ကၽြန္ေတာ္ႏွင့္ အမူအရာမွာ အေတာ္ဆင္သည္။ တစ္ေန႔ ေန၍ စကားတစ္ခြန္း မေျပာ။ မ်က္ႏွာထား ဆိုး၏။ ဆိုးသည့္အထဲ ေက်ာက္ေပါက္မာ မ်ားလည္း ရွိ၏။ ေလာကြတ္ မရွိ၊ ဟန္ မရွိ၊ ဖာသိဖာသာ ေနတတ္၏။ အကိုင္ အတြယ္၊ အသြားအလာ၊ အမူအရာ ၾကမ္း၏။ ျငင္းမိလွ်င္ ေလွ်ာ့မေပးတတ္။ သို႔ေသာ္ စိတ္ႏွလံုးက အထူး ေျဖာင့္စင္း၏။ စကား တည္၏။ အပို မေျပာ။ ထို႔ေၾကာင့္ ေရွ႕ေနစာေမးပြဲ ၀င္ထားေသာ္ လည္း ေရွ႕ေနလိုက္၍ စားသည္ကို ကၽြန္ေတာ္ မမွတ္မိ။ ယာလုပ္၊ ကုန္ကူး၊ ေငြေခ်း၍သာ စီးပြားျဖစ္သည္။ စီးပြားျဖစ္ျခင္း မွာလည္း ကၽြန္ေတာ္တို႔ မိခင္၏ ဒိုးတူ ေဘာင္ဖက္ ကူညီမႈ ေၾကာင့္ပင္ ျဖစ္ေလသည္။
ကၽြန္ေတာ္ တို႔အား အျခားသူ တစ္ဦးဦးက ေခါင္းရိတ္ေပးလွ်င္ အင္မတန္ ညင္သာ၏။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေဖေဖက ဓားမ ထက္မထက္ကို ေကာင္းေကာင္း မေသြးဘဲ အတင္းတြန္းခ်၍ ရိတ္၏။ အထူးပင္ ေခါင္းရည္ နာ၏။ ကၽြန္ေတာ္တို႔သည္ ၎ ေခါင္းရိတ္မည့္ အခါကို ရြံ႕၏။ တြန္႔၏။ သို႔ေသာ္ ေခါင္းရိတ္သည့္ အခါတိုင္း ကၽြန္ေတာ့္ အစ္ကိုက အၿမဲငို၏။ ငိုတိုင္း ေခါင္းပုတ္ခံရ၏။ ကၽြန္ေတာ္က မငို၊ ႀကိတ္ခံ၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ေခါင္းပုတ္လြတ္၏။
ကၽြန္ေတာ္၏ အစ္ကိုကား စိတ္ျမန္၏။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ညီအစ္ကို (၄) ေယာက္ ရွိသည့္ အနက္ ဒုတိယ အစ္ကိုႀကီး သာလွ်င္ စိတ္ရွည္၍ သိမ္ေမြ႕၏။ တစ္သက္လံုး မည္သူ ႏွင့္မွ် ရန္မျဖစ္ဖူး။ ကၽြန္ေတာ္ကား စိတ္ရြတ္၏။ ကၽြန္ေတာ့္အစ္ကိုကား သူမ်ားအေျပာမခံ။ သူကသာ ဦးေအာင္ေျပာခဲ့၏။ ကၽြန္ေတာ္ကားသူမ်ားအေျပာသာခံရ၏။ ေျမႇာက္လို႔ ေျမႇာက္မွန္းမသိ။ ေျခာက္လို႔ေျခာက္မွန္းမသိ။ ထံုေပေပအလြန္ႏုိင္၏။ တစ္ခါေသာ္ (၁၀) မိုင္ ခန္႔ အကြာ ရြာတစ္ရြာသို႔ ကၽြန္ေတာ္၏ မိဘမ်ားႏွင့္ လိုက္သြား၍ သူႀကီးအိမ္ တြင္ တည္းခို ေနစဥ္ ထုိရြာမွ ရြယ္တူေလာက္ ကေလး တစ္ေယာက္က ကၽြန္ေတာ့္အား ေျမႇာက္၍ “ဗိုလ္ႀကီး”“ဗိုလ္ႀကီး”ဟု ေခၚရာ ကၽြန္ေတာ့္မွာ မ်ားစြာ သေဘာက်ကာ ထန္းလ်က္ ျဖဴဆုပ္ေတြ ေခၚတိုင္း ေပးခဲ့သည္။ ကၽြန္ေတာ္သည္ လိမ္လည္ေလ့မရွိ။ လိမ္လိုေသာ္လည္း မလိမ္တတ္။ ခဏ ခ်က္ခ်င္းပင္ ေျဖာင့္ခ်က္ ေပး၏။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေနသည့္ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမွာ ဥပုသ္ေန႔တိုင္း ပိတ္၏။ သို႔ေသာ္ ေယာက်္ားကေလး မ်ားမွာ ဥပုသ္ေန႔ပင္ ျဖစ္ေသာ္လည္း ေက်ာင္းသို႔ သြားရ၍ ေရခပ္၊ ျမက္ႏုတ္ လုပ္ရသည္။ အလုပ္မရွိ လွ်င္လည္း ေက်ာင္းမွာပင္ ေနရသည္။ တစ္ေန႔ေသာ္ ေန႔ခင္းတြင္ ေက်ာင္းသားမ်ား အလုပ္မရွိ၍“အလုပ္မရွိရင္ အိပ္ေနၾက၊ မကစားၾကနဲ႔”ဟု ဘုန္းႀကီးက အမိန္႔ ရွိေလသည္။ အားလံုး ေက်ာင္းသားမ်ားအား “မအိပ္ခ်င္ဘူးလား”ေမးသည့္အခါ မအိပ္ခ်င္ ၾကေသာ္လည္း အိပ္ခ်င္သည္ ဟု ဘုန္းႀကီးအလိုက် ေလွ်ာက္ၾကသည္။ ကၽြန္ေတာ့္အား ဘုန္းႀကီးက “ေအာင္ဆန္းေရာ မအိပ္ခ်င္ဘူးလား”ဟု အထူးတလည္ ေမးရာ ကၽြန္ေတာ္က “မအိပ္ခ်င္ပါဘုရား”ဟု ျပန္ေလွ်ာက္ရာ ဘုန္းႀကီးမွာ ၿပံဳး၍ ေနေလေတာ့သည္။
အခ်ိန္ကား (၁၉၁၅) ခု၊ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ျဖစ္၍ ပထမ ကမၻာစစ္ႀကီး၏ ဒုတိယႏွစ္ထဲ တြင္ ျဖစ္ေပသည္။ ထိုအခ်ိန္ ထိုအခါကား ဂ်ာမနီသည္ ေရငုတ္သေဘၤာမ်ား ျဖင့္ ၿဗိတိသွ်ေရတပ္တို႔အား အႀကီးအက်ယ္ ဒုကၡေပးေနသည့္ အခ်ိန္အခါ ျဖစ္ေလသည္။ အေနာက္ စစ္မ်က္ႏွာျပင္ဟု ေခၚေသာျပင္သစ္ႏွင့္ ဂ်ာမနီတို႔ စစ္ခင္းရာ မ်က္ႏွာ၌ကား ပထမအႀကိမ္ တိုက္ပြဲႀကီးမ်ား မွာ မၿပီးမဆံုးႏိုင္ေသာ ေသာင္မတင္ ေရမက် ေရွ႕မတိုးေနာက္မဆုတ္ အေျခအေနပင္ ရွိေလသည္။ အေရွ႕မ်က္ႏွာျပင္ ဟုေခၚေသာ ႐ုရွားစစ္ခင္းရာ မ်က္ႏွာမွာကား မဆူးရိရာႏွင့္ ၀ါဇနစ္ဇူ စစ္ပြဲႀကီးမ်ား ျဖစ္ပြားလ်က္ ရွိၾကေလသည္။
ထုိႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလ (၁၃) ရက္၊ (၁၂၇၆) ခု၊ တေပါင္းလဆန္း (၁) ရက္၊ စေနေန႔ နံနက္ လင္းအားႀကီး အခ်ိန္တြင္ ကၽြန္ေတာ္သည္ လူ႕ျပည္သို႔ ပထမဆံုး ေရာက္ရွိ လာခဲ့ရေပသည္။ ေဖေဖာ္၀ါရီလ (၁၃) ရက္ေန႔ ကား နာမည္ေက်ာ္ နကၡတ္ေဗဒင္ ဆရာႀကီး ကီ႐ို၏ ေျပာၾကားခ်က္ အရ ဆိုလွ်င္ တိုင္းျပည္တစ္ျပည္ ၏ အစိုးရထီးနန္း တို႔ကို ၿဖိဳဖ်က္ႏိုင္စြမ္းေသာ သူမ်ားကို ေမြးဖြားတတ္ေသာ ဇာတာ ဟု ေဟာထား ေလသည္။ ထုိေန႔တြင္ ေမြးဖြားေသာ ကၽြန္ေတာ္မွာ သူပုန္ေလာင္းကေလး ျဖစ္သည္ကို ထုိအခါက မည္သူမွ် ထူးထူးျခားျခား ထည့္သြင္း စဥ္းစားျခင္း မျပဳခဲ့ၾကေခ်။ ကၽြန္ေတာ္ ေမြးဖြားသည္ ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ကၽြန္ေတာ္၏ ဇာတာအမည္မွာ (ထိန္လင္း) ျဖစ္ေလသည္။ သို႔ေသာ္ ကၽြန္ေတာ့္အထက္ အစ္ကို ကိုေအာင္သန္း ႏွင့္ နာမည္လိုက္ေအာင္ ေအာင္ဆန္း ဟု ေခၚတြင္ ခဲ့ေလသည္။ ေမြးဖြားစဥ္က ကၽြန္ေတာ္ မထူးဆန္းလွ ေသာ္လည္း ထိုင္ႏုိင္ ထႏုိင္ေသာ ကေလးဘ၀မွ စ၍ ကၽြန္ေတာ္သည္ ထူးျခားခဲ့သည္။ ဂြက်ခဲ့သူ ျဖစ္ခဲ့သည္။ ကၽြန္ေတာ္ ငယ္ငယ္တုန္း က ေတာ္ေတာ္ႏွင့္ စကားမေျပာတတ္ ရကား။ လူႀကီးမိဘမ်ားမွာ ဆြံ႕အ၍ပင္ေနသလားဟု စိုးရိမ္ ေၾကာင့္ၾက ခဲ့ေလသည္ ဟု သိရေလသည္။ အနာအဖ်ား ထူသည္။ အစားၾကဴး သည္။ အမဲ သား၊ငါးကို အလြန္ ႀကိဳက္သည္။ ကၽြန္ေတာ္၏ မိခင္ ေစ်းသြားရာ ရံဖန္ရံခါ ကၽြန္ေတာ့္ကို ခ်ီ၍ သြားေလသည္။ တစ္ခါေသာ္ အမဲသားစိမ္းကို အတင္းလု၍ စားမည္ျပဳသည္ဟု ကၽြန္ေတာ့္ မိခင္က ျပန္၍ ေျပာျပသျဖင့္ သိရေပသည္။ လူ႐ိုင္း ဘ၀က ကၽြန္ေတာ္လာသလား မသိ။ ယေန႔အထိ လူ႐ိုင္းသေဘာမ်ဳိး ေနခ်င္သည့္ စိတ္ထားမ်ား ရွိသည္။ ရံဖန္ရံခါ လူယဥ္ေက်းမ်ား ႏွင့္ အသားမက် ခဲ့ေခ်။ မ်က္စိေနာက္ ျမင္ျပင္းကပ္ လာသည္။ ထုိအခါ လူယဥ္ေက်းမ်ား ႏွင့္ ငါလူ႐ိုင္းဟု ဇာတိ ခြဲပစ္ခ်င္သည့္ စိတ္မ်ား ရွိသည္။
လူ႐ိုင္းကား ၾကမ္း၏။ ခက္ထန္၏။ သို႔ေသာ္ ျဖဴေျဖာင့္၏။ တည္ၾကည္၏။ လြတ္လပ္၏။ က်န္းမာ၏။ သန္စြမ္း၏။ ငါ့ျမင္း ငါ့စိုင္း ေညာင္ကိုင္း ေရာက္ေရာက္ ဆုိသည္ကို ကၽြန္ေတာ္ႀကိဳက္၏။ ကၽြန္ေတာ့္၏ စိတ္တြင္ အင္မတန္ စိုျပည္ လတ္ဆတ္ေသာ ဘ၀ ဟု ယူဆသည္။ ဗမာျပည္ရွိ လူသည္ လူ႐ိုင္းမ်ဳိး ဘ၀ ေရာက္ခ်င္ ေရာက္သြားပါေစ လြတ္လပ္ခ်မ္းသာစြာ ေခါင္းေဆာင္ ေနႏုိင္ၿပီ ဆိုလွ်င္ မလြတ္လပ္ေသာ လူ႕ယဥ္ေက်း ဘ၀ထက္ ကၽြန္ေတာ္ အဆတစ္ရာ ႀကိဳက္သည္။ ႏွစ္သက္သည္။ စိမ္းလန္း စိုျပည္ က်ယ္ျပန္႔ေသာ လြင္ျပင္႐ိုင္း ေပၚတြင္ လက္ပန္းေပါက္ ခတ္၍ လြတ္လြတ္ လပ္လပ္ ျမဴးတူး ေအာ္ဟစ္ေနလိုသည္။
ငယ္ငယ္တုန္းက ကၽြန္ေတာ္ အတီးအမႈတ္၊ အက အခုန္ အေတာ္ ၀ါသနာပါ၏။ အထူးသျဖင့္ ဆိုင္းတီး အေတာ္၀ါသနာပါသည္။ စားပြဲျဖစ္ေစ၊ ေခါက္စရာ ေတြ႕လွ်င္ အၿမဲ ေခါက္ေလ့ရွိရာ ကၽြန္ေတာ္၏ လက္မွာ ယေန႔တိုင္ အခ်ိန္မွန္မွန္ လက္ေရကြာက် ခဲ့ေလသည္။ သို႔ေသာ္ ကၽြန္ေတာ္ အနည္းငယ္ ၾကီးျပင္း လာသည္ႏွင့္ လူႀကီးမိဘမ်ားက ကၽြန္ေတာ့္အား အတီးအမႈတ္ ၀ါသနာကို ခြင့္မျပဳ။ နဂို၀ါသနာ မဟုတ္၍လား မသိ။ယခု ဤစိတ္မ်ဳိး ေပ်ာက္ျပယ္သေလာက္ ရွိခဲ့ၿပီ။ ကၽြန္ေတာ္ကား ငယ္ငယ္ကေလးက ယေန႔တိုင္ လူေရာ စိတ္ေရာ ေပ်ာ့ေပ်ာင္းသည္ ဆိုသည့္ အခ်က္ကို နားမလည္ခဲ့။ နားလည္ရန္လည္း မႀကိဳးစားခဲ့။ ႀကိဳးလည္း မႀကိဳးစားခ်င္။ ကၽြန္ေတာ္ ကား စကား အေျပာအဆို မဖြယ္ မယဥ္ေက်း။ အသက္ (၈) ႏွစ္ထဲ ေရာက္ ၍ ေက်ာင္းစေနသည့္ အခါ၌ပင္ ဘုန္းႀကီးကို ဘုန္းႀကီးစကားျဖင့္ မေလွ်ာက္တတ္။ အမူအရာလည္း ၾကမ္း၏။ အလိုက္လည္း မသိ။ ညစ္လည္း ညစ္ပတ္သည္။ ကိုယ့္စည္းကမ္း ဟူ၍လည္း တစ္ခုမွမရွိ။ အသက္ ေလးငါးေျခာက္ႏွစ္ တိုင္ေအာင္ အိပ္ရာတြင္ ေသးပါ၏။ မီးဖိုကို ညညရွိခိုး၍ “အရွင္စဖိုည၊ ကၽြန္ေတာ္ မေန႔”ဆိုခဲ့ရသည္ကို အမွတ္ရ ေသးသည္။ အသက္ (၁၅) ႏွစ္ထဲ ေရာက္သည့္ အခါ၌ ပင္ အျခားအရပ္ အိမ္တစ္အိမ္ တစ္ည ေသးပါဖူးသည္။ ထုိအခါကား ကၽြန္ေတာ္သည္ ေရနံေခ်ာင္းၿမိဳ႕၊ အမ်ဳိးသား အထက္တန္း ေက်ာင္းမွ ေျခာက္တန္း ေအာင္၍ ခုနစ္တန္း အ၀င္ ေက်ာင္းအျပန္ ျဖစ္သည္။ ကၽြန္ေတာ္၏ အစ္ကို အႀကီးဆံုး မွာလည္း ၎ႏွစ္တြင္ ဘီအက္စ္စီ သခ်ၤာဂုဏ္ထူးတန္း ကို ေအာင္ခဲ့၍ ေရနံေခ်ာင္း ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေက်ာင္းတြင္ မိမိ ေက်ာင္းေဟာင္း ျဖစ္သည့္အတိုင္း ေက်ာင္းဆရာ ၀င္ေရာက္ လုပ္ကိုင္ရန္ ကၽြန္ေတာ္ႏွင့္ အတူပင္ လုိက္ပါလာေလသည္။ ထိုအခါ ေရနံေခ်ာင္းၿမိဳ႕ သို႔ နတ္ေမာက္မွ သြားသည့္နည္း မွာ ေတာင္တြင္းႀကီး သို႔ ရထားစီး၊ ေတာင္တြင္းႀကီး မွ မိေက်ာင္းရဲသို႔ ကားစီး၊ မိေက်ာင္းရဲ မွ ေရနံေခ်ာင္း သို႔ သေဘၤာစီး၊ သို႔မဟုတ္ လွ်င္ မေကြးသို႔ ဘတ္စကားစီး၊ မေကြးမွ သေဘၤာစီး ရေလသည္။ ႏွစ္ရက္ ၾကာေလသည္။ ေနာက္၌ကား ေက်ာက္ပန္းေတာင္း မွတစ္ဆင့္ မီးရထား တစ္တန္၊ ေမာ္ေတာ္ကား တစ္တန္ သြား၍ ေရနံေခ်ာင္းသို႔ ေန႔ခ်င္းေပါက္ ေလသည္။ ထုိႏွစ္တြင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ မေကြး မွတစ္ဆင့္ သြားၾကသည္။ မေကြးၿမိဳ႕ တြင္ အပ်ဳိေပါက္စ ခပ္ေခ်ာေခ်ာ မိန္းကေလးရွိေသာ အသိအိမ္တြင္တည္းခိုၾကသည္။ လူပ်ဳိေပါက္စ ျဖစ္ေသာ ကၽြန္ေတာ္မွာ သူစိမ္းတစ္ရံစာ အိမ္တြင္ မေနတတ္။ အထူး ရွက္တတ္သည္။ မိန္းကေလးႏွင့္ ဆိုလွ်င္ သာ၍ပင္ ရွက္တတ္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ထုိည အိပ္ခါနီး ရွက္လြန္း၍ေသး မေပါက္မိ။ ညအိပ္သည့္အခါ မေအာင့္ႏုိင္ဘ ေသးပါေလသည္။ ကၽြန္ေတာ္လည္း ပါၿပီးမွ သိေလသည္။ ဤမွ် ကၽြန္ေတာ္ မသိမ္ေမြ႕။
ညီအစ္ကို ေမာင္ႏွမမ်ား ထဲတြင္ ကၽြန္ေတာ္ အငယ္ဆံုး ျဖစ္၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အိမ္စံခ်ိန္ႏွင့္ ၾကည့္လွ်င္ ကၽြန္ေတာ္ အလိုလိုက္ ခံရဆံုး ျဖစ္၏။ အဆိုးဆံုး ဟုလည္း အိမ္နီးနားခ်င္း ပါမက ရြာနီးနားခ်င္း ပါ အသိအမွတ္ျပဳ ခံရ၏။ ကၽြန္ေတာ္၏ အထက္အစ္ကို ကိုေအာင္သန္း ႏွင့္ ကၽြန္ေတာ္မွာ အသက္ (၃) ႏွစ္ခြဲ၊ (၄) ႏွစ္မွ် ကြာ၏။ သူႏွင့္ ကၽြန္ေတာ္ကား ငယ္ငယ္က ရန္ျဖစ္ဖက္ ျဖစ္၏။ သူက လက္ျမန္၏။ ကၽြန္ေတာ္က အားႀကီး၏။ မခ်ိန္မဆ လက္လြတ္စပယ္ လုပ္ခဲ့၏။ သူက ႏု၏။ မင္းသား က်ခ်င္၏။ ကၽြန္ေတာ္က ၾကမ္း၏။ သူသည္ အစားအေသာက္ အေနအထိုင္ မွစ၍ သပ္ရပ္၏။ အစားဆိုလည္း အစားတိုင္း မစား။ စားေသာက္ ေနသည့္အခါ အစာေျမႀကီးေပၚသို႔ က်သြားလွ်င္ သူသည္ မစားေတာ့။ ကၽြန္ေတာ္ က ဖုတ္ဖက္ခါ၍ စားႏုိင္လွ်င္ စား၏။ သူက အ၀တ္မ်ားကို သပ္သပ္ရပ္ရပ္၀တ္တတ္၏။ သူသည္ ေျမႀကီးၾကမ္းမ်ား ေပၚတြင္ မည္သည့္အခါမွ တံုးလံုးမလွဲ။ ကၽြန္ေတာ္က ႀကိမ္ဖန္မ်ားစြာ လွဲဖူး၏။ သူကပါး၏။ လ်င္၏။ ကၽြန္ေတာ္က ထူ၏။ ေအး၏။
ကၽြန္ေတာ္၏ ၿမိဳ႕ကား ရြာသာသာ ေတာအရပ္ပင္ ျဖစ္သည္။ ကၽြန္ေတာ္ ငယ္စဥ္က ယခုထက္ပင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အရပ္မွာ ေတာက်၏။ ထုိအခါ ကလီဖား ေခၚ ဆံပင္ညႇပ္ ကုလား တစ္ေယာက္ တေလသာ ရွိ၏။ သို႔ျဖစ္ရာ ၎ ကလီးဖားမွာ လက္မလည္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔အား ကတံုးရိတ္ရန္၊ တစ္ခါတစ္ခါ ရိတ္တတ္သည့္ အိမ္နီးခ်င္းတို႔ကို ခိုင္းရေလသည္။ တစ္ခါ တစ္ခါ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဖခင္ ကိုယ္တိုင္ ရိတ္ေပးေလသည္။ ကၽြန္ေတာ္၏ ဖခင္မွာ ယခု ကြယ္လြန္သည္မွာ (၁၅) ႏွစ္ ေက်ာ္ေလၿပီ။ ကၽြန္ေတာ္၏ ဖခင္သည္ ကၽြန္ေတာ္ႏွင့္ အမူအရာမွာ အေတာ္ဆင္သည္။ တစ္ေန႔ ေန၍ စကားတစ္ခြန္း မေျပာ။ မ်က္ႏွာထား ဆိုး၏။ ဆိုးသည့္အထဲ ေက်ာက္ေပါက္မာ မ်ားလည္း ရွိ၏။ ေလာကြတ္ မရွိ၊ ဟန္ မရွိ၊ ဖာသိဖာသာ ေနတတ္၏။ အကိုင္ အတြယ္၊ အသြားအလာ၊ အမူအရာ ၾကမ္း၏။ ျငင္းမိလွ်င္ ေလွ်ာ့မေပးတတ္။ သို႔ေသာ္ စိတ္ႏွလံုးက အထူး ေျဖာင့္စင္း၏။ စကား တည္၏။ အပို မေျပာ။ ထို႔ေၾကာင့္ ေရွ႕ေနစာေမးပြဲ ၀င္ထားေသာ္ လည္း ေရွ႕ေနလိုက္၍ စားသည္ကို ကၽြန္ေတာ္ မမွတ္မိ။ ယာလုပ္၊ ကုန္ကူး၊ ေငြေခ်း၍သာ စီးပြားျဖစ္သည္။ စီးပြားျဖစ္ျခင္း မွာလည္း ကၽြန္ေတာ္တို႔ မိခင္၏ ဒိုးတူ ေဘာင္ဖက္ ကူညီမႈ ေၾကာင့္ပင္ ျဖစ္ေလသည္။
ကၽြန္ေတာ္ တို႔အား အျခားသူ တစ္ဦးဦးက ေခါင္းရိတ္ေပးလွ်င္ အင္မတန္ ညင္သာ၏။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေဖေဖက ဓားမ ထက္မထက္ကို ေကာင္းေကာင္း မေသြးဘဲ အတင္းတြန္းခ်၍ ရိတ္၏။ အထူးပင္ ေခါင္းရည္ နာ၏။ ကၽြန္ေတာ္တို႔သည္ ၎ ေခါင္းရိတ္မည့္ အခါကို ရြံ႕၏။ တြန္႔၏။ သို႔ေသာ္ ေခါင္းရိတ္သည့္ အခါတိုင္း ကၽြန္ေတာ့္ အစ္ကိုက အၿမဲငို၏။ ငိုတိုင္း ေခါင္းပုတ္ခံရ၏။ ကၽြန္ေတာ္က မငို၊ ႀကိတ္ခံ၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ေခါင္းပုတ္လြတ္၏။
ကၽြန္ေတာ္၏ အစ္ကိုကား စိတ္ျမန္၏။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ညီအစ္ကို (၄) ေယာက္ ရွိသည့္ အနက္ ဒုတိယ အစ္ကိုႀကီး သာလွ်င္ စိတ္ရွည္၍ သိမ္ေမြ႕၏။ တစ္သက္လံုး မည္သူ ႏွင့္မွ် ရန္မျဖစ္ဖူး။ ကၽြန္ေတာ္ကား စိတ္ရြတ္၏။ ကၽြန္ေတာ့္အစ္ကိုကား သူမ်ားအေျပာမခံ။ သူကသာ ဦးေအာင္ေျပာခဲ့၏။ ကၽြန္ေတာ္ကားသူမ်ားအေျပာသာခံရ၏။ ေျမႇာက္လို႔ ေျမႇာက္မွန္းမသိ။ ေျခာက္လို႔ေျခာက္မွန္းမသိ။ ထံုေပေပအလြန္ႏုိင္၏။ တစ္ခါေသာ္ (၁၀) မိုင္ ခန္႔ အကြာ ရြာတစ္ရြာသို႔ ကၽြန္ေတာ္၏ မိဘမ်ားႏွင့္ လိုက္သြား၍ သူႀကီးအိမ္ တြင္ တည္းခို ေနစဥ္ ထုိရြာမွ ရြယ္တူေလာက္ ကေလး တစ္ေယာက္က ကၽြန္ေတာ့္အား ေျမႇာက္၍ “ဗိုလ္ႀကီး”“ဗိုလ္ႀကီး”ဟု ေခၚရာ ကၽြန္ေတာ့္မွာ မ်ားစြာ သေဘာက်ကာ ထန္းလ်က္ ျဖဴဆုပ္ေတြ ေခၚတိုင္း ေပးခဲ့သည္။ ကၽြန္ေတာ္သည္ လိမ္လည္ေလ့မရွိ။ လိမ္လိုေသာ္လည္း မလိမ္တတ္။ ခဏ ခ်က္ခ်င္းပင္ ေျဖာင့္ခ်က္ ေပး၏။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေနသည့္ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမွာ ဥပုသ္ေန႔တိုင္း ပိတ္၏။ သို႔ေသာ္ ေယာက်္ားကေလး မ်ားမွာ ဥပုသ္ေန႔ပင္ ျဖစ္ေသာ္လည္း ေက်ာင္းသို႔ သြားရ၍ ေရခပ္၊ ျမက္ႏုတ္ လုပ္ရသည္။ အလုပ္မရွိ လွ်င္လည္း ေက်ာင္းမွာပင္ ေနရသည္။ တစ္ေန႔ေသာ္ ေန႔ခင္းတြင္ ေက်ာင္းသားမ်ား အလုပ္မရွိ၍“အလုပ္မရွိရင္ အိပ္ေနၾက၊ မကစားၾကနဲ႔”ဟု ဘုန္းႀကီးက အမိန္႔ ရွိေလသည္။ အားလံုး ေက်ာင္းသားမ်ားအား “မအိပ္ခ်င္ဘူးလား”ေမးသည့္အခါ မအိပ္ခ်င္ ၾကေသာ္လည္း အိပ္ခ်င္သည္ ဟု ဘုန္းႀကီးအလိုက် ေလွ်ာက္ၾကသည္။ ကၽြန္ေတာ့္အား ဘုန္းႀကီးက “ေအာင္ဆန္းေရာ မအိပ္ခ်င္ဘူးလား”ဟု အထူးတလည္ ေမးရာ ကၽြန္ေတာ္က “မအိပ္ခ်င္ပါဘုရား”ဟု ျပန္ေလွ်ာက္ရာ ဘုန္းႀကီးမွာ ၿပံဳး၍ ေနေလေတာ့သည္။
ကၽြန္ေတာ္သည္ ငယ္စဥ္က ေခ်ာင္တစ္ေခ်ာင္ ကပ္၍ မိႈင္ေတြကာ စဥ္းစား၍ ေနေသာ္လည္း ေနတတ္သည္။ ကေလးႏွင့္ မလိုက္။ အမ်ား အားျဖင့္ ဣေႁႏၵႀကီးသည္။ ကစားခုန္စား မ်ားစြာ မေလ့က်င့္။ သို႔ေသာ္ ကစားသည့္ အခါ ၾကမ္းတမ္းသည္။ ၾကမ္းတမ္းေသာ ကစားနည္းမ်ဳိး ကိုမွ ႏွစ္သက္သည္။ တြတ္ထိုးျခင္း၊ က်ည္းသား ႐ိုက္ျခင္း စသည္တို႔ကို ၀ါသနာ ပါသည္။ ျခင္းလံုး ခတ္ျခင္းကို မႀကိဳက္။ ရြရြလုပ္ရေသာ အလုပ္ဆိုလွ်င္ ကၽြန္ေတာ္ႏွင့္ မျဖစ္။ အခ်ဳပ္ဆိုလွ်င္ ကၽြန္ေတာ္၏ ကေလးဘ၀မွာ ခ်ီးမြမ္းစရာ အလြန္နည္း၏။ ညစ္ပတ္ေပေရ လွ်ဳိေျမာင္ ေခ်ာက္ေစာင္း ကဲ့သို႔ အဖုအထစ္ အျပစ္အနာအဆာ မ်ားသည္။ စိမ္းလန္းစိုျပည္ ညီညာေသာ ျမက္ခင္းသဖြယ္ ႐ႈခ်င္စဖြယ္ မဟုတ္ေပ။ အသက္ (၁၀) ႏွစ္ခန္႔ အထိ အနာေရာဂါႏွင့္ ကင္းသည္ ဟူ၍မရွိ။ ေသလုမတတ္ အႀကိမ္ႀကိမ္ ျဖစ္ဖူး၏။ ၀ဲနာ အႀကီးအက်ယ္ သံုးလေက်ာ္ စြဲ၏။ ထိုအခါ ကၽြန္ေတာ္သည္ ဘယ္ေတာ့မ်ားမွ ငါ က်န္းက်န္းမာမာ အၿမဲ ေနရပါမည္နည္း ဟု တမ္းတမိ၏။
ကၽြန္ေတာ္သည္ ထုိကေလးဘ၀ ကပင္ သူပုန္ စိတ္ထား ရွိေလသည္။ အႀကံႀကီးသူ ျဖစ္ေလသည္။ ( ဗမာျပည္ကို အဂၤလိပ္ လက္မွ ျပန္ရရန္ သူပုန္ ထနည္း အမ်ဳိးမ်ဳိးကို စဥ္းစား စိတ္ကူးခဲ့ေလသည္။ တစ္ခါတစ္ရံ လည္း ဟုတ္တိပတ္တိ စိတ္ကူး၏။ တစ္ခါတစ္ရံလည္း ျပဒါးရွင္လံုး စသည္တို႔ကို ရွာေဖြလုိေသာ စိတ္မ်ား ေပၚေပါက္၏။ ျပဒါးရွင္လံုး စေသာ အစြမ္းအားျဖင့္ ဗမာျပည္ကို ကယ္တင္လို၏။ ) ကၽြန္ေတာ္ ရန္ မျဖစ္တတ္။ သို႔ေသာ္ ကၽြန္ေတာ္သည္ သတၱိထူးခၽြန္သူဟု မဆိုႏုိင္။ ငယ္ငယ္က သရဲတေစၦ အလြန္ ေၾကာက္တတ္သည္။ ရန္ ျဖစ္ခဲ၏။ ကၽြန္ေတာ့္ အစ္ကိုကား ရန္ ခဏခဏ ျဖစ္၏။ ဦးေအာင္ ႐ိုက္ႏွက္၍ အိမ္ေျပးလာခဲ့၏။ သို႔ႏွင့္ မၾကာမၾကာ အတိုင္ခံရ၍ မိဘမ်ား အ႐ိုက္ခံရ၏။ ကၽြန္ေတာ္ကား ဤကဲ့သို႔ မျဖစ္ဖူး။ ရန္တစ္ခါသာ အႀကီးအက်ယ္ ျဖစ္ဖူး၏။ ထုိအခါ လူခ်င္း ထိုးသတ္ ပုတ္ခတ္စဥ္၌ကား ကၽြန္ေတာ္က ႏုိင္၏။ လူခ်င္း ျပန္ျဖည္သည့္အခါ မေရွာင္မတိမ္း ထံုေပေပ ေနသျဖင့္ ခံုဖိနပ္ ႏွင့္ အေပါက္ခံရ၍ ေခါင္းေပါက္ဖူး၏။ ထုိအခါမွ ကၽြန္ေတာ္၏ ရန္ျဖစ္ဘက္ ကို လိုက္ေလရာ ေခါင္းမူး၍ မမီ။ ထိုလိုက္သည့္ အခ်ိန္ကား သတၱိ ေကာင္းပါ၏။ ေခါင္းမူး လာ၍ ေခါင္းစမ္း ၾကည့္၍ ေသြးေတြ ျမင္သျဖင့္ ေခါင္းေပါက္မွန္း သိေသာအခါ ကၽြန္ေတာ္ ငိုေလေတာ့သည္။ သတၱိ ေခသြား ေလေတာ့သည္။ ရြယ္တူ ကေလးခ်င္းမ်ား ေပၚတြင္ တစ္ခါတေလ အႏုိင္က်င့္ခ်င္သည့္ စိတ္ကား ရွိသည္။ တစ္ခါတြင္ကား ဘုန္းႀကီးေက်ာင္း ေနစဥ္ ၾကက္ေတာင္႐ိုက္ ကစားျခင္းမွ ေက်ာင္းသား ႏွစ္ေယာက္ ရန္ျဖစ္ရာ ေက်ာင္းသား တစ္ေယာက္ ထိပ္ေပါက္၏။ သို႔ျဖစ္၍ ထိပ္ေပါက္ခံရေသာ ေက်ာင္းသား မိဘမ်ားက ဘုန္းႀကီးအား ေလွ်ာက္ရာ ဘုန္းႀကီးက ဤကစားမ်ဳိးကို အားလံုး ေက်ာင္းသားမ်ား ေက်ာင္း၀င္း အတြင္းမွာ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အျပင္မွာ ေသာ္လည္းေကာင္း မကစားရ ဟု ပညတ္ေလသည္။ ထုိပညတ္ခ်က္ကို ကၽြန္ေတာ္ႏွင့္ ညီအစ္ကို ၀မ္းကြဲမ်ားက သေဘာမက် သျဖင့္ အာဏာ ဖီဆန္ကာ ရြာထဲတြင္ ကစား ေလေတာ့သည္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ကစားေနသည္ကို အျခား ေက်ာင္းသား တစ္ဦးႏွစ္ဦးက ျမင္၍ ဘုန္းႀကီးထံ သြားေရာက္ တိုင္တန္းေသာအခါ ဘုန္းႀကီးက ကၽြန္ေတာ့္မိခင္ ႏွင့္ ဦးေလးမ်ား ကိုပါ ေခၚ၍ ၎တို႔ေရွ႕တြင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔အား ျပင္းထန္စြာ ႐ိုက္ႏွက္ ေလေတာ့သည္။ ကၽြန္ေတာ္မွာ ပထမ ႀကိတ္ခံေသာ္လည္း ေနာက္ပိုင္းတြင္ သတၱိ မေကာင္းႏုိင္ေတာ့ဘဲ ငိုေလေတာ့သည္။ ကၽြန္ေတာ္သည္ ထိုသို႔ သြားေရာက္ တိုင္တန္းသူ ေက်ာင္းသားကို ယေန႔တိုင္ အခဲ မေက်ခ်င္လွ။ ဤကဲ့သို႔ အလုပ္ပို ေမတၱာကို မ်က္ႏွာလို မ်က္ႏွာရ အထက္လူႀကီးအား တိုင္ျခင္း ေတာျခင္းကို ငယ္ငယ္ကေလးကစ၍ ယေန႔တိုင္ ကၽြန္ေတာ္ အထူး စက္ဆုပ္လွသည္။ ယခုေခတ္သစ္ ေက်ာင္းမ်ားတြင္ ေက်ာင္းသား မ်ားအား ဤအက်င့္မ်ဳိးကို အားမေပးဘဲ ေဖ်ာက္ဖ်က္ ေစသင့္ေလသည္။ ဤ အက်င့္မ်ဳိးကား အက်င့္ယုတ္ ျဖစ္ေလသည္။
ကၽြန္ေတာ္တို႔၏ မိဘကား ပစၥည္းဥစၥာ အေတာ္အသင့္ ရွိ၍ ေႂကြးရွင္ ၿမီရွင္ ျဖစ္ရာ ဆင္းရဲသား အမ်ားအျပားႏွင့္ ဆက္ဆံရေပသည္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔၏ မိခင္မွာ ဓနရွင္ကေလး အတန္းအစားထဲတြင္ သမာသမတ္ ရွိ၍ စိတ္ေကာင္း ရွိေလသည္။ သို႔ပင္ ျဖစ္ေသာ္လည္း ရံဖန္ရံခါ ဆင္းရဲသားမ်ားက ေႂကြးမ်ား မေပးဆပ္ႏုိင္၍ ႀကိမ္းေမာင္း ေသာအခါ ကၽြန္ေတာ္ အထူးပင္ စိတ္မေကာင္း ျဖစ္မိ၏။ ထိုအခါ ကၽြန္ေတာ္က ေငြတိုးႀကီး စနစ္၏ ဆိုး၀ါးပံုကို မ်က္၀ါးထင္ထင္ ေတြ႕ခဲ့ရေပသည္။ မ်ားေသာ ဆင္းရဲသား တို႔မွာ ေႂကြးတစ္ခါ ယူမိလွ်င္ ေက်ႏိုင္စရာ မရွိေပ။ ဤစနစ္ကို ယခု ေခတ္သစ္တြင္ အလ်င္အျမန္ ျပင္ဆင္သင့္သည္။ ၎အျပင္ ယခုလက္ရွိ ဆင္းရဲသား ေႂကြးၿမီမ်ားကို အားလံုး ေလွ်ာ္ပစ္ရန္ သင့္ေလသည္။ ထုိေႂကြးမ်ားမွာ အတိုး၏ အၫြန္႔ အေႂကြး မ်ားသာ ရွိေတာ့မည္မွာ ကၽြန္ေတာ္ ယံုမွား သံသယ မရွိေပ။
ကၽြန္ေတာ္ကား ႂကြားရမည္ ဆိုလွ်င္ မ်ဳိးႀကီး ေဆြႀကီးမွ ေပါက္ဖြားသူ ျဖစ္သည္။ ကၽြန္ေတာ္၏ ေရွးအဆက္အႏြယ္တို႔မွာ ပုဂံျပည္ တ႐ုတ္ေျပးမင္း လက္ထက္ ဂ်င္ဂ်စ္ခန္း အမွဴး ရွိေသာ တ႐ုတ္တို႔ ၀င္ေရာက္ ေႏွာင့္ယွက္ေသာအခါ ႏုိင္ငံျခားသားတို႔၏ ေအာက္ မေနလို၍ လြတ္ရာကၽြတ္ရာ ယခု ကၽြန္ေတာ္ ေမြးဖြားရာ ေဒသသို႔ စုန္ခဲ့ေလသည္ ဟု ဦးေလး တစ္ေယာက္က ေျပာျပဖူး ေလသည္။ အေလာင္းဘုရား တတိယႏုိင္ငံ ထူေထာင္စဥ္ အခါက တိုင္းျပည္မွာ ဖ႐ိုဖရဲ ျဖစ္၍ ေနရာ ေရႊဘိုမွ ဦးေအာင္ေဇယ် က ထ၍ ကၽြန္ေတာ္တို႔၏ အဆက္အႏြယ္ ပင္းမင္းႀကီး ဦးျမ (နာမည္ေကာင္းေကာင္း မမွတ္မိ) ဆိုသူမွာလည္း မိမိနယ္ကို အုပ္စီး ေခါင္းေဆာင္၍ ဗမာ့ထီးနန္း ထူေထာင္ရန္ ႀကံေလသည္။ ေနာက္မွ အေလာင္းဘုရား အေၾကာင္းၾကား သျဖင့္ လူမ်ား ေစလႊတ္ စံုစမ္းေစ၍ အေလာင္းဘုရား၏ ဘုန္းလက္႐ံုး အေၾကာင္း ၾကားသိရသည့္ အခါ အေလာင္းဘုရား ထံ ၀င္ေရာက္၍ သက္စြန္႔ ႀကိဳးပမ္း အမႈထမ္းေလသည္ ဟုလည္း မွတ္သား ရဖူးသည္။ မင္းတုန္း ဘုရင္ လက္ထက္တြင္ သက္ေတာ္ရွည္ အမတ္ျဖစ္ေသာ ခမ္းေပါက္ မင္းႀကီးမွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔၏ အမ်ဳိးအႏြယ္ ျဖစ္သည္ဟု ၾကားဖူးသည္။ မင္းတုန္း ဘုရင္၏ သမားေတာ္တစ္ဦး (လူအမည္မွာ ဦးေက်ာ္ဇံ ျဖစ္ေလသည္။ ဘြဲ႕ကိုကား မသိ။) မွာလည္း ကၽြန္ေတာ္တို႔ အမ်ဳိးအႏြယ္၀င္ ျဖစ္ေလသည္။ စံုနံ႔သာၿမိဳင္ ေရးေသာ ဆရာေၾကာ့ မွာ ဦးေအာင္ဇံ၏ ေျမး ပင္တည္း။ ရွင္အဂၢသမာဓိ မွာလည္း ကၽြန္ေတာ္တို႔ အမ်ဳိး ဟုပင္ သိရသည္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေဘးမွာ နတ္ေမာက္ ၿမိဳ႕သူႀကီး ျဖစ္ေလသည္။ စာတတ္သည္။ ဉာဏ္ထက္သည္။ လက္ေျမာက္သည္။ စိတ္ထက္သည္ ဟူ၍ ၾကားနာဖူးသည္။ မိမိအထက္ ၿမိဳ႕၀န္ႏွင့္ မတည့္၍ အလုပ္ျပဳတ္ဖူးေလသည္။ အလုပ္ျပဳတ္သျဖင့္ မႏၲေလး ေရႊ႕ၿမိဳ႕ေတာ္သို႔ တက္၍ အရာခံေနဆဲ အနိစၥ ေရာက္ေလသည္ ဟု တစ္ခါက ပုရပိုက္ မွတ္တမ္းတြင္ ဖတ္ရဖူးသည္။ ( စကားအလ်ဥ္းသင့္၍ ေရးရဦးမည္။ ေရွးကလည္း DIARY ဒိုင္ယာရီ ေခၚ ေန႔စဥ္မွတ္တမ္း ရွိေလသည္။ ဘယ္သြားသည္ စသည္ကို မွတ္ထားခ်က္မ်ား ေတြ႕ရေလသည္။ ) ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေဘးတြင္ အစ္ကိုႀကီး တစ္ေယာက္ ႏွင့္ ညီႏွစ္ေယာက္ ရွိသည္ဟု သိရသည္။ အစ္ကိုႀကီးမွာ ရန္ကုန္ ဆိပ္ကမ္းအုပ္ ျဖစ္သည္ဟု သိရသည္။ ညီအငယ္ တစ္ေယာက္မွာ တ႐ုတ္ ၿမိဳ႕၀န္ ဦးဘြား ဟူ၏။ ျမင္ကြန္း ျမင္းခံုတိုင္တို႔ ငယ္ဆရာ ျဖစ္သည္။ ၎မင္းသားမ်ား အထတြင္ ျမင္ကြန္း မင္းသားတို႔ အတြက္ ဓားျပတိုက္ ေငြရွာေပးရေလသည္။ ထုိအခ်က္ကို ေနျပည္ေတာ္က သိေလ၍ ဦးဘြား ရာထူး က်ေလသည္။ ကၽြန္ယံု၏ သစၥာႀကီးမႈေၾကာင့္ အမႈ မထင္ရွား၍ လည္းေကာင္း၊ မင္းတုန္းမင္း ကဲ့သို႔ သိမ္ေမြ႕ေသာ မင္း လက္ထက္ျဖစ္၍ လည္းေကာင္း အသက္ခ်မ္းသာရာ ရေလသည္။နာမည္ေက်ာ္ ဦးမင္းေရာင္ (ဗုိလ္လေရာင္) မွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေဘးကေတာ္ ၏ တူေတာ္သည္။ ဦးမင္းေရာင္ ကား လက္႐ံုးအားကိုး ျဖစ္သည္။ အမိုက္ဆံုး ဆိုသူမ်ားကို တပည့္ လုပ္ထားသည္။ ၎၏ တပည့္တစ္ေယာက္ (နာမည္ကား မမွတ္မိ) သည္ ဇာတ္ပြဲမ်ားတြင္ လူျပက္ျပက္ သည့္အခါ အမ်ားရယ္တုန္း မရယ္။ အမ်ား ရယ္ၿပီးမွ တစ္ေယာက္တည္း က်ယ္ေလာင္စြာ အၾကာႀကီး ရယ္တတ္သည္ဟု သိရသည္။ ဤကဲ့သို႔ အရြဲ႕တိုက္ ရယ္သည္ကို ဗိုလ္လေရာင္ ေတြ႕၍ အားရကာ ဆုခ် ေလေတာ့သည္။ တစ္ခါလည္း ၎၏ တပည့္ႏွင့္ ၎၏ ညီ သံုးၿမိဳ႕၀န္ ဦးမင္းေမာင္ ၏ တပည့္တို႔သည္ ၎တို႔၏ ဘြားေအ မယ္ေတာ္ပ်ံတြင္ လက္ေ၀ွ႔ ထိုးၾကသည္။ ဦးမင္းေရာင္၏ တပည့္ ႐ံႈးသည္။ ညီျဖစ္သူ ဦးမင္းေမာင္က မိမိ၏ တပည့္ ႏုိင္သျဖင့္ ပ၀ါတစ္ပိုင္း ဆုခ်ေလသည္။ ထုိအခါ ဗိုလ္လေရာင္ က မခံခ်င္၍ မိမိ တပည့္ကို ႐ံႈးလ်က္ႏွင့္ပင္ ပုဆိုးတစ္ထည္ ဆုခ်ေလသည္။ တစ္ခါလည္း ၾကက္သား စားလို၍ ဦးမင္းေမာင္အား ၾကက္ အသတ္ခိုင္းေလသည္။ ဦးမင္းေမာင္ကား ဗိုလ္လေရာင္ႏွင့္ မတူ။ လူေပ်ာ့ ျဖစ္ေလသည္။ ေစာင္းတီး၊ သီခ်င္းဆို ေတာ္သည္။ စကားေျပာ ခ်ဳိသာသည္။ အထက္လူႀကီးမ်ား၏ အခ်စ္ေတာ္ တစ္ဦးဟု သိရသည္။ ဦးမင္းေမာင္ ၾကက္မသတ္ႏုိင္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဗိုလ္လေရာင္က သူကိုယ္တိုင္သတ္၍ ခ်က္စားေလသည္။ ပိုသည့္ဟင္းကို ညီအား မေကၽြးပစ္ေသာ ဟူ၏။ ဤကား ကၽြန္ေတာ္၏ အမ်ဳိးအႏြယ္ အေၾကာင္း သိသမွ်ပင္တည္း။
အခန္း (၂)
ေက်ာင္းသားဘ၀ ကၽြန္ေတာ္၏ မိခင္ ဖခင္ ႏွစ္ဦး စလံုးမွာ ဉာဏ္ေကာင္းေသာ အမ်ဳိး ျဖစ္ေလသည္။ ကၽြန္ေတာ္၏ ဖခင္သည္ ေရွ႕ေန စာေမးပြဲ တြင္ ဗမာ တစ္ျပည္လံုး တတိယစြဲ ခဲ့ေလသည္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ညီအစ္ကို အားလံုးလည္း ဉာဏ္ေကာင္း ၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ဒုတိယ အစ္ကိုႀကီးက စာသင္ အထူး ပ်င္းလွ၍ အျခား ညီအစ္ကိုမ်ား ကဲ့သို႔ ေပါက္ေပါက္ေရာက္ေရာက္ ပညာ မတတ္ေပ။ ကၽြန္ေတာ္၏ အစ္ကိုမ်ား၊ ၀မ္းကြဲ ညီအစ္ကိုမ်ား၊ ဦးေလးမ်ား မွာ မိမိတို႔ ဆိုင္ရာ ေက်ာင္းစာေမးပြဲ မ်ားတြင္ ထိပ္တန္း က်က် ေအာင္ျမင္ၾကသူ ခ်ည္း ျဖစ္ေလသည္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔၏ မိဘမ်ား သည္ ပညာကို အထူး လိုလားသည္။ ကၽြန္ေတာ္၏ အစ္ကိုမ်ား ကို (၅) ႏွစ္သား အရြယ္ မွစ၍ ေက်ာင္းထား ခဲ့ေလသည္။ ကၽြန္ေတာ္ တစ္ေယာက္သာ အငယ္ဆံုး ျဖစ္၍ အလိုလိုက္ကာ ထားသျဖင့္ အသက္ (၈) ႏွစ္ ေရာက္မွသာလွ်င္ ေက်ာင္းစ ေနရေလသည္။ ကၽြန္ေတာ္ ေက်ာင္းေနရင္း ေျပာျပရဦးမယ္။ ကၽြန္ေတာ္၏ အထက္ အစ္ကို ကိုေအာင္သန္း အား အသက္ (၁၁) ႏွစ္ ခန္႔တြင္ ရွင္ျပဳေလသည္။ ထိုအခါ ကိုေအာင္သန္းမွာ ျမန္မာ (၆) တန္း တြင္ ရွိသည္။ ကၽြန္ေတာ့္မွာ အသက္ (၈) ႏွစ္ ထဲ ေရာက္ေသာ္လည္း ေက်ာင္းတြင္ မေနရေသးေခ်။ ရွင္ျပဳ အခမ္းအနားျဖင့္ ကိုေအာင္သန္းတို႔ ရွင္ေလာင္း ဆင္ေသာအခါ ကၽြန္ေတာ္လည္း ရွင္ေလာင္း ျဖစ္ခ်င္ သျဖင့္ မိခင္အား ပူဆာေသးသည္။ ထိုအခါ မိခင္က ရွင္ေလာင္း လုပ္တဲ့လူ သည္ စာတတ္မွ ျဖစ္သည္ဟု ေျပာျပသျဖင့္ ေက်ာင္း ေနပါေတာ့မည္ ဟု ကတိေပးကာ ထိုတြင္မွ ေက်ာင္းစေန ျဖစ္ေလသည္။ တန္းေက်ာ္ တက္ခဲ့ရျပန္ သျဖင့္ ေလးႏွစ္ႏွင့္ ဆယ္တန္း ေအာင္ျမင္သည္။ အဂၤလိပ္ – ျမန္မာ သတၱမတန္း စာေမးပြဲ တြင္ ဗမာ တစ္ျပည္လံုး တြင္ န၀မ စြဲခဲ့၍ အထက္တန္း စေကာလားရွစ္ ရခဲ့သည္။ ဗုဒၶဘာသာ ေက်ာင္း ႏွင့္ အမ်ဳိးသားေက်ာင္း မ်ားတြင္ ပထမစြဲ ခဲ့၍ ဆုကို ရရွိခဲ့ၿပီးသည့္ေနာက္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ တြင္ ေျခာက္ႏွစ္ခြဲမွ် ေနခဲ့သည္။ ႏုိင္ငံေရး စိတ္သန္မႈ ေၾကာင့္ ေက်ာင္းစာ မ်ားကို မေလ့က်က္ သျဖင့္ (ဘီ-ေအ) အတန္း အထိ ေအာင္႐ံုသာ ေအာင္ခဲ့သည္။ (ဘီ-ေအ) အထက္တန္းႏွစ္ တြင္ ေက်ာင္းသား သပိတ္ေမွာက္ ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦး ျဖစ္၍ အလုပ္႐ႈပ္ သျဖင့္ (ဘီ-ေအ) စာေမးပြဲကို တစ္ႏွစ္ မေျဖဘဲ ေနခဲ့ရသည္။ ေနာက္ (ဘီ-အယ္လ္) အတန္းကိုတက္ခဲ့သည္။ အတန္းလည္း မွန္မွန္မတက္၊စာအုပ္လည္းမရွိ၊ မွတ္စုလည္း မထား၊ စာလည္းမၾကည့္၊ မိမိစိတ္သန္ရာ ႏုိင္ငံေရးကိုသာလုိက္စားသျဖင့္ (ဘီ-အယ္လ္) ပထမႏွစ္ စာေမးပြဲတြင္ က်႐ံႈးေလသည္။ ဤကား ကၽြန္ေတာ့္ တစ္သက္တြင္ စာေမးပြဲ ပထမဆံုး ႏွင့္ ေနာက္ဆံုး က်႐ံႈးျခင္း ေပတည္း။ က်႐ံႈးေသာ္လည္း ဥပေဒ ရာဇ၀င္ ျဖစ္ေသာ ပထမ ေမးခြန္း စတြင္ ကၽြန္ေတာ္ ပထမ ရခဲ့သည္။ ဒုတိယ (ဘီအယ္လ္) ႏွစ္ တြင္ ႏွစ္ေစ့ေအာင္ ကၽြန္ေတာ္ မေနရေတာ့ေပ။ ဥေရာပ တိုက္တြင္ ျမဴနစ္ စာခ်ဳပ္ မခ်ဳပ္ဆိုမီ စစ္ျဖစ္မတတ္ အေျခအေနႏွင့္ ဗမာျပည္တြင္ အဓိက႐ုဏ္း အေျခအေန မ်ားကို ေထာက္ဆ၍ တိုင္းျပည္ အတြက္ ကိုယ္ထိလက္ေရာက္ လုပ္ကိုင္ရန္ ေက်ာင္းမွ ႏွစ္၀က္တြင္ ထြက္၍ သခင္ဘ၀သို႔ ေျပာင္းခဲ့သည္။
ျမန္မာစာသင္ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္း ေနရစဥ္က ကၽြန္ေတာ္ အထူး မေပ်ာ္ပိုက္သည့္ အခ်က္ တစ္ခ်က္ ရွိေလသည္။ ထိုအခ်က္မွာ ကစား ခုန္စားျခင္း၊ ကေလးဘ၀ သစ္ပင္တက္ ေရကူး အလုပ္မ်ဳိးကို ပိတ္ပင္ျခင္းပင္ ျဖစ္ေလသည္။ ဤအခ်က္တြင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ မိဘမ်ားလည္း တစ္သေဘာတည္း ေလာက္ ရွိသည္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔မွာ သစ္ပင္တက္ျခင္း၊ ေရကူးျခင္း စေသာ ကိုယ္လက္ က်န္းမာ က်င္လည္မႈေတြကို ေလ့လာခြင့္ မရ။ သစ္ပင္ တက္သည္ကို ျမင္ရလွ်င္ အဆိုအျမည္ ခံရသည္။ ေရကူးသည္ကို သိလွ်င္ အ႐ိုက္ခံရသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ယေန႔အထိ ကၽြန္ေတာ္မွာ ဉာဏ္ပညာ ဘက္မွ အခြင့္အလမ္း ရခဲ့၍ ေပါက္ေျမာက္ ခဲ့သေလာက္ ကိုယ္လက္က်န္းမာ က်င္လည္ေရးတြင္ အခြင့္အလမ္း မရခဲ့၍ မ်ားစြာ ခ်ဳိ႕ယြင္း ေနေပသည္။ ေရနံေခ်ာင္း အမ်ဳိးသားေက်ာင္း ေနစဥ္ကလည္း အခြင့္အလမ္း မရခဲ့။ အမ်ဳိးသားေက်ာင္း ျဖစ္သည့္ အတိုင္း ဆင္းရဲ သျဖင့္ ကစား ခုန္စား ေလ့က်င့္ရာ ေနရာ၊ ကိရိယာ တန္ဆာပလာမ်ား မထားႏိုင္၍ပင္ ျဖစ္သည္။
ကၽြန္ေတာ္သည္ ထုိကေလးဘ၀ ကပင္ သူပုန္ စိတ္ထား ရွိေလသည္။ အႀကံႀကီးသူ ျဖစ္ေလသည္။ ( ဗမာျပည္ကို အဂၤလိပ္ လက္မွ ျပန္ရရန္ သူပုန္ ထနည္း အမ်ဳိးမ်ဳိးကို စဥ္းစား စိတ္ကူးခဲ့ေလသည္။ တစ္ခါတစ္ရံ လည္း ဟုတ္တိပတ္တိ စိတ္ကူး၏။ တစ္ခါတစ္ရံလည္း ျပဒါးရွင္လံုး စသည္တို႔ကို ရွာေဖြလုိေသာ စိတ္မ်ား ေပၚေပါက္၏။ ျပဒါးရွင္လံုး စေသာ အစြမ္းအားျဖင့္ ဗမာျပည္ကို ကယ္တင္လို၏။ ) ကၽြန္ေတာ္ ရန္ မျဖစ္တတ္။ သို႔ေသာ္ ကၽြန္ေတာ္သည္ သတၱိထူးခၽြန္သူဟု မဆိုႏုိင္။ ငယ္ငယ္က သရဲတေစၦ အလြန္ ေၾကာက္တတ္သည္။ ရန္ ျဖစ္ခဲ၏။ ကၽြန္ေတာ့္ အစ္ကိုကား ရန္ ခဏခဏ ျဖစ္၏။ ဦးေအာင္ ႐ိုက္ႏွက္၍ အိမ္ေျပးလာခဲ့၏။ သို႔ႏွင့္ မၾကာမၾကာ အတိုင္ခံရ၍ မိဘမ်ား အ႐ိုက္ခံရ၏။ ကၽြန္ေတာ္ကား ဤကဲ့သို႔ မျဖစ္ဖူး။ ရန္တစ္ခါသာ အႀကီးအက်ယ္ ျဖစ္ဖူး၏။ ထုိအခါ လူခ်င္း ထိုးသတ္ ပုတ္ခတ္စဥ္၌ကား ကၽြန္ေတာ္က ႏုိင္၏။ လူခ်င္း ျပန္ျဖည္သည့္အခါ မေရွာင္မတိမ္း ထံုေပေပ ေနသျဖင့္ ခံုဖိနပ္ ႏွင့္ အေပါက္ခံရ၍ ေခါင္းေပါက္ဖူး၏။ ထုိအခါမွ ကၽြန္ေတာ္၏ ရန္ျဖစ္ဘက္ ကို လိုက္ေလရာ ေခါင္းမူး၍ မမီ။ ထိုလိုက္သည့္ အခ်ိန္ကား သတၱိ ေကာင္းပါ၏။ ေခါင္းမူး လာ၍ ေခါင္းစမ္း ၾကည့္၍ ေသြးေတြ ျမင္သျဖင့္ ေခါင္းေပါက္မွန္း သိေသာအခါ ကၽြန္ေတာ္ ငိုေလေတာ့သည္။ သတၱိ ေခသြား ေလေတာ့သည္။ ရြယ္တူ ကေလးခ်င္းမ်ား ေပၚတြင္ တစ္ခါတေလ အႏုိင္က်င့္ခ်င္သည့္ စိတ္ကား ရွိသည္။ တစ္ခါတြင္ကား ဘုန္းႀကီးေက်ာင္း ေနစဥ္ ၾကက္ေတာင္႐ိုက္ ကစားျခင္းမွ ေက်ာင္းသား ႏွစ္ေယာက္ ရန္ျဖစ္ရာ ေက်ာင္းသား တစ္ေယာက္ ထိပ္ေပါက္၏။ သို႔ျဖစ္၍ ထိပ္ေပါက္ခံရေသာ ေက်ာင္းသား မိဘမ်ားက ဘုန္းႀကီးအား ေလွ်ာက္ရာ ဘုန္းႀကီးက ဤကစားမ်ဳိးကို အားလံုး ေက်ာင္းသားမ်ား ေက်ာင္း၀င္း အတြင္းမွာ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အျပင္မွာ ေသာ္လည္းေကာင္း မကစားရ ဟု ပညတ္ေလသည္။ ထုိပညတ္ခ်က္ကို ကၽြန္ေတာ္ႏွင့္ ညီအစ္ကို ၀မ္းကြဲမ်ားက သေဘာမက် သျဖင့္ အာဏာ ဖီဆန္ကာ ရြာထဲတြင္ ကစား ေလေတာ့သည္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ကစားေနသည္ကို အျခား ေက်ာင္းသား တစ္ဦးႏွစ္ဦးက ျမင္၍ ဘုန္းႀကီးထံ သြားေရာက္ တိုင္တန္းေသာအခါ ဘုန္းႀကီးက ကၽြန္ေတာ့္မိခင္ ႏွင့္ ဦးေလးမ်ား ကိုပါ ေခၚ၍ ၎တို႔ေရွ႕တြင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔အား ျပင္းထန္စြာ ႐ိုက္ႏွက္ ေလေတာ့သည္။ ကၽြန္ေတာ္မွာ ပထမ ႀကိတ္ခံေသာ္လည္း ေနာက္ပိုင္းတြင္ သတၱိ မေကာင္းႏုိင္ေတာ့ဘဲ ငိုေလေတာ့သည္။ ကၽြန္ေတာ္သည္ ထိုသို႔ သြားေရာက္ တိုင္တန္းသူ ေက်ာင္းသားကို ယေန႔တိုင္ အခဲ မေက်ခ်င္လွ။ ဤကဲ့သို႔ အလုပ္ပို ေမတၱာကို မ်က္ႏွာလို မ်က္ႏွာရ အထက္လူႀကီးအား တိုင္ျခင္း ေတာျခင္းကို ငယ္ငယ္ကေလးကစ၍ ယေန႔တိုင္ ကၽြန္ေတာ္ အထူး စက္ဆုပ္လွသည္။ ယခုေခတ္သစ္ ေက်ာင္းမ်ားတြင္ ေက်ာင္းသား မ်ားအား ဤအက်င့္မ်ဳိးကို အားမေပးဘဲ ေဖ်ာက္ဖ်က္ ေစသင့္ေလသည္။ ဤ အက်င့္မ်ဳိးကား အက်င့္ယုတ္ ျဖစ္ေလသည္။
ကၽြန္ေတာ္တို႔၏ မိဘကား ပစၥည္းဥစၥာ အေတာ္အသင့္ ရွိ၍ ေႂကြးရွင္ ၿမီရွင္ ျဖစ္ရာ ဆင္းရဲသား အမ်ားအျပားႏွင့္ ဆက္ဆံရေပသည္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔၏ မိခင္မွာ ဓနရွင္ကေလး အတန္းအစားထဲတြင္ သမာသမတ္ ရွိ၍ စိတ္ေကာင္း ရွိေလသည္။ သို႔ပင္ ျဖစ္ေသာ္လည္း ရံဖန္ရံခါ ဆင္းရဲသားမ်ားက ေႂကြးမ်ား မေပးဆပ္ႏုိင္၍ ႀကိမ္းေမာင္း ေသာအခါ ကၽြန္ေတာ္ အထူးပင္ စိတ္မေကာင္း ျဖစ္မိ၏။ ထိုအခါ ကၽြန္ေတာ္က ေငြတိုးႀကီး စနစ္၏ ဆိုး၀ါးပံုကို မ်က္၀ါးထင္ထင္ ေတြ႕ခဲ့ရေပသည္။ မ်ားေသာ ဆင္းရဲသား တို႔မွာ ေႂကြးတစ္ခါ ယူမိလွ်င္ ေက်ႏိုင္စရာ မရွိေပ။ ဤစနစ္ကို ယခု ေခတ္သစ္တြင္ အလ်င္အျမန္ ျပင္ဆင္သင့္သည္။ ၎အျပင္ ယခုလက္ရွိ ဆင္းရဲသား ေႂကြးၿမီမ်ားကို အားလံုး ေလွ်ာ္ပစ္ရန္ သင့္ေလသည္။ ထုိေႂကြးမ်ားမွာ အတိုး၏ အၫြန္႔ အေႂကြး မ်ားသာ ရွိေတာ့မည္မွာ ကၽြန္ေတာ္ ယံုမွား သံသယ မရွိေပ။
ကၽြန္ေတာ္ကား ႂကြားရမည္ ဆိုလွ်င္ မ်ဳိးႀကီး ေဆြႀကီးမွ ေပါက္ဖြားသူ ျဖစ္သည္။ ကၽြန္ေတာ္၏ ေရွးအဆက္အႏြယ္တို႔မွာ ပုဂံျပည္ တ႐ုတ္ေျပးမင္း လက္ထက္ ဂ်င္ဂ်စ္ခန္း အမွဴး ရွိေသာ တ႐ုတ္တို႔ ၀င္ေရာက္ ေႏွာင့္ယွက္ေသာအခါ ႏုိင္ငံျခားသားတို႔၏ ေအာက္ မေနလို၍ လြတ္ရာကၽြတ္ရာ ယခု ကၽြန္ေတာ္ ေမြးဖြားရာ ေဒသသို႔ စုန္ခဲ့ေလသည္ ဟု ဦးေလး တစ္ေယာက္က ေျပာျပဖူး ေလသည္။ အေလာင္းဘုရား တတိယႏုိင္ငံ ထူေထာင္စဥ္ အခါက တိုင္းျပည္မွာ ဖ႐ိုဖရဲ ျဖစ္၍ ေနရာ ေရႊဘိုမွ ဦးေအာင္ေဇယ် က ထ၍ ကၽြန္ေတာ္တို႔၏ အဆက္အႏြယ္ ပင္းမင္းႀကီး ဦးျမ (နာမည္ေကာင္းေကာင္း မမွတ္မိ) ဆိုသူမွာလည္း မိမိနယ္ကို အုပ္စီး ေခါင္းေဆာင္၍ ဗမာ့ထီးနန္း ထူေထာင္ရန္ ႀကံေလသည္။ ေနာက္မွ အေလာင္းဘုရား အေၾကာင္းၾကား သျဖင့္ လူမ်ား ေစလႊတ္ စံုစမ္းေစ၍ အေလာင္းဘုရား၏ ဘုန္းလက္႐ံုး အေၾကာင္း ၾကားသိရသည့္ အခါ အေလာင္းဘုရား ထံ ၀င္ေရာက္၍ သက္စြန္႔ ႀကိဳးပမ္း အမႈထမ္းေလသည္ ဟုလည္း မွတ္သား ရဖူးသည္။ မင္းတုန္း ဘုရင္ လက္ထက္တြင္ သက္ေတာ္ရွည္ အမတ္ျဖစ္ေသာ ခမ္းေပါက္ မင္းႀကီးမွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔၏ အမ်ဳိးအႏြယ္ ျဖစ္သည္ဟု ၾကားဖူးသည္။ မင္းတုန္း ဘုရင္၏ သမားေတာ္တစ္ဦး (လူအမည္မွာ ဦးေက်ာ္ဇံ ျဖစ္ေလသည္။ ဘြဲ႕ကိုကား မသိ။) မွာလည္း ကၽြန္ေတာ္တို႔ အမ်ဳိးအႏြယ္၀င္ ျဖစ္ေလသည္။ စံုနံ႔သာၿမိဳင္ ေရးေသာ ဆရာေၾကာ့ မွာ ဦးေအာင္ဇံ၏ ေျမး ပင္တည္း။ ရွင္အဂၢသမာဓိ မွာလည္း ကၽြန္ေတာ္တို႔ အမ်ဳိး ဟုပင္ သိရသည္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေဘးမွာ နတ္ေမာက္ ၿမိဳ႕သူႀကီး ျဖစ္ေလသည္။ စာတတ္သည္။ ဉာဏ္ထက္သည္။ လက္ေျမာက္သည္။ စိတ္ထက္သည္ ဟူ၍ ၾကားနာဖူးသည္။ မိမိအထက္ ၿမိဳ႕၀န္ႏွင့္ မတည့္၍ အလုပ္ျပဳတ္ဖူးေလသည္။ အလုပ္ျပဳတ္သျဖင့္ မႏၲေလး ေရႊ႕ၿမိဳ႕ေတာ္သို႔ တက္၍ အရာခံေနဆဲ အနိစၥ ေရာက္ေလသည္ ဟု တစ္ခါက ပုရပိုက္ မွတ္တမ္းတြင္ ဖတ္ရဖူးသည္။ ( စကားအလ်ဥ္းသင့္၍ ေရးရဦးမည္။ ေရွးကလည္း DIARY ဒိုင္ယာရီ ေခၚ ေန႔စဥ္မွတ္တမ္း ရွိေလသည္။ ဘယ္သြားသည္ စသည္ကို မွတ္ထားခ်က္မ်ား ေတြ႕ရေလသည္။ ) ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေဘးတြင္ အစ္ကိုႀကီး တစ္ေယာက္ ႏွင့္ ညီႏွစ္ေယာက္ ရွိသည္ဟု သိရသည္။ အစ္ကိုႀကီးမွာ ရန္ကုန္ ဆိပ္ကမ္းအုပ္ ျဖစ္သည္ဟု သိရသည္။ ညီအငယ္ တစ္ေယာက္မွာ တ႐ုတ္ ၿမိဳ႕၀န္ ဦးဘြား ဟူ၏။ ျမင္ကြန္း ျမင္းခံုတိုင္တို႔ ငယ္ဆရာ ျဖစ္သည္။ ၎မင္းသားမ်ား အထတြင္ ျမင္ကြန္း မင္းသားတို႔ အတြက္ ဓားျပတိုက္ ေငြရွာေပးရေလသည္။ ထုိအခ်က္ကို ေနျပည္ေတာ္က သိေလ၍ ဦးဘြား ရာထူး က်ေလသည္။ ကၽြန္ယံု၏ သစၥာႀကီးမႈေၾကာင့္ အမႈ မထင္ရွား၍ လည္းေကာင္း၊ မင္းတုန္းမင္း ကဲ့သို႔ သိမ္ေမြ႕ေသာ မင္း လက္ထက္ျဖစ္၍ လည္းေကာင္း အသက္ခ်မ္းသာရာ ရေလသည္။နာမည္ေက်ာ္ ဦးမင္းေရာင္ (ဗုိလ္လေရာင္) မွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေဘးကေတာ္ ၏ တူေတာ္သည္။ ဦးမင္းေရာင္ ကား လက္႐ံုးအားကိုး ျဖစ္သည္။ အမိုက္ဆံုး ဆိုသူမ်ားကို တပည့္ လုပ္ထားသည္။ ၎၏ တပည့္တစ္ေယာက္ (နာမည္ကား မမွတ္မိ) သည္ ဇာတ္ပြဲမ်ားတြင္ လူျပက္ျပက္ သည့္အခါ အမ်ားရယ္တုန္း မရယ္။ အမ်ား ရယ္ၿပီးမွ တစ္ေယာက္တည္း က်ယ္ေလာင္စြာ အၾကာႀကီး ရယ္တတ္သည္ဟု သိရသည္။ ဤကဲ့သို႔ အရြဲ႕တိုက္ ရယ္သည္ကို ဗိုလ္လေရာင္ ေတြ႕၍ အားရကာ ဆုခ် ေလေတာ့သည္။ တစ္ခါလည္း ၎၏ တပည့္ႏွင့္ ၎၏ ညီ သံုးၿမိဳ႕၀န္ ဦးမင္းေမာင္ ၏ တပည့္တို႔သည္ ၎တို႔၏ ဘြားေအ မယ္ေတာ္ပ်ံတြင္ လက္ေ၀ွ႔ ထိုးၾကသည္။ ဦးမင္းေရာင္၏ တပည့္ ႐ံႈးသည္။ ညီျဖစ္သူ ဦးမင္းေမာင္က မိမိ၏ တပည့္ ႏုိင္သျဖင့္ ပ၀ါတစ္ပိုင္း ဆုခ်ေလသည္။ ထုိအခါ ဗိုလ္လေရာင္ က မခံခ်င္၍ မိမိ တပည့္ကို ႐ံႈးလ်က္ႏွင့္ပင္ ပုဆိုးတစ္ထည္ ဆုခ်ေလသည္။ တစ္ခါလည္း ၾကက္သား စားလို၍ ဦးမင္းေမာင္အား ၾကက္ အသတ္ခိုင္းေလသည္။ ဦးမင္းေမာင္ကား ဗိုလ္လေရာင္ႏွင့္ မတူ။ လူေပ်ာ့ ျဖစ္ေလသည္။ ေစာင္းတီး၊ သီခ်င္းဆို ေတာ္သည္။ စကားေျပာ ခ်ဳိသာသည္။ အထက္လူႀကီးမ်ား၏ အခ်စ္ေတာ္ တစ္ဦးဟု သိရသည္။ ဦးမင္းေမာင္ ၾကက္မသတ္ႏုိင္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဗိုလ္လေရာင္က သူကိုယ္တိုင္သတ္၍ ခ်က္စားေလသည္။ ပိုသည့္ဟင္းကို ညီအား မေကၽြးပစ္ေသာ ဟူ၏။ ဤကား ကၽြန္ေတာ္၏ အမ်ဳိးအႏြယ္ အေၾကာင္း သိသမွ်ပင္တည္း။
အခန္း (၂)
ေက်ာင္းသားဘ၀ ကၽြန္ေတာ္၏ မိခင္ ဖခင္ ႏွစ္ဦး စလံုးမွာ ဉာဏ္ေကာင္းေသာ အမ်ဳိး ျဖစ္ေလသည္။ ကၽြန္ေတာ္၏ ဖခင္သည္ ေရွ႕ေန စာေမးပြဲ တြင္ ဗမာ တစ္ျပည္လံုး တတိယစြဲ ခဲ့ေလသည္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ညီအစ္ကို အားလံုးလည္း ဉာဏ္ေကာင္း ၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ဒုတိယ အစ္ကိုႀကီးက စာသင္ အထူး ပ်င္းလွ၍ အျခား ညီအစ္ကိုမ်ား ကဲ့သို႔ ေပါက္ေပါက္ေရာက္ေရာက္ ပညာ မတတ္ေပ။ ကၽြန္ေတာ္၏ အစ္ကိုမ်ား၊ ၀မ္းကြဲ ညီအစ္ကိုမ်ား၊ ဦးေလးမ်ား မွာ မိမိတို႔ ဆိုင္ရာ ေက်ာင္းစာေမးပြဲ မ်ားတြင္ ထိပ္တန္း က်က် ေအာင္ျမင္ၾကသူ ခ်ည္း ျဖစ္ေလသည္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔၏ မိဘမ်ား သည္ ပညာကို အထူး လိုလားသည္။ ကၽြန္ေတာ္၏ အစ္ကိုမ်ား ကို (၅) ႏွစ္သား အရြယ္ မွစ၍ ေက်ာင္းထား ခဲ့ေလသည္။ ကၽြန္ေတာ္ တစ္ေယာက္သာ အငယ္ဆံုး ျဖစ္၍ အလိုလိုက္ကာ ထားသျဖင့္ အသက္ (၈) ႏွစ္ ေရာက္မွသာလွ်င္ ေက်ာင္းစ ေနရေလသည္။ ကၽြန္ေတာ္ ေက်ာင္းေနရင္း ေျပာျပရဦးမယ္။ ကၽြန္ေတာ္၏ အထက္ အစ္ကို ကိုေအာင္သန္း အား အသက္ (၁၁) ႏွစ္ ခန္႔တြင္ ရွင္ျပဳေလသည္။ ထိုအခါ ကိုေအာင္သန္းမွာ ျမန္မာ (၆) တန္း တြင္ ရွိသည္။ ကၽြန္ေတာ့္မွာ အသက္ (၈) ႏွစ္ ထဲ ေရာက္ေသာ္လည္း ေက်ာင္းတြင္ မေနရေသးေခ်။ ရွင္ျပဳ အခမ္းအနားျဖင့္ ကိုေအာင္သန္းတို႔ ရွင္ေလာင္း ဆင္ေသာအခါ ကၽြန္ေတာ္လည္း ရွင္ေလာင္း ျဖစ္ခ်င္ သျဖင့္ မိခင္အား ပူဆာေသးသည္။ ထိုအခါ မိခင္က ရွင္ေလာင္း လုပ္တဲ့လူ သည္ စာတတ္မွ ျဖစ္သည္ဟု ေျပာျပသျဖင့္ ေက်ာင္း ေနပါေတာ့မည္ ဟု ကတိေပးကာ ထိုတြင္မွ ေက်ာင္းစေန ျဖစ္ေလသည္။ တန္းေက်ာ္ တက္ခဲ့ရျပန္ သျဖင့္ ေလးႏွစ္ႏွင့္ ဆယ္တန္း ေအာင္ျမင္သည္။ အဂၤလိပ္ – ျမန္မာ သတၱမတန္း စာေမးပြဲ တြင္ ဗမာ တစ္ျပည္လံုး တြင္ န၀မ စြဲခဲ့၍ အထက္တန္း စေကာလားရွစ္ ရခဲ့သည္။ ဗုဒၶဘာသာ ေက်ာင္း ႏွင့္ အမ်ဳိးသားေက်ာင္း မ်ားတြင္ ပထမစြဲ ခဲ့၍ ဆုကို ရရွိခဲ့ၿပီးသည့္ေနာက္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ တြင္ ေျခာက္ႏွစ္ခြဲမွ် ေနခဲ့သည္။ ႏုိင္ငံေရး စိတ္သန္မႈ ေၾကာင့္ ေက်ာင္းစာ မ်ားကို မေလ့က်က္ သျဖင့္ (ဘီ-ေအ) အတန္း အထိ ေအာင္႐ံုသာ ေအာင္ခဲ့သည္။ (ဘီ-ေအ) အထက္တန္းႏွစ္ တြင္ ေက်ာင္းသား သပိတ္ေမွာက္ ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦး ျဖစ္၍ အလုပ္႐ႈပ္ သျဖင့္ (ဘီ-ေအ) စာေမးပြဲကို တစ္ႏွစ္ မေျဖဘဲ ေနခဲ့ရသည္။ ေနာက္ (ဘီ-အယ္လ္) အတန္းကိုတက္ခဲ့သည္။ အတန္းလည္း မွန္မွန္မတက္၊စာအုပ္လည္းမရွိ၊ မွတ္စုလည္း မထား၊ စာလည္းမၾကည့္၊ မိမိစိတ္သန္ရာ ႏုိင္ငံေရးကိုသာလုိက္စားသျဖင့္ (ဘီ-အယ္လ္) ပထမႏွစ္ စာေမးပြဲတြင္ က်႐ံႈးေလသည္။ ဤကား ကၽြန္ေတာ့္ တစ္သက္တြင္ စာေမးပြဲ ပထမဆံုး ႏွင့္ ေနာက္ဆံုး က်႐ံႈးျခင္း ေပတည္း။ က်႐ံႈးေသာ္လည္း ဥပေဒ ရာဇ၀င္ ျဖစ္ေသာ ပထမ ေမးခြန္း စတြင္ ကၽြန္ေတာ္ ပထမ ရခဲ့သည္။ ဒုတိယ (ဘီအယ္လ္) ႏွစ္ တြင္ ႏွစ္ေစ့ေအာင္ ကၽြန္ေတာ္ မေနရေတာ့ေပ။ ဥေရာပ တိုက္တြင္ ျမဴနစ္ စာခ်ဳပ္ မခ်ဳပ္ဆိုမီ စစ္ျဖစ္မတတ္ အေျခအေနႏွင့္ ဗမာျပည္တြင္ အဓိက႐ုဏ္း အေျခအေန မ်ားကို ေထာက္ဆ၍ တိုင္းျပည္ အတြက္ ကိုယ္ထိလက္ေရာက္ လုပ္ကိုင္ရန္ ေက်ာင္းမွ ႏွစ္၀က္တြင္ ထြက္၍ သခင္ဘ၀သို႔ ေျပာင္းခဲ့သည္။
ျမန္မာစာသင္ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္း ေနရစဥ္က ကၽြန္ေတာ္ အထူး မေပ်ာ္ပိုက္သည့္ အခ်က္ တစ္ခ်က္ ရွိေလသည္။ ထိုအခ်က္မွာ ကစား ခုန္စားျခင္း၊ ကေလးဘ၀ သစ္ပင္တက္ ေရကူး အလုပ္မ်ဳိးကို ပိတ္ပင္ျခင္းပင္ ျဖစ္ေလသည္။ ဤအခ်က္တြင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ မိဘမ်ားလည္း တစ္သေဘာတည္း ေလာက္ ရွိသည္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔မွာ သစ္ပင္တက္ျခင္း၊ ေရကူးျခင္း စေသာ ကိုယ္လက္ က်န္းမာ က်င္လည္မႈေတြကို ေလ့လာခြင့္ မရ။ သစ္ပင္ တက္သည္ကို ျမင္ရလွ်င္ အဆိုအျမည္ ခံရသည္။ ေရကူးသည္ကို သိလွ်င္ အ႐ိုက္ခံရသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ယေန႔အထိ ကၽြန္ေတာ္မွာ ဉာဏ္ပညာ ဘက္မွ အခြင့္အလမ္း ရခဲ့၍ ေပါက္ေျမာက္ ခဲ့သေလာက္ ကိုယ္လက္က်န္းမာ က်င္လည္ေရးတြင္ အခြင့္အလမ္း မရခဲ့၍ မ်ားစြာ ခ်ဳိ႕ယြင္း ေနေပသည္။ ေရနံေခ်ာင္း အမ်ဳိးသားေက်ာင္း ေနစဥ္ကလည္း အခြင့္အလမ္း မရခဲ့။ အမ်ဳိးသားေက်ာင္း ျဖစ္သည့္ အတိုင္း ဆင္းရဲ သျဖင့္ ကစား ခုန္စား ေလ့က်င့္ရာ ေနရာ၊ ကိရိယာ တန္ဆာပလာမ်ား မထားႏိုင္၍ပင္ ျဖစ္သည္။
ဗမာျပည္တြင္ ဘုန္းႀကီးမ်ားႏွင့္ ေရွးလူႀကီး မ်ား၏ အခ်ိဳ႕ အယူအဆမ်ားကို ေခတ္ႏွင့္ေလ်ာ္ေအာင္ ျပဳျပင္သင့္ေလသည္။ သို႔မဟုတ္လွ်င္ ဗမာျပည္ႏွင့္ ဗမာလူမ်ဳိးတို႔ အေျခအေနသည္ တိုးတက္သင့္ သေလာက္ တိုးတက္မည္ မဟုတ္ေခ်။ ပညာဆိုသည္မွာ စာအုပ္ စာတမ္း ဖတ္၍ စာသိမႈကို ပညာဟု မဆိုေပ။ ပညာသည္“အတိုင္းအဆ”မထင္။ အလြန္ က်ယ္ေျပာ နက္နဲလွေပသည္။ ကမၻာရွိ စာအုပ္ အားလံုးပင္လွ်င္ ပညာ အားလံုးကို ေလာကျပင္က်ယ္ တည္းဟူေသာ ေက်ာင္းႀကီး၌ ကၽြႏ္ုပ္တို႔သည္ ပုခက္တြင္း ထဲမွသည္ ေျမႀကီးထဲသို႔ ေရာက္သည္အထိ ပညာ သင္သားမ်ား ျဖစ္ေနၾက ေစသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ပညာသင္ၾကားဖူးသည့္ အမွန္ စင္စစ္အားျဖင့္ သူ၏ တစ္သက္ပန္တြင္ ကုန္ဆံုးသည္ဟု မဆိုႏုိင္ေပ။ ပညာတတ္သူသည္ ေလာကရွိ အရာရာကို အခြင့္အလမ္းအလိုက္ ဆင္ျခင္ သံုးသပ္ႏုိင္ စြမ္းေသာ “ဉာဏ္ပညာကို လည္းေကာင္း၊ မိမိဉာဏ္အျမင္အရ စိတ္ေန စိတ္ထား စိတ္ဓာတ္တို႔ကို လည္းေကာင္း၊ ( Emotion of the Education ) ျပဳျပင္ျပဳစု စီမံထားခဲ့သူ သာလွ်င္ ျဖစ္သည္။ ဘီ-ေအ ပင္ ေအာင္ေစကာမူ ပါရဂူ ဘြဲ႕ႀကီးပင္ ရေစကာမူ ပထမေက်ာ္ႀကီး ပင္ ျဖစ္ေစကာမူ အသက္အရြယ္ မည္မွ်ပင္ ႀကီးရင့္ေစကာမူ ပညာဆိုေသာ သဘာ၀ အဓိပၸာယ္ကို ေကာင္းစြာ သံုးသပ္နားလည္ျခင္း မရွိခဲ့ေသာ္ တကယ္အရာမေရာက္၊ အသံုး မ၀င္ႏုိင္ေပ။ ပညာသည္ စာအုပ္ထဲ၌သာ ရွိသည္ မဟုတ္။ စာအုပ္မ်ားတြင္ ေက်ာ္၍ ျမင္စြမ္းႏိုင္ျခင္းကို ေဆာင္ႏိုင္ရေပမည္။ ပညာသည္ လူ၏ ဉာဏ္ကိုသာ ျပဳျပင္တိုးခ်ဲ႕႐ံုသာ မဟုတ္။ လူ၏ စိတ္ေနစိတ္ထား အယူအဆမ်ား ကိုလည္း တိုးတက္ ေစရမည္။ လူ၏ဆႏၵအား လုပ္အားကို ႏူးၫြတ္ေစရမည္။ ရာဇ၀င္သိ႐ံုသာ မဟုတ္။ ရာဇ၀င္ကို ဖန္တီးႏုိင္ရမည္။ ေလာကဓာတ္ ပညာကို သိ႐ံုသာ မဟုတ္။ေလာကဓာတ္ ပညာကို တိုးခ်ဲ႕ ႏုိင္ေစရမည္။ ပထမ ပညာကို သိ႐ံုသာမဟုတ္။ ေျမသစ္၊ ေရသစ္၊ ေတာေတာင္တို႔ကို ရွာေဖြ စံုစမ္းႏုိင္စြမ္းေစ ရမည္။ ေလာက အေၾကာင္းကို နားလည္ေစ႐ံုသာ မဟုတ္။ သည့္ထက္ ေကာင္းေသာေလာကကို ဖန္ဆင္း ႏိုင္ေစရမည္။ ဤကား ပညာ၏ သ႐ုပ္အက်ဥ္း မွ်ပင္တည္း။ ပညာသည္ ကာလ၊ ေဒသ၊ ပေယာဂႏွင့္ ယွဥ္ရမည္။ ေလာက၌ လက္ေတြ႕ အသံုးလည္း က်ရမည့္ ပညာတြင္ သညာလည္း ပါသည္။ ဉာဏ္ႏွင့္လည္း ယွဥ္ရမည္။ ဉာဏ္ခ်ည္းသာ တိုးတက္၍ “သညာ”မရွိပါမူလည္း ဤမွ် ပိုမိုဆန္းၾကယ္ အေျပာက်ယ္ လွေသာ ေခတ္သစ္ အေၾကာင္းကို နားမလည္ ႏိုင္ေပ။ ေလာကဓာတ္ ပညာကို မတတ္မသိဘဲ ေလာကဓာတ္ ပညာဉာဏ္ကိုသာ ရလွ်င္ ေလာကဓာတ္ ပညာ၏ တန္ဖိုးကို တင္းျပည့္ မသံုးႏုိင္ေပ။ တိုင္းျပည္ အေျခအေန ျပႆနာ၊ ေခတ္အေျခအေနႏွင့္ မယွဥ္ပါမူ တိုင္းျပည္ေထာင္ျခင္း၊ ေခတ္ျပင္ျခင္း မျပဳႏုိင္ေပ။ ေမြးကတည္းက ေသသည္ အထိ အယူ၀ါဒ အေျပာင္းအလဲမရွိသူသည္ ပညာတတ္သည္ ဟု မဆိုႏုိင္ေပ။ လူတစ္ေယာက္၏ သက္တမ္းတြင္ ဘ၀ ပထမက သိျမင္လာေသာ စိတ္ေန စိတ္ထား၀ါဒ တို႔သည္ အမွန္ခ်ည္း မဟုတ္။ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲရမည္သာ တည္း။ ယေန႔ အယူအဆ ႏွင့္ မနက္ျဖန္ အယူအဆ တို႔မွာ တူခ်င္မွ တူေပမည္။ အမွန္ကား လူတစ္ဦး၏ တစ္ဘ၀တြင္ အကၽြႏ္ုပ္တို႔သည္ အယူ၀ါဒ ေျပာင္းလဲျခင္းမ်ား ကို ေတြ႕ေသာအခါ ထိုလူသည္ သမာဓိ မတည္၊ ေရွ႕ေနာက္ မညီဟု ထင္မွတ္မွားေလသည္။ သမာဓိ မတည္ျခင္းမွာ ကိုယ္က်င့္တရား ေဖာက္လြဲ ေဖာက္ျပန္ျဖစ္ျခင္း ပင္တည္း။ ၀ါဒ ေျပာင္းလဲမႈမွာ ဉာဏ္အျမင္၏ ေျပာင္းလဲမႈေၾကာင့္။ သမာဓိ မတည္ျခင္း မဟုတ္ေပ။ တစ္နည္း တိုးတက္ျခင္း ေပတည္း။ အမွန္အားျဖင့္ သမာဓိ ဆိုေသာ စကားကို နက္နက္နဲနဲ ဆင္ျခင္လွ်င္ ေလာကရွိ လူအေပါင္းတို႔အား သမာဓိ လက္ကိုင္ၾကသူ ရွားေပသည္။ သမာဓိ ဆိုသည္မွာ ေလာက၏ အေကာင္းအဆိုး၊ အက်ဳိးအျပစ္၊ အပ်က္သနစ္ စံုတို႔ကို ပိုင္းျခား ထင္ထင္ သိျမင္၍ ဆင္းရဲ လည္း ၀မ္းမနည္း၊ ခ်မ္းသာလည္း ၀မ္းမသာ၊ ပကတိစိတ္ထား ဉာဏ္အျမင္အရ လူခ်ီးမြမ္း၊ လူကဲ့ရဲ႕မႈ၊ ေဘးဒုကၡ အႏၲရာယ္ကို မတိတ္မလန္႔ တစ္သမတ္တည္း တည္ၿငိမ္စြာ ရွိျခင္းကို ဆိုေလသည္။ ဘုရား အစရွိေသာ သူေတာ္ေကာင္း တို႔၏ စိတ္တည္ေနပံုမ်ဳိး တည္း။ သို႔ျဖစ္ရာ သာမန္ ကိုယ္က်င့္အမူအရာ အေျပာအဆို ဘမ္းျပတည္ၿငိမ္မႈကို လူအေပါင္း တို႔က သမာဓိဟု သာမည ေျပာစမွတ္ ျပဳၾကေလသည္။ အမွန္စင္စစ္ ကား ထို ဘမ္းျပ တည္ၿငိမ္မႈတြင္ မည္မွ် အတြင္း ေဖာက္လြဲ ေဖာက္ျပန္မႈမ်ား တိုးပြား မ်ားျပားသည္ ကို လူအေပါင္းတို႔ မစဥ္းစား မိၾကေခ်။ ကၽြန္ေတာ္သည္ ဣေႁႏၵႀကီး၍ မ်က္ႏွာထား အလြန္တည္သူ တစ္ေယာက္ဟု အသိအမွတ္ျပဳ ခံခဲ့ရေလသည္။ ကၽြန္ေတာ္၏ ကိုယ္ အမူအရာ စိတ္ထား သ႐ုပ္ တို႔သည္ ေဖာက္လြဲေဖာက္ျပန္ သေဘာကို မျပေပ။ သို႔ေသာ္ အကယ္ပင္ ကၽြန္ေတာ္သည္ သမာဓိရွိ၏။ မည္မွ် သမာဓိတရားကို ပိုင္ဆိုင္ေပ သနည္း။ ကၽြန္ေတာ္ သာလွ်င္ ကၽြန္ေတာ္၏ အတြင္း လႈပ္ရွားမႈ တို႔ကို ဤစာအုပ္ ဖတ္ရင္း ေတြ႕ျမင္ရလိမ့္မည္။ အသိဆံုး ျဖစ္ေပသည့္ ကၽြန္ေတာ္၏ အတြင္းလႈပ္ရွားမႈမ်ား ကား သမာဓိတရားကို လံုး၀ မပိုင္ဆိုင္ေသးျခင္း ၏ အမွတ္လကၡဏာ ပင္တည္း။ ယခုလည္း ကၽြန္ေတာ္ သမာဓိ တရားကို ပိုင္ၿပီလား။ လံုး၀ မပိုင္ေသးေပ။ ထုိ႔ေၾကာင့္ လူတိုင္း ပိုင္ဆိုင္ျခင္း မရွိေသးေသာ သမာဓိတရားကို စကား လုပ္၍ မဆိုၾကပါႏွင့္ဦး။ လူတစ္ေယာက္၏ ဉာဏ္အျမင္ လႈပ္ရွား ေျပာင္းလဲမႈ၊ ၀ါဒ ေျပာင္းလဲမႈကို သမာဓိ မတည္ဟု တံဆိပ္အ႐ိုက္ မေစာသင့္ၾကေပ။ ဥပမာအားျဖင့္ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္မ်ားက အရွင္အာဒိစၥ၀ံသ ဆိုေသာ ကိုယ္ေတာ္အား သာသနာေတာ္တြင္ ဘိကၡဴနီမမ်ား ရွိ သင့္သည္ဟု စာအုပ္တစ္အုပ္ေရးသားမႈေၾကာင့္ ၀ိုင္းပယ္ၾက၏။ သပိတ္ေမွာက္ ၾက၏။ အမွန္ကား သူ၏ ေျပာင္းလဲမႈသည္ မွားခ်င္လည္း မွားေပမည္။ သို႔ေသာ္လည္း ပုထုဇဥ္တို႔၏ ဂတိ အလားျဖင့္ အမွားမရွိသူ မရွိ၊ အမွားသိမွ အမွန္ျမင္ေလသည္။ အမွားတစ္ခု လုပ္မိလွ်င္ အမွားႏွစ္ခါ လုပ္မိေသာအခါ မွန္လာေပလိမ့္မည္။ သို႔ေသာ္လည္း မွားပင္မွားေစကာမူ မိမိဉာဏ္အျမင္ အေလ်ာက္ ေျပာင္းလဲမႈမ်ား ရွိအပ္သည္သာ တည္း။ ေလွနံဓားထစ္ ဆိုေသာ အလုပ္၊ အေျပာ၊ အေတြး တို႔မွာ ပညာ၏ အဓိပၸာယ္ ဆန္႔က်င္ဘက္ ေပတည္း။
ဗုဒၶ ေဂါတမသည္ သဗၺညဳတ ေရႊဉာဏ္ေတာ္ ကို ေျခာက္ႏွစ္ တိုင္တိုင္ အမွား အမ်ဳိးမ်ဳိးကို ေက်ာ္ကာ ရွာေဖြ ေတြ႕ရွိခဲ့ေလသည္။ ထုိဉာဏ္ေတာ္ ရွာေဖြရန္ စိတ္ပိုင္းျဖတ္ေသာ အစ၌ သိဒၶတၴ မင္းသားသည္ မိမိ ဉာဏ္အျမင္ အရ အႏုမာန မ်က္ရမ္းဆ၍ ေျပာင္းလဲမႈ ရွိလာေလသည္။ အလွယ္လွယ္ အေျပာင္းေျပာင္း အေသာင္းမကေသး၊ ေမာင္းမမိႆံ ေႁခြရံ ပရိသတ္ တို႔ႏွင့္တကြ နန္းသံုးေဆာင္၀ယ္၊ မင္းစည္းစိမ္ကို စြန္႔ပယ္၍ ေသာင္မျမင္၊ ကမ္းမျမင္၊ ရေသ့ရဟန္းအသြင္ ေလ်ာ္ေတ သကၤန္းကို ၀တ္ဆင္၍ ““ဘိကၡန သိေလာယာစန သိေလာတိ ဘိကၡဳ”ဟူသည္ ႏွင့္အညီ သူေတာင္းစား ဘ၀မ်ဳိးသို႔ ေျပာင္းလဲမႈသည္ သာမန္ ပကတိမ်က္စိအားျဖင့္ ၾကည့္လွ်င္ ႐ူးသည္၊ မုိက္သည္ဟု ဆိုရေပမည္။ မိမိ၏ မင္းစိတ္၊ မင္း၀ါဒကို ဆန္႔က်င္ေသာ ေလာဘစိတ္၊ ေလာက၀ါဒအား ဤသို႔ ေျပာင္းလြဲ ခဲ့ေလသည္။
ျမန္မာျပည္ ၏ အမ်ဳိးသား ေခါင္းေဆာင္ႀကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း သည္ သက္ရွိထင္ရွားရွိမည္ ဆိုပါက (၁၃၊၂၊၂၀၁၁) ရက္ တြင္ (၉၆) ႏွစ္ျပည့္ၿပီ ျဖစ္သည္။ သူ၏ အတၴဳပၸတၱိ အက်ဥ္းကို ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ဖတ္ဖူး မွတ္ဖူးၾကလိမ့္မည္ ထင္ပါသည္။ သူ၏ ကိုယ္တုိင္ေရး အတၴဳပၸတၱိကို ဖတ္ဖူး မွတ္ဖူး ၾကသူမ်ား ရွားလိမ့္မည္ ထင္ပါသည္။ သို႔အတြက္ေၾကာင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ၏ အတၴဳပၸတၱိ ကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း၏ အတၴဳပၸတၱိ စာအုပ္မွ ေဖာ္ျပ လိုက္ရေပသည္။ သည္စာကို ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း သည္ ဂ်ပန္ေခတ္ ဗမာ့တပ္မေတာ္ စစ္၀န္ႀကီး ႏွင့္ စစ္ေသနာပတိ ဘ၀တြင္ ေရးသားခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း သည္ ျမန္မာဘာသာ ျဖင ့္ေရးသားခဲ့သည့္ ေဆာင္းပါးအနညး္ ငယ္မွ တစ္ခု ျဖစ္သည္ ကိုလည္း ေတြ႔ရသည္။
( အယ္ဒီတာ )
ေမာ္နီတာတြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း အမွတ္တရ အျဖစ္ – ဗိုလ္ခ်ဳပ္နွင့္ ပတ္သက္ေသာ စာမ်ား ေရြးေကာက္စုစည္း၍ ဂ်ာနယ္ တစ္ေစာင္ ထုတ္ေဝခဲ့ပါသည္။ထုိဂ်ာနယ္ မွ ျပန္လည္ ေဝမွ်လုိက္ပါသည္။
ဗုဒၶ ေဂါတမသည္ သဗၺညဳတ ေရႊဉာဏ္ေတာ္ ကို ေျခာက္ႏွစ္ တိုင္တိုင္ အမွား အမ်ဳိးမ်ဳိးကို ေက်ာ္ကာ ရွာေဖြ ေတြ႕ရွိခဲ့ေလသည္။ ထုိဉာဏ္ေတာ္ ရွာေဖြရန္ စိတ္ပိုင္းျဖတ္ေသာ အစ၌ သိဒၶတၴ မင္းသားသည္ မိမိ ဉာဏ္အျမင္ အရ အႏုမာန မ်က္ရမ္းဆ၍ ေျပာင္းလဲမႈ ရွိလာေလသည္။ အလွယ္လွယ္ အေျပာင္းေျပာင္း အေသာင္းမကေသး၊ ေမာင္းမမိႆံ ေႁခြရံ ပရိသတ္ တို႔ႏွင့္တကြ နန္းသံုးေဆာင္၀ယ္၊ မင္းစည္းစိမ္ကို စြန္႔ပယ္၍ ေသာင္မျမင္၊ ကမ္းမျမင္၊ ရေသ့ရဟန္းအသြင္ ေလ်ာ္ေတ သကၤန္းကို ၀တ္ဆင္၍ ““ဘိကၡန သိေလာယာစန သိေလာတိ ဘိကၡဳ”ဟူသည္ ႏွင့္အညီ သူေတာင္းစား ဘ၀မ်ဳိးသို႔ ေျပာင္းလဲမႈသည္ သာမန္ ပကတိမ်က္စိအားျဖင့္ ၾကည့္လွ်င္ ႐ူးသည္၊ မုိက္သည္ဟု ဆိုရေပမည္။ မိမိ၏ မင္းစိတ္၊ မင္း၀ါဒကို ဆန္႔က်င္ေသာ ေလာဘစိတ္၊ ေလာက၀ါဒအား ဤသို႔ ေျပာင္းလြဲ ခဲ့ေလသည္။
ျမန္မာျပည္ ၏ အမ်ဳိးသား ေခါင္းေဆာင္ႀကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း သည္ သက္ရွိထင္ရွားရွိမည္ ဆိုပါက (၁၃၊၂၊၂၀၁၁) ရက္ တြင္ (၉၆) ႏွစ္ျပည့္ၿပီ ျဖစ္သည္။ သူ၏ အတၴဳပၸတၱိ အက်ဥ္းကို ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ဖတ္ဖူး မွတ္ဖူးၾကလိမ့္မည္ ထင္ပါသည္။ သူ၏ ကိုယ္တုိင္ေရး အတၴဳပၸတၱိကို ဖတ္ဖူး မွတ္ဖူး ၾကသူမ်ား ရွားလိမ့္မည္ ထင္ပါသည္။ သို႔အတြက္ေၾကာင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ၏ အတၴဳပၸတၱိ ကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း၏ အတၴဳပၸတၱိ စာအုပ္မွ ေဖာ္ျပ လိုက္ရေပသည္။ သည္စာကို ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း သည္ ဂ်ပန္ေခတ္ ဗမာ့တပ္မေတာ္ စစ္၀န္ႀကီး ႏွင့္ စစ္ေသနာပတိ ဘ၀တြင္ ေရးသားခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း သည္ ျမန္မာဘာသာ ျဖင ့္ေရးသားခဲ့သည့္ ေဆာင္းပါးအနညး္ ငယ္မွ တစ္ခု ျဖစ္သည္ ကိုလည္း ေတြ႔ရသည္။
( အယ္ဒီတာ )
ေမာ္နီတာတြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း အမွတ္တရ အျဖစ္ – ဗိုလ္ခ်ဳပ္နွင့္ ပတ္သက္ေသာ စာမ်ား ေရြးေကာက္စုစည္း၍ ဂ်ာနယ္ တစ္ေစာင္ ထုတ္ေဝခဲ့ပါသည္။ထုိဂ်ာနယ္ မွ ျပန္လည္ ေဝမွ်လုိက္ပါသည္။