‘ႏုိင္ငံေတြမွာ လူ႔အခြင္႕အေရးမရွိဘဲနဲ့ တည္ၿငိမ္မႈဆိုတာ မရွိႏုိင္ဘူး’

လူ႕အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ဥကၠ႒ အၿငိမ္းစားသံအမတ္ႀကီး ဦးဝင္းျမႏွင့္ေတြ႕ဆံုျခင္း

လူ႕အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ရဲ႕ လုပ္ပိုင္ခြင့္နဲ႔ တာဝန္ကို အရင္သိခ်င္ပါတယ္။

ႏိုင္ငံအတြင္းမွာ လူ႕အခြင့္အေရးေတြ တိုးပြားေအာင္ေဆာင္ရြက္ရမယ္။ လူ႕အခြင့္အေရးေတြ ေဖာက္ဖ်က္ေနတယ္လို႔ တိုင္ၾကားသိရွိရလို႔ရွိရင္ ဒါကို ကြၽန္ေတာ္တို႔က စစ္ေဆးဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါအဓိက တာဝန္ေပါ့။

လုပ္ပိုင္ခြင့္ ဆိုတာေတာ့ လြတ္လြတ္လပ္လပ္နဲ႔ လုပ္ပိုင္ခြင့္ေပးထားတယ္ဆိုၿပီး ရွိပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ဘယ္ေလာက္အတိုင္းအတာ အထိလြတ္လပ္မလဲေပါ့ေနာ္။ ပထမဆံုးအေရးႀကီးတဲ့အခ်က္က အဖြဲ႕ဝင္ ၁၅ ဦးနဲ႔ေတြ႕ဆံုၿပီး မ်က္ႏွာစံုညီ အစည္းအေဝးက်င္းပဖို႔ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအထဲမွာဆိုရင္ ခ်င္း၊ ကခ်င္၊ ရွမ္းစတဲ့ ျပည္နယ္ဘက္ ကနဲ႔ ဝန္ထမ္းေတြလည္း ပါပါတယ္။ ပါေတာ့ သူတို႔ကိုအေၾကာင္းၾကား စုစည္းၿပီး ပထမဆံုး အစည္းအေဝးက်င္းပဖို႔လိုတယ္။ အခုမွ ပထမဆံုး တည္ေထာင္လိုက္တဲ့ အဖြဲ႕အစည္းျဖစ္တဲ့အတြက္ အေျခခံအေဆာက္ အအံု(႐ံုး)လိုတာေပါ့။ ဝန္ထမ္းေတြ ခန္႔အပ္ရမယ္။

လူ႕အခြင့္အေရးရဲ႕တာဝန္နဲ႔ လုပ္ပိုင္ခြင့္မေရာက္ခင္ ဒီဟာေတြ ကြၽန္ေတာ္ တို႔ အရင္လုပ္ရပါဦးမယ္။ ႐ံုးရွိမွ ကြၽန္ေတာ္တို႔လုပ္ငန္းက စလို႔ရမွာပါ။ ေနာက္တစ္ပတ္ထဲမွာ ေတြ႕ႏိုင္ေအာင္ေတာ့ ဖိတ္ၾကားထား ပါတယ္။

အဲဒီေတာ့လုပ္ပိုင္ခြင့္ဆိုတာ ဘာတုံး၊ ဒါကိုပထမဆံုးနားလည္ဖို႔ လိုပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ လူ႔အခြင့္အေရးေတြကာကြယ္ဖို႔၊ လုပ္ကိုင္ဖို႔ဆိုတာက ေယဘုယ်ဆန္ ပါတယ္။ ဒီအဖြ႕ဲအစည္းကို ဖြဲ႕စည္းလိုက္တာက ပါရီအေျခခံမူလို႔ေခၚတဲ့ (Paris Principle) ေပၚမွာ အေျခခံၿပီးေတာ့ တတ္အားသေရြ႕ လုပ္ကိုင္ဖို႔ျဖစ္ပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ မူေတြထဲမွာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ လြတ္လပ္ရမယ္။ အားလံုးကို လြတ္လပ္ရမယ္။ ႐ံုးကိုလည္း ကြၽန္ေတာ္တို႔ လြတ္လြတ္လပ္လပ္နဲ႔ ဖြဲ႕စည္းပိုင္ခြင့္ရွိရမယ္။ သူတို႔ရဲ႕ လႊမ္းမိုးမႈ ေအာက္မွာ မရွိရဘူးဆိုတဲ့ သေဘာ။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔က ခ်ေပးတာေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္က ခ်ေပးတာေပါ့ေနာ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ Legal basicရွိဖို႕ လိုေသးတာေပါ့။ ဒါကို သမၼတႀကီးက ခ်ေပးလိုက္တယ္။

ေနာက္တစ္ခုက ကြၽန္ေတာ္တို႔ လူ႕အခြင့္အေရးေတြ ခ်ိဳးေဖာက္တယ္ဆိုတဲ့ တိုင္ၾကားစာေတြရရွိလာရင္ ဒီတိုင္ၾကားစာေတြကို စစ္ေဆး စိစစ္ၿပီးတဲ့အခါမွာ အေရးယူဖို႔ သက္ဆုိင္ ရာဝန္ႀကီးဌာနေတြကို တင္ျပေဆာင္ရြက္ပိုင္ခြင့္ရွိတယ္။ ဒါအေရးႀကီးဆံုးပဲျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕လက္ရွိလူ႕အခြင့္အေရး အေျခအေနအေပၚဘယ္လိုျမင္ပါသလဲ။

လူ႕အခြင့္အေရး အေျခအေနက ႏွစ္မ်ိဳးရွိတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ဒီမွာ လူ႕အခြင့္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ ခ်ိဳးေဖာက္တယ္ဆိုတဲ့ စြပ္စြဲခ်က္ေတြ၊ အထူးသျဖင့္ အေနာက္ ႏိုင္ငံမ်ား၊ ေနာက္တစ္ခုက ျပည္ပေရာက္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားက လူ႕အခြင့္အေရးေတြ ခ်ိဳးေဖာက္ေနတယ္ဆိုၿပီး စြပ္စြဲေနၾကတယ္။ ဒီအစိုးရပိုင္းက်ေတာ့လည္း လူ႕အခြင့္အေရးက တိုးျမႇင့္ကာကြယ္ ေဆာင္ရြက္ေနတယ္ဆိုၿပီး ေျပာပါတယ္။ အဲဒီေတာ့အျမင္ႏွစ္ခုျဖစ္ေနတာေပါ့။ စြပ္စြဲတဲ့အပိုင္း၊ ကာကြယ္ဖို႔ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့အပိုင္း၊ အဲဒါေတြေတြ႕ရ တယ္။ အဲဒီေတာ့ လူ႕ အခြင့္အေရးကို ျမႇင့္တင္ေပးမယ္ဆိုရင္ ဒီအျမင္ႏွစ္ခုကို ညိႇႏႈိင္းၿပီး ေပါင္းစပ္ေပးလို႔ရပါတယ္။ စြပ္စြဲတဲ့လူကလည္း စြပ္စြဲေနၿပီ။ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳး ေၾကာင့္ေပါ့ေလ။ ကင္တားနား ကိုယ္ တိုင္ လာသြားတဲ့အခါမွာ ျမန္မာျပည္ မွာေတာ့ ဒီတစ္ခါအေျခအေနေတြတိုး တက္ေနတာေတြ႕ရတယ္။ ဒါေပမဲ့ လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြေတာ့ ရွိေနတယ္လို႔ သူကေျပာသြားပါတယ္။ လူ႕အခြင့္အေရးဆိုတာ သိပ္ကိုက်ယ္ျပန္႔တဲ့အခါက်ေတာ့ ကြၽန္ေတာ့္အျမင္ကို ေျပာရမယ္ဆို စြပ္စြဲတာ လြန္ကဲေနရင္လည္း အမွန္မေပၚႏိုင္ပါဘူး။

မွန္မွန္ကန္ကန္စြပ္စြဲတဲ့အေနအထားကို ေဆာင္ရြက္ဖို႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေကာ္မရွင္ကို ဖြဲ႕လိုက္တယ္လို႔ပဲထင္ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ လူမ်ိဳးက စြပ္စြဲရင္ လက္မခံဘူး။

ကြၽန္ေတာ့္ ကိုယ္ပိုင္အျမင္မွာ ကြၽန္ေတာ္တို႔လူမ်ိဳးေတြက စိတ္ ဓာတ္ေတာ့ခိုင္မာၾကတဲ့ လူမ်ိဳးေတြ လို႔ျမင္တယ္။ တစ္ဖက္မွာလည္း စာနာရမယ္။ ယဥ္ေက်းရမယ္။ ေထာက္ ထားရမယ္ဆိုတဲ့ စိတ္ဓာတ္ေတြ အျပည့္အဝရွိၾကတယ္။ အဲဒီေတာ့ ကြၽန္ေတာ္က ခင္ဗ်ားေမးတဲ့ Human right နဲ႔ပတ္သက္ရင္ သာမန္ အားျဖင့္ သိပ္မေျပာဘူး။ ေအးေအး ေဆးေဆးေနတတ္တဲ့ အေလ့အထရွိ တယ္။ စြပ္စြဲတဲ့သူကလည္း အရမ္း စြပ္စြဲတဲ့အေနအထားမွာရွိတယ္။ ဒါေပမဲ့ ခံေတာ့မခံဘူးဗ်။ ျပန္ေျပာတဲ့ အေလ့အထလည္းမရွိဘူး။ ဒါေပမယ္ လို႔ လုပ္ခ်င္မွေတာ့လုပ္မွာ။ မတရား လာၿပီးစြပ္စြဲေနတာ ဘာလို႔လုပ္ရမွာ တုံးဆိုတာမ်ိဳး၊ ဒီလိုေတာ့ရွိပါတယ္။

ေျပာသြားတဲ့အထဲမွာ အျမင္ကြဲ ေနတာေတြရွိတယ္ေပါ့။ အျမင္ တူေအာင္လုပ္ဖို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ လူ႕အခြင့္အေရး အေျခအေနတိုး တက္ေအာင္လုပ္ဖို႔ ဘယ္လိုစီစဥ္ ထားလဲ။

အျမင္ကြဲတယ္ဆိုတဲ့ အပိုင္းမွာ အဓိကအားျဖင့္ ေျပာရရင္အတြင္းနဲ႔ အျပင္ေျပာပါစို႔၊ဆိုဗီယက္ယူနီယံႀကီး ၿပိဳကြဲသြားတဲ့ေနာက္ပိုင္းမွာ ဒါေတြက ပိုၿပီးျပင္းထန္လာတယ္။ လူ႕အခြင့္အေရးကို ကာကြယ္ေပးရမယ္ဆိုတဲ့ အေနာက္တိုင္းရဲ႕ အျမင္ေတြဟာ ပိုၿပီးျပင္းထန္လာတဲ့အခါမွာ စြပ္စြဲမႈေတြဟာလည္း ပိုၿပီးျပင္းထန္လာတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ႏိုင္ငံမွာလည္း အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ ေျပာင္းလဲမႈေတြျဖစ္သြားၿပီးတဲ့အခါမွာ အခက္အခဲေတြႀကံဳၾကရတယ္။ မေက်နပ္မႈ ေတြေပါ့ေလ။ ကြၽန္ေတာ့္ ကိုယ္ပိုင္ အျမင္မွာ ျပည္တြင္းမွာေတာ့ ဒီ ေလာက္ႀကီး ထုတ္ေဖာ္ေျပာတာမရွိ ဘူးဗ်။ ဥပမာ ခင္ဗ်ားက ငါ လူ႕ အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္ခံေနရ တယ္ လို႔ေျပာတာမ်ားရွိသလား၊ မရွိဘူးလို႕ ကြၽန္ေတာ္ထင္တယ္ဗ်။ ကြၽန္ေတာ္ကိုယ္တိုင္လည္း ဒီလိုပဲ။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ဒီအေတြးအေခၚေတြနဲ႔ ႀကီးျပင္းလာတာမဟုတ္ဘူးဗ်။ ”ကြၽန္ေတာ္ တို႔ဆီမွာ လူ႕အခြင့္အေရး အေနနဲ႔ သိေကာင္းသိမယ္။ ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ ဒီေလာက္မရွိလို႔ မ်ားလားမသိဘူး၊ သိပ္မေျပာခဲ့ဘူး။ လူ႕အခြင့္အေရးကို မေျပာၾကဘူး။ Human rightကို မေျပာဘူး။ Human Responsibilityကိုပဲေျပာတယ္။ ဆိုဗီယက္ၿပိဳကြဲ၊ ဘာလင္တံတိုင္းႀကီး က်ဆင္းသြားၿပီး ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ ဒါက ေရွ႕တန္းကိုေရာက္လာတဲ့ အေန အထားမ်ိဳး ရွိပါတယ္။

ႏုိင္ငံေတြမွာ လူ႕အခြင့္အေရး မရွိဘဲနဲ႔ တည္ၿငိမ္မႈဆိုတာ မရွိႏုိင္ဘူး။ တည္ၿငိမ္မႈဆိုတာ လူ႕အခြင့္ အေရးနဲ႔ ဆက္စပ္ေနတယ္။ အဲဒီေတာ့ လူ႕အခြင့္အေရးကို ေဖာ္ထုတ္ ၾကမယ္ဆိုရင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံဟာ စနစ္ခ်င္းမတူၾကတာလည္း အ ေၾကာင္းတစ္ခုလို႔ ယူဆပါတယ္။ အဲ ဒီမွာ ထိုးႏွက္ေဝဖန္ျခင္းခံရတဲ့ တစ္ ခုကို ေရာက္သြားတယ္။ လူ႕အခြင့္ အေရး ခ်ိဳးေဖာက္တာကို ေျပာရရင္ေတာ့ မေက်နပ္တဲ့သူက သူ႕စားဝတ္ေနေရးအဆင္မေျပရင္ မေက်နပ္ဘူးေျပာတယ္။ လူ႕အခြင့္အေရးနဲ႔ေျပာတာေတာ့ သိပ္ေျပာတာ ကြၽန္ေတာ္မၾကားဖူးဘူး။ လူ႕အခြင့္အေရးက သိပ္ၿပီး ေရွ႕တန္းကို ေရာက္လာတဲ့အခါမွာေတာ့ စားဝတ္ေနေရး အဆင္မေျပမေက်နပ္ရင္ အေျခခံ လူ႕အခြင့္ အေရး ခ်ိဳးေဖာက္တဲ့ သေဘာ ျဖစ္လာတယ္။

အဲဒီေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ တာဝန္က ျပည္သူလူထုကို လူ႕အခြင့္အေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ပညာေပးတဲ့ အေနနဲ႔ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ေဆာင္ ရြက္ရမယ္လို႔ ကြၽန္ေတာ္ျမင္တယ္။ လူ႕အခြင့္အေရး အေျခခံမူေတြဆို တာ ဘာတုံး။ ၁၉၄၈ ပါရီၿမိဳ႕ ကုလသမဂၢ ညီလာခံမွာ လူ႕အခြင့္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး မဲခြဲဆံုးျဖတ္ေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံက အရင္ဦးဆံုး မဲေပးခဲ့တာ။ ျမန္မာက ေထာက္ခံမဲေပးခဲ့တာ ၁၉၄၈ ဇန္နဝါရီလမွာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ လြတ္လပ္ေရးရတယ္။ ဧၿပီလမွာ ကုလသမဂၢအဖြဲ႕ဝင္ႏုိင္ငံ ျဖစ္ခဲ့တယ္။ အဲဒီေတာ့ လူ႕အခြင့္ အေရးေတြကို လိုက္နာရမယ့္အျမင္ဟာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဆီမွာ အဲဒီကတည္းကရွိခဲ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ ေနာက္ပိုင္းမွာ ထိုးႏွက္ေဝဖန္ျခင္းခံရတဲ့ အခါမွာ အားနည္း လာတယ္။ ဒါကို ဆက္ၿပီး မီးေမာင္းထိုး အေကာင္ အထည္ေဖာ္တဲ့အပိုင္းမွာ အားနည္း ခဲ့လို႔လားမသိဘူး ထိုးႏွက္ခံရတဲ့ အေနအထားမ်ိဳးမွာ ျဖစ္လာတယ္။

အဲဒီေတာ့ ခင္ဗ်ားေမးတဲ့ ေမးခြန္းကို ျပန္ေျဖရရင္ ဟုတ္တယ္။ ထိုးႏွက္ေဝဖန္ခ်က္ေတြ၊ စြပ္စြဲခ်က္ ေတြရွိေနတယ္။ ႏုိင္ငံအတြင္းမွာ လည္း တတ္အားသေရြ႕ေတာ့ လုပ္ ေပးတယ္ဆိုေပမယ့္ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ ရွိေနႏိုင္တယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ မသိႏိုင္ဘူး။ ဥပမာအေနနဲ႔ ျမန္မာျပည္နယ္စပ္မွာ တိုက္ပြဲေတြျဖစ္လို႔ လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္ ခံရတယ္ဆိုတာ ၾကားေနရတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ဒါကို မသိႏုိင္ဘူး။ စြပ္စြဲတာနဲ႔ေတာ့ ဒါကို ဘာမွမလုပ္ႏိုင္ဘူး။ အေျခအျမစ္ရွိမရွိ ဒါကို ကြၽန္ေတာ္တို႔က စံုစမ္းမွာ။ ေနာက္ တစ္ခါ စီမံေဆာင္ရြက္ပါလို႔ ကြၽန္ေတာ္တို႕ကို ေျပာလာတဲ့အခါမွာ ဒါဟာ ထူးျခား ခ်က္တစ္ရပ္လို႔ ကြၽန္ေတာ္ျမင္ တယ္။

ဒီေကာ္မရွင္ကိုတကယ္လို႔ လုပ္ငန္းစၿပီဆိုရင္ ထပ္ၿပီးတိုးခ်ဲ႕ ဖြဲ႕စည္းသြားဖို႔ အစီအစဥ္ရွိလား။ ဥပမာ ျပည္သူလူထုသိတဲ့၊ ယံုၾကည္ရတဲ့အႏုပညာရွင္ေတြ၊ တျခားပညာရွင္ ေတြနဲ႔ပိုၿပီး ယံုၾကည္မႈတည္ေဆာက္ႏုိင္ေအာင္ေပါ့။

ခင္ဗ်ား ဒီေမးခြန္းကို ေမးေတာ့ ကြၽန္ေတာ္ အံ့ၾသသြားတယ္ဗ်ာ။ ျပည္ပသတင္းေတြ အမ်ားဆံုး နားေထာင္လားမသိဘူး။ မေန႔တစ္ေန႔ ကမွ ဖြဲ႕လိုက္တာကို ျပန္ၿပီးဖြဲ႕စည္း ဖို႔ဆိုတာက ယံုၾကည္မႈအားနည္းေနလို႔လားလို႔ ထင္စရာရွိတယ္။ ကမၻာမွာကို လူ႕အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္၊ အစိုးရ၊ အသင္းအဖြဲ႕၊ ျပည္သူ လူထုအားလံုး ပူးေပါင္းလုပ္ၾက တယ္။ ဒီမွာလည္း အကုန္လံုးပူး ေပါင္းရမယ္။ ခင္ဗ်ားတို႔ မီဒီယာကလည္း Pro-modeလုပ္ရမွာေပါ့ ဗ်ာ။

အဲဒီေတာ့ ဖြဲ႕တာကေတာ့ သမၼတႀကီးကေနၿပီးေတာ့ ခန္႔အပ္လိုက္တယ္ဆိုတဲ့သေဘာ။ စဖြဲ႕တဲ့အ ခါမွာ အကုန္ေတာ့လည္း မလုပ္ႏုိင္ ေသးဘူးေပါ့။ သတ္မွတ္ထားတဲ့ မူ မွာကိုက ကိုယ့္ႏိုင္ငံရဲ႕ မူနဲ႔ကိုက္ညီေအာင္ လုပ္ႏုိင္တယ္ဆိုတဲ့ အခါက်ေတာ့။ အဲဒီေတာ့ ဒီဖြဲ႕စည္းပံုကို ကြၽန္ေတာ္သံုးသပ္ၿပီး ေျပာရမယ္ ဆိုရင္ ကြၽန္ေတာ္က ခင္ဗ်ားကိုသာ ေျပာရတာ။ ေဝဖန္မႈေတြက သိပ္ မ်ားေနေတာ့ အစိုးရဝန္ထမ္းေတြပဲ ဗ်ာ အစိုးရအေၾကာင္း ကာကြယ္ ေျပာေနဦးမွာပဲဆိုၿပီး အခုလို စြပ္ စြဲခ်က္ေတြနဲ႔ ဒီလူေတြက ျပည္သူ လူထုကို ကာကြယ္ႏိုင္ပါ့မလား၊ အစိုးရကိုပဲ ကာကြယ္ေနမွာလား ဆို တဲ့ စြပ္စြဲခ်က္ေတြေရာေပါ့။

ေျပာရ ရင္ေတာ့ ေစာလြန္းတာေပါ့ဗ်ာ။ ဒါေပမဲ့ တိုးခ်ဲ႕ဖြဲ႕စည္းဖို႔ဆိုတာေတာ့ စဥ္းစားစရာရွိပါတယ္။ အခုမွ စဖြဲ႕တာဆိုေတာ့ အေကာင္းဆံုးကို သမၼတႀကီးက စဥ္းစားၿပီးေတာ့ လုပ္လိုက္တယ္လို႔ပဲ ကြၽန္ေတာ္ဒီလို စဥ္းစားမိပါတယ္။ အခု ဖြဲ႕လိုက္ ေတာ့လည္း တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုပါဝင္တာ ေတြ႕ရတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ႏုိင္ငံဟာလည္း တိုင္းရင္းသား ညီညြတ္မႈကို ဦးထိပ္ထားတယ္။ သံတမန္ေတြပါတယ္ဗ်ာ။ အျခားသက္ ဆုိင္ရာက႑ ပညာရွင္ေတြပါတယ္ဗ်ာ။

ဆိုလိုတာက တိုင္းရင္းသား ေပါင္းစံုပါတယ္။ အျခားပညာ ရွင္ေတြပါတယ္။ ဒီအတြက္ အမ်ားျပည္သူ ယံုၾကည္မယ္လို႔ ဆိုတဲ့သေဘာေပါ့။

ဒါေပါ့။ ကြၽန္ေတာ္ေတာ့ အဲဒီလိုပဲျမင္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ယံုၾကည္မႈ ရေအာင္ေဆာင္ရြက္ေပးဖို႔ ကြၽန္ ေတာ္တို႔ဘက္က လိုပါတယ္။ ဒါက ဘယ္ကရမလဲဆိုေတာ့ အခုေတာ့ ဘယ္သူမွမသိေသးဘူးေပါ့။ ကြၽန္ ေတာ္တို႔ ႐ံုးေတြဖြင့္ၿပီး က်ယ္က်ယ္ ျပန္႔ျပန္႔သိေအာင္လုပ္၊ ျပည္သူလူထု ယံုၾကည္သိရွိဖို႔ လုပ္ေဆာင္ရမွာ အေရးႀကီးပါတယ္။

ေကာ္မရွင္မွာပါတဲ့သူေတြအေန နဲ႔ အရင္က လူ႕အခြင့္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဘယ္ေနရာမွာ ဘယ္လိုအခန္းက႑က ပါဝင္ ပတ္သက္ခဲ့ဖူးလဲ။

ကြၽန္ေတာ္တို႔ေပါ့၊ သံတမန္ ေလာကမွာ လူ႕အခြင့္အေရးနဲ႔ပတ္ သက္ၿပီး က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႕လုပ္ ခဲ့တယ္။ ဒါတင္မဟုတ္ဘူး။ ကြၽန္ ေတာ္တို႔ ႏိုင္ငံျခားေရးရာဌာနမွာဆို အေျခခံ ႏိုင္ငံတကာေရးရာဆိုၿပီး သင္တန္းဖြင့္တာ အားလံုး ၂၆ ခု ေလာက္ၿပီးသြားပါၿပီ။ ဒါက တကၠသိုလ္က ဘြဲ႕ရေတြ၊ တျခားအဖြဲ႕ အစည္းေတြေပါ့။ အဲဒီမွာ အေတာ္ ေရပန္းစားပါတယ္ဗ်ာ။ အဲဒီမွာ ကြၽန္ေတာ္က လူ႕အခြင့္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္တာေတြပို႔ခ်ပါတယ္။ ဒုတိယ ဥကၠ႒ဦးေက်ာ္တင့္ေဆြဆိုရင္လည္း အာဆီယံလူ႕အခြင့္အေရး အတြက္ ကာကြယ္တိုးျမႇင့္ေရးအဖြဲ႕မွာ ပါပါတယ္။ အဲဒီအထဲမွာ ဦးညြန္႕ေဆြဆိုရင္လည္း ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ အပိုင္းေတြရွိပါတယ္။ သူတို႔ေတြ ပါဝင္မႈဟာ ကြၽန္ေတာ္တို႔အဖြဲ႕ အတြက္အမ်ားႀကီးအက်ိဳးျပဳပါတယ္။

ေျပာခဲ့သလိုဆိုရင္ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေဆာင္ရြက္ခြင့္ရွိမယ္။ ဒါဆိုရင္ အစိုးရပိုင္းဆိုင္ရာက လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္ လာတယ္ဆိုရင္ေရာ။

တိုင္ၾကားမႈရွိလာတယ္ဆိုရင္ေတာ့၊ ခိုင္မာတဲ့တိုင္ၾကားမႈရွိလာတယ္ဆိုရင္ေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ အေနနဲ႔ စိစစ္ၿပီးတဲ့အခါမွာ တကယ္ ေဖာက္ဖ်က္ေနတာရွိတယ္ဆိုရင္ ျပဳ ျပင္ဖို႔ တင္ျပႏိုင္ပါတယ္။ ဘာလို႔လဲ ဆိုေတာ့ အေကာင္အထည္ေဖာ္တာက အစိုးရပိုင္းပဲျဖစ္မယ္ေလ။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ လုပ္လို႔မရဘူး။ ဒါ ေလးကို နားလည္ဖို႔လိုပါတယ္။ အစိုးရသာ အာဏာရွိတာေလ။ ဒီလိုျဖစ္ေနတယ္ ျပဳျပင္ဖို႔ဆိုၿပီး ကြၽန္ေတာ္တို႔အေနနဲ႔ တိုက္တြန္း မယ္။ အႀကံျပဳမယ္ေပါ့။ ကြၽန္ေတာ္က ကုလသမဂၢမွာ သံအမတ္လုပ္ ခဲ့ေတာ့ အဲဒီအေတြ႕အႀကံဳေလးနဲ႔ ေျပာျပမယ္။ ကုလသမဂၢအေထြေထြ ညီလာခံရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြက ဘာမွခ်ဳပ္ေႏွာင္မႈလည္းမရွိဘူးလို႔ ေဝဖန္ၾကတယ္။ ဒါက ႏုိင္ငံတကာစနစ္ကို မသိတဲ့လူလို႔ပဲ ကြၽန္ေတာ္ထင္တယ္။

လံုၿခံဳေရးေကာင္စီက ဥပေဒေၾကာင္းအရ စည္းေႏွာင္မႈရွိတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ သူက ဆံုးျဖတ္လိုက္ လို႔ရွိရင္ အားလံုးလိုက္နာရတယ္။ ကုလသမဂၢညီလာခံရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကေတာ့ ဥပေဒေၾကာင္းအရ စည္းေႏွာင္မႈမရွိဘူး။ ဒါေၾကာင့္ အလကားလို႔ေျပာေနၾကတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ အဖြဲ႕အစည္းကလည္း ဒီလိုပဲ။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ တင္ျပမယ္။ ဥပမာတစ္ခုေျပာမယ္။ ကုလသမဂၢမွာ ႏိုင္ငံေပါင္း ၁၉၂ ႏုိင္ငံရွိတယ္။ ႏိုင္ငံေပါင္း ၁ဝဝ ေက်ာ္က ခင္ဗ်ားကို ျပင္ေတာ့ေလ။ ေျပာင္းေတာ့ေလလို႔ ေျပာေနရင္ ခင္ဗ်ားျငင္းႏုိင္မလား။ အဲဒီ ဖိအား က ပိုေတာင္ျပင္းထန္ပါတယ္လို႔ ကြၽန္ေတာ္ေျပာခ်င္တယ္။ အဲဒီေတာ့ ကြၽန္ေတာ္ တို႔ ဒီလိုလုပ္တာလည္း အခ်ည္းႏွီးေတာ့ မဟုတ္ပါဘူးလို႔ ထင္ပါတယ္။

ႏိုင္ငံတကာမွာေရာ လူ႕အခြင့္အေရး အဖြဲ႕အစည္းေတြကို အစိုးရက ဖြဲ႕ေပးတာလား၊ သီးျခား လြတ္လပ္တဲ့အဖြဲ႕အေနနဲ႔လား၊ ကြၽန္ေတာ္တို႔ အာဆီယံရဲ႕ အေျခ အေနေရာ ေျပာျပပါဦး။

ဖြဲ႕စည္းတာကေတာ့ Paris Principle မွာပဲ အေျခခံတာကိုး။ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒအရ ျပ႒ာန္း ၿပီးဖြဲ႕တာရွိတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ လႊတ္ ေတာ္ဥပေဒေၾကာင္းအရ ျပ႒ာန္း တာရွိခ်င္ရွိမယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေလ့လာလို႔ရတာဆိုရင္ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံ မွာဆိုရင္ သမၼတရဲ႕ အႀကံျပဳခ်က္နဲ႔ လုပ္လိုက္တယ္။ ၾကာလာေတာ့ လႊတ္ေတာ္က ျပ႒ာန္းၿပီး ၆ ႏွစ္ ၾကာေတာ့ ဥပေဒနဲ႔ျပ႒ာန္းလုပ္ တယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔လည္း ပထမ ဆံုးလုပ္တာဆိုေတာ့ သမၼတရဲ႕ ဖြဲ႕ စည္းေပးမႈနဲ႔ လုပ္တာ။ ေနာင္ေတာ့ အေတြ႕အႀကံဳရလာရင္ ဒီထက္ ေကာင္းမြန္တဲ႔ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းနဲ႔ သြားရမွာေပါ့။ အာဆီယံမွာေတာ့ ထိုင္း၊ အင္ဒိုနီးရွား၊ မေလးရွားနဲ႔ ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံေတြမွာရွိတယ္။ ကြၽန္ ေတာ္တို႕က ၅ ႏုိင္ငံေျမာက္ ျဖစ္လာမွာေပါ့။ စတင္ဖြဲ႕စည္းတာဆိုေတာ့ အေကာင္းဆံုးျဖစ္ေအာင္ေတာ့လုပ္ သြားမွာေပါ့။

မိုးျမင့္ျမတ္ (Popular News)