(AlertNet မွ 6 September 2011 ရက္စြဲပါ "Gas pipe line linked to abuses across Myanmar" သတင္းကို Y C မွဘာသာ ျပန္ဆိုသည္)
တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ စြမ္းအင္လိုအပ္ခ်က္ ႀကီးထြားလာမႈကို ျဖည့္ဆည္းရန္ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနာက္ပိုင္းတြင္ တည္ေဆာက္ေနေသာ အျငင္းပြားဖြယ္ ေရနံႏွင့္ ဓာတ္ေငြ႔ပိုက္လိုင္း စီမံကိန္းမ်ားက ပဋိပကၡမ်ား၊ လူ႔အခြင့္အေရး ညႇင္းပန္းမႈမ်ား၊ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ယိုယြင္းပ်က္စီးမႈမ်ားကို လံႈ႔ေဆာ္ မီးထိုး ေပးေနေၾကာင္း အဂၤါေန႔က ထုတ္ေဝေသာ အစီရင္ခံစာတစ္ေစာင္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
ပြင့္လင္းျမင္သာမႈႏွင့္ တာဝန္ယူမႈ၊ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ႏွင့္ လူ႔အသိုက္အၿမံဳ အခြင့္အေရးမ်ားကို ကာကြယ္ေပးမႈ၊ ဆိုင္ရာဆိုင္ရာ ျပည္သူမ်ား ကလည္း အက်ိဳးအျမတ္မ်ားကို မွ်ေဝခံစားႏိုင္မႈ စသည္တို႔ ရွိလာသည္အထိ ပိုက္လိုင္းစီမံကိန္း ႏွစ္ခုကို ရပ္ဆိုင္းကာ ေငြေၾကးေထာက္ပံ့မႈမ်ားကိုလည္း ဆိုင္းင့ံထားရမည္ဟု ဘဂၤလားေဒ့ရွ္၊ အိႏၵိယႏွင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံတို႔ရွိ ျမန္မာျပည္ေျပးအုပ္စု "Shwe Gas Movement" ကေျပာၾကားလိုက္သည္။
ယင္းအမႊာ ပိုက္လိုင္းႏွစ္ခုသည္ ၂၀၁၃ တြင္ စတင္လည္ပတ္ရန္ ေမွ်ာ္လင့္ထားၿပီး အေရွ႕အလယ္ပိုင္း အာဖရိကမွ ေရနံမ်ားႏွင့္ ဘဂၤလား ပင္လယ္ေအာ္မွ ျမန္မာ့ကမ္းလြန္ သဘာဝဓာတ္ေငြ႕မ်ားကို တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသို႔ ပို႔ေဆာင္ ျဖည့္ဆည္းၾကမည္ ျဖစ္သည္။
ျမန္မာအေနာက္ဖက္ ကမ္း႐ိုးတန္းေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕မွ တ႐ုတ္ျပည္ အေနာက္ေတာင္ပိုင္း ယူနန္ျပည္နယ္သို႔ သြယ္တန္းမည့္ ပိုက္လိုင္းမ်ားကို ကိုးရီးယားႏွင့္ ျမန္မာ ကုမၸဏီမ်ားႏွင့္အတူ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံပိုင္ စြမ္းအင္ကုမၸဏီ CNPC က တည္ေဆာက္ေနျခင္း ျဖစ္သည္။
ေရႊ ကမ္းလြန္ဓာတ္ေငြ႔သိုက္မ်ားသည္ သဘာဝဓာတ္ေငြ႕ ကုဗေပသန္းေပါင္း ထရီလီယံႏွင့္ ခ်ီ၍ ထုတ္လုပ္ ထြက္ရွိမည္ျဖစ္ရာ ကမၻာ့ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ အနိမ့္ဆံုး အဆင့္သို႔ ေရာက္ေနသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ စီးပြားေရးႏွင့္ လူမႈေရးဖြံ႕ၿဖိဳး တိုးတက္မႈကို အားေပးလံႈ႕ေဆာ္ရန္ အသံုးျပဳႏိုင္သည္ဟု ေရႊဓာတ္ေငြ႕ လႈပ္ရွားမႈအဖြဲ႕၏ အစီရင္ခံစာ "Sold out: Launch of China pipeline project unleashes abuse across Burma" က ဆိုသည္။
ကမၻာ့အဆင္းရဲဆံုးႏိုင္ငံတစ္ခု ျဖစ္ၿပီး ႏိုင္ငံတြင္း စြမ္းအင္မလံုေလာက္မႈကို ဆိုးဆိုးဝါးဝါး ခံစားေနရသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ေရႊ ဓာတ္ေငြ႕ စီမံကိန္းက လာမည့္ႏွစ္ 30 အတြင္း အခြန္ေငြေဒၚလာ 29 ဘီလ်ံခန္႔ ရွာေဖြေပးလိမ့္မည္ ဟုလည္း အစီရင္ခံစာတြင္ ေရးသားထားသည္။
သို႔ေသာ္လည္း ယင္းပိုက္လိုင္းမ်ားမွ ရေသာ ဝင္ေငြပိုက္ဆံမ်ားအနက္ အနည္းငယ္မွ်ကိုသာ ျမန္မာ ျပည္သူမ်ား ျမင္လိုက္ရဖြယ္ ရွိၿပီး ပိုက္ဆံ အားလံုးကို တပ္မေတာ္အစိုးရက လက္နက္ ဝယ္ယူျခင္း ကဲ့သို႔ေသာ ယင္းတို႔၏ အက်ိဳးစီးပြား ရည္မွန္းခ်က္မ်ားတြင္ သံုးစြဲပစ္ရန္ အလားအလာမ်ား ေနသည္ဟု လူ႔အခြင့္အေရး အုပ္စုမ်ားက သတိေပးေျပာၾကားထားၾကသည္။
အလုပ္မရွိ၊ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ မရွိ
အစီရင္ခံစာ၏ အဆိုအရ ရခိုင္ျပည္နယ္ ကမ္းလြန္ဓာတ္ေငြ႔ တာမင္နယ္ႏွင့္ ေရနက္ ဆိပ္ကမ္းတစ္ဝိုက္ရွိ ေဒသခံ 8000 ေက်ာ္မွာ အဓိက အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္း ငါးဖမ္းလယ္လုပ္ အလုပ္မ်ား ဆံုး႐ံႈးလ်က္ရွိၿပီး စီမံကိန္း လမ္းမ်ား အေဆာက္အဦးမ်ားအတြက္ လယ္ေျမမ်ား သိမ္းဆည္း ခံရကာ ငါးဖမ္းခြင့္လည္း တားျမစ္ထားေသာေၾကာင့္ ဝင္ေငြမဲ့၊ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မဲ့ ျဖစ္ေနၾကၿပီဟု သိရွိရသည္။
ထိုအေတာအတြင္း ဓာတ္ေငြ႕စီမံကိန္းမ်ားက ေဒသခံမ်ားအား လစာနည္း၍ ေဘးအႏၱရာယ္ႀကီးေသာ က်ဘမ္း ေဆာက္လုပ္ေရး အလုပ္အကိုင္ မ်ားကိုသာ ဖန္တီးေပးထားၿပီး အလုပ္သမားမ်ားမွာလည္း လုပ္ခလစာႏွင့္ လုပ္ငန္းခြင္အေနအထားႏွင့္ ပတ္သက္၍ တိုင္ၾကားႏိုင္ျခင္းမရွိၾကဟု သိရ သည္။
အမ်ိဳးသမီးမ်ားမွာမူ သနားစရာ အေကာင္းဆံုး ျဖစ္ေၾကာင္း၊ အလုပ္ျခင္း တူေနလွ်င္ပင္ လုပ္ခ ပို၍ နည္းကာ အႏိုင္က်င့္ ၿခိမ္းေျခာက္ခံၾကရ သည့္ အျပင္ ေယာက်္ားအလုပ္သမား မ်ားစြာ ဝင္ေရာက္လာမႈအေပၚ အေျခအေနအရ ေပၚထြက္လာသည့္ လိင္မႈ စီးပြားလုပ္ငန္း ႀကီးထြားလာသည့္ ျပႆနာကိုပါ ရင္ဆိုင္ေနၾကရသည္ ဟု အစီရင္ခံစာက ထုတ္ေဖာ္ တင္ျပသည္။
ထို႔အျပင္ တိုးခ်ဲ႕လာေသာ ေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားေၾကာင့္ သႏၱာေက်ာက္တန္းမ်ား၊ ကမ္းလြန္ လမုေတာမ်ားကို ပ်က္စီးေစၿပီး သစ္ေတာ အေျပာင္ရွင္းျခင္း၊ သတၱဳတူးေဖာ္ ျခစ္ထုတ္ယူျခင္းတို႔ကို ျဖစ္ေပၚေစကာ ေဒသ၏ သဘာဝ ေဘးအႏၱရာယ္ျဖစ္ႏိုင္မႈ ပိုမိုျမင့္မား လာေစသည္ဟု အစီရင္ခံစာ က သတိေပးထားသည္။
ယခုအခ်ိန္ထိ အာဏာပိုင္မ်ား၏ ၿခိမ္းေျခာက္မႈရွိေနသည့္ ၾကားမွပင္ ေဒသခံ ရပ္ရြာအဖြဲ႔အစည္းမ်ားက သူတို႔၏ သေဘာထားကို ထုတ္ေဖာ္ရန္ ႀကိဳးစားလ်က္ ရွိသည္ဟု အစီရင္ခံစာက ဆိုသည္။ ဧၿပီလက အလုပ္သမား ၁၀၀ ေက်ာ္ ဆႏၵျပမႈႏွင့္ ဇြန္လတြင္ ရခိုင္ျပည္နယ္ ဝပ္ဆန္းရြာမွ ေဒသခံမ်ား က ယင္းတို႔၏ စိုက္ပ်ိဳးေမြးျမဴေရး အတြက္ ေရသြယ္ယူသည့္ ေခ်ာင္းထဲသို႔ အမိႈက္မ်ား လာပစ္သည့္ ကုမၸဏီမ်ားကို တိုင္တန္းမႈ တို႔ကို အစီရင္ခံစာက ရည္ညႊန္း ေဖာ္ျပျခင္း ျဖစ္သည္။
ပဋိပကၡကို ေသြးထိုးလံႈ႔ေဆာ္
ပိုက္လိုင္းမ်ား ျဖတ္သန္းသြားမည့္ နယ္ေျမအခ်ဳိ႕မွာ အစိုးရတပ္မ်ားႏွင့္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ တပ္မ်ားအၾကား တိုက္ပြဲျဖစ္ပြားေလ့ ရွိေသာ နယ္ေျမမ်ားျဖစ္၍ စစ္အင္အား တိုးခ်ဲ႕တပ္ဆင္မႈ ႀကီးထြားလာေစကာ ပဋိပကၡကို ပိုမိုဆိုးဝါးလာေစသည္ဟု အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္ တ႐ုတ္တို႔ လာေရာက္ေဆာက္လုပ္ေနေသာ ေရအားလွ်ပ္စစ္ တမံစီမံကိန္းမ်ား အနီးတြင္ ဇြန္လအတြင္းက အစိုးရ တပ္ မ်ားႏွင့္ KIA တပ္မ်ား တိုက္ခိုက္ၾကျခင္းမွာ အက်ိဳးအျမတ္ ႀကီးမားသည့္ အေပးအယူ လုပ္ငန္းမ်ားမွ ေဒသခံအဖြဲ႔အစည္းမ်ား ဖယ္ထုတ္ခံရျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေၾကာင္း အကဲခတ္ေလ့လာသူ အခ်ိဳ႕က မွတ္ခ်က္ေပးေျပာၾကားၾကသည္။
တ႐ုတ္တို႔ လာေရာက္တည္ေဆာက္သည့္ ေရေလွာင္တမံစီမံကိန္းမ်ားသည္ တိုင္းရင္းသားတို႔၏ "ေငြေတာင္တန္း" ေဒသမွ သဘာဝသယံ ဇာတ မ်ားကို က်ဴးေက်ာ္အျမတ္ထုတ္ျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ယူဆၾကေသာ ျမန္မာ တိုင္းရင္းသား အသိုင္းအဝိုင္းအတြက္ အႀကီးအက်ယ္ အျငင္းပြားစရာ ကိစၥ တစ္ရပ္ ျဖစ္ေနသည္။
ယင္းကဲ့သို႔ တ႐ုတ္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ားကို ကာကြယ္ေပးရန္ စစ္တပ္မ်ား ပိုမိုတပ္ျဖန္႔လာမႈသည္ ေဒသခံ အရပ္သားမ်ားအေပၚ ပိုမိုႏွိပ္စက္မႈ မ်ားမွသည္ အဓမၼ ေပၚတာဆြဲ ခိုင္းေစမႈမ်ား၊ အဓမၼ ရပ္ရြာေရြ႕ေျပာင္းခိုင္းမႈမ်ား အထိ တိုက္႐ိုက္ သက္ေရာက္ျဖစ္ေပၚေစသည္ဟု လူ႔အခြင့္အေရး အုပ္စုမ်ား၊ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး အုပ္စုမ်ားက ေျပာၾကားတင္ျပထားၾကသည္။
တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ စြမ္းအင္လိုအပ္ခ်က္ ႀကီးထြားလာမႈကို ျဖည့္ဆည္းရန္ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနာက္ပိုင္းတြင္ တည္ေဆာက္ေနေသာ အျငင္းပြားဖြယ္ ေရနံႏွင့္ ဓာတ္ေငြ႔ပိုက္လိုင္း စီမံကိန္းမ်ားက ပဋိပကၡမ်ား၊ လူ႔အခြင့္အေရး ညႇင္းပန္းမႈမ်ား၊ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ယိုယြင္းပ်က္စီးမႈမ်ားကို လံႈ႔ေဆာ္ မီးထိုး ေပးေနေၾကာင္း အဂၤါေန႔က ထုတ္ေဝေသာ အစီရင္ခံစာတစ္ေစာင္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
ပြင့္လင္းျမင္သာမႈႏွင့္ တာဝန္ယူမႈ၊ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ႏွင့္ လူ႔အသိုက္အၿမံဳ အခြင့္အေရးမ်ားကို ကာကြယ္ေပးမႈ၊ ဆိုင္ရာဆိုင္ရာ ျပည္သူမ်ား ကလည္း အက်ိဳးအျမတ္မ်ားကို မွ်ေဝခံစားႏိုင္မႈ စသည္တို႔ ရွိလာသည္အထိ ပိုက္လိုင္းစီမံကိန္း ႏွစ္ခုကို ရပ္ဆိုင္းကာ ေငြေၾကးေထာက္ပံ့မႈမ်ားကိုလည္း ဆိုင္းင့ံထားရမည္ဟု ဘဂၤလားေဒ့ရွ္၊ အိႏၵိယႏွင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံတို႔ရွိ ျမန္မာျပည္ေျပးအုပ္စု "Shwe Gas Movement" ကေျပာၾကားလိုက္သည္။
ယင္းအမႊာ ပိုက္လိုင္းႏွစ္ခုသည္ ၂၀၁၃ တြင္ စတင္လည္ပတ္ရန္ ေမွ်ာ္လင့္ထားၿပီး အေရွ႕အလယ္ပိုင္း အာဖရိကမွ ေရနံမ်ားႏွင့္ ဘဂၤလား ပင္လယ္ေအာ္မွ ျမန္မာ့ကမ္းလြန္ သဘာဝဓာတ္ေငြ႕မ်ားကို တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသို႔ ပို႔ေဆာင္ ျဖည့္ဆည္းၾကမည္ ျဖစ္သည္။
ျမန္မာအေနာက္ဖက္ ကမ္း႐ိုးတန္းေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕မွ တ႐ုတ္ျပည္ အေနာက္ေတာင္ပိုင္း ယူနန္ျပည္နယ္သို႔ သြယ္တန္းမည့္ ပိုက္လိုင္းမ်ားကို ကိုးရီးယားႏွင့္ ျမန္မာ ကုမၸဏီမ်ားႏွင့္အတူ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံပိုင္ စြမ္းအင္ကုမၸဏီ CNPC က တည္ေဆာက္ေနျခင္း ျဖစ္သည္။
ေရႊ ကမ္းလြန္ဓာတ္ေငြ႔သိုက္မ်ားသည္ သဘာဝဓာတ္ေငြ႕ ကုဗေပသန္းေပါင္း ထရီလီယံႏွင့္ ခ်ီ၍ ထုတ္လုပ္ ထြက္ရွိမည္ျဖစ္ရာ ကမၻာ့ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ အနိမ့္ဆံုး အဆင့္သို႔ ေရာက္ေနသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ စီးပြားေရးႏွင့္ လူမႈေရးဖြံ႕ၿဖိဳး တိုးတက္မႈကို အားေပးလံႈ႕ေဆာ္ရန္ အသံုးျပဳႏိုင္သည္ဟု ေရႊဓာတ္ေငြ႕ လႈပ္ရွားမႈအဖြဲ႕၏ အစီရင္ခံစာ "Sold out: Launch of China pipeline project unleashes abuse across Burma" က ဆိုသည္။
ကမၻာ့အဆင္းရဲဆံုးႏိုင္ငံတစ္ခု ျဖစ္ၿပီး ႏိုင္ငံတြင္း စြမ္းအင္မလံုေလာက္မႈကို ဆိုးဆိုးဝါးဝါး ခံစားေနရသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ေရႊ ဓာတ္ေငြ႕ စီမံကိန္းက လာမည့္ႏွစ္ 30 အတြင္း အခြန္ေငြေဒၚလာ 29 ဘီလ်ံခန္႔ ရွာေဖြေပးလိမ့္မည္ ဟုလည္း အစီရင္ခံစာတြင္ ေရးသားထားသည္။
သို႔ေသာ္လည္း ယင္းပိုက္လိုင္းမ်ားမွ ရေသာ ဝင္ေငြပိုက္ဆံမ်ားအနက္ အနည္းငယ္မွ်ကိုသာ ျမန္မာ ျပည္သူမ်ား ျမင္လိုက္ရဖြယ္ ရွိၿပီး ပိုက္ဆံ အားလံုးကို တပ္မေတာ္အစိုးရက လက္နက္ ဝယ္ယူျခင္း ကဲ့သို႔ေသာ ယင္းတို႔၏ အက်ိဳးစီးပြား ရည္မွန္းခ်က္မ်ားတြင္ သံုးစြဲပစ္ရန္ အလားအလာမ်ား ေနသည္ဟု လူ႔အခြင့္အေရး အုပ္စုမ်ားက သတိေပးေျပာၾကားထားၾကသည္။
အလုပ္မရွိ၊ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ မရွိ
အစီရင္ခံစာ၏ အဆိုအရ ရခိုင္ျပည္နယ္ ကမ္းလြန္ဓာတ္ေငြ႔ တာမင္နယ္ႏွင့္ ေရနက္ ဆိပ္ကမ္းတစ္ဝိုက္ရွိ ေဒသခံ 8000 ေက်ာ္မွာ အဓိက အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္း ငါးဖမ္းလယ္လုပ္ အလုပ္မ်ား ဆံုး႐ံႈးလ်က္ရွိၿပီး စီမံကိန္း လမ္းမ်ား အေဆာက္အဦးမ်ားအတြက္ လယ္ေျမမ်ား သိမ္းဆည္း ခံရကာ ငါးဖမ္းခြင့္လည္း တားျမစ္ထားေသာေၾကာင့္ ဝင္ေငြမဲ့၊ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မဲ့ ျဖစ္ေနၾကၿပီဟု သိရွိရသည္။
ထိုအေတာအတြင္း ဓာတ္ေငြ႕စီမံကိန္းမ်ားက ေဒသခံမ်ားအား လစာနည္း၍ ေဘးအႏၱရာယ္ႀကီးေသာ က်ဘမ္း ေဆာက္လုပ္ေရး အလုပ္အကိုင္ မ်ားကိုသာ ဖန္တီးေပးထားၿပီး အလုပ္သမားမ်ားမွာလည္း လုပ္ခလစာႏွင့္ လုပ္ငန္းခြင္အေနအထားႏွင့္ ပတ္သက္၍ တိုင္ၾကားႏိုင္ျခင္းမရွိၾကဟု သိရ သည္။
အမ်ိဳးသမီးမ်ားမွာမူ သနားစရာ အေကာင္းဆံုး ျဖစ္ေၾကာင္း၊ အလုပ္ျခင္း တူေနလွ်င္ပင္ လုပ္ခ ပို၍ နည္းကာ အႏိုင္က်င့္ ၿခိမ္းေျခာက္ခံၾကရ သည့္ အျပင္ ေယာက်္ားအလုပ္သမား မ်ားစြာ ဝင္ေရာက္လာမႈအေပၚ အေျခအေနအရ ေပၚထြက္လာသည့္ လိင္မႈ စီးပြားလုပ္ငန္း ႀကီးထြားလာသည့္ ျပႆနာကိုပါ ရင္ဆိုင္ေနၾကရသည္ ဟု အစီရင္ခံစာက ထုတ္ေဖာ္ တင္ျပသည္။
ထို႔အျပင္ တိုးခ်ဲ႕လာေသာ ေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားေၾကာင့္ သႏၱာေက်ာက္တန္းမ်ား၊ ကမ္းလြန္ လမုေတာမ်ားကို ပ်က္စီးေစၿပီး သစ္ေတာ အေျပာင္ရွင္းျခင္း၊ သတၱဳတူးေဖာ္ ျခစ္ထုတ္ယူျခင္းတို႔ကို ျဖစ္ေပၚေစကာ ေဒသ၏ သဘာဝ ေဘးအႏၱရာယ္ျဖစ္ႏိုင္မႈ ပိုမိုျမင့္မား လာေစသည္ဟု အစီရင္ခံစာ က သတိေပးထားသည္။
ယခုအခ်ိန္ထိ အာဏာပိုင္မ်ား၏ ၿခိမ္းေျခာက္မႈရွိေနသည့္ ၾကားမွပင္ ေဒသခံ ရပ္ရြာအဖြဲ႔အစည္းမ်ားက သူတို႔၏ သေဘာထားကို ထုတ္ေဖာ္ရန္ ႀကိဳးစားလ်က္ ရွိသည္ဟု အစီရင္ခံစာက ဆိုသည္။ ဧၿပီလက အလုပ္သမား ၁၀၀ ေက်ာ္ ဆႏၵျပမႈႏွင့္ ဇြန္လတြင္ ရခိုင္ျပည္နယ္ ဝပ္ဆန္းရြာမွ ေဒသခံမ်ား က ယင္းတို႔၏ စိုက္ပ်ိဳးေမြးျမဴေရး အတြက္ ေရသြယ္ယူသည့္ ေခ်ာင္းထဲသို႔ အမိႈက္မ်ား လာပစ္သည့္ ကုမၸဏီမ်ားကို တိုင္တန္းမႈ တို႔ကို အစီရင္ခံစာက ရည္ညႊန္း ေဖာ္ျပျခင္း ျဖစ္သည္။
ပဋိပကၡကို ေသြးထိုးလံႈ႔ေဆာ္
ပိုက္လိုင္းမ်ား ျဖတ္သန္းသြားမည့္ နယ္ေျမအခ်ဳိ႕မွာ အစိုးရတပ္မ်ားႏွင့္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ တပ္မ်ားအၾကား တိုက္ပြဲျဖစ္ပြားေလ့ ရွိေသာ နယ္ေျမမ်ားျဖစ္၍ စစ္အင္အား တိုးခ်ဲ႕တပ္ဆင္မႈ ႀကီးထြားလာေစကာ ပဋိပကၡကို ပိုမိုဆိုးဝါးလာေစသည္ဟု အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္ တ႐ုတ္တို႔ လာေရာက္ေဆာက္လုပ္ေနေသာ ေရအားလွ်ပ္စစ္ တမံစီမံကိန္းမ်ား အနီးတြင္ ဇြန္လအတြင္းက အစိုးရ တပ္ မ်ားႏွင့္ KIA တပ္မ်ား တိုက္ခိုက္ၾကျခင္းမွာ အက်ိဳးအျမတ္ ႀကီးမားသည့္ အေပးအယူ လုပ္ငန္းမ်ားမွ ေဒသခံအဖြဲ႔အစည္းမ်ား ဖယ္ထုတ္ခံရျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေၾကာင္း အကဲခတ္ေလ့လာသူ အခ်ိဳ႕က မွတ္ခ်က္ေပးေျပာၾကားၾကသည္။
တ႐ုတ္တို႔ လာေရာက္တည္ေဆာက္သည့္ ေရေလွာင္တမံစီမံကိန္းမ်ားသည္ တိုင္းရင္းသားတို႔၏ "ေငြေတာင္တန္း" ေဒသမွ သဘာဝသယံ ဇာတ မ်ားကို က်ဴးေက်ာ္အျမတ္ထုတ္ျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ယူဆၾကေသာ ျမန္မာ တိုင္းရင္းသား အသိုင္းအဝိုင္းအတြက္ အႀကီးအက်ယ္ အျငင္းပြားစရာ ကိစၥ တစ္ရပ္ ျဖစ္ေနသည္။
ယင္းကဲ့သို႔ တ႐ုတ္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ားကို ကာကြယ္ေပးရန္ စစ္တပ္မ်ား ပိုမိုတပ္ျဖန္႔လာမႈသည္ ေဒသခံ အရပ္သားမ်ားအေပၚ ပိုမိုႏွိပ္စက္မႈ မ်ားမွသည္ အဓမၼ ေပၚတာဆြဲ ခိုင္းေစမႈမ်ား၊ အဓမၼ ရပ္ရြာေရြ႕ေျပာင္းခိုင္းမႈမ်ား အထိ တိုက္႐ိုက္ သက္ေရာက္ျဖစ္ေပၚေစသည္ဟု လူ႔အခြင့္အေရး အုပ္စုမ်ား၊ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး အုပ္စုမ်ားက ေျပာၾကားတင္ျပထားၾကသည္။
