(The Scotsman မွ 2 Feb 2012 ရက္စြဲပါ Burma's 1 m exiles look homewards ကုိ yangon chronicle မွ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာ ျပန္ဆုိသည္)
ေတာအုပ္တစ္ခုတြင္းမွ အေရာင္အဝါေမွးမွိန္ေနေသာ ခရစ္ယာန္ဘုရားရွိခုိေက်ာင္း တစ္ေက်ာင္း၌ ျမန္မာဒုကၡသည္ ၃၀၀ ေက်ာ္ ဝတ္ျပဳ ဆုေတာင္းရန္ နံနက္ခင္းတစ္ခုတြင္ စုေဝးလ်က္ရွိသည္။
ဆုေတာင္းသူမ်ားေရွ႕ဆုံး၌ ရပ္ေနသူ သင္းအုပ္ဆရာကယခုလုိ ေျပာၿပီးဆုမြန္ေကာင္းေတာင္းသည္။ "စစ္မက္ ျဖစ္ပြားဖုိ႔အတြက္ အခ်ိန္ရွိသလုိ၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္လည္း အခ်ိန္ဆုိတာရွိတယ္။ ႏွစ္ေပါင္း ၆၃ ႏွစ္ေလာက္ ပစ္ခတ္သတ္ျဖတ္တာေတြ လုပ္ခဲ့တာ ေတာ္ေလာက္ပါၿပီ။ ကၽြႏု္ပ္တုိ႔ရဲ႕လွပတဲ့ ႏုိင္ငံမွာ သင္တုိ႔အားလုံးကုိ မၾကာခင္ ေတြ႕ရမယ္လုိ႔ေမွ်ာ္လင့္မိပါတယ္"
သင္းအုပ္ဆရာ Simon Htoo(ဆုိင္မြန္ထူး) အေနျဖင့္ ယခုလုိေျပာင္ေျမာက္လွသည့္ စကားလုံးမ်ားကုိ လြန္ခဲ့သည့္ လမ်ားအတြင္း ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆုိရန္မွာ ျဖစ္ႏုိင္ေျခမရွိေသာကိစၥတစ္ခု ျဖစ္သည္။ မည္သုိ႔ဆုိေစ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္း အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိေသာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားႏွင့္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲရန္ ႀကိဳးပမ္းမႈမ်ားက ကမာၻေပၚတြင္လူဦးေရအမ်ား ဆုံးေသာဒုကၡသည္စာရင္းတြင္ပါရွိ သည့္ ျမန္မာဒုကၡသည္မ်ား အမိေျမသုိ႔ ျပန္လည္ေျခခ်ခြင့္ရရွိမည့္ အလားအလာမ်ားကုိျဖစ္ေပၚေစသည္။ ခန္႔မွန္းခ်က္မ်ားအရ တုိင္းရင္းသားလူနည္းစုမ်ားႏွင့္ အတုိက္အခံမ်ားအေပၚ ရက္စက္ၾကမ္းတမ္းစြာ ဖိႏွိပ္ညွဥ္းပန္းမႈ မ်ားေၾကာင့္ အုိးအိမ္စြန္႔ပစ္ကာ ထြက္ေျပး တိမ္းေရွာင္ခဲ့ၾကရသည့္ ျမန္မာဒုကၡသည္ေပါင္း တစ္သန္းခန္႔မွာ ႏုိင္ငံ ၅ ႏုိင္ငံရွိ ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားတြင္ ခုိလႈံေနထုိင္လ်က္ ရွိသည္။
တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္မ်ားအနက္ ကရင္တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္သူပုန္မ်ားမွာ စစ္အစိုးရထံမွ ကရင္ျပည္နယ္ ကုိယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ ရရွိေရးအတြက္ ႏွစ္ေပါင္း ၆၃ ႏွစ္တာၾကာမွ် လက္နက္ကုိင္တုိက္ပြဲဝင္ခဲ့ၾကသည္။ အျခားေသာ ကခ်င္တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္တစ္ဖြဲ႕မွာလည္း ထုိနည္းလည္းေကာင္းပင္တုိက္ပြဲဝင္ခဲ့သည္။
"အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးသေဘာတူလက္မွတ္ေရးထုိးတယ္ဆုိတာ လြယ္ကူတဲ့အလုပ္တစ္ခုပါပဲ၊ အခ်ိန္အားျဖင့္ ငါးမိနစ္အတြင္းလုပ္လုိ႔ရတယ္။ ဒါေပမဲ့ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ရြက္တယ္ဆုိတာကေတာ့ မတူညီတဲ့ကိစၥတစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီကိစၥဟာ သူတုိ႔ရဲ႕မ်က္ႏွာေပၚကအၿပံဳးေတြေပၚမွာ မမူတည္ပါဘူး။ သူတုိ႔ရဲ႕ႏွလုံးသားနဲ႔ပဲသက္ဆုိင္ပါတယ္။ ဒါဟာေနာက္ထပ္လွည့္ကြက္ တစ္ခုျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္" ဟု ကရင္ႏွစ္ျခင္းခရစ္ယာန္ သင္းအုပ္ဆရာ Simon Htoo က ေျပာသည္။
အကယ္၍ ဒုကၡသည္မ်ားျမန္မာျပည္သုိ႔ျပန္မည္ဆုိလွ်င္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္၊ အိႏၵိယ၊ ထုိင္း၊ မေလးရွားႏွင့္ တရုတ္ အစရွိသည့္ ႏုိင္ငံမ်ားမွ ျပန္လာၾကရမည္ ျဖစ္သည္။ ယင္းဒုကၡသည္မ်ား၏ ေနထုိင္မႈအေျခအေနမွာ အလြန္အမင္းပင္ အမ်ိဳးမ်ိဳးအဖုံဖုံ ကြဲျပားသည္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္တြင္မူ မြတ္စလင္တုိင္းရင္းသား လူနည္းစုမ်ားျဖစ္သည့္ ရုိဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳး ေလးသိန္းခန္႔ တရားမဝင္ေနထုိင္လ်က္ရွိသည္။ ထုိင္းနယ္စပ္ေဒသတစ္ေလွ်ာက္ရွိ ကုလသမဂၢဒုကၡသည္စခန္းမ်ားတြင္ အနာဂတ္ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ကင္းမဲ့လ်က္ရွိေသာ ျမန္မာဒုကၡသည္မ်ားေနထုိင္လ်က္ရွိသည္မွာ မ်ိဳးဆက္သုံးဆက္ေလာက္ ရွိသြားၿပီျဖစ္သည္။
"ဒုကၡသည္စခန္းထဲက ျပည္သူေတြကုိ ေရြးခ်ယ္ခြင့္မျဖစ္မေနေပးသင့္ပါတယ္။ အမိေျမကုိျပန္မလား၊ ထုိင္းႏုိင္ငံထဲမွာပဲ ဆက္ေနသြားမလား၊ အျခားႏုိင္ငံတစ္ခုခုမွာ သြားေရာက္အေျခခ်ေနထုိင္ မလားဆုိတဲ့ေရြးခ်ယ္ခြင့္ပါ။ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးကုိ ကၽြန္မတုိ႔အယုံအၾကည္မရွိပါဘူး။ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲဆုိေတာ့ အရာအားလုံးဟာအခုအခ်ိန္အထိ ရွင္းရွင္းလင္းလင္းမျဖစ္ေသးလုိ႔ပါပဲ" ဟု ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ မာသာထရီဇာ ဟုတင္စားေခၚဆုိျခင္းခံရေသာ "မယ္ေတာ္" ေဆးခန္းမွ ေဒါက္တာစင္သီယာေမာင္က ေျပာသည္။ သူမ၏ ေဆးခန္းသည္ဒုကၡသည္ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာကုိ ေဆးဝါးကုသေပးခဲ့သည္။ "အခုအခ်ိန္မွာ ဘယ္ဒုကၡသည္မွ မျပန္ၾကေသးပါဘူး" ။
ဒုကၡသည္မ်ားအား ႏုိင္ငံရင္းသုိ႔ျပန္ပုိ႔ေရးအတြက္ ပဏာမေဆြးေႏြးမႈမ်ားလုပ္ကုိင္ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိခ်ိန္တြင္ ထုိင္းဒုကၡသည္ စခန္းမ်ားသုိ႔ လစဥ္ဝင္ေရာက္လာသူ ဒုကၡသည္ဦးေရမွာ ခန္႔မွန္းေျခ ၁၀၀၀ ခန္႔ရွိေၾကာင္း ထုိင္းဒုကၡသည္စခန္းမ်ားအတြက္ အစားအေသာက္ႏွင့္ အျခားေသာ အေထာက္အပံ့မ်ားေထာက္ပံ့ေပးလ်က္ရွိသည့္ အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုျဖစ္သည့္ Thai Burma Border Consortium(TBBC) မွအႀကီးအကဲ Jack Dunford က ေျပာၾကားသည္။
ထုိင္းႏုိင္ငံအေနျဖင့္မူ အေျခအေနအရပ္ရပ္ လုံၿခံဳစိတ္ခ်မႈမရွိေသးသေရြ႕ ဒုကၡသည္မ်ားကုိ ဖိအားေပး ျပန္လႊတ္ျခင္းမ်ိဳး လုပ္ေဆာင္မည္ မဟုတ္ေၾကာင္း ႏုိင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးဌာနမွ ေျပာခြင့္ရပုဂၢိဳလ္ကဆုိသည္။ သုိ႔ေသာ္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံတြင္မူ ဒုကၡသည္ တစ္ေသာင္းခန္႔အား မိခင္ႏုိင္ငံသုိ႔ ျပန္လႊတ္ရန္ စီစဥ္ထားၿပီးျဖစ္ၿပီး က်န္ရွိသူမ်ားပါ လုိက္ပါသြားေရးအတြက္ ေဆြးေႏြး မႈမ်ားျပဳလုပ္လ်က္ရွိသည္။
"လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေနတုိးတက္ေကာင္းမြန္လာၿပီလုိ႔ ယုံၾကည္ရတဲ့အခ်ိန္ကတည္းက ဒုကၡသည္ေတြကုိ မိခင္ႏုိင္ငံျပန္ၾကဖုိ႔ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ လႈံ႕ေဆာ္လ်က္ရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒုကၡသည္ေတြဟာ ယခုအခ်ိန္အထိ စုိးရြံ႕ထိတ္လန္႔ေနၾကၿပီး အိမ္ျပန္ဖုိ႔တုိက္တြန္းမႈေတြ၊ အားေပးအားေျမွာက္ျပဳမႈေတြ လုိအပ္ေနပါတယ္" ဟု ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အစိုးရအရာရွိတစ္ဦးျဖစ္ၿပီ ဒုကၡသည္မ်ား မိခင္ႏုိင္ငံျပန္ပုိ႔ေရးလုပ္ငန္းစဥ္အတြက္ တာဝန္ရွိသူ Firoz Salahuddin ကေျပာၾကားသည္။
ထုိင္းႏုိင္ငံ၊ မယ္လ ကဲ့သုိ႔ေသာ ဒုကၡသည္စခန္းမွ တဲငယ္ေလးမ်ားတြင္ေနထုိင္သူအားလုံးမွာ ယခုအခါ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္းမွ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈမ်ားကုိ ေမွ်ာ္လင့္ျခင္း၊ စိုးရြံ႕ျခင္း၊ သံသယျဖစ္ျခင္းအစရွိသည့္စိတ္တုိ႔ျဖင့္ ေစာင့္ၾကည့္လ်က္ရွိၾကသည္။ "ကၽြန္မႏုိင္ငံဆီကုိကၽြန္မျပန္ခ်င္ပါတယ္။ အေျပာင္းအလဲေတြ ျဖစ္တယ္ဆုိတာ ၿမိဳ႕ႀကီးေတြမွာပဲျဖစ္ခ်င္ျဖစ္မွာပါ။ ကၽြန္မတုိ႔ေက်းလက္ေဒ သေတြမပါေလာက္ပါဘူး" ဟု ဒုကၡသည္စခန္းတြင္ ခုိလႈံလ်က္ရွိသူ မေမစုိးကေျပာျပသည္။ သူမသည္ ဖခင္ျဖစ္သူ ျမန္မာစစ္သားမ်ား၏ သတ္ျဖတ္ခံရကာ တစ္ရြာတည္းေနအမ်ိဳးသမီး ၎တုိ႔၏ မုဒိမ္းက်င့္ျခင္း ခံရၿပီးေနာက္ ထုိင္းႏုိင္ငံဘက္သုိ႔ထြက္ေျပးလာခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
ေတာအုပ္တစ္ခုတြင္းမွ အေရာင္အဝါေမွးမွိန္ေနေသာ ခရစ္ယာန္ဘုရားရွိခုိေက်ာင္း တစ္ေက်ာင္း၌ ျမန္မာဒုကၡသည္ ၃၀၀ ေက်ာ္ ဝတ္ျပဳ ဆုေတာင္းရန္ နံနက္ခင္းတစ္ခုတြင္ စုေဝးလ်က္ရွိသည္။
ဆုေတာင္းသူမ်ားေရွ႕ဆုံး၌ ရပ္ေနသူ သင္းအုပ္ဆရာကယခုလုိ ေျပာၿပီးဆုမြန္ေကာင္းေတာင္းသည္။ "စစ္မက္ ျဖစ္ပြားဖုိ႔အတြက္ အခ်ိန္ရွိသလုိ၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္လည္း အခ်ိန္ဆုိတာရွိတယ္။ ႏွစ္ေပါင္း ၆၃ ႏွစ္ေလာက္ ပစ္ခတ္သတ္ျဖတ္တာေတြ လုပ္ခဲ့တာ ေတာ္ေလာက္ပါၿပီ။ ကၽြႏု္ပ္တုိ႔ရဲ႕လွပတဲ့ ႏုိင္ငံမွာ သင္တုိ႔အားလုံးကုိ မၾကာခင္ ေတြ႕ရမယ္လုိ႔ေမွ်ာ္လင့္မိပါတယ္"
သင္းအုပ္ဆရာ Simon Htoo(ဆုိင္မြန္ထူး) အေနျဖင့္ ယခုလုိေျပာင္ေျမာက္လွသည့္ စကားလုံးမ်ားကုိ လြန္ခဲ့သည့္ လမ်ားအတြင္း ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆုိရန္မွာ ျဖစ္ႏုိင္ေျခမရွိေသာကိစၥတစ္ခု ျဖစ္သည္။ မည္သုိ႔ဆုိေစ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္း အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိေသာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားႏွင့္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲရန္ ႀကိဳးပမ္းမႈမ်ားက ကမာၻေပၚတြင္လူဦးေရအမ်ား ဆုံးေသာဒုကၡသည္စာရင္းတြင္ပါရွိ သည့္ ျမန္မာဒုကၡသည္မ်ား အမိေျမသုိ႔ ျပန္လည္ေျခခ်ခြင့္ရရွိမည့္ အလားအလာမ်ားကုိျဖစ္ေပၚေစသည္။ ခန္႔မွန္းခ်က္မ်ားအရ တုိင္းရင္းသားလူနည္းစုမ်ားႏွင့္ အတုိက္အခံမ်ားအေပၚ ရက္စက္ၾကမ္းတမ္းစြာ ဖိႏွိပ္ညွဥ္းပန္းမႈ မ်ားေၾကာင့္ အုိးအိမ္စြန္႔ပစ္ကာ ထြက္ေျပး တိမ္းေရွာင္ခဲ့ၾကရသည့္ ျမန္မာဒုကၡသည္ေပါင္း တစ္သန္းခန္႔မွာ ႏုိင္ငံ ၅ ႏုိင္ငံရွိ ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားတြင္ ခုိလႈံေနထုိင္လ်က္ ရွိသည္။
တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္မ်ားအနက္ ကရင္တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္သူပုန္မ်ားမွာ စစ္အစိုးရထံမွ ကရင္ျပည္နယ္ ကုိယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ ရရွိေရးအတြက္ ႏွစ္ေပါင္း ၆၃ ႏွစ္တာၾကာမွ် လက္နက္ကုိင္တုိက္ပြဲဝင္ခဲ့ၾကသည္။ အျခားေသာ ကခ်င္တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္တစ္ဖြဲ႕မွာလည္း ထုိနည္းလည္းေကာင္းပင္တုိက္ပြဲဝင္ခဲ့သည္။
"အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးသေဘာတူလက္မွတ္ေရးထုိးတယ္ဆုိတာ လြယ္ကူတဲ့အလုပ္တစ္ခုပါပဲ၊ အခ်ိန္အားျဖင့္ ငါးမိနစ္အတြင္းလုပ္လုိ႔ရတယ္။ ဒါေပမဲ့ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ရြက္တယ္ဆုိတာကေတာ့ မတူညီတဲ့ကိစၥတစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီကိစၥဟာ သူတုိ႔ရဲ႕မ်က္ႏွာေပၚကအၿပံဳးေတြေပၚမွာ မမူတည္ပါဘူး။ သူတုိ႔ရဲ႕ႏွလုံးသားနဲ႔ပဲသက္ဆုိင္ပါတယ္။ ဒါဟာေနာက္ထပ္လွည့္ကြက္ တစ္ခုျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္" ဟု ကရင္ႏွစ္ျခင္းခရစ္ယာန္ သင္းအုပ္ဆရာ Simon Htoo က ေျပာသည္။
အကယ္၍ ဒုကၡသည္မ်ားျမန္မာျပည္သုိ႔ျပန္မည္ဆုိလွ်င္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္၊ အိႏၵိယ၊ ထုိင္း၊ မေလးရွားႏွင့္ တရုတ္ အစရွိသည့္ ႏုိင္ငံမ်ားမွ ျပန္လာၾကရမည္ ျဖစ္သည္။ ယင္းဒုကၡသည္မ်ား၏ ေနထုိင္မႈအေျခအေနမွာ အလြန္အမင္းပင္ အမ်ိဳးမ်ိဳးအဖုံဖုံ ကြဲျပားသည္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္တြင္မူ မြတ္စလင္တုိင္းရင္းသား လူနည္းစုမ်ားျဖစ္သည့္ ရုိဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳး ေလးသိန္းခန္႔ တရားမဝင္ေနထုိင္လ်က္ရွိသည္။ ထုိင္းနယ္စပ္ေဒသတစ္ေလွ်ာက္ရွိ ကုလသမဂၢဒုကၡသည္စခန္းမ်ားတြင္ အနာဂတ္ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ကင္းမဲ့လ်က္ရွိေသာ ျမန္မာဒုကၡသည္မ်ားေနထုိင္လ်က္ရွိသည္မွာ မ်ိဳးဆက္သုံးဆက္ေလာက္ ရွိသြားၿပီျဖစ္သည္။
"ဒုကၡသည္စခန္းထဲက ျပည္သူေတြကုိ ေရြးခ်ယ္ခြင့္မျဖစ္မေနေပးသင့္ပါတယ္။ အမိေျမကုိျပန္မလား၊ ထုိင္းႏုိင္ငံထဲမွာပဲ ဆက္ေနသြားမလား၊ အျခားႏုိင္ငံတစ္ခုခုမွာ သြားေရာက္အေျခခ်ေနထုိင္ မလားဆုိတဲ့ေရြးခ်ယ္ခြင့္ပါ။ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးကုိ ကၽြန္မတုိ႔အယုံအၾကည္မရွိပါဘူး။ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲဆုိေတာ့ အရာအားလုံးဟာအခုအခ်ိန္အထိ ရွင္းရွင္းလင္းလင္းမျဖစ္ေသးလုိ႔ပါပဲ" ဟု ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ မာသာထရီဇာ ဟုတင္စားေခၚဆုိျခင္းခံရေသာ "မယ္ေတာ္" ေဆးခန္းမွ ေဒါက္တာစင္သီယာေမာင္က ေျပာသည္။ သူမ၏ ေဆးခန္းသည္ဒုကၡသည္ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာကုိ ေဆးဝါးကုသေပးခဲ့သည္။ "အခုအခ်ိန္မွာ ဘယ္ဒုကၡသည္မွ မျပန္ၾကေသးပါဘူး" ။
ဒုကၡသည္မ်ားအား ႏုိင္ငံရင္းသုိ႔ျပန္ပုိ႔ေရးအတြက္ ပဏာမေဆြးေႏြးမႈမ်ားလုပ္ကုိင္ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိခ်ိန္တြင္ ထုိင္းဒုကၡသည္ စခန္းမ်ားသုိ႔ လစဥ္ဝင္ေရာက္လာသူ ဒုကၡသည္ဦးေရမွာ ခန္႔မွန္းေျခ ၁၀၀၀ ခန္႔ရွိေၾကာင္း ထုိင္းဒုကၡသည္စခန္းမ်ားအတြက္ အစားအေသာက္ႏွင့္ အျခားေသာ အေထာက္အပံ့မ်ားေထာက္ပံ့ေပးလ်က္ရွိသည့္ အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုျဖစ္သည့္ Thai Burma Border Consortium(TBBC) မွအႀကီးအကဲ Jack Dunford က ေျပာၾကားသည္။
ထုိင္းႏုိင္ငံအေနျဖင့္မူ အေျခအေနအရပ္ရပ္ လုံၿခံဳစိတ္ခ်မႈမရွိေသးသေရြ႕ ဒုကၡသည္မ်ားကုိ ဖိအားေပး ျပန္လႊတ္ျခင္းမ်ိဳး လုပ္ေဆာင္မည္ မဟုတ္ေၾကာင္း ႏုိင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးဌာနမွ ေျပာခြင့္ရပုဂၢိဳလ္ကဆုိသည္။ သုိ႔ေသာ္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံတြင္မူ ဒုကၡသည္ တစ္ေသာင္းခန္႔အား မိခင္ႏုိင္ငံသုိ႔ ျပန္လႊတ္ရန္ စီစဥ္ထားၿပီးျဖစ္ၿပီး က်န္ရွိသူမ်ားပါ လုိက္ပါသြားေရးအတြက္ ေဆြးေႏြး မႈမ်ားျပဳလုပ္လ်က္ရွိသည္။
"လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေနတုိးတက္ေကာင္းမြန္လာၿပီလုိ႔ ယုံၾကည္ရတဲ့အခ်ိန္ကတည္းက ဒုကၡသည္ေတြကုိ မိခင္ႏုိင္ငံျပန္ၾကဖုိ႔ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ လႈံ႕ေဆာ္လ်က္ရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒုကၡသည္ေတြဟာ ယခုအခ်ိန္အထိ စုိးရြံ႕ထိတ္လန္႔ေနၾကၿပီး အိမ္ျပန္ဖုိ႔တုိက္တြန္းမႈေတြ၊ အားေပးအားေျမွာက္ျပဳမႈေတြ လုိအပ္ေနပါတယ္" ဟု ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အစိုးရအရာရွိတစ္ဦးျဖစ္ၿပီ ဒုကၡသည္မ်ား မိခင္ႏုိင္ငံျပန္ပုိ႔ေရးလုပ္ငန္းစဥ္အတြက္ တာဝန္ရွိသူ Firoz Salahuddin ကေျပာၾကားသည္။
ထုိင္းႏုိင္ငံ၊ မယ္လ ကဲ့သုိ႔ေသာ ဒုကၡသည္စခန္းမွ တဲငယ္ေလးမ်ားတြင္ေနထုိင္သူအားလုံးမွာ ယခုအခါ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္းမွ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈမ်ားကုိ ေမွ်ာ္လင့္ျခင္း၊ စိုးရြံ႕ျခင္း၊ သံသယျဖစ္ျခင္းအစရွိသည့္စိတ္တုိ႔ျဖင့္ ေစာင့္ၾကည့္လ်က္ရွိၾကသည္။ "ကၽြန္မႏုိင္ငံဆီကုိကၽြန္မျပန္ခ်င္ပါတယ္။ အေျပာင္းအလဲေတြ ျဖစ္တယ္ဆုိတာ ၿမိဳ႕ႀကီးေတြမွာပဲျဖစ္ခ်င္ျဖစ္မွာပါ။ ကၽြန္မတုိ႔ေက်းလက္ေဒ သေတြမပါေလာက္ပါဘူး" ဟု ဒုကၡသည္စခန္းတြင္ ခုိလႈံလ်က္ရွိသူ မေမစုိးကေျပာျပသည္။ သူမသည္ ဖခင္ျဖစ္သူ ျမန္မာစစ္သားမ်ား၏ သတ္ျဖတ္ခံရကာ တစ္ရြာတည္းေနအမ်ိဳးသမီး ၎တုိ႔၏ မုဒိမ္းက်င့္ျခင္း ခံရၿပီးေနာက္ ထုိင္းႏုိင္ငံဘက္သုိ႔ထြက္ေျပးလာခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
