၁၉၇၁-၇၂ေလာက္က ေရႊတူဂ်ာနယ္မွာ ပင္တုိင္ေခါင္းစဥ္နဲ႔ အခန္းတစ္ခန္း က်ေနာ္ေရးခဲ့ဖူးတယ္။ ပုံေသေခါင္းစဥ္က `မေျပာမၿပီး မတီးမျမည္´ တဲ့။ ႏွစ္ႏွစ္ေလာက္ပဲၾကာပါတယ္။ ပုဂၢလိက ဂ်ာနယ္ေတြအားလုံးပိတ္ကုန္ေတာ့ ေရႊတူလည္းပါသြားတယ္။ က်ေနာ့ပင္တုိင္ က႑ကုိလည္း ျမန္မာ့အလင္းသတင္းစာကုိ ေရႊ႕ေျပာင္းကာ အလ်ဥ္းသင့္သလုိ ဆက္ေရးခဲ့ပါတယ္။ မေျပာမၿပီး မတီးမျမည္ဆုိတာ အေတာ္အဓိပၸာယ္တာသြားတဲ့ စကားစုပါ။ ေျပာမွျဖစ္ေတာ့မယ္ဆုိတဲ့ အဓိပၸာယ္ကုိလည္း ယူလုိ႔ရတယ္ဗ်။ အခုလည္း က်ေနာ္ မေျပာခ်င္လုိ႔ၾကည့္ေနတာ ၾကာၿပီ။ ေျပာမွျဖစ္ေတာ့မယ္ဆုိၿပီး က်ေနာ္၀င္ေျပာေတာ့မယ္ဗ်ာ။
လူယဥ္ေက်းေတြရဲ႕ က်င့္၀တ္ထုံးဓေလ့နဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ စာအုပ္ေကာင္းတခ်ဳိ႕ကိုဖတ္မိၿပီး တစ္ေလာတုန္းက က်ေနာ္ေရးျဖစ္ခဲ့တဲ့ စာတစ္ပုဒ္မွာ ထမင္းစားပြဲသြားရင္း စားပြဲေပၚကို လက္ႏွစ္ဖက္လုံးတင္ ထားရတဲ့ ထုံးဓေလ့အေၾကာင္း ပါခဲ့တယ္ဗ်။ အေနာက္တုိင္းမွာ အထူးသျဖင့္ အေမရိကန္မွာ ေရွးကဆုိရင္ေသနတ္သမားေတြေပါတယ္ မဟုတ္လား။ သည့္ေတာ့မိတ္ျဖစ္ ေဆြျဖစ္ ထမင္းအတူစားၾကၿပီဆုိရင္ သူ႔ကုိ ကုိယ္မယုံ၊ ကုိယ့္ကုိသူမယုံ မျဖစ္ရေလေအာင္ လက္ေတြကို စားပြဲတင္ျပထားျခင္းျဖင့္ ႏွစ္ဖက္စလုံး စိတ္ခ်လက္ခ်ရွိႏုိင္ၾကမယ္လုိ႔ဆုိလုိတာပဲဗ်။ အခုလုိေရးရတဲ့အေၾကာင္းက Voice ဂ်ာနယ္ ဒီဇင္ဘာ ၁၄၊ ၂၀၊ ၂၀၀၉ထုတ္စာေစာင္ရဲ႕ `လက္အားလုံး ထုတ္ျပထားျခင္းသည္သာ´ ဆုိတဲ့ အယ္ဒီတာ့အာေဘာ္မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ အမ်ဳိးသားစည္းလုံး ညီညြတ္ေရးမွာ အဓိက ပါ၀င္ပတ္သက္ေသာ Stakeholder မ်ားဟာ အရာအားလုံးကုိ ထုတ္ျပထားၾကရန္ အေရးႀကီးတယ္လုိ႔ ေရးထားတာ ဖတ္လုိက္ရလုိ႔ပါဗ်။ `အထူးသျဖင့္ အမ်ဳိးသားစည္းလုံးညီညြတ္ေရးႏွင့္ ဒီမုိကေရစီေရးကုိ လုိလားပါသည္ဆုိေသာ Stakeholder မ်ားက မိမိ၏ လက္အားလုံးကိုထုတ္ျပထားၾကရန္ အေရးႀကီးပါသည္။ ဆုိတဲ့ အေရးအသားက စလုိ႔ က်ေနာ္ ဘ၀င္မက်ဘူးဗ်။ `လုိလားပါသည္ဆုိေသာ´ အသုံးအႏႈန္းဟာ မယုံသကၤာသေဘာပါေနတယ္။ ရိသဲ့သဲ့မလုိတမာသေဘာ ပါေနတယ္။ သည္လုိသုံးႏႈန္းျခင္းျဖင့္ ၎အင္အားစုမ်ားရဲ႕ ေမတၱာကို မရႏုိင္ပါ။ စည္း႐ုံးရာ မေရာက္ တြန္းထုတ္ရာေရာက္သြားတယ္ဗ်။
`လက္အားလုံး ထုတ္ျပျခင္းဆုိသည္မွာ အျပဳသေဘာေဆာင္ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ပါမည္ဟု အတိအက်ေျပာဆုိျခင္းမ်ဳိးကုိ ဆုိလုိပါသည္။´လုိ႔ ေရးလုိက္တာကေတာ့ မိမိဟာ ဘယ္ေနရာ ဘယ္အဆင့္ ဘယ္လုုပ္ပုိင္ခြင့္ရွိလုိ႔ အခုလုိေတာင္းဆုိႏုိင္သလဲလုိ႔ ေမးခြန္းထုတ္ရဖြယ္ျဖစ္ေနတယ္ဗ်ာ။ အျပဳသေဘာေဆာင္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ပါ မယ္လုိ႔ ေျပာတာဟာ ပထမဆုံး လုိအပ္တဲ့ အတုိင္းအတာကို ေျပာလုိက္တာပဲလုိ႔ နားလည္ရမယ္မဟုတ္လားဗ်ာ။ မည္သုိ႔ မည္ပုံ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ပါမည္ဆုိတာက မ်က္ႏွာခ်င္းဆုိင္ေတြ႕ၾကတဲ့အခါ ဆက္ေျပာရမယ့္ အေသးစိတ္ေတြပဲ မဟုတ္လားဗ်ာ။ အတိအက်ေျပာဆုိရမယ္ဆုိတာက ဘယ္ေလာက္အေပၚစီး ဆန္သလဲ၊ အေျပာခံခဲ့ရတဲ့ ဘက္ကုိလည္း ထည့္စဥ္းစားသင့္တယ္ဗ်။
တ႐ုတ္-အေမရိကန္ပုံမွန္ဆက္ဆံေရးထူေထာင္ဖုိ႔ ၁၉၇၁-၇၂ က ႏွစ္ဆင္ကစ္ဆင္းဂ်ားတုိ႔ ႀကိဳးပမ္းခဲ့ၾကတာ သည္အတုိင္းပဲ သြားခဲ့ၾကတာပဲ။ ဗီယက္နမ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ပါရီေဆြးေႏြးပြဲေတြမွာလည္း အလားတူပါပဲ။ အေသးစိတ္ေတြကို စားပြဲ၀ုိင္းၾကမွ ခ်ျပၾက၊ ညႈိႏႈိင္းၾကတာပါ။ အယ္ဒီတာ့အာေဘာ္ရဲ႕ ေနာက္ဆုံးအပုိဒ္ကေတာ့ အဆုိးဆုံးပါပဲ။
`အထူးသျဖင့္ အဓိက Stakeholder တစ္ဦးျဖစ္သူ တပ္မေတာ္သည္ ႏုိင္ငံေရးတြင္ ပါ၀င္ပတ္သက္ေနေသာ္လည္း တပ္မေတာ္တုိ႔၏ သေဘာသဘာ၀အရ စစ္ေရးအျမင္ျဖင့္ စဥ္းစားသူျဖစ္ရာ တပ္မေတာ္ႏွင့္ ဆက္ဆံရာတြင္ လက္အားလုံးထုတ္ျပထားျခင္းသည္သာ အမ်ဳိးသားစည္းလုံးညီညြတ္မႈ ရရွိေစျခင္း၏ အေၾကာင္းတရားျဖစ္လိမ့္မည္ဟု ထင္မိပါေၾကာင္း´ တဲ့ဗ်ာ။ အဲ့သေလာက္ တစ္ဖက္ေစာင္းနင္းေရးတာမ်ဳိးကို တပ္မေတာ္အပါအ၀င္ ဘယ္အင္အားစုကမွ သေဘာက်လိမ့္မယ္လုိ႔ က်ေနာ္မထင္ဘူးဗ်။ သည္လုိ အေရးအသားေတြကို အရင္ကလည္း ေတြ႔ေတာ့ ေတြ႔ဖူးေနတာပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ တပ္မေတာ္ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ အာေဘာ္မဟုတ္ဘူးလုိ႔ က်ေနာ္အလုိလုိ သိစိတ္နဲ႔ နားလည္ေနတယ္ဗ်ာ။ အဲသလုိ ၾကားက ၀င္ေရးတာေတြအတြက္ မ်က္ႏွာေတာင္ပူေနၾကမယ္လုိ႔ က်ေနာ္ေတာ့ ထင္မိတယ္ဗ်ာ။မေျပာမၿပီး ေျပာမွျဖစ္ေတာ့မယ္ဆုိၿပီး ေျပာလက္စနဲ႔ ေျပာရပါအုံးမယ္။က်ေနာ္တုိ႔ စာနယ္ဇင္းမီဒီယာအလုပ္ကို လုပ္ၾကရာမွာ ျပည္သူလူထုအက်ဳိးကို အဓိကထား ၿပီးေရးၾက၊ သားၾက၊ ေျပာၾကဆုိၾကတာ မဟုတ္လား။ ျပည္သူလူထုအက်ဳိးစီးပြားနဲ႔ ဆန္႔က်င္တာကုိ မေတာ္မတရားေရးသားေျပာဆုိရင္ စာနယ္ဇင္းပါရာဇိက က်တယ္လုိ႔ ေျပာေလ့ရွိတယ္။
ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးသမုိင္းမွာ စာနယ္ဇင္းေတြရဲ႕ အခန္းက႑ဟာလည္း ႀကီးမားတဲ့ေနရာက ပါခဲ့တာပဲဗ်။ သူရိယ၊ ျမန္မာ့အလင္းသတင္းစာႀကီးေတြရဲ႕ သင္ခန္းစာေတြရွိခဲ့ၿပီ။ ႏုိင္ငံေရးရပ္တည္ခ်က္မွာ ငါသိ၊ ငါတတ္၊ ငါေျပာတာငါအမွန္ဆုိၿပီး ျပည္သူလူထုအမ်ားစုရဲ႕ သေဘာထားကို ဖီလာကန္႔လန္႔လုပ္လြန္းလာၿပီဆုိရင္ ဘယ္သူမွ ဇာတ္သိမ္းမေကာင္းႏုိင္ပါဘူးဗ်။
(ေမာင္၀ံသ)
လူယဥ္ေက်းေတြရဲ႕ က်င့္၀တ္ထုံးဓေလ့နဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ စာအုပ္ေကာင္းတခ်ဳိ႕ကိုဖတ္မိၿပီး တစ္ေလာတုန္းက က်ေနာ္ေရးျဖစ္ခဲ့တဲ့ စာတစ္ပုဒ္မွာ ထမင္းစားပြဲသြားရင္း စားပြဲေပၚကို လက္ႏွစ္ဖက္လုံးတင္ ထားရတဲ့ ထုံးဓေလ့အေၾကာင္း ပါခဲ့တယ္ဗ်။ အေနာက္တုိင္းမွာ အထူးသျဖင့္ အေမရိကန္မွာ ေရွးကဆုိရင္ေသနတ္သမားေတြေပါတယ္ မဟုတ္လား။ သည့္ေတာ့မိတ္ျဖစ္ ေဆြျဖစ္ ထမင္းအတူစားၾကၿပီဆုိရင္ သူ႔ကုိ ကုိယ္မယုံ၊ ကုိယ့္ကုိသူမယုံ မျဖစ္ရေလေအာင္ လက္ေတြကို စားပြဲတင္ျပထားျခင္းျဖင့္ ႏွစ္ဖက္စလုံး စိတ္ခ်လက္ခ်ရွိႏုိင္ၾကမယ္လုိ႔ဆု
`လက္အားလုံး ထုတ္ျပျခင္းဆုိသည္မွာ အျပဳသေဘာေဆာင္ပူးေပါင္းေဆာင္ရြ
တ႐ုတ္-အေမရိကန္ပုံမွန္ဆက္ဆံေရး
`အထူးသျဖင့္ အဓိက Stakeholder တစ္ဦးျဖစ္သူ တပ္မေတာ္သည္ ႏုိင္ငံေရးတြင္ ပါ၀င္ပတ္သက္ေနေသာ္လည္း တပ္မေတာ္တုိ႔၏ သေဘာသဘာ၀အရ စစ္ေရးအျမင္ျဖင့္ စဥ္းစားသူျဖစ္ရာ တပ္မေတာ္ႏွင့္ ဆက္ဆံရာတြင္ လက္အားလုံးထုတ္ျပထားျခင္းသည္သာ အမ်ဳိးသားစည္းလုံးညီညြတ္မႈ ရရွိေစျခင္း၏ အေၾကာင္းတရားျဖစ္လိမ့္မည္ဟု ထင္မိပါေၾကာင္း´ တဲ့ဗ်ာ။ အဲ့သေလာက္ တစ္ဖက္ေစာင္းနင္းေရးတာမ်ဳိးကို တပ္မေတာ္အပါအ၀င္ ဘယ္အင္အားစုကမွ သေဘာက်လိမ့္မယ္လုိ႔ က်ေနာ္မထင္ဘူးဗ်။ သည္လုိ အေရးအသားေတြကို အရင္ကလည္း ေတြ႔ေတာ့ ေတြ႔ဖူးေနတာပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ တပ္မေတာ္ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ အာေဘာ္မဟုတ္ဘူးလုိ႔ က်ေနာ္အလုိလုိ သိစိတ္နဲ႔ နားလည္ေနတယ္ဗ်ာ။ အဲသလုိ ၾကားက ၀င္ေရးတာေတြအတြက္ မ်က္ႏွာေတာင္ပူေနၾကမယ္လုိ႔ က်ေနာ္ေတာ့ ထင္မိတယ္ဗ်ာ။မေျပာမၿပီး ေျပာမွျဖစ္ေတာ့မယ္ဆုိၿပီး ေျပာလက္စနဲ႔ ေျပာရပါအုံးမယ္။က်ေနာ္တုိ႔ စာနယ္ဇင္းမီဒီယာအလုပ္ကို လုပ္ၾကရာမွာ ျပည္သူလူထုအက်ဳိးကို အဓိကထား ၿပီးေရးၾက၊ သားၾက၊ ေျပာၾကဆုိၾကတာ မဟုတ္လား။ ျပည္သူလူထုအက်ဳိးစီးပြားနဲ႔ ဆန္႔က်င္တာကုိ မေတာ္မတရားေရးသားေျပာဆုိရင္ စာနယ္ဇင္းပါရာဇိက က်တယ္လုိ႔ ေျပာေလ့ရွိတယ္။
ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးသမုိင္းမွာ စာနယ္ဇင္းေတြရဲ႕ အခန္းက႑ဟာလည္း ႀကီးမားတဲ့ေနရာက ပါခဲ့တာပဲဗ်။ သူရိယ၊ ျမန္မာ့အလင္းသတင္းစာႀကီးေတြရဲ႕ သင္ခန္းစာေတြရွိခဲ့ၿပီ။ ႏုိင္ငံေရးရပ္တည္ခ်က္မွာ ငါသိ၊ ငါတတ္၊ ငါေျပာတာငါအမွန္ဆုိၿပီး ျပည္သူလူထုအမ်ားစုရဲ႕ သေဘာထားကို ဖီလာကန္႔လန္႔လုပ္လြန္းလာၿပီဆုိ
(ေမာင္၀ံသ)
