ျပည္သူ႔ကာကြယ္ေရးတပ္ဖဲြ႔(ပီဒီအက္ဖ္)နဲ႔ဆက္သြယ္မွဳနဲ႔ ေထာင္ဒဏ္ ၁၉ ႏွစ္က်ခဲ့တဲ့ ဦးဘမ်ဳိးသိန္း(အသက္ ၅၆ ႏွစ္)ဟာ မေကြးတုိင္း သရက္ျမိဳ႔အက်ဥ္းေထာင္ကေန ဒီေန႔ ျပန္လြတ္လာပါတယ္၊ ပဲခူးတုိင္း ျပည္ျမိဳ႔ဇာတိျဖစ္တဲ့ ဦးဘမ်ဳိးသိန္းကို စစ္အစိုးရ အာဏာပုိင္ေတြက ၁၉၈၉ ခုႏွစ္တုန္းက ရန္ကုန္မွာ ဖမ္းဆီးခဲ့တာပါ၊ အခုေတာ့ လြတ္ရက္ေစ့လုိ႔ ျပန္လြတ္လာတာပါ၊ ယုံၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္ အက်ဥ္းက်ေနတဲ့ က်န္ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြကိုလည္း ျပန္လြတ္ ေစခ်င္တယ္လို႔ ဦးဘမ်ဳိးသိန္းက ေျပာပါတယ္၊ အထူးသျဖင့္ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြအတြက္ ေထာင္တြင္းမွာ က်န္းမာေရးကုသေစာင့္ေရွာက္မွုဟာ အေရးအၾကီးဆုံး လုိအပ္ခ်က္ပဲလုိ႔ ေျပာပါ တယ္၊
ဦးဘမ်ဳိးသိန္း. ေထာင္တြင္းအေတြ႔အၾကဳံ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းေျဖၾကားခ်က္
“လြတ္ရက္ေစ့လို႔ ျပန္လြတ္လာတာပါ၊ ႏုိင္ငံေရးအမွဳက ပုဒ္မ ၅(ည)။ ပုဒ္မ ၅(င) တို႔။ အသင္းအဖြဲ႔ ၆ တို႔ေလ၊ ပထမအမွဳကေတာ့ ၆ ႏွစ္က်တယ္၊ အင္းစိန္ေထာင္ထဲမွာပဲ၊ အန္ကယ္ ဦးဝင္းတင္တို႔နဲ႔ ၂၄ ေယာက္အမွဳတြဲမွာ ထပ္ျပီးေတာ့ ၁၂ ႏွစ္ က်တယ္၊ ကိုဂ်င္မီတို႔။ ေဒါက္တာ ေဇာ္ျမင့္ေမာင္တို႔န႔ဲ ၁၂ ႏွစ္ ထပ္က်တယ္၊ စုစုေပါင္းေတာ့ အားလံုး ၁၉ ႏွစ္က်တယ္၊ ၁၉ ႏွစ္ ျဖစ္သြားျပီးေတာ့ အင္းစိန္ေထာင္ကေန သရက္ေထာင္ကို ၁၉၉၇ မွာေျပာင္းျပီး အခု ၂ဝ၁ဝ က်မွ လြတ္တယ္ေပါ့ ေလ၊ ၁၉ ႏွစ္အတိ ေနရတယ္ေပါ့ေလ၊”
ဦးဘမ်ဳိးသိန္းကုိ ဘာ့ေၾကာင့္ အဲဒီအမွဳေတြနဲ႔တရားစြဲတာလဲ၊
“က်ေနာ္က ၁၉၈၉ မွာ ပီဒီအက္ဖ္လို႔ေခၚတဲ့ ျပည္သူ႔ကာကြယ္ေရးတပ္ဖြဲ႔နဲ႔ ဆက္သြယ္မွဳနဲ႔ က်တာပါ၊ ”
၁၉ ႏွစ္ၾကာ ေထာင္တြင္းအေတြ႔အၾကံဳေလးေတြကို နည္းနည္း အက်ဥ္းခ်ဳံး ေျပာျပလို႔ရမလား၊
“အိုင္စီအာစီ(ႏိုင္ငံတကာၾကက္ေျခနီအဖြဲ႔) လာျပီးတဲ့ေနာက္ပိုင္း နည္းနည္း ေခ်ာင္ေခ်ာင္လည္ လည္ ရွိသြားတယ္ေပါ့ေလ၊ ၁၉၉၉-၂ဝဝဝ ခုႏွစ္၊ ဒီဘက္ပိုင္းမွာေတာ့ ေထာင္ပိုင္ရဲ႔ သေဘာထား အေပၚ မူတည္ေနတယ္ ထင္တယ္၊ ေထာင္ပိုင္ရဲ႔ စိတ္သေဘာထားအေပၚ မူတည္ျပီးေတာ့မွ ေကာင္းတဲ့အခါလည္း ေကာင္းလာတယ္၊ မေကာင္းတဲ့အခါလည္း မေကာင္းဘူးေပါ့၊ “အေရးအၾကီးဆံုးကေတာ့ က်န္းမာေရးနဲ႔ပတ္သက္ျပီးေတာ့ အရင္တခါတုန္းက က်ေနာ္ တုိ႔ သရက္ေထာင္ကပဲ မနီမိုလိွဳင္ဆိုရင္ က်န္မာေရး အသည္းအသန္ျဖစ္တယ္၊ ၁ဝ ရက္။ ၁၂ ရက္ ေလာက္ ခံရတယ္၊ ေရာဂါနဲ႔ေဆးနဲ႔မေတြ႔တာဘဲလားေတာ့ မသိဘူး၊ အဲဒီလို ျဖစ္ခဲ့ဖူးတယ္၊ “မၾကာေသးခင္ရက္ပိုင္းက ကိုမ်ဳိးသန္႑ဆိုတာေလ၊ သူလည္းပဲ အစာအိမ္။ ေက်ာက္ကပ္နဲ႔ အသည္း ျဖစ္တယ္ေပါ့ေလ၊ ဒါေပမယ့္ မွန္းခ်က္ထုတ္တာက တခါ အူေရာဂါ ျဖစ္တယ္ေပါ့ေလ၊ ေရာဂါနဲ႔ ေဆးနဲ႔ မေတြ႔ဘူး ျဖစ္ေနတယ္၊ ေလးရက္ငါးရက္ေလာက္ ၾကာတဲ့အခါက်မွ အျပင္ကို ေဆးဝါး ကုသခြင့္ေပးဖုိ႔ ေတာ္ေတာ္ေတာင္းယူရတယ္၊ “က်ေနာ္တို႔မွာ ဘာအခက္အခဲရွိလဲဆိုေတာ့ က်ဥ္းထဲက်ပ္ထဲ ျဖစ္ေနတဲ့ အက်ဥ္းသား ေတြအေနနဲ႔က်န္မာေရးက ဆိုးဆိုးရြားရြား ျဖစ္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ အျပင္ကို အလြယ္တကူ ေဆးဝါး ကုသ ထုတ္ခြင့္မေပးတာ ေတာ္ေတာ္ဂြက်ေနတယ္ေပါ့ေလ၊”
အက်ဥ္းေထာင္ထဲမွာ ရွိေနတုန္း ဘယ္သူေတြနဲ႔ ေတြ႔ခဲ့ရ။ စကားေတြ ေျပာခဲ့ရလဲ၊
“သရက္ေထာင္ထဲမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ႔ ေျပာမယ္ဆိုရင္။ ကမၻာမွာေျပာမယ္ဆိုရင္ ေျပာလို႔ရတဲ့ အသက္အၾကီးဆံုး ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား။ အသက္ ၈၇ ႏွစ္ ရွိတဲ့ ဦးေက်ာ္ခိုင္ ေတာင္ကုတ္ လႊတ္ ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္နဲ႔ေတြ႔ခဲ့ရပါတယ္၊ သူကေတာ့ က်န္းက်န္းမာမာ။ စိတ္ဓာတ္ခိုင္ခိုင္မာမာပဲ၊ “ကိုဖိုးျဖဴ ရွိတယ္။ ကိုေဇာ္ေဌး ရွိတယ္၊ ဦးေအးျမင့္ ရွိတယ္၊ ေနာက္ ဦးေအာင္ခင္ဘို ဘိုကေလး အန္အယ္လ္ဒီအဖြဲ႔က ရွိတယ္၊ ဦးသန္႔ရွင္း ပခုကၠဴက ရွိတယ္၊ မနီလာသိန္း။ ေနာက္ မနီမိုလွဳိင္။ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားရွိၾကပါတယ္၊ က်န္းမာေရးေတြကေတာ့ တခ်ဳိ႔လည္း ေကာင္းၾက တယ္၊ တခ်ဳိ႔လည္း မေကာင္းဘူးေပါ့၊”
အခု ျပန္လြတ္လာျပီဆိုေတာ့ ႏိုင္ငံေရး ယံုၾကည္ခ်က္ကေရာ၊
“ႏိုင္ငံေရးယံုၾကည္ခ်က္ကေတာ့ ဆက္ျပီးေတာ့ရွိေနဦးမွာပဲ၊ အဓိက ကေတာ့ ၉ဝ ခုႏွစ္ ေရြး ေကာက္ပြဲနဲ႔ ပတ္သက္ျပီးေတာ့ အန္အယ္ယ္ဒီ အပါအဝင္ တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႔အစည္းေတြ ကေတာ့ ဆက္ျပီးေတာ့ ဆုပ္ကိုင္ထားတဲ့ကိစၥကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ရဲ႔ အဓိကအားျဖစ္တယ္၊ ဒါကို ယံုယံုၾကည္ၾကည္နဲ႔ ဆက္ျပီးလုပ္ဖုိ႔ ရွိတယ္ေပါ့ေလ၊”
ရင္းျမစ္၊ DVB
ဓာတ္ပုံ ၊ AAPP
ဦးဘမ်ဳိးသိန္း. ေထာင္တြင္းအေတြ႔အၾကဳံ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းေျဖၾကားခ်က္
“လြတ္ရက္ေစ့လို႔ ျပန္လြတ္လာတာပါ၊ ႏုိင္ငံေရးအမွဳက ပုဒ္မ ၅(ည)။ ပုဒ္မ ၅(င) တို႔။ အသင္းအဖြဲ႔ ၆ တို႔ေလ၊ ပထမအမွဳကေတာ့ ၆ ႏွစ္က်တယ္၊ အင္းစိန္ေထာင္ထဲမွာပဲ၊ အန္ကယ္ ဦးဝင္းတင္တို႔နဲ႔ ၂၄ ေယာက္အမွဳတြဲမွာ ထပ္ျပီးေတာ့ ၁၂ ႏွစ္ က်တယ္၊ ကိုဂ်င္မီတို႔။ ေဒါက္တာ ေဇာ္ျမင့္ေမာင္တို႔န႔ဲ ၁၂ ႏွစ္ ထပ္က်တယ္၊ စုစုေပါင္းေတာ့ အားလံုး ၁၉ ႏွစ္က်တယ္၊ ၁၉ ႏွစ္ ျဖစ္သြားျပီးေတာ့ အင္းစိန္ေထာင္ကေန သရက္ေထာင္ကို ၁၉၉၇ မွာေျပာင္းျပီး အခု ၂ဝ၁ဝ က်မွ လြတ္တယ္ေပါ့ ေလ၊ ၁၉ ႏွစ္အတိ ေနရတယ္ေပါ့ေလ၊”
ဦးဘမ်ဳိးသိန္းကုိ ဘာ့ေၾကာင့္ အဲဒီအမွဳေတြနဲ႔တရားစြဲတာလဲ၊
“က်ေနာ္က ၁၉၈၉ မွာ ပီဒီအက္ဖ္လို႔ေခၚတဲ့ ျပည္သူ႔ကာကြယ္ေရးတပ္ဖြဲ႔နဲ႔ ဆက္သြယ္မွဳနဲ႔ က်တာပါ၊ ”
၁၉ ႏွစ္ၾကာ ေထာင္တြင္းအေတြ႔အၾကံဳေလးေတြကို နည္းနည္း အက်ဥ္းခ်ဳံး ေျပာျပလို႔ရမလား၊
“အိုင္စီအာစီ(ႏိုင္ငံတကာၾကက္ေျခနီအဖြဲ႔) လာျပီးတဲ့ေနာက္ပိုင္း နည္းနည္း ေခ်ာင္ေခ်ာင္လည္ လည္ ရွိသြားတယ္ေပါ့ေလ၊ ၁၉၉၉-၂ဝဝဝ ခုႏွစ္၊ ဒီဘက္ပိုင္းမွာေတာ့ ေထာင္ပိုင္ရဲ႔ သေဘာထား အေပၚ မူတည္ေနတယ္ ထင္တယ္၊ ေထာင္ပိုင္ရဲ႔ စိတ္သေဘာထားအေပၚ မူတည္ျပီးေတာ့မွ ေကာင္းတဲ့အခါလည္း ေကာင္းလာတယ္၊ မေကာင္းတဲ့အခါလည္း မေကာင္းဘူးေပါ့၊ “အေရးအၾကီးဆံုးကေတာ့ က်န္းမာေရးနဲ႔ပတ္သက္ျပီးေတာ့ အရင္တခါတုန္းက က်ေနာ္ တုိ႔ သရက္ေထာင္ကပဲ မနီမိုလိွဳင္ဆိုရင္ က်န္မာေရး အသည္းအသန္ျဖစ္တယ္၊ ၁ဝ ရက္။ ၁၂ ရက္ ေလာက္ ခံရတယ္၊ ေရာဂါနဲ႔ေဆးနဲ႔မေတြ႔တာဘဲလားေတာ့ မသိဘူး၊ အဲဒီလို ျဖစ္ခဲ့ဖူးတယ္၊ “မၾကာေသးခင္ရက္ပိုင္းက ကိုမ်ဳိးသန္႑ဆိုတာေလ၊ သူလည္းပဲ အစာအိမ္။ ေက်ာက္ကပ္နဲ႔ အသည္း ျဖစ္တယ္ေပါ့ေလ၊ ဒါေပမယ့္ မွန္းခ်က္ထုတ္တာက တခါ အူေရာဂါ ျဖစ္တယ္ေပါ့ေလ၊ ေရာဂါနဲ႔ ေဆးနဲ႔ မေတြ႔ဘူး ျဖစ္ေနတယ္၊ ေလးရက္ငါးရက္ေလာက္ ၾကာတဲ့အခါက်မွ အျပင္ကို ေဆးဝါး ကုသခြင့္ေပးဖုိ႔ ေတာ္ေတာ္ေတာင္းယူရတယ္၊ “က်ေနာ္တို႔မွာ ဘာအခက္အခဲရွိလဲဆိုေတာ့ က်ဥ္းထဲက်ပ္ထဲ ျဖစ္ေနတဲ့ အက်ဥ္းသား ေတြအေနနဲ႔က်န္မာေရးက ဆိုးဆိုးရြားရြား ျဖစ္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ အျပင္ကို အလြယ္တကူ ေဆးဝါး ကုသ ထုတ္ခြင့္မေပးတာ ေတာ္ေတာ္ဂြက်ေနတယ္ေပါ့ေလ၊”
အက်ဥ္းေထာင္ထဲမွာ ရွိေနတုန္း ဘယ္သူေတြနဲ႔ ေတြ႔ခဲ့ရ။ စကားေတြ ေျပာခဲ့ရလဲ၊
“သရက္ေထာင္ထဲမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ႔ ေျပာမယ္ဆိုရင္။ ကမၻာမွာေျပာမယ္ဆိုရင္ ေျပာလို႔ရတဲ့ အသက္အၾကီးဆံုး ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား။ အသက္ ၈၇ ႏွစ္ ရွိတဲ့ ဦးေက်ာ္ခိုင္ ေတာင္ကုတ္ လႊတ္ ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္နဲ႔ေတြ႔ခဲ့ရပါတယ္၊ သူကေတာ့ က်န္းက်န္းမာမာ။ စိတ္ဓာတ္ခိုင္ခိုင္မာမာပဲ၊ “ကိုဖိုးျဖဴ ရွိတယ္။ ကိုေဇာ္ေဌး ရွိတယ္၊ ဦးေအးျမင့္ ရွိတယ္၊ ေနာက္ ဦးေအာင္ခင္ဘို ဘိုကေလး အန္အယ္လ္ဒီအဖြဲ႔က ရွိတယ္၊ ဦးသန္႔ရွင္း ပခုကၠဴက ရွိတယ္၊ မနီလာသိန္း။ ေနာက္ မနီမိုလွဳိင္။ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားရွိၾကပါတယ္၊ က်န္းမာေရးေတြကေတာ့ တခ်ဳိ႔လည္း ေကာင္းၾက တယ္၊ တခ်ဳိ႔လည္း မေကာင္းဘူးေပါ့၊”
အခု ျပန္လြတ္လာျပီဆိုေတာ့ ႏိုင္ငံေရး ယံုၾကည္ခ်က္ကေရာ၊
“ႏိုင္ငံေရးယံုၾကည္ခ်က္ကေတာ့ ဆက္ျပီးေတာ့ရွိေနဦးမွာပဲ၊ အဓိက ကေတာ့ ၉ဝ ခုႏွစ္ ေရြး ေကာက္ပြဲနဲ႔ ပတ္သက္ျပီးေတာ့ အန္အယ္ယ္ဒီ အပါအဝင္ တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႔အစည္းေတြ ကေတာ့ ဆက္ျပီးေတာ့ ဆုပ္ကိုင္ထားတဲ့ကိစၥကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ရဲ႔ အဓိကအားျဖစ္တယ္၊ ဒါကို ယံုယံုၾကည္ၾကည္နဲ႔ ဆက္ျပီးလုပ္ဖုိ႔ ရွိတယ္ေပါ့ေလ၊”
ရင္းျမစ္၊ DVB
ဓာတ္ပုံ ၊ AAPP