CRITERIA OF BURMA POLITICAL PRISONERS
ယေန႔ ကာလမွာေကာ ယခင္ကပါ န.အ.ဖ၊ န.ဝ.တ ႏွင့္ မ.ဆ.လ ေနွာင္းပိုင္းကာလ ကတည္းက ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား မရွိဘူး ေျဗာင္လိမ္ လာပါတယ္။ တိုင္းျပည္ကို အုပ္ခ်ဳပ္သူေတြကို သတိေပးလိုတာက ႏိုင္ငံေတာ္ကို အုပ္ခ်ဳပ္ရတဲ့ ေနရာမွာ လုပ္ကိုင္ေနရင္ မုသား (အလိမ္ေတြ) မသံုးၾကပါနဲ႔လို႔။ ဒီေနရာဟာ လူထု၊ တိုင္းသူ ျပည္သားေတြက ငါတို႔ကို အတုယူႀကမယ္ဆိုတာ နားလည္ထားဖို႔ရယ္ ဒီေနရာဟာ လူႀကီးလူေကာင္း သမာဓိဂုဏ္နဲ႔ ျပည့္စံုသင့္တဲ့ ေနရာပါ။
က်ေနာ္ကေတာ့ လိမ္ရမွာ အလြန္ဝန္ေလးတယ္ဗ်ာ။ မတတ္သာလို႔ မလိမ္ရင္ ေက်ာ္ျဖတ္လို႔ မရလို႔ လိမ္ခဲ့ရတာရွိပါတယ္။ အခုအထိ အဲဒီအတြက္ စိတ္မသက္သာဘူးဗ်ာ။ က်ေနာ္လိမ္ခဲ့ရတာ အေျခအေနက မလိမ္ရင္ မရလို႔ လိမ္ရတာကို ကိုယ့္ကိုယ္ကို အခုထက္ထိ မသတီဘူးဗ်ာ။ သူတို႔က မ်က္ႏွာေျဗာင္တိုက္ လိမ္ေနတာ။ အလိမ္ခံရသူက မ်က္လံုးထဲစိုက္ ႀကည့္တာနဲ႔ သိေနတာဘဲ။ လိမ္သူမွာလည္း လိမ္သာလိမ္ရတာ စိတ္မလံုပါဘူး။
အခု ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားနဲ ့ဆုိင္တဲ့ ထူးျခားတဲ့ ဝိေသသေတြကို အခ်က္အလက္ေတြနဲ ့ထုတ္ျပပါမယ္။ အခု ဘုရားစူး ဒီမိုကေရစီ အစိုးရဟာ န.အ.ဖ ဆီက အာဏာ ကိုလႊဲေျပာင္း ရယူသလို န.အ.ဖ ဟာလဲ မ.ဆ.လ ဆီက လႊဲေျပာင္းရယူခဲ့တာပါ ။
(၁) အဲဒီေတာ့ မ.ဆ.လ. ေခတ္ဦးပိုင္းမွာ ၆၂-ခုႏွစ္ အာဏာသိမ္းျပီးစမွာ ဦးႏု၊ ဦးေက်ာ္ျငိမ္း အပါအ၀င္ အဲဒီတံုးက အစိုးရ၀န္ႀကီးေတြ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ေတြ ရွမ္းေစာ္ဘြားေတြကို ဦးေန၀င္းက အခု န.အ.ဖ က ကိုမင္းကိုႏိုင္တို႔ကို ဖမ္းထားတဲ့ ပုဒ္မ (၅/ည) နဲ႔ဘဲ ထိန္းသိမ္းခဲ့တာပါ။ သူတို႔ကို ပါလီမာန္ ဒီမိုကေရစီေခတ္အရွိန္နဲ႔ ဦးေန၀င္းက ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားလို႔ သတ္မွတ္ခဲ့ျပီး A Class / B Class / C Class သတ္မွတ္ခ်က္နဲ႔ ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ ထားေပးပါတယ္။ သူတို႔ကို ေထာင္ပိုင္ေတြကအစ ေလးေလးစားစား ဆက္ဆံေစပါတယ္။ သူတို႔ကို ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားလို႔ဘဲ တရား၀င္ သတ္မွတ္ ထားပါတယ္။ ဦးေနဝင္းက်င့္သံုးခဲ့တဲ့ ပုဒ္မ (၅/ည) ဟာအဂၤလိပ္ အုပ္ခ်ဳပ္မႈဆီက လာတာပါ။ ဦးႏု လက္ထက္မွာလည္း က်င့္သံုးခဲ့ပါတယ္။
ပါလီမာန္ ဒီမိုကေရစီေခတ္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏု အစၥေရးႏိုင္ငံ အလည္အပတ္ခရီးစဥ္ ျမင္ကြင္း...
ေနာက္ဇူလိုင္- ၇ ရက္ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားေတြကို ဖမ္းေတာ့လည္း အတူတူပါဘဲ။ ၁၉၇၇- ခုေရာက္မွ က်ိဳင္းတံုက အဖါးမႀကီး ႀကဴႀကဴမားက ဖါးလိုက္ရာက ဦးေန၀င္းကလည္း မယားေဒၚခင္ေမသန္း (KITTY BA THAN) ကေသျပီး ေနာက္မယား ေဒၚနီနီျမင့္နဲ႔ ကလည္း ကြဲေနေတာ့ တင္းေနတဲ့ကာလ (အခု တပါတီ ႏိုင္ငံေရး စံနစ္သြားေနတာ အတိုက္အခံပါတီဆိုတာ မရွိေတာ့လို႔ ႏိုင္ငံေရးသမားဆိုတာ သတ္မွတ္ခ်က္ထားရန္ မသင့္ေတာ့ဆိုျပီး) ဘာေျပာ ေကာင္းမလဲ ေမာ္လျမိဳင္က ႏွင္းဆီပြင့္ႀကီး မ်က္ႏွာႀကီး ျဖစ္သြားေတာ့တာပါပဲ။
သူတို႔ နားမလည္တာက အဲဒီလိုျပင္ခ်င္ရင္ အေျခခံဥပေဒကို အရင္ျပင္ရပါမယ္။ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြကို ဖမ္းဖို႔ ဥပေဒတခု အသစ္ထုတ္ျပန္ရပါမယ္။ ျပီးအဲဒီ (၅/ည) ေတြကို လႊတ္ခ်င္လႊတ္ မလႊတ္ခ်င္ရင္ အမႈအသစ္ ထပ္ကပ္ျပီးမွ မင္းတို႔ကို ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားအျဖစ္ သတ္မွတ္ထားတာ ရပ္ဆိုင္းျပီ ဆိုတာကို စာနဲ႔ေပနဲ႔ အသိ္ေပးရမွာပါ။ တိုင္းျပည္ကို အုပ္ခ်ဳပ္တာကို စာအုပ္ေပၚမွာ အတည္ျပဳျပီး ကုလသမဂၢနဲ႔ နိုင္ငံတကာ တရားရံုးခ်ဳပ္မွာ တင္ျပထားျပီးသား ဥပေဒကို လယ္ကန္သင္းရိုးမွာ ျပည့္တန္ဆာနဲ႔ ၀ါးရမ္းေျပး ႀကာကူလီရိုက္လို ့ေမြးလာတဲ့ ကေလး အေမြေပးပံုမ်ိဳးနဲ႔ အတည္ျပဳလို ့မရပါဘူး။
ဒါကို ဥပေဒပညာရွင္ႀကီးမ်ား ျပန္သံုးသပ္ေပးေအာင္ အႀကံျပဳႀကပါဦး။ က်ေနာ္ေျပာတာ မတိက်ႏုိင္ပါဘူး။ ပါးစပ္ကေန အမိန္႔ေပးရံုနဲ႔ ေျပာင္းတာ ဖါခန္းမွ မဟုတ္တာ။ ဖါခန္းမွာလို ဖါသယ္မက မူျပလိုက္တာနဲ႔ ဖါေခါင္းက ေျပာင္းခ်လိုက္သလို စည္းမဲ့ကမ္းမဲ့ ေျပာင္းလို႔မွမရတာ။ ဖါသယ္အေတြး ဖါသယ္အျမင္နဲ႔ တိုင္းျပည္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို စိတ္ထင္တိုင္းမလုပ္ရပါဘူး။ လုပ္ခြင့္မရွိပါဘူး။ ဘာလို႔အခုလို ပစ္ပစ္ႏွယ္ႏွယ္ ေျပာရပါသလဲဆုိရင္္ ဥပေဒစာအုပ္ႀကီးထဲမွာက (၅/ည) ဆိုတာ ႏိုင္ငံေရးေတာ္ လံုျခံဳေရးအရ ထိန္းသိမ္းထားသူလို႔ အတိအလင္း ဆိုထားတာကို မျပင္ထားဘူးေလ။ အဲဒီေ၀ါဟာရကို မျပင္ဘဲ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား မရွိဘူးေျပာတာကေတာ့ အုပ္ခ်ဳပ္သူက သမတလုပ္ေနသူက ဥပေဒစာအုပ္ႀကီးကို နားမလည္တာလား၊ အေရးမလုပ္ဘူး ဆိုတာတာလား ခင္ဗ်ားတို႔ဘဲေျဖပါ။ ႏိုင္ငံေတာ္ လံုျခံဳေရးအရ ထိန္းသိမ္းထားတာဟာ ျပစ္မႈလို ့သတ္မွတ္ခဲ့ရင္ ဦးႏုတို ့ကိုဖမ္းတာလဲ ျပစ္မႈလို ့သတ္မွတ္ေပးရပါမယ္။
ေကာင္းျပီ (၅/ည) ကိုျပစ္မႈလို႔ သတ္မွတ္ရင္ ႏိုင္ငံေတာ္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ လုပ္တာဟာ ျပစ္မႈေျမာက္တယ္ ျဖစ္မေနဘူးလား။ ဦးေႏွာက္လည္း သံုးႀကပါဦး။ ငါ့မွာအာဏာရွိတယ္ ငါ့ပါးစပ္က ဥပေဒကို ငါႀကဳိက္သလို လုပ္တယ္ ဘာျဖစ္လည္း။ အခုျဖစ္တယ္ေလ။ ဒါဆို ဦးႏု၀န္ႀကီးခ်ဳပ္လုပ္တာ ျပစ္မႈလို႔ သတ္မွတ္လိုက္ရာ ေရာက္သြားပါျပီ။ ဒါဆို သန္းေရႊလည္း ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ လုပ္ခဲ့ဘူးတာဘဲေလ။ ေျဖပါ။ အခု ဦးသိန္းစိန္ သမၼတႀကီးလုပ္တာလည္း ျပစ္မႈလား။
(၂) ဒီလိုပါဘဲ နိဳင္ငံေတာ္ လံုျခံဳေရးအရ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ ထိန္းသိမ္းတာလဲ။ ကဲ ဥပမာ ဓါးျပမႈေပါ့။ လူတေယာက္က ဓါးျပမႈ အခုလႊတ္တယ္ မႀကာခင္ ျပန္လုပ္တတ္တယ္။ သူ႔က်ေတာ့ဘာလို႔ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ မခ်တာလဲ။ ဓါးျပတိုက္ရင္ မထင္ရင္ လက္နက္ေတြနဲ႔ လူပါ အသတ္ခံရတာေလ။ နိုင္ငံေတာ္လံုျခံဳေရး ပ်က္တာမဟုတ္္ဘူးလား။ ေဒၚစုကိုထိန္းသိမ္းတဲ့ ၁၀ / ကနဲ႔ ၁၀/ ခ တို ့က ဘာလို႔ အဲဒီလိုျပစ္မႈ သမား ဓါးျပမႈ ခနခနက်ဴးလြန္ေနသူေတြအေပၚ မခ်မွတ္တာလည္း။ ရွင္းေနတာဘဲ။ ဒီပုဒ္မဟာ ႏိုင္ငံေရးလုပ္သူအတြက္ သီးသန္႔ေလ။
ဓါးျမမႈေတြက်ေတာ့ လြတ္ျငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္နဲ႔ ေထာင္ထဲမွာ သိပ္ႀကာႀကာမထားဘဲ လႊတ္လိုက္ေတာ့ မႏွစ္က ကြမ္းျခံကုန္း လူသတ္ဓါးျမမႈက အဲဒီလို လႊတ္ေပးလိုက္သူေတြက ထပ္မံက်ဴးလြန္လိုက္တာပါ။
(၃) ဖမ္းဆီးျခင္း ႏိုင္ငံေရးသမားကို ဖမ္းရင္ အမ်ားစုက ညမွာလာဖမ္းတယ္။ ဧည့္စာရင္းစစ္မလို႔ပါ အိမ္ရွင္တို႔ လာေတာ့ ရဲက အိမ္အျပင္မွာ တခါတရံ ရဲေတာင္မပါဘူး။ ပါလဲအိမ္ထဲမ၀င္ဘူး။ ေထာက္လွမ္းေရးေတြဘဲ ၀င္တာပါ။ က်ေနာ့္ကို လာဖမ္းစဥ္က အိ္မ္မွာဧည့္စာရင္း မတိုင္ထားသူ ၂ ဦးကို ဒီလူေတြ မတိုင္ထားပါဘူး။ အဲဒါအေရးယူေပးပါ ေတာင္းဆိုတာေပါ့။ မရဘူး သူတို႔ကို မွတ္ေပးပါ ေတာင္းဆိုတာေပါ့။ ဧည့္စာရင္းမႈ ကိုအမႈဖြင့္ရင္ က်ေနာ္ကအိမ္ရွင္ေလ။ က်ေနာ္ကို ေနာက္ေန႔ အျပင္ရံုး ထုတ္ရေတာ့မွာေလ။ လာတုန္းကေတာ့ ေယာက်္ားတန္မဲ့ ဧည့္စာရင္းစစ္မလို႔ေျပာျပီး ဧည့္စာရင္းတိုင္ မထားသူ ႏွစ္ဦး ထိုးေပးတာ မွတ္ေတာင္ မွတ္မသြားဘူး။ ရွင္းျပီေနာ္ (၅/ည) ဆိုတာ။ တစ္ခ်ိဳ႕ဆိုျပန္ပို႔ေပးပါမယ္.. ခဏေလးပါ တာဝန္ခံပါတယ္ ဆိုျပီး အရွက္မရွိေျပာျပီး ေခၚသြားတာ ျပန္ကိုေရာက္မလာ ေတာ့တာပါ..။
(၄) ရွာေဖြသိမ္းဆည္းျခင္း တခါ ျပစ္မႈဆိုျပီး အိမ္ကို ပိုက္စိပ္တိုက္ ရွာေဖြတယ္။ ဓါးမရွာဘူး။ လက္နက္မရွာဘူး။ ခိုးရာပါပစၥည္းမရွာဘူး။ ပိုက္စိပ္တိုက္ ရွာတာက စာအုပ္ေတြ တအုပ္ခ်င္း လွန္ေလွ်ာႀကည့္တယ္။ ကြန္ပ်ဴတာကို ဖြင့္ႀကည့္တယ္။ အားလံုး -၄ -နာရီေလာက္ေမႊတယ္။ ရဲေတြကအျပင္မွာ ေလွခါးထစ္မွာ ထိုင္လို႔။ ျပစ္မႈဆို ရဲက ရွာရမွာေလ။
(၅) သက္ေသခံပစၥည္း ရွာေဖြတာမွာ က်ေနာ္ဆီမွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ပံုေတြ ရင္ထိုးေတြ ဓါတ္ပံုေတြ သိမ္းသြားပါတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ပံုသိမ္းတာ ျပစ္မႈနဲ႔ဆက္ႏႊယ္ေနလို႔လား။ ကိုယ့္အမ်ိဳးသားေခါင္းေဆာင္ပံု လက္၀ယ္ထားတာ ျပစ္မႈေျမာက္ရင္ သန္းေရႊ အာဏာသိမ္းျပီးစက အခ်ိန္ေတာ္ေတာ္ ႀကာေအာင္အထိ သူ႔ရံုးခန္းမွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ပံုက ရွိေနတာဘဲ။ က်ေနာ္တို႔စစ္တဲ့ တရားရံုးမွာေတာင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ပံုႀကီး ခ်ိတ္ဆြဲထားတာဘဲ။
အဲဒီေတာ့ တရားရံုးမွာ ကိုေမာင္ေမာင္၀မ္းက ထေျပာပါေလေရာ။ သူကလည္း တရားရံုးမွာ က်ေနာ္တို႔ျဖင့္ ရီလိုက္ရတာ အူကိုနာလို႔။ ေတာ္ႀကာတရားရံုးမွာ မထီေလးစားလုပ္မႈေတာင္ ထပ္ကပ္ဦးမွာ ပူမိတယ္။ တရာသူႀကိးက ဦးေမာင္ေမာင္၀မ္း (အဖ ဦးေသာင္း) ဟုတ္ပါသလားေပါ့။ အဖနာမည္ မလိုပါဘူး ေရနံေခ်ာင္းက ေမာင္ေမာင္၀မ္းဆိုရင္ ကေလးကအစ တတိုင္းတျပည္လံုးေတာင္ သိေနတာဘဲ တရားသူႀကီးမင္းလုပ္ျပီး ခင္ဗ်ား ကမသိဘူးလားလုပ္ပါေလေရာ။
တရားခြင္ဆိုတာ အဖအမည္နဲ႔ ေျပာရဆိုရတာေပါ့။ ဒါဆို နာမည္လဲတူ အဖ အမည္လဲတူေနတာေတြ ရွိႏိုင္တယ္။ ေရနံေခ်ာင္းက ေမာင္ေမာင္၀မ္းဆို တ၀မ္းဘဲ ရွိတယ္ဗ်။ က်ေနာ္တို႔မွာ ရီရတာေလ။ တခြီခြီးဗ်ာ အသံေတာင္ထိန္းမရဘူး။ လူပ်က္ဟာသေတာင္ ဒီေလာက္မရီရဘူး။ ေနာက္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ပံုေတြ ရင္ထိုးေတြသိမ္းရင္ အခု တရားရံုးက ပံုေတြက ဘာလို ့ခ်ိတ္ထားတာလည္း။ က်ေနာ္တို႔ လက္ထဲက ထားခြင့္ မရွိလို႔လား။ အဲဒါျပစ္မႈေျမာက္ေနလို႔လား။ က်ေနာ္ဆီကသိမ္းသြားတဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ပံုေတြ ျပန္ေပးပါ။ ဥပေဒထဲမွာ ဘယ္ေနရာမွာဆိုထားပါသလဲ ျပပါ။ က်ေနာ္လည္း ဥပေဒေက်ာင္းသားပါ လုပ္ပါေလေရာ။ ျပီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ပံုကို သူက အေလးျပဳလိုက္ေသးတယ္။
ထားပါ အခု ႏိုင္ငံတကာကလိုခ်င္ေနတဲ့ ဘင္လာဒင္ ပံုသိမ္းထားရင္ ျပစ္မႈေျမာက္ပါသလား။ တခ်ိဳ႕အိမ္ေတြမွာ ေဒၚစုပံုေတြဆို အကုန္သိမ္းတာ။ ဒါျပစ္မႈနဲ႔ ဆက္ႏႊယ္ေနလို႔လား။ သိမ္းတာမွ ႀကီးၾကီးးေသးေသး အေရအတြက္ေတာင္ ေရတြက္ျပီးသိမ္းတာ။ ပါးစပ္ကပါ ေျပာလိုက္ေသး ေဒၚစုႀကည္ပံုက ဘယ္ႏွစ္ပံု ဆိုလိုက္ေသး။ အဲဒါျပစ္မႈလား။ အဲဒါဆို ေဒၚစုနဲ႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႈးႀကီး လက္ဆြဲ ႏွဳတ္ဆက္ေနတဲ့ပံု ကို ထားရင္ေကာ...???? က်ေနာ့္ဆီမွာ သမၼတႀကီး ကေနဒီပံုေတြ သူ႔မိန္႔ခြန္းေတြ သမၼတ ကလင္တန္ မိန္႔ခြန္းေတြ ရွိတယ္ မသိမ္းသြားဘူး။ နိုင္ငံျခား ဗီြဒီယိုအေခြေတြ သိမ္းတယ္။ ငွားလာတာက စစ္တပ္က ဖြင့္ထားတဲ့ဆိုင္ အမႈကပ္မလို႔ပဲ တရားရံုးက်ေတာ့ ဘယ္ရမလဲ။ က်ေနာ္ကို Australia- channel-9 ကလႊင့္တဲ့ ေဒၚစုအင္တာဗ်ဴး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ထြန္းႀကည္ အင္တာဗ်ဴး စတာေတြ ပါတဲ့အေခြအမႈနဲ႔ တရားစြဲတယ္။ ဗီြဒီယို အက္ဥပေဒတဲ့။ က်ေနာ္က ဟိုရုပ္ရွင္ ဆင္ဆာမဲ့ ဗီြဒီယို အေခြ ေျခာက္ေခြပါ အမႈဖြင့္ပါ ေတာင္းတာေပါ့။ အဲဒါစာရင္းထဲ မပါလာဘူး လုပ္တယ္ေလ။ ဖြင့္ရင္ သူတို႔ အေခြဆိုင္ပိုင္ရွင္ တပ္က ဗိုလ္ႀကီးပါ ျငိေနတာေလ။ တျခားျပင္ပ ဆိုင္ကဆိုရင္ အမႈကပ္မွာေလ။ အဲဒါဥပေဒက မ်က္ႏွာ မလိုက္ပါဘူးတဲ့လား။ က်ေနာ္ကေတာင္းဆိုေနတာေနာ္။
(၆) ရဲစခန္းပါ၀င္မႈ ျပစ္မႈဆိုရင္ ရဲကစစ္ခ်က္အရင္ယူရဖို႔ ရဲစခန္းကိုေခၚသြားရမွာေလ။ ရဲစခန္းကို မေခၚဘူး။ ေထာက္လွမ္းေရးစခန္းကို တန္းေခၚသြားတာ။ ဘာရဲမွလဲ မျမင္ဘူးပါဘူး။ ေထာင္သာက်သြားတယ္။ ျမင္ေတာင္မျမင္ဘူးလိုက္ပါ ။
(၇) စစ္ေၾကာျခင္းမွာ လိမ္ထားမႈ / ခိုး၀ွက္မႈ / ရိုက္ႏွက္မႈ ဘာမွ ျပစ္မႈနဲ႔ ဆိုင္တာမစစ္ဘူး။ တျခားသူေတာ့မသိ က်ေနာ္ကို (၁၂ ခ်က္) ေမးခြန္းခ်ေပးထားျပိး အဲဒီေမးခြန္းေတြကို ေျဖခိုင္းပါတယ္။ ေမခြန္းေတြထဲမွာ အဓိကက * ေဒၚစု အေပၚဘယ္လို သေဘာထားသလဲ။ * ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးအေပၚ ဘယ္လို ျမင္သလည္း။ ေဒၚစု ျမန္မာ့နိဳင္ငံေရးမွာ ပါ၀င္ပတ္သက္ေနတာ တိုင္းျပည္ ထိခိုက္သလား မထိခိုက္ဘူးလား။ သူနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံေရး ပါ၀င္ပတ္သက္ခြင့္ ရွိရဲ႕လား။ အမ်ိဳးသားညီလာခံ အေပၚဘယ္လို ျမင္သလည္း။ စီးပြားေရးပိတ္ဆို ့တာလုပ္ရင္ အက်ိဳးဆက္ေတြ ဘာေတြျဖစ္လာမလဲ။
အကုန္ေတာ့ မမွတ္မိေတာ့ပါဘူး။ ျပစ္မႈေျမာက္ေစတာ တခုမွမေမးဘူး။ ဒါေတြ အျပင္မွာ ေမးတယ္။ ဥပမာဗ်ာ ခင္ဗ်ားကို လာေမးတယ္ အျပင္လူေပါ့။ က်ေနာ္ေျဖထားသလို ေျဖလိုက္တယ္။ အဲဒါျပစ္မႈ ေျမာက္လား။ အေျဖက ထပ္တူ။ လူက တဦးကအျပင္မွာ တဦးက ဖမ္းထားသူ။ တနည္းဗ်ာ က်ေနာ့္ကို ေမးထားတဲ့ေမးခြန္းေတြ အျပင္လူေတြ ကိုေျဖခိုင္း ေမခြန္းထုတ္ေပးလိုက္ပါ။ ဘယ္လိုအေရးယူမလဲ။ ဘာျပစ္မႈနဲ ့ သက္ဆိုင္တာ တခုမွ မေမးခဲ့ပါဘူးဗ်ာ။
(၈) ရမန္ယူျခင္း --- နိဳင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြဟာ ရမန္ႀကီး ႏွစ္ပတ္ တခါ ယူတာလုပ္ပါတယ္။ သာမန္လူနားလည္ေအာင္ ၂၈- ရက္တခါ တရားရံုး တရားသူႀကိးဆီမွာ နိုင္ငံေရးသမားကို ဆက္လက္ ဖမ္းဆီးထားမိန္႔ ေတာင္းပါတယ္။ အဲဒီလိုေတာင္းတာ သူတို႔ဟာသူတို႔ ေတာင္းေနသလား ဘာမွမသိရပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔ကို တရားရံုး ေခၚသြားျပိးေတာင္းတာမဟုတ္ပါဘူး။ မ်က္ကြယ္မွာ လုပ္ေနႀကတာပါ။
တျခားလူသတ္မႈ အင္မတန္ဆိုးတဲ့ မနၱေလးက သူခိုးႀကိး @ ရမ္ဘို @ တရုတ္ႀကိး ဆိုရင္ တရားရံုးထုတ္တာ ႏွစ္ခါ ရဲေတြကို ရိုက္ႏွက္ ထြက္ေျပးသူကိုေတာင္ တရားရံုးကို ဆက္ထုတ္ေပးပါတယ္။ ရမာန္ကိုတရားရံုးမွာ လူပါ ၀င္ေလွ်ာက္ထားခြင့္ေပးပါတယ္။
(၉) အခ်ဳပ္ ေထာင္၀င္စာ ---(၅ / ည) ေတြမွာ ဖမ္းသြားတဲ့ေန႔ ကေနစလို ့ တိုက္ခန္းအျပင္မွာ မိသားစုနဲ႔ ျပန္ဆံုခြင့္ရတာက ေထာက္ခ်ခံရျပီးမွ ေထာင္၀င္စာမွာ ေတြ႔ရတာပါ။ အခ်ဳပ္ကာလမွာ အျပင္လူ ဘယ္သူနဲ႔မွ ေတြ႔ခြင့္မရွိပါ။ အခ်ုဳပ္ကာလမွာ ေထာင္၀င္စာ ေတြ႔ခြင့္လဲမရွိပါ။ လူသတ္မႈ/ ဓါးျမမႈ/ မုဒိန္းမႈသမားေတြက အခ်ဳပ္ကာလမွာကို တပတ္တႀကိမ္ တနၤလာနဲ႔ အဂၤါမွာ သူတို႔ေထာင္၀င္စာ (အခ်ဳပ္ေထာင္၀င္စာ) ဆိုျပိးေတြ႔ရပါတယ္ ။
ေနာက္တခါ သူတို႔က ႏွစ္ပတ္္တခါ (ရမန္-တပတ္ ၁၄- ရက္) တခါ တရားရံုးထြက္ရေတာ့ ရံုးမွာ မိသားစုေတြ ေရွ႕ေနေတြ နဲ႔ေတြ႔ခြင့္ရပါတယ္။ အထုပ္ေလး ဘာေလး ထပ္သြင္းခြင့္ရပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ တကယ္ ျပစ္မႈသမားေတြဟာ မိသားစုနဲ႔ တလကို အခ်ဳပ္ေထာင္၀င္စာက ႏွစ္ႀကိမ္ လာဘ္ထိုးႏိုင္သူဆို အႀကိမ္ႀကိမ္ တရားရံုးမွာက ႏွစ္ႀကိမ္ တလကို ေလးႀကိမ္ေတြ ဆံုခြင့္ရႀကပါတယ္။ ၅ / ည ေတြကေတာ့ အခ်ားနိမ္း ပါဘဲ။ ေထာင္ထမင္းကို ဘားေလးနဲ႔ ပေလြးေနရတာပါ။ တပတ္တခါ ေပးတဲ့ ငံုးနဲ႔ၾကက္ မွားအိပ္ထားတဲ့ ႀကက္ဥေလးတလံုး စားရပါတယ္။
(၁၀) ခ်ဳပ္ေနာင္ထားရွိမႈ ၅ / ည ေတြကို အခ်ဳပ္ကာလမွာလဲ ျပင္ပထြက္ခြင့္ရွိတဲ့ (တရားရံုး) ထြက္ခြင့္ရတဲ့ ခိုးဆိုးျပစ္မႈ က်ဴးလြန္ထားသူေတြ ေနတဲ့အေဆာင္မွာ မထားပါဘူး။ တိုက္ထဲမွာမွ သီးသန္႔ထားျပီး လူသူ မဆက္သြယ္ႏိုင္ေအာင္ သီးသန္႔ခ်ဳပ္ထားပါတယ္။ ေထာင္က်ျပီးသူ တျခား ၅/ည ေတြနဲ႔ေတာင္ ဆက္သြယ္ မရေအာင္ လုပ္ထားပါတယ္။
(၁၁) ေရွ႕ေနငွားရမ္းခြင့္ ၅/ည ထိန္းသိမ္းထားသူေတြဟာ ေရွ႕ေနငွားရမ္းခြင့္ လံုး၀ မေပးပါ။ အျပင္လူဘယ္သူနဲ႔မွ ဆက္သြယ္ခြင့္မေပးပါဘူး။ မိသားစုနဲ႔ ဆက္သြယ္တာ မိရင္ ေနာက္ထပ္ျပစ္မႈပါ ထပ္လုပ္ပါတယ္။ အျပင္က အဆက္အသြယ္လက္ခံသူေရာ အဆက္အသြယ္ လုပ္ေပးသူပါ အဖမ္းခံရပါတယ္။ ဒုစရိုက္ျပစ္မႈ က်ဴးလြန္သူေတြ ကိုေတာ့ ေရွ႕ေနနဲ ့ ေတြ႔ခြင့္ေတာင္ သီးသန္ ့ေပးပါတယ္။ တတ္ႏိုင္ရင္ ႏိုင္ငံျခားေရွ႕ေနငွားခ်င္လား ေပးတယ္။
(၁၂) တရားရံုး ၅ / ည- ေတြကို အင္းစိန္ေထာင္၀င္းအတြင္း တေနရာမွာ ရွိတဲ့ အထူးတရားရံုးမွာ အျပင္လူ လံုး၀ ၀င္ခြင့္မေပးဘဲ တရားခံ သက္ေသ ကလည္း ကိုယ္ကလည္း သူ႔မျမင္ဘူး သူကလည္း ကိုယ့္မျမင္ဘူးသူေတြ ထိုင္ေပးေနေစပါတယ္။ တရားလိုသက္ေသကလည္း ကိုယ္မသိသူေတြ ေရွ႕ေနဆိုတာလဲ ဘယ္သူမွန္း မသိသူေတြပါ။ တခ်ိဳ႕အမႈေတြဆို တထိုင္တည္း အမိန္႔ခ်လိုက္ပါတယ္။ ျပီး တရားခြင္အတြင္းမွာ ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ ကမၻာ့ ထံုးထမ္းစဥ္လာက ဓါတ္ပံုရိုက္ခြင့္ ကင္မရာယူခြင့္မရွိတဲ့ ေနရာပါ။ အဲဒီမွာ ေထာက္လွမ္းေရးေတြက ဓာတ္ပံုေတြ ဖလင္ေတြ တလိပ္ျပီး တလိပ္ရိုက္ပါေတာ့တယ္။ က်ေနာ္တို႔လည္း ရုပ္ရွင္မင္းသားေတြ ျဖစ္မွန္းမသိ ျဖစ္ေနရတာပါ။ အဲဒီလို တရားရံုး လက္စြဲကို ခ်ိဳးေဖါက္ႀကတာပါ။ ခိုးဆိုးဓါးျမေတြက်ေတာ့ တရားရံုးရင္ဆိုင္ေနလိုက္ရတာ အိမ္က်န္ခဲ့ ဗိုက္ႀကီးသယ္ဇနီး ကေလး မူႀကိဳတက္ခ်ိန္ေတာင္ေရာက္တဲ့အထိ မျပီးျပတ္တဲ့အမႈေတြ ရွိပါတယ္။
(၁၃) အမႈသက္ေသစစ္ေဆးျခင္း ၅/ည ေတြမွာ သက္ေသ တင္ျပခြင့္ မရွိပါဘူး။ ဥပမာ ယခု၂၀၁၀ သႀကၤန္ဗံုးခြဲမႈေပါ့။ တရားခံက သူက ဗံုးကြဲခ်ိန္မွာ အလုပ္မွာ ရွိေနပါတယ္ကို သက္ေသအခိုင္အမာနဲ႔ ျပခ်င္ပါတယ္ေပါ့။ ျပႏိုင္တယ္ေပါ့။ ဘယ္သူကို စစ္ေပးပါ ေတာင္းဆိုခြင့္ မျပဳပါဘူး။ သူတို႔ ေခၚျပီး ဟန္ျပတင္ေပးထားတဲ့ ဖိုးသူေတာ္လား ဆိတ္ေက်ာင္းသားလား မသိရသူေတြက ထိုင္ရံုေလး ထိုင္ေပးထားတာပါ။ ဘာမွသူတို႔ကို ေမးျမန္းခ်င္း စစ္ေဆးျခင္းမလုပ္ပါဘူး။ ေနာက္ဆံုးဗ်ာ က်ေနာ္အတြက္ က်ေနာ့္ကို ကာကြယ္ ထြက္ဆိုေပးမယ့္ ကူညီထြက္ဆိုေပးမယ့္ မႈိင္တိုင္တုိင္ ထိုင္ေနတဲ့ အဲဒီ့ခ်ာတိတ္ေလးေတြနဲ႔ မိတ္ဆက္တာေတာင္ လုပ္မေပးပါဘူးဗ်ာ။ ဥပမာဗ်ာ က်ေနာ္က ေဒၚစုကို န.အ.ဖ ကိုဘယ္လို တိုက္ပါတင္ျပမႈနဲ႔ စြပ္စြဲရင္ သက္ေသအျဖစ္ ေဒၚစုကို ဟုတ္ပါသလားေမးရမွာေပါ့။ ေဒၚစု ေခၚေပးပါ တင္ျပရင္ ရပါလိမ့္မယ္။ ခိုးဆိုးေတြက်ေတာ့ အေမလင္ရဲ ့ အကိုတ၀မ္းကြဲရဲ ့ မိတ္ေဆြရဲ ့ ညီမကို ေခၚဦးမလား ရတယ္။ အဲဒီလူ ရံုးမလာရင္ တခါထပ္ခ်ိန္း။ အိုေကကို ဆိုေျပလို႔။ အဲဒီလို။
(၁၄) ျပစ္ဒါဏ္ခ်ျခင္း ၅ / ညေတြကို အမ်ားဆံုး ရံုးထုတ္ရင္ သံုးႀကိမ္ပါဘဲ။ တႀကိမ္က အမႈက ဒါေတြ ဒါေတြ ဖတ္ျပတယ္။ ေနာက္တခ်ိန္းက သက္ေသဆိုျပိး ရဲစခန္းမႈးေတြ ရပ္ကြက္လူႀကိးေတြ စြမ္းအားရွင္ေတြ ကို တရားလိုျပ သက္ေသစစ္တယ္။ (ရပ္ကြက္လူႀကီး / စြမ္းအားရွင္ေတြခမ်ာ မတရားအမႈေတြမွာ သူတို႔လည္း သိတာမဟုတ္ဘဲ ထြက္ခိုင္းတာေတြကို ဟုတ္ပါတယ္။ ျမင္ပါတယ္ လိမ္ထြက္ တဖက္သားကို ဒုကၡေပးရမွ စားရေသာက္ရတဲ့ အျဖစ္ အဲဒီအက်ိဳးေတြ ေနာင္ဘ၀ ဘယ္ေလာက္ ကံဆိုးႀကမယ္ေတာင္ မျမင္ႏိုင္ရွာႀကဘူး)။ ကိုယ့္ဘက္က ဘာသက္ေသမွ ေခၚခြင့္မရွိဘူးေနာ္။ တတိယ တခ်ိန္္းကေတာ့ အမိန္႔ ခ်တာပါဘဲ။ တခ်ိဳ႕ဆိုရင္ ရံုးတထိုင္ထဲနဲ ့ခ်လႊတ္လိုက္တာပါ။
က်ေနာ္တို႔ အမႈတုန္းက က်ေနာ့္ကို အမႈႏွစ္ခု အပိုစြဲဆိုထားပါေသးတယ္။ တမႈက (JENE SHARP) ရဲ႕ အာဏာရွင္စံနစ္မွ ဒီမိုကေရစီသို႔ ဆိုတဲ့စာအုပ္ျဖန္႔ေ၀မႈပါ။ တရာရံုးမွာ က်ေနာ့္အမႈတြဲ ေတာင္ႀကီးအမတ္ ဦးေက်ာ္ခင္ဆီက အဲဒီစာအုပ္ မိတၱဴကူးထားျပိး စာအုပ္မခ်ဳပ္ရေသးတဲ့ စာေဖါင္ေတြ အထပ္လိုက္ရယ္ စာအုပ္က တဒါဇင္ေလာက္ မိထားပါတယ္။ တရားသူႀကိးက ခင္ဗ်ား ဂ်င္းရွပ္စာအုပ္ ျဖန္႔တယ္ေပါ့။ ဟုတ္ပါတယ္။ က်ေနာ္ အေစာင္ေရ ၃၅အုပ္ေလာက္ျဖန္႔ပါတယ္။ အခုတရားသူႀကီးမင္းျပတာက စာအုပ္ေလး။ မတူဘူး စာအုပ္ေလးႀကည့္ပါရေစေပါ့။ လာျပခိုင္းပါတယ္။ က်ေနာ္ကဟာ က်ေနာ္ျဖန္႔တာက ဂ်င္းရွပ္ေရးတာပါဘဲဲ။ ဒါက အာဏာရွင္ကို အႀကမ္းမဖက္ဆႏၵျပျပီး အႏုနည္းနဲ႔ ေတာ္လွန္နည္းေတြလို႔ ၾကားဖူးတယ္။ က်ေနာ္ျဖန္႔တာက အာဏာရွင္ကို အႀကမ္းဖက္ ျဖဳတ္ခ်နည္းဗ်။
ဒီလိုစာအုပ္မဟုတ္ဘူး။ ဒီေလာက္မထူဘူး။ ပါးပါးေေလး။ ဒီလို ရွည္ရွည္ေလး။ စာေဆာင္ပံုစံေလး။ ပါတာကလဲ ၂၉- ခ်က္ထဲပါတာ က်ေနာ္က အႏုနည္းကို လံုး၀မယံုတဲ့သူ။ အသာလြတ္ လိမ္တာေပါ့။ စာအုပ္ျဖန္႔ရင္ ပံုႏွိပ္မႈက ပံုႏွိပ္အက္ဥပေဒက - ၇-ႏွစ္။ စာအုပ္ျဖန္႔မႈက ေနာက္ထပ္ - ၇-ႏွစ္။ ေပါင္း ၁၄ - ႏွစ္ပါ။ က်ေနာ္တို႔ တကယ္ျဖန္ ့ခဲ့တာက ဒီစာအုပ္မွ ဒီစာအုပ္ပါဗ်ာ။ ဟိုက်ေနာ္ေျပာတဲ့ စာေဆာင္ဆိုတာ တကယ္ မရွိေသာအရာပါ။ အခုထိမရွိပါဘူး။ က်ေနာ္မလိမ္တတ္ပါဘူး။ မလိ္မ္ပါဘူး။ တသက္မွာ ဒီတခါ လိမ္လိုက္ရတာ ဘ၀မွာ အလြန္အရသာရွိေသာ လိမ္ျခင္းပါ။ သူတို႔ ဘာလုပ္ရမွန္း မသိေတာ့ဘူး ။
က်ေနာ့္ကို စစ္ေႀကာေရးျပီးစ ႏွစ္ပတ္ေလာက္မွာ အရာရွိႏွစ္ဦး လာေဆြးေႏြးတံုးက အစိုးရကို အႀကံေပးလုပ္ေပးရင္ လႊတ္ေပးမယ္။ က်ေနာ္ေတာင္းဆိုခ်က္ ႏိုင္ငံသားေတြ တေန႔ အနိမ့္ဆံုးလုပ္ခ တေန႔ ၃.၀- ေဒၚလာ ရေအာင္ ပန္းတိုင္ထားေရးမွာ သေဘာမတူႏိုင္ေတာ့ ခင္ဗ်ား က်ေနာ္တို႔ေခၚတာသာ လုပ္ခဲ့ပါ ခင္ဗ်ားမိသားစုအေရးသာ စဥ္းစားပါ။ ခင္ဗ်ားေခါင္းအံုး သူမ်ားအံုးသြားမယ္ေပါ့။ ခင္ဗ်ားကို ခ်မဲ့အမႈက အႏွစ္ေလးဆယ္ေအာက္ မေလွ်ာ့ဘူးေနာ္တဲ့။
ေနာက္တမႈက အခု ကိုမင္းကိုႏိုင္တို႔နဲ႔ တတိယအႀကိမ္ ေထာင္ျပန္က်တဲ့ (မားကီ @ ကိုေက်ာ္ေက်ာ္ေထြး) တို႔ေက်ာင္းသားအုပ္စုနဲ႔ တြဲထားတဲ့အမႈ။ အဲဒါလဲ သူတို႔ျဖန္႔တဲ့ အစိုးရဆန္႔က်င္ေရးစာရြက္။ အဲဒါလည္း အခုျဖန္႔တဲ့ စာရြက္မွာ က်ေနာ္မပါဘူး။ က်ေနာ္ျဖန္႔မွာက ေနာက္အခုေရးထားျပီးျပီ မရွုက္ရေသးဘူးေပါ။့ ဟိုကလည္း ဟုတ္ပါတယ္ေပါ့။ လြတ္ျပန္ေကာ။ သူတို႔ကို ၁၃- ႏွစ္ေမာင္းလိုက္တာပါ။ သူတို႔က တရားသူကလဲ ဟန္ျပပါ။ တရားသူႀကိးေတြက က်ေနာ္တို႔က စိုက္ႀကည့္ရင္ က်ေနာ္တို႔ မ်က္လံုးဒါဏ္ကို ရင္မဆိုင္ရဲရွာဘူး။ မ်က္ႏွာလႊဲလႊဲ ေနရရွာတာ။ တရားသူႀကိးမင္းကို သနားေတာင္ သနားေသးတယ္။ သူတရားစီရင္ခဲ့တာ ဒီမိုကေရစီရရင္ ျပန္ေခၚျပီး ျပန္စစ္ခိုင္းရင္ ထိုင္ငိုရွာရမွာပါ။
တရားသူၾကီးေတြက ခင္ညႊန္႕ရံုးက ေရးေပးထားတာေလး ဖတ္ေနရတာပါ။ အဲဒီေတာ့က်ေနာ္က ေျဗာင္လိမ္လိုက္ေတာ့ သူလဲဘာလုပ္ရမွန္း မသိေတာ့ဘူး။ အမႈတြဲေတြကလဲ တျခားအမႈေတြေတြက တျပံဳႀကီး။ အားလံုးေနာက္တပတ္ ရံုးခ်ိန္းမွာ အမိန္႔ခ်ရေတာ့မွာ။
(၁၅) အမိန္႔ခ်မႈအတိုင္းအတာ ၅ /ည ေတြကို အမႈအတြက္ အမိန္႔ခ်ရင္ တရားသူႀကီး တကယ္ေတာ့ သူဘာမွ ကိုယ္ပိုင္ ဆံုးျဖတ္ရတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ခင္ညႊန္႔ရံုးကေပးလာတဲ့ ခ်ိတ္ပိတ္ထားတဲ့ စာအိတ္ေလးေဖါက္ျပိး ဖတ္ေပးရရွာတာပါ။ အမိန္႔ကလည္း ဥပမာ ဥပေဒထဲမွာ ဆိုထားတာ ယခုျပစ္ဒါဏ္အတြက္ အနိမ့္ဆံုး ေထာင္ဒါဏ္ - ၃- ကေန အျမင့္ဆံုး ေထာင္ဒါဏ္ - ၇ ႏွစ္ အထိခ်မွတ္ႏိုင္သည္ လို ့ ဆိုထားရင္ ၅ / ည ေတြဟာ ဘယ္ေတာ့မွ အနိမ့္ဆံုး ဒါဏ္ကို ခံစားခြင့္မရွိပါဘူး။ အျမင့္ဆံုးဒါဏ္ကိုသာ ခ်မွတ္ပါတယ္။ ခိုးဆိုးမႈေတြမွာေတာ့ အမ်ားအားျဖင့္ အနိမ့္ဆံုး ဒါဏ္ကို ခ်မွတ္ေပးတတ္ပါတယ္ ။
(၁၆) ျပစ္မႈတခုအထက္ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ားကို မ.ဆ.လ. ေခတ္က ႏိုင္ငံေရးျပစ္မႈဟုသာ အမႈတပ္ျပီး ျပစ္ဒါဏ္တခါပဲ ခ်တာမ်ားပါသည္။ ျပစ္မႈတခုကို နွစ္မ်ိဳး သံုးမ်ိဳးခြဲျခားျပီး ႏွစ္ေတြပိုမ်ားေအာင္ မခ်ပါဘူး။ သန္းေရႊ တက္လာျပီးေနာက္ပိုင္း ဥပမာ စာေစာင္တခု /ကဗ်ာေလးတခု ျဖန္႔ရင္ လက္ေရးနဲ႔ ကူးျဖန္႔တာကိုပါ ပံုႏွိပ္အက္ဥပေဒနဲ႔ တမႈ စြဲျပီး၇ -ႏွစ္ခ်ပါတယ္။ ျဖန္႔မႈက ေနာက္တမႈ ေနာက္ထပ္ ၇-ႏွစ္ခ်ပါတယ္။ ျပီးအမႈကိုတေပါင္းတည္း မေပးေတာ့ (သီးျခား) ဟုလုပ္လုိက္ေတာ့ စုစုေပါင္း - ၁၄ - ႏွစ္က်ပါေတာ့တယ္။ အဲဒီေတာ့ကဗ်ာတပုဒ္ေရးျပီး သူငယ္ခ်င္းတေယာက္ထဲ ေပးမိတာေလးနဲ႔တင္ ေထာင္ဒါဏ္- ၁၄ -ႏွစ္က်ပါေတာ့တယ္။
ခိုးဆိုးမႈ တခုကိုပဲ ဥပမာေပးပါမယ္။ ဒါတကယ့္ျဖစ္ရပ္အမွန္။ မႏၱေလးေထာင္မွာ က်ေနာ္တို႔နဲ႔ တတိုက္ထဲ ေနခဲ့ရတဲ့ ႀကက္ကုလားျမင့္ဦး ( သူ႔အိမ္ကႀကက္ဒိုင္မို႔ပါ)။ သူကလက္၀ယ္မွာ ဘိ္န္းျဖဴမိလို႔ အခ်ဳပ္က်ပါတယ္။ အထက္က ဆိုခဲ့တဲ့အတုိင္း အမႈကစစ္ေနတာ မျပီးဘူး။ အမႈစစ္ေနတုန္း ေထာင္ထဲမွာ ေနာက္ထပ္ ဘိန္းျဖဴထပ္မိျပန္ပါတယ္။ ျဖစ္စဥ္နစ္ခုဟာ အခ်ိန္အားျဖင့္ တႏွစ္ေက်ာ္ျခား ျပီးျဖစ္တာပါ။ တေနရာစီမွာ ျဖစ္တာေနာ္။ ဒါေပမဲ့ သူ ့အမႈႏွစ္ခုကို တမႈအတြက္- ၅ႏွစ္။ ေနာက္တမႈ အတြက္လည္း-ငါးႏွစ္။ ျပိးအမႈကို တေပါင္းထဲ ဆိုျပိးေပးလိုက္ေတာ့ စုစုေပါင္းမွ - ၅-ႏွစ္ဘဲက်ပါေတာ့တယ္။ တမႈက အျပင္မွာျဖစ္ခဲ့တာ။ တမႈက ေထာင္ထဲေရာက္မွ ထပ္မိတာေနာ္။ သန္းေရႊဟာ ခိုးဆိုးမႈေတြအေပၚ အဲဒီလိုျပန္ႀကည့္တာ။ သူ႔ တရားသူႀကိးေတြလည္း အလုပ္ျဖစ္ေလ။ win - win ဆုခ်တာေလ။
တကယ္က ဥပေဒမွာ ဆိုထားတာက ဘိန္းျဖဴလက္၀ယ္မိရင္ (သူမိတာက အမ်ားႀကီး) ေထာင္ဒါဏ္ ၅ ႏွစ္ကေန ၁၀-ႏွစ္ဆိုထားတာေနာ္။ ခ်ေတာ့လဲ အနည္းဆံုး ျပစ္ဒါဏ္ကိုေပးတယ္။ ႏွစ္ခါ သီးျခား ျဖစ္ခဲ့တာပါ။ တခ်ိန္စီ တေနရာစီ ျဖစ္တာကို တေပါင္းထဲ ခံစားခြင့္ေပးတာပါ။ ျမင့္ဦးဟာ ၂၀၀၈ -ႏွစ္ကုန္ေလာက္မွာ ရဲဘက္စခန္းမွာ H.I.V နဲ႔ေသဆံုးသြားပါတယ္။ သန္းေရႊတို႔က အဲဒီလိုပါဆို။ အဲဒီ့ေနရာမွာ ႏိုင္ငံေရးသမားတာဆို တြက္သာႀကည့္ေပေတာ့။ သူခိုးခ်င္းျပန္ႀကည့္တယ္ဆိုတာ ဒါမ်ဳိးေခၚတာပါ။ ခိုးဆိုးခ်င္း ျပန္ညွာတာေနတာေလ။ နိုင္ငံေရးသမားသာဆိုရင္ ဥပမာ စာအုပ္ျဖန္႔မႈေပါ့။ ျမင့္ဦးလို ခ်ဳပ္ထားတံုး ေနာက္ထပ္ စာအုပ္တခု ထပ္မိႀကည့္ပါလား ရိုက္ႏွက္စစ္ေဆးျပိး ဒီစာအုပ္ ဘယ္သူ႔ဆီက ရတာလည္း ေဖၚထုတ္ျပိး အဲဒီစာအုပ္ေပးတဲ့ လူကိုဖမ္းမယ္။ အဲဒီလူကို ထပ္ျပီးထုေထာင္းျပီး ေနာက္ထပ္ ေပးသူေတြ တသီႀကိးေဖၚထုတ္မယ္ တျပံဳႀကီးေထာင္ခ်ပါမယ္။ ျမင့္ဦးကို ေထာင္ထဲမွာ ဘိန္းျဖဴကို ဘယ္သူ သြင္းေပးတယ္ ဆိုတာေတာင္ မစစ္ပါဘူး။ ဗမာျပည္မွာ ႏိုင္ငံေရးအမႈျဖစ္ရင္ တသီႀကီးဖမ္းတယ္။ ဘိန္းျဖဴက်ေတာ့ တဦးဘဲဖမ္းတယ္ေလ။ ဘိန္းျဖဴအမႈေတြမ်ားလာတာ အဆန္းမဟုတ္ပါဘူး။ ႏိုင္ငံေရးအမႈက်ေတာ့ ကဗ်ာကို လက္ေရးနဲ႔ကူးျပီး ျဖန္႔တာ အမႈကတခုထဲကို ျပစ္မႈ ႏွစ္ခု သီးျခားခြဲ အမိန္႔ခ်တာ။ ဒါလည္း တကယ့္အျဖစ္မွန္ပါ။
ဘုရားကေအာက္ ေမ်ာက္ကအထက္ ထိုင္းျမန္မာနယ္စပ္ တာခ်ီလိတ္ လူဝင္မွဳၾကီးၾကပ္ေရးရုံးမွ ျမင္ကြင္းတစ္ခု..
သန္းေရႊက ေယာက်္ားတန္မဲ့ ၂၀၀၈ တပ္မေတာ္ေန႔ မိန္႔ခြန္းမွာ အခုႏိုင္ငံေရးသမားေတြဟာ က်ေနာ္တို႔နဲ ့ အျမင္မတူႀကေပမယ့္ တိုင္းျပည္ေကာင္းေအာင္ လုပ္ေနႀကသူေတြခ်င္းမို႔ ညီရင္းအကိုလို သေဘာထားပါတယ္တဲ့။ ဒါေႀကာင့္ မပင္မပန္း ရွာေဖြ စားေသာက္ မေနရေအာင္ ေနေရးထိုင္ေရး စားေရး မပူပင္ရ လံုျခံဳေရးအျပည့္နဲ႔ (ဖရီး) ႏွစ္အႀကာႀကီး ေကၽြးေမြးေစာင့္ေရွာက္ ေပးထားခ်င္လို႔ ေထာင္ဒါဏ္ႏွစ္မ်ားမ်ား ခ်ေပးထား ျပီး ေထာင္ထဲမွာ အားေတြ ေမြးခိုင္းထားတာပါ။
က်ေနာ့္အမႈမွာလဲ ဗီြဒီယို အက္ဥပေဒနဲ႔ ဆင္ဆာမဲ့ အေခြအတြက္က ၃-ႏွစ္။ ဒီအေခြကိုေက်ာင္းသားေတြကို ဘာသာျပန္ေျပာျပတာကို နိဳင္ငံေတာ္အႀကည္အညိဳပ်က္ေအာင္ေျပာတယ္ဆိုျပိး က နိုင္ငံေရးအမႈ ၇ႏွစ္။ ႏွစ္ခုခြဲျပီးခ်တာပါ။ ခိုးဆိုးေတြ မိပါတယ္။ ညစ္ညမ္းဗီြဒီယိုနဲ႔ ဆင္ဆာမဲ့ ဗီြဒီယိုအမႈေတြ ေထာင္ထဲ ေရာက္လာတာေတြ ဆံုပါတယ္။ တႏွစ္ဘဲေမာင္းထာပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ဆို ၆-လ ထဲခ်ပါတယ္။ သန္းေရႊ မဟုတ္ဘူး ျငင္းရဲရင္ ရွင္းခ်င္ပါတယ္ဗ်ာ။ တရားသူႀကိးခ်ဳပ္က ျငင္းခ်င္လဲ ရွင္းခ်င္ပါတယ္။ ဆင္ဆာမဲ့ ဗီြဒီယိုအမႈခ်င္းအတူတူေနာ္။
(၁၇) အက်ဥ္းသားထားရွိမႈ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြကို တိုက္ခန္းေတြထဲမွာပဲ ထားပါတယ္။ အမိန္႔ခ်တိုင္း အလုပ္ႀကမ္းနဲ႔ ေထာင္ဒါဏ္။ နိုင္ငံေရးသမားေတြကို ခိုးဆိုးေတြနဲ႔ ေရာျပီး အတူမထားရဲေတာ့ အလုပ္လည္း မခိုင္းပါဘူး။ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြက ခိုးဆိုးေတြကို လူ႔အခြင့္အေရး ဒိမိုကေရစီ သေဘာတရားေတြ ေဟာတတ္လို႔ပါ။ က်န္ျပစ္မႈ အက်ဥ္းသားေတြ ႏိုင္ငံေရးအသိ လူအခြင့္အေရးအသိေတြ သင္ျပေပးလိုက္မွာကို ေႀကာက္တာပါ။
(၁၈) ေထာင္၀င္စာေတြ႔ရျခင္း နိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြကို ရန္ကုန္ေထာင္မွာ က်န္ေထာင္က် အက်ဥ္းသားေတြ ေထာင္၀င္စာေတြ႔တဲ့ေန႔မွာ အတူတူေတြ႔ဆံုရတာပါ။ ဒါေပမယ့္ တသုတ္ထုတ္ရင္ ခိုးဆိုးေတြက ၃၀ -၄၀ေလာက္ ထြက္ေတြ႔ရျပီး နိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားက တသုတ္ကိုမွ ၅-ေယာက္ကေန ၇-ေယာက္ဘဲထုတ္ပါတယ္။ ျပီးနိဳင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ မိသားစုနဲ႔ စကားေျပာတာကို ၀န္ထမ္းရယ္ အက်ဥ္းသား (ခိုးဆိုး) ေပါင္းႏွစ္ဦးက ေျပာတာေတြ နားနဲ႔ကပ္နားေထာင္ျပီး လိုက္ေရးရပါတယ္။ တေနရာကေတာ့ အသံဖမ္းစက္ပါ တပ္ထားပါတယ္။ က်ေနာ္ဟာ အျမဲ အဲဒီမွာဘဲ ေတြ႔ရပါတယ္။ တျခားသူက အရင္ ေရာက္ေနရင္ေတာင္ ဖယ္ခိုင္းျပိး က်ေနာ္ကို အဲဒီမွာဘဲ ထိုင္ခိုင္းပါတယ္။
က်န္ခိုးဆိုးေတြ အျပင္လူနဲ႔ ေတြ႔ရင္ ေနာက္ထပ္ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ဖို႔ေတြ တိုင္ပင္လည္း အေရးမႀကီးပါဘူး။ ၅ / ည ေတြ မိသားစုအေႀကာင္းကလြဲလို႔ တျခားအေႀကာင္းေျပာမိရင္ ေထာင္၀င္စာ ႏွစ္လ ပိတ္ပါေတာ့တယ္။ အဲဒီလိုလိုက္ေရးတာမ်ိဳးကို မ.ဆ.လ ေခတ္ကလည္း မလုပ္ခဲ့ပါဘူး။ ေစာေမာင္ လက္ထက္မွာလည္း မလုပ္ခဲ့ပါဘူး။ ၉၅- ႏွစ္ကုန္မွာ က်မွ သန္းေရႊ စခဲ့တာပါ။ အဲဒီလိုလုပ္ခြင့္ ေထာင္လက္စြဲထဲမွာ မပါရွိပါဘူး။
(၁၉) အလုပ္ခိုင္းေစမႈ ၅ / ညေတြကို အမိန္႔ခ်မွတ္တိုင္း အလုပ္ႀကမ္းနဲ႔ ေထာင္ဒါဏ္လို႔ အျမဲခ်ပါတယ္။ တခါမွ မခိုင္းပါဘူး။ တခ်ိဳ႕ကိုေတာ့ ခၽြင္းခ်က္နဲ ့ မဲျပီး ရဲဘက္စခန္း ပို႔တာေတြ ရွီပါတယ္။ ဥပမာ လူရႊင္ေတာ္ ပါပါေလး တို႔ပါ။ ဒူးေဂါင္းႀကီးေယာင္ေနလို႔ လမ္းမေလွ်ာက္ ႏိုင္ေနတာကိုေတာင္ အျခားအက်ဥ္းသားတဦးကို ေက်ာပိုးခိုင္းျပီး ထုတ္သြားတာသာ ႀကည့္ေပေတာ့။ အဲဒီ့လို ႏိုင္ငံကိုအုပ္ခ်ဳပ္သူရဲ႕ စိတ္ဓါတ္က ဒီေလာက္နိမ့္က်မွေတာ့ ဒီတိုင္းျပည္ နိမ့္က်ေနတာ ဘာဆန္းလဲ။
(၂၀) ေထာင္အခ်ိဳးက် ေလွ်ာ့ရက္ ၅ / ည ေတြကို အျခားအက်ဥ္းသားနည္းတူ ေထာင္က်တဲ့ ႏွစ္ေတြထဲက တႏွစ္ကို ေလွ်ာ့ရက္ ကြာလို ့ေခၚတယ္ ေပးပါတယ္။ ေထာင္မွာ ကြာ သံုးမ်ိဳးရွိပါတယ္။ A- ကြာ က တႏွစ္ကို ေလွ်ာ့ရက္ - ၁၂၀ ေလာက္ရပါတယ္။ ရဲဘက္စခန္း ထြက္သူေတြ / မိလႅာထမ္း အလုပ္လုပ္ရသူေတြ / တန္းစီးေတြ ကိုေပးပါတယ္။ ဥပမာ ေထာင္ဒါဏ္ ၁၀- နွစ္က်တယ္။ ေအ- ကြာရရင္ တႏွစ္ကို ေလးလေလာက္ ေလွ်ာ့ရက္ရေတာ့ ေထာင္ထဲမွာ ဆယ္ႏွစ္ (လေပါင္း- ၁၂၀ ေပါ့) မွာ (လေပါင္း -၄၀) ေလွ်ာ့ရက္ရေတာ့ လ-၈၀ ေနျပီးရင္ လြတ္ေတာ့တာေပါ့။ ဒီလိုဘဲ B- ကြာက တႏွစ္ကို ၃-လေလာက္ (ရက္အားျဖင့္္ ၁၀၀-ေလာက္) ရတယ္။ သူက ေထာင္မွာ တျခားအလုပ္လုပ္ေနတဲ့သူေတြ။ C- ကြာ .ဒါကေတာ့ အလုပ္မလုပ္တဲ့သူေတြ ကိုေပးတာ။ တႏွစ္ကို ရက္- ၇၅ -ရက္ေလာက္။ နိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြက စီ-ကြာဘဲ ရပါတယ္။
သြားေလသူ သမိုင္းတရားခံမ်ား... (တတိယေျမာက္ အတြင္းေရးမူး-၂ တင္ဦး)
အဲဒါကို အတြင္းေရးမူး-၂ တင္ဦးက ၁၉၉၉- ႏွစ္ကုန္မွာ I.C.R.C. International Red Cross Committee နိုင္ငံတကာႀကက္ေျခနီ ကိုေထာင္ထဲ၀င္ခြင့္ျပဳလိုက္ရေတာ့ ၅ / ညေတြကို ICRC က (လုံျခံဳေရးအရ ထိန္းသိမ္း - SECURITY DETAINEES) (ဖမ္းဆီးလို႔ မဆိုထားဘူးေနာ္) ထားသူမ်ားအျဖစ္ သတ္မွတ္ခ်က္ရေအာင္ ( သတ္မွတ္ေပးေအာင္ဖိအားေပးျပိး) လက္ခံမွ ၀င္လာေတြ႔တာေနာ္။ အဲဒီ့မွာ တင္ဥိီးက ထိန္းသိမ္းထားတာ ေထာင္ခ်ထားတာ မဟုတ္ေတာ့ ေထာင္က်ထားသူေတြ ေပးထားတဲ့ အက်ဥ္းသား ခံစားခြင့္ ျဖစ္တဲ့ ေလွ်ာ့ရက္ကို ထိန္းသိမ္းရံု ထိန္းသိမ္းထားသူေတြနဲ႔ မသက္ဆိုင္ေစရလို႔ လုပ္လိုက္ကတည္းက ေလွ်ာ့ရက္ေတြကို ေပးထားျပီး သားေတြပါ ျပန္ရုတ္သိမ္းလိုက္တယ္။
ဥပမာ ၅ / ည တဦးက ေထာင္ဒါဏ္ ၁၀- နွစ္ (လေပါင္း ၁၂၀) က်ထားတယ္။ ထားပါ သူက ၁၉၉၂- ႏွစ္အစ ေလာက္က က်ထားေတာ့ စီကြာနဲ႔တြက္ေတာ့ တႏွစ္ကို နွစ္လခြဲ ေလွ်ာ့ရက္ရေတာ့ သူဟာ ၂၀၀၀-ခုႏွစ္ ဇြန္လမွာ လြတ္ပါမယ္။ အဲဒ့ီတင္ဦးအမိန္႔နဲ႔ သူရထားျပီးသား (ေပးထားျပီးသားေတြေနာ္) ျပန္ရုတ္သိမ္းလိုက္ေတာ့ (၂၀၀၀- ဇြန္လမွာ) မလြတ္ေတာ့ပဲ။ ဆယ္ႏွစ္အျပည့္ျဖစ္တဲ့ ၂၀၀၂ ႏွစ္အစက်မွ ျပန္လြတ္ပါေတာ့မယ္။ အဲဒါ ၅ / ညပါ။ တင္ဦးလည္း အဲဒ့ီအမိန္႔ထုတ္ျပိး - ၃-လ မျပည႔္ခင္ ေခြးေသး၀က္ေသ ေသရေတာ့တာပါဘဲ။ သူအမိန္႔ထုတ္ျပီး ၇၅ရက္-ခန္႔ေပါ့။ ၅ / ညေတြ ရတဲ့ ေလွ်ာ့ရက္နဲ႔ နီးပါးအကြာမွာ ေခြးေသ၀က္ေသ ေသရေတာ့တာပါဘဲ။
(၂၁) SECURITY DETAINEES လံုျခံဳေရးအရ ထိန္းသိမ္းထားသူမ်ား ဒါကေတာ့ ICRC ဟာ ျမန္မာျပည္မွ ရံုးခန္းဖြင့္ထားတာ ၁၉၉၀ -ခုႏွစ္ကတည္းကပါ။ သို႔ေသာ္ ေစာေမာင္ လက္ထက္ကတည္းက လံုျခံဳေရးအရ ထိန္းသိမ္းထားသူမ်ား ဆိုတဲ့ သတ္မွတ္ခ်က္မွာ ညွိႏိုင္းမရတာရယ္ ၅/ညေတြ အပါအ၀င္ အက်ဥ္းသားေတြကို ေတြ႔ဆံုတဲ့အခါ လြတ္လပ္စြာေတြ႔ဆံုခြင့္ (အျပည္႔အ၀) မရလို႔ ေထာင္ေတြထဲ မ၀င္ဘဲ ႀကာေနပါတယ္ ။
၁၉၉၉- ႀသဂုတ္လက စတင္ျပီးေထာင္ထဲမွာ အက်ဥ္းသား အားလံုး (၅ /ည အပါအ၀င္ ခိုးဆိုးေတြအပါအဝင္) ကိုလာေရာက္ေတြ႔ဆံုပါတယ္။ ၅ / ညေတြကိုေတာ့ တဥိီးခ်င္းစီရဲ ့ ကိုယ္ေရးရာဇ၀င္ အမႈျဖစ္စဥ္ ေတြကို ဘာသာျပန္နဲ႔ (ဘာသာျပန္က သူတို႔လူမ်ိဳးေတြဘဲ -ျမန္မာစကားသင္ထားတာ) နဲ႔ေမးျမန္း မွတ္တမ္းတင္တာ လုပ္ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္း ေျခာက္လတခါ လာႀကည့္ပါတယ္။ ၅ / ည မိသားစုေတြကို ေထာင္၀င္စာသြားေတြ႔ဖို႔ လမ္းစားရိတ္ အျပင္ ေငြသားသက္သက္ ၂၀၀၀ -ကေန ၃၀၀၀ ေလာက္ကူညီပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီပဲယင္းယုတ္မာမႈႀကိးအျပီးမွာ ႀကံ ့ဖြတ္က သူလည္း လူမႈေရးအဖြဲ႔မို႔ ICRC နဲ႔အတူ လိုက္ပါ ေတြ႔ဆံုပါမယ္ လုပ္လာလို႔ ICRC က လြတ္လပ္စြာေတ႔ြခြင့္ မရမခ်င္း ေထာင္ထဲ မ၀င္ေတာ့ပါဘူး။ ေထာင္ေဆးရံုကိုလဲ ေဆး၀ါးေတြ ေပးထားပါတယ္။ အမ်ားႀကီးေပးထားတာပါ။ အက်ဥ္းသား အာလံုးအတြက္ ေပးတာပါ။
အခု အစိုးရကလဲ အစိုးရအသစ္ ႀကံ့ဖြတ္ကလည္း ပါတီ ျဖစ္သြားျပီမို ့ ျပန္ညွိနိဳင္းသင့္ပါျပီ။ ၅ / ည တဦးစီကို ICRC နံပတ္ေတြေပးပါတယ္။ ေထာင္က်ကဒ္ျပားေတြ ကိုေထာင္ပိုင္ရံုးခန္းမွာ ေပးထားပါတယ္။ ေထာင္ကလြတ္ရင္ အက်ဥ္းဦးစီးကေပးတဲ့ ကဒ္ျပားေရာ + ICRC ကေပးတဲ့ ကဒ္ျပားေရာ ထုတ္ေပးပါတယ္။ ခိုးဆိုးေတြကိုေတာ့ ကဒ္ျပားမေပးပါဘူး။ သိပ္က်န္းမာေရး ဆို၀ါးသူဆိုရင္ေတာ့ ထုတ္ေပးပါတယ္။
ဆက္လက္ေဖၚျပပါမည္
ေလးစားလွ်က္
လႈိင္ျမင့္..
