ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြကုိ ကိုယ္တုိင္သြားေရာက္ စုံစမ္းခဲ့တဲ့ မစၥတာ ေတာမတ္စ္ အုိေဟး ကင္တားနားက ျမန္မာစစ္အစိုးရကုိ လူသားမ်ဳိးႏြယ္အေပၚ က်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇ၀တ္မႈေတြနဲ႔ စစ္ရာဇ၀တ္မႈေတြ က်ဴးလြန္မႈ ရွိမရွိ စုံစမ္းေရး ေကာ္မရွင္တရပ္ ဖြဲ႕ၿပီး စုံစမ္းစစ္ေဆးေပးဖုိ႔အတြက္ မတ္လထဲမွာ ဂ်နီဗာ႐ုံးခ်ဳပ္ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီကုိ တင္ျပခဲ့ပါတယ္။
ဒီအဆုိျပဳခ်က္ကို ၾသစေၾတးလ်ႏုိင္ငံ၊ ခ်က္သမၼတႏုိင္ငံနဲ႔ ၿဗိတိန္ႏုိင္ငံေတြက ေထာက္ခံခဲ့ၾကၿပီး အခု ၁၄ ႀကိမ္ေျမာက္ အစည္းအေ၀းမွာေတာ့ ဆလိုဗက္ကီးယား ႏုိင္ငံကပါ ေထာက္ခံတယ္လုိ႔ ဆလိုဗက္ကီးယား ႏုိင္ငံဆုိင္ရာ သံအမတ္ႀကီး မစၥတာ ဖီေဒါ ႐ိုစိုခ်ာ (Mr. Fedor Rosocha) က ေျပာပါတယ္။
“ျမန္မာစစ္အစုိးရ အေနနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံ အတြင္းမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြကုိ စနစ္တက် အႀကီးအက်ယ္ ခ်ဳိးေဖာက္ခဲ့တာေတြ စုံစမ္းစစ္ေဆးဖို႔ ေကာ္မရွင္တရပ္ ဖြဲ႕စည္းေရးအတြက္ ဆလုိဗက္ကီးယား ႏုိင္ငံက ေထာက္ခံပါတယ္။”
ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ ၾကာမွ ပထမဆုံး က်င္းပေပးမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲဟာ အမ်ဳိးသား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး၊ လူ႔အခြင့္အေရး ေလးစားမႈ ရွိေရးနဲ႔ ဒီမိုကေရစီ လမ္းေၾကာင္းေပၚကို ဦးတည္မႈေတြ ျဖစ္ရမယ့္အစား ျမန္မာစစ္အစိုးရ ထုတ္ျပန္ခဲ့တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒေတြဟာ ႏုိင္ငံတကာ စံႏႈန္းနဲ႔ၾကည့္ရင္ သိပ္ကုိ နိမ့္က်ေနတာ ေတြ႕ရၿပီး လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆုိခြင့္၊ စုေ၀းခြင့္နဲ႔ ႏုိင္ငံေရး အျမင္အေပၚ အေျခခံၿပီး ခြဲျခားဆက္ဆံမႈေတြ ေတြ႕ေနရတယ္လုိ႔လည္း မစၥတာ ႐ုိဆုိခ်ာက ေျပာပါတယ္။
ၿဗိတိန္ႏုိင္ငံဆုိင္ရာ သံအမတ္ႀကီး မစ္စ္ ရီဘက္ကာ ေစဂါ (Ms. Rebecca Sagar) ကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္း လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြဟာ သိပ္ကုိ ဆုိး၀ါးေနတယ္လို႔ ေထာက္ျပခဲ့ပါတယ္။
“ျမန္မာႏုိင္ငံသားေတြ အခုထိ ဆက္ၿပီး စိတ္မခ်မ္းေျမ့စရာ ေကာင္းေလာက္ေအာင္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္ခံေနရတာမုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြဟာ သိပ္ကို ဆုိး၀ါးေနပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ တုိင္းရင္းသားေတြရဲ႕ အေျခခံ ရပုိင္ခြင့္ ခ်ဳိးေဖာက္ခံေနရတာ အပါအ၀င္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြကုိ စစ္အစိုးရက စနစ္တက် က်ဴးလြန္ေနတယ္လို႔ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြကုိ စစ္ေဆးတဲ့ အထူးကိုယ္စားလွယ္ မစၥတာ ကင္တားနားက မတ္လတုန္းက ေကာင္စီကုိ တင္ျပခဲ့ပါတယ္။
“ျမန္မာစစ္အစိုးရ ဒီႏွစ္ထဲ က်င္းပဖို႔ ျပင္ဆင္ေနတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ ထုတ္ျပန္ခဲ့တဲ့ ဥပေဒေတြကုိ ၾကည့္ရင္လည္း လြတ္လပ္မႈ၊ တရားမွ်တမႈ မရွိတဲ့အတြက္ ဒီေရြးေကာက္ပြဲဟာ စစ္မွန္တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ဳိး ျဖစ္မလာႏုိင္ပါဘူး။”
ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ျပႆနာဟာ ေရရွည္ျပႆနာမုိ႔ ဒါကို ေျဖရွင္းဖုိ႔အတြက္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အမ်ဳိးသား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး ရဖုိ႔ လိုအပ္ေနၿပီး ပထမဆုံး တုိင္းရင္းသားေတြနဲ႔ ႏုိင္ငံေရးပါတီ အဖြဲ႕အစည္း အားလုံး ပါ၀င္တဲ့ စစ္မွန္တဲ့ ေဆြးေႏြးပြဲေတြ က်င္းပေပးဖို႔ လုိအပ္ေၾကာင္းနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံ ဒီမုိကေရစီ လမ္းေၾကာင္းေပၚ ေလွ်ာက္လွမ္းႏုိင္ဖို႔အတြက္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အပါအ၀င္ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြ အားလုံးကို ခ်က္ခ်င္း လႊတ္ေပးဖုိ႔အတြက္ ၿဗိတိန္ႏုိင္ငံက ထပ္ေလာင္း ေတာင္းဆိုခဲ့ပါတယ္။
ေဒသတြင္းႏုိင္ငံ တႏုိင္ငံျဖစ္တဲ့ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံကလည္း ျမန္မာႏုိင္ငံ အက်ဥ္းေထာင္ေတြထဲက အက်ဥ္းသားေတြရဲ႕ အေျခအေနေတြကုိ စိုးရိမ္ေၾကာင္း တင္ျပခဲ့ၿပီး ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြကို အျမန္ဆုံး ျပန္ၿပီး လႊတ္ေပးဖုိ႔ အစည္းအေ၀း တက္ေရာက္လာတဲ့ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံဆုိင္ရာ သံအမတ္ႀကီး မစၥတာ အာကီယို အိစို႔မတ္တ (Mr. Akio Isomata) က ေျပာပါတယ္။
“ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အပါအ၀င္ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသား အားလုံးကုိ တတ္ႏုိင္သမွ် အျမန္ဆုံး ျပန္ၿပီး လႊတ္ေပးဖုိ႔ ဂ်ပန္အစိုးရက ျမန္မာအစိုးရကို ထပ္ၿပီး ေတာင္းဆုိပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ အခု က်င္းပဖုိ႔ ျပင္ေနတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲကုိ လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တမႈ ရွိေစဖုိ႔နဲ႔ ႏုိင္ငံတကာ စံႏႈန္းေတြနဲ႔အညီ က်င္းပေပးဖုိ႔ ခုိင္မာတဲ့ လုပ္ေဆာင္မႈေတြ လုပ္ေပးဖုိ႔ကုိလည္း ေတာင္းဆုိပါတယ္။”
ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြဟာ အခုထိ ဆုိး၀ါးေနတာမို႔ ႏုိင္ငံတကာက တတ္ႏုိင္သမွ် ၀ုိင္း၀န္းကူညီၾကဖို႔ လိုအပ္ေနၿပီလို႔ အေမရိကန္ႏုိင္ငံက ယုံၾကည္ေၾကာင္း အေမရိကန္ ႏုိင္ငံဆုိင္ရာ သံအမတ္ႀကီး မစ္စ္ အီလိန္း ခ်ိန္ဘာလိန္ ဒိုနာဟ႐ူး (Ms. Eileen Chamberlain Donahoe) က ေျပာပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံ ၿငိမ္းခ်မ္းသာယာၿပီး ႏုိင္ငံသားေတြ လူ႔အခြင့္အေရး ေသေသခ်ာခ်ာ ခံစားရေစဖုိ႔အတြက္ မစၥတာ ကင္တားနားရဲ႕ အဆုိျပဳခ်က္ကို ေထာက္ခံ ပံ့ပုိးေပးဖုိ႔ အေမရိကန္ႏုိင္ငံက စဥ္းစားေနတယ္လို႔လည္း ေျပာပါတယ္။
“ကုလသမဂၢရဲ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရး စုံစမ္း စစ္ေဆးေရးမႉး ေတာမတ္စ္ အုိေဟး ကင္တားနား ေထာက္ခံ အႀကံျပဳထားသလုိပဲ ျမန္မာစစ္အစိုးရက ႏုိင္ငံတကာ လူလူခ်င္း စာနာမႈ အကူအညီေပးေရး ဆုိင္ရာ ဥပေဒေတြကုိ ခ်ဳိးေဖာက္မႈ ရွိမရွိ စုံစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္တရပ္ ဖြဲ႕စည္းေရး အဆုိကုိ ေထာက္ခံဖုိ႔ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုက စဥ္းစားေနပါတယ္။”
တကယ္လုိ႔ အေမရိကန္ႏုိင္ငံသာ ပါ၀င္ ေထာက္ခံရင္ ျမန္မာစစ္အစုိးရ လူသားမ်ဳိးႏြယ္ေတြအေပၚ က်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇ၀တ္မႈေတြနဲ႔ စစ္ရာဇ၀တ္မႈေတြ က်ဴးလြန္မႈ ရွိမရွိ စုံစမ္း စစ္ေဆးေပးဖုိ႔ ေထာက္ခံတဲ့ႏုိင္ငံဟာ ၅ ႏုိင္ငံ ရွိလာေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ လက္ရွိ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြကုိ အထူးစုိးရိမ္ေၾကာင္း နယူးဇီလန္၊ ဆြီဒင္နဲ႔ အုိင္ယာလန္ႏုိင္ငံေတြသာ မက ကေနဒါႏုိင္ငံကလည္း အဂၤါေန႔က က်င္းပတဲ့ ၁၄ ႀကိမ္ေျမာက္ အစည္းအေ၀းမွာ ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆုိခဲ့ပါတယ္။
ရင္းျမစ္..VOA
UNHRC 14th Session, Debate on June 8, 2010
