လြတ္လပ္ေရးရတဲ့ အခ်ိန္အထိေတာ့ က်ဳပ္ ႏုိင္ငံေရး လုပ္ရအံုးမွာပဲ။ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးလုိ႔ ပါတီတုိက္ပြဲေတြ ျဖစ္တဲ့အခ်ိန္မွာ က်ဳပ္က မပါခ်င္ဘူး။ ေဘးဖယ္ေနမယ္။ သူမ်ားေတြလုပ္တာ ထုိင္ၾကည့္ၿပီး စာေရးမယ္``
ဦးေအာင္ဆန္း
ဦးေအာင္ဆန္း
၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ေမလ ၃ဝ ရက္
ဖဆပလဌာနခ်ဳပ္တြင္ ျပဳလုပ္ေသာ သတင္းစာဆရာမ်ား အစည္းအေဝးတြင္ ေျပာၾကားသည့္ မိန္းခြန္႔မွ…..
(က)
၁၉၄၇ ခုႏွစ္၊ ဇူလိုင္လ ၁၄ ရက္။
အတြင္းဝန္႐ုံး။
အတြင္းဝန္႐ုံးအတြင္းရွိ တုိင္းျပဳျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္ အေဆာက္အဦေရွ႕ ဝရန္တာတြင္ မတ္တပ္ရပ္ရင္း သူတုိ႔တေတြ စကားေျပာေနၾက၏။ သူတုိ႔တေတြ ဟူသည္ကား …. ဒီးဒုတ္ဦးဘခ်ဳိ၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၊ ဆရာေဇာ္ဂ်ီ၊ ဆရာေမာင္ထင္၊ ဆရာမင္းသုဝဏ္ႏွင့္ ဦးခင္ေဇာ္တုိ႔ ျဖစ္၏။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက ဘန္ေကာက္လံုခ်ည္ နံ႔သာေရာင္၊ ပိုးအကၤ်ီရင္ေစ့ႏွင့္ သပ္သပ္ရပ္ရပ္၊ သားသားနားနား….။ သူတုိ႔ စကားဝုိင္းက စာေပ၊ အႏုပညာႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈအေၾကာင္းမ်ား ျဖစ္သည္။
``….လြတ္လပ္ေရးရရင္ ႏိုင္ငံေရးကထြက္ၿပီး ပညာေရးနဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈေတြ ေလ့လာမယ္။ အာရွအေရွ႕ေတာင္ပုိင္းမွာ လွည့္ၿပီး ယဥ္ေက်းမႈေတြကို ေလ့လာခ်င္တယ္….``
ဒီးဒုတ္ဦးဘခ်ဳိက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကုိ ေျပာ၏။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက စိတ္အားထက္သန္စြာႏွင့္ စကားေျပာလွ်င္ … သူ၏ ႏႈတ္ခမ္းသည္ အနည္းငယ္ `ေထာ္`၍ သြားတတ္၏။
``က်ေနာ္လည္း ႏိုင္ငံေရးက ထြက္မွာပါပဲဆရာ။ ထြက္ၿပီးေတာ့ စာေရးမယ္ၾကံတယ္။ က်ေနာ္တို႔ဆီမွာ ဘာသာျပန္ေတြ အမ်ားၾကီးလုိတယ္။ ဘုိင္အိုဂရပ္ဖီ (အတၳဳပတၱိစာေပ)ေတြလည္း လိုတယ္။ ဘာ့ေၾကာင့္ မေရးၾကသလဲ မသိဘူး။ ၿပီးေတာ့ … ဗမာအက၊ ဗမာ့ဂီတေတြဟာ ဟိုဘက္က လွည့္လာတာေတြ ရွိတယ္။ ဒါေတြကို စံုစမ္းရမယ္။ အာရွတုိက္သားေတြ တဦးနဲ႔ တဦး ဘယ္လုိဆက္စပ္မႈ ရွိတယ္ဆိုတာ ေလ့လာရမယ္။ က်ေနာ္လည္း အႏုပညာသမားပါပဲဆရာ….``
ဒီးဒုတ္ဦးဘခ်ဳိႏွင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းတုိ႔က သူတုိ႔ လုပ္ေဆာင္လိုၾကသည့္ စာေပယဥ္ေက်းမႈ အႏုပညာ ရည္မွန္းခ်က္မ်ား ေဆြးေႏြးေနၾက၏။ ထုိစဥ္က …. သူတုိ႔သည္ ေနာင္ ၅ ရက္အၾကာ၌ ဤအေဆာက္အဦၾကီး အတြင္း၌ပင္ အၾကမ္းဖက္သမားတစု၏ လုပ္ၾကံသတ္ျဖတ္ျခင္း ခံရမည္ကို မသိၾက။ ေတြးထင္၍ပင္ မထား….။
(ခ)
စာအုပ္အမည္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ စာေပလက္ရာ
ေရးသားျပဳစုသူ ျမဟန္
ထုတ္ေဝသူအမည္ ေဒၚျမင့္ျမင့္ (ၿမဲ ၃၇၅၆)
ဒု-လက္ေထာက္ညႊန္ၾကားေရးမႉး
တကၠသိုလ္မ်ားသမိုင္းသုေတသနဌာန။
စာမူခြင့္ျပဳအမွတ္ ၆၅၂/၉၇ (၁ဝ)
ထုတ္ေဝသည့္ခုႏွစ္ ၁၉၉၈ ခုႏွစ္၊ ဇန္နဝါရီလ (ပထမအၾကိမ္)
အုပ္ေရ ၃ဝဝဝ။
ျဖန္႔ခ်ိ အင္းဝစာေပတုိက္။
တန္ဖုိး ၂၂၅က်ပ္။
ဆရာျမဟန္ ေရးသားျပဳစုသည့္ ``ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ စာေပလက္ရာမ်ား`` စာအုပ္ကုိ ၁၉၉၈ ခုႏွစ္တြင္ ပထမအၾကိမ္အျဖစ္ ထုတ္ေဝ၏။ လြတ္လပ္ေရး ႏွစ္ ၅ဝ အထိမ္းအမွတ္အျဖစ္ ထုတ္ေဝသည္ဟု ဆို၏။ တကၠသိုလ္မ်ား သမိုင္းသုေတသနဌာနမွ ထုတ္ေဝျခင္းျဖစ္သည္။ တကၠသိုလ္မ်ား သမိုင္း သုေတသနဌာန၏ ညႊန္ၾကားေရးမႉးခ်ဳပ္က ေဒၚနီနီျမင့္ ျဖစ္သည္။ ဤအတြက္ပင္ … အဓိပၸာယ္က တမ်ဳိးထူးျခား၍ ေနျပန္သည္ဟု စိတ္၌ ေတြးထင္မိ၏။ ထားေတာ့….။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ စာေပလက္ရာမ်ား စာအုပ္တြင္ ေဆာင္းပါး ၁၁ ပုဒ္၊ အမွာစာ ၅ ပုဒ္ႏွင့္ ကိုယ္တုိင္ေရး အတၳဳပတၱိ ၁ ပုဒ္တို႔ ပါ၏။ ေဆာင္းပါး ၃ ပုဒ္က အဂၤလိပ္ဘာသာႏွင့္ ျဖစ္ၿပီး ၈ ပုဒ္ကိုမူ ျမန္မာဘာသာႏွင့္ပင္ ေရးခဲ့၏။ ပဲခူးကေဝ၊ အညာသားေလး၊ ေမာင္ေအာင္ဆန္း၊ သခင္ေအာင္ဆန္း၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း စသည့္ ကေလာင္အမည္မ်ားႏွင့္ ဂႏၳေလာက မဂၢဇင္း၊ သူရိယ မဂၢဇင္း၊ မ်ဳိးညႊန္႔ မဂၢဇင္း၊ ဒဂုံ မဂၢဇင္း၊ နဂါးနီ စာေစာင္၊ ဗမာ့ေခတ္ သတင္းစာ၊ အုိးေဝ မဂၢဇင္း၊ ဇဝန ဂ်ာနယ္၊ ဒီးဒုတ္ ဂ်ာနယ္တုိ႔တြင္ ေရးခဲ့သည့္ စာမ်ား ျဖစ္သည္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ ကိုယ္တုိင္ေရးအတၳဳပတၱိ၊ ဗမာ့လြတ္လပ္ေရး အေရးေတာ္ပံုႏွင့္ Life Sketch of the Author တုိ႔ကို ဗုိလ္ခ်ဳပ္၏ ဘဝ႐ုပ္ပံုလႊာမ်ား ျဖစ္သည္။ ၁၉၁၅ မွ ၁၉၄၆ ေအာက္တုိဘာလအထိ ဗိုလ္ခ်ဳပ္၏ ဘဝ႐ုပ္ပုံလႊာ မွန္ကူကြက္မ်ားဟု ဆိုရမည္။
(ဂ)
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ စာေပခရီး အစက …. ေရနံေခ်ာင္း အမ်ဳိးသား ေက်ာင္းသားဘဝက စခဲ့သည္ဟု ဆုိရမည္။ ေရနံေခ်ာင္း အမ်ဳိးသားေက်ာင္း၌ ေက်ာင္းစာေစာင္တေစာင္ ထုတ္ေဝရာ ေက်ာင္းသား ေမာင္ေအာင္ဆန္းသည္ အယ္ဒီတာအျဖစ္ တာဝန္ယူခဲ့ရသည္။ ပထမဦးစြာ ေဖာ္ျပျခင္းခံရသည့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ ေဆာင္းပါးမွာမူ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါး ျဖစ္သည္။ ၁၉၃၃ ခုႏွစ္ ႏုိဝင္ဘာလထုတ္ ဂႏၳေလာက မဂၢဇင္းတြင္ ပါရွိခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ `ပဲခူးကေဝ` ကေလာင္အမည္ႏွင့္ ေရးခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ထုိစဥ္က … တကၠသိုလ္ေက်ာင္သား ကိုေအာင္ဆန္းသည္ ပဲခူးေဆာင္တြင္ ေနသည့္အတြက္ `ပဲခူးကေဝ` ဟူ၍ ကေလာင္အမည္ ယူခဲ့ျခင္းလား …. မေျပာတတ္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ စာေပခရီးတြင္ `အယ္ဒီတာ`အျဖစ္က ပိုမို၍ ေက်ာ္ၾကားထင္ရွားခဲ့သည္ဟု ဆိုရမည္။ ၁၉၃၆ တြင္ `အုိးေဝ`မဂၢဇင္း၌ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသား ကိုေအာင္ဆန္းသည္ အယ္ဒီတာ့တာဝန္ ယူရ၏။ ကိုေအာင္ဆန္း အယ္ဒီတာအျဖစ္ တာဝန္ယူထုတ္ေဝသည့္ `အုိးေဝ`မဂၢဇင္းတြင္ `ဆရာညဳိျမ`၏ ``ငရဲေခြးၾကီး လြတ္ေနၿပီ``အမည္ရွိ ေဆာင္းပါးတပုဒ္ ပါလာ၏။ တကၠသိုလ္ အာဏာပိုင္မ်ားက ေဆာင္းပါးရွင္ကုိ အေရးယူရန္ ေဆာင္းပါးရွင္၏ အမည္ရင္းကို အယ္ဒီတာကိုေအာင္ဆန္းထံ ေမး၏။ `အယ္ဒီတာ့` က်င့္ဝတ္အရ ေဆာင္းပါးရွင္အမည္ ထုတ္ေဖာ္၍ မေျပာႏုိင္ေၾကာင္း ကိုေအာင္ဆန္းက ျငင္းပယ္လုိက္၏။ ေက်ာင္းအာဏာပို္င္ မ်က္ႏွာျဖဴၾကီးမ်ားက မေက်နပ္ၾက….။ ဤတြင္ …. အယ္ဒီတာ ကိုေအာင္ဆန္းကုိ အေရးယူရန္ လံု႔လျပဳလာၾက၏။ ကိုေအာင္ဆန္းအား ေက်ာင္းမွ ထုတ္ရန္အထိပင္ ၾကိဳးပမ္းလာၾက၏။ ဤမွ … ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ဒုတိယ ေက်ာင္းသားသပိတ္ၾကီးအထိ…။ ကိုလိုနီစနစ္ ဆန္႔က်င္ေရး အမ်ဳိးသားလႈပ္ရွားမႈၾကီးက ၾကီးမားျမင့္တက္ခဲ့၏။ ထုိႏွစ္တြင္ ထုတ္ေဝသည့္ `အိုးေဝ`မဂၢဇင္းအတြဲ - ၆၊ အမွတ္ ၁ တြင္ အယ္ဒီတာ ကိုေအာင္ဆန္းသည္ ဤသို႔ ေခါင္းၾကီးကို ေရး၏။
``ငါ့အား ဖံုးလႊမ္းထားေသာ လကြယ္သန္းေခါင္ ဤေမွာင္မိုက္တြင္းမွေန၍ အႏိုင္မခံ အရႈံးမေပးတတ္ေသာ ငါ၏ စိတ္ကို ဖန္ဆင္းေပးသည့္ နတ္သိၾကားတို႔အား ငါ ေက်းဇူးဆိုပါ၏။
ေလာကဓံတရားတုိ႔၏ ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္ေသာ လက္ဆုတ္တြင္းသို႔ က်ေရာက္ေနရေသာ္လည္း ငါကား မတုန္လႈပ္၊ မငိုေၾကြး၊ ကံတရား၏ ႐ိုက္ပုတ္ျခင္းဒဏ္ခ်က္တုိ႔ေၾကာင့္ ငါ့ဦးေခါင္းသည္ ေသြးသံတုိ႔ျဖင့္ ရဲရဲနီ၏။ ညႊတ္ကား မညႊတ္။
ဤေဒါသေလာဘတုိ႔ ၾကီးစိုးရာဌာန၏ အျခားမဲ့၌ကား ေသျခင္းတရားသည္ ေၾကာက္မက္ဖြယ္ရာ ငံ့လင့္လ်က္ ရွိ၏။ သုိ႔ေသာ္ ငါကား မတုန္လႈပ္သည္ကိုသာ ေတြ႔ရအံ့။ ေနာင္ကိုလည္း ဘယ္ေတာ့မွ် မေၾကာက္သည္ကိုသာ ေတြ႔ရအံ့။
သုဂတိသို႔သြားရာ တံခါးဝသည္ မည္မွ် က်ဥ္းေျမာင္းသည္ျဖစ္ေစ၊ ယမမင္း၏ ေခြးေရပုရပုိက္၌ ငါ့အျပစ္တုိ႔ကို မည္မွ်ပင္ မ်ားစြာ မွတ္သားထားသည္ျဖစ္ေစ ငါကား ဂ႐ုမျပဳ၊ ငါသာလွ်င္ ငါ့ကံ၏ အရွင္သခင္ျဖစ္၍ ငါသာလွ်င္ ငါ့စိတ္၏ အၾကီးအကဲ ျဖစ္ေလသည္``
(ဃ)
ဂ်ပန္ေခတ္ စစ္ဝန္ၾကီးတာဝန္ ထမ္းေဆာင္ေနရင္း …. ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ သူ၏ အတၳဳပတၱိ ေရးခဲ့၏။ စစ္ေရး၊ ႏိုင္ငံေရးတာဝန္မ်ား ပိေနသည့္ အၾကားမွ `လု`၍ ေရးခဲ့သည့္ အတၳဳပတၱိစာ ျဖစ္သည္ဟု ဆိုရမည္။ ဖက္ဆစ္ေတာ္လွန္ေရး ဆင္ႏႊဲရင္း …. အမ်ဳိးသား လြတ္လပ္ေရးအား အရယူရင္းႏွင့္ …ဗိုလ္ခ်ဳပ္၏အတၳဳပတၱိက အဆံုးမသတ္ႏိုင္ခဲ့။ အခန္း ၂ ခန္းႏွင့္ပင္ ၿပီးသြား၏။ အခန္း ၁ တြင္ `ဇာတိ`ဟူ၍ ေခါင္းစဥ္ငယ္ေပးထားၿပီး အခန္း ၂ ကိုမူ `ေက်ာင္းသားဘဝ`ဟု ေခါင္းစဥ္ငယ္ တပ္ထား၏။
ဒို႔ဗမာအစည္းအ႐ုံးဝင္ သခင္ေအာင္ဆန္း၊ BIA. BDA ေသနာပတိ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ ဘဝမ်ားကိုမူ ….`ဗမာ့ေခတ္သတင္းစာ`တြင္ ေရးခဲ့သည့္ သူ၏ `ဗမာ့လြတ္လပ္ေရး အေရးေတာ္ပံု` ေဆာင္းပါးတြင္ ဖ်တ္ကနဲ …. ဖ်တ္ကနဲ ေတြ႔ရမည္။
ဗို္လ္ခ်ဳပ္သည္ သူ၏ အတၳဳပတၱိအဖြင့္ ေရးသားရာတြင္ `ေျမလတ္`၏ ပထဝီဝင္ကို မိတ္ဆက္ျပ၏။ ၿပီးလွ်င္ …. နတ္ေမာက္၏ အနီးအေဝး ဝန္းက်င္ကိုလည္း ဖြဲ႔ျပန္သည္။ …. မီးရထားဘူတာ႐ုံအနီးတြင္ မီးရထားဘက္မွ ေဆာက္ထားေသာ အိမ္တန္းလ်ားမ်ား ရွိသည္။ ဘူတာ၏ ဝဲယာပတ္လည္တြင္ ေျမပဲခင္း၊ ႏွမ္းခင္းတို႔ ရွိေလသည္။ ထိုယာခင္းတုိ႔မွ လြန္လွ်င္ ….. ေလာကဓာတ္ ျမန္မာအထက္တန္းသင္ ဘုန္းၾကီးေက်ာင္းတေက်ာင္း ရွိေလသည္။ ထိုမွ ယာတခင္း အလြန္တြင္ ၅ ရက္ တေစ်း ဖြင့္ရာ ေစ်းပုိင္း ရွိေလသည္။ ထိုမွလြန္လွ်င္ ပုလိပ္ဂတ္တန္းလ်ားမ်ား ရွိေလသည္။ ထိုအနီးတြင္ စာတုိက္ ရွိေလသည္။ စာတုိက္၏ အေနာက္ေျမာက္ မလွမ္းမကမ္းတြင္မူ အိမ္ေျခ ၁၅ဝ ခန႔္ရွိ ရြာတရြာ ရွိသည္။ ထုိရြာကို `နတ္ေမာက္` ဟု လည္းေကာင္း၊ `ေတာင္ရြာ`ဟုလည္းေကာင္း ေခၚၾကေလသည္။
၁၉၁၅ ခုႏွစ္၊ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၁၃ ရက္ေန႔တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေမြးဖြားခဲ့၏။ ျမန္မာသကၠရာဇ္အရမူ … ၁၂၇၆ ခုႏွစ္ တေပါင္းလဆန္း ၁ ရက္ (စေနေန႔) ျဖစ္သည္။ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၁၃ ရက္ေန႔ႏွင့္ပတ္သက္၍ ဗိုလ္ခ်ဳပ္က သူ႔အတၳဳပတၱိတြင္ ….
``ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၃ ကား နာမည္ေက်ာ္ နကၡတ္ေဗဒင္ဆရာၾကီး ကိုင္႐ို၏ ေဟာေျပာခ်က္အရဆိုလွ်င္ တုိင္းျပည္တျပည္၏ အစိုးရနန္းတုိ႔ကို ၿဖိဳဖ်က္ႏို္င္စြမ္းေသာသူမ်ား ေမြးတတ္ေသာေန႔ဟု ေဟာထားေလသည္။ ထုိေန႔တြင္ေမြးေသာ က်ေနာ္မွာ သူပုန္ေလာင္းကေလး ျဖစ္သည္ကို ထုိအခါက မည္သူမွ် ထူးထူးျခားျခား မထင္ခဲ့ၾကေခ်``
၁၉၄၆ ခုႏွစ္ တာရာမဂၢဇင္းတြင္ ဆရာဒဂုန္တာရာက ေအာင္ဆန္း (သို႔မဟုတ္) အ႐ိုင္း ဟူ၍ ဗိုလ္ခ်ဳပ္၏ ႐ုပ္ပံုလႊာကုိ ဖြဲ႔သည္။ သူ႔ကုိ `အ႐ိုင္း`ဟူ၍ ဝိၿဂိဳဟ္ျပဳသည္ကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္က သေဘာက်ဟန္ တူ၏။ သူ၏ အတၳဳပတၱိတြင္လည္း `အ႐ိုင္း`ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ….
``က်ေနာ္ ငယ္ငယ္တုန္းက ေတာ္ေတာ္ႏွင့္ စကားမေျပာတတ္။ အနာအဖ်ား ထူသည္။ အစားၾကဴးသည္။ အမဲသားငါးကို အလြန္ၾကိဳက္သည္။ က်ေနာ္၏ မိခင္ ေစ်းဝယ္သြားရာ ရံဖန္ရံခါ က်ေနာ့္ကို ခ်ီ၍ သြားေလသည္။ တခါေသာ္ အမဲသားစိမ္းကို အတင္းလု၍ စားမည္ျပဳသည္ဟု က်ေနာ္ ၾကားသိရေပသည္။ လူ႐ိုင္းဘဝက က်ေနာ္ လာသလားမသိ။ ယေန႔ထိ လူ႐ိုင္းသေဘာမ်ဳိး ေနခ်င္သည့္ စိတ္ထားမ်ား ရွိသည္။ လူ႐ိုင္းကား ၾကမ္း၏။ ခက္ထန္၏။ သို႔ေသာ္ ျဖဴ၏။ ေျဖာင့္၏။ တည္ၾကည္၏။ လြတ္လပ္၏။ က်န္းမာ၏။ သန္စြမ္း၏။ က်ေနာ္ ၾကိဳက္၏။ က်ေနာ့္စိတ္တြင္ အင္မတန္ စိုေျပလတ္ဆတ္ေသာ ဘဝဟု ယူဆသည္။ က်ေနာ္ ငယ္ငယ္ကေလးက ယေန႔တုိင္ လူေရာစိတ္ေရာ ေပ်ာ့ေျပာင္းသည္ဆိုသည့္ အခ်က္ကို နားမလည္ခဲ့၊ နားလည္ရန္လည္း မၾကိဳးစားခဲ့၊ ၾကိဳးလည္း မၾကိဳးစားခ်င္၊ က်ေနာ္ကား စကားအေျပာအဆို မဖြယ္မယဥ္ေက်း၊ အသက္ ၈ ႏွစ္ထဲ ေရာက္၍ ေက်ာင္းစေနသည့္ အခါ၌ပင္ ဘုန္းၾကီးကို ဘုန္းၾကီးစကားျဖင့္ မေလွ်ာက္တတ္၊ အမူအယာလည္း ၾကမ္း၏။ အလိုက္လည္း မသိ၊ ညစ္လည္း ညစ္ပတ္သည္။ ကိုယ့္စည္းကမ္းဟူ၍လည္း တခုမွ်မရွိ``
(င)
ဗိုလ္ခ်ဳပ္သည္ သူ၏ အတၳဳပတၱိကုိ ေရးသားရင္း …. သူ႔မိသားစုဝင္ အခ်ဳိ႕၏ အေၾကာင္းကိုလည္း တို႔၊ ထိ ဆြဲေခၚ၍ ျပသြားေသးသည္။
``က်ေနာ္၏အထက္ အကို ကိုေအာင္သန္းႏွင့္ က်ေနာ္မွာ အသက္ ၃ ႏွစ္ခြဲ၊ ၄ ႏွစ္မွ် ကြာ၏။ သူႏွင့္ က်ေနာ္ကား ငယ္ငယ္က ရန္ျဖစ္ဘက္ ျဖစ္၏။ သူကား လက္ျမန္၏။ က်ေနာ္ကား အားၾကီး၏။ မခ်ိန္မဆ လက္လႊတ္စပယ္ လုပ္တတ္၏။ သူကား ႏု၏။ မင္းသား က်ခ်င္၏။ က်ေနာ္ကား ၾကမ္း၏။ သူသည္ အစားအေသာက္ အေနအထုိင္မွစ၍ သပ္ရပ္သည္။ အစားဆိုလည္း အစာတုိင္း မစား၊ စားေသာက္ေနသည့္အခါ အစာေျမၾကီးေပၚသို႔ က်သြားလွ်င္ သူသည္ မစားေတာ့။ က်ေနာ္ကား ဖုတ္ဘက္ခါ၍ စားႏုိင္လွ်င္ စား၏။ သူကား အဝတ္မ်ားကို သပ္သပ္ရပ္ရပ္ ဝတ္တတ္၏။ က်ေနာ္ကား မဝတ္တတ္။ ျမန္ျမန္ညစ္ေအာင္ ဝတ္တတ္၏။ သူသည္ ေျမၾကီးၾကမ္းမ်ားေပၚတြင္ မည္သည့္အခါမွ တံုးလံုးမလွဲ၊ က်ေနာ္ကား ၾကိမ္ဖန္မ်ားစြာ လွဲဖူး၏။ သူကား ပါး၏။ လ်င္၏။ က်ေနာ္ကား ထူ၏။ ေအး၏။ က်ေနာ္ကား ေျမႇာက္လို႔ ေျမႇာက္မွန္းမသိ၊ ေခ်ာ္လို႔ ေခ်ာ္မွန္းမသိ။ ထံုေပေပ အလြန္ႏုိင္၏။ တခါေသာ္ ၁ဝ မိုင္ခန္႔အကြာ ရြာတရြာသို႔ က်ေနာ္၏ မိဘမ်ားႏွင့္ လိုက္သြား၍ သူၾကီးအိမ္တြင္ တည္းခိုေနစဥ္ ထုိရြာမွ ရြယ္တူေလာက္ ကေလးတေယာက္က က်ေနာ့္အား ေျမႇာက္၍ ဗိုလ္ၾကီး-ဗိုလ္ၾကီးဟု ေခၚရာက်ေနာ္မွာ မ်ားစြာသေဘာက်ကာ ထညက္ျဖဴဆုတ္ေတြ ေခၚတုိင္း ေပးခဲ့ဖူးသည္``
သူ႔ဖခင္ ဦးဖာ ကြယ္လြန္သည့္အခ်ိန္၌ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သည္ ေရနံေခ်ာင္း အမ်ဳိးသားေက်ာင္း၌ ပညာသင္စဥ္ပင္ ရွိေသး၏။ ၁၃-၁၄ အရြယ္ ျဖစ္မည္။ ဖခင္ ကြယ္လြန္ၿပီး ၁၅ ႏွစ္ေက်ာ္ၾကာသည့္အခ်ိန္၌ ဤအတၳဳပတၱိအား သူ ေရးျခင္းျဖစ္သည္။ သူ၏ အတၳဳပတၱိတြင္ သူ႔ဖခင္ႏွင့္ပတ္သက္၍ …..
``က်ေနာ္၏ ဖခင္သည္ က်ေနာ္ႏွင့္ အမူအရာမွာ အေတာ္ဆင္သည္။ တေန႔ေန၍ စကားတခြန္း မေျပာ၊ မ်က္ႏွာထား ဆိုး၏။ ဆုိးသည့္အထဲ ေက်ာက္ေပါက္မာမ်ားလည္း ရွိ၏။ ေလာကြတ္မရွိ၊ ဟန္မရွိ၊ ဘာသိဘာသာ ေနတတ္၏။ အကိုင္အတြယ္၊ အသြားအလာ၊ အမူအရာ ၾကမ္း၏။ ျငင္းမိလွ်င္ အေလွ်ာ့မေပးတတ္၊ သို႔ေသာ္ စိတ္ႏွလံုးကား အထူးေျဖာင့္စင္း၏။ စကားတည္၏။ အပိုမေျပာ။ ထုိေၾကာင့္ ေရွ႕ေနစာေမးပြဲ ဝင္ထားေသာ္လည္း ေရွ႕ေနလုိက္၍ စားသည္ကို က်ေနာ္တုိ႔ မမွတ္မိ။ က်ေနာ္တို႔အား အျခားသူတဦးဦးက ေခါင္းရိတ္ေပးလွ်င္ အင္မတန္ ညင္သာ၏။ က်ေနာ္တို႔ ေဖေဖကား ဓားမထက္ တထက္ကို ေကာင္းေကာင္း မေသြးဘဲ အတင္းတြန္းခ်၍ ရိတ္၏။ အထူးပင္ ေခါင္းရည္နာ၏။ က်ေနာ္တုိ႔သည္ ၎ ေခါင္းရိတ္မည့္အခါကို ရြံ႕၏။ တြန္႔၏။ သို႔ေသာ္ ေခါင္းရိတ္သည့္အခါတုိင္း က်ေနာ့္အကိုကား အၿမဲငို၏။ ငိုတုိင္း ေခါင္းပုတ္ခံရ၏။ က်ေနာ္ကား မငို။ ၾကိတ္ခံ၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ေခါင္းပုတ္ လြတ္၏။``
``… က်ေနာ္သည္ ငယ္စဥ္က ေခ်ာင္တေခ်ာင္ကပ္၍ မိႈင္ေတြကာ စဥ္းစား၍ ေနေသာ္လည္း ေနတတ္သည္။ ကေလးႏွင့္ မလိုက္၊ အမ်ားအားျဖင့္ အိေျႏၵၾကီးသည္။ ကစားခုံစားမ်ားစြာ မေလ့က်င့္၊ သို႔ေသာ္ ကစားသည့္အခါ ၾကမ္းတမ္းသည္။ ၾကမ္းတမ္းေသာ ကစားမ်ဳိးကိုမွွ ႏွစ္သက္သည္။ တြက္ထိုးျခင္း၊ က်ည္းသား႐ိုက္ျခင္း စသည္တို႔ကို ဝါသနာပါသည္။ ျခင္းလံုးခတ္ျခင္းကို မၾကိဳက္။ ရြရြလုပ္ရေသာ အလုပ္ဆိုလွ်င္ က်ေနာ္ႏွင့္ မျဖစ္။ အခ်ဳပ္ဆိုလွ်င္ က်ေနာ္၏ ကေလးဘဝမွာ ခ်ီးမြမ္းစရာ အလြန္နည္း၏။ ညစ္ပတ္ေပေရ ရႈိေျမာင္ေခ်ာင္းေစာင္းကဲ့သို႔ အဖုအထစ္၊ အျပစ္အနာအဆာမ်ားသည္ စိမ္းလန္းစိုေျပညီညာေသာ ျမက္ခင္းသဖြယ္ ရႈခ်င္သဖြယ္ မဟုတ္ေပ…``
ေမလ္းထဲသုိ႔ ေပးပို႔ လာေသာေၾကာင္႔ ျပန္လည္မွ်ေဝလုိက္ပါသည္.။
ဖဆပလဌာနခ်ဳပ္တြင္ ျပဳလုပ္ေသာ သတင္းစာဆရာမ်ား အစည္းအေဝးတြင္ ေျပာၾကားသည့္ မိန္းခြန္႔မွ…..
(က)
၁၉၄၇ ခုႏွစ္၊ ဇူလိုင္လ ၁၄ ရက္။
အတြင္းဝန္႐ုံး။
အတြင္းဝန္႐ုံးအတြင္းရွိ တုိင္းျပဳျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္ အေဆာက္အဦေရွ႕ ဝရန္တာတြင္ မတ္တပ္ရပ္ရင္း သူတုိ႔တေတြ စကားေျပာေနၾက၏။ သူတုိ႔တေတြ ဟူသည္ကား …. ဒီးဒုတ္ဦးဘခ်ဳိ၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၊ ဆရာေဇာ္ဂ်ီ၊ ဆရာေမာင္ထင္၊ ဆရာမင္းသုဝဏ္ႏွင့္ ဦးခင္ေဇာ္တုိ႔ ျဖစ္၏။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက ဘန္ေကာက္လံုခ်ည္ နံ႔သာေရာင္၊ ပိုးအကၤ်ီရင္ေစ့ႏွင့္ သပ္သပ္ရပ္ရပ္၊ သားသားနားနား….။ သူတုိ႔ စကားဝုိင္းက စာေပ၊ အႏုပညာႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈအေၾကာင္းမ်ား ျဖစ္သည္။
``….လြတ္လပ္ေရးရရင္ ႏိုင္ငံေရးကထြက္ၿပီး ပညာေရးနဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈေတြ ေလ့လာမယ္။ အာရွအေရွ႕ေတာင္ပုိင္းမွာ လွည့္ၿပီး ယဥ္ေက်းမႈေတြကို ေလ့လာခ်င္တယ္….``
ဒီးဒုတ္ဦးဘခ်ဳိက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကုိ ေျပာ၏။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက စိတ္အားထက္သန္စြာႏွင့္ စကားေျပာလွ်င္ … သူ၏ ႏႈတ္ခမ္းသည္ အနည္းငယ္ `ေထာ္`၍ သြားတတ္၏။
``က်ေနာ္လည္း ႏိုင္ငံေရးက ထြက္မွာပါပဲဆရာ။ ထြက္ၿပီးေတာ့ စာေရးမယ္ၾကံတယ္။ က်ေနာ္တို႔ဆီမွာ ဘာသာျပန္ေတြ အမ်ားၾကီးလုိတယ္။ ဘုိင္အိုဂရပ္ဖီ (အတၳဳပတၱိစာေပ)ေတြလည္း လိုတယ္။ ဘာ့ေၾကာင့္ မေရးၾကသလဲ မသိဘူး။ ၿပီးေတာ့ … ဗမာအက၊ ဗမာ့ဂီတေတြဟာ ဟိုဘက္က လွည့္လာတာေတြ ရွိတယ္။ ဒါေတြကို စံုစမ္းရမယ္။ အာရွတုိက္သားေတြ တဦးနဲ႔ တဦး ဘယ္လုိဆက္စပ္မႈ ရွိတယ္ဆိုတာ ေလ့လာရမယ္။ က်ေနာ္လည္း အႏုပညာသမားပါပဲဆရာ….``
ဒီးဒုတ္ဦးဘခ်ဳိႏွင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းတုိ႔က သူတုိ႔ လုပ္ေဆာင္လိုၾကသည့္ စာေပယဥ္ေက်းမႈ အႏုပညာ ရည္မွန္းခ်က္မ်ား ေဆြးေႏြးေနၾက၏။ ထုိစဥ္က …. သူတုိ႔သည္ ေနာင္ ၅ ရက္အၾကာ၌ ဤအေဆာက္အဦၾကီး အတြင္း၌ပင္ အၾကမ္းဖက္သမားတစု၏ လုပ္ၾကံသတ္ျဖတ္ျခင္း ခံရမည္ကို မသိၾက။ ေတြးထင္၍ပင္ မထား….။
(ခ)
စာအုပ္အမည္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ စာေပလက္ရာ
ေရးသားျပဳစုသူ ျမဟန္
ထုတ္ေဝသူအမည္ ေဒၚျမင့္ျမင့္ (ၿမဲ ၃၇၅၆)
ဒု-လက္ေထာက္ညႊန္ၾကားေရးမႉး
တကၠသိုလ္မ်ားသမိုင္းသုေတသနဌာန။
စာမူခြင့္ျပဳအမွတ္ ၆၅၂/၉၇ (၁ဝ)
ထုတ္ေဝသည့္ခုႏွစ္ ၁၉၉၈ ခုႏွစ္၊ ဇန္နဝါရီလ (ပထမအၾကိမ္)
အုပ္ေရ ၃ဝဝဝ။
ျဖန္႔ခ်ိ အင္းဝစာေပတုိက္။
တန္ဖုိး ၂၂၅က်ပ္။
ဆရာျမဟန္ ေရးသားျပဳစုသည့္ ``ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ စာေပလက္ရာမ်ား`` စာအုပ္ကုိ ၁၉၉၈ ခုႏွစ္တြင္ ပထမအၾကိမ္အျဖစ္ ထုတ္ေဝ၏။ လြတ္လပ္ေရး ႏွစ္ ၅ဝ အထိမ္းအမွတ္အျဖစ္ ထုတ္ေဝသည္ဟု ဆို၏။ တကၠသိုလ္မ်ား သမိုင္းသုေတသနဌာနမွ ထုတ္ေဝျခင္းျဖစ္သည္။ တကၠသိုလ္မ်ား သမိုင္း သုေတသနဌာန၏ ညႊန္ၾကားေရးမႉးခ်ဳပ္က ေဒၚနီနီျမင့္ ျဖစ္သည္။ ဤအတြက္ပင္ … အဓိပၸာယ္က တမ်ဳိးထူးျခား၍ ေနျပန္သည္ဟု စိတ္၌ ေတြးထင္မိ၏။ ထားေတာ့….။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ စာေပလက္ရာမ်ား စာအုပ္တြင္ ေဆာင္းပါး ၁၁ ပုဒ္၊ အမွာစာ ၅ ပုဒ္ႏွင့္ ကိုယ္တုိင္ေရး အတၳဳပတၱိ ၁ ပုဒ္တို႔ ပါ၏။ ေဆာင္းပါး ၃ ပုဒ္က အဂၤလိပ္ဘာသာႏွင့္ ျဖစ္ၿပီး ၈ ပုဒ္ကိုမူ ျမန္မာဘာသာႏွင့္ပင္ ေရးခဲ့၏။ ပဲခူးကေဝ၊ အညာသားေလး၊ ေမာင္ေအာင္ဆန္း၊ သခင္ေအာင္ဆန္း၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း စသည့္ ကေလာင္အမည္မ်ားႏွင့္ ဂႏၳေလာက မဂၢဇင္း၊ သူရိယ မဂၢဇင္း၊ မ်ဳိးညႊန္႔ မဂၢဇင္း၊ ဒဂုံ မဂၢဇင္း၊ နဂါးနီ စာေစာင္၊ ဗမာ့ေခတ္ သတင္းစာ၊ အုိးေဝ မဂၢဇင္း၊ ဇဝန ဂ်ာနယ္၊ ဒီးဒုတ္ ဂ်ာနယ္တုိ႔တြင္ ေရးခဲ့သည့္ စာမ်ား ျဖစ္သည္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ ကိုယ္တုိင္ေရးအတၳဳပတၱိ၊ ဗမာ့လြတ္လပ္ေရး အေရးေတာ္ပံုႏွင့္ Life Sketch of the Author တုိ႔ကို ဗုိလ္ခ်ဳပ္၏ ဘဝ႐ုပ္ပံုလႊာမ်ား ျဖစ္သည္။ ၁၉၁၅ မွ ၁၉၄၆ ေအာက္တုိဘာလအထိ ဗိုလ္ခ်ဳပ္၏ ဘဝ႐ုပ္ပုံလႊာ မွန္ကူကြက္မ်ားဟု ဆိုရမည္။
(ဂ)
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ စာေပခရီး အစက …. ေရနံေခ်ာင္း အမ်ဳိးသား ေက်ာင္းသားဘဝက စခဲ့သည္ဟု ဆုိရမည္။ ေရနံေခ်ာင္း အမ်ဳိးသားေက်ာင္း၌ ေက်ာင္းစာေစာင္တေစာင္ ထုတ္ေဝရာ ေက်ာင္းသား ေမာင္ေအာင္ဆန္းသည္ အယ္ဒီတာအျဖစ္ တာဝန္ယူခဲ့ရသည္။ ပထမဦးစြာ ေဖာ္ျပျခင္းခံရသည့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ ေဆာင္းပါးမွာမူ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါး ျဖစ္သည္။ ၁၉၃၃ ခုႏွစ္ ႏုိဝင္ဘာလထုတ္ ဂႏၳေလာက မဂၢဇင္းတြင္ ပါရွိခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ `ပဲခူးကေဝ` ကေလာင္အမည္ႏွင့္ ေရးခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ထုိစဥ္က … တကၠသိုလ္ေက်ာင္သား ကိုေအာင္ဆန္းသည္ ပဲခူးေဆာင္တြင္ ေနသည့္အတြက္ `ပဲခူးကေဝ` ဟူ၍ ကေလာင္အမည္ ယူခဲ့ျခင္းလား …. မေျပာတတ္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ စာေပခရီးတြင္ `အယ္ဒီတာ`အျဖစ္က ပိုမို၍ ေက်ာ္ၾကားထင္ရွားခဲ့သည္ဟု ဆိုရမည္။ ၁၉၃၆ တြင္ `အုိးေဝ`မဂၢဇင္း၌ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသား ကိုေအာင္ဆန္းသည္ အယ္ဒီတာ့တာဝန္ ယူရ၏။ ကိုေအာင္ဆန္း အယ္ဒီတာအျဖစ္ တာဝန္ယူထုတ္ေဝသည့္ `အုိးေဝ`မဂၢဇင္းတြင္ `ဆရာညဳိျမ`၏ ``ငရဲေခြးၾကီး လြတ္ေနၿပီ``အမည္ရွိ ေဆာင္းပါးတပုဒ္ ပါလာ၏။ တကၠသိုလ္ အာဏာပိုင္မ်ားက ေဆာင္းပါးရွင္ကုိ အေရးယူရန္ ေဆာင္းပါးရွင္၏ အမည္ရင္းကို အယ္ဒီတာကိုေအာင္ဆန္းထံ ေမး၏။ `အယ္ဒီတာ့` က်င့္ဝတ္အရ ေဆာင္းပါးရွင္အမည္ ထုတ္ေဖာ္၍ မေျပာႏုိင္ေၾကာင္း ကိုေအာင္ဆန္းက ျငင္းပယ္လုိက္၏။ ေက်ာင္းအာဏာပို္င္ မ်က္ႏွာျဖဴၾကီးမ်ားက မေက်နပ္ၾက….။ ဤတြင္ …. အယ္ဒီတာ ကိုေအာင္ဆန္းကုိ အေရးယူရန္ လံု႔လျပဳလာၾက၏။ ကိုေအာင္ဆန္းအား ေက်ာင္းမွ ထုတ္ရန္အထိပင္ ၾကိဳးပမ္းလာၾက၏။ ဤမွ … ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ဒုတိယ ေက်ာင္းသားသပိတ္ၾကီးအထိ…။ ကိုလိုနီစနစ္ ဆန္႔က်င္ေရး အမ်ဳိးသားလႈပ္ရွားမႈၾကီးက ၾကီးမားျမင့္တက္ခဲ့၏။ ထုိႏွစ္တြင္ ထုတ္ေဝသည့္ `အိုးေဝ`မဂၢဇင္းအတြဲ - ၆၊ အမွတ္ ၁ တြင္ အယ္ဒီတာ ကိုေအာင္ဆန္းသည္ ဤသို႔ ေခါင္းၾကီးကို ေရး၏။
``ငါ့အား ဖံုးလႊမ္းထားေသာ လကြယ္သန္းေခါင္ ဤေမွာင္မိုက္တြင္းမွေန၍ အႏိုင္မခံ အရႈံးမေပးတတ္ေသာ ငါ၏ စိတ္ကို ဖန္ဆင္းေပးသည့္ နတ္သိၾကားတို႔အား ငါ ေက်းဇူးဆိုပါ၏။
ေလာကဓံတရားတုိ႔၏ ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္ေသာ လက္ဆုတ္တြင္းသို႔ က်ေရာက္ေနရေသာ္လည္း ငါကား မတုန္လႈပ္၊ မငိုေၾကြး၊ ကံတရား၏ ႐ိုက္ပုတ္ျခင္းဒဏ္ခ်က္တုိ႔ေၾကာင့္ ငါ့ဦးေခါင္းသည္ ေသြးသံတုိ႔ျဖင့္ ရဲရဲနီ၏။ ညႊတ္ကား မညႊတ္။
ဤေဒါသေလာဘတုိ႔ ၾကီးစိုးရာဌာန၏ အျခားမဲ့၌ကား ေသျခင္းတရားသည္ ေၾကာက္မက္ဖြယ္ရာ ငံ့လင့္လ်က္ ရွိ၏။ သုိ႔ေသာ္ ငါကား မတုန္လႈပ္သည္ကိုသာ ေတြ႔ရအံ့။ ေနာင္ကိုလည္း ဘယ္ေတာ့မွ် မေၾကာက္သည္ကိုသာ ေတြ႔ရအံ့။
သုဂတိသို႔သြားရာ တံခါးဝသည္ မည္မွ် က်ဥ္းေျမာင္းသည္ျဖစ္ေစ၊ ယမမင္း၏ ေခြးေရပုရပုိက္၌ ငါ့အျပစ္တုိ႔ကို မည္မွ်ပင္ မ်ားစြာ မွတ္သားထားသည္ျဖစ္ေစ ငါကား ဂ႐ုမျပဳ၊ ငါသာလွ်င္ ငါ့ကံ၏ အရွင္သခင္ျဖစ္၍ ငါသာလွ်င္ ငါ့စိတ္၏ အၾကီးအကဲ ျဖစ္ေလသည္``
(ဃ)
ဂ်ပန္ေခတ္ စစ္ဝန္ၾကီးတာဝန္ ထမ္းေဆာင္ေနရင္း …. ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ သူ၏ အတၳဳပတၱိ ေရးခဲ့၏။ စစ္ေရး၊ ႏိုင္ငံေရးတာဝန္မ်ား ပိေနသည့္ အၾကားမွ `လု`၍ ေရးခဲ့သည့္ အတၳဳပတၱိစာ ျဖစ္သည္ဟု ဆိုရမည္။ ဖက္ဆစ္ေတာ္လွန္ေရး ဆင္ႏႊဲရင္း …. အမ်ဳိးသား လြတ္လပ္ေရးအား အရယူရင္းႏွင့္ …ဗိုလ္ခ်ဳပ္၏အတၳဳပတၱိက အဆံုးမသတ္ႏိုင္ခဲ့။ အခန္း ၂ ခန္းႏွင့္ပင္ ၿပီးသြား၏။ အခန္း ၁ တြင္ `ဇာတိ`ဟူ၍ ေခါင္းစဥ္ငယ္ေပးထားၿပီး အခန္း ၂ ကိုမူ `ေက်ာင္းသားဘဝ`ဟု ေခါင္းစဥ္ငယ္ တပ္ထား၏။
ဒို႔ဗမာအစည္းအ႐ုံးဝင္ သခင္ေအာင္ဆန္း၊ BIA. BDA ေသနာပတိ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ ဘဝမ်ားကိုမူ ….`ဗမာ့ေခတ္သတင္းစာ`တြင္ ေရးခဲ့သည့္ သူ၏ `ဗမာ့လြတ္လပ္ေရး အေရးေတာ္ပံု` ေဆာင္းပါးတြင္ ဖ်တ္ကနဲ …. ဖ်တ္ကနဲ ေတြ႔ရမည္။
ဗို္လ္ခ်ဳပ္သည္ သူ၏ အတၳဳပတၱိအဖြင့္ ေရးသားရာတြင္ `ေျမလတ္`၏ ပထဝီဝင္ကို မိတ္ဆက္ျပ၏။ ၿပီးလွ်င္ …. နတ္ေမာက္၏ အနီးအေဝး ဝန္းက်င္ကိုလည္း ဖြဲ႔ျပန္သည္။ …. မီးရထားဘူတာ႐ုံအနီးတြင္ မီးရထားဘက္မွ ေဆာက္ထားေသာ အိမ္တန္းလ်ားမ်ား ရွိသည္။ ဘူတာ၏ ဝဲယာပတ္လည္တြင္ ေျမပဲခင္း၊ ႏွမ္းခင္းတို႔ ရွိေလသည္။ ထိုယာခင္းတုိ႔မွ လြန္လွ်င္ ….. ေလာကဓာတ္ ျမန္မာအထက္တန္းသင္ ဘုန္းၾကီးေက်ာင္းတေက်ာင္း ရွိေလသည္။ ထိုမွ ယာတခင္း အလြန္တြင္ ၅ ရက္ တေစ်း ဖြင့္ရာ ေစ်းပုိင္း ရွိေလသည္။ ထိုမွလြန္လွ်င္ ပုလိပ္ဂတ္တန္းလ်ားမ်ား ရွိေလသည္။ ထိုအနီးတြင္ စာတုိက္ ရွိေလသည္။ စာတုိက္၏ အေနာက္ေျမာက္ မလွမ္းမကမ္းတြင္မူ အိမ္ေျခ ၁၅ဝ ခန႔္ရွိ ရြာတရြာ ရွိသည္။ ထုိရြာကို `နတ္ေမာက္` ဟု လည္းေကာင္း၊ `ေတာင္ရြာ`ဟုလည္းေကာင္း ေခၚၾကေလသည္။
၁၉၁၅ ခုႏွစ္၊ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၁၃ ရက္ေန႔တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေမြးဖြားခဲ့၏။ ျမန္မာသကၠရာဇ္အရမူ … ၁၂၇၆ ခုႏွစ္ တေပါင္းလဆန္း ၁ ရက္ (စေနေန႔) ျဖစ္သည္။ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၁၃ ရက္ေန႔ႏွင့္ပတ္သက္၍ ဗိုလ္ခ်ဳပ္က သူ႔အတၳဳပတၱိတြင္ ….
``ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၃ ကား နာမည္ေက်ာ္ နကၡတ္ေဗဒင္ဆရာၾကီး ကိုင္႐ို၏ ေဟာေျပာခ်က္အရဆိုလွ်င္ တုိင္းျပည္တျပည္၏ အစိုးရနန္းတုိ႔ကို ၿဖိဳဖ်က္ႏို္င္စြမ္းေသာသူမ်ား ေမြးတတ္ေသာေန႔ဟု ေဟာထားေလသည္။ ထုိေန႔တြင္ေမြးေသာ က်ေနာ္မွာ သူပုန္ေလာင္းကေလး ျဖစ္သည္ကို ထုိအခါက မည္သူမွ် ထူးထူးျခားျခား မထင္ခဲ့ၾကေခ်``
၁၉၄၆ ခုႏွစ္ တာရာမဂၢဇင္းတြင္ ဆရာဒဂုန္တာရာက ေအာင္ဆန္း (သို႔မဟုတ္) အ႐ိုင္း ဟူ၍ ဗိုလ္ခ်ဳပ္၏ ႐ုပ္ပံုလႊာကုိ ဖြဲ႔သည္။ သူ႔ကုိ `အ႐ိုင္း`ဟူ၍ ဝိၿဂိဳဟ္ျပဳသည္ကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္က သေဘာက်ဟန္ တူ၏။ သူ၏ အတၳဳပတၱိတြင္လည္း `အ႐ိုင္း`ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ….
``က်ေနာ္ ငယ္ငယ္တုန္းက ေတာ္ေတာ္ႏွင့္ စကားမေျပာတတ္။ အနာအဖ်ား ထူသည္။ အစားၾကဴးသည္။ အမဲသားငါးကို အလြန္ၾကိဳက္သည္။ က်ေနာ္၏ မိခင္ ေစ်းဝယ္သြားရာ ရံဖန္ရံခါ က်ေနာ့္ကို ခ်ီ၍ သြားေလသည္။ တခါေသာ္ အမဲသားစိမ္းကို အတင္းလု၍ စားမည္ျပဳသည္ဟု က်ေနာ္ ၾကားသိရေပသည္။ လူ႐ိုင္းဘဝက က်ေနာ္ လာသလားမသိ။ ယေန႔ထိ လူ႐ိုင္းသေဘာမ်ဳိး ေနခ်င္သည့္ စိတ္ထားမ်ား ရွိသည္။ လူ႐ိုင္းကား ၾကမ္း၏။ ခက္ထန္၏။ သို႔ေသာ္ ျဖဴ၏။ ေျဖာင့္၏။ တည္ၾကည္၏။ လြတ္လပ္၏။ က်န္းမာ၏။ သန္စြမ္း၏။ က်ေနာ္ ၾကိဳက္၏။ က်ေနာ့္စိတ္တြင္ အင္မတန္ စိုေျပလတ္ဆတ္ေသာ ဘဝဟု ယူဆသည္။ က်ေနာ္ ငယ္ငယ္ကေလးက ယေန႔တုိင္ လူေရာစိတ္ေရာ ေပ်ာ့ေျပာင္းသည္ဆိုသည့္ အခ်က္ကို နားမလည္ခဲ့၊ နားလည္ရန္လည္း မၾကိဳးစားခဲ့၊ ၾကိဳးလည္း မၾကိဳးစားခ်င္၊ က်ေနာ္ကား စကားအေျပာအဆို မဖြယ္မယဥ္ေက်း၊ အသက္ ၈ ႏွစ္ထဲ ေရာက္၍ ေက်ာင္းစေနသည့္ အခါ၌ပင္ ဘုန္းၾကီးကို ဘုန္းၾကီးစကားျဖင့္ မေလွ်ာက္တတ္၊ အမူအယာလည္း ၾကမ္း၏။ အလိုက္လည္း မသိ၊ ညစ္လည္း ညစ္ပတ္သည္။ ကိုယ့္စည္းကမ္းဟူ၍လည္း တခုမွ်မရွိ``
(င)
ဗိုလ္ခ်ဳပ္သည္ သူ၏ အတၳဳပတၱိကုိ ေရးသားရင္း …. သူ႔မိသားစုဝင္ အခ်ဳိ႕၏ အေၾကာင္းကိုလည္း တို႔၊ ထိ ဆြဲေခၚ၍ ျပသြားေသးသည္။
``က်ေနာ္၏အထက္ အကို ကိုေအာင္သန္းႏွင့္ က်ေနာ္မွာ အသက္ ၃ ႏွစ္ခြဲ၊ ၄ ႏွစ္မွ် ကြာ၏။ သူႏွင့္ က်ေနာ္ကား ငယ္ငယ္က ရန္ျဖစ္ဘက္ ျဖစ္၏။ သူကား လက္ျမန္၏။ က်ေနာ္ကား အားၾကီး၏။ မခ်ိန္မဆ လက္လႊတ္စပယ္ လုပ္တတ္၏။ သူကား ႏု၏။ မင္းသား က်ခ်င္၏။ က်ေနာ္ကား ၾကမ္း၏။ သူသည္ အစားအေသာက္ အေနအထုိင္မွစ၍ သပ္ရပ္သည္။ အစားဆိုလည္း အစာတုိင္း မစား၊ စားေသာက္ေနသည့္အခါ အစာေျမၾကီးေပၚသို႔ က်သြားလွ်င္ သူသည္ မစားေတာ့။ က်ေနာ္ကား ဖုတ္ဘက္ခါ၍ စားႏုိင္လွ်င္ စား၏။ သူကား အဝတ္မ်ားကို သပ္သပ္ရပ္ရပ္ ဝတ္တတ္၏။ က်ေနာ္ကား မဝတ္တတ္။ ျမန္ျမန္ညစ္ေအာင္ ဝတ္တတ္၏။ သူသည္ ေျမၾကီးၾကမ္းမ်ားေပၚတြင္ မည္သည့္အခါမွ တံုးလံုးမလွဲ၊ က်ေနာ္ကား ၾကိမ္ဖန္မ်ားစြာ လွဲဖူး၏။ သူကား ပါး၏။ လ်င္၏။ က်ေနာ္ကား ထူ၏။ ေအး၏။ က်ေနာ္ကား ေျမႇာက္လို႔ ေျမႇာက္မွန္းမသိ၊ ေခ်ာ္လို႔ ေခ်ာ္မွန္းမသိ။ ထံုေပေပ အလြန္ႏုိင္၏။ တခါေသာ္ ၁ဝ မိုင္ခန္႔အကြာ ရြာတရြာသို႔ က်ေနာ္၏ မိဘမ်ားႏွင့္ လိုက္သြား၍ သူၾကီးအိမ္တြင္ တည္းခိုေနစဥ္ ထုိရြာမွ ရြယ္တူေလာက္ ကေလးတေယာက္က က်ေနာ့္အား ေျမႇာက္၍ ဗိုလ္ၾကီး-ဗိုလ္ၾကီးဟု ေခၚရာက်ေနာ္မွာ မ်ားစြာသေဘာက်ကာ ထညက္ျဖဴဆုတ္ေတြ ေခၚတုိင္း ေပးခဲ့ဖူးသည္``
သူ႔ဖခင္ ဦးဖာ ကြယ္လြန္သည့္အခ်ိန္၌ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သည္ ေရနံေခ်ာင္း အမ်ဳိးသားေက်ာင္း၌ ပညာသင္စဥ္ပင္ ရွိေသး၏။ ၁၃-၁၄ အရြယ္ ျဖစ္မည္။ ဖခင္ ကြယ္လြန္ၿပီး ၁၅ ႏွစ္ေက်ာ္ၾကာသည့္အခ်ိန္၌ ဤအတၳဳပတၱိအား သူ ေရးျခင္းျဖစ္သည္။ သူ၏ အတၳဳပတၱိတြင္ သူ႔ဖခင္ႏွင့္ပတ္သက္၍ …..
``က်ေနာ္၏ ဖခင္သည္ က်ေနာ္ႏွင့္ အမူအရာမွာ အေတာ္ဆင္သည္။ တေန႔ေန၍ စကားတခြန္း မေျပာ၊ မ်က္ႏွာထား ဆိုး၏။ ဆုိးသည့္အထဲ ေက်ာက္ေပါက္မာမ်ားလည္း ရွိ၏။ ေလာကြတ္မရွိ၊ ဟန္မရွိ၊ ဘာသိဘာသာ ေနတတ္၏။ အကိုင္အတြယ္၊ အသြားအလာ၊ အမူအရာ ၾကမ္း၏။ ျငင္းမိလွ်င္ အေလွ်ာ့မေပးတတ္၊ သို႔ေသာ္ စိတ္ႏွလံုးကား အထူးေျဖာင့္စင္း၏။ စကားတည္၏။ အပိုမေျပာ။ ထုိေၾကာင့္ ေရွ႕ေနစာေမးပြဲ ဝင္ထားေသာ္လည္း ေရွ႕ေနလုိက္၍ စားသည္ကို က်ေနာ္တုိ႔ မမွတ္မိ။ က်ေနာ္တို႔အား အျခားသူတဦးဦးက ေခါင္းရိတ္ေပးလွ်င္ အင္မတန္ ညင္သာ၏။ က်ေနာ္တို႔ ေဖေဖကား ဓားမထက္ တထက္ကို ေကာင္းေကာင္း မေသြးဘဲ အတင္းတြန္းခ်၍ ရိတ္၏။ အထူးပင္ ေခါင္းရည္နာ၏။ က်ေနာ္တုိ႔သည္ ၎ ေခါင္းရိတ္မည့္အခါကို ရြံ႕၏။ တြန္႔၏။ သို႔ေသာ္ ေခါင္းရိတ္သည့္အခါတုိင္း က်ေနာ့္အကိုကား အၿမဲငို၏။ ငိုတုိင္း ေခါင္းပုတ္ခံရ၏။ က်ေနာ္ကား မငို။ ၾကိတ္ခံ၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ေခါင္းပုတ္ လြတ္၏။``
ဗုိလ္ခ်ဳပ္က သူ၏ ငယ္ဘဝကုိ ဤသို႔ မွတ္ခ်က္ျပဳ၏။
``… က်ေနာ္သည္ ငယ္စဥ္က ေခ်ာင္တေခ်ာင္ကပ္၍ မိႈင္ေတြကာ စဥ္းစား၍ ေနေသာ္လည္း ေနတတ္သည္။ ကေလးႏွင့္ မလိုက္၊ အမ်ားအားျဖင့္ အိေျႏၵၾကီးသည္။ ကစားခုံစားမ်ားစြာ မေလ့က်င့္၊ သို႔ေသာ္ ကစားသည့္အခါ ၾကမ္းတမ္းသည္။ ၾကမ္းတမ္းေသာ ကစားမ်ဳိးကိုမွွ ႏွစ္သက္သည္။ တြက္ထိုးျခင္း၊ က်ည္းသား႐ိုက္ျခင္း စသည္တို႔ကို ဝါသနာပါသည္။ ျခင္းလံုးခတ္ျခင္းကို မၾကိဳက္။ ရြရြလုပ္ရေသာ အလုပ္ဆိုလွ်င္ က်ေနာ္ႏွင့္ မျဖစ္။ အခ်ဳပ္ဆိုလွ်င္ က်ေနာ္၏ ကေလးဘဝမွာ ခ်ီးမြမ္းစရာ အလြန္နည္း၏။ ညစ္ပတ္ေပေရ ရႈိေျမာင္ေခ်ာင္းေစာင္းကဲ့သို႔ အဖုအထစ္၊ အျပစ္အနာအဆာမ်ားသည္ စိမ္းလန္းစိုေျပညီညာေသာ ျမက္ခင္းသဖြယ္ ရႈခ်င္သဖြယ္ မဟုတ္ေပ…``
ေမလ္းထဲသုိ႔ ေပးပို႔ လာေသာေၾကာင္႔ ျပန္လည္မွ်ေဝလုိက္ပါသည္.။
