ျပည္နယ္ႏွင့္ တိုုင္း လႊတ္ေတာ္ၾကီးမ်ားအားလုုံးရွိ အမတ္ေနရာအားလုုံးကိုု ၀င္ျပိဳင္မည့္ ၾကံ့ဖြံ႔ကိုု အျခား ႏိုုင္ငံေရးပါတီႏွင့္ တသီးပုုဂၢလအမတ္မ်ား ကိုုယ္တိုုင္က မည္သုုိ႔မွ် မႏႈိင္းယွဥ္ႏိုုင္သည္အျဖစ္ကိုု ရင္ဆိုုင္ေနၾကရာ၊ အခ်ဳိ႔ကလည္း လႊတ္ေတာ္တြင္း လႊတ္ေတာ္ျပင္ပတြင္ ေရရွည္ မည္သိုု႔ ဆက္လက္ရပ္တည္သြားရမည့္ စိန္ေခၚခ်က္အတြက္ အမ်ဳိးမ်ဳိး ၀ိ၀ါဒမ်ား ကြဲလ်က္ရွိသည္ကိုု ေတြ႔ေနရသည္။
သိုု႔ျဖစ္၍ ၁၉၈၈ စက္တင္ဘာလကတည္းက တရား၀င္ရပ္တည္ျပီး အတိုုက္အခံႏိုုင္ငံေရးပါတီအျဖစ္ စစ္အစုုိးရကိုု ရင္ဆိုုင္ခဲ့ေသာ၊ ဆက္လက္ရင္ဆိုုင္လ်က္ရွိေသာ ျမန္မာျပည္၏ တခုုတည္းေသာ အတိုုက္အခံပါတီ အင္န္အယ္ဒီ၏ အေတြ႔အၾကဳံမ်ားကိုု အေျခခံသည့္ သေဘာထားမ်ားကိုု ပါတီေခါင္းေဆာင္ ဟံသာ၀တီဦး၀င္းတင္ကိုု ေမးျမန္းခဲ့သည္။
ဆရာဦး၀င္းတင္က ေျပာၾကားရာတြင္ -
“ျပီးခဲ့တဲ့ အပတ္မွာကတည္းက ေျပာခဲ့တယ္။ ဆရာဦးတင္ဦး ျပန္ေရာက္လာေတာ့ လူၾကီး၊ လူငယ္ေတြ ဆုုံၾက၊ ႏႈတ္ဆက္ၾကတယ္။ အဲသည္မွာ က်ေနာ္တိုု႔နဲ႔ သေဘာခ်င္း မတူခဲ့ၾကဖူးတဲ့ လူၾကီးေတြက ေျပာလာတယ္။ အဲသည္မွာ ဘယ္လိုုေျပာသလဲ ဆိုုေတာ့ - ဦး၀င္းတင္တိုု႔ အခုုလိုု လုုပ္တာေတြဟာ ေကာင္းပါတယ္။ အခုုလိုု လုုပ္ေနၾကလိုု႔လဲ အခုုခ်ိန္မွာ က်ေနာ္တိုု႔ပါတီဟာ ေရရွည္မွာ ဆက္လက္ ရပ္တည္ႏိုုင္တယ္။ သူတုုိ႔က သီးသန္႔ေျပာလာတာဆိုုေတာ့ က်ေနာ္တိုု႔ ရပ္တည္ခ်က္နဲ႔ ပတ္သက္ျပီး ပါတီတြင္းမွာ ပိုုျပီးေတာ့ အျမင္ ရွင္းလာၾကတယ္။ နားလည္မႈေတြ ပိုုရလာၾကတယ္ လိုု႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္။
ေရွ႔ကိုု လုုပ္မယ့္ အစီအစဥ္၊ သေဘာထား၊ ရပ္တည္ခ်က္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ျပီးေတာ့ က်ေနာ္တိုု႔အေနနဲ႔ ဘာေျပာခ်င္သလဲ ဆိုုေတာ့ - ပထမတခ်က္ကေတာ့ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒကိုု ဆက္လက္ျပီးေတာ့ ဆန္႔က်င္သြားမယ္၊ ျပန္လည္သုုံးသပ္ျပီး ျပဳျပင္ေရးဆြဲႏိုုင္ေအာင္လုုပ္မယ္။ ဒီထက္လိုုအပ္လာရင္ အသစ္ေရးဆြဲႏိုုင္ဖိုု႔ကိုု လုုပ္မယ္။ ဒါက က်ေနာ္တိုု႔ရဲ့ ႏိုုင္ငံေရးဦးတည္ခ်က္ေပါ့။
ေနာက္တခုုကေတာ့ ေတြ႔ဆုုံေဆြးေႏြး အေျဖရွာေရး ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကိုု မစြန္႔လႊတ္ဘူး။ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ ေက်ာ္ ဆက္လက္ ေတာင္းဆိုုေနဆဲ ျဖစ္တယ္။ က်ေနာ္တိုု႔ ဒီအေပၚမွာ ခိုုင္ခိုုင္မာမာ ရပ္တည္လ်က္ရွိတယ္။ က်ေနာ္တုုိ႔ကိုုယ္တိုုင္က ေတာင္းဆိုုေနတာတင္ မဟုုတ္ေတာ့ဘဲ သူတိုု႔ေတြ ကိုုယ္တိုုင္က ေတာင္းဆိုုလာတာမ်ဳိးကိုု ျဖစ္လာႏိုုင္တယ္။ ေနာက္ေပၚလာမယ့္ သူတိုု႔ရဲ့ အရပ္သားအစုုိးရဆိုတာမ်ဳိးေတြ ကိုုယ္တိုုင္က ႏိုုင္ငံေရးျပႆနာေတြကိုု ေျဖရွင္းဖိုု႔အတြက္ အင္န္အယ္ဒီကုုိ ပစ္ပယ္ျခင္း မျပဳႏိုုင္ဘဲ က်ေနာ္တိုု႔နဲ႔ ေတြ႔ဆုုံေဆြးေႏြး အေျဖရွာၾကဖိုု႔ ေတာင္းဆိုုလာတာမ်ဳိး ျဖစ္လာႏိုုင္တယ္။ ဒါကလည္း အားလုုံးလိုုက္ပါလာႏိုုင္တဲ့ က်ေနာ္တိုု႔ရဲ့ ႏိုုင္ငံေရးဦးတည္ခ်က္တခုု ျဖစ္တယ္။
ေနာက္အေရးၾကီးတဲ့ အခ်က္ကေတာ့ ကိုုယ့္ကိုုယ္ကိုု ဘယ္လိုုသေဘာထားမလဲ။ ကိုုယ့္အဖြဲ႔အစည္း၊ ကိုုယ့္အင္အားကိုု ဘယ္လိုုသေဘာထားမလဲ ဆိုုတာ ျဖစ္တယ္။ ဘယ္လိုုမ်ဳိး ဦးေဆာင္မလဲ ဆိုုတာျဖစ္တယ္။
ဒါကိုု ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲမတိုုင္ခင္တုုန္းက က်ေနာ္တိုု႔ ပါတီအေနနဲ႔ ရပ္တည္ခ်က္၊ သေဘာထားတခုု တင္ျပဖူးတယ္။ က်ေနာ္တိုု႔ ေထာင္ထဲ မ၀င္ခင္ေပါ့။ အဲသည္တုုန္းက ပါတီေတြက အသစ္ေတြျဖစ္တယ္။ ပါတီေတြ ၀င္ၾကရမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲကလည္း အသစ္ျဖစ္တယ္။ အဲသည္ေရြးေကာက္ပြဲက ျဖစ္ေပၚလာမယ့္ လႊတ္ေတာ္ဆိုုတာကလည္း အသစ္ျဖစ္တယ္။ သည္ေတာ့ အဲသည္က ျဖစ္ေပၚလာမယ့္ ႏိုုင္ငံေရးအက်ဳိးဆက္ေတြကလည္း ဘယ္လိုု ျဖစ္လာမယ္မွန္း မသိၾကေသးတဲ့ အခ်ိန္ျဖစ္တယ္။ အဲသည္လိုုမ်ဳိးမွာ က်ေနာ္တိုု႔က ေထာက္ခံမႈေတြရေအာင္၊ ေရြးေကာက္ပြဲ အႏိုုင္ရေအာင္ တြန္းလုုပ္ၾကမယ့္ အစား၊ လႊတ္ေတာ္ျပင္ပ၊ ေရြးေကာက္ပြဲ ျပင္ပမွာတင္ အျခားပါတီမ်ားနဲ႔ လက္တြဲႏိုုင္ေအာင္၊ မိတ္ေဆြျဖစ္ႏိုုင္ၾကရေအာင္ လုုပ္ၾကရမယ္လိုု႔ တင္ျပခဲ့ဖူးတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ စုုစုုေပါင္း အမတ္ေတြထဲက ၂၅၀ ေလာက္ ရႏိုုင္ရင္ ေတာ္ျပီေပါ့ဆိုုျပီး ေျပာခဲ့ဖူးတယ္။ ဒါကိုု ဗိုုလ္ေအာင္ၾကီးတိုု႔၊ က်ေနာ္တိုု႔ဆီက မ်ဳးိခ်စ္တပ္မွဳးေဟာင္းမ်ားအဖြဲ႔ထဲက တခ်ဳိ႔ေတြက လက္မခံႏိုုင္ခဲ့ၾကဘူး။ ေနာက္ပိုုင္းမွာ အင္န္အယ္ဒီက ၁၉ ၉ ၀ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အမတ္ဦးေရ အမ်ားဆုုံးနဲ႔ ႏိုုင္သြားတယ္ ေပါ့ကြာ။ အဲသည္အခါက်ေတာ့ အဲသည္တုုန္းက ပါတီဦးေဆာင္သူေတြက ဘာျဖစ္လာသလဲဆိုုေတာ့ အျခား ပါတီေတြ၊ ေက်ာင္းသားပါတီေတြ၊ တိုုင္းရင္းသားပါတီေတြနဲ႔ လက္တြဲျပီးေတာ့ ဆက္ျပီး သြားၾကမယ္ ဆိုုတဲ့အစား ငါတိုု႔ဖာသာ ငါတိုု႔ ရပ္ႏိုုင္တယ္၊ လုုပ္ႏိုုင္တယ္။ အျခား မိတ္ေဆြေတြ မလိုုေတာ့ဘူးကြာ ဆုုိျပီးေတာ့ ျဖစ္လာတယ္။ တကုုိယ္ေတာ္ပါတီအျဖစ္ ရပ္ေတာ့မယ္ ဆိုုျပီး ျဖစ္လာတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေနာက္ဆုုံးက်ေတာ့ စစ္အစုုိးရကိုုယ္တိုုင္ကလည္း အာဏာမအပ္တ့ဲ အခါက်ေတာ့၊ လႊတ္ေတာ္လည္း မေခၚတဲ့အခါက်ေတာ့ ျပီးဆုုံးသြားတာေပါ့ကြာ။
ဒါကိုု ျပန္ၾကည့္ျပီးေတာ့ ဒီေန႔ဒီအခါမွာ က်ေနာ္တိုု႔တေတြက တကုုိယ္ေတာ္ပါတီအျဖစ္ ရပ္တည္ေနလိုု႔ မျဖစ္ဘူး။ ဟိုုတုုန္းကလိုုမ်ဴိး သေဘာထားလိုု႔ မရဘူးလိုု႔ ျမင္တဲ့အတြက္ က်ေနာ္က ေျပာခ်လိုုက္တယ္။
အင္န္အယ္ဒီဟာ ေရွ႔ေလ်ာက္သြားတဲ့ေနရာမွာ မူလႏိုုင္ငံေရး ဦးတည္ခ်က္ျဖစ္တဲ့ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒကိုု ဆန္႔က်င္ေရး၊ ျပန္လည္ျပင္ဆင္ေရးဆြဲႏိုုင္ေရး ဆိုုတာရယ္၊ ျပီးေတာ့ ေတြ႔ဆုုံေဆြးေႏြး အေျဖရွာေရးဆိုုတာရယ္အေပၚမွာ ဦးတည္ျပီးေတာ့ သြားတဲ့ေနရာမွာ - ကုုိယ့္ကိုုယ္ကိုု ပါတီတိုု႔၊ တပ္ေပါင္းစုုတိုု႔၊ တပ္ဦးတိုု႔ ဘာတိုု႔ ေျပာမေနေတာ့ဘဲနဲ႔၊ အခုုအခ်ိန္မွာ ပါတီလိုု႔ အထူးတလည္ေျပာေနတာထက္ အင္န္အယ္ဒီကိုု ႏိုုင္ငံေရးေပါင္းစည္းမႈ အင္အားတခုုအျဖစ္ ကိုုယ့္ကိုုယ္ကိုု သေဘာထားၾကရမယ္။ အဲသည္လိုုမ်ဳိး ျဖစ္ၾကရမယ္လိုု႔ ေျပာလိုုက္တယ္။ အဂၤလိပ္လိုု ဓာတုုေဗဒ စာလုုံးက Catalyst ေပါ့ကြာ။ ဓာတ္ေပါင္းဖိုု႔အတြက္ ဓာတ္ကူတဲ့ ပစၥည္းေပါ့ ဟုုတ္လား။
ဒါက ဘာေၾကာင့္လဲဆိုုေတာ့၊ လူထုုဦးလွကြယ္လြန္ေတာ့ အမွတ္တရစာအုုပ္မွာ က်ေနာ္ စာေရးခဲ့ဖူးတယ္။ လူထုုဦးလွရဲ့ ႏိုုင္ငံေရး၊ လူမႈေရးအလုုပ္ေတြ လုုပ္ကိုုင္တဲ့ေနရာမွာ၊ တူတာ မတူတာေတြေတြ႔ၾကတဲ့ေနရာမွာ၊ ရန္သူေတြ မိတ္ေဆြေတြနဲ႔ ဆက္ဆံတဲ့ေနရာမွာ ေကာင္းတဲ့ ဓာတ္ေပါင္းမႈျဖစ္ေပၚလာေအာင္ သူက အျမဲၾကိဳးစားတယ္။ အဲသည္လိုုမ်ဴိး သူက Catalyst ျဖစ္တယ္။ က်ေနာ္ ေထာင္က ထြက္လာတဲ့အခါမွာ က်ေနာ္က ေျပာဖူးတယ္။ က်ေနာ္ဟာ လူထုုဦးလွလိုုမ်ဴိး Catalyst မ်ဳိးျဖစ္ေအာင္ က်ေနာ္က မက်င့္သုုံးႏိုုင္ဘူး၊ မၾကိဳးစားႏိုုင္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္လည္း က်ေနာ့္ရဲ့ စည္းရုုံးေရးလုုပ္ငန္းေတြမွာ ေမွ်ာ္လင့္သေလာက္ မေအာင္ျမင္ခဲ့ဘူး၊ ဒါမ်ဳိး ေျပာခဲ့ဘူးတယ္။
အခုုအခ်ိန္မွာ က်ေနာ္က ဒါကိုု ထပ္ေျပာတယ္။ အင္န္အယ္ဒီကိုုယ္တိုုင္က အဲဒီသေဘာထားကိုု ကိုုင္စြဲသင့္တယ္။ ငါတိုု႔ အင္န္အယ္ဒီပဲကြာ။ ငါတိုု႔က အင္န္အယ္ဒီပဲ လုုပ္ရမွာပဲကြာ လိုု႔ ဆိုုတာမ်ဳိး လုုပ္လိုု႔ မရဘူး။ ဘယ္လိုုမ်ဳိး သေဘာထားရမလဲဆိုုေတာ့ - ငါတိုု႔ဟာ ႏိုုင္ငံေရးေပါင္းစည္းမႈၾကီးတခုု ကိုုယ္တိုုင္ျဖစ္တယ္။ ငါတိုု႔ဟာ ႏိုုင္ငံေရးေပါင္းစုုမႈ အင္အားၾကီးအျဖစ္ သေဘာထားရမယ္လိုု႔ ေျပာလိုုက္တယ္။
အဲသည္လိုု ေျပာလိုုက္တဲ့အတြက္ ျပည္တြင္းမွာ ဒါက ဂယက္ျဖစ္သြားတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲ၀င္တဲ့ ပါတီေတြ၊ တသီးပုုဂၢလေတြကလည္း လာျပီး ေဆြးေႏြးၾကတယ္။ က်ေနာ္တိုု႔ ေရြးေကာက္ပြဲ၀င္တာကိုု လက္ခံေပးမွာလား ေပါ့ ေမးလာၾကတယ္။ က်ေနာ္က ဟိုုတခါတုုန္းက ေရြးေကာက္ပြဲကေနျပီး ႏႈတ္ထြက္သြားတဲ့ ပါတီတခုုက ေခါင္းေဆာင္ လူငယ္တဦးျဖစ္တဲ့ ကိုုျဖဴိးမင္းသိန္းကိုု ေျပာခဲ့တဲ့ စကားအတုိုုင္းပဲ က်ေနာ္ ရွင္းျပတယ္။ က်ေနာ္တိုု႔ အင္န္အယ္ဒီေရြးတဲ့ လမ္းနဲ႔ ခင္ဗ်ားတိုု႔ ေရြးတဲ့လမ္းက သီးသန္႔ တလမ္းစီျဖစ္ေနတယ္။ ကိုုယ့္လမ္းမွာ လမ္းပိတ္ေနလိုု႔၊ ေတာင္ျပိဳေနလိုု႔ ကယ္ပါဦး ဆိုုျပီး ဟိုုတျခားဖက္က လမ္းမွာ သြားေနတဲ့လူက ျပန္လာျပီး ကူဖိုု႔ ကယ္ဖိုု႔ေတာ့ ေျပာလိုု႔ မရဘူး။ သုုိ႔ေသာ္ စစ္အစုုိးရရဲ့ လုုပ္ရပ္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး ေ၀ဖန္မယ္။ မွားယြင္းေနတာ၊ မတရားတာေတြ ေထာက္ျပမယ္ ဆိုုရင္ေတာ့ ခင္ဗ်ားတိုု႔ အႏိုုင္က်င့္ခံေနရတာေတြကိုု ထုုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုုလာမယ္ ဆိုုရင္၊ က်ေနာ္တိုု႔က ဥပကၡာျပဳေနမွာ မဟုုတ္ဘူး။ မွားတာကိုု မွားတဲ့အတုိုုင္း၊ မွန္တာကိုု မွန္တဲ့အတုုိင္း က်ေနာ္တိုု႔က ခင္ဗ်ားတိုု႔နဲ႔အတူ ရပ္တည္ျပီး ေျပာေပးမွာ ျဖစ္တယ္။ ဒါကိုု ဆိုုလိုုတယ္။
ဒါဟာ ႏိုုင္ငံေရးေပါင္းစည္းမႈ အင္အားအျဖစ္ ရွိေနတယ္ဆိုုတယ့္ သေဘာထားျဖစ္တယ္လိုု႔ ေျပာျပလိုုက္တယ္။ ရွင္းျပလိုုက္တယ္။ တိုုင္းရင္းသားအဖြဲ႔အစည္းေတြကိုုလည္း ရွင္းျပထားပါတယ္။ က်ေနာ္တိုု႔ဟာ အားလုုံးအတြက္ ႏိုုင္ငံေရးေပါင္းစည္းမႈ အင္အားျဖစ္တယ္ ဆိုုတာကိုု ေျပာလိုုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကိုု ဦးတင္ဦး ျပန္လာတဲ့ အခါက်ေတာ့လည္း ရွင္းျပတယ္။ သူကလည္း ၀မ္းသာအားရ လက္ခံတယ္။ အင္န္အယ္ဒီပါတီအေနနဲ႔ကလည္း ဒီလိုုမ်ဳိး ႏိုုင္ငံေရးေပါင္းစည္းမႈ အင္အားအျဖစ္ ရပ္တည္ျပီး ဆက္လက္ ေဆာင္ရြက္သြားမွာကိုု ျမင္သိလာၾက၊ နားလည္လာၾကမယ္လိုု႔ ယုုံၾကည္ပါတယ္။
ဒါကေတာ့ အခုုလိုု ေရြးေကာက္ပြဲကာလ နီးလာခ်ိန္မွာေရာ၊ ေရြးေကာက္ပြဲလြန္ ကာလမွာပါ အင္န္အယ္ဒီအင္အားေတြအေနနဲ႔ ဆက္လက္ တည္ရွိေနမယ့္ ႏိုုင္ငံေရး ရပ္တည္ခ်က္နဲ႔ သေဘာထားျဖစ္တယ္လိုု႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္။ အဲသည္လိုုမ်ဳိး ႏိုုင္ငံေရးေပါင္းစည္းမႈအင္အားေတြအျဖစ္ ၀ိုုင္း၀န္း လက္တြဲပူးေပါင္းျပီး လာၾကမယ့္ ဒီမိုုကေရစီေရးကိုု ဦးတည္တဲ့ မိသားစုုေတြနဲ႔ က်ေနာ္တိုု႔ ဆက္ျပီး ေဆာင္ရြက္သြားၾကမယ္ လိုု႔ ေျပာလိုုက္ပါတယ္။
ေပးပိ႔ု႔ ေပးေသာ ကိုေမာင္ရစ္ အားေက်းဇူးတင္ရွိပါသည္.။