တစ္ေန႔က လူငယ္ေလးေယာက္ ေရာက္လာၾကတယ္။ သပ္သပ္ရပ္ရပ္ ၀တ္စားဆင္ယင္ပံုကိုၾကည့္ၿပီး ေက်ာင္းသားေတြျဖစ္လိမ့္မယ္လို႔ ခန္႔မႇန္းမိလိုက္တယ္။ ႐ုပ္ရႇည္ေလးေတြလည္း သန္႔ျပန္႔မြန္ရည္ၾကတယ္။ သူတို႔ကိုယ္သူတို႔ မိတ္ဆက္ေတာ့ ေရေၾကာင္းတကၠသိုလ္က ေက်ာင္းသားေတြမႇန္း သိရတယ္။
ၾကက္သီးထစရာ
'ဗလင္တိုင္းေဒး'လို႔ ေခၚၾကတဲ့ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၄ ရက္ေန႔မႇာ ျပဳလုပ္ မယ့္ေဖ်ာ္ေျဖပြဲ ေၾကာ္ျငာ ဆိုင္းဘုတ္ႀကီးေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေျပာခ်င္ၾကလို႔ ေရာက္လာၾကတာပါ။ ပြဲက ကန္ေတာ္ႀကီးေမွ်ာ္စင္ကြၽန္းမႇာ လုပ္မႇာျဖစ္ၿပီး လူငယ္ေတြၾကား ေရပန္းစားေနတဲ့ လူငယ္အဆိုေတာ္ေတြပါ ၀င္ပါတယ္။ ၿမိဳ႕တြင္း လူစည္ကားရာေနရာေတြမႇာ ေၾကာ္ျငာဆိုင္းဘုတ္ႀကီးေတြ ေထာင္ထားပါတယ္။ လူငယ္တစ္ေယာက္က အသင့္ပါလာတဲ့ အိတ္ေဆာင္ ကြန္ပ်ဴတာကိုထုတ္ၿပီး ၾကည့္ပါဦးဆိုၿပီး စားပြဲေပၚတင္လိုက္တယ္။ ပထမပံုတစ္ပံုကိုၾကည့္လိုက္ေတာ့ ေရးထားတဲ့စာသားေတြက ၾကက္သီးထစရာေကာင္းလြန္းလို႔ ကိုယ့္မ်က္စိကိုယ္ မယံုႏိုင္ေလာက္ေအာင္ ျဖစ္ရတယ္။
အေရးယူလိုရတယ္
ပထမဆံုးစံုတြဲ ၅၀၀ အား ေဗ ဒင္တစ္ခါေပးေမးျခင္း၊ ႏႇင္းဆီပန္း၊ ေခ်ာ့ကလက္မ်ားေပးၿပီးအလိုက္ဖက္ ဆံုးစံုတြဲမ်ားအား ပန္းခ်ီပံုဆြဲေပး၍ Dinner စားခြင့္ႏႇင့္ အခန္းမ်ားကို ကံစမ္းမဲေဖာက္၍ ေပးသြားပါမည္ 'အဲဒီေၾကာ္ျငာ စာသားေတြဖတ္ ၿပီး စာဖတ္သူမ်ားေရာ ၾကက္သီးမထဘဲ ေနႏိုင္ပါ့မလားခင္ဗ်ာ။ ဒီစာသားဟာ ဘယ္အထိ အဓိပၸာယ္သက္ေရာက္သြားတယ္ဆုိတာ မစဥ္းစားမဆင္ျခင္ႏိုင္ဘဲ လက္မႇတ္မ်ားမ်ားေရာင္းရၿပီး အျမတ္မ်ားမ်ား ရဖို႔သာ ေလာဘေဇာတိုက္ေနတာ မဟုတ္ဘူးလား။ ေျပာရရင္ေတာ့(ကန္ေတာ့ပါရဲ႕)ေဆာင္ၾကာၿမိဳင္လုပ္ငန္းကို ေပၚတင္ႀကီးလုပ္မႈနဲ႔ အေရးယူလို႔ေတာင္ ရႏိုင္ပါတယ္။
ေျပာင္းလိုက္မႇပိုဆိုး
ဒီေၾကာ္ျငာဆိုင္းဘုတ္ႀကီး အင္တာနက္ေပၚတက္လာေတာ့ ကန္႔ကြက္သံေတြညံေနေအာင္ ထြက္ေပၚလာတယ္။ ျပည္တြင္းက လူေတြသာမက ျပည္ပေရာက္ေနသူေတြကလည္း ၀ိုင္းေရးၾကတယ္။ အဲဒီကန္႔ကြက္သံေတြ ညံလာေတာ့ ဆိုင္းဘုတ္တခ်ဳိ႕က စာသားေတြကိုျပင္ၿပီး ေရးလုိက္တယ္။ တခ်ဳိ႕မျပင္ဘဲ က်န္ေနတာတြလည္း ရႇိတယ္။ ျပင္ေရးလုိက္တာက -'ပထမဆံုးစံုတြဲ ၅၀၀ အား ေဗဒင္ တစ္ခါေပးေမးျခင္း၊ ႏႇင္းဆီပန္း၊ ေခ်ာ့ကလက္မ်ားေပး၍ Dinner စား ခြင့္ႏႇင့္ ေခ်ာင္းသာခရီးစရိတ္ၿငိမ္း (အခန္းခ၊ စားစရိတ္၊ ကားခ) ငါးဦးကို ကံစမ္းမဲမ်ားေဖာက္ေပးသြားပါမည္။ ကံစမ္းမဲတစ္ေစာင္ေပါက္ လ်င္ ႏႇစ္ဦးသြားခြင့္ရႇိသည္' လို႔ျဖစ္တယ္။
ပိုက္ဆံေတြအလကားရသလို
ျပင္လိုက္မႇပိုဆိုးသြားေသးတယ္။ တစ္ခါတည္း 'ဟန္းနီးမြန္း' ထြက္ခိုင္းလုိက္သလို ျဖစ္သြားေတာ့တယ္။ သားသမီးရႇိတဲ့မိဘတိုင္း ရင္ေလးမိၾကမႇာ အမႇန္ပဲ။ ပိုက္ဆံေတြအလကား ရသလိုရခ်င္တုိင္းရေနတဲ့ လူ႔အသိုင္းအ၀ိုင္း ကေလးတစ္ခုအတြင္းမႇာ ျဖစ္ ခ်င္သလိုျဖစ္ေနၾကတဲ့ သတင္းေတြ ၾကားေနရတာၾကာၿပီ။ သူတို႔အသိုင္းအ၀ိုင္းအတြင္းမႇာ ျဖစ္ေနတာပဲဆိုၿပီး သိပ္မစိုးရိမ္ခဲ့ဘူး။ အခုေတာ့ ေျဗာင္က်က် ၿမိဳ႕လယ္ေကာင္မႇာ ဆိုင္းဘုတ္ႀကီးေတြေထာင္ၿပီးေတာင္ ေၾကာ္ျငာတာကေတာ့ အတင့္ရဲလြန္းရာ က်တယ္။ ဒီစ႐ိုက္မ်ဳိးေတြ တစ္စထက္ တစ္စ က်ယ္ျပန္႔သြားမႇာ စိုးရိမ္မိတယ္။
လြတ္လပ္မႈဆိုတိုင္း စည္းကမ္းမရႇိဘူးလို႔ေတာ့ မယူဆနဲ႔။ လြတ္လပ္တဲ့ ေစ်းကြက္စီးပြားေရး က်င့္သံုးတယ္ဆိုတဲ့ ႏုိင္ငံတိုင္းမႇာ 'ကိုယ္က်ဳိးစီးပြားကာကြယ္ေရး' မူ၀ါဒေတြ၊ ဥပေဒေတြ ရႇိၾကတယ္။ ၀င္ခ်င္တုိင္း ၀င္လာတာေတြကို ခြင့္မျပဳဘူး။ သူတို႔ႏိုင္ငံက စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရႇင္ေတြ မထိခိုက္ေအာင္ တားသင့္တာတား၊ ပိတ္သင့္တာ ပိတ္လုပ္ေပးၾကရတယ္ ...
ကန္ေပါင္ေပၚကစံုတြဲ
က်ယ္ျပန္႔သြားမႇာစိုးရိမ္ေၾကာင္းေျပာေတာ့ လူငယ္တစ္ေယာက္က အင္တာနက္မႇာေတြ႔ရတဲ့ ပံုတစ္ပံုအေၾကာင္းေျပာျပတယ္။ အင္းယားကန္ေပါင္ေပၚမႇာ စံုတြဲတစ္တြဲ မ်က္ႏႇာခ်င္းအပ္ၿပီး ႏႈတ္ခမ္းခ်င္း ဂေဟဆက္ေနပံုကို တင္ထားတယ္တဲ့။ ပံု ေအာက္မႇာ ေ၀ဖန္႐ႈတ္ခ်တဲ့စာေတြေရးၾကေတာ့ ဒါေလာက္ အျမင္က်ဥ္းရသလား၊ ဘယ္သူ႔ကိုမႇ ထိခိုက္ေအာင္ လုပ္တာမဟုတ္လို႔ ကိုယ္မႀကိဳက္လည္း သည္းခံရမႇာေပါ့။ ဒါသူတို႔ရဲ႕ လြတ္လပ္ခြင့္ပဲလို႔ ျပန္ေရးသူက ေရးသတဲ့။ ကဲ စာဖတ္သူမ်ားေရာ ဘယ္လိုသေဘာထားပါသလဲ။ ကိုယ့္သားသမီးဆိုရင္ ဒါမ်ဳိးမလုပ္ဖို႔ တားျမစ္မႇာလား၊ ခြင့္ျပဳထားမႇာလား။
ကူးလူးယႇက္ႏႊယ္ေနၾကတယ္
ဂလိုဘယ္လိုက္ေဇးရႇင္းေခတ္မႇာ ကူးသန္းေရာင္၀ယ္မႈေတြ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ လုပ္ကိုင္ၾကသလို၊ ယဥ္ေက်းမႈေတြလည္း ႏုိင္ငံတစ္ခုနဲ႔တစ္ခု အျပန္အလႇန္ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ကူးလူးယႇက္ႏႊယ္ေနၾကမႇာျဖစ္တယ္။ ဒါကို ဘယ္လိုမႇပိတ္ပင္တား ဆီးလို႔မရဘူး။ ျပဳလည္း မျပဳအပ္ဘူး။ ဒါေပမဲ့ လြတ္လပ္မႈဆိုတိုင္း စည္းကမ္းမရႇိဘူးလို႔ေတာ့ မယူဆနဲ႔။ လြတ္လပ္တဲ့ ေစ်းကြက္စီးပြားေရး က်င့္သံုးတယ္ဆိုတဲ့ ႏုိင္ငံတိုင္းမႇာ 'ကိုယ္က်ဳိးစီးပြား ကာကြယ္ေရး' မူ၀ါဒေတြ ဥပေဒေတြရႇိၾကတယ္။ ၀င္ခ်င္တုိင္း ၀င္လာတာေတြကို ခြင့္မျပဳဘူး။ သူတို႔ႏိုင္ငံက စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရႇင္ေတြမထိခိုက္ေအာင္ တားသင့္တာ တား၊ ပိတ္သင့္တာ ပိတ္ လုပ္ေပးၾကရတယ္။
သဘာ၀ခ်စ္သူမ်ား
အိမ္ေထာင္သားေမြး၊ လူေရးလူမႈကိစၥေတြမႇာ အင္မတန္လြတ္လပ္တဲ့ အေနာက္ႏုိင္ငံႀကီးေတြမႇာ 'သဘာ၀ခ်စ္သူမ်ား' အဖြဲ႕ (Nature Society) ဆိုတာမ်ဳိးေတြရႇိၾကတယ္။ အဲဒီအဖြဲ႔ေတြက သီးသန္႔သတ္မႇတ္ထားတဲ့ ေတာအုပ္ကေနရာမ်ဳိး၊ ဒါမႇမဟုတ္ ပန္းျခံမ်ဳိးမႇာ အ၀တ္အစားမ၀တ္ၾကဘဲ သဘာ၀အတိုင္းေနထိ၊ ေလထိခံၾကတယ္။ က်န္းမာေရး ေလ့က်င့္ခန္းေတြ လုပ္ၾကတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ သီးသန္႔ေနရာေတြမႇာ သူတို႔ႀကိဳက္သလို ေနၾက ထိုင္ၾကတာကို ဘယ္သူကမႇ ပိတ္ပင္တားဆီးမလုပ္ဘူး။ ဒါေပမဲ့ သီးသန္႔ေနရာက အျပင္ထြက္္လာၿပီး လမ္းေတြေပၚမႇာ အ၀တ္မပါ၊ ဗလာ ကိုယ္ခ်ည္းေလ်ာက္သြားရင္ေတာ့ Decency Act ဆိုတဲ့ ယဥ္ေက်းမႈ အက္ဥပေဒတစ္မ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ အေရးယူ တရားစြဲခံရပါတယ္။
မတင့္တယ္တဲ့ကိစၥ
ဒီယဥ္ေက်းမႈ အက္ဥပေဒဆိုတာက ႏိုင္ငံတစ္ခုနဲ႔တစ္ခု၊ ကြဲျပားျခား နားမႈရႇိၾကတယ္။ Decent ျဖစ္တယ္။ ယဥ္ေက်းတယ္ဆိုတဲ့ စကားကို အဓိပၸာယ္ဖြင့္တဲ့အခါမႇာ ႏိုင္ငံတစ္ခုနဲ႔တစ္ခု လူမ်ဳိး တစ္မ်ဳိးနဲ႔တစ္မ်ဳိး၊ ေနာက္ခံယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့စ႐ိုက္ကြာ ျခားရင္ ကြာျခားသေလာက္ မတူ မတူကြဲျပားသြားၾကတယ္။ အေနာက္တုိင္းယဥ္ေက်းမႈအရ လူျမင္ကြင္းမႇာ ေယာက်္ားနဲ႔မိန္းမ ဖက္ယမ္းနမ္း႐ႈံ႕လုပ္တာကို မတင့္တယ္တဲ့ကိစၥလို႔ သေဘာမထားၾကဘူး။ ျမန္မာအပါအ၀င္ အေရႇ႕တုိင္းဓေလ့စ႐ိုက္အရ ေတာ့ ဒီလိုလုပ္တာဟာအမ်ားအျမင္မႇာ မတင့္တယ္တဲ့ မဖြယ္မရာကိစၥလို႔ သေဘာထားၾကတယ္။
တင္းတင္းၾကပ္ၾကပ္ကာကြယ္ထား
အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံအေတာ္မ်ားမ်ားမႇာ အေနာက္ယဥ္ေက်းမႈေတြကို လက္ခံက်င့္သံုးသူေတြ တစ္ေန႔တျခား မ်ားသထက္မ်ားလာေပမယ့္ ျမန္မာေတြကေတာ့ အေတာ္ေလး တင္းတင္းၾကပ္ၾကပ္ ကာကြယ္ေစာင့္ေရႇာက္ ထားၾကတယ္။ ဒီလို ကာကြယ္ေစာင့္ ေရႇာက္ထားတဲ့ၾကားက ဒီေလာက္ ေျပာင္ေျပာင္တင္းတင္းနဲ႔ လက္ရဲ ဇက္ရဲ လုပ္ရဲလာၾကတာေတြ႔ရေတာ့ အေတာ္ႀကီးကို အလန္႔တၾကား ျဖစ္သြားရတယ္။ လူငယ္ေတြအတြက္ စိုးရိမ္သလို တုိင္းျပည္ရဲ႕အနာဂတ္ကိုလည္း ေတြးၿပီးရင္ေလးမိတယ္။
အားသစ္ေတြတိုးလာတယ္
ဒါေပမဲ့ဒီစိုးရိမ္စိတ္က ခ်က္ခ်င္းေပ်ာက္သြားတယ္။ ေဟးလား၀ါးလားနဲ႔ ေပါက္လႊတ္ပဲစားေနၾကတဲ့ လူငယ္မ်ဳိးက မ်ားမ်ားစားစားရႇိတာ မဟုတ္ပါဘူး။ အထက္မႇာေရးခဲ့သလို ပိုက္ဆံကို အလကားရသလို၊ ရ ခ်င္တုိင္းရေနတဲ့ လက္တစ္ဆုပ္စာ ေရေပၚဆီ အသိုင္းအ၀ိုင္းထဲမႇာပဲ ရႇိေနတာျဖစ္တယ္။ အခုဒီကိစၥလာေျပာျပတဲ့ သန္႔သန္႔ျပန္႔ျပန္႔ လူငယ္ေလးေတြလို၊ လူငယ္ေတြက တစ္ႏုိင္ငံလံုးအႏႇံ႔ သန္းေပါင္းမ်ားစြာ ရႇိေနၾကတယ္။ ဒီလူငယ္ေလးေတြ က အျမင္မေတာ္တာကို လက္ပိုက္ၿပီးငုတ္ တုတ္ထုိင္ ၾကည့္ေနၾကမႇာမဟုတ္ဘူး။ ကိုယ့္တုိင္းျပည္ ကိုယ့္လူမ်ဳိးကို သူတို႔အေကာင္းဆံုး ကာကြယ္ေစာင့္ေရႇာက္ၾကမႇာ ေသခ်ာတယ္။ ေရေၾကာင္း တကၠသိုလ္က လူငယ္ေလးေယာက္ကိုၾကည့္ၿပီး အားသစ္ေတြ တုိးလာတယ္။ တိုင္းျပည္ကုိ သူတို႔လူငယ္ေတြလက္ထဲ အျမန္ဆံုးထည့္ေပးလိုက္ခ်င္စိတ္ေတြ တဖြားဖြား ေပၚလာပါေတာ့တယ္။
ေရးသားသူ........ လူထုစိန္၀င္း
က်ဆံုးေလသူမ်ားအတြက္ ေျဖမဆည္ႏိုင္တဲ႔ ၀မ္းနည္းမ်က္ရည္မ်ား
