(The Nation မွ 6 Oct 2011 ရက္စြဲပါ “Thai PM might have made blunder by ignoring Suu Kyi” ကို yangon chronicle မွဘာသာ ျပန္ဆိုသည္)
ထိုင္းဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ယင္းလပ္႐ွင္နာဝပ္ထရာသည္ ဗုဒၶဟူးေန႔က ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ပထမဆံုးခရီးစဥ္ သြားေရာက္ရာတြင္ ဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ေတြ႕ဆံုရန္ ပ်က္ကြက္ခဲ့ျခင္းျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ၏ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား ႏွင့္အတူ လိုက္ပါႏိုင္မည့္ ေ႐ႊေရာင္အခြင့္အလမ္းကို ဆံုး႐ံႈးသြားကာ ေျပာင္း လဲေနေသာ ေဒသတြင္း ပထဝီႏိုင္ငံေရးထဲသို႔ ထိုင္းႏိုင္ငံကို ထည့္သြင္းလိုက္ၿပီ ျဖစ္သည္။
ေနျပည္ေတာ္ေလဆိပ္သို႔ မြန္းလြဲပိုင္းတြင္ ဆင္းသက္ခဲ့ေသာ ယင္းလပ္႐ွင္နာဝပ္ထရာသည္ ျမန္မာ့ေျမေပၚတြင္ ၁ဝ နာရီမွ်သာ အခ်ိန္ျဖဳန္းကာ သမၼတဦးသိန္းစိန္အပါအဝင္ အစိုးရတာဝန္႐ွိသူမ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆံု၍ ႏွစ္ႏိုင္ငံအၾကား အျပန္အလွန္ ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္ေရး ကိစၥမ်ားကို ေဆြးေႏြးခဲ့သည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ရာသီဥတု ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာေရး က႑ တိုးတက္ေရးကို ကူညီရန္အတြက္ မိုးေလဝသႏွင့္ ဇလေဗဒ တိုင္းတာေရးကိရိယာမ်ားကို ယင္းလပ္က လႊဲေျပာင္းေပးအပ္ခဲ့သည့္အျပင္ ထိုင္း-ျမန္မာ နယ္စပ္ ခ်စ္ၾကည္ေရးတံတား ျပင္ဆင္ျဖင့္ ႏွင့္ လမ္းေဖာက္လုပ္ျခင္း ဆိုင္ရာ လက္မွတ္ ေရးထိုးပြဲ အခမ္းအနားကိုလည္း တက္ေရာက္ ၾကည့္႐ႈခဲ့သည္။ ေနျပည္ေတာ္႐ွိ ဥပၸါတသႏၱိေစတီေတာ္ကိုလည္း ထိုင္းဝန္ႀကီးခ်ဳပ္က သြားေရာက္ ဖူးေမွ်ာ္ ခဲ့သည္။
ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္၏ တရားဝင္ခရီးစဥ္သည္ ညပိုင္းတြင္ ၿပီးဆံုးကာ ေနျပည္ေတာ္မွ ျပန္လည္မထြက္ခြာမီွ ျမန္မာသမၼတ ဦးသိန္းစိန္က ထိုင္း ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ႏွင့္ ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕ကို ညစာျဖင့္ တည္ခင္းဧည့္ခံခဲ့သည္။
ထိုင္းႏိုင္ငံသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ သဘာဝဓာတ္ေငြ႕မ်ားစြာ ဝယ္ယူတင္သြင္းေန ရျခင္းေၾကာင့္ ျမန္မာေခါင္းေဆာင္ ပိုင္းႏွင့္ ေဆြးေႏြးရာတြင္ စြမ္းအင္ကိစၥအပါအဝင္ စီးပြားေရး ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္မႈမ်ားကို အဓိက ဦးတည္ ေဆြးေႏြးလိမ့္မည္ဟု ယခုခရီးစဥ္မတိုင္မီတြင္ အစိုးရ သတင္း ရပ္ကြက္ က ေျပာၾကားသည္။
ထိုင္းႏိုင္ငံ၏ နာမည္ေက်ာ္ အီတာလ်ံ-ထိုင္း ေဆာက္လုပ္ေရးကုမၸဏီကလည္း ထိုင္းႏွင့္ ျမန္မာအၾကား စီးပြားေရး ကူးလူးယွက္သြယ္ရန္ ထားဝယ္ ေဒသတြင္ ေရနက္ဆိပ္ကမ္း၊ အေဝးေျပးလမ္းႏွင့္ အထူးစီးပြားေရးဇုန္ တို႔ ပါဝင္ေသာ အႀကီးစား အဆင့္လြန္မီဂါ စီမံကိန္းႀကီးကို အေကာင္ အထည္ ေဖာ္လ်က္ ႐ွိသည္။
ႏွစ္ႏိုင္ငံအၾကား အစဥ္အလာ မပ်က္ ဆက္ဆံလ်က္ ႐ွိေၾကာင္း ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ရသည့္ ယခုကဲ့သို႔ ခရီးစဥ္မ်ိဳးတြင္ မွားယြင္းစရာ အေၾကာင္း မ႐ွိေပ။ သို႔ေသာ္ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ထိုင္းတို႔က ႏွစ္ႏိုင္ငံ အက်ိဳးစီးပြား မပ်က္ေအာင္ ဆက္ဆံေရး ခိုင္မာ႐ံုမွ်သာ အလြယ္တကူ သေဘာထား ၍ ရေသာ ပံုမွန္အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမွာမ်ိဳး မဟုတ္ပါ။
ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ အာ႐ွအင္အားႀကီး အိႏၵိယႏွင့္ တရုတ္ႏိုင္ငံတို႔အၾကား အသားညႇပ္ဆင္းဒဝစ္ေပါင္မုန္႔ သဖြယ္ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ ၾကားညႇပ္ တည္႐ွိကာ နယ္စပ္မ်ား ထိစပ္ေန သည့္ ႏိုင္ငံျဖစ္ သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းမွ ႏိုင္ငံေရးပဋိပကၡမ်ား၊ အထူးသျဖင့္ အစိုးရႏွင့္ တိုင္းရင္းသားအုပ္စုမ်ားၾကားမွ ျပႆနာသည္ ထိုင္းႏိုင္ငံကို ဒုကၡမ်ားစြာ ေပးလ်က္႐ွိသည္။
ထို႔အျပင္ ယခုအခါ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ဒီမိုကေရစီေရး၊ ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးကို ဦးတည္ကာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းစဥ္ကို စတင္လ်က္ ႐ွိ သည္။ ကုလသမဂၢ၊ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၊ ဥေရာပသမဂၢႏွင့္ အာဆီယံအပါအဝင္ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအဝိုင္းက ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းမွ အေျပာင္းအလဲ မ်ားကို ဂ႐ုတစိုက္ ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ေနၾကသည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ အဆိုပါ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈမ်ား၊ အမ်ိဳးသား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးကိစၥမ်ား၏ အဓိက အက်ဆံုး အစိတ္အပိုင္း တစ္ခုျဖစ္သည္။ သူမသည္ ယခုအခါ လြတ္လပ္စြာ ႐ွိေနၿပီျဖစ္၍ ႏိုင္ငံျခားသားမ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆံုခြင့္ရကာ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းမွ ေျပာင္းလဲမႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ ၍ အျမင္ခ်င္းဖလွယ္မႈမ်ားပင္ ျပဳလုပ္ေနေပၿပီ။ ကုလသမဂၢ၊ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုႏွင့္ ဥေရာပသမဂၢတို႔မွ ထိပ္ပိုင္း တာဝန္႐ွိသူမ်ားကလည္း ျမန္မာ ႏိုင္ငံ ၏ အနာဂတ္ ႏွင့္ ပတ္သက္၍ သူမ၏ သေဘာထားကို တီးေခါက္ရန္ လာေရာက္ေတြ႕ဆံု ေဆြးေႏြးလ်က္ ႐ွိသည္။
အာဆီယံဥကၠ႒ အင္ဒိုနီး႐ွားႏိုင္ငံ၏ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး မာတီနာတာလီဂါဝါ သည္လည္း မၾကာမီအတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ လာေရာက္မည္ ျဖစ္ ရာ ၂ဝ၁၄ အာဆီယံဥကၠ႒ေနရာကို ျမန္မာႏိုင္ငံတာဝန္ယူရန္ သင့္/မသင့္ ကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ သေဘာထားကို စူးစမ္းရန္ အတြက္ လာေရာက္ေတြ႕ဆံုဦးမည္ ျဖစ္သည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ယင္းလပ္ႏွင့္ ပုဂၢိဳလ္ေရးအရ မသိကၽြမ္းေသာ္လည္း ဇူလိုင္လ ေ႐ြးေကာက္ပြဲတြင္ သူမ အႏိုင္ရ႐ွိကာ ထိုင္းႏိုင္ငံ၏ ပထမဆံုးအမ်ိဳးသမီး ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ျဖစ္လာၿပီးေနာက္ ခ်က္ခ်င္းပင္ ယင္းလပ္ကို ဂုဏ္ျပဳႏႈတ္ဆက္ခဲ့ေပသည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ထိုင္းႏိုင္ငံ၏ ေ႐ြးေကာက္ခံ အစိုးရသစ္သည္ စိတ္အား တက္ႂကြစရာ ျဖစ္၍ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္သစ္သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဒီမိုကေရစီထြန္းကားေရး၊ အမ်ိဳးသား ျပန္လည္ သင့္ျမတ္မႈ ရ႐ိွေရးတို႔ကို အကူအညီေပးလိမ့္မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
ယင္းလပ္ကမူ ယခုအခ်ိန္အထိ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ႏိုင္ငံေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားကို အားေပး ေထာက္ခံေၾကာင္း စကား တစ္ခြန္းပင္ မေျပာခဲ့ေသးေပ။
ေနျပည္ေတာ္ေလဆိပ္သို႔ မြန္းလြဲပိုင္းတြင္ ဆင္းသက္ခဲ့ေသာ ယင္းလပ္႐ွင္နာဝပ္ထရာသည္ ျမန္မာ့ေျမေပၚတြင္ ၁ဝ နာရီမွ်သာ အခ်ိန္ျဖဳန္းကာ သမၼတဦးသိန္းစိန္အပါအဝင္ အစိုးရတာဝန္႐ွိသူမ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆံု၍ ႏွစ္ႏိုင္ငံအၾကား အျပန္အလွန္ ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္ေရး ကိစၥမ်ားကို ေဆြးေႏြးခဲ့သည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ရာသီဥတု ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာေရး က႑ တိုးတက္ေရးကို ကူညီရန္အတြက္ မိုးေလဝသႏွင့္ ဇလေဗဒ တိုင္းတာေရးကိရိယာမ်ားကို ယင္းလပ္က လႊဲေျပာင္းေပးအပ္ခဲ့သည့္အျပင္ ထိုင္း-ျမန္မာ နယ္စပ္ ခ်စ္ၾကည္ေရးတံတား ျပင္ဆင္ျဖင့္ ႏွင့္ လမ္းေဖာက္လုပ္ျခင္း ဆိုင္ရာ လက္မွတ္ ေရးထိုးပြဲ အခမ္းအနားကိုလည္း တက္ေရာက္ ၾကည့္႐ႈခဲ့သည္။ ေနျပည္ေတာ္႐ွိ ဥပၸါတသႏၱိေစတီေတာ္ကိုလည္း ထိုင္းဝန္ႀကီးခ်ဳပ္က သြားေရာက္ ဖူးေမွ်ာ္ ခဲ့သည္။
ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္၏ တရားဝင္ခရီးစဥ္သည္ ညပိုင္းတြင္ ၿပီးဆံုးကာ ေနျပည္ေတာ္မွ ျပန္လည္မထြက္ခြာမီွ ျမန္မာသမၼတ ဦးသိန္းစိန္က ထိုင္း ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ႏွင့္ ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕ကို ညစာျဖင့္ တည္ခင္းဧည့္ခံခဲ့သည္။
ထိုင္းႏိုင္ငံသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ သဘာဝဓာတ္ေငြ႕မ်ားစြာ ဝယ္ယူတင္သြင္းေန ရျခင္းေၾကာင့္ ျမန္မာေခါင္းေဆာင္ ပိုင္းႏွင့္ ေဆြးေႏြးရာတြင္ စြမ္းအင္ကိစၥအပါအဝင္ စီးပြားေရး ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္မႈမ်ားကို အဓိက ဦးတည္ ေဆြးေႏြးလိမ့္မည္ဟု ယခုခရီးစဥ္မတိုင္မီတြင္ အစိုးရ သတင္း ရပ္ကြက္ က ေျပာၾကားသည္။
ထိုင္းႏိုင္ငံ၏ နာမည္ေက်ာ္ အီတာလ်ံ-ထိုင္း ေဆာက္လုပ္ေရးကုမၸဏီကလည္း ထိုင္းႏွင့္ ျမန္မာအၾကား စီးပြားေရး ကူးလူးယွက္သြယ္ရန္ ထားဝယ္ ေဒသတြင္ ေရနက္ဆိပ္ကမ္း၊ အေဝးေျပးလမ္းႏွင့္ အထူးစီးပြားေရးဇုန္ တို႔ ပါဝင္ေသာ အႀကီးစား အဆင့္လြန္မီဂါ စီမံကိန္းႀကီးကို အေကာင္ အထည္ ေဖာ္လ်က္ ႐ွိသည္။
ႏွစ္ႏိုင္ငံအၾကား အစဥ္အလာ မပ်က္ ဆက္ဆံလ်က္ ႐ွိေၾကာင္း ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ရသည့္ ယခုကဲ့သို႔ ခရီးစဥ္မ်ိဳးတြင္ မွားယြင္းစရာ အေၾကာင္း မ႐ွိေပ။ သို႔ေသာ္ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ထိုင္းတို႔က ႏွစ္ႏိုင္ငံ အက်ိဳးစီးပြား မပ်က္ေအာင္ ဆက္ဆံေရး ခိုင္မာ႐ံုမွ်သာ အလြယ္တကူ သေဘာထား ၍ ရေသာ ပံုမွန္အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမွာမ်ိဳး မဟုတ္ပါ။
ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ အာ႐ွအင္အားႀကီး အိႏၵိယႏွင့္ တရုတ္ႏိုင္ငံတို႔အၾကား အသားညႇပ္ဆင္းဒဝစ္ေပါင္မုန္႔ သဖြယ္ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ ၾကားညႇပ္ တည္႐ွိကာ နယ္စပ္မ်ား ထိစပ္ေန သည့္ ႏိုင္ငံျဖစ္ သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းမွ ႏိုင္ငံေရးပဋိပကၡမ်ား၊ အထူးသျဖင့္ အစိုးရႏွင့္ တိုင္းရင္းသားအုပ္စုမ်ားၾကားမွ ျပႆနာသည္ ထိုင္းႏိုင္ငံကို ဒုကၡမ်ားစြာ ေပးလ်က္႐ွိသည္။
ထို႔အျပင္ ယခုအခါ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ဒီမိုကေရစီေရး၊ ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးကို ဦးတည္ကာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းစဥ္ကို စတင္လ်က္ ႐ွိ သည္။ ကုလသမဂၢ၊ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၊ ဥေရာပသမဂၢႏွင့္ အာဆီယံအပါအဝင္ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအဝိုင္းက ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းမွ အေျပာင္းအလဲ မ်ားကို ဂ႐ုတစိုက္ ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ေနၾကသည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ အဆိုပါ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈမ်ား၊ အမ်ိဳးသား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးကိစၥမ်ား၏ အဓိက အက်ဆံုး အစိတ္အပိုင္း တစ္ခုျဖစ္သည္။ သူမသည္ ယခုအခါ လြတ္လပ္စြာ ႐ွိေနၿပီျဖစ္၍ ႏိုင္ငံျခားသားမ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆံုခြင့္ရကာ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းမွ ေျပာင္းလဲမႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ ၍ အျမင္ခ်င္းဖလွယ္မႈမ်ားပင္ ျပဳလုပ္ေနေပၿပီ။ ကုလသမဂၢ၊ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုႏွင့္ ဥေရာပသမဂၢတို႔မွ ထိပ္ပိုင္း တာဝန္႐ွိသူမ်ားကလည္း ျမန္မာ ႏိုင္ငံ ၏ အနာဂတ္ ႏွင့္ ပတ္သက္၍ သူမ၏ သေဘာထားကို တီးေခါက္ရန္ လာေရာက္ေတြ႕ဆံု ေဆြးေႏြးလ်က္ ႐ွိသည္။
အာဆီယံဥကၠ႒ အင္ဒိုနီး႐ွားႏိုင္ငံ၏ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး မာတီနာတာလီဂါဝါ သည္လည္း မၾကာမီအတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ လာေရာက္မည္ ျဖစ္ ရာ ၂ဝ၁၄ အာဆီယံဥကၠ႒ေနရာကို ျမန္မာႏိုင္ငံတာဝန္ယူရန္ သင့္/မသင့္ ကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ သေဘာထားကို စူးစမ္းရန္ အတြက္ လာေရာက္ေတြ႕ဆံုဦးမည္ ျဖစ္သည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ယင္းလပ္ႏွင့္ ပုဂၢိဳလ္ေရးအရ မသိကၽြမ္းေသာ္လည္း ဇူလိုင္လ ေ႐ြးေကာက္ပြဲတြင္ သူမ အႏိုင္ရ႐ွိကာ ထိုင္းႏိုင္ငံ၏ ပထမဆံုးအမ်ိဳးသမီး ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ျဖစ္လာၿပီးေနာက္ ခ်က္ခ်င္းပင္ ယင္းလပ္ကို ဂုဏ္ျပဳႏႈတ္ဆက္ခဲ့ေပသည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ထိုင္းႏိုင္ငံ၏ ေ႐ြးေကာက္ခံ အစိုးရသစ္သည္ စိတ္အား တက္ႂကြစရာ ျဖစ္၍ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္သစ္သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဒီမိုကေရစီထြန္းကားေရး၊ အမ်ိဳးသား ျပန္လည္ သင့္ျမတ္မႈ ရ႐ိွေရးတို႔ကို အကူအညီေပးလိမ့္မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
ယင္းလပ္ကမူ ယခုအခ်ိန္အထိ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ႏိုင္ငံေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားကို အားေပး ေထာက္ခံေၾကာင္း စကား တစ္ခြန္းပင္ မေျပာခဲ့ေသးေပ။